Prof. Dr. Hüseyin Yılmaz - etkinilac.com.tr · • Akut infeksiyonlar ... Buzağılarda...
Transcript of Prof. Dr. Hüseyin Yılmaz - etkinilac.com.tr · • Akut infeksiyonlar ... Buzağılarda...
Buzağı ishalleri sığırların kompleks solunum yolu hastalığı (BRDC)
immunostimulan-immunmoduumllatoumlrler ve aşılamalar
Prof Dr Huumlseyin Yılmaz
Buzağı yaşamı
Suumltten kesmeden oumlnce Suumltten kesildikten sonra
Suumltten kesilme
İshaller Respiratoumlrik infeksiyonlar
Buzağı ishalleri
bullMultifaktoumlriyel bir hastalık
bullBuzağı oumlluumlmlerinin 50 si ishalden
Multifaktoumlriyel bir hastalık
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler
Buzağı ishali
Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)
Koumltuuml ccedilevre
Ruumlzgar
Islak altlık
Koumltuuml altlık
Fazla suumlt
Yetersiz suumlt veya
benzeri gıda
İnf etkenler
Bakteri
Koli
Salm
Clost
Camph
Virus
Corona
Rota
Toro
BVDV
Noro
Parazit
Kripto
Giardia
Eimeria
Viral etkenlerin sıklığı
Etken
Rotavirus 45
Cryptosporidium 20
Coronavirus 12
E coli 3
Belirlenemeyen 20
Epidemiyolojik bilgiler
8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir
Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce
Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok
İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler
bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi
bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi
bull Kanda L-lactate duumlzeyi
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı yaşamı
Suumltten kesmeden oumlnce Suumltten kesildikten sonra
Suumltten kesilme
İshaller Respiratoumlrik infeksiyonlar
Buzağı ishalleri
bullMultifaktoumlriyel bir hastalık
bullBuzağı oumlluumlmlerinin 50 si ishalden
Multifaktoumlriyel bir hastalık
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler
Buzağı ishali
Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)
Koumltuuml ccedilevre
Ruumlzgar
Islak altlık
Koumltuuml altlık
Fazla suumlt
Yetersiz suumlt veya
benzeri gıda
İnf etkenler
Bakteri
Koli
Salm
Clost
Camph
Virus
Corona
Rota
Toro
BVDV
Noro
Parazit
Kripto
Giardia
Eimeria
Viral etkenlerin sıklığı
Etken
Rotavirus 45
Cryptosporidium 20
Coronavirus 12
E coli 3
Belirlenemeyen 20
Epidemiyolojik bilgiler
8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir
Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce
Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok
İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler
bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi
bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi
bull Kanda L-lactate duumlzeyi
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ishalleri
bullMultifaktoumlriyel bir hastalık
bullBuzağı oumlluumlmlerinin 50 si ishalden
Multifaktoumlriyel bir hastalık
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler
Buzağı ishali
Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)
Koumltuuml ccedilevre
Ruumlzgar
Islak altlık
Koumltuuml altlık
Fazla suumlt
Yetersiz suumlt veya
benzeri gıda
İnf etkenler
Bakteri
Koli
Salm
Clost
Camph
Virus
Corona
Rota
Toro
BVDV
Noro
Parazit
Kripto
Giardia
Eimeria
Viral etkenlerin sıklığı
Etken
Rotavirus 45
Cryptosporidium 20
Coronavirus 12
E coli 3
Belirlenemeyen 20
Epidemiyolojik bilgiler
8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir
Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce
Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok
İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler
bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi
bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi
bull Kanda L-lactate duumlzeyi
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Multifaktoumlriyel bir hastalık
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler
Buzağı ishali
Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)
Koumltuuml ccedilevre
Ruumlzgar
Islak altlık
Koumltuuml altlık
Fazla suumlt
Yetersiz suumlt veya
benzeri gıda
İnf etkenler
Bakteri
Koli
Salm
Clost
Camph
Virus
Corona
Rota
Toro
BVDV
Noro
Parazit
Kripto
Giardia
Eimeria
Viral etkenlerin sıklığı
Etken
Rotavirus 45
Cryptosporidium 20
Coronavirus 12
E coli 3
Belirlenemeyen 20
Epidemiyolojik bilgiler
8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir
Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce
Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok
İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler
bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi
bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi
bull Kanda L-lactate duumlzeyi
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ishaline neden olan faktoumlrler
Buzağı ishali
Yetersiz bağışıklık (maternal immuumlnite)
Koumltuuml ccedilevre
Ruumlzgar
Islak altlık
Koumltuuml altlık
Fazla suumlt
Yetersiz suumlt veya
benzeri gıda
İnf etkenler
Bakteri
Koli
Salm
Clost
Camph
Virus
Corona
Rota
Toro
BVDV
Noro
Parazit
Kripto
Giardia
Eimeria
Viral etkenlerin sıklığı
Etken
Rotavirus 45
Cryptosporidium 20
Coronavirus 12
E coli 3
Belirlenemeyen 20
Epidemiyolojik bilgiler
8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir
Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce
Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok
İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler
bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi
bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi
bull Kanda L-lactate duumlzeyi
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Viral etkenlerin sıklığı
Etken
Rotavirus 45
Cryptosporidium 20
Coronavirus 12
E coli 3
Belirlenemeyen 20
Epidemiyolojik bilgiler
8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir
Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce
Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok
İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler
bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi
bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi
bull Kanda L-lactate duumlzeyi
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Epidemiyolojik bilgiler
8-12 kadarı anne ve ccedilevreden infeksiyon etkenini alabilir
Kolibasilloz 1 haftadan oumlnce
Virus ve kriptosporidium 5-15 guumlnler daha ccedilok
İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler
bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi
bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi
bull Kanda L-lactate duumlzeyi
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İshallerde oumlluumlmvaka oranını etkileyen faktoumlrler
bull Yıllık buzağı sayısı bull Kovaya duumlşen buzağı sayısı bull Sulu ishalin insidensi
bull İştahsızlık oranı bull Genel durumun bozulma oranı bull Gaitada kan varlığı bull İshalin suumlresi
bull Kanda L-lactate duumlzeyi
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Tanı-Ayırıcı tanı
Yaş Klinik bulgu Olası etken
1-3 guumln Ccedilok sulu ishal ciddi su kaybı guumlccedil kaybı bacaklar soğuk ve goumlz ccediloumlkmesi
Kolibasilloz ETEC=F5 E coli
4-11 Mukoid ateş iştahsızlık karın ağrısı ilerleyen dehidrasyon
Rotavirus coronavirus kriptosporidozis
11 den buumlyuumlk
Ccedilok sulu ishal ve hafif kan yuumlksek ateş Salmonella
18 den buumlyuumlk
Siyah renk mukoidkan+ veya - kolik ateş pityalizm iştahsızlık ve aşırı goumlz yaşı
Eimeria zuemii
BVDV
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Bovine viral diyare
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Barsaklarda immuumlnite
Antijen
(İnfeksiyon)
Lenfosit
aktivasyonu SIgA sentezi
Barsaklara tutunma
ve koolonizasyonun
engellenmesi
İnfeksiyoumlz etkene
bağlanma
Peyer plakları
Sekal tonsiller
Meckelrsquos div
(bFabricius)
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Tanısal testler
Laboratuvara goumlndererek
Ccediliftlikte yapılabilen
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Ccediliftlikte yapılan testler
Cryptosporidium
Giardia
4-5 etkene bakabilen 15 dakikalık testler (Rota corona kripto Ecoli)
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Laboratuvar testleri
Seroloji
Virus izolasyonu
PCR
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Labrsquoa goumlnderilebilecek oumlrnekler
Kan
Antijen ve antikor saptama
Virus izolasyonu
Gaita
Antijen saptama
PCR
Virus izolasyonu
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Sağlıklı buzağı Hasta buzağı
İshale neden olan
faktoumlrler
Oumlnlemler ve oumlnleyici
faktoumlrler
Yaşayan
buzağı
Oumllen buzağı
Tedavi
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Tedavinin bileşenleri
Kaybedileni vermek ve desteklemek
Antibakteriyel antiprotozoal tedavi
Yeterli ve uygun beslenme
İshalli buzağıya gereken ilgi ve sevgi goumlstermek ve oumlzellikle bayanların bakması
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İshali oumlnleyici faktoumlrler
Gebelik doumlneminde aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
Hijyen youmlnetimi Buzağılama Buzağılama
boumlluumlmuuml
Kolostrum verilmesi
Suumlt yerine geccedilen gıdalar
Su
Kolostrum youmlnetimi
Buzağı youmlnetimi ve hijyeni
İnek youmlnetimi Ccedilevre hijyeni
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
YOumlNETİM
Hijyen
İnek
Kolostrum
Buzağı
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İnekle ilgili youmlnetim
Kuru doumlnem
Gebelik doumlnemi aşılama
Kolostrum miktarı
Kolostrum kalitesi
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İnekle ilgili youmlnetim Kuru doumlnem
45-60 guumln oumlneriliyor
40 guumlnden az ise kolostrum miktarı azalır
25 guumlnden az ise Ig miktarı azalır
Bu doumlnemde dengeli beslemek lazım
Gebeliğin sonuna doğru Vitamin E ve Selenyum
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İnekle ilgili youmlnetim Gebelik doumlnemi aşılama
E coli rota and corona
Clostridium
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Gebelikte aşılamanın etkisi
Morbidite Mortalite
Ccediliftlik Aşısız Aşılı Aşısız Aşılı
A 90 10 36 1
B 75 32 20 3
C 90 18 30 2
D 60 2 20 0
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrum miktarını azaltan faktoumlrler
Isı stresi
İneğin yaşı
ırk
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İnekle ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
İlk buzağılamada kolostrum
ilk 2 saat iccedilinde alınmalı
(maksimum 6 saat)
Kolostrumun kullanılmamasını
gerektiren durumlar
Mastitik
Sulu
Kanlı
Doğumdan oumlnce emilen
Doğumdan oumlnce sağılan
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrum youmlnetimi
Fizyoloji (kendine aitse ısıtılmış dondurulmuş veya kontamine olmadığı iccedilin en iyi sonuccedil alınır)
Depolama
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrom youmlnetimi
Depolama
Dondurulmuş veya soğukta tutulan kolostrum kullanılabilir
En iyisini ilk kullan gerisini sonrası iccedilin
Havuz yapmamaya ccedilalış
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrum youmlnetimi
Kolostrum kullanılmadan oumlnce 35-40 dereceye ılıtılır
Ilıtma işlemi su banyosunda yapılmalıdır
Aşırı ısı 60 dereceden yukarı antikorları yıkımlar
Mikrodalga ve suumlt makinelerini temizleyen sıcak sudan kaccedilınmalı
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrum youmlnetimi
Eğer kolostrum aseptik ve hijyenik koşullarda elde edilemiyorsa veya infekte (paratb salmonella mycoplazma BVDV vb) ineklerden geliyorsa
Havuz yapılıp pastoumlrize edilmelidir
60 derecede 60 dakika su banyosunda yapılırsa Ig yıkımı az ve bakteriyel accedilıdan guumlvenli
Sonra 4 derecede tutulur ve 10 guumln kalabilir
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlığın iyileştirilmesi
Doğumda stresin azaltılması
Kolostrum verilmesi
İlk besleme zamanı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Doğuma muumldahale
Zayıf buzağıların sayısı
Kolostrumun geccedil verilmesi Hipotermi
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Guumlnluumlk verilen suumltuumln miktarı
Otun verilme zamanı
Doğum boumlluumlmuumlndeki buzağı sayısı
Doğum boumlluumlmuumlnuumln kullanım sıklığı
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda sağlık
Gebeleik doumlneminde
ineğin koumltuuml beslenmesi Isı stresi
ZAYIF BUZAĞI
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim
Doğumda sağlık
Neonatal asidoz
Kafada ve oumlzellikle dilde oumldem
Kalkmada zorlanır
Distocia Soğuk
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Doğumda stresin azaltılması
Yeni doğan buzağıda
immun sistem henuumlz oturmadığı gibi
doğum sonrası yuumlksek olan kortizol
5 guumln kadar etkiler
BU NEDENLE
Stres
(soğuk ruumlzgar hipoglisemi aşılama vs)
azaltılmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
Biberonla ilk 4 saat iccedilinde
4 litre
verilmesi
12 saat iccedilinde 2 litre
guumlnde 2 litre olarak 3 guumln devam et
NOT eğer alamıyorsa
oumlsafagal sonda kullan
UYARI
Kolostrum vermeden oumlnce
kolostrumla beraber veya
Sonra
Başka uumlruumln verilmez
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum verilmesi
İlk 4 saat iccedilinde verilmezse antikor transferi başarısız demektir
Ccediluumlnkuuml 6 saatten sonra emilim birden azalmaya başlar
24 saatten sonra bir yararı yok immunoglobulinler sadece barsağa lokal ccedilalışır Antikorlar
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kalitesi
Kolostrometre
Spesifik gravite 1050 den yukarı (50glitre IgG)
Oumllccedilerken oda sısında olmasına dikkat et
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrometre
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrumdan Antikor geccedilisi
24 saat-7 guumln iccedilinde
Buzağı kanı
Refraktometre
Ig tayini
(55 gdl den yukarı)
Bir buzağı indikatoumlr
değil suumlruuml sağlığı iccedilin
suumlruuml duumlzeyi oumlnemli
İyi bir youmlnetimle 6-65 olabilir
Oda ısısında oumllccediluumlm yapılırsa daha iyidir
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Guumlccedilsuumlz ve hasta buzağılar
Bazı yeni doğan buzağılar guumlccedilsuumlz olduğu iccedilin ememezler
Bu durumda şişe veya kovadan beslemek gerekir
Ancak Oumlsafagal besleme en iyi yaklaşımdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrumun yararları
Az laktoz ve
Daha az ishal
Anneden buzağıya
pasif immuumlnite
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
10 mgml IgG gerekli
(Fowler 1999)
IgG miktarının yuumlksek olmasının yararları
Ağırlık kazancı (6 YTL)
Buzağı başına besleme kazancı (8 YTL)
12 oranında mortalite azalması (20 YTL)
Tedavi masraflarının azalması(6 YTL)
Toplam kazanccedil yaklaşık 40 YTL
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kolostrum benzeri maddelerin etkisi
Buzağı gurubu
TP
gl
Ig
gl Kolostrum 62 12 Kolostrum
Kolostrum benzeri 64 14
Kolostrum
Imugard 62 12
Standardı olmayan kolostrum
48 8
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Buzağı ile ilgili youmlnetim Kolostrum kontaminasyonu
Fazla sayıda bakteri
antikor emilimini etkiler
BU NEDENLE
Toplam bakteri sayısı lazım
(100000 CFUml)
Total koliform sayısı lazım
(10000 CFUml)
UYARI
Eğer kolostrum soğutucu
veya derin dondurucuda tutulacaksa
sayım şart
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Sonuccedil ve oumlneriler
Suumlruuml bağışıklığı iccedilin aşılama
Gebelik doumlnemi aşılarının yapılması
Epidemiyolojik verileri toplamak
Klinik muayene ve goumlzlem
Ayırma
Ccediliftlikte uygulanabilen ccedilabuk testler
Tedavi
Hijyen
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Respiratorik infeksiyonlar
bull Sığırların ldquokompleks solunum yolu hastalığırdquo
bull
bull BRDC
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Unutma BRDC Multifaktoumlriyel
Stres Transport Miks Dehidrasyon Koumltuuml besin Bakım koşulları Toz Isı Soğuk su yem
Viruslar IBR (40) BVDV BRSV (48) PI3 Adenovirus
BRDC
Bakteriyel Etkenler
Mannheimia haemolytica
Pasteurella multocida
Haemophilus somnus
Mycoplazmalar
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Goumlzde akıntı
Salivasyon
Nazal akıntı
Oumldem İntersitisyel pnoumlmoni
Subklinik veya akut formlar
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Bovine pnoumlmoni
R Moeller
D Moore
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Mycoplazmal artritis
R Moeller
D Moore
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
BVDV biyotipleri ve infeksiyonlar
Sitopatik
BVDV-1a
BVDV-1b
Nonsitopatik
Akut
infeksiyon
Persiste
infeksiyon
Mukozal
hastalık
Akut
şiddetli
Sitopatik BVDV ile superinfeksiyon
Nonsitopatik
Sitopatik
BVDV-2a
BVDV-2b
NADC
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Gebelik
Gebelik
doumlnemi Doğum
İnfeksiyo
n İnfeksiyon
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Foumltal oumlluumlmler
Abortlar
Erken doğum
Normal fakat
Persiste infekte
buzağılar
Virus + Antikor -
Normal bağışık
buzağılar
Virus - Antikor
+
GEBELİK DOumlNEMİNDE OLUŞAN BVDV İNFEKSİYONUNUN SONU
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
BVDV infeksiyonu sonucu
bull Respiratorik enterik ve reproduktif bozukluklar
bull İmmunosupresyon
bullLoumlkopeni
bull Akut infeksiyonlar
bull Persiste infeksiyonlar
bull Foumltal infeksiyonlar
bull Mukozal hastalık
bull Diğer patojenlerin viruumllensinin artışına katkı
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
BVDV immun sistemi etkiler ve immunosupresyon oluşturur
NADC
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Hangisi persite infekte
Calves of the same age From Lee et al CVJ 3829
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Persiste infeksiyonun sonu
Bazıları zayıf ve guumlccedilsuumlz
Birccediloğu normal gelişim goumlsterebilir
Maternal antikorlar 6-75 ay suumlreyle virusu maske edebilir fakat daha sonra yaşam boyu virus saccedilımı başlar
Persiste infekte inekten doğan buzağılar daima persiste infekte kalırlar
Persiste infekte hayvanlar herhangi bir yaşta mukozal hastalıktan oumllebilir (genellikle ccediliftlikte BVD belirtileri goumlzlenir)
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Mukozal hastalık
PI
buzağı
(ncp
BVDV)
Cp BVDV
infeksiyonu
Mukozal
hastalık
(ncp+cp
BVDV
100 oumlluumlmcuumll
Kanlı ishal
Barsakta ciddi lezyonlar NADC
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kanlı ishal
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Mukozal hastalık
Persiste virusun nonsitopatik formdan sitopatik forma doumlnuumlşuumlmuuml
(mutasyon) ile oluşur
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
BVDV-2rsquoye bağlı şiddetli hemorajik sendrom
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
BVDV-2 ndash Şiddetli hemorajik sendrom
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Survey
Duumlşmanını bil ve diren
Ccediluumlnkuuml direnen kazanır
Viruslar genetik değişime uğrayarak direniyor
Biz de kontrol sistemleri kurarak direnebiliriz
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
BVDV infeksiyonunun kontroluumlnde kilit nokta PI hayvanların uzaklaştırılarak
foumltal infeksiyonların oumlnlenmesidir
PI
PI
İnek
Buzağı
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Testler
1048698 1048698 Virus izolasyonu (Gold standard)
Antikor saptama (ELISA)
1048698 1048698 Antijen saptanması
ELISA
IHC
1048698 1048698 RT-PCR veya real time PCR
Pozitifnegatif
BVDV1 veya BVDV2 olup olmadığı
Sekanslama
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Immunohistochemistry
Kıl foluumlkuumlluumlnde antijen Epidermisde antijen
From Brad Njaa et al 2000 J Vet Diag Invest 12393-399
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Suumlruuml taraması
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
PI hayvanların uzaklaştırılması
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kulak oumlrneği ve tercih nedenleri
1048698 Oumlrnek alma kolaylığı
1048698 Ekipman gerekliliği minimum
1048698 Testlerde maternal antikorların etkilemesi zor
1048698 Farklı testlerde kullanılabilir
-immunohistokimya
-RT-PCR
- Antijen ELISA
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
bull Kulak havuz oumlrneklerde oumlnemli noktalar
bull Oumlrnek sayısı
bull Taşıma ve depolama
bull Virus miktarı
NADC
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
AŞILAR ve AŞILAMA
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İnfekte hayvanlarda gelişen bağışıklık 4 yıl kadardır
Canlı aşılar antikor titresi azalınca (3-6 aylık) ve ilk doumlllemeden 30 guumln oumlnce muumlmkuumlnse ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Canlı aşılar yılda 1 kez tekrarlanır
Canlı aşılar BRD riskini artırabilir
İnaktif aşılar guumlvenli ve 6 ayda bir tekrar edilmeli ilk aşılama 4 hafta arayla 2 kez yapılır
Gebelerin aşılanarak maternal antikor duumlzeyinin yuumlkseltilmesi
BVDV Aşıları
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Aşılardan beklentiler
bull Aşı lisansı neyi amaccedillar
Akut infeksiyonlar ve foumltal infeksiyonların azaltılmasını
PI eliminasyonuna dayanmaz
Bu nedenle aşılamalarla beraber test sistemi gerekli
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Aşılardan bilimsel ve pratik beklentiler
Foumltal koruma (infeksiyonlar abort defekt vs)
PI hayvanların oumlnlenmesi
İnfeksiyonun suumlruumlye yeniden girişinin engellenmesi
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
BVDV ye karşı foumltal koruma
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml 1
Oumlluuml CP1
Canlı 1
Canlı 1
Canlı 1
Oumlluuml
cp ve ncp Oumlluuml
cp ve ncp
Literatuumlr Aşı virusu Challange
virus
Koruma
oranı Kontrol
Koruma
yuumlzdesi
86
83
92
78
81
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
BVDV Kontroluuml İccedilin TUBA stratejisi
bull T= TEST
bull U= UZAKLAŞTIRMAK (PI)
bull B= BİYOGUumlVENLİK
bull A= AŞILAMA KARARI
bull TUBA
BİZİM OumlNERİLERİMİZ
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Sonuccedil olarak BVDV kontroluuml iccedilin
Oumlncelikle kontrol programı gerekir
Geniş ccedilaplı survey ccedilalışmaları gerekir
İyi bir aşılama programı gerekir
PI hayvanları saptamak iccedilin iyi testtestler gerekir
1048698 İyi bir biyoguumlvenlik protokoluuml gerekir
Kişiler kurumlar ve ccediliftlikler arası işbirliği gerekir
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
PI
PI
PI
PI
PI
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İnfeksiyoumlz bovine rinotrakeitis
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
IBRV-Herpesvirus
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Sığırlarda Herpesviruslar
Virus Herpesvirus
altfamilya
Hastalık
Primer olarak
BoHV-1 alfa IBR IPVIBP
BoHV-2 alfa Bovine mamillitis
BoHV-3 gamma Pseudo lumpy skin disease
BoHV-4 gamma Solunum sistemi genital sistem
infeksiyonları konjunktivitis
BoHV-5 alfa Ensefalitis
Bovine lenfotropik herpesvirus (BLHV) gamma Net değil
İkincil olarak
Alcelaphine herpesvirus-1 (AIHV-1)
gamma Malignant catarrhal fever
Ovine herpes virus-2 (OHV-2) gamma Malignant catarrhal fever
Suid herpesvirus-1 (SuHV-1) alfa Aujesky hastalığı
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Rezervuar İatrojenik
Goumlz Sıvısı Hayvanlar Bulaşma
Plasenta
S
I
Ğ
I
R
L
A
R
Amniyon
Burun Sıvısı
Akıntısı
Damlacık Vaginal
İnfeksiyonu Sekretler
Kontamine Semen
Alet ve malzemeler (Suni tohumlama ve aşım)
Kontamine Suumlt Prepusyum akıntısı
Yemlik ve suluklar Atık foumltus
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Etkenin Girişi
BHV1rsquoun vuumlcuda girişi uumlst solunum yolu veya genital mukoza ile olur
Direkt burun-buruna temas en sık bulaşma şeklidir
Daha az sıklıkla aerosol bulaşma olabilir
Genital infeksiyon iccedilin ccediliftleşme sırasında direkt temas gerekir ya da virus ile kontamine semenle bulaşır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İnfeksiyon sonucu-1
Sığırın yaşı virus suju ve sekonder etkenlere goumlre değişir
Genellikle subklinik formda
goumlruumllmekte 4-5 guumln iccedilinde yuumlksek ateş
burun akıntısı suumlt verimi azalması burunda kızarıklık (red nose) konjuktivitis ve trakeada nekrotik odaklar
AFBI
AFBI
AFBI
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İnfeksiyon sonucu-2
Seronegatif ineklerde respiratoumlr BHV1 infeksiyonu sonucu abort (15-64 guumln sonra ve genellikle 4-8 ay arası)
Transplasental geccediliş ve foumltusda letal infeksiyon
Buzağılarda salivasyon diyare glossitis oumlsafagit ve nekrotik rumenitis
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Ccediliftleşme ve suni tohumlamayla oluşan genital infeksiyon sonucu
Yaklaşık 8 guumln suumlren pustular vulvovajinitis oumldem hiperemi sekresyon artışı
Nadiren orşitis ve endometritis
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Oophoritis-Ovaryum yangısı sonucu
Erken embryo oumlluumlmuuml
Luteal nekroz
Trofoblast infeksiyonu
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Tanı
bull Immunofloresens
bull ndash SwabBALndash Ccedilabuk
Virus izolasyonu
ndash SwabBAL
ndash 5-7 guumln
PCR Swab
kan ve beyin
Ccedilabuk
ELISA
Kan ve suumlt
Ccedilabuk
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
ELISA
Tek oumlrnek yetersiz
Ccedilift oumlrnek alınmalı
ndash 2-3 hafta arayla
ndash Maternal antikorlar etkiler
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Kontrol ve aşılar
Modifiye canlı
İnaktif
Subuumlnite
DNA ve vektoumlr aşıları
Marker aşılar
İntranasal yolla uygulanan aşılar
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
DIVA stratejisi
Virusdaki gE geninin ccedilıkartılması ile elde edilen aşılama ve test sistemine dayanır
Aşılı hayvanlar ile doğal infekte hayvanların saptanması amaccedillanmıştır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Marker aşıların prensibi
POZİTİF NEGATİF
gE eksik
AFBI
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Aşı etkinliği
Canlı ve inaktif marker aşılamalarla benzer sonuccedillar alınmıştır
Yılda 2 kez uygulanmasında yarar vardır
Yılda 2 kez uygulamayla canlı aşılarla daha iyi virolojik sonuccedillar alınmıştır
Buna karşın inaktif marker uygulanan hayvanlarda reaktivasyon sonucu oluşan virus saccedilımı etkili bir şekilde engellenebilmiştir
Muylkens ve ark 2007
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Unutma
bull Hiccedilbir aşı ve aşılama programı latent infeksiyonu oumlnlemekte yeterli değildir
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Yasal gereklilik
200343EC kuralına goumlre girişte seronegatif olmalıdır
2004558EC kuralına goumlre ithal edilecek hayvanlar seronegatif olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
OIE
bull a) Hastalığın bildirimi zorunlu olmalıdır
bull b) Son 3 yıl iccedilinde hiccedilbir hayvana BHV-1 aşısı yapılmamış olmalıdır
bull c) Suumlruumllerin 998lsquoi BHV-1rsquoden yoksun olmalıdır
bull Tuumlrkiyede 20023743 karar sayısı ile 30 guumln karantina ve test
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Koruma
Marker aşı ile aşılanıp DIVA uygulanmalı
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Korumada genel prensipler
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
İmmuumlnositimuumllan ve immun sistemi destekleyen ajanlar
Levamizol
İnterferon
Kolostrum (immuguard)
İmmun serumlar
Aşılar
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Aşılara Oluşan Yanıtı Ve Doğal Direnci Artırmak İccedilin
İmmunositimuumllan
İmmunomoduumllatoumlr
Vitaminler (AEC)
Mineraller (selenyum bakır kobalt ccedilinko)
Bitkiler (Ekinezya Kedi tırnağı Astragalus Maitake mantarı Fesleğen Withania somnifera Embelica officinalis
Bakteri ekstreleri
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Aşılama
bull Genel Olarak Buzağılara aşılar
bull Maternal antikorlar azaldığında (4 aylıkken) ve suumltten kesilmeden 2-3 hafta oumlnce yapılır suumlt kesiminde hiccedilbir aşı yapılmaz
bull IBR
bull PI3
bull BVD
bull BRSV
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Aşı Aşı tipi ve veriliş yolu
Aşı protokolu
Infeksiyoumlz bovine rinotrakeitis (IBR)
İnaktif aşı Marker aşı
İlk aşı -3-4 aylıkken yapılabilir İlk 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Parainfluenza Virus 3 (PI3)
İnaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 haftalık sonra tekrar edilir 6 ayda bir yapılır
Bovine Respiratory Syncytial Virus (BRSV)
inaktif aşı İlk aşı 3-4 haftalıkken yapılıp 3-4 hafta sonra tekrar edilir 6 ayda bir tekrar edilir
Bovine Viral Diyare Virus (BVDV)
inaktif aşı
Tohumlamadan 30 guumln oumlnce uygulanır 3 hafta sonra tekrar edilir Her tohumlamada yukarıdaki gibi 2 doz aşı yapılır
Bovine Viral Pnoumlmoni
Kombine aşılar İnaktif
İlk inaktif aşı 3-4 hafta arayla ccedilift yapılır İnaktif aşı 6 ayda bir tekrar edilir Foumltal koruma sağlamaz
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır
Aşı Uygulamalarında Bilinmesi Gereken Noktalar
Parenteral kullanılan canlı aşılara maternal antikor duumlzeyi duumlşmeye başlayınca uygulanırsa daha iyi bir immun yanıt oluşturur
Eğer kortizol uygulanmış ise 6-8 hafta geccediltikten sonra aşı uygulanmalıdır
Bakteriyel aşılar antibiyotik kullanılan doumlnemde uygulanmaz
Aşılar uygulandığı boumllgede lokal ve bazen sistemik reaksiyon (anaflaksi solunum guumlccedilluumlğuuml) oluşturabilir
Aşı guumlneşe maruz kalmamalıdır
Aşı sağlıklı ve stressiz hayvanlara uygulanır
Her suumlruumlnuumln aşı sertifikası olmalıdır