Program specijalizacije iz klinike biohemije Dokument EC4 (European Communities Confederation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine) u poglavlju 5.1. definira slijedee:Specijalizacija iz klinicke biohemije se moe odobriti kandidatima koji imaju zavren univerzitetski stepen u medicini, hemiji, biohemiji, farmaciji ili odgovarajucem studiju bazinih prirodnih nauka(biologija smjer fiziologija i biohemija), (za kandidate koji su studirali po Bolonjskom procesu obavezan master), strucni ispit za zvanje medicinski bohemiar (kliniki hemiar) i najmanje jednu godinu radnog iskustva u medicinskom laboratoriju.

Podruja i podpodruja specijalizacijeProgram specijalizacije po pravilu se odvija na slijedei nain:

Teorijski sadraj koji daje specijalizantu osnovu za struni, razvojni, upravljaki i istraivaki rad na specijalistikom podruju se usvajaju dijelimino na poetku specijalizacije, dijelimino u toku trajanja specijalizacije (12 mjeseci);

Opta i specijalna podruja kliniko biokemijske dijagnostike ukljuujui molekularnu dijagnostiku (24 mjeseci);

Opte i specijalno podruje hematoloke laboratorijske dijagnostike (8 mjeseci); Opte i specijalno podruje imunoloke dijagnostike (2 mjeseca); Opte podruje mikrobiologije i parazitologije (2 mjeseca). Odgovarajua duina trajanja specijalizacije na odreenom podruju je definIrana u individualnom programu o kome odluuje glavni mentor uz razumno prihavatanje zahtjeva ustanove u kojoj je zaposlen specijalizant i moe se u toku trajanja specijalizacije prilagoditi prema uspjehu specijalizanta na odreenom podruju ili podpodruju. Znanje se obavezno provjerava na kolokvijima ili na ispitima. Uspjeno poloen ispit ili kolokvij kod mentora ili nosioca predmeta je uslov za odvijanje specijalizacije.

Potrebna znanja i vjetineTeoretski sadraj ( 12 mjeseci)Teorijsko znanje specijalizant stie u toku specijalizacije djelimino sam, a djelimino u okviru specijalistikog programa koji izvodi Fakultet. Spisak predmeta je definiran u programu, a individualni izbor predmeta priprema spcijalizant zajedno sa glavnim mentorom uz asistenciju Fakulteta. Glavni mentor je strucnjak iz ustanove u kojoj se obavlja sta.

Sadraj1. Osnovna znanja iz podrucja koja specijalizanti nisu slusali na maticnim fakultetma.

a. Za doktore medicine: stehiometrija, analiticka hemija, na Prirodnomatrmatickom fakultetu i klinicka biohemija na Farmaceutskom fakultetub. Za ininjere hemije: fiziologija, patofiziologija, opta hematologija, mikrobiologija na medicinskom fakultetu i klinika Biohemija na Farmaceutskom fakultetu.c. Za ostale profile program napraviti prema planu i programu po kome su studirali

2. Specijalistika znanja u okviru predmeta Kliniko biohemijska dijagnostika sa interpretacijom, Izabrana poglavlja iz klinike biohemije, Patobiohemijski mehanizmi i modeli u Medicinskoj elijskoj biologiji. 3. Klinika hemija kod nas i u EU; zakonodavstvo, organizacija, menagement, institucije, registracija, akreditacija, licence, certifikati4. Medicinski laboratorij na razliitim nivoima zdravstvene zatite;nacionalni, regionalni,primarni, sekundarni,tercijarni, screening, referentni.5. Alternativne lokacije; bolnice (point of care), ambulante, ljekarne, kuca.6. Sistemi uzimanja, dostavljanja,pohranjivanja biolokih uzoraka ( krv, urin,punktati,feces).

7. Uzimanje biolokih uzoraka (venska ili kapilarna krv; urin)8. Preuzimanje i evidentiranje razliitih uzoraka9. Priprema uzoraka za analize10. Predanalitiki faktori; stanje ispitanika, egzogeni faktori, vrsta biolokog materijala, vrijeme uzimanja, uticaj cirkardijalnih ritmova, vrste i uticaj antikoagulanasa, uputstva za pravilno uzimanje, slanje i pohranjivanje razliitih biolokih uzoraka11. Analitiki faktori, Analitike metode (referentne, preporuene, radne), kontrola kvaliteta (netanost, osjetljivost, specifinost, linearnost, referentno podruje).12. Postanalitiki faktori; Laboratorijski nalazi (jedinice, referentne vrijednosti, rezultat, interpretacija)13. Laboratorijske kemikalije, reagensi, standardi, kontrolni serumi, laboratorijski pribor,14. Laboratorijske tehnike; spektrofotometrija, atomska emisiona spektrometrija (AES), atomska apsorpciona spektrometrija (AAS), fluorimetrija, nefelometrija, turbidimetrija, elektroforetske tehnike (kapilarna,na agarozi, na poliakrilamidnom gelu, na celogelu, izoelektrino fokusiranje), imunofiksacija, denzitometrija, kromatografske tehnike (visokotlana kromatografija (HPLC), gasna kromatografija, tankoslojna kromatografija), refraktometrija, osmometrija, konduktometrija, protona citometrija.15. Biohemijski analizatori; kontinuirani, protoni, selektivni.neselektivni, suha hemija.16. Robotika; automatizacija laboratorijskih procesa, LIS i laboratorijska statistika17. Kontrola kvaliteta laboratorijskih rezultata; unutranja, vanjska, meunarodni standardi i preporuke18. Uputstva za sigurno rukovanje sa opasnim kemikalijama i posebno sa potencijalno infektivnim uzorcima (pravilnici, odredbe, oznake opasnosti, lina zatita, dekontaminacija)19. Etika u laboratorijskoj medicini

OPTA I SPECIJALNA PODRUJA KLINIKO BIOHEMIJSKE DIJAGNOSTIKE

( 24 mjeseca)1. URIN- Bubreg; nastanak urina, fizioloki i patofizioloki sastojci urina; organoleptiki opis urina ( boja, miris, mutnoa, kristali) i osnovna kvalitativna i semikvantitativna ispitivanja sa test trakama (specifina teina, pH, proteini, glukoza, ketoni, hemoglobin, bilirubin, urobilinogen, nitriti, leukociti, eritrociti.- Analiza urinskog sedimenta ( eritrociti, leukociti, epitelne stanice, cilindri, kristali)- Osnovna kvantitatina analiza urina ( odreivnje glukoze, kreatinina, mokrane kiseline, fosfata, specifina teina)- Funkcionalni testovi ( klirensi, koncentracijsko-dilucijska sposobnost bubrega, d-ksilozni test)- Pregled, i analiza kamenaca, odreivanje citrata, oksalata, Ca, Mg

- Acidobazni status urina ( potenciometrijsko odreivanje pH, amonijak, bikarbonati)- Kvantitativna analiza hormona i hormonskih metabolita ( hCG, kateholamini, metanefrini,VMA, 5HIAA), porfobilinogen , delta-amino levulinska kiselina, porfirini, askorbinska kiselina, hemoglobin, hemosiderinistin, , mioglobin, hidroksiprolin, cistin, homocistin

2. VODA I ELEKTROLITI- Tjelesne tekuine,balans vode i elektrolita, uloga bubrega (glomerularna, tubularna, endokrina), patogeneza hiper i hipo natrijemije, patogeneza hiper i hipokalijemije (antidiuretiki hormon, renin-angiotenzin sistem), uloga hlorida, odreivanje i odravanje nivoa kalcija (parathormon, vitamin D, kalcitonin), patogeneza hiper i hipo kalcemije, fosfati, hiper i hipo fosfatemija, magnezij i kliniki znaaj njegovog odreivanja.- Odreivanje K, Na, Ca, Mg, Cl u serumu, plazmi, urinu i drugim tjelesnim tenostima (razliite metode odreivanja, ISE, plamena fotometrija, kulometrija).

3.GASNA ANALIZA- Kiseline, baze, puferi, puferski sistemi, uloga plua i bubrega, kiselinsko-bazna homeostaza, pH,O2,CO2, acidoza, alkaloza (metabolka, respiratorna), oksihemoglobin, disocijscijske krivulje, saturacija hemoglobina kisikom, izraunati parametri.-Gasni analizatori, mjerenje pH, pO2,pCO2, saturacija hemoglobina kisikom, CO-Hb

4. METABOLITI- Odreivanje ugljikohidrata,uree, mokrane kiseline, kreatinina i bilirubina.-Glukoza u plazmi, urinu i likvoru, otkrivanje i pracenje dijabetesa; GTT, fruktozamin, HbA1C, mikroalbuminurija. -Urea, kreatinin, urati, amonijev jon -Bilirubin (nekonjugirani, konjugirani, delta-bilirubin, bilirubin-albumin, fotoizomeri, ukupni, direktni) metode odreivanja, fizioloke i hiperbilirubinemije. -Laktat i piruvat

5. ELJEZO I OLIGOELEMENTI - eljezo i feritin, anemije, esencijalni elementi (Zn, Cu, Se, F, I ), fizioloka uloga, dnevne potrebe, toksini elementi ( Pb, Hg, As ), bioloki uzorci u kojima se odreuju oligoelementi, priprema uzoraka, atomska apsorpciona spektrometrija (AAS), plamena AAS, elektrotermalna AAS, kliniki znaaj-Odreivanje eljeza, TIBC, transferina, feritina, odreivanje oligoelemenata pomou AAS.

6. PROTEINI- Osnovne osobine proteina, genetska informacija i sinteza, podjela po sastavu, strukturi, obliku, topivosti, mol. masi, elaktroforetskoj pokretljivosti, funkciji; proteini plazme i drugih tjelesnih tenosti, separacijske tehnike (razliite elektroforeze agar,agaroza, celuloza acetat, poliakrilamid gel, imunoelektroforeza, imunofiksacija, Izoelektrino fokusiranje), vrste boja. -odreivanje ukupnih proteina o plazmi, urinu, likvoru i drugim tjelesnim tenostima, elektroforeza proteina plazme (normalne i patoloke frakcije i sastav frakcija, tipini elferogrami (ciroza, nefrotski sindrom, poliklonalna i monoklonalna gamapatija, akutna stanja)). -Odreivanje pojedinanih proteina (albumin, prealbumin (tiroksin i vitamin A vezujuci protein)). -odreivanje proteina akutne faze (CRP,ceruloplamin, fibrinogen, alfa1kiseli glikoprotein, haptoglobin), metode odreivanj

7. ENZIMI -Enzimi, izoenzimi, podjela enzima po lokaciji u eliji, po funkciji, klasifikacija i nomenklatura, enzimska kinetika, red reakcije, Michaelis-Mentenova jednaina, uticaji na enzimske aktivnosti, enzimi u serumu. -Enzimi znaajni u dijagnostici razliitih oboljenja srca, jetre,pankreasa, bubrega, skeletnih miia, uroene enzimopatije

-Odreivanje katalitike aktivnosti enzima: AST, ALT, CK, LDH, gama GT. ALP (metode: kontinuiranog mjerenja, 2 take, EIA, suha hemija, referentne metode, izabrane standardne metode). -Odreivanje izoenzima LDH, CK, ALP -Odreivanje troponina i CK_MB

8. LIPIDI I LIPOPROTEINI-Vrste lipoproteina i razlike u njihovom hemijskom sastavu, fizikim osobinama i njihova fizioloka uloga. -Ispitivanje lipoproteina, uloga elijskih receptora, apolipoproteini, enzimi koji sudjeluju u pretragama i transportni proteini. -Fizioloki i patofizioloki uzroci sekundarnih dislipoproteinemija. -Kvalitativne i kvantitativne promjene u rezultatima laboratorijskih ispitivanja lipida. -Preporuke strukovnih udruenja o koronarnoj ugroenosti pacijenta. - Osnove farmakolokog djelovanja glavnih grupa lijekova za sniavanja lipida. -Patofizioloka uloga lipoproteina u etioiogiji ateroskleroze i oksidacijska hipoteza o nastanku i razvoju ateroskleroze. -Laboratorijske pretrage: najee upotrebljavane metode odreivanja, uporeivanje analitikih postupaka. -Ukupni, LDL i HDL holesterol, trigliceridi, apo B i apo A1. -Lp(a), CRP, elektroforeza lipoproteina, apo A2, C3, C2 i E, autoantitijela na oksidirani LDL, oksidiran i desializiran LDL. -Razliite klasifikacije dislipoproteinemija.

9. ISPITIVANJE UROENIH MANA -Poremeaji u metabolizmu ugljikohidrata: galaktozemija, fruktozemija, glikogenoze, mukopolisaharidoze). -Poremeaji u metbolizmu aminokiselina: fenilketonurija, cistinurija i cistinoza, homocisteinemija, histidinemija, leucinoza. -Poremeaji u ciklusu uree i ispitivanje organskih kiselina: nedostatak OCT, metilmalonska acidurija. -Smetnje u probavi: screening i dijagnostiki testovi za celijakiju, na netoleranciju na saharozu, laktozu, izomaltozu i trehalozu.10. HORMONI-Hormoni i njihovo djelovanje; endokrine lijezde, transport hormona u krvi, ciljne elije, kontrola hormonske sekrecije, endokrine bolesti, pojaano ili smanjeno luenje hormona, terapeutski pristup -Laboratorijske pretrage za prepoznavanje endokrinih poremeeja -Hipotalamus i hipofiza; neuroendokrinologija prednjeg i zadnjeg renja hipofize -Tireoidna i paratireoidna lijezda; fiiologija tireoidee, jod i sinteza hprmona, tireoidni hormoni u perifernim tkivima, regulacija funkcije toreoidee, laboratorijski algoritam za procjenu funkcije tireoidee, djelovnje tireoidee, tireotoksikoza, hipotireoidizam, netoKsina gua i neoplazme-Kora nadbubrene lijezde, fiziologija nadbubrene lijezde, kortikosteroidi, endokrina hipertenzije-Medula nadbubrene lijezde;fiziologija, biohemija kateholamina i njihovo djelovanje na organske sisteme (krvne sudove,miie, nervni sistem, funkciju bubrega) zatim na metabolizam masti; hipofunkcija (hipoglikemija, hipotenzija); hiperfunkcija (feohromocitom) (VMA, metanefrini, normetanefrini, adrenalin,noradrenalin, dopamin) i diferencijalna dijagnostika -Tkvni hormoni; polipeptidi; GIT( gastrointestinalni) hormoni, kinini, renin-angiotenzin; glikoproteini (eritropoetin); amini(serotonin); metaboliti arahidonske kiseline ( prostaglandini, tromboksani i leukotrieni)-Reprodukcija; fiziologija, muki i enski sterilitet -Endokrinologija razliitih ivotnih doba; endokrinologija trudnoe i fetalnog razvoja, endokrinologija puberteta; endokrinologija starenja-Metabolizam minerala; hormoni i poremeaji metabolizma minerala, metabolike bolesti kostiju-Poremeaji u ispitivanju ugljikohidrata i lipida; endokrinologija diabetes melitus-a, gojaznost, smetnje u metabolizmu lipida-Poliendokrini poremeaji; endokrini tumori -Neoplastini sindromi; gastrointestinalni hormoni i endokrini tumori

-Endokrini rak; humoralna manifestacija malignosti, karcinoidni tumori- Screening testovi za otkrivanje Down-ovog sindroma; u prvom i drugom tromjeseju trudnoe

11.VITAMINI-Hidrosolubilni vitamini; podjela, dijagnostiki znaaj i tehnike odreivanja-Liposolubilni vitamini; podjela, dijagnostiki znaaj, tetnost prevelikih koncentracija i tehnike odreivanja

12. TUMORSKI MARKERI-Poeljne osobine tumorskih markera, podjela, dijagnostiki znaaj i tehnike odreivanja-Grupe tumorskih markera; enzimi(neuronsko specifina enolaza NSE, PSA, sistem urokinazne aktivacije plazminogena (UPA, PAI-1), krvni antigeni (karbohidratni antigeni CA 19-9, CA 72-4), hormoni (hCG, ACTH; onkofetalni antigeni ( AFP), karcionoembrionalni antigen (CEA); citokeratini ( tkivni polipeptidni antigen (TPA), citokeratin fragment 19 (Cyfra 21-1); karbohidratni markeri (karbohidratni antigeni CA 15-3, CA 125); proteini (S-100 protein, tiroglobulin Tg); receptori (estrogenski, progesteronski); genski markeri (onkogeni, tumorski supresorski geni); razliiti markeri (proste elijske nukleinske kiseline).

13. PRETRAGE LIKVORA -Nastajanje i kruenje likvora u kraniocerebralnom i spinalnom podruju, krvno-likvorska barijera funkcije likvora, lumbalna punkcija, pravilno uzorkovanje i postupanje sa uzorcima prije analize, dijagnostiki znaaj ispitivanja likvora. -Organoleptiki pregled likvorskog uzorka; bistrina, mutnoa, eritrokromija, ksantokromija (apsorpcijski spektar), fibrinska mreica. -Osnovne citoloke pretrage likvora; broj i diferenciranje leukocita, broj eritrocita. -Osnovne biohemijske analize likvora; konc. glukoze, proteina, albumina, imunoglobulina; Reiberijev grafikon za IgG, IgA, IgM, oligoklonalne frakcije. -Dodatne pretrage kod sumnje na bakterijski meningitis; mikrobioloka kultura, bakterioloki sediment, brzi testovi za odreivanje bakterijskih antigena, odreivanje konc. laktata, enzimska aktivnost LDH i izoenzima LDH.

14. PRETRAGE PUNKTATA TJELESNIH UPLJINA -Uzroci skupljanja sinovijalne, pleuralne, abdominalne tenosti (ascites); punkcija i uzorkovanje punktata, postupanje sa uzorcima prije analize; transudat ili eksudat; dijagnostiki znaaj analize punktata. -Osnovne mikroskopske pretrage punktata; broj LKC, diferenciranje elija u citolokom sedimentu, pregled bakteriolokog sedimenta, identifikacija kristala u sinovijalnoj tenosti. -Osnovne biohemijske pretrage punktata; odreivanje konc. glukoze, proteina, laktata, bilirubina, holesterola, triglicerida, nekih tumorskih markera( CEA, CA 125, CA 19-9, CA 72-4, CZFRA-21, NSE...),enzimske aktivnosti LDH, alfa amilaze, lipaze). -Mjerenje pH i relativne gustoe.

15. PRETRAGE FECESA -Sastav; organoleptika ocjena fecesa; dijagnostiki znaaj analize fecesa -mikroskopski pregled; na probavljenost hrane (krob, masti, miina vlakna), prisustvo leukocita, prisustvo parazita. -Biohemijske pretrage; odreivanje pH, okultno krvarenje, masti, pankreatina elastaza, himotripsin i tripsin, elektroliti (K, Na), APT test kod novoroenadi.

16.ISPITIVANJE AMNIONSKE TENOSTI -Amnionska tekuina kao bioloki sistem. -Osnovne biohemijske pretrage amnionske tenosti ( glukoza, urea, kreatinin, mokrana kiselina). -Organoleptiki pregled i mjerenje spektra ( prisustvo bilirubina i mekonija). -L/S odnos

-Estriol

17. TOKSIKOLOKA ANALITIKA I TDM -Laboratorijske tehnike, TLC,HPLC i GC (GC/MS); -Drug monitoring - 0dreivanje serumskih konc. narkotika. Farmakokinetika, farmakodinamika. Terapeutsko podruje i vrijeme uzimanja krvi. Odreivanje: digoksin, litij, teofilin, antiepileptici i ciklosporin. -Klinika toksikologija; priprema biolokog materijala za ispitivanje; ekstrakcijski i izolacijski postupci razliitih biolokih materijala te njihova identifikacija.odreivanje pojedinanih toksikoloki relevantnih spojeva (CO-HB, etanol, metanol, etilenglikol, fenacetin, barbiturati, methemoglobin, organska otapala, organofosfati,karbamati, neki hipnotici).- Zloupotreba lijekova: odreivanje najee koritenih lijekova ili grupa lijekova pomou jednostavnih tehnolgija na osnovu imunohemijskih metoda. Odreivanje pojedinanih droga pomou kromatografije

18. MOLEKULARNA DIJAGNOSTIKA -Preuzimanje i evidentiranje raznih biolokih uzoraka -Izbor metode za izolaciju DNK cirkulirajue DNK ili mRNK. Karakterizacija izolirane nuleinske kiseline.-Izolacija DNK i RNK-Analitika nukleinskih kiselina -Genotipizacija i farmakogenetika -Uloga nekih genetikih markera u laboratorijskoj dijagnostici

19. OPTA I SPECIJALNA PODRUJA HEMATOLOKE LABORATORIJSKE DIJAGNOSTIKE (8 mjeseci) Osnovne laboratorijske pretrage u hematologiji (1 mjesec) -Krvna slika - kvantitativna i kvalitativna procjena: crvena krvna slika: broj eritrocita, koncentracija hemoglobina, hematokrit, broj retikulocita i eritrocitni indeks; bijela krvna slika: broj leukocita i broj pojedinanih vrsta leukocita; trombocitna krvna slika. -Hematoloki analizatori (principi i kontrola rada, uzroci greaka, parametri automatskog brojanja krvnih celija, analiza histograma i njihova klinika upotreba). -Diferencijalna krvna slika: priprema i bojenje krvnog razmaza, odreivanje udjela pojedinanih vrsta leukocita i opis promjena u veliini, obojenosti i obliku eritrocita, opis promjena u veliini i broju trombocita. -Citoloki pregled kotane sri: priprema punktata kotane sri, bojenje i citoloka procjena.

Laboratorijske pretrage za procjenu eritropoeze (2 mjeseca) -Odreivanje folata, B12,antitijela na instrinstik faktor -Citohemijska bojenja siderociti, sideroblasti, hemosiderin -Osmotska rezistencija eritrocita -Test zakiseljavanja seruma (Hamov test) -Odreivanje CD 55, CD 59 za potvrdu PNH (protona citometrija) (PNH paroksizmalna nona hemoglobinurija) -Heinzova tjelaca, Ht, G6PD screening test -Provjera nestabilnih hemoglobina

Laboratorijske pretrage za procjenu bolesti bijele krvne loze (2 mjeseca) - Citohemijske reakcije leukocita: mijeloperoksidaza, PAS, nespecifine esteraze alkalna i kisela fosfataza. -Odreivanje elijskih markera. -Citogenetske i molekularno genetske pretrage u hematologiji. Hemostaza (1 mjesec)

-screening testovi za procjenu hemostaze; broj trombocita, vrijeme krvarenja i koagulacije, protrombinsko vrijeme, fibrinogen i euglobulinski test. -pretrage za procjenu primarne hemostaze: broj trombocita - agregometrija, odreivanje trombocitnih antitijela protonom citometrijom, odreivanje aktiviranih trombocita protonom citometrijom. Vrednovanj rezultata za dijagnozu Wilebrandove bolesti. -Pretrage za ocjenu poremecaja koagulacije; vanjski i unutrasnji fakori koagulacije, odreivanje antitijela inhibitora faktora VIII. -Laboratorijske pretrage kod sumnje na trombofiliju:Odreivanje D-dimera, aktivnost ATIII, proteina C, aktivnost proteina S, antigen proteina S,plazminogen, plazmin inhibitori, lupusni antikoagulansi, molekularno genetike pretrage mutacija gena za faktor V (FV Leiden), za metilen tetrahidrofolat reduktazu (C677T) i polmorfiza u genu za protrombin (G20210A)

Pretrage u transfuzijskoj medicini (2 mjeseca) -Informativno upoznavanje sa akcijama darivanja krvi u transfuzijskoj ustanovi i pripremanjem krvnih komponenti.

-Testiranje davalaca krvi

-Predtransfuzijsko testiranje pacijenta.

-testiranje trudnica- preventiva hemolitike bolesti novoroenadi

-Imunohematoloke pretrage (krvne grupe AB=, H i P, strukturno srodni antigeni eritrocitnih membrana; sistem Rhesus; drugi sistemi krvnih grupa; trombocitni antigeni, antiglobulinski test i druge metode za pripremanje antitijela, predtransfuzijsko testirsnje davalaca krvi; odreivanje kompatibilnosti krvi davaoca i primaoca; specifikacija eritrocitnih antitijela, autoantitijela u dijagnosticiranju imunoloke hemolize; seroloke i druge pretrage kod reakcija nakon transfuzije.

-Laboratorijske pretrage za sprijeavanje prenosa bolesti transfuzijom i transplantacijom (screening testovi na pokazatelje infekcije koje se prenose krvlju, tkivom, organima; algoritmi testiranja, obavjetavanje i savjetovanje zaraenih, automatizacija postupaka testiranja. -Prenatalna i perinatalna dijagnostika -Druge pretrage: odreivanje glavnih histokompatibilnih antigens HLA, laboratorijski postupci pri transplantaciji tkiva i organa i molekularnobioloke pretrage u tranfuzijskoj medicini. -Biotehnoloki postupci: monoklonalna antitijela, elijsko i tkivno inenjerstvo.20. OPTA I SPECIJALNA PODRUJA IMUNOLOKE DIJAGNOSTIKE (2 mjeseca) Pretrage za procjenu uroenog imunog odgovora

-Osnovna funkcija komplemenata, mehanizam djelovanja, aktiviviranje komplemenata (infekcije, autoimunost).

-Odreivanje komponenti komplemenata (C3/C3c, C4) (imunohemijske metode; SRID, imunonefelometrija ili imunoturbidimetrija); odreivanje hemolitike aktivnosti komplemenata

Pretrage za procjenu humoralnog imunog odgovora

-Antitijela, razredi i podrazredi, nastajanje, teorija hipervarijabilne regije, afinitet, avidnost, molekularna specifinost, ukrtene reakcije, prirodna antitijela, infekcijska antitijela, autoantitijela, regulacija.

-Odreivanje antitijela i specifinih razreda antitijela IgA, IgM, IgG

-Odreivanje krioglobulina

-Odreivanje reumatoidnog faktora

-Odreivanje autoantitijela; Screening s metodom indirektne imunofluorescencije, identifikacija pojedinanih antitijala sisitemskih autoimnih bolesti (anti-Ro, anti- La, anti-Sm/RNP, anti-Jo-1,

anti-Scl70, aCL, anti-beta2GPI).

-Metode odreivanja

-Antitijela kao biohemijski reagensi: znaaj, specifinost, monoklonalna i preiena ivotinjska, fragmenti (Fab, F(ab,)2, enzimski konjugati (npr. sa peroksidazom, alkalnom fosfatazom, sa fluoresceinom).

Pretrage za procjenu elijskog imunog sistema

-Imunoloki sposobne elije i njihova uloga

-Odreivanje fagocitnih sposobnosti i unutarelijskog ubijanja

-Odreivanje citotoksine sposobnosti leukosita

22. OPTA PODRUJA MIKROBIOLOGIJE I PARAZITOLOGIJE (2mjeseca)

-Urinokulture i hemokulture -Dijagnostika hepatitisa, aidsa, borelije -Laboratorijaska dijagnostika aerobnih i anaerobnih bakterijskih infekcija -Laboratorijska dijagnostika virusnih infekcija -metode sterilizacije otpadnog biolokog materijala