Protege Tutorial
-
Upload
raya-chaney -
Category
Documents
-
view
110 -
download
3
description
Transcript of Protege Tutorial
การเรยนการสอน Protege ดวยเวบไซต
Protege TutorialProtege Tutorial
protege protege คออะไรคออะไรProtege เปน Open-source ฟรเปนแหลงทมาของการสราง
แบบจำาลองแบบเตมรปแบบและการประยกตใชกบฐานความรซงเกยวของกบ ontologies
Ontologies ในชวงตงแตอนกรมวธาน การจำาแนกประเภท database schemas กบทฤษฎ Axiomatized อยางเตมรปแบบ
Ontologies ในขณะนมศนยกลางในการใชงานจำานวนมาก อาทเชน ความรทางวทยาศาสตร การจดการขอมลแบบพอรทลและระบบบรณาการ พาณชยอเลกทรอนกสและบรการเวบ เปนตน
การตดตง การตดตง protegeprotegeไปท
http://protege.stanford.edu/doc/owl/getting-started.html เพอดาวนโหลด protege (version 3.x)
protege จะถกตดตงอยางเตมรปแบบ ระหวางการตดตงใหเลอกBasic+OWL
สำาหรบรายละเอยดเพมเตมศกษาไดจาก http://protege.stanford.edu/doc/owl/getting-started.html
protegeprotegeการสรางแบบจำาลอง ontologies มสองวธหลก
ดงนFrame-basedOWL
แตละสวนสามารถตดตอกบผใชงานไดการแกไข Protege Frames สามารถชวยใหผ
ใชงานสามารถสรางและเตม ontologies ตามกรอบมาตรฐาน OKBC ได (การเชอมตอฐานความรกบ Protocol)
protege protege
การสรางการสราง OWL OntologyOWL Ontologyการสราง project OWL
เรมตน Protegeไฟล-สรางโครงการใหม-ไฟล OWL/RDF-URI
Ontology(http://www.pizza.com/ontologies/pizza.owl) OWL DL – ดคณสมบต
โครงการ Protege ถกสรางขนบนทกโครงการไวในแฟมชอ pizza.owl
ชอของ ชอของ classesclassesไปทแทบ Classes ของ OWLclass ทวางเปลา 1 class เรยกวา owl ซง
เปน super class ของทกอยางสรางคลาสของพซซา สวน Pizza Topping
และ Pizza Base เหลานเปน subclasses ของ owl
การตงชอในการประชม การตงชอในการประชม
ทธรรมดาไมมความพเศษ ความมนคง
disjoint classesdisjoint classesวธการของพซซาในสวน Pizza Topping และ
Pizza Base จะเปน disjoint เลอกคลาสของพซซา กด “add siblings” บนเครองมอของคลาส เพม Pizza Base และ Pizza Topping เลอกคลาสในสวนของ Pizza Topping เพมพซซา และ Pizza Base ในคลาส disjoint
disjoint classes disjoint classes
สรางกลมของสรางกลมของ ClassesClassesสราง ThinAndCrisyBase และ
DeepPanBase เปนคลาสของ Pizza Base โดยไมปะตดปะตอกน
เลอก Pizza Base คลกขวาเลอก “create subclasses”
ทำาตามขนตอนทปรากฏ เพอสรางคลาสทงสองของ disjoint
มนจะประหยดเวลามากเมอมความจำาเปนตองสรางคลาส disjoint จำานวนมากๆ
สรางคลาสยอยบางสวนของ สรางคลาสยอยบางสวนของ Pizza ToppingPizza Topping
เลอก Pizza Topping สราง subclasses เปน Meat Topping,
Vegetable Topping, Cheese Topping และ Seafood Toppingตรวจสอบใหแนใจวาคลาสเหลานจะม disjoint
เลอกคลาส Meat Topping เพมคลาสท disjoint เปน
SpicyBeefTopping, Pepperoni Topping, Salami Topping และ Ham Topping
สรางคลาสยอยบางสวนของ สรางคลาสยอยบางสวนของ Pizza Topping Pizza Topping
เลอก Vegetable Topping เพมคลาสท disjoint เปน Tomato
Topping, Olive Topping, Mushroom Topping, Pepper Topping, Onion Topping และ Caper Topping
การสรางคลาสท การสรางคลาสท disjointdisjointเลอก Pepper Topping
เพมคลาสท disjoint เปน RedPepperTopping, GreenPepperTopping และ JalapenoPepperTopping
เลอก Cheese Toppingเพมคลาสท disjoint เปน MozzarellaTopping และ
ParmezanTopping
เลอก SeafoodToppingเพมคลาสท disjoint เปน TunaTopping,
AnchovyTopping และ PrawnTopping
OWL PropertiesOWL Propertiesคณสมบตของ OWL แสดงความสมพนธระหวางสอง
Objectซงมคณสมบต 2 อยาง คอ
คณสมบตของ Object เชอมโยงระหวาง Object กบ Object
ประเภทของคณสมบต เชอมโยง Object ไปยง XML Schema ประเภทขอมลหรอ RDF
OWL มคณสมบตอน ๆ คอ คณสมบตของการบนทกทใชเพอเพมขอมลประกอบใน classes individuals และproperties
การสรางคณสมบตของ การสรางคณสมบตของ objectobject
เปลยนไปทแทบ Propertiesใช “สราง Object Property” เพอ
สรางปม object property ใหมเปลยนชอเปน Ingredient
การสราง การสราง sub-propertiessub-propertiesการเลอกคณสมบตของ Ingredient
การเพมสวน Topping และสวนฐานเปน Subproperties
คณสมบตแบบ คณสมบตแบบ InverseInverseแตละคณสมบตของ object อาจจะม
คณสมบตทสอดคลองแบบ Inverseถาบางจดทเชอมโยงกนในแตละจดจาก
A ถง B อาจจะผกผนกบจดทเชอมโยงจากจด B ถง A
การสรางคณสมบตแบบ การสรางคณสมบตแบบ InverseInverse
สรางคณสมบตของวตถใหมทเรยกวา Ingredient
กดปม “Set inverse property”เลอก “Ingredient”จากนนความสมพนธแบบ Inverse จะไดรบ
การตงคา
เลอกสวน Baseสรางสวน Base ใหมคณสมบตแบบ Inverseทำาไมสวน Base ถงเปนคณสมบตยอยของ
สวน Ingredient
การสรางคณสมบตแบบ การสรางคณสมบตแบบ Inverse Inverse
เลอกสวน Toppingสรางสวน Topping
เปน inverse property
ทำาไมสวนของ Topping คอ subproperty ของ subproperty
คณสมบตของฟงกชนคณสมบตของฟงกชนถาคณสมบตเปนฟงกชนสำาหรบการไดรบ individual
ซงมมากกวา 1 individual ทเกยวของกบpropertyสำาหรบชวงโดเมนทกำาหนด ตองไมซำากน
คณสมบตของฟงกชนจะเปนทรจกเปนเพยง 1properties
คณสมบตของฟงกชนแบบ คณสมบตของฟงกชนแบบ Inverse Inverse
ถาคณสมบตของฟงกชนทำางานแบบ inverse โดย property เปนฟงกชน
สำาหรบชวงโดเมนทกำาหนด ตองไมซำากน
คณสมบตของฟงกชนและ คณสมบตของฟงกชนและ inverse inverse ฟงกชนฟงกชน
Functional Property และ Inverse Functional Property
domain range example
FunctionalProperty
For a given domain
Range is unique
hasFather: A hasFather B, A hasFather C B=C
InverseFunctionalProperty
Domain is unique
For a given range
hasID: A hasID B, C hasID B A=C
คณสมบต คณสมบต TransitiveTransitiveคณสมบตคอ transitive และ คณสมบต related
individual จาก A ไปยง B และ ไปยง C และเราสามารถสรปไดวา คณสมบต related individual C ผานไปยง P
คณสมบตสมมาตรคณสมบตสมมาตรถา P มคณสมบตสมมาตร และคณสมบตการ
individual ของ A ไปยง B แลว B จะมคณสมบตเกยวของกบการ individual ผานไปยง P
การทำาให การทำาให Ingredient Ingredient มมคณสมบตเกยวกบคณสมบตเกยวกบ
transitivetransitiveการเลอกคณสมบตทมสวนประกอบการทำาเครองหมายในกลองการเลอกคณสมบต Ingredient และการตรวจสอบ
ใหแนใจวามการทำาเครองหมายในกลองหรอเปลา
การทำาให การทำาให Base property Base property functionalfunctional
การเลอกคณสมบตทเปน Baseการทำาเครองหมาย "ฟงกชน " ในกลองOWL-DL ไมอนญาตใหม datatype เปน
คณสมบตของการสมมาตรหรอมคณสมบตแบบ inverse
Property domains Property domains และและ rangesranges
คณสมบตของการเชอมตอจาก domain ไปยง range
OWL ใช domain และ range ในการใหเหตผล
การระบในชวงของ การระบในชวงของ range range ในในสวนของ สวนของ ToppingTopping
การเลอกสวน Toppingกดในชวงของ range เลอก Pizza Toppingกดปม OKPizza Topping จะปรากฏ list ในชวงของ range
เมอ multiple classes มการเพมชวงของ range มนจะแทนเปน classes ทงหมด
ระบพซซาเปนโดเมนระบพซซาเปนโดเมนการเลอกคณสมบต Topping
กดปม add domain เลอกพซซากด OKพซซาจะปรากฏใน list ของ domain
เมอ multiple classes มการเพมชวงของ domain มนจะแทนเปน classes
ระบชวงของระบชวงของ domain domain และ และ range range สำาหรบสวน สำาหรบสวน
Topping Topping ของ ของ propertypropertyการเลอกคณสมบตของ Toppingการตงคาโดเมนของคณสมบตของ
Topping ถง Pizza Toppingตงคาชวงของคณสมบตสวน Topping
ของพซซา
การระบ การระบ domain domain และ และ range range สำาหรบ สำาหรบ Base property Base property และ และ inverse propertyinverse property
การเลอกคณสมบตของ Base property
ระบโดเมนของ Pizza ชวง range ของ Pizza
การเลอกคณสมบตของ Base สำาหรบ property
การระบ domain ของ Pizza
การระบ range ของ Pizza
การจำากดคณสมบตการจำากดคณสมบต คณสมบตทใชในการสรางขอจำากดของ
OWL ขอจำากดจะถกใชใน classขอจำากด 3 อยาง
ขอ จำากด QuantifieroExistential quantifier ( )oUniversal quantifier ( )
ขอ จำากด cardinalityขอ จำากด Value
การเพมขอจำากดของ การเพมขอจำากดของ PizzaPizzaการระบและเพมขอจำากดใหกบ Pizza
เลอก Pizza เลอกหวทจำาเปนเพอสรางเปนเงอนไข
ทจำาเปนเลอกสรางตวชวยสรางทมขอจำากด
• เลอก Base restricted property
• เลอกคาจากเปนขอ จำากด บางอยาง
• ใสลงใน Pizza
การเพมขอจำากดใหกบ การเพมขอจำากดใหกบ PizzaPizza
การสรางชนดทแตกตางจาก การสรางชนดทแตกตางจาก PizzasPizzas
สราง subclass ของ Pizza เรยกวา Named Pizzaและ subclass ของ Named Pizza ทเรยกวา Margherita Pizza
เพมความคดเหนเพอ Margherita Pizza, Pizza ทมเพยง Mozarellaและรสชาตมะเขอเทศ
การเพมขอจำากดใหกบ การเพมขอจำากดใหกบ Margherita PizzaMargherita Pizza
ในการระบวา Margherita Pizza มอยางนอยหนง Mozzarella Topping
เลอก Margherita Pizzaไปท "ยนยนเงอนไข " สรางขอ
จำากดใหมเลอกคาจากบางสวนเลอก Topping ทจำากดเปน
property ใส Mozzarella Topping กดปม OK
การเพมขอจำากดใน การเพมขอจำากดใน Margherita PizzaMargherita Pizza
ในการระบวา Margherita Pizza มอยางนอยหนง Tomato Topping
เลอก Margherita Pizza ไปท "ยนยนเงอนไข " สรางขอจำากดใหมเลอกคาจากบางสวนเลอก Topping ทถกจำากดใส Tomato Topping กดปม OK
การสรางการสราง American American PizzaPizza
สราง American Pizza กบรสชาตของ pepperoni mozzarella และมะเขอเทศ
ผานการ cloning และการปรบเปลยนรายละเอยดของ Margherita Pizza
เลอก Margherita Pizzaเลอกสราง cloneเพมขอจำากดเพมเตมใหกบ Americana Pizza
• เพม Pepperoni Toppingกดปม OK
สราง สราง American Hot Pizza American Hot Pizza และ และ Soho PizzaSoho Pizza
American Hot Pizza มนจะเหมอนกบ American Pizza แตม Jalapeno Pepper Topping เพม
Soho Pizz จะเหมอนกน Margherita Pizza แตจะเพม Olive Topping และ Parmezan Topping
ให ให subclasses subclasses ของ ของ Named Named Pizza Pizza
เคลอนจากทอนๆเคลอนจากทอนๆเลอก Margherita Pizzaกดปม “add all siblings” บน “Disjoints
widget” จะทำาให pizzas เคลอนทจากทอนๆ
การใช การใช ReasonerReasonerคำาอธบายของ ontology ใน OWL - DL สามารถประมวลผล
โดย Reasoner ไปตงคาท owl เพอใหแนใจวา OWL-DL ถกเลอก
การใหบรการหลกทนำาเสนอโดย Reasoner คอการทดสอบหรอไมก 1 class เปน subclass ของclass อน
โดยการดำาเนนการทดสอบดงกลาวในทก classes เปนไปไดสำาหรบ Reasoner เพอคำานวณ ontology ลำาดบชนของ classes ทอางถง
การใหเหตผลในการใหบรการอกประการหนง คอ การตรวจสอบความสอดคลอง เพอตรวจสอบหรอไมกเปนไปไดสำาหรบ class กรณตางๆ
คลาส A จะถอวาจะไมสอดคลองกน ถามนไมเปน instances
Using RacerUsing Racerเพอใหเหตผลมากกวา ontology ใน Protege -
OWL ซงเปนไปตามมาตรฐาน DIG Reasoner ควรจะตดตงและเรมตน
ใน tutorial นเราจะใช RacerDownload ไดท : http://www.racer-
systems.com/products/download/index.phtml
ดบเบลคลกท RacerPro เพอเรมตนการใช Racer
Invoking the reasonerInvoking the reasonerตองเรมตน Racer ontology สามารถสงไปยง Reasoner โดย
อตโนมต การคำานวณจำาแนกลำาดบชนและยงตรวจสอบความสอดคลองเชงตรรกะของ ontology
ใน Protege ลำาดบชนทสราง class จะเรยกวา asserted hierarchy ทคำานวณอตโนมตโดย Reasoner จะเรยกวา inferred hierarchy
ไปท OWL – classify taxonomy เพอเรยก Reasonerถา class ไดรบการจดประเภทรายการใหมแลวชอ class จะ
ปรากฏเปนสฟาในการสรปลำาดบชนไปท OWL ตรวจสอบความสอดคลอง ซงเรยกโดย reasoner
ถา class ไดรบการพบ inconsistent ไอคอนมนจะเปนวงกลมสแดง
การคำานวณ class อางถงเปนทรจกกนในการจำาแนก ontology
Invoke the reasonerInvoke the reasoner
ความไมสอดคลองของความไมสอดคลองของ ClassClass
เพอแสดงถงการใชงานของ Reasoner ในการตรวจสอบความไมสอดคลองกนใน ontologyเราจะสราง Probe Inconsistent Topping ขนใน Class
เปน subclass ของ CheeseTopping
เลอก Probe Inconsistent Topping ไปยนยนเงอนไขของการเพม Classในระดบ Vegetable Topping แลวเลอกกดตกลง
ไปท OWL เพอตรวจสอบความสอดคลอง
การแยกประเภทของ การแยกประเภทของ ontology ontology อกครงอกครง
หากตองการดสวน Topping ทไมสอดคลองกน
คำาสงในการลบคำาสงในการลบระหวาง Cheese Topping และ Vegetable
Topping เพอดวาเกดอะไรขนเลอก Cheese Toppingไปท disjoint เลอก Vegetable Topping คลกขวาและ "ลบ
แถวทเลอก"แยกประเภทอนกรมวธานความไมสอดคลองกนนนจะหายไป
การแกไข การแกไข ontologyontologyโดยการทำาให Cheese Topping และ
Vegetable Topping เคลอนจากแตละท
แหลงขอมลแหลงขอมลProtege Ontology Libraries
http://protegewiki.stanford.edu/index.php/Protege_Ontology_Library
Protege tutorialhttp://www.co-ode.org/resources/
tutorials/Protege Website
http://protege.stanford.edu/doc/users.html
http://protege.stanford.edu/