Protect Yourself from Pesticides– - US EPA · Protect Yourself from Pesticides– Guide for...

47
United States Office of Prevention, EPA 305-B-06-010 Environmental Protection Pesticides, and Toxic Substances Agency (H7506C) (Ilocano) Protect Yourself from Pesticides– Guide for Agricultural Workers (Ilocano) Salaknibam ta Bagim kadagiti Pagpatay iti Agdadel iti Mula (Pesticides) Pagsurotan dagiti Agtrabaho kadagiti Pagmulmulaan

Transcript of Protect Yourself from Pesticides– - US EPA · Protect Yourself from Pesticides– Guide for...

(H7506C) (Ilocano)

United States Office of Prevention EPA 305-B-06-010 Environmental Protection Pesticides and Toxic Substances Agency (H7506C) (Ilocano)

Protect Yourself from Pesticidesndash Guide for Agricultural Workers (Ilocano)

Salaknibam ta Bagim kadagiti Pagpatay iti Agdadel iti Mula (Pesticides)Pagsurotan dagiti Agtrabaho kadagiti Pagmulmulaan

1

middot ~ ~

The Environmental Protection Agency revised the Worker lroKgtetJon ltandord fora~ricultural middot A 1 199 Til revised Worker Protection Standard reqUires th1t a~ncultural workers be

pesttctlt1es tn ugu5 -middot _middot given trnining in basic pesticide satety

lrotcct Yuurscl(from lesticidlts Cuid1bull tigtr lgricultural Worker was developed b the Erwironmcntal Protection Ag~ncv it presents all of the information required for training ~nder the Wltgtrker Protection ~tJndard Some States and Tribes have additional requirements for pest1crde satctv trammg lor gricultural workers Contact the State or Tribal agencv rcspon~ible for pesticide entorcement m your area to obtain information needed to comply with all State or Tnbal trammg rcqlllremcnts

There Jre other materials about the Worker Protection Standard that arc being devclopltgtd by EPA They indude a safetv poster a handbook on pesticide safety for pesticide handlers md a mltmual for 1gricultural cmploytmiddot 1middots For more intormation ubout safety trtininJ and ~1bout lhtbull rtbullVJscd Worktbullr

Protection Standard contact

Occupational Safety Branch H7gt06Cl

Office lf Pe~tiddc Programs US EnvimnmcntJI ProttCtion Agtmcy

401 M Strctbullt SW

Vgtshingtun UC 20Jh0

lt~03l 10-7nnn

Tl Abensia A Mangsalalwib Iti Agiawlaw (The Environmental Protection Agency) binaliwanna ti Pagndltodan ti Panna~asalaknib ti Agtrabaho (Worker Protection Standard) para iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula (agricultural pesticides) idi Agosto 1992 Ti nabaliwan a Pannakasalaknib dagiti Agtrabaho sapulenna ti pannakasanay dagiti agtrabaho iti pagmulmulaan kadagiti kangrunaan a pannakasalaknib ill panagaramat ill pagpatay kadagiti agdadael iti mula

Salaknibam ta Bagim iti Pagpatay kadagiti agdadael ill Mula 1i Pagsurowa dagitl Agtrabaho kadagitl PagmuimuiaaD pinasayaat ti Ahensia A Mangsalaknib Iti Aglawlaw itedna ti amiD a pakaammo a kasapulan iti panagsanay iti babaen ti Pagsurotan iti Pannakasalaknib dagiti Agtrabaho Sumagmamano nga Estado ken Tribo ti addaan mninayon a kasapulan iti panagsanay iti pannakasalaknib dagiti agtrabaho iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula Umasideg kayo iti Ahensia ti Estado wenno Tribo nga agrebbeng iti pannakaipatungpal dagiti annuroten maipapan iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula dita lugaryo tapno maalayo ti inponnasion a kasapulan iti pannakatungpal ti panagsanay a kasapulan ti amiD nga Estado ken Tribo

Adds sabali a pagbasaan maipanggep iti Pagrukodan lti Pannakasalaknib Dagiti Agtrabaho a madama nga araramiden ti EPA Mairaman kadagitoy ti paskin ti pannakasalaknib (safety poster) libro maipanggep iti pannakasalalcnib iti pagpatay kadagiti agdadael iii mula nga agpaay kadagiti agigiggem kadagitoy ken pagbasaan (manual) nga agpaay kadagiti agpatrabaho kadagiti pagmulaan lti adadu pay nga inponnasion maipanggep iti panagsanay iti pannakasalalcnib ken maipanggep iti nabaliwan a Pagrukodan Ti Pannakasalaknib dagiti Agtrabaho asitgan ti

Ocoupational Safety Branch (H7506C) Office of Pesticide Programs US Environmental Protection Agency 401 M Street SW Washington DC 20460 (703) 305-7666

Project Coordinator

Coordinador del Proyecto

fnhn Leth~middot EPJ

Pesticide Safety

Salaknib Iti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

bull Pesticides help control pests but they can also hurt-even kill-people

Pesticide- control pests such as insects and weeds Pesticides can also hurt_ven kill shypeople The law helps protect you from pesticide poisoning You can also help protect yourself

Dagitoy a Pagpatay Kadagiti Agdadael lti Mula makatulong a manglapped kadagitoy nga agdadael Itt mula ngem makadangranshymabaUn pay a makapatay-iti tao

Oagitoy a pagpatay kadagiti agdadael iti mula malapdanna dagiti agdadael iti mula a kas kadagiti igges ken ruot Dagitoy a pagpatay kadagiti agdadael iti mula mabaliri pny a makadangran--uray pay makapatay--iti tao Ti linteg makatulong a mangsalaknib kenka iti daytoy makasabidong a pagpatay iti agdadacl iti mula Makatulongka met a mangsalaknib ita bagim

1

Pesticide safety1 bull

Salaknib Iti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 learn how to protect yourself If you dont middotunderstand ask for help If pesticides are used where you work your boss must make sure you are trained in pesticide saiety

This book has iacts about pesticide safety If you do not understand this book or your safety training ask for help

Sunuroem a salalcnlhu ta bagim osaanmo a maawatu agdawatka I tuloug

0 maaramal ti pagpatay lcadagiti ~dadael iti mula iti pagtrabahoam tasapul nga ikagumaan ti mangimbulltm JOSS) ti pannakasanaymo iti annakasalaknib kadagiti pagpatay iti ~dadael iti mula

bullaytoy a libro naglaun lcadagiti inapudno maipanggep iti aunakasalaknib iti pagpatay lcadagiti ~ iti mula No saanmo a taawatan daytoy a libro wenno ti annaknsanaymo iti pannakasalaknib gdawatka iti tulong

2

bull How Can You ProtectYourself from Pesticides

(asano Ti Panangsalaknibmo Ita Bagim Iti Pagpatay Kadagiti Addadael Iti Mula ~

11 Wear clothes that cover your skin You should wear dean work clothes each day that will cover your skin

bull Long pants

bull A long-sleeved shirt

bull Shoes and socks middot

bull Agaruatka ld lupot a mangkalub middot Ita kudilmo

middot Agarualka iti nadalus a lupot a pagttababo a mMgiltalub ita kudilmo iti illaldaw

+ Atiddug a pantalon

+ Atiddug ti imana a lupot (shirt)

I J + Sapatos ken inedias

bull

3

How can you protect yourself from pesticides

2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

1111 At work look for soap and water middott work vou must be provided with soap waterbullmd towels if the 1rcas where vou work have had pesticidtgts applied in at least the last 30 days Pesticides dry on crops as a powder-this powder is the residue A residuemiddot can remain on a crop many days after spraying

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Idlay pagtnbahoan aramatem ti sabon ken danum

ldiay pagtrababoan masaplll a mailckaoka iti sabon danum ken pagplllUIS no ti Iugar a pagtrabahoan nagaramatda iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti uneg ti napalabas a 30 aldaw Ti pagpatay kadagiti agdadael iti mula agmaga kadagiti mula (crops) a kasla pulbltis-daytoy a pulbltis isu ti pakatda (residue) Ti pakatda agbati iti mula iti adu nga aldaw kalpasan ti panagpasuyot (spraying)

~HWATER_ AGUAPAM LAVARSE

4

- middotHow can you protect yourself from pesticides 2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Wash your hands and face before you eat drink smoke or chew gum or tobacco Your hands and fiicc may get pesticides on them

bull Bugoam dagitl Imam ken rupam Jakbay a mugan uminum agtabako wenno agngalngal iti nuamit a goma (chewing gum) wenno tabako

Mabalin nga adda ti pagpatay kadagitbull agdadacl iti mula kadagiti imam ken rupam

5

2 How can you protect yourself from pesticides middot Kasano ti panangsalliknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Wash your hands before using the toilet at work

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull llugoam dlllgiti Imam sakbay nga aramatem ti lwlilia ill pagtrabaloam

6

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

1

middot ~ ~

The Environmental Protection Agency revised the Worker lroKgtetJon ltandord fora~ricultural middot A 1 199 Til revised Worker Protection Standard reqUires th1t a~ncultural workers be

pesttctlt1es tn ugu5 -middot _middot given trnining in basic pesticide satety

lrotcct Yuurscl(from lesticidlts Cuid1bull tigtr lgricultural Worker was developed b the Erwironmcntal Protection Ag~ncv it presents all of the information required for training ~nder the Wltgtrker Protection ~tJndard Some States and Tribes have additional requirements for pest1crde satctv trammg lor gricultural workers Contact the State or Tribal agencv rcspon~ible for pesticide entorcement m your area to obtain information needed to comply with all State or Tnbal trammg rcqlllremcnts

There Jre other materials about the Worker Protection Standard that arc being devclopltgtd by EPA They indude a safetv poster a handbook on pesticide safety for pesticide handlers md a mltmual for 1gricultural cmploytmiddot 1middots For more intormation ubout safety trtininJ and ~1bout lhtbull rtbullVJscd Worktbullr

Protection Standard contact

Occupational Safety Branch H7gt06Cl

Office lf Pe~tiddc Programs US EnvimnmcntJI ProttCtion Agtmcy

401 M Strctbullt SW

Vgtshingtun UC 20Jh0

lt~03l 10-7nnn

Tl Abensia A Mangsalalwib Iti Agiawlaw (The Environmental Protection Agency) binaliwanna ti Pagndltodan ti Panna~asalaknib ti Agtrabaho (Worker Protection Standard) para iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula (agricultural pesticides) idi Agosto 1992 Ti nabaliwan a Pannakasalaknib dagiti Agtrabaho sapulenna ti pannakasanay dagiti agtrabaho iti pagmulmulaan kadagiti kangrunaan a pannakasalaknib ill panagaramat ill pagpatay kadagiti agdadael iti mula

Salaknibam ta Bagim iti Pagpatay kadagiti agdadael ill Mula 1i Pagsurowa dagitl Agtrabaho kadagitl PagmuimuiaaD pinasayaat ti Ahensia A Mangsalaknib Iti Aglawlaw itedna ti amiD a pakaammo a kasapulan iti panagsanay iti babaen ti Pagsurotan iti Pannakasalaknib dagiti Agtrabaho Sumagmamano nga Estado ken Tribo ti addaan mninayon a kasapulan iti panagsanay iti pannakasalaknib dagiti agtrabaho iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula Umasideg kayo iti Ahensia ti Estado wenno Tribo nga agrebbeng iti pannakaipatungpal dagiti annuroten maipapan iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula dita lugaryo tapno maalayo ti inponnasion a kasapulan iti pannakatungpal ti panagsanay a kasapulan ti amiD nga Estado ken Tribo

Adds sabali a pagbasaan maipanggep iti Pagrukodan lti Pannakasalaknib Dagiti Agtrabaho a madama nga araramiden ti EPA Mairaman kadagitoy ti paskin ti pannakasalaknib (safety poster) libro maipanggep iti pannakasalalcnib iti pagpatay kadagiti agdadael iii mula nga agpaay kadagiti agigiggem kadagitoy ken pagbasaan (manual) nga agpaay kadagiti agpatrabaho kadagiti pagmulaan lti adadu pay nga inponnasion maipanggep iti panagsanay iti pannakasalalcnib ken maipanggep iti nabaliwan a Pagrukodan Ti Pannakasalaknib dagiti Agtrabaho asitgan ti

Ocoupational Safety Branch (H7506C) Office of Pesticide Programs US Environmental Protection Agency 401 M Street SW Washington DC 20460 (703) 305-7666

Project Coordinator

Coordinador del Proyecto

fnhn Leth~middot EPJ

Pesticide Safety

Salaknib Iti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

bull Pesticides help control pests but they can also hurt-even kill-people

Pesticide- control pests such as insects and weeds Pesticides can also hurt_ven kill shypeople The law helps protect you from pesticide poisoning You can also help protect yourself

Dagitoy a Pagpatay Kadagiti Agdadael lti Mula makatulong a manglapped kadagitoy nga agdadael Itt mula ngem makadangranshymabaUn pay a makapatay-iti tao

Oagitoy a pagpatay kadagiti agdadael iti mula malapdanna dagiti agdadael iti mula a kas kadagiti igges ken ruot Dagitoy a pagpatay kadagiti agdadael iti mula mabaliri pny a makadangran--uray pay makapatay--iti tao Ti linteg makatulong a mangsalaknib kenka iti daytoy makasabidong a pagpatay iti agdadacl iti mula Makatulongka met a mangsalaknib ita bagim

1

Pesticide safety1 bull

Salaknib Iti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 learn how to protect yourself If you dont middotunderstand ask for help If pesticides are used where you work your boss must make sure you are trained in pesticide saiety

This book has iacts about pesticide safety If you do not understand this book or your safety training ask for help

Sunuroem a salalcnlhu ta bagim osaanmo a maawatu agdawatka I tuloug

0 maaramal ti pagpatay lcadagiti ~dadael iti mula iti pagtrabahoam tasapul nga ikagumaan ti mangimbulltm JOSS) ti pannakasanaymo iti annakasalaknib kadagiti pagpatay iti ~dadael iti mula

bullaytoy a libro naglaun lcadagiti inapudno maipanggep iti aunakasalaknib iti pagpatay lcadagiti ~ iti mula No saanmo a taawatan daytoy a libro wenno ti annaknsanaymo iti pannakasalaknib gdawatka iti tulong

2

bull How Can You ProtectYourself from Pesticides

(asano Ti Panangsalaknibmo Ita Bagim Iti Pagpatay Kadagiti Addadael Iti Mula ~

11 Wear clothes that cover your skin You should wear dean work clothes each day that will cover your skin

bull Long pants

bull A long-sleeved shirt

bull Shoes and socks middot

bull Agaruatka ld lupot a mangkalub middot Ita kudilmo

middot Agarualka iti nadalus a lupot a pagttababo a mMgiltalub ita kudilmo iti illaldaw

+ Atiddug a pantalon

+ Atiddug ti imana a lupot (shirt)

I J + Sapatos ken inedias

bull

3

How can you protect yourself from pesticides

2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

1111 At work look for soap and water middott work vou must be provided with soap waterbullmd towels if the 1rcas where vou work have had pesticidtgts applied in at least the last 30 days Pesticides dry on crops as a powder-this powder is the residue A residuemiddot can remain on a crop many days after spraying

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Idlay pagtnbahoan aramatem ti sabon ken danum

ldiay pagtrababoan masaplll a mailckaoka iti sabon danum ken pagplllUIS no ti Iugar a pagtrabahoan nagaramatda iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti uneg ti napalabas a 30 aldaw Ti pagpatay kadagiti agdadael iti mula agmaga kadagiti mula (crops) a kasla pulbltis-daytoy a pulbltis isu ti pakatda (residue) Ti pakatda agbati iti mula iti adu nga aldaw kalpasan ti panagpasuyot (spraying)

~HWATER_ AGUAPAM LAVARSE

4

- middotHow can you protect yourself from pesticides 2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Wash your hands and face before you eat drink smoke or chew gum or tobacco Your hands and fiicc may get pesticides on them

bull Bugoam dagitl Imam ken rupam Jakbay a mugan uminum agtabako wenno agngalngal iti nuamit a goma (chewing gum) wenno tabako

Mabalin nga adda ti pagpatay kadagitbull agdadacl iti mula kadagiti imam ken rupam

5

2 How can you protect yourself from pesticides middot Kasano ti panangsalliknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Wash your hands before using the toilet at work

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull llugoam dlllgiti Imam sakbay nga aramatem ti lwlilia ill pagtrabaloam

6

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

Pesticide Safety

Salaknib Iti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

bull Pesticides help control pests but they can also hurt-even kill-people

Pesticide- control pests such as insects and weeds Pesticides can also hurt_ven kill shypeople The law helps protect you from pesticide poisoning You can also help protect yourself

Dagitoy a Pagpatay Kadagiti Agdadael lti Mula makatulong a manglapped kadagitoy nga agdadael Itt mula ngem makadangranshymabaUn pay a makapatay-iti tao

Oagitoy a pagpatay kadagiti agdadael iti mula malapdanna dagiti agdadael iti mula a kas kadagiti igges ken ruot Dagitoy a pagpatay kadagiti agdadael iti mula mabaliri pny a makadangran--uray pay makapatay--iti tao Ti linteg makatulong a mangsalaknib kenka iti daytoy makasabidong a pagpatay iti agdadacl iti mula Makatulongka met a mangsalaknib ita bagim

1

Pesticide safety1 bull

Salaknib Iti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 learn how to protect yourself If you dont middotunderstand ask for help If pesticides are used where you work your boss must make sure you are trained in pesticide saiety

This book has iacts about pesticide safety If you do not understand this book or your safety training ask for help

Sunuroem a salalcnlhu ta bagim osaanmo a maawatu agdawatka I tuloug

0 maaramal ti pagpatay lcadagiti ~dadael iti mula iti pagtrabahoam tasapul nga ikagumaan ti mangimbulltm JOSS) ti pannakasanaymo iti annakasalaknib kadagiti pagpatay iti ~dadael iti mula

bullaytoy a libro naglaun lcadagiti inapudno maipanggep iti aunakasalaknib iti pagpatay lcadagiti ~ iti mula No saanmo a taawatan daytoy a libro wenno ti annaknsanaymo iti pannakasalaknib gdawatka iti tulong

2

bull How Can You ProtectYourself from Pesticides

(asano Ti Panangsalaknibmo Ita Bagim Iti Pagpatay Kadagiti Addadael Iti Mula ~

11 Wear clothes that cover your skin You should wear dean work clothes each day that will cover your skin

bull Long pants

bull A long-sleeved shirt

bull Shoes and socks middot

bull Agaruatka ld lupot a mangkalub middot Ita kudilmo

middot Agarualka iti nadalus a lupot a pagttababo a mMgiltalub ita kudilmo iti illaldaw

+ Atiddug a pantalon

+ Atiddug ti imana a lupot (shirt)

I J + Sapatos ken inedias

bull

3

How can you protect yourself from pesticides

2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

1111 At work look for soap and water middott work vou must be provided with soap waterbullmd towels if the 1rcas where vou work have had pesticidtgts applied in at least the last 30 days Pesticides dry on crops as a powder-this powder is the residue A residuemiddot can remain on a crop many days after spraying

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Idlay pagtnbahoan aramatem ti sabon ken danum

ldiay pagtrababoan masaplll a mailckaoka iti sabon danum ken pagplllUIS no ti Iugar a pagtrabahoan nagaramatda iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti uneg ti napalabas a 30 aldaw Ti pagpatay kadagiti agdadael iti mula agmaga kadagiti mula (crops) a kasla pulbltis-daytoy a pulbltis isu ti pakatda (residue) Ti pakatda agbati iti mula iti adu nga aldaw kalpasan ti panagpasuyot (spraying)

~HWATER_ AGUAPAM LAVARSE

4

- middotHow can you protect yourself from pesticides 2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Wash your hands and face before you eat drink smoke or chew gum or tobacco Your hands and fiicc may get pesticides on them

bull Bugoam dagitl Imam ken rupam Jakbay a mugan uminum agtabako wenno agngalngal iti nuamit a goma (chewing gum) wenno tabako

Mabalin nga adda ti pagpatay kadagitbull agdadacl iti mula kadagiti imam ken rupam

5

2 How can you protect yourself from pesticides middot Kasano ti panangsalliknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Wash your hands before using the toilet at work

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull llugoam dlllgiti Imam sakbay nga aramatem ti lwlilia ill pagtrabaloam

6

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

Pesticide safety1 bull

Salaknib Iti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 learn how to protect yourself If you dont middotunderstand ask for help If pesticides are used where you work your boss must make sure you are trained in pesticide saiety

This book has iacts about pesticide safety If you do not understand this book or your safety training ask for help

Sunuroem a salalcnlhu ta bagim osaanmo a maawatu agdawatka I tuloug

0 maaramal ti pagpatay lcadagiti ~dadael iti mula iti pagtrabahoam tasapul nga ikagumaan ti mangimbulltm JOSS) ti pannakasanaymo iti annakasalaknib kadagiti pagpatay iti ~dadael iti mula

bullaytoy a libro naglaun lcadagiti inapudno maipanggep iti aunakasalaknib iti pagpatay lcadagiti ~ iti mula No saanmo a taawatan daytoy a libro wenno ti annaknsanaymo iti pannakasalaknib gdawatka iti tulong

2

bull How Can You ProtectYourself from Pesticides

(asano Ti Panangsalaknibmo Ita Bagim Iti Pagpatay Kadagiti Addadael Iti Mula ~

11 Wear clothes that cover your skin You should wear dean work clothes each day that will cover your skin

bull Long pants

bull A long-sleeved shirt

bull Shoes and socks middot

bull Agaruatka ld lupot a mangkalub middot Ita kudilmo

middot Agarualka iti nadalus a lupot a pagttababo a mMgiltalub ita kudilmo iti illaldaw

+ Atiddug a pantalon

+ Atiddug ti imana a lupot (shirt)

I J + Sapatos ken inedias

bull

3

How can you protect yourself from pesticides

2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

1111 At work look for soap and water middott work vou must be provided with soap waterbullmd towels if the 1rcas where vou work have had pesticidtgts applied in at least the last 30 days Pesticides dry on crops as a powder-this powder is the residue A residuemiddot can remain on a crop many days after spraying

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Idlay pagtnbahoan aramatem ti sabon ken danum

ldiay pagtrababoan masaplll a mailckaoka iti sabon danum ken pagplllUIS no ti Iugar a pagtrabahoan nagaramatda iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti uneg ti napalabas a 30 aldaw Ti pagpatay kadagiti agdadael iti mula agmaga kadagiti mula (crops) a kasla pulbltis-daytoy a pulbltis isu ti pakatda (residue) Ti pakatda agbati iti mula iti adu nga aldaw kalpasan ti panagpasuyot (spraying)

~HWATER_ AGUAPAM LAVARSE

4

- middotHow can you protect yourself from pesticides 2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Wash your hands and face before you eat drink smoke or chew gum or tobacco Your hands and fiicc may get pesticides on them

bull Bugoam dagitl Imam ken rupam Jakbay a mugan uminum agtabako wenno agngalngal iti nuamit a goma (chewing gum) wenno tabako

Mabalin nga adda ti pagpatay kadagitbull agdadacl iti mula kadagiti imam ken rupam

5

2 How can you protect yourself from pesticides middot Kasano ti panangsalliknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Wash your hands before using the toilet at work

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull llugoam dlllgiti Imam sakbay nga aramatem ti lwlilia ill pagtrabaloam

6

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

bull How Can You ProtectYourself from Pesticides

(asano Ti Panangsalaknibmo Ita Bagim Iti Pagpatay Kadagiti Addadael Iti Mula ~

11 Wear clothes that cover your skin You should wear dean work clothes each day that will cover your skin

bull Long pants

bull A long-sleeved shirt

bull Shoes and socks middot

bull Agaruatka ld lupot a mangkalub middot Ita kudilmo

middot Agarualka iti nadalus a lupot a pagttababo a mMgiltalub ita kudilmo iti illaldaw

+ Atiddug a pantalon

+ Atiddug ti imana a lupot (shirt)

I J + Sapatos ken inedias

bull

3

How can you protect yourself from pesticides

2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

1111 At work look for soap and water middott work vou must be provided with soap waterbullmd towels if the 1rcas where vou work have had pesticidtgts applied in at least the last 30 days Pesticides dry on crops as a powder-this powder is the residue A residuemiddot can remain on a crop many days after spraying

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Idlay pagtnbahoan aramatem ti sabon ken danum

ldiay pagtrababoan masaplll a mailckaoka iti sabon danum ken pagplllUIS no ti Iugar a pagtrabahoan nagaramatda iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti uneg ti napalabas a 30 aldaw Ti pagpatay kadagiti agdadael iti mula agmaga kadagiti mula (crops) a kasla pulbltis-daytoy a pulbltis isu ti pakatda (residue) Ti pakatda agbati iti mula iti adu nga aldaw kalpasan ti panagpasuyot (spraying)

~HWATER_ AGUAPAM LAVARSE

4

- middotHow can you protect yourself from pesticides 2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Wash your hands and face before you eat drink smoke or chew gum or tobacco Your hands and fiicc may get pesticides on them

bull Bugoam dagitl Imam ken rupam Jakbay a mugan uminum agtabako wenno agngalngal iti nuamit a goma (chewing gum) wenno tabako

Mabalin nga adda ti pagpatay kadagitbull agdadacl iti mula kadagiti imam ken rupam

5

2 How can you protect yourself from pesticides middot Kasano ti panangsalliknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Wash your hands before using the toilet at work

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull llugoam dlllgiti Imam sakbay nga aramatem ti lwlilia ill pagtrabaloam

6

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can you protect yourself from pesticides

2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

1111 At work look for soap and water middott work vou must be provided with soap waterbullmd towels if the 1rcas where vou work have had pesticidtgts applied in at least the last 30 days Pesticides dry on crops as a powder-this powder is the residue A residuemiddot can remain on a crop many days after spraying

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Idlay pagtnbahoan aramatem ti sabon ken danum

ldiay pagtrababoan masaplll a mailckaoka iti sabon danum ken pagplllUIS no ti Iugar a pagtrabahoan nagaramatda iti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti uneg ti napalabas a 30 aldaw Ti pagpatay kadagiti agdadael iti mula agmaga kadagiti mula (crops) a kasla pulbltis-daytoy a pulbltis isu ti pakatda (residue) Ti pakatda agbati iti mula iti adu nga aldaw kalpasan ti panagpasuyot (spraying)

~HWATER_ AGUAPAM LAVARSE

4

- middotHow can you protect yourself from pesticides 2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Wash your hands and face before you eat drink smoke or chew gum or tobacco Your hands and fiicc may get pesticides on them

bull Bugoam dagitl Imam ken rupam Jakbay a mugan uminum agtabako wenno agngalngal iti nuamit a goma (chewing gum) wenno tabako

Mabalin nga adda ti pagpatay kadagitbull agdadacl iti mula kadagiti imam ken rupam

5

2 How can you protect yourself from pesticides middot Kasano ti panangsalliknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Wash your hands before using the toilet at work

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull llugoam dlllgiti Imam sakbay nga aramatem ti lwlilia ill pagtrabaloam

6

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

- middotHow can you protect yourself from pesticides 2 Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Wash your hands and face before you eat drink smoke or chew gum or tobacco Your hands and fiicc may get pesticides on them

bull Bugoam dagitl Imam ken rupam Jakbay a mugan uminum agtabako wenno agngalngal iti nuamit a goma (chewing gum) wenno tabako

Mabalin nga adda ti pagpatay kadagitbull agdadacl iti mula kadagiti imam ken rupam

5

2 How can you protect yourself from pesticides middot Kasano ti panangsalliknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Wash your hands before using the toilet at work

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull llugoam dlllgiti Imam sakbay nga aramatem ti lwlilia ill pagtrabaloam

6

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

2 How can you protect yourself from pesticides middot Kasano ti panangsalliknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Wash your hands before using the toilet at work

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull llugoam dlllgiti Imam sakbay nga aramatem ti lwlilia ill pagtrabaloam

6

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Stay out of areas where pesticides are being applied If pesticides drift to where you are working get out

It is against the law for anyone to apply pesticides in an area where you are working or to let pesticides drift onto you

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot Adaywam dagitl Iugar a aalataramatau daptl pagpatay kadagitl agdadael Ill mula No malpayagbullo (drift) dagitl pagpatay wlagill agdadaelltl mula ill yanmo aga agtrabaho umadayokal

Maisupiat iti linteg iti panagaramat ti siasillo man kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a madama a pagtrilbahoam wenno ti pamtakaipl1lubos a maipayagso kenka t pagpatay kadagiti agdadael iti mula

7

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can you protect yourself from pesticides middot c Como puede protegerse de los pesticidas

111 If you see this sign or ones like it keep out This sign means that pesticides are in the trea You must have special training and protection to go into the area

middot bull No maldtam daytoy 11 pllkdaar wenno dagiti kaplldbullna umadayoka

Daytoy a pakdaar ibagaoa nga adda dagiti pagpatay kadagiti agdadael iti mula iti dayta a Iugar Masapul ti nejsangsangayan a panbullpmay ken pannbullkasalalalib tapno mbullkapanh iti dayta a Iugar

~)

~141A

--~w

8

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can you protect yourself from pesticides ltComo puede protegerse de los pesticidas 2

bull Stay out of areas your boss tells you not to enterbull Even if no sign is posted

Saaaka a mapan kadaglti Iugar nga lbaga tl maagimaton a saanmo a mahalia a papaaan bullbull

Uray no awan ti pakdaar a naipaskin

9

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can you protect yourself from pesticides middot

Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 Never take pesticides or pesticide containers home from work They are not safe for use around the home

bull Id kaanoman saanka nga agiyawid iti pagpatay kadagiti makadadael iti mula wenno nagawangan manipud ldlay trabahom

Saanda a nasayaat a maararnat iti axubayan

10

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsalaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep children away from areas where pesticides might be it home keep

pesticides away from children

bull s-apaasitgen dagiti ubbin kada11iti Iugar a mabalin nga add dagiti pagpatay iti agdadael i mula

lti balay yadayom dagiti pagpatay i agcladacl iti mula kadagiti ubbing

11

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

2 low can you protect yourself from pesticides

Kasano ti panangsalknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

11 After work each day wash your whole body including your hairmiddot Use plentv of soap and water Then put on clean clothes

bull Kalpasan ti trabaho ill tunggal aldaw digusem ta bagim agraman buok

Agusarka iti adu a sabon ken danum Kalpasama agaruatka iti nadalus a lupot

middot I

12

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can you protect yourself from pesticides 2Kasano ti panangsaiaknibmo ita bagim iti pagpatay kadagiti addadael iti mula

bull Keep dirtywork clothes away from non-work clothes and from the family laundry Pesticides may get on your clothes at work Wash your work clothes including your cotton gloves befnre using them again

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Yadayom dagltllmuanno a lupot kadagitl sua a pagtrabaho a lupotmo km dagitl malahaan a lupot tl pamilla

Mabalin a naikkan iti pagparay iti agdadael iti mula dagiti lupouno nga agtrabaho Labaam dagiti aruatcn nga agtrabaho agraman dagiti guantes sakbay nga usarein manen

13

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

Where Are Pesticides middot Sadino Ti Ayan Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula

11 Pesticides are applied in different ways bull Liquids or sprays

bull Powders or granules

bull Gases

Pesticides may be in many places PestiCides may be o plants and on the soil Often you cant tell pesticides are there

bull Dagiti pagpatay ill agdadael Ill mula aggigjdlat li pannakaaramatda

+ Nedamnm (liquids) wenno pagpasuyot (sprays)

+Pulbos wamonanunnJillCk (pnules)

+ Alibwtgubong (gases)

Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addacla iti adu a Iugar Dagiti pagpatay iti agadael iti mula mabalin nga adda kadagiti mula lcen iti daga Masansan a saan a maibaga nga adda dagiti pagpatay iti agdadacl iti mula

14

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

Where are piSticides 3Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

)

r r --middot ---- middot )~

_ ~

PESTICIDES IN

IRRIGATION WATER I

( I

bull Pesticides may be in irrigation water and on irrigation equipment

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

Dagitl pagpatay Ill agdadael iti mula mabalia uga adda ill duum ti puayak (lrrigatlou) keu dagiti allkameu (eqaipmeat) iti pauagpasayak

15

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

middot Where are pesticides

3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadae iti mula

a Pesticides may be in storage areas and in places where pesticides are mixed and loaded

bull Dagiti pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga addada iti Iugar a middot pagidulinan ken ayan ti pagilaokan middot ken pagikargaao kadagiti pagpatay iii agdadael itl mula

16

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

Where are pesticides 3 Sadino ti ayan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

v II I i

Move Away

jAh~jese

bull Sometimes pesticides drift from where they are being applied

bull No dadduma dagiti pagpatay iti agdadael iti mula maipayagso manipud ill Iugar a pakaararamatanda

59-663 0 - 93 - 2

17

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How Can Pesticides Hurt You middot

Kasano Ti Pannakadangranmo Kadagiti Pagpatay Iti Agdael Iti Mula

11 Pesticides can hurt you if bull rhcy gtbullt on your skin

bull You brei the them

bull You swallow them

Workers arc hurt most often bv getting pesticides on their skin

bull Madangnmka kadagitl pagpatay ttl agdadael it mula no

+ Maidelcketda iti kudilmo

+ Makamppan kaltiagiti matam

+ Malangabmo

+ Matilmonmo

Kaaduanna a masansan ti pannakadangran dagiti ~gtrab~ babaen ti pannakaidelcket tU kudilda daytoy pagpatay iti agdadael iti mula

bull)~ middotbull I

~ middotmiddotmiddot~middot I

r-7~~middot ~

~-

middot Jbull

18

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

middotmiddot ~ middot

bull 0 bullbullbullbullbull

(

4

bull Pesticides may hurt you right away If pesticides )let on or in you they may make you sick right awav ~r hours later

bull Maballo a dagus a madaograoka kadagiti pagpatay IIi agdadael iti mula

No ti pagpatay iii agdadael iti mula ket maidckket ita bagim wenno maipaunegmo mabalio a pagsakiteonaka a madagdagus wenno kalpasao sumagmamaoo oga oras

19

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

4 How can pesticides hurt you

Kasano tf pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Pesticides may cause skin middot rashes or hurt your nose throat or eyes

bull Dagiti pagpatay iii agdadael iti mula mabalin a mangted iii panaggagatel (skin rashes) wenao panagsakit ti agoog karabukob wenno dagili mata middot

20

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can pesticides hurt you 4 Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Throwing up Agbakuar

TiredNabanbannog

HeadacheJ Sakit ti Ulo

Dizziness Maululaw

Sweaty Agkalingetan

Muscle pains and cramps

Nautut alaslasag middotken agbetteg

11 Pesticides can make you feel sick in different ways

Mabalin a pagsakitennaka dagiti pagpatay itl agdadael iii mula iti nadUIIIaduma a wagu

21

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

11111

4 How can pesticides hurt you Kasano ti pannaka~granmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

Other signs of pesticide poisoning are bull Drooling

bull Trouble breathing

e Very small pupils of your eyes

bull Dadduma pay a pagilasillu II middot pbullnnakaoabidong it pallatay ill agdadael iii mula au dagituy

+ Agkatkatay

+Marigatlln nga umanges

+ Bumassit dagiti tao-tao dagiti mala

22

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

bull bull 4How can pesticides hurt you Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay ltl agdael it mula

bull Pesticides may harm some people more than others

bull Dacitl pagpatay iti agdadael iti mula mabalin nga adadda a makadaagraa iti sumagmamano a tao ugem ti dadduma

--middotmiddot-- -middotmiddot-shypersonas mas que a otras

23

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

How can pesticlcles hurt you

Kasano ti pannakadangranmo kadagiti pagpatay iti agdael it mula

11 Getting pesticides on or in you may have effects after months or years have passed Delayed effects may be cancer or harm to your kidneys liver or nervous sy~tem

Another delayed effect may be birth defects if pregnant women are exposed to pesticides

middot bull Tl lsuamay tl pannakaidekket wenno pannakalpaunegmo it

pagpatay ill agdadael itl mula maballn a mapasamak kalpuaa li adu a bulan weano tawen

Ti naladiadaw nga isasamay mabalin a canser wenno pannakadangran dagiti bekkel dalem wenno ti wnos ti utek ken daddwna a pasetna (netVOus system)

Ti sabali pay a naladladaw nga isasamay mabalin nga iti pannakadangran ti maladaga (birth defects) no dagiti masikug a babai maiyasideg kadagili pagpatay iti agdadael iti mula

24

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

What HYou Get Sick at Work Ania Ngaruden No Agsakitka lti Pagtrabahoam

~~ ~ ~r--gPESllCIDES

bull Medical help is listed on or near a pesticideshysafety poster at your work Make sure vou know where this and the nearest phone are

Nallbta dagiti makatulong iti pannakaagu iti rabaw wenno uldq tl pukiD maipapan iti pbullanakebullalakalb Ul pagpatay iii qdadael Ill mula ill pactrabahoam

Masapul nga ammnem ti yaa daytoy keG ti keesitgan atelepono

aviso ~ Jtero) sobre seQJridad en el uso de pesticidas

25

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

5 What if you get sick at work Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

1111 If you or someone else gets sick while working tell your boss right away Your boss must make sure you get to medical help if you think youve b~-en poisoned at work by pesticides

bull No agsaldtka weaao tl slasino maa kabayataa tl paaagtrabaho ibagam 11 madagdagas Itt maagimatoa (boss)

Ti D8gttnalm masapul nga ipannaka a dagus iti pakaagasam no naamamaem a nasabidonganlca iti paiPatay kadagiti agdadael iti mula idiay pagttabahoam

26

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

WJaH you get sick at work 5Ania ngaruden no agsakitka iti pagtrabahoam

I I I

bull Your boss will provide information about the pesticide Your boss must give you or your doctor the name and other information about the pesticide that might have made you sick

bull n auuagimatoa ltedDa tl IDponauioll aaalpaaggep IIi pqpatay Ill agdadaellti mula

n DllftgimaDn masapui nga itedna kalka WCDIO ti dcktolmo ti nagan ken sababa1i pay nga inponnasion llllipapan iti pagpatay iti agdadacl iti lllllaamabalin a mmbullgsbullkitkenka

27

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

~

-----~~~ 81~~~ middot

Ania Ngaruden N~Dagiti Pagpatay Iti Agdadael Iti Mula Ket Maidekket Ita Bagun Wenno Mrupaunegmo

1111 If a pesticide gets on you get it off right away 1 T1ke otf clothing

that has pesticide on it

2 Rinse skin right away with water

3 Wash with soap and water ns soon as

possibkbull

bull No maidekket kellka tlagiti pagpatay ill agdatlael ill mula lkkatem a madagdagus

I Uksoben ti lupot a naikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula

2 Bugoan a dagus ti lrudil iti danum

3 Bugoan iti danum ken sabon iti kabiitan a panawen

~

I

j IIilI

FOmiddot

II

middotIILt j

]I q bull

I

28

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

What if pesticides get on or in you _ 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ----middot

1111 If you begin to feel sick or your eyes skin or throat hurt go

bull bull

bull

to a doctor right away Your boss must make sure you are taken to a clinic or doctor

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull No adda mariknam a paaaJDiamayo weano agsakit dacftl maum kudO wenao karabukob mapaaka ltl doktor a madagdapa

Masapu1 nga ikagumaan ti mmgimatm (boss) ti p8111181caipanmo iti ldiDilca wenno doktlaquo

29

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim weimo

maipaunegmo =middot middotmiddot middotmiddot middot middotmiddot- middot--------shy

II If you or someone else swallows a pesticide get medical help right away 1 Call a poison control

center or doctor or go to the doctor if its faster Give the name of the pesticide and the first aid directions from the label

2 If you cant call for help or while you wait for help follow the first aid steps on the label

3 Get to a doctor as soon as possible Have the name of the pesticide with you

~middotmiddot

30

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

What if pesticides get on or in you 6Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti muia ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull bull I bull iqf

1 bull I

~ middot~

~

bull No makatilmonka wenno ti slulno man iti pagpatay iti qdadael Ill mula dagusem ti mapan agpaagas

I Awagan ti Iugar a rnakaammo maipapan iii sabidong (poison control center) wenno ti doktor wenno mapanka iti doktor no nadardaras daytoy ltedmo ti nagan ti pagpatay iti agdadael iti mula ken ti naisurat a SIIIOiell iti naglaon iti sabidong (firSt aid directions)

2 No saanka a makaawag iti tulong wenno kabayatan ti panagururaymo iti tuloag S1liOiem ti naisurat iii n~gienan ti sabidOilg

3 Mapanka iti doktor iti kabiitan a paawenl llruyogmo ti nagan ti pqpatay iti agdadael iti mula (pcslicide)

31

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

amiddot middot ~middotmiddot---_ _-- - What If pesticides Qet on or in vou

~~ltmiddot gt~~ Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno _ middotmiddot- -~_ maipaunegmo

1111 Leave closed areas right away if you start to feel sick or dizzy If you are working in an enclosed area like a greenhouse get to fresh air right away if you begin to feel dizzy or have trouble breathing

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot bull Panawam a dagulli nakarikep a Iugar no marilmam a mugrugika nga agmamayo wenno maululaw

No agtrabahoka iii narilcpan a Iugar lwla iii minuyongan (greenhouse) mapaoka a madagdagua iii pakalangaban iii nadalus nga angin no mangrugika a maulaw wcnno marigatanka nga umangeS

11

l

32

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

) )

What if pesticides get on or in you 6 Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

bull If someone gets sick from breathing a pesticide 1 Get them to frtgtsh air

right awav

2 Loosen their clothing

3 If not breathing give mouth-to-mouth (CPRl

No agaaldt tl sluino man a maltlepu itl paDDakalangab lti PaaraquolltaY ltl makadadael iti milia

I Ipamo a madagdagus iii yan li lildalus nga angin

2 Pukayam li anJRtenda

3 No saan nga umangangcs arambullbullem ti panangpasubli iii angcs (mouth-to-mouth--CPR)

33

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo ---- middot-middotmiddot - --~ ------ shy

IIIII If someone passes out in an enclosed area get help-dont

Igom Never try to rescue someone who has passed out in a greenhouse or other enclosed area unless you have special training md breathing equipment Find someone who can help

No adda siaaino 11111111 a makwbo ld uaeg d aarikp11111 a Iugar amawagka Ill tuloag-ebullbullnka a samnk

Saanmo a gamden ti liWigiUiong iti siasino man a nakusbo iti uneg ti narikpall a maniyungan (greenhouse) wenno sabali pay a narikpan a Iugar malaksid no nagsanayka ken addaanka iti alikamen a pagangsan Sumapulka iti makabalin a makatulong

34

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

middotmiddot~middot=-~middotmiddotc+middotmiddot- middotmiddot---middotmiddotmiddot-middotmiddotmiddot middotmiddotmiddot ~ Wh~f~~lltf~mampoRorln you 6

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno middot ~ maipaunegmo -s ==bullbull middot middot~--- ---middot

bull Eye damage can happen fast Rinse your eyes for 15 minutes If a pesticide gets in your eyes hold them open and rinse them with a gentle stream of cool water Rinse for 15 minutes if possible Then go to a doctor

bull Alilto a madadaelan tl mata Bugoaa dagitl matam iti uneg ti 15 mlaufol

No mbullikkan iti pagpatay iti agdadael iti mula imulagatmo ken paaruyotam iti nalamiis a danwn Bugoam iti 15 minutos no mabalin Kalpasanna mapanka iti doktor

35

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

6 What if pesticides get on or in you

Ania ngaruden no dagiti pagpatay iti agdadael iti mula ket maidekket ita bagim wenno maipaunegmo

ll Get medical help

In all cas~s oi pcsticid~

poisoning get medical help as soon as possible

bull MapkaAgpaagu

Iii isu amin a kita ii pannaJcaqbitJong iti pagpatay iti agdadael iti mula trupanka agpaagas iti kabiitan a panawen

CLINIC

36

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

The Law Helps Protect You Ti Linteg Tumuong A Mangsalaknib Kenka

PESTICIDE APPLICATION APLICAclON DE PESTICIDAS WHERE Ut-u c~ueee-cshy

WHAT t-yen-t~L- bull~middottr-~~lt

WHEN ~ ~cutlt

OONOTENTERUNTIL e1~~~

111 Your boss must tell you about pesticide use at work Your boss must Wun vou

tbout areas whe-re p~ticidcs are to be applied md areas ynu mav not enter Your boss must post fhe name uf thlbull pesticide exactly where it was applied when it was 1pphed the restricted cntrv mtcrval ~1nd when the wnrkers may return to the work area This information has to be written and posted in a centrallocahon that is easily accessible to all workers before the pesticidltgts are applied

bull n mangimaloa (bou) muapul nga lbagana keuka maipanggep ill punakaaramal ill pagpalay ill agdadael ill mula ill pagtrabahoiUI

Ti rnangimaton masapul nga ipalcdaama kenka ti maipanggep kadagiti Iugar a pakaaramatan dagiti paSPatay kadagiti agdadael iti mula kat dagiti Iugar a saanmo a mabalin a scrkcu Ti mangimaton masapul nga ipaskinna ti nagan ti pagpatay iti a~edael iti mula ti apagisu a Iugar ti nakaaramatanna kaano ti pannakaaramatna ti kabayag ti saan a p811118kaserrek ken no kaano ti mabalin a panagsubli dagiti agtrabaho iti dayta a Iugar Daytoy a pakaanuno masapul a maisurat ken maipaskin iti kangrunaan a Iugar a nalaka a makita dagiti amin nga agtrabaho kasakbayan a maaramat dagiti pagpatay iti agdadael iti mulamiddot

37

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

The law helps protect you

Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

111 Your boss must not let you work in some areas Your boss must not let

you work in an area where

o Pesticides are being applied

e Or pesticides may drift onto you

After a pesticide is used you may not enter a field during the Restricted Entrv Interval (REI)

The laws set different safety periods or REs for different pesticides

bull n muglmaton muapul a sauna nga lpaluboa nga agtrabahoka ltl aumagmamiiDO a Iugar

Ti mangimaton masapul a saanna nga ipalubos nga agtrabaholca iti Iugar

+ A palcaaranunatan dagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Weooo Iugar a mabalin a maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula kenka

Kalpasan ti paonakaaramal ti pagpatay iti agdadael iti mula saamno a mabalin ti sumrek iti pagmulmulllall lcabayatan ti naituding a panawen a maiparit ti sumrek (Restricted Entry Interval-REI)

Ti linteg aggigidiat ti ituyangna a pllllllwen a natalged weono ti

naituding a pllllllwen a maiparit ti sumrek nga agpaay kadagiti nadumaduma a pagpatay iti agdadael iti mula

38

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

The law helps protect you 7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenka

middot-~ i

~

bull You must have special training and protection for some jobs Without extra training and protection your boss must not let you

bull Mix load apply or handle pesticides

bull Work as a flagger

bull Work in an area where entry is restricted

Muapul nga addaanka iti nailangayan a panagsanay ken pannakasalbullkuibmo kadagiti snmagmamano a trababo

No awan ti nainayon a panagsanay ken salaknib ti mangimaton masapul a saannaka a palubosan

+ A maniaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga agtrabaho a mangi-wagayway (llagger)

+ Nga agtrabaho iti I ugar a maiparit ti sumrek

39

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

The law helps protect you

7 Ti linteg tumong a mangsalaknib kenlca

11 Your boss must not punish you for trying to follow these rules

bulln mangimalon keuka saaDDaka a mabalia a dlllampeD itl panaagpadasmo a mangsurot kadagitoy a paglintegaa

40

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

Help protect yourself

Tulongam A Salakniban T a Bagim

bull Know how to protect yourself Your boss must protect you from pesticides but your safety is your responsibility too

middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot middotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddotmiddot

bull Ammoem no kasano ti panangsalaknibmo ita bagim

Ti mangimaton kenka masapul a salaknibannaka kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula ngem ti pannbullkbullbullalaknibmo sika met laeng ti makinrebbeng

I II

41

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

----

Help protect yourself tE

Tulongam a salakniban ta bagim~~

111 Remember bull Wear clothes that ~over your skin

o Stay out of areas as instructed by your boss

bull Move away if pesticides drift into the area where you are working

o Wash with soap and water after work and before eating drinking smoking or using the toilet

Your boss must

bull Give you information about pesticides applied in or near areas where you work

bull Be sure you are trained in pesticide safety

bull Provide you with soap water and towels

bull Make sure you get to medical help if you think youve been poisoned at work by pesticides

bull Provide you with extra training if you work in areas where entry is restricted work as a flagger mix load apply or handle pesticides

42

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

~middot Help protect yourselff

8Tulongam ~ salakniban ta bagim -middot bull

bull Laglagipen

+ Agaramatka iti lupot a mangkalub ita kudilmo

+ Adaywam dagiti Iugar a kas inbilin ti mangimaton kenka

+ Umadayoka no maipayagso dagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti Iugar a pagtrabahoam

+ Agbuggoka iti danwn ken sabon kalpasan ti trabaho ken kasakbayan ti pannangan yiinwn panagtabako wenno ipapan iti kasilia

Ti mangimaton kenka masapul

+ Nga itedna ti pakaammo maipanggep tU paonbulllltaaramat kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula iti yan wenno asideg ti Iugar a pagtrabahoam

+ A pasingkedanna ti pennakasenaymo iti panngkasalaknib iti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ikkannaka iti sabon danum ken pagp1U18S

+A pasingketanna ti pannakaagasmo no 1181J11181Dl1etn a nasabidonganka iti pagtrabahoam a maigapu kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

+ Nga ipaayna ti maioayon a panagsanay no agtrabaltoka kadagiti Iugar a maiparit ti sumrek agtrababo a kas mangi-wagayway mamaglaok mangikarga mangaramat wenno mangiggem kadagiti pagpatay iti agdadael iti mula

43

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

For more information about the Worker Protection Standard or if vou have questions or concerns about pesticides contact the agencv responsible for regulating pesticides in vour area or the EPA Regional Office nearest vou IIi adadu pay nga ioponnaaion maipanggep li Pagrukodan ti Pannakasaiaknib li AgUabaho_ (Worker Protection Standard) wenno adda dagiti saludsod wenno pakaselcnan maipanggep kadagiti pagpatay tU agdadaeltU mula mapan kayo iii ahensia nga agrebbeng iu pannakalimbeng dagiti pagpatay iti agdadaellU mula IU lugaryo wenno ti opisina ti EPA a kaasitgan kadakayo middot

Region 1 IMA CT Rl NH VT ME)

US Environmental Protection A~encY Rc)ion i Pesticides and Toxic Substances Branch (APT)

I Congress St Boston MA 02203

(617) 565middot3273

Region 2 INY NJ PR VI)

US Environmental Protection Agency Region 2 Pesticides and Toxic Substances Branch ( MS-105)

2890 Woodgridge Ave Building 10

Edison NJ 08837-3679

(908) 321-6765

Region 3 CPA MD VA WV DE)

U5 Environmental Protection Agency Region 3 Toxics and Pesticides Branch (3ATmiddot30)

841 Chesmut Building

Philadelphia PA 19107

(215) 597-8598

Region 4 (GA NC SC AL MS KY FL TN)

US Environmental Protection Agency Region 4

Pesticides amp Toxic Substances Branch (4-APT-MD)

345 Courtland St NE

Atlanta GA 30365

(-104) 347-5201

Region 5 IL Ml MN IN OH WI)

US Environmental Protection Agency Region 5

Pesticidltgts and Toxic Substances Branch (5SPT)

77 W jackson Blvd

Chicago IL 60604

(312) 886-6006

Region 6 (1X OK AR LA NM)

US Environmental Protection Agency Region o Pesticides and Toxics Branch (nT-P)

1445 Ross Ave

Dallas TX 75202-2733

(214) 655-7235

Region 7 (MO KS lA Nlll

middot US Environmental Protection Agency RLgtgion 7 Toxics and Pesticides Branch (TOPE)

726 Minnesota Ave

Kansas City KS 66101

(913) 551-7020

Region 8 (CO MT ND SO UT WY)

US Environmental Protection Agency Region 8 Toxic Substances Branch (8ART-TS)

One Denver Place Suite 500 99918thSt

Denver CO 80202-2405 (303) 293-1730

Region 9 ltCA NV AZ HI GV)

US Environmental Protection bullgency Regionlt~

middotPesticides and Toxics Branch (A-1)

75 HawthorneSt

San Francisco CA 94105

(415) 744-1090

Region 10 (WAOR ID AK)

US Environmental Protection Agency Region 10

Pesti_cides and Toxic Substances Branch (AT-083)

1200 Sixth Ave

Seattle WA 98191

(206) 553-1918

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3

c 0

N1 ~ Q

() 0 0

CI) c bull Cl) c

-s e -s Ill c gt-~ ggtC 0 (J C) middotshyctnC middot- gt Iraquo encccnculwcc3