Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
-
Upload
marin-zaimi -
Category
Documents
-
view
233 -
download
0
Transcript of Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
1/18
NSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT
INSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT
PROGRAM ORIENTUES PR MATURN SHTETRORE(Provim me zgjedhje )
LNA! "IMI E THELLUAR
VITI MSIMOR #$%& ' #$%
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
2/18
% UHZIME T PRG*ITHSHME
Programi orientues pr lndn Kimi e thelluar prfshin njohurit, konceptet dhe aftsit
m t rndsishme t kimis pr shkolln e mesme.
Programi orientues pr provimin e kimis me zgjedhje, n kuadrin e Maturs Shtetrore
prn nj dokument t vlefshm pr gjimnazin dhe shkollat e tjera t mesme, n!nsit e
interesuar, msuesit e lnds s kimis dhe specialistt e prfshir n procesin e
vlersimit pr provimet e Maturs Shtetrore.
Programi gjeneron informacionin e nevojshm pr msuesit e kimis t gjimnazeve dhe
t shkollave t tjera t mesme, " do t prgatisin maturantt pr provimin e kimis me
zgjedhje n Maturn Shtetrore.
Programi orienton n!nsit pr materialet k#$ msimore, njohurit, konceptet dhe aftsit
kr#esore " duhet t zotrojn pr t pralluar me sukses provimin e kimis me zgjedhje
n Maturn Shtetrore.
Programi prn, gjithashtu, nj dokument z#rtar, azuar n udhzimin %r. &, dat
&'.(&.'(&) t M*S+it pr hvillimin e Provimeve t Maturs Shtetrore '(&), "
duhet zatuar me korrektes nga specialistt e prfshir n hartimin e anks s p#etjeve
dhe testit t provimit t kimis me zgjedhje.
K# program duhet sh"#rtuar me kujdes dhe rigorozitet nga secili prej grupeve t
interesuara, sidomos kujdes duhet r nga specialistt e prfshir n hartimin e anks
s p#etjeve dhe tezs s provimit t kimis me zgjedhje pr Maturn Shtetrore, t cilt
nuk duhet t prfshijn pr vlersim $shtje msimore " nuk jan parashikuar n kt
program. -anka e p#etjeve dhe testi i provimit duhet t prmajn ushtrime t tipeve dhe
niveleve t trajtuara n tekstet e kimis s gjimnazit dhe t shkollave t tjera t mesme.
mendje duhet t tregojn kta specialist edhe n lidhje me sigurimin e alancs midis
pr"indjes " z secila fush studimi n kt program me pr"indjet " do t zn kto
fusha studimi n testin e provimit.
Msuesit " do prgatitin n!nsit pr provimin e kimis, duhet t/i aftsojn ata jo vetm
pr $shtjet msimore, njohurit, konceptet dhe aftsit e prcaktuara n kt program,
por dhe n drejtim t zgjidhjes me shkrim t det#rave kimike. Kujdes t ve$ant t j
msuesi n drejtim t aftsimit t n!nsve n zgjidhjen e ushtrimeve dhe t prolemave
'
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
3/18
t kimis pr fushat e prcaktuara n program, si dhe t prgatitjes s t#re me teknikat e
vetvlersimit. Prgatitja e n!nsve pr provimin e kimis duhet r n mn#r t
vazhdueshme dhe duke prdorur nj larmi metodash e mjetesh.
%!nsit t sigurojn cilsin e n!nies s $shtjeve msimore, koncepteve kimike dhe
aftsive t prcaktuara n program. Pr t arritur kt, ata duhet t/u rikthehen dhe
$shtjeve t tjera msimore t kimis n arsimin e mesm, por edhe disa koncepteve az
n arsimin 0+vje$ar, t cilat nuk rimerren n arsimin e mesm, por " prmajn
informacion az pr t prvetsuar materialin e zgjedhur pr provim. 1sht fjala ktu,
p.sh., pr shkrimin dhe emrtimin e prrjeve kimike, shkrimin e arazimeve kimike t
reaksioneve, njehsimet me molin dhe masn molare, dendsin e nj gazi, dendsin e
krahasuar, vllimin molar, numrin e *vogadros, shkrimin e arazimeve t shprashkimit
elektrolitik t elektroliteve, kuptimet numr oksidimi, reaksionet redoks, agjentin
oksidues, agjentin reduktues, njehsimet me formulat dhe arazimet kimike etj., t cilat
jan t prfshira n mn#r t nat#rshme n trajtimin e $shtjeve msimore t prcaktuara
n kt program.
# PRSH"RIMI SIPAS LIN*AVE HE NNLIN*AVE
2injat dhe nnlinjat e prfshira n programin orientues t kimis me zgjedhje prhen
nga linjat dhe nnlinjat e programit t lnds rtham pr klasat &(, && dhe &' t
gjimnazit dhe shkollave t tjera t mesme, si edhe nga linjat dhe nnlinjat e programit t
thelluar t lnds pr klasn e &'+t t gjimnazit dhe shkollave t tjera t mesme. *to jan
para"itur m posht, duke i ashksho"ruar edhe me ojektivat e njohurive dhe t
aftsive.
I "IMI +RTHAM
% ",-.- e %$/01
&.&LIN*A! S0r2302r- dhe ve0i01 e ,14d1.
3
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
4/18
P1r.h3rimi i ,i4j1.! Prmes ksaj linje, t gjith n!nsit fitojn njohuri, aftsi,
"ndrime pr strukturn e atomit, molekuls, sustancave me ndrtim jonik, kovalent,
periodicitetit, metalet, jometalet, acidet, azat duke prdorur faktet, modelet dhe
eksperimentet.
N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.iveNd1r0imi i -0omi0
Term- 378!
%umr atomik 456lement kimik%umr i mass 4*57zotop
Prrje n pr"indje e izotopitt elementit%umrat kuantik dhe vlerat et#re8ormul elektronikeKonfigurim elektronik%ivel%nnivel9jendjet energjetike dhe llojet et#re:rital atomik
:rital i lirMshtjell elektronike e atomit
%!ns;i,+ja duhet
+ t diskutoj vendndodhjen e grimcave prrse t atomit4eksperimenti i ?adhrfordit, @edvik5>
+ t dalloj protonet, neutronet, elektronet n lidhje me masat et#re relative dhe ngarkesn>
+ t prkufizoj numrin atomik, elementin kimik, numrin e
mass>+ t dalloj atomin dhe jonin e nj elementi, duke r ilancin eprotoneve dhe elektroneve>
+ t dalloj ku ndr#shojn ndrmjet t#re izotopet e nj elementikimik>
+ t prdor simolikn e para"itjes sizotopeve t nj elementi>+ t llogarit masn atomike t krahasuar t nj elementi, duke
njohur pr"indjen e prhapjes n nat#r t izotopeve prrset tij>
+ t prshkruaj n mn#r evoluive zhvillimin e modelit atomiknga =omsoni, ?adhrfordi te -ori>
+ t prcaktoj kuptimet< orbit e lejuar, numr kuantik themelor,nivel energjetik>+ t prcaktoj kuptimet< orbital atomik, numr kuantik
sekondar, nnnivel energjetik>+ t tregoj karakteristikat e oritalevesdhep>+ t para"it skematikisht oritalets, p>+ t njehsoj numrin e nnniveleve energjetike n nj nivel
energjetik>+ t prcaktoj kuptimin< numr kuantik magnetik dhe numr
kuantik spin>+ t para"it grafikisht gjendjet energjetike>+ t dalloj gjendjet energjetike osh, gj#sm t ngopura dhe t
ngopura>+ t njehsoj numrin e gjendjeve energjetike n nj nnnivel
energjetik>+ t njehsoj numrin maksimal t elektroneve n nivelet,
nnnivelet dhe gjendjet energjetike>+ t relatoj me shkrim si shprndahen elektronet n nj atom, n
prputhje me< parimin e "ndrueshmris 4aufau5, parimin e
A
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
5/18
prjashtimit t Paulit, rregulln e Bundit>+ t shkruaj formulat elektronike dhe konfigurimet elektronike
t atomeve deri n A( elementet e para t taels periodike.Periodi9i0e0i
Term- 378!
2igji periodikPeriod9rupi * dhe -?reze atomike-lloku i elementeves, p, d, falenc n gjendje themelorealenc n gjendje t ngacmuar6lektrone valentore
eti reduktueseeti oksiduese6nergjia e afris pr elektroninPotencial jonizimi6lektronegativitetiMetale alkalineMetale alkalino+toksoreMetale kalimtareeti acideeti azikeKarakter acid
Karakter azikKarakter amfoter
%!ns;i,+ja duhet
+ t formuloj kuptimet pr konceptet< elektron valentor,valenc, valenc normale, valenc e ngacmuar>
+ t prcaktoj valencn normale dhe valencn e ngacmuar nshemuj t elementeve t grupeve *>
+ t n!jerr prfundime ndrmjet ngjashmrive dhe diferencavet vetive fiziko+kimike te metalet alkaline e ato alkalino+
toksor>+ t n!jerr prfundime ndrmjet ngjashmrive dhe diferencavet vetive fiziko+kimike te jometalet e grupeve 7 * dhe 77 *>
+ t parashikoj karakteristikat e metaleve, jometaleve, duke uazuar n vendin e t#re n taeln periodike>
+ t prshkruaj amfoterin>+ t listoj, duke u mshtetur n taeln periodike, elemente "
japin okside acide, okside azike, okside amfotere.
Lidhj- 3imi3e
Term- 378!
2idhje kimike2idhje jonike2idhje kovalente6nergji e lidhjes9jatsi e lidhjes
%!ns;i,+ja duhet+ t prdor konceptin e energjis s rrjetit kristalor pr t
argumentuar formimin e kristaleve jonike>+ t para"it lidhjen kimike kovalente n molekulat me lidhje
njfishe, d#fishe, trefishe>+ t listoj ve$orit dalluese t lidhjessigmadhe lidhjespi>+ t prdor t dhnat mi elektronegativitetin pr t parashikuar
)
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
6/18
6nergji e rrjets kristalore8orca t lidhjes elektrostatikeKristale jonikeMolekula kovalente8ormula njsi
2idhje njfishe2idhje d#fishe2idhje trefishe2idhjesigma2idhjepi@ift elektronik lidhs@ift elektronik vetjak=eoria e SB@6SB+it8orm gjeometrike e molekulsKnd i lidhjes
tipin e lidhjes, si+ t formuloj kuptimin pr konceptin dipolelektrikt lidhjes
kimike dhe t molekuls>
+ t identifikoj nga formula kimike tipin e mundshm t lidhjeskimike n prrjen e dhn>+ t tregoj marrdhnien ndrmjet lidhjeve kovalente polare dhe
molekuls polare>+ t prshkruaj mekanizmin e formimit t lidhjes
ashkrenditse 4p.sh., me donor %B3, dhe akceptor -835>+ t analizoj ngjashmrit dhe dallimet ndrmjet lidhjes< jonike,
kovalente, kovalente polare, ashkrenditse>+ t shkruaj strukturat e 2juisit pr molekula t ndr#shme+ t prcaktoj n strukturat e 2juisit pr molekula t ndr#shme,
atomin "endror, $iftet elektronike vetjake, $iftet elektronike
lidhse>+ t formuloj kuptimet pr konceptet< gjatsi e lidhjes kimike,knd valentor>
+ t argumentoj formn gjeometrike t molekuls, me an tteoris SB@6SB, n raste kur atomi "endror formon '+A $ifteelektronike t prashkta 4prve$ oksiacideve5.
&.'LIN*A! Re-3.io4i 3imi3
P1r.h3rimi i ,i4j1.! Prmes ksaj linje, t gjith n!nsit fitojn njohuri, aftsi,"ndrime pr shpejtsin e reaksioneve kimike dhe faktort " ndikojn n t, si dhe pr
reaksionet e prapsueshme dhe ekuilirin kimik e faktort e tij.
N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.ive
D
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
7/18
E32i,i5ri 3imi3
Term- 378!?eaksion i prapsueshm
?eaksion i paprapsueshm6kuilir kimik6kuilir dinamikKonstante e ekuilirit Ka dhe KParimi 2 Shatljehvendosje e ekuilirit kimikPozicion ekuiliri9jendje ekuiliriPozicioni i ri i ekuilirit
%!ns;i,+ja duhet
+ t prshkruaj ekuilirin kimik si nj ekuilir dinamik>
+ t prcaktoj shprehjen matematike t konstantes s ekuiliritkimik n sistemet homogjene dhe heterogjene>+ t kr#ej njehsime, duke prdorur konstanten e ekuilirit ose
pr"endrimet e sustancave n ekuilir>+ t tregoj marrdhnien ndrmjet sistemeve n ekuilir dhe
parimit 2 Shatlje 4ndikimi i faktorve< temperatur, tr#sni,pr"endrim5>
+ t parashikoj n shemuj t ndr#shm pozicionin e ri tekuilirit kimik, kur ndr#shon temperatura, pr"endrimi dhetr#snia>
+ t prdor parimin 2 Shatlje pr t shpjeguar hollimin e
shtress s ozonit.
# ",-.- e %%/01
'.&LIN*A! S0r2302r- dhe ve0i01 e ,14d1.
P1r.h3rimi i ,i4j1.! Prmes ksaj linje, t gjith n!nsit fitojn njohuri, aftsi,
"ndrime pr lidhjen hiride, forcat ndrmolekulare, strukturn e prrjeve organike,
hidrokaruret, alkoolet, ketonet, aldehidet, acidet karoksilike, aminat, aminoacidet,
polimeret, karohidratet, #nd#rnat, proteinat, duke prdorur faktet, modelet dhe
eksperimentet.
N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.iveHi5ridizimi dhe 5-.h31ve:rimi4d1rmo,e32,-r
Term- 378!:rital atomik
:rital molekular:rital hiridBiridizim dhe llojet e tijMolekul polareMolekul apolare
%!ns;i,+ja duhet
+ t dalloj oritalet molekularesigmadhepi>+ t jap kuptimin hiridizim, orital hirid>+ t prshkruaj teorin e Polingut pr hiridizimin>+ t prcaktoj tipin e hiridizimitsp, sp2, sp3n
prrjet inorganike 4p.sh.+ t prcaktoj tipin e hiridizimitsp, sp2, sp3n
prrjet e karonit>+ t prshkruaj ashkveprimin dipol+dipol, forcat e
2ondonit n molekulat jopolare, lidhjenhidrogjenore si forca t ashkveprimit molekular.
E
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
8/18
Hidro3-r52re0
Term- 378!Bidrokarure vargore dhe ciklike, tngopura dhe t pangopura8ormulat empirike, molekulare,strukturore dhe racionale t pjestarve tserive homologe2idhje njfishe, d#fishe dhe trefishe6mrtim sistematik dhe empirik, rrnja eemrit, maresa dhe prapashtesa?adikalFukuria e izomeris dhe llojet e saj?rjedhs t halogjenuar t t#re
%!ns;i,+ja duhet
+ t shkruaj formulat e prgjithshme pr alkanet,
cikloalkanet, alkenet, alkinet dhe arenet>+ t prdor formulat molekulare dhe t strukturs prt para"itur hidrokaruret me varg normal dhe tdegzuar, deri n &( atome karoni>
+ t prdor nomenklaturn e 7GP*H pr t shkruardhe emrtuar hidrokaruret alifatike dhe aromatike>
+ t dalloj izomerin e vargut, t pozicionit dhegjeometrike pr hidrokaruret, deri n E atomekaroni>
+ t shkruaj dhe t emrtoj izomert e strukturs, tpozicionit dhe ata gjeometrik, deri n E atome
karoni>+ t tregoj lidhjen gjinore ndrmjet alkaneve,alkeneve, alkineve, areneve nprmjet shkrimit tarazimeve kimike pr reaksionet prkatse>
+ t zgjidh situata prolemore " lidhen menjehsime me formulat kimike t hidrokarureve 4tn!jerr formuln molekulare kur jepen pr"indjet eelementeve prrse ose raportet n mas dheanasjellas5.
+io3imi-
Term- 378! *cide l#rore, glicerina, trigliceridet siestere2#ra t ngopura dhe t pangopuraBidroliz e l#raveMonosakaride, disakaride, polisakaride,9rupet funksionore tek karohidratet*ldozet dhe ketozetPas"#ra e argjendit*minoacidet dhe grupet e t#refunksionoreeti amfotere t aminoacideve2idhje peptidikePolipeptidStruktur parsore, d#tsore, tretsore dhekuaternare e proteins
%!ns;i,+ja duhet+ t klasifikoj karohidratet n monosakaride,disakaride dhe polisakaride>
+ t klasifikoj l#rat n< imore, shtazore dhe sipasngopshmris>
+ t shkruaj formulat molekulare dhe strukturore prfruktozn, glukozn dhe formulat molekulare prsakarozin, amidonin, celulozn>
+ t prcaktoj kuptimet< aminoacid, lidhje peptidike,peptid dhe protein.
'.'LIN*A! Re-3.io4i 3imi3
C
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
9/18
P1r.h3rimi i ,i4j1.! Prmes ksaj linje, t gjith n!nsit fitojn njohuri, aftsi,
"ndrime pr reaksionet kimike redoks dhe aplikimet e t#re n elektrokimi, jetn e
prditshme, si dhe pr reaksionet karakteristike t prrjeve organike, si< reaksionet e
shtimit, t eliminimit, zvendsimit radikalar, zvendsimit elektrofilik, zvendsimit
nukleofilik.
N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.iveE,e30ro3imi-
Term- 378%umr oksidimi,9j#sm reaksion,
Skem e kmimitelektronik6lement elektrolitik6lektrolitProces katodikProces anodik?eaksion i prgjithshm?eaksion mjedisi*nione, kationeShkarkim jonesh nelektroda?adh e potencialeveelektrodike t atomevedhe joneve6lement galvanik8unksion i elementitelektrolitik dheelementit galvanik
%!ns;i,+ja duhet
+ t prkufizoj potencialin elektrodik t nj elementi>+ t zgjidh prolema " kan t jn me njehsimin e
forcs elektromotore t elementeve galvanike m tprdorshme n jetn e prditshme, duke shfr#tzuar tdhna t taels s potencialeve elektrodike standarde>
+ t shkruaj arazimin e prgjithshm t elektrolizs,kur elektroliti sht n gjendje t shkrir apo t tretur>
+ t kr#ej njehsime stekiometrike me arazimet e
reaksioneve redoks.
Ti:e0 e re-3.io4eve 413imi41 org-4i3e
Term- 378!
Balogjen alkan?regulla eMarkovnikovit?rjedhs injzvendsuar, id#zvendsuar etj.%garkes e pjesshme
%!ns;i,+ja duhet
+ t prkufizoj grimcn elektrofilike me sustraktenzenin dhe grimcn nukleofile me sustraktalkoolin>
+ t jap shemuj reaksionesh, ku jan shtuar ;eliminuarB', Hl', B':, BHl 4pa prshkruar mekanizmin ereaksionit5>
+ t listoj prrjet " japin reaksione zvendsimi
0
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
10/18
?adikal i lir?eaksion iprapsueshmMonomer, polimer,makromolekul
radikalar, zvendsim nukleofilik dhe zvendsimelektrofilik>
+ t shkruaj arazimet kimike pr shemuj t thjeshtreaksionesh t zvendsimit radikalar, zvendsimitnukleofilik, zvendsimit elektrofilik>
+ t prshkruaj reaksionet redoks n kalimet ngaalkoolet n aldehidet 4ketonet5 deri tek acidetkaroksilike dhe anasjellas, me an t hidrogjenimitdhe dehidrogjenimit>
+ t prshkruaj reaksionin e polimerizimit>+ t kr#ej njehsime stekiometrike me arazimet kimike
t reaksioneve redoks n kimin organike>+ t dalloj monomerin, njsin strukturore n nj
polimer>+ t shkruaj reaksionet e formimit t polimerve
polieten, polipropen, PH.
; ",-.- e %#/01
3.&LIN*A! STRU"TURA HE VETIT E LNS
NNLIN*A! U*I TRETSIRAT U*ORE
P1r.h3rimi i 414,i4j1.% kt nnlinj do t studiohet< Gji n nat#r. ?ndsia
e ujit pr jetn. %drtimi i molekuls s ujit. Polarizimi i lidhjeve :+B. Momenti dipolar i
molekuls s ujit dhe aftsit e tij tretse. 2idhja hidrogjenore dhe anormaliteti i ujit.
=retshmria e kriprave n uj. Pr"endrimi i tretsirave 4molar, normal dhe n
pr"indje5. 2idhja e pr"endrimeve midis t#re. :smoza. =r#snia osmotike. :smoza dhe
"eliza. 6lektrolitt dhe vetit e tretsirave. 6kuacioni i ant/ Bofit. ?ndsia iologjike e
tretsirave. =rajtimi i ujit t pijshm. %dotja e ujit, pastrimi i ujit.
N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.ive
Uji Tre01.ir-0 2jore %!ns;i,+ja duhet
+ t shpjegoj procesin e tretjes s sustancave t ndr#shmen uj, kuptimin sasior e cilsor t tretshmris, faktort "ndikojn n tretshmrin e sustancave n uj 4efektet etr#snis, llojit t tretsit dhe temperaturs, duke ndrtuardhe kurat e tretshmris n uj n funksion ttemperaturs pr nj sustanc t ngurt t tretshme nuj5>
+ t llogarit pr"endrimin n pr"indje, pr"endrimin molardhe pr"endrimin normal t tretsirave t ndr#shme ujore,prfshir ktu dhe tretsirat e holluara, si dhe kalimet nganj tip pr"endrimi n nj tjetr pr nj tretsir t dhn>
+ t shpjegoj osmozn dhe rndsin e ksaj dukurie tek egjalla>
+ duke prdorur ekuacionin e ant/ Bofit t llogarit efektine sustancs s tretur mi tr#snin osmotike t nj tretsiresi dhe molaritetin e sustancs s tretur, kur njihet tr#sniaosmotike e tretsirs s dhn.
&&
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
12/18
II "imi e The,,2-r
& ",-.- e %#/01
A.&LIN*A! "imi i4org-4i3e
P1r.h3rimi i ,i4j1.!% kt linj, n!nsit do t fitojn njohuri, aftsi dhe "ndrime n
lidhje me< bilancin energjetik t reaksioneve kimike 4reaksionet ekzotermike dhe ato
endotermike, llogaritjen e B, duke u nisur nga energjit e lidhjeve dhe anasjellas,
entalpin standarde t formimit t sustancave kimike, ligjin e Bessit dhe rrjedhimet e
tij5> kinetikn kimike 4shpejtsin e reaksioneve kimike e llogaritjen e saj, faktort "
prcaktojn shpejtsin e nj reaksioni kimik, energjin e aktivizimit dhe kompleksin
aktiv, mekanizmin e reaksioneve kimike dhe rendin e molekularitetin e reaksionit5>
ekuilibrat jonik4produkti i tretshmris dhe llogaritja e!, elektrolit t fort dhe t
dot, llogaritja epHdhep"H, acidet dhe azat sipas *rheniusit, -ronshtet+2ourit,
2juisit, titullimi acido+azik, tretsirat tampone5.
N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.ive
Termokimia
Term- 378!
=ermokimi=ermodinamik?eaksion ekzotermik?eaksion endotermik%!ehtsi e $liruar%!ehtsi e thithur%!ehtsi specifikeKalori-arazim termokimik6fekt termik i reaksionit6nergji e rendshmeSistemMjedisPun vllimore6ntalpi e reaksionit6ntalpi standarde e formimit2igji i Bessit?rjedhimi 7
%!ns;i,+ja duhet
+ t llogarit entalpin e nj reaksioni 4
B5,duke u nisur nga energjit e lidhjeve kimikedhe anasjellas>
+ t prcaktoj entalpin standarde t formimitt nj sustance>
+ t prcaktoj entalpin e nj reaksioni, duke uazuar n ligjin e Bessit dhe rrjedhimet e tij
+ t jap kuptimin e pB dhe t tregojmarrdhnietpHmep"H, BL, :B+>
+ t interpretoj acidet dhe azat sipas teorive
t *rheniusit, -ronshtet+2ourit, duke treguarngjashmrit dhe dallimet midis t#re>+ t llogarit pB e nj tretsire< a5 acid;az e
fort, 5 acid; az e dot duke u nisur ngaKa, K, c5 t nj kripe>
+ t prshkruaj tretsirat tampon e efektin ejonit t prashkt dhe t prcaktojpHprtretsira t tilla>
+ t prcaktoj C%t tretsirs B'S:A dukeditur C&t tretsirs %a:B.
A.'LIN*A ! "imi org-4i3e
P1r.h3rimi i ,i4j1.!% kt linj, n!nsit do t fitojn njohuri, aftsi dhe "ndrime n
lidhje< megrupet funksionore dhe klasifikimin e reaksioneve organike 4kuptimi grup
funksionor dhe klasat e prrjeve organike, reaksionet e zvendsimit, adicionit,
eleminimit5> memekanizmin e reaksioneve n kimin organike 4mekanizmi i reaksionit
pr reaksionin e zvendsimit radikalar, reaksionin e adicionit, t polimerizimit, t
eliminimit, t zvendsimit nukleofilik, t zvendsimit elektrofilik, reaksionet red+oks5>
me hetimin e grupeve funksionore (prova paraprake pr hetimin e prrjeve organike,si tretshmria, prova e flaks, prova e -elshtajnit, prova pr pangopshmrin e lidhjes,
prova e 2ukasit, hetimi i fenoleve, reaksioni i pas"#rs, prova e jodoformit5.
N14,i4j- O5je30iv- 01 4joh2rive dhe -601.ive
Grupet funksionore dhe
%!ns;+i,+ja duhet+ t interpretoj reaksionet organike sipas mekanizmit
homolitik dhe heterolitik>+ t jap kuptimin grimc elektrofilike ,nukleofilike
radikal i lir>
+ t dalloj tipet e reaksioneve organike< zvendsimi,adicioni, eliminimi>+ t argumentoj nprmjet grafikut zhvillimin e
reaksioneve organike n koh, duke pasur paras#shndikimin e energjis s aktivizimit, gjendjes kalimtare,katalizatorit n shpejtsin e reaksioneve organike.
Mekanizmat e reaksioneve
organike
Term- 378!
?rjedhs i nj, d#, tre, izvendsuar*dicion me shkallSustanca makromolekulare?eaksion i prapsueshm?eaksion djegieStad reaksioni?eaksion hidrolize
+ = jap kuptimin pr termat< 'kation oksonium(,'kation karbonium(, 'kation i pa)ndrueshm(,
'monomer(, 'njsi ndrtimore(, 'polimer(,
'kopolimer(, 'kompleksin pi(, dhe 'kationin sigma(>+ t shpjegoj mekanizmin e reaksionit< t zvendsimitradikalar, t adicionit, t polimerizimit, t eliminimit, tzvendsimit nukleofilik 4alkoolet, acidet karoksilike5,t zvendsimit elektrofilik 4tek arenet5>
+ t n!jerr konkluzione mi dallimet dhe ngjashmritndrmjet reaksioneve
+ t jap shemuj t ndr#shm pr mekanizmat ereaksioneve organike>
+ t argumentoj faktort " ndikojn n vlern ekonstantes s ekuilirit t reaksionit t esterifikimit>+ t interpretoj n grafik mekanizmin e reaksioneve t
zvendsimit 4radikalar, nukleofilik, elektrofilik5,adicionit, eliminimit, polimerizimit>
+ t interpretoj, nprmjet ndr#shimit t numrave toksidimit, reaksionet red+oks n kimin organike>
+ t kr#ej njehsime stekiometrike n arazimet ereaksioneve organike>
+ t argumentoj lidhjen gjinore t kalimit ngahidrokaruret deri te dioksidi i karonit me an treaksioneve red+oks.
etimi i grupeve funsionore
dhe analiza cilsore e
prbrjeve organike
Term- 378!
+ = shkruaj reaksionet prkatse pr pangopshmrin elidhjes, provn e 2ukasit, hetimin e fenoleve, reaksionine pas"#rs, provn e jodoformit5.
&)
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
16/18
Betim?eaksion hetimi?eaktiv?eaktivitet
%gj#ra e flaks9rup funksionorProva e 2ukasit, e -elshtajnit?eaksioni i =olensit?eaksioni i pas"#rsBaloforma
Pe.h- 41 :1r
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
17/18
& S0r2302r- dhe ve0i01 e
,14d1.
.ji/ !retsirat ujore )N
To0-,i i ,14d1. =Sh3e491 %#>! ?
To0-,i i ,14d1. ="imi- 51r0h-m1> ("imi %$@"imi %%@Sh3e491 %#)! B?/ & 3redi0e
"imi e The,,2-r
",-.- e %#/01Nr Li4j- N14,i4j- ?
& Kimi inorganike !ermokimia 01 %C ?
#inetika kimike 03
kuilibrat jonik 0
' Kimi organike rupet funksionore dheklasifikimi i reaksioneve
organike 4
% ?
%ekani-mat e reaksioneve
organike 04
Hetimi i grupeve funsionoredhe anali-a *ilsore e
prbrjeve organike 02
To0-,i i ,14d1. ="imi e 0he,,2-r>! ;;?/ # 3redi0eTo0-,i i ,14d1. ="imi 51r0h-m1> @ ="imi e 0he,,2-r> B? @ ;;?D
%$$?/ 3redi0e
Re6ere49-
7nstituti i hvillimit t *rsimit
-
8/9/2019 Programi Orientues - Kimi e Thelluar, 2014-2015
18/18
7nstituti i hvillimit t *rsimit