Project Strategie l Project doel

WHY

HOW

WHAT

We willen ouders (LVB) met kinderen tot 2,5 jaar helpen zelfredzamer te worden in het opvoeden. En Daarnaast de ouder-kind relatie (hechting) in het gezin stimuleren.

• Door hun sensitiviteit naar hun kinderen te vergroten

• Door actie vanuit de ouder te stimuleren• Door een positief zelfbeeld te bevorderen en

positieve reflectie (feedback) te initiëren• Door kennisoverdracht te bevorderen

(instructies + herhaling)

Luna de Opvoedrobot | oplevering deze fase: technische design requirements gebaseerd op de behoefte (user needs) van ouders en begeleiders waarmee we de gewenste interacties (how) tussen Luna en de ouders realiseren.

Doel van het OntwikkelprojectDe ontwikkeling en marktintroductie van Luna en bijbehorende duurzame onderneming voor het uitrollen en ondersteunen van Luna. Doel komende fase: In een Human Centred Design haalbaarheid studie met ouders en begeleiders onderzoeken wat de beste vorm, functies en specifieke interacties voor Luna zijn.

2

Waarom Luna? | “De robot oordeelt niet…” (ouder)

Vanuit zowel de medische wetenschap, de neurobiologie als de kinderpsychologie is bekend hoe bepalend de eerste 1000 dagenvan een kind zijn voor het psychisch en cognitief functioneren en het kunnen aangaan van gezonde relaties later. Te veel stress bijde opvoeding kan schade berokkenen aan de ontwikkeling van het brein en de leer- en sociale competenties van het kindbeïnvloeden. Circa 0,5 – 1% van de kinderen (tussen de 8400 en 17000 per jaar) wordt geboren in (zeer) kwetsbare gezinnen (bron:actieprogramma Kansrijke Start 2015). In Rotterdam betreft het 8000 kinderen die jaarlijks geboren worden, waarbij 5 % van dezekinderen in zeer kwetsbare gezinnen geboren worden (actieprogramma Rotterdam Stevige Start). In Rotterdam is het percentagedus relatief veel hoger.

Een goede band tussen ouder en kind is een beschermende factor bij opgroeien onder ongunstige omstandigheden en vergroot dekans op veilige situaties (Gezondheidsraad, 2018). Tegelijkertijd weten we dat ouders ontzettend veel om hun kind geven, maarsoms de capaciteiten missen en meer kans hebben op problemen bij de hechting. Dit geldt bijvoorbeeld voor ouders met een lichteverstandelijke beperking (Douma, De Jong, Looij. & Stremmelaar, 2017; Kalthoff, 2015). De praktijk leert echter dat hulp vanbuitenaf niet altijd in goede aarde valt. In gesprekken met ouders en hulpverleners horen we dat externe hulp soms kan leiden toteen minderwaardigheidsgevoel of vrees dat ze het niet goed genoeg doen en hun kindje kunnen kwijtraken. Uit psychologischonderzoek blijkt dat positieve feedback bij het ondersteunen van deze ouders, stress en angst kan verminderen. Tijdens onzeproof-of-concept test bij ASVZ lijkt een robot hiervoor aanvullende kwaliteiten te hebben, want een robot oordeelt niet.

Daarnaast kan robot Luna altijd aanspreekbaar zijn en kan ze de korte tijd die hulpverleners hebben uitbreiden. Met haar steevastgeduldige toon kan ze eveneens kennis en tips doorgeven in het tempo van de ouder en vrolijk blijven herhalen. We willen dezekansen die robotica kan bieden aan ouders verder onderzoeken en specificeren. In dit document vertellen we over de inzichten totnu toe en over ons plan om Luna verder te ontwikkelen.

3

4

De afgelopen periode hebben we verschillende onderzoekenafgerond om beter te begrijpen hoe robotica waarde kantoevoegen voor opvoedende ouders. Daarbij zijn ouders meteen licht verstandelijke beperking en hun begeleiders decentrale stakeholders. We hebben robot Luna vanuit drie lenzenonderzocht om op verschillende manieren inzichten te verkrijgenover het belang en nut van het project. De inzichten leverenmeteen belangrijke vragen op voor de doorontwikkeling vanLuna, dit noemen we de onbekende (p6-9). Deze onbekendenworden later weer omgezet in acties (p12-14), waarop deplanning (p15) gebaseerd is.

Learnings | Waar staan we nu?

DesirabilityWillen

mensen het?

ViabilityIs het

duurzaam?

FeasibilityHoe werkt

het?

5

User Needs + concept integraal ontwerp Luna 1.0 & test | we moeten onderzoeken wat de scope is van Luna om de juiste vorm en interactie met de robot vorm te geven. In welke (real-life) scenario’s kan robot Luna het meeste waarde toevoegen aan ouders? Hoe en waar zetten we Luna in? Wat zijn daarin hun behoeftes en wat vinden begeleiders belangrijk. Deze vragen onderzoeken we verder in gesprek met ouders en hulpverleners. We ontwerpen een integraal concept volgens Human Centred Design en testen het met de ouders voor optimalisatie. Daarnaast bespreken we opties met zorgprofessionals & organisaties, experts in zelfredzaamheid en robotmakers.

Proof-of-concept ASVZ

Desirability l Willen mensen Luna?

Inzichten

In deze Proof-of-concept test bij ASVZ i.s.m. TU - Delft (robotica course IUXE) onderzoeken we in verschillende sessies met ouders (7) en begeleiders (4) hoe ouders reageren op een robot en de ondersteuning daarvan. Studenten bestuurden de robot vanuit de computer (Wizard of Oz) en Luna hielp met de boodschappen, plannen, luier verschonen, een lastige puzzel.

Acceptatie van Luna in Huis | Ouders staan open voor het idee om een robot in huis te hebben als ondersteuning. Het lijkt hen zelfs gezellig. Wel bepaalt de vorm van de robot welke verwachtingen ouders hebben over haar functies. Luna moet daarom transparant zijn over wat ze kan, wat ze doet en waarvoor ze is, met respect voor de privacy.

Onbekende

6

Masterthesis Pedagogiek

Feasibility l Hoe weten we of het werkt?

Inzichten

Jeugdzorgprofessional (CJG) en Masterstudent Pedagogiek aan de Hogeschool Rotterdam Mila Dobbelstein is reeds afgestudeerd op pedagogisch onderzoek naar Luna. De centrale vraag: aan welke pedagogische criteria moet een robot volgens de mening en ervaring van professionals voldoen om licht verstandelijk beperkte ouders te ondersteunen bij het opvoeden van hun kind(eren) in de leeftijd van 0-2 jaar en op welke manier willen ouders hierbij ondersteund worden? De thesis is volbracht met een uitvoerige literatuurstudie, observatie-sessie, interviews met ouders (3) en begeleiders (4) en het testen van haar hypotheses in een focusgroep (3).

Ouderlijke sensitiviteit | Sensitieve ouders hebben aandacht voor signalen van het kind en kunnen hier passend en tijdig op reageren. De verstandelijke beperking bemoeilijkt het sensitief reageren op het kind, omdat zij zich moeilijk in hun kind kunnen verplaatsen, vaak vanuit emotie reageren en eerdere leerervaringen beperkt kunnen terug halen (De Beer, 2012). Terwijl ouderlijke sensitiviteit een voorspellende waarde is voor de kwaliteit van de ouder-kind relatie (Gezondheidsraad, 2018).

Interessante eigenschappen | Ouders en begeleiders geven aan dat humor en een persoonlijke touch goed werken in de interactie, Luna moet benaderbaar zijn (ook in uiterlijk), simpele taal gebruiken, altijd aanspreekbaar zijn, ouders willen invloed blijven houden, Luna kan beter opties voorstellen en samen bespreken i.p.v. commanderen en ouders zien Luna als een extra brein en begeleiders zien Luna als maatje voor de ouders.

7

Zelfredzaamheid + meetbaar maken | Om goed te onderzoeken of Luna ouders echt helpt in hun zelfredzaamheid moeten we wetenschappelijke methoden en theorieën over zelfredzaamheid en self-efficacy vertalen naar de interacties van Luna. Aan welk gedrag kunnen we zien dat ouders meer gaan geloven in hun eigen kunnen? Kunnen we dit meetbaar maken om te onderzoeken wat goed werkt? Wanneer hebben we ons doel bereikt?Ouderlijke sensitiviteit | Hoe kunnen we de ouderlijke sensitiviteit vergroten door ouders meer geloof in eigen kunnen te geven? Hoe kunnen we kortom de interacties van Luna pedagogisch inrichten, wat zijn dan de scenario’s? Goed gebruik | Wat is mogelijk oneigenlijk gebruik? Wat is mogelijk misbruik?Wat zijn ongewenste effecten van het (juiste) gebruik? Hoe zorgen we ervoor dat Luna juist wordt gebruikt en risico’s worden ingedamd.

Afstudeeronderzoek TU/delft

Feasibility l Hoe weten we of het werkt?

Inzichten

Met Interaction-designer Marieke de Paauw (TU-delft) zijn we parallel aan de proof-of-concept een Human-centered-design afstudeeronderzoek gestart om een prototype te ontwerpen die ondersteunend werkt voor de hechtingsrelatie. Human-centered-design is een creatieve mensgerichte onderzoeksmethode en werkwijze om problemen samen met de doelgroep aan te pakken. In dit onderzoek zijn we uiteindelijk gaan focussen op de interactie rondom het avondeten. Link naar video van het concept.

Van ingrijpen naar ondersteunen geloof in eigen kunnen | Ouders geven in gesprekken aan dat Luna waardevrij is en niet oordeelt. Luna kan daarom waarde toevoegen aan de zorg door te focussen op het zelfbeeld van de ouders (Self-determination-Theory, Ryan, Richard M., and Edward L. Deci., 2000) en het nemen van initiatief stimuleren. Op verantwoordelijke wijze ingrijpen bij stress lijkt lastig, niet alleen vanwege de staat van technologische ontwikkeling – maar ook door te focussen op controle kan Luna de belangrijke vertrouwensband in gevaar brengen.

Onbekende

8

Design Requirements software & mechanica | Om Luna technisch te realiseren moeten we de User Needs en het intergrale conceptontwerp vertalen naar design requirements samen met de robotbouwers. Duurzame doorontwikkeling project Luna | Hoe kunnen we met de samenwerkingspartners een duurzame doorontwikkeling van robot Luna realiseren en hoe organiseren we dit zakelijk? Hiervoor kunnen we een businesscase verkennen en State of the art landschap in kaart brengen voor kansen en uitdagingen.

Health Innovation Challenge

Viability l Is Luna een duurzame oplossing?

Inzichten

Voor de Health Innovation Challenge Rotterdam 2018 heeft het Erasmus Centre for Entreprernship ons geholpen met een internationale zoektocht naar robotbouwers die Luna het beste kunnen door ontwikkelen. Van de ruim 20 gescoute bedrijven, hebben vijf partijen hun voorstellen gepresenteerd voor robot Luna.

Match | DoBots heeft de challenge gewonnen vanwege hun expertise in softwareontwikkeling voor robotica en flexibele werkmethode om aanpassingen snel te kunnen uitvoeren na input van gebruikerstesten. Toevallig is hun kantoor 300 meter van de Garage2020 vandaan. Qua mechanica kunnen ze doorbouwen op onze test met drie vormen van robots, die verschillende sterke en zwakke kanten hebben:

De NAO (Humanoid) Qbo (tafelrobot) Slimme projector

Onbekende

9

Project fase Discovery | Voortbouwen op kerninzichten

In de volgende fase bouwen we voort op de kerninzichten en de

onbekenden die eruit voortkomen. In een Human Centred Design

haalbaarheid studie onderzoeken we met ouders en begeleiders

wat de beste vorm, functies en interacties voor Luna zijn. De

resultaten zijn design requirements waarmee we de gewenste

interacties tussen Luna en de ouders kunnen realiseren.

Hiermee ronden we de ontdekkingsfase (Discovery) af waarin we

duidelijkheid krijgen over de waarde die Luna toevoegt voor de

meest kritische stakeholders (ouders en begeleiders). Deze

ontwerpeisen zijn de basis voor de technische doorontwikkeling in

de volgende fase (Develop). Hierna kunnen we op grotere schaal

en op langere termijn het effect van de inzet van Luna realiseren

(Deliver).

Om antwoorden te vinden op onze vragen in de Human-centred-

design discovery fase, hebben we een interdisciplinair team

verbonden aan het project met expertises die elkaar aanvullen.

10

Human Centered Design € 34.902

Pedagogiek en psychologie team (Zorg) € 11.563

Marketing & Sales € 11.663

System Development en Materialen € 6.050

Project Management € 19.829

Totaal (inclusief) € 84.006

Bijdrage Garage € 43.054

Bijdrage ASVZ € 40.952

Begroting l Hoe realiseren we deze fase?

11

Project Team l Welke expertise hebben we in het team?

BastiaanFilosoof en projectleider

Grote dossierkennis project Luna.Netwerk in robotica zowel technologisch

onderzoek (TU-delft) als ethischonderzoek (TU-Eindhoven).

Willem MeesDirector IDE Netherlands

Bouwt bedrijven en productinnovatiesHuman Centered Design & Medical Device

Development expert. Onderzoek,Ontwikkeling en Realisatie van producten,

o.a. in Medtech en de Zorg.

AadDirecteur

Spin in het web bij technischeStart-up community Almende:

expertise programeren, sensoren, productontwikkeling.

JaccoKwartiermaker

Kennis van health innovation, verander-en kwaliteits management.

Financieel management, kennis van jeugdhulpen netwerk jeugdhulpaanbieders

MariekeInteraction-Designer

Afgestudeerd op Human-centered-design bij project Luna (TU-Delft). Ervaring met

interviews en interactie-ontwerpmet ouders en begeleiders bij ASVZ.

MoniekZorgexpert (Pameijer)

ruime kennis en ervaring van jeugdmet een beperking en

netwerk jeugdhulpaanbieders

DinaAfstudeerder Social-work

Theoretische kennis pedagogiek. Practijkervaring met kinderen bij ASVZ,

ouderen bij Mentoren op Zuid.

12

Referenties▪ De Beer, Y. (2012). De Kleine Gids Mensen met een lichtverstandelijke beperking 2012. Alphen aan den Rijn:

Kluwer▪ Douma, J., de Jong, A., Looij, J., & Stremmelaar, B. (2017). Handreiking Begeleiden van ouders met een licht

verstandelijke beperking en multiproblematiek. Utrecht: Landelijk Kenniscentrum LVB.▪ Gezondheidsraad. (2018). De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma’s. Aan: minister van Volksgezondheid, Welzijn

en Sport Nr: 2018/11, Den Haag 22 mei 2018. Verkregen op 22 november 2018, van https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2018/05/22/de-ouder-kindrelatie-en jeugdtrauma’s

▪ Ryan, Richard M., and Edward L. Deci., 2000, Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being; American psychologist 55.1

Referenties l Waar baseren we ons op?

Publicaties▪ Dobbelstein, M (2019). Het patroon doorbreken? Hogeschool Rotterdam [link]▪ Paauw, de, Marieke (2019) Empowering parents with mild intellectual disabilities through design. TU-delft [link]▪ Bervoets, B & Pols, J (2018) Robot versterkt vertrouwen kwetsbare ouders. Vakblad Vroeg. [link]

13