Procesverbale të seancave plenare, viti 2010, volumi V

Punime t KuvenditLegjislatura e 18-t

Viti 2010, nr.5

Prgatiti pr botimDrejtoria e Shrbimit t Botimeve Parlamentare

PUNIME T KUVENDIT

Seancat plenare

Viti 2010

5

Botim i KuvenditTiran, 2011

1671

REPUBLIKA E SHQIPRIS

Punime t KuvenditSeancat plenare

LEGJISLATURA E 18-tSesioni i tret

E enjte, 18.11.2010Seanca e paradites, ora 10:00

Drejton seancn Kryetarja e Kuvendit,zonja Jozefina Topalli (oba)

Rendi i dits

1. Diskutime pr shtje jasht rendit t dits(deri 60).

2. Miratimi i procesverbalit t seancs plenaredat 11.11.2010.

3. Projektligji Pr Artin dhe Kulturn.4. Projektligji Pr disa shtesa dhe ndryshime

n ligjin nr. 9128, dat 29.7.2003, Pr trajtim tveant financiar t pilotve fluturues n pension,t ndryshuar.

5. Projektligji Pr disa ndryshime dhe shtesan ligjin nr. 9632, dat 30.10.2006, Pr sistemin etaksave vendore t ndryshuar.

6. Interpelanc me Zvendskryeministrin dheMinistrin e Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiksz. Ilir Meta krkuar nga deputeti Erion Brae.

Jozefina Topalli - Mirdita!Hapim seancn.(Pasi lexon rendin e dits.)Pr pikn e par t rendit t dits kan regjistruar

emrat: Eglantina Gjermeni, Gjovalin Kadeli, AsllanDogjani, Fatmir Toi, Arben Ahmetaj, Taulant Balla,Ledina Aliolli, Osman Metalla, Mesila Doda, EduardHalimi, Flamur Noka, Sokol Olldashi.

Zonja Gjermeni, urdhroni, 5 minuta!Eglantina Gjermeni Falemnderit!Kontrastet dhe paradokset n Shqipri nuk jan

ndonj gj pr tu shnuar edhe kur nuk bjn sens,por mjafton t kesh pak humanizm n shpirt pr tmos pranuar kontrastin mes gjmimit t muziks,dritave, fishekzjarrve dhe, nga ana tjetr, varfris,papunsis, mungess s shpress pr t ardhmen,madje edhe raste humbjeje jetsh t pafajshme. Nkt rast, besoj se asnj mendje normale nuk do tapranonte justifikimin se jeta vazhdon.

Un sot shtroj para jush pyetjen: Vrtet mendonise jeta vazhdon kur i gjith terreni yn social shti minuar nga varfria dhe pasiguria e jets? Ktodit kam dgjuar e lexuar komente nga m tndryshmet, lidhur me tragjedin e ndodhur nfamiljen Xheka. Disa e kan quajtur aksident, t tjerskandal, por un them se ka ardhur koha ta shohim

Viti 2010

1672

Legjislatura e 18-t

n sy t vrtetn dhe pse jo t gjenden fajtort dheprgjegjsit e ksaj tragjedie.

Prgjegjsia kryesore bie mbi shtetin shqiptarapo paaftsin e tij pr t luftuar varfrin, pr tukrijuar kushte normale jetese, pr ti ofruar shrbimefamiljeve n nevoj. Qeveria Berisha ka dshtuarn politikat sociale, duke dshmuar se kjo Qeverimori nj not t merituar n refuzimin e statusit tvendit kandidat pr n Bashkimin Europian. Kyrefuzim sht goditja m e rnd politike q Qeveriashqiptare dhe Shqipria merr n kto 20 vjet dhekjo pr shkak t keqqeverisjes. Ky dshtim nukmund t mbulohet me festa dhe nuk mund tpretendohet se nuk ka ndodhur asgj, festa, n tcilat sulmohet opozita dhe prjashtohen m shumse gjysma e shqiptarve pr t festuar.

Fatkeqsisht, ata q vuajn m shum nga ktodshtime jan fmijt. Brenda pak vitesh, 27 fmijkan humbur jetn pikrisht nga aksidente t tilla,nga zjarri, sepse i vetmi mjet ndriues sht qiriri.Energjia elektrike, q shitet pr t mbushur xhepate qeveritarve, nuk arrin dot kurr deri n kasollet evarfra. Askush nuk krkon llogari pr kto ngjarjedhe kompanit energjetike skan pse shqetsohen,prderisa pushteti sht pro tyre.

Nuk po rreshtoj m fakte, sepse mjafton t hapimtelevizorin n do kanal dhe do t shikojm seaksidentet nuk jan edhe aq aksidente. Ato janpasoj e paralajmrimeve t mdha q na ka brdhe na bn do dit terreni i rrshqitshm shqiptar.Siguria e jets n Shqipri sht kthyer n pasigurit vrtet.

Sot doja t trhiqja vmendjen tuaj pikrisht prkt shtje: sigurin e jets dhe ju krkoj publikishtta bjm objekt t nj seance parlamentare. Nukmund t bjm m sikur; nuk mund t mbyllimsyt para nj realiteti t trisht ku jeta vlen m pakse do gj tjetr. Ka ardhur koha q kto problemet mdha ti bjm objekt t debateve t mdhapublike dhe jo vetm kaq, mbi t gjitha veprimekonkrete nse vrtet duam q nj dit t jemi pjesreale e Europs.

Ngjarjet e fundit duhet t shrbejn si kambanaalarmi pr t gjitha institucionet publike, n nivelqendror dhe vendor, pr t reformuar trsishtpolitikat dhe shrbimet sociale n Shqipri. Shqipriaka nevoj pr nj model t ri zhvillimi, i cili ka nqendr individin dhe nevojat e tij. Ka ardhur koha qpolitikat sociale t jen proaktive dhe t synojnparandalimin e problemeve sociale, me t cilatprballen qytetart shqiptar. Shrbimet sociale dhe

shndetsore duhet tu prgjigjn nevojave tqytetarve, sidomos atyre q kan m shum nevojpr to. Politikat sociale pr mbrojtjen e fmijveduhet t synojn si parandalimin, ashtu edhe trajtiminme ekipe multidisiplinare, duke siguruar shrbimem efikase q u prgjigjen t gjitha nevojave.

Nse edhe sot nuk ia vm veshin kambanss alarmit pr sigurin e jets, them me bindje sedo t na duhet nj koh shum e gjat pr t qenpjes e Europs.

do shqiptar mund ta ket Europn n shtpi,n qoft se vrtet jeton n nj shoqri ku t drejtat irespektohen, ku shteti dhe shoqria bjnmaksimumin q nevojat e t gjith individve tplotsohen dhe pr m tepr dinjiteti i tyre t jet ishenjt.

Falemnderit!Jozefina Topalli Zonja Aliolli, urdhroni!Ledina Aliolli Falemnderit, zonja Kryetare!T nderuar koleg deputet,Sot mbushen 10 dit nga vendimi historik sublim

pr kombin shqiptar, heqja e vizave me 27 vendet eBE-s. Ky vendim do t konsiderohet i till nga tgjith shqiptart edhe pas shum vitesh, sepseshtja e vizave nuk sht thjesht heqja e radhven ambasada apo udhtimet pa problem n kufijtajror, detar dhe toksor. Jo, zotrinj! Heqja evizave ishte dhe do t mbetet nj shtje parimoren thelb t s cils jan t drejtat e njeriut pr lvizjet lir, m dinjitet, komunikim, pa barriera,paragjykime etnike, racore, fetare etj.

Pr ne shqiptart ishte dhe do t mbetet njvendim i merituar, nj e drejt natyrore dheinstitucionale, q na ishte mohuar pr 50 vjet, spari, nga diktuara e pamshirshme e komunizmitdhe, m pas, nga 8 vjett e qeverisjes s PartisSocialiste. Por, pr fat t keq, n momentet mvendimtare t historis s ktij vendi m vjen nmendje thnia e pavdekshme e publicistit t madhFaik Konica, i cili shprehej: Armiqt m t mdhenjt shqiptarve, jan vet shqiptart.

Ky paradoks q po jetojm ndr vite po merrgjallri me filozofin e bijve t etrve. Nuk e kamfjaln pr etrit e mdhenj t kombit si rilindsit efamshm apo elita e viteve 30-40, por prpasardhsit e byros famkeqe politike. Fantazmate saj krkojn t na ngjallen me portretin e kryetaritsocialist Edi Rama dhe bllokmenve t rinj. Me njretorik shterp, trsisht antishqiptare, ky iashtuquajtur lider i opozits krkon q do or teklipsoj shklqimin e ksaj arritjeje madhore pr

1673

Viti 2010 Legjislatura e 18-t

do shqiptar, pavarsisht bindjeve partiake q secilimund t ket.

Edhe pse vendimi pr heqjen e vizave ishteunanim, ky opozitar klasik i do arritjeje historiket shqiptarve, krkon q me ambicien e tij pa kufipr pushtet ta errsoj sa m shum dhe tareduktoj si nj shtje t rndomt t rendit t ditss axhends s institucioneve europiane. Kyqndrim i zotit Rama (nuk dua t prmendzdhnsit e tij), sht prteje kufirit t cinizmitnjerzor dhe arriti kulmin kur ai tentoi tu prish festnshqiptarve, tu ngrinte buzqeshjen e ndrruar prejvitesh me sarkazmin tipik t politiks s majt.

Me mungesn e nj prgjigjeje pozitive prstatusin e vendit kandidat nga BE-ja, Rama tentoit prligjte qndrimin e tij pr krizn, q ai e kangritur si nj kshtjell rre n pseudo-argumentete tij politike. Por, t nderuar koleg t opozits,Europa me institucionet e saj shekullore tdemokracis liberale dhe t t drejtave t njeriutnuk mund ti ngatrrojn shtjet dhe vendimet, aqm tepr ato q jan historike pr nj shtet.

Europa vendimet dhe qndrimet e institucionevet saj i ka t qarta si drita e diellit. Heqja e vizavesht merit dhe shprblim pr ndryshimet qensoret shqiptarve dhe reformave transformuese qQeveria, Parlamenti dhe institucionet e ktij vendikan kryer n kto vite. Ndrsa statusi i venditkandidat nuk mund t jepet, pasi politika shqiptarenuk po zgjidh dot ngrin. Ky ngr, kjo ngrirje kavetm nj emr, t nderuar deputet. Kjo sht njkriz e thell e nj individi, e nj politikani q ndodhetvet n kriz, e Edvin Rams.

Zotrinj, Europa e civilizuar, Europa e elitavepolitike, intelektuale, kulturore, sociale dhe e shumdimensioneve t tjera, nuk mund t jap okejin prhapjen e negociatave n kohn kur sheh se ka tbj me nj klas politike, e cila sht n nj luftekzistenciale parimesh mes nj maxhoranceqeverisse q krkon t progresoj vendin nga ditan dit, t integroj me standarde europiane dodrejtim t zhvillimit t vendit dhe nj opozitedestruktive, kaotike n qndrimet e saj.

Europa nuk mund t vlersoj nj opozit, e cilanuk arrin t mbroj kauzn e vet, sepse n thelb kjonuk ka pasur kurr kauz. A nuk ishit ju, zotrinjsocialist, q krkonit transparenc t votimeve t28 qershorit dhe jeni ju, q do dit po ndryshonikrkesat tuaja, sepse nuk keni arritur t gjeni tpaktn vetm nj ligj q t prligj kauzn tuaj? dogj e krkuar prej jush sht n cenim t plot me

verdiktin e gjykatave, Kushtetuts dhe me vullnetine sovranit.

T nderuar deputet, un, por edhe shumshqiptar, e kan kuptuar se prgjigjja mohuese prstatusin n thelb sht nj mohim pr opozitn dhesjelljen e saj t paprgjegjshme ndaj vendit. Meknaqsi, do t thosha se jemi krenar prinstitucionin q ne sot prfaqsojm, kurse ju dodit e m tepr konfirmoni se vazhdoni t mbahenipeng nga kryetari tuaj.

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit, zonja Aliolli!Zoti Gjovalin Kadeli, urdhroni!Gjovalin Kadeli E nderuar zonja drejtuese e

seancs,T nderuar koleg deputet,U bn pak dit q Qeveria shqiptare mori

prgjigje negative lidhur me ndrrn e shqiptarvepr tu integruar n Europ. Doli n pah edhe njgnjeshtr e premtuar nga ju se Shqipria nqeverisjen tuaj do t njoh hapjen e negociatave tBE-s. Por kjo nuk ndodhi. Jo se Europa nuk nado, por se Qeveria sht e paprgjegjshme nkryerjen e detyrave t saj pr qeverisjen e vendit.Nga Qeveria e shrbimit dhe e shrbesave shtkthyer n Qeveri t rrmbimit dhe rrmbesave.

T nderuar koleg, sht e vshtir t besoshfar thot Kryeministri i vendit, kur, dit pas dite,ndrrohen strategji e krkohen justifikime n lidhjeme krkesn e gjith opozits s bashkuar prtransparencn e zgjedhjeve.

A nuk jeni ju, zoti Kryeministr q n kt sallpara gjith opinionit vendas e t huaj keni thn megojn tuaj se jeni gati ti hapni q sot materialetzgjedhore? Se jeni gati ti jepni opozits shumicndhe kryesimin e komisionit hetimor, por nuk mundt pranosh hapjen e fletve t votimit pa vendimgjykate?

Bjeni, zoti Kryeministr dhe mbajeni fjaln! Sotne t krkojm vetm ato q ti i ke pranuar medshirn tnde. Bjeni, zoti Kryeministr dhe opozitado t jet e gatshme t votoj do ligj q do tshqyrtohet n komisionet prkatse! Po ju presim,zoti Kryeministr, q shqiptarve t mos u mohohete drejta si gjith popujve t tjer t Ballkanit, pr tqen pjes e familjes s madhe europiane shumt dshiruar pr shqiptart!

Megjithse t fundit n rajon, vizat u liberalizuan.Por nj dit m von na u ngri buzqeshja n buz,na u prish festa, pr t ciln ishim prgatitur, sepsena u refuzua krkesa pr hapjen e negociatave me

Viti 2010

1674

Legjislatura e 18-t

BE-n. A sht m mir t jesh pjes e familjeseuropiane, apo t jesh mik pr nj nat n Europ?Lejoje transparencn, zoti Kryeministr, si e kepremtuar, se zgjidhjen e ngrit politik e keni ndor ju, me an t s cils duhet t bni dy gjranjhersh.

E para, duhet t mbanit fjaln tuaj q e kenithn ktu n kt sall.

Dhe e dyta, duhet t bni detyrn ndaj vendittuaj pr t cilin keni detyrime. Topi sht n fushntuaj dhe ne po presim.

Zonja Doris Pack, s bashku me nj grupdeputetsh q erdhn pr t zgjidhur krizn pak ditm par, ishin t gjith t djatht, dhe duke tbesuar ty dhe fjalve tuaja se je gati ti hapsh kutite materialeve zgjedhore, vendosn ashtu si kepranuar dhe premtuar ti. Dhe udia ishte se emiratuam edhe ne, por ngelm t habitur ngamosmiratimi juaj, sa q njra u shpreh se do ti vinteturp po t ishte shqiptare. Harruat se Shqipria nukbhet kurr ajo q thuhet, por gjithmon ajo qsthuhet.

Oferta jon e sotme sht e fundit. Pranoje sanuk sht von, sepse nesr do t krkojm vetmlargimin tuaj nga qeverisja e vendit.

Gjithashtu, sot dua t ngre edhe disashqetsime t vazhdueshme t banorve t qarkutt Lezhs ndaj institucioneve t shtetit t cilat kanrn n vesh t shurdht. Pa dashur t hyj n pikate kontrats q Qeveria juaj ka me kompanin ekeEZ, si sht br ajo dhe n far rrethanash, nukmund t hesht kur banort e disa fshatrave rrin mejav t tra pa energji elektrike pr mungesn e disametrave tel, pr mungesn e nj transformatori osepr mungesn e nj elektricisti. Disa her m shtdashur t ndrhyj pran drejtorit rajonal n Shkodrpr zvendsimin e transformatorve t djegur nfshatrat e Rubikut dhe Lezhs. Pas qndrimitdisajavor pa energji, personeli n kt ndrmarrjesht reduktuar n masn 70% dhe i sht dhnrndsi personelit pr vjeljen e detyrimit. Prse lihetn harres se linjat jan t vjetruara, transformatortjan t vjetruar dhe kan nevoj pr riparim gradualt tyre? A nuk duhet q shteti, q ka lidhur ktkontrat, paralel me fitimet ta kontrolloj edherealizimin e investimeve dhe furnizimin e rregullt meenergji?

Vetm n Lezh ish-brigada e riparimeve shtreduktuar n 3 punonjs, t cilt duhet t vrapojngjith ditn me mjetet e tyre private duke vn arna saandej-kndej pr t br t mundur qndrimin n pun.

Gjithsesi, kta punonjs paguhen 800 lek treja n dit. Pr sa koh kontrata me konsumatorint jet e njanshme ky problem nuk mund tzgjidhet kurr. Po sikur konsumatori t marr njvendim pr t mos e paguar faturn e energjis prnj periudh t caktuar dhe n mnyr t prsritur,far do t bnte kompania q fle nn adrn eQeveris? N fshatin Fierz t Rubikut 10 shtpikan krkuar disa her ndihm nga shteti dhepersonalisht i kam krkuar ministrit Ruli mbrojtjene tyre nga grryerjet e lumit Fan. Mir at pak tokq kishin ua mori lumi, por po u merr edhe shtpit.Askush nuk interesohet q kta banor t jen tsigurt n shtpit e tyre.

Gjendja e shrbimit shndetsor n spitalinrajonal t Lezhs sht prkeqsuar. Atje mungojn24 infermier, t cilve u sht krkuar vazhdimishtq t jen pjes e shrbimit spitalor, nga t cilt 7vijn nga Rrsheni prdit duke ln shrbimin atje.Po kshtu mungojn ilaet n urgjencn e spitalit.Nj pacient, i cili paraqitet n urgjencn e spitalitn ort e vona t nats, detyrohet t pres deri nesrn mngjes q t marr mjekimin e duhur nprmjetfarmacive private.

Jozefina Topalli - Falemnderit!Fjaln e ka zoti Metalla.Osman Metalla E nderuar zonja Kryetare,T nderuar deputet,Pa diskutim q kryefjala e ktyre ditve t fundit

sht ajo fitore e madhe, ai vendim historik iParlamentit Europian pr shembjen e murit t izolimitt Shqipris duke i dhn fund atij kalvari t gjatvuajtjesh q shum nna e baballar, t rinj e treja kan hequr pr t marr nj viz n ambasadate vendeve t Europs. Tashm erdhi ai moment mse i dshiruar dhe i shumpritur nga t gjithshqiptart, pr t majt e t djatht, momenti ilvizjes s lir. Un dshiroj ti prshndes t gjithqytetart shqiptar ta gzojn lirin e lvizjes!

Ai premtim q iu b qytetarve shqiptar nj vitm par nga Kryeministri Berisha n fushatn e vititt kaluar tashm sht realizuar, megjithse n atkoh shumkush ishte skeptik, madje opozita asq nuk e dshironte at. Natyrisht q ka qen njproces jo i leht dhe pa diskutim q jan dashurprpjekje e sakrifica, jan dashur energji tshpenzuara dhe, imagjinojeni, nj gj e till shtrealizuar dhe n kushtet kur opozita jon dshirontet bllokonte gjithka, dshironte t bllokonteKuvendin dhe t gjitha institucionet. Natyrisht q junuk keni dashur, pasi po t kishit dashur do t kishit

1675


bashkpunuar, s paku, pr ato reforma t cilatkrkonin nj vullnet m t gjer politik, krkonin njmbshtetje t t gjitha palve n politik dhe ju nuke bt kt. Q n ditt e para t paszgjedhjeve t28 qershorit ju filluat aksionin antiintegrim dukenjollosur e nxir zgjedhjet, duke bredhur n t gjithakancelarit e Europs pr tu mbushur mendjen atyrepr t kundrtn e asaj q ata kishin par me syte tyre n zgjedhjet e 28 qershorit.

N fakt, kto zgjedhje u cilsuan si zgjedhjetm t mira t bra ndonjher n vend nga t gjithaktort qofshin kta vendas ose t huaj. Ju nuk ekeni dashur liberalizimin e vizave, megjithse tgjith shqiptart, t djatht e t majt, e donin at.Po ta kishit dashur, nuk do ta kishit bojkotuarKuvendin pr 6 muaj me radh duke mos votuarasnj ligj dhe pr m tepr as edhe nj nga ligjet tcilat ishin t domosdoshme pr reformat e integrimit.Dhe kt e dshmuat m s miri me ligjin PrGjykatn Administrative.

Nj nga kriteret e lvizjes s lir pa dyshim qishte dhe pajisja e qytetarve shqiptar medokumentet e identifikimit, me pasaportatbiometrike. Maxhoranca bri ishte e mundur qt gjith qytetart t pajiseshin me to, ndrsa jubt ishte e mundur q ky proces t dshtonte.Fillimisht i dekurajuat qytetart dhe m pas kur epat q shqiptart nuk po ju dgjonin dhe popajiseshin n mas me pasaportat biometrike, btshpikjen e radhs. Na i nxort kto dokumente sit komprometuara ose si t falsifikueshme, dukedashur q t humbiste besueshmria e ktyredokumenteve dhe t dshtonte procesi, por kjo nukeci, procesi vazhdoi. Ju nuk desht q shqiptart tlvizin t lir, pasi n momentin kur ParlamentiEuropian do t diskutonte fatet e shqiptarve, ju uhodht n grev urie. Natyrisht q sht e drejta edo opozite t protestoj, por n momentet kurdiskutohet fati i vendit do opozit do t bashkohejdhe do t punonte pr interesat e qytetarve t saj.

Liberalizimi i vizave ndodhi, ndodhi pasi qytetartshqiptar patn dshirn e madhe q kjo gj tndodhte, pasi jan pikrisht qytetart shqiptar, sbashku me shum prej nesh, q e kan vuajtur ktizolim t pashoq dhe kta qytetar treguan durimpr t pranuar reformat dhe pr t sakrifikuar q kjogj t ndodhte. Ishte Qeveria q gjat gjith kohss qeverisjes s saj punoi pr prmbushjen e tgjitha atyre kritereve t liberalizimit, duke i shpallurluft pa kompromis krimit t organizuar, duke luftuarkorrupsionin, ka sht dshmuar edhe n

vlersimet e prvitshme t TransparenceInternational, duke punuar n forcimin e kontrollitt kufijve, si dhe n plotsimin e t gjitha atyrekrkesave q ishin t prcaktuara n udhrrfyesine Bashkimit Europian.

Ja pra, t nderuar koleg t opozits, prseliberalizimi i vizave sht fryt i puns dhe reformavet ndrmarra nga ana e Qeveris. Nuk ishte njdhurat q Europa i bri Shqipris, por ishte njvlersim i puns dhe reformave t bra. Ja, pra, prsethemi se liberalizimi i vizave ishte dika q ju nuk edesht, pasi ju nuk donit t prishnit at q etrit enj pjese prej jush kishin ndrtuar. Ju as nuk iprshndett qytetart shqiptar pr kt fest tmadhe, por menjher prdort raportin e KomisionitEuropian si gomone shptimi pr ta shitur at si njdshtim t Qeveris. U gzuat mjaft pr mosmarrjene statusit t vendit kandidat, pasi me kt lajm q,natyrisht, nuk sht pozitiv, desht t zhbnit ktarritje t madhe, por n kt raport natyrisht qsht shkruar pikrisht ajo q ju keni gatuar.

Nj nga kriteret kryesore t Kopenhagenit shtstabiliteti politik. Por si mund t quhet normalstabiliteti politik n vend kur ju jo vetm e bojkotuatkt Kuvend, por edhe kur erdht vendost njmarrdhnie t uditshme, duke ardhur ktu dheduke mos votuar asnj ligj, me prjashtim t njligji i cili nuk prbnte pjesn e atyre reformave tintegrimit.

Ndaj, t nderuar koleg t opozits, edhe njher sht e qart q ju nuk e desht liberalizimin evizave, por t paktn lrini qytetart shqiptar tagzojn kt moment, lrini ata ta shijojn ktndrr deri n fund. N vend q ti lini ata t gzohenpr kt, n vend q t punoni pr t informuarqytetart, zgjedhsit q ju kan besuar votn e tyre,pasi edhe pr ata sht br liberalizimi, edhe atado t lvizin t lir, edhe ata kan t drejtn tinformohen, vazhdoni ti dezinformoni duke u thnse duhen kaq e aq para pr t lvizur n Europ.Mir q nuk desht, por t paktn tani gjeni kurajnpr t mos ua prishur festn dhe gzimin qytetarve.

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit, zoti Metalla!Fjaln e ka zoti Dogjani.Asllan Dogjani - Disa or pasi Bashkimi

Europian u hapi dern qytetarve shqiptar pr tlvizur pa viza n Europ, nj merit e qytetarvedhe jo e qeveritarve, ai i mbylli dern ksaj Qeveriet dshtuar, duke e akuzuar si fajtoren,prgjegjsen pr mosmarrjen e statusit si vend

Viti 2010

1676

Legjislatura e 18-t

kandidat pr n BE.Ndrsa pr her t par krimi i organizuar dhe

korrupsioni i mbylln dern e integrimit Shqipris,Qeveria n vend q t reflektonte e t merrte masa,e shprfilli raportin e KE-s, duke detyruar t gjithadministratn e vendit, si n kohn e diktaturs, tmarr pjes n mitingun e organizuar nga Qeverianga ku sulmoi dhe opozitn, pa menduar pr kostondhe shpenzimet q do t rndojn mbi xhepat etaksapaguesve shqiptar.

Qeveria Berisha ka dshtuar, nuk ka mundurt marr statusin si vend kandidat pr shkak tproblemeve t mdha q rezulton t ket mekorrupsionin, krimin e organizuar, mosfunksionimine Parlamentit, gjyqsorit, si institucione t pavarura.

Korrupsioni, i cili prsritet n do raport tpartnerve tan ndrkombtar, q sht nj ngashum arsyet q refuzuan statusin e vendit kandidat,ka prfshir t gjith sektort e nivelet e shoqrisdhe mbetet nj problem tepr serioz.

Duhet t paguash q t punsohesh n arsim,n shndetsi, pr nj vizit n spital, pr marrjen enj tenderi, pr t zn radhn pr aplikimin prpasaport, pr regjistrimin e prons, pr kthimin eprons, n dogana, tatime, pr shprblimin e ish-pronarve e kudo.

Kjo Qeveri ka dshtuar n luftn kundrkorrupsionit, kt tashm nuk e thot vetm opozita,por edhe ndrkombtart t cilt kan vn theksinte korrupsioni dhe krimi i organizuar, si pengesakryesore pr integrimin e vendit n BashkiminEuropian.

Sa her q opozita ka denoncuar korrupsionine ksaj Qeverie, n vend t reflektimit dhe vniespara prgjegjsis t fajtorve, ajo sht akuzuarse edhe ajo vjedh prandaj, po vjedhim edhe ne. Pome ndrkombtart si do t justifikoheni, apo edheata do ti akuzoni pr korrupsion?

Zotrinj deputet!Ka kaluar nj vit q ne krkojm transparencn

e zgjedhjeve t 28 Qershorit, jo pr t provuar sefar sht br m 28 Qershor, pasi ajo u provuan Ruzhdie, votat u vodhn, por pr t mos lejuarvjedhjen e qytetarve, vjedhjen e votave n zgjedhjete ardhshme dhe premtimet q nuk mbahen.

Ka 20 vjet q Partia Demokratike n do fushatelektorale mashtron se do ti kompensoj banort etokave t prmbytura nga hidrocentrali i Fierzs nQarkun e Kuksit. Jan 1780 ha tok t prmbyturan luginn e Drinit, q ka mbajtur jetn e dhjetravendbanimeve dhe mijra njerzve pa pasur nevoj

pr shtet, qeveri apo qeveritar. Jan 18 fshatra tshprngulura e t shpronsuara plotsisht, pa asnjshprblim pr tokn, trojet e t gjitha pronat e tjera,si edhe 35 fshatra t tjer t mbetur pa tok, oseme fare pak siprfaqe, pa asnj mundsi jetese.

Sot, 4 mij e 800 familje, me rreth 25 mij banor,t prekura nga kjo vepr kan mbetur emigrante erefugjate t mirfillta n vendin ton. Nuk priten nzyra, i gnjejn dhe i prmojn. Kan ndrruar triher vendbanimin, kan mbetur me plaka nshpin, nuk kan vend pr zgjerimin e fmijve ttyre q jan rritur e martuar. Megjithse kjo veprjep mbi 100 miliard lek prodhim n vit, ka 20 vjetq nuk gjenden rrug dhe mundsi pr tikompensuar kta banor n natyr apo n vlerfinanciare, nuk gjenden mundsi q ata n shtetine tyre t trajtohen si njerz, duke mos u dhnshpres pr familjet e fmijt e tyre.

Mbi 70% e banorve t zonave t prmbyturatrajtohen vetm me ndihm ekonomike, jan patok, pa aktivitet e mundsi biznesi. Pr kto arsyekta banor pyesin se cilt mafioz, pushtetarqendror dhe lokal, miliarder n kto vite, luajne tallen me fatin dhe mbijetesn e familjeve, e tfmijve t tyre? Pr kto duhet t shkonte djeministri i Brendshm n Kuks, pr zgjidhjen eproblemit t tokave t prmbytura, pr zbulimin eautorve t vrasjes s Remzi Veselit dhe gjetjen eBleona Mats.

Prandaj ne insistojm n krkesat tona dhe kemiparaqitur ofertn e re ku krkojm hetimin ematerialeve zgjedhore. Pranoni ofertn e re, lshonikutit, jo pr t ndryshuar rezultatin, por pr tparandaluar vjedhjet n zgjedhjet e ardhshme dhepr t mos i mashtruar m qytetart kuksian dhebanort e tokave t prmbytura n Kuks, Has dheTropoj. Mos ia mbyllni dern Shqipris!

Jozefina Topalli Zonja Doda, urdhroni!Mesila Doda - T nderuara zonja dhe zotrinj

deputet!Pr her t par sot nuk do t kem as krupn e

as bezdin e natyrshme q ndjeja sa her q zijame goje 8 Nntorin, ditn e themelimit te PartisKomuniste Shqiptare, q m von u b Partia ePuns s Shqipris, q m von u b PartiaSocialiste e Shqipris, ose ndryshe, q u b partiajuaj. Nuk do t kem llahtarin q t prmend ditnsimbol t krijimit t fatkeqsis historike pr ktkomb, q ishte partia e klonit, partia q e prjashtoiShqiprin nga historia e liris pr gjysm shekulli.

Data e terrorit t kuq mbi kt vend sht kthyer

1677


n simbol lirie, u kthye si nj aksion i paprecedentprovidence n dit lirie, n kmbim t padrejtsiveq ju dhe etrit tuaj keni br mbi kt komb e mbikta njerz, q i ndryt n bunker, i mbyllt brendaklonit, dhe q sot tentuat ti mbyllnit brenda kutivet mendjes s pushtetit t pinjollit t kuq, EdiRams.

Historia e izolimit t ktij vendi nis n pranverne 45-s pr her t par mbyllet i gjith kufiri zyrtarshqiptar. Regjimi i Enver Hoxhs importonte do vitrreth 18 mij ton tela me gjemba pr t rrethuarshqiptart. Ata q tentonin ta kalonin pa lejen ekliks s kuqe quheshin tradhtar dhe vriteshin pagjyq. T arratisurit, dnoheshin n baz t nenit 127t Kodit Penal, pr tradhti t lart ndaj atdheut.Statistikat e prafrta flasin se numri i t vrarvedhe ekzekutuarve i kalon t 3000 personat.Dshmit q na vijn jan ngjethse. Djem t rinjq shqyhen nga qent e kufirit, t tjer q priten nmes kush me 60 plumba, me 70 plumba, kushtrhiqej kufom n rrugt e qyteteve, dhe kjo derin vitin 1991.

N kt vit pushteti i Ramiz Alis, pjes e tcilit jan edhe krert tuaj t sotm, bri tashtuquajturin ndryshim n Kodin Penal. Tashmarratia nuk dnohej m me vdekje, por me punriedukuese. N mes t Europs, ather kur Muri iBerlinit kish rn dhe kur njerzit po msonin shijene liris, n kt vend ende largimi pr n Perndimquhej arratisje, jo emigrim, jo zgjedhje, ende ishtearrati nga kloni.

Kjo psikoz e ngujimit do ti shoqronteshqiptart prgjat 20 viteve. Tentativat e largimitdo t na kujtojn dhimbje t thella, do t na kujtojnfaktin q ish-ministra e ish-kryetar Kuvendi, pjese aleancs suaj kundr shqiptarve, u akuzuanpublikisht pr pjesmarrje ne organizimin e trafikutt qenieve njerzore. Sot sht dita t kujtojm jette humbura t fmijve e t rinjve q do t ishin brgra e burra, t anijes s mbytur t katerit t Rads.Vrasja u be n emr t liris q krkonin, n emrt pashpirtsis dhe babzis s pashallarve tkuq t Vlors.

Aksionet tuaja t mbrapshta nuk marrin fundktu. N shtator t vitit t kaluar Parlamenti Europianvotoi n unison pr prmbushjen e kriterit politik,at t zgjedhjeve t lira, m t mirat t realizuarandonjher n Shqipri. Ju u kundrprgjigjt,sulmuat procesin e zgjedhjeve dhe stist alibin enumrimit t fletve t votimit. Pas rreth 18 muajsh,krejt pa shkak e pa logjik, deklaruat se nuk i doni

me kto flet votimi, por thjesht listat.T njjtin mekanizm aplikuat kur na hapt ktu

si erashka kartat e identitetit q that se ishin false,e m pas nuk dhat asnj argument pranprokuroris, megjithse ajo ende ju pret sot pr tdhn shpjegime pr prekjen e sistemit t identitetit.T njjtn logjik prej t arturi prdort kur futt ngrev urie n mes t bulevardit 20 deputet e 200petrit, tamam n muajin maj, koh kur KomisioniEuropian duhej t rekomandonte heqjen e vizave,qe ti mbushnit mendjen Europs se Shqipria nuki meritonte vizat. T njjtn deklarat pa shpjegimbt para publikut kur n fund t dy javve grevurie, kryetari juaj deklaroi le ti heqim pengesat prvizat e shqiptarve, duke pohuar n kt mnyrkrejt t kundrtn e saj q do t thoshte, se ai vetdhe ju bashk m t e dinit ligsin q kishit brndaj Shqipris dhe shqiptarve, dinit tentativn efundit q kishit kryer pr ta mbajtur kt vend nbunker, pa viza, pa lvizje.

Sot ju irreni pr statusin e vendit kandidat tpamiratuar ende pr Shqiprin, por po sot duhettua thoni shqiptarve se kt status ju e ndrytbrenda kutive tuaja te votimit, t atyre kutive q 1jav pas daljes s opinionit deklaruat se nuk i donitme. Deklaratat tuaja m ngjasojn sot me ato tnj pengmarrsi, i cili pasi ka zn peng nj avionbn me faj pilott q avioni nuk ka mbrritur n kohne duhur, n destinacionin e duhur. Mosmarrja estatusit nuk bn gj tjetr vese ju ripohon edhe njher nj lloj si eterit tuaj, si keqbrs politik, nkurriz t ndrrs europiane t shqiptarve.

Po bhet tashm nj zakon i keq ndr justrategjia q humbjen e radhs ta konsideroni fitore.Ju, zotrinj, humbt zgjedhjet e prgjithshme, por erivotuat Edi Ramn si fitimtar virtual, ju humbt kuru futt n nj grev urie pr 20 dit kundr lvizjess lir t shqiptarve, por e quajtt fitore darkn teKrokodili t Edi Rams me Kryeministrin, juhumbt kur lobuat kundr lvizjes s lir tshqiptarve me Parlamentin Europian, me ministrate Brendshm t vendeve europiane, ashtu sihumbt n 90-n betejn me lirin e ktij vendi.

Megjithat, pr aq koh sa kryetari juaj do tvazhdoj tju oj nga fitorja n fitore t ktij lloji,shqiptart do vazhdojn t gzojn lirin dhe nukdo t harrojn asnjher dhimbjet dhe plagt q ikeni dhuruar pr 70 vjet liris n kt vend. Dhe nedo ta festojm do vit kt fitore t shqiptarve n 8nntor.

Falemnderit!

Viti 2010

1678

Legjislatura e 18-t

Jozefina Topalli Falemnderit, zonja Doda!Zoti Toi, urdhroni.Fatmir Toi Falemnderit!Brenda nj dite Shqipria mori dy mandate nga

institucionet europiane: nj pr popullin, i cili ngamesi i dhjetorit do t mund t lviz i lir, dhe njshuplak pr Qeverin, s cils iu refuzua krkesapr t marr statusin e vendit kandidat pr n BE, evetmja Qeveri, t cils i refuzohet ky status, pasaplikimit me kokfortsi e nxitim. Madje, kt statuskt her e fituan edhe shtetet fqinje, t cilt nukjan akoma as antar t NATO-s, si sht vendiyn. Tanim sht e qart nga t gjith se krimidhe korrupsioni i mbylln dern Shqipris.

Nj prgjigje e qart, e hapur, pa asnj diplomacipr nj qeveri t dshtuar dhe nj kryeministr tdshtuar, q e kan futur vendin n kaos, n krizpolitike, institucionale dhe ekonomike. N raport kakritika t forta ndaj institucioneve t shtetit prmosprmbushje t standardeve nga ana e tyre;kritika pr ligje q nuk zbatohen, pr Kuvendin etransformuar n nj organ t keqprdorur, nndrejtimin e nj spikerja, q dhunon opozitn dhenuk zbaton rregulloren; kritika pr korrupsionin elart q ka prekur ndjeshm disa fusha nevralgjiket vendit, si gjyqsorin, ekonomin, shndetsin,t drejtat e prons, prokurimet publike etj.; kritikapr mungesn totale t hetimeve, edhe kur i nxjerrt palarat nj ministr i kabinetit, si edhe dnimetqesharake, kur jan t detyruar pr ti hedhur hi syveopinionit.

Si sht theksuar edhe n raporte t tjera tinstitucioneve ndrkombtare, n Shqipri shtinstaluar prej kohsh kultura e pandjeshmris ndajproblemeve q ngre opozita, ndaj fjals sspecialistve dhe ankesave t popullit dhe, sirrjedhoj, edhe kultura e mosndshkimit ndajshkelsve t ligjit.

T gjitha kto opozita dhe shqiptart po i thonq prej nj viti e gjysm, ndrsa Berisha, n vendq t reflektoj pr shqetsimet q ngre BE-ja, pobn t gjitha ndrhyrjet te miqt e tij t vjetreuropian pr ndryshimin e raportit. Por dje, po ngaKomisioni Europian, Berishs iu b e qart se nukka vend pr ndryshimin e raportit, por pr tndryshuar qndrimet mbi bazn e detyrave q vihen.

Korrupsioni galopant dhe zgjidhja e problemevet prons, pr t cilat shprehet raporti, jan theksuaredhe m par n Rezolutn e Parlamentit Europian.Rasti m tipik sht trajtimi i banorve t Orikumitdhe Dukatit, n rrethin e Vlors, t cilt prej vitesh

krkojn zgjidhjen e problemit me rrug ligjore dhe,pr shkak t synimeve grabitqare t ktij pushteti,jan ngritur n protesta t ligjshme.

Por pushteti, duke prdorur edhe Policin eShtetit deri n denatyrim dhe prdhosje t statusitdhe figurs s saj, jo vetm nuk u jep prgjigje mbi80 dosjeve me dokumente pronsie t paraqitura,si dhe shum shtjeve t hapura n gjykatat eshkallve t ndryshme, po ushtron dhun ndajbanorve t pambrojtur, duke i provokuar dhe akuzuarsi irredentist dhe taleban.

Pra, pr t mbrojtur interesat e nj klani mesynime grabitqare n bregdetin e Jugut tShqipris, shteti dhe pushteti i sotm, jo vetmmashtrojn e vjedhin n mes t dits, por edhe takuzojn pr veprime q nuk i ke br, t rrahin e tmasakrojn, duke t vn n rrezik edhe jetn, sipo ndodh me fatin e shtetasve Jorgo Kazheli e AlbertHibron, q vetm dje kan mundur t dalin nga spitalii Vlors, me fraktura n kok e n trup.

bjm thirrje Sali Berishs, prgjegjsit t ksajsituate n Dukat, Orikum, por edhe n Hamallaj en vende t tjera, t gjej rrugn ligjore t dialogutdhe jo t konfrontimit me popullin e tij dhe ti japzgjidhje prfundimtare shtjes s pronave, q pomban peng stabilitetin dhe zhvillimet normale tvendit dhe tu krkoj falje banorve n Bashkin eOrikumit, q nuk e ka mbajtur premtiminparaelektoral pr zgjidhjen e ktij problemi, por e harroisapo u sigurua se me vjedhjen e vots q u brishqiptarve mund ta vazhdonte mbretrimin e tij.

Partia Socialiste sht e vetmja shpres eshqiptarve, forca reale demokratike n vend, e cilado ti zgjidh prfundimisht kto probleme dhe dota nxjerr vendin nga kjo kriz. Ndaj, me ndjenjn eprgjegjsis pr fatin e integrimit t vendit, nevendosm t hedhim nj hap tjetr prpara drejtzgjidhjes s krizs, q nuk sht trheqje nga kauzajon, por prpjekje pr t zhbllokuar krizn, pr trealizuar reformn zgjedhore, rrug e cila duhet tkaloj nprmjet hetimit parlamentar.

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit, zoti Toi!Zoti Halimi, urdhroni!Eduard Halimi Falemnderit!E nderuar zonja Kryetare,T nderuar koleg,Pak dit m par pr gjith popullin shqiptar

Bashkimi Europian ishte m pran se kurr. Ai brirealitet t prekshm pr t gjith shqiptart lvizjene lir t tyre, lvizjen pa viza. Nuk ka shqiptar sot

1679


q nuk sht i gzuar, i lumtur pr kt vendim.Nuk ka shqiptar sot q nuk di ta lexoj qart mesnesh, politikanve, se kush sht i gzuar dhe kushsht hidhruar nga ky vendim.

Nj jav m par, n seancn e kaluar, vetm 3dit nga ngjarja e madhe, asnj prej kolegvesocialist nuk u ngrit ti uronte shqiptart,demokrat e socialist q pas 20 vjetve do t lvizint lir.

Burrat e shtetit humbn javn e kaluar dhe prsrigjat ksaj jave. Ata nuk foln. T vetmit q folnishin ata q duan t jen burra shteti, por q nukmendojn si shtetar. Shqiptart din t dallojnmir burrat e shtetit me arsyetim shtetari dhe burrate vegjl q brtasin do dit kundr tyre me histeridhe helm, pa e kuptuar se bhen do dit e mshum antishqiptar. Din t dallojn do dit burrate vrtet q arsyetojn si shtetar dhe e duanpopullin e tyre m shum s kryetarin, q e duanvendin e tyre m shum se at karrige deputeti, ataq e kuptojn detyrn pr progresin e vendit siprgjegjshmri dhe jo si protagonizm t smur,pr t knaqur liderin m antishqiptar q ky vend kanjohur.

Ky sht nj dallim i madh, dallim q shqiptartdin ta bjn shum mir. Por, nj dit m pas,burrat dhe grat e Europs na solln ktu nj tjetrlajm pr shqiptart. Ata q u dshpruan nj ditm par, frkuan duart t nesrmen. Por fjalt etyre, t nderuar koleg, duhet ti lexojm me shumkujdes sepse jan t rndsishme. Jan trndsishme pr t gjith ne ktu, edhe pr ju.

Sot ka ardhur koha q ju t merrni prsiprprgjegjsit e opozits s nj vendi demokratik,prgjegjsit q ju kan ngarkuar shqiptart. Jufrkuat m kot duart, sepse BE-ja ka folur qartdhe kritikon fort qndrimin tuaj antishqiptar dhe anti-integrim. Sot sht koha q t dilni ktu dhe tuthoni shqiptarve: Po, sht e vrtet. BashkimiEuropian ka t drejt q kritikon opozitn!

Dilni e u thoni shqiptarve se Bashkimi Europianka t drejt kur ju thot se integrimi i venditpengohet nga ngri politik i legjends s kutive!

Dilni u thoni shqiptarve se integrimi i venditpengohet nga bllokimi q ju u bt reformave tdomosdoshme q krkojn konsensus!

Dilni dhe thoni para shqiptarve se do t zbatonime prpikri rekomandimin pr tu larguar njher emir nga qndrimi i konfrontues dhe antikostruktiv!Tu thoni shqiptarve se, nga sot e tutje, krkesattuaja do t ndjekin vetm rrugn e institucioneve,

se ato do jen vetm dhe vetm n zbatim tKushtetuts dhe vendimeve t GjykatsKushtetuese!

Dilni e u thoni shqiptarve se BE-ja ka shumt drejt kur thot se pr t marr statusin ekandidatit duhet t miratohen ligjet e mbetura pezullq krkojn shumic t cilsuar n Parlament dhet emrohet Avokati i Popullit.

Ju, q pr nj vit nuk votuat asnj ligj, prfshiligjin pr Gjykatn Administrative dhe ligjet prdrejtsin dhe Kodin Penal, me pretendimin absurdt hapjes s kutive, t cilat vet nuk i hapt, dilnisot dhe krkojuni t falur shqiptarve dhe premtojunise do ta votoni nj or e m par, pr t mos penguarintegrimin e vendit.

Ju, q refuzuat n mnyr fminore do ofertt br nga ne gjat ktij viti, pr do amendament,pr do ligj m shumic t cilsuar, prfshi edheofertn e sinqert pr t emruar Avokatin e Popullit,dilni sot dhe krkojuni falje shqiptarve dhepremtojuni se kjo sjellje nuk ka pr t ndodhur m!Dilni e u thoni shqiptarve sot, se BE-ja ka t drejtkur thot se pr t marr statusin duhet t bhenndryshimet n kuadrin ligjor pr zgjedhjet, sipasrekomandimeve t OSBE-ODIHR-it.

Ju, q refuzuat prej nj viti t merrnit pjes nkt reform, ju q refuzuat ofertn ton t hershmese do hetim duhet br mbi bazn e Kushtetutsdhe vendimeve t Gjykats kushtetuese, dilni dhethojuni shqiptarve se nga sot e tutje do t punonipr ta, pr integrimin e vendit!

Dilni e u thoni shqiptarve se kryetari juaj ekishte gabim t madh qndrimin se Kodi Zgjedhornuk duhet prmirsuar. Por ju nuk keni n mendjeintegrimin e vendit. Ju, q me mish e shpirt punuatdo dit pr t sabotuar vendimin e vizave, por qnuk ia dolt, keni n mendje sabotimin e procesitt integrimit, por harrojeni se do tjua falin shqiptartnse do tua bni edhe kt gjm t fundit!

Ju nuk jeni pr integrimin, sepse keni n mendjevetm nj strategji, vetm nj opsion, opsionin edukatizimit t Shqipris. Kt opsion nuk ua pranonkush, nuk ua pranojm as ne, as shqiptart dhe asndrkombtart, prandaj dilni sot dhe u thonishqiptarve se jeni pro tyre dhe jo kundr tyre, jenipro integrimit t vendit, pro dialogut, pro respektimitt institucioneve dhe kundr destabilizimit. Bjenikt sot si opsionin e vetm, q shqiptart t fillojntju besojn se e doni vendin dhe integrimin. Nesrdo t jet jashtzakonisht von dhe ata kurr nukkan pr tjua falur.

Viti 2010

1680

Legjislatura e 18-t

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit, zoti Halimi!Fjaln e ka zoti Ahmetaj, urdhroni!Arben Ahmetaj Refuzimi i vendit kandidat

sht rasti i par i paprecedent n historin eBashkimit Europian, kur nj vend aspirant refuzohetdyfish, refuzohet ti jepet statusi i vendit kandidatdhe refuzohet ti hapen negociatat pr antarsim.

Dua tju kujtoj, t nderuar koleg, q aplikimipr statusin e vendit kandidat ishte iniciativa e pare vetme purifike e Sali Berishs. Marrveshja estabilizim-asociimit, NATO-ja apo liberalizimi i vizavekan qen iniciativa t trashguara. BashkimiEuropian refuzoi Sali Berishn dhe qeverin e tij.Raporti ishte nj vlersim real i asaj q ndodh nShqipri, tha komisioneri Fyle. Brenda raportit, tnderuar koleg, sht e shkruar e zez n t bardh,e gjith ajo q ka thn opozita, q kan thn grupete interesit, q kan thn miqt tan ndrkombtargjat nj viti e gjysm q nga vjedhja e zgjedhjevet 28 qershorit t vitit 2009. Dua t theksoj q kyishte raporti m i rnd, raporti m kritik, raporti mi keq n 20 vjet prpjekje pr demokraci dhe aspiratpr integrim n Bashkimin Europian.

far thot n thelb raporti? Raporti n thelbgodet t gjitha shtyllat e shtetit si t pareformuara,madje t prkeqsuara. Dua ta filloj nga kyParlament, se far ka thn raporti pr ktParlament. Parlamenti sht jofunksional, dhe duat them q spikerja e Parlamentit duhet t jetshum krenare q ka nj kontribut tejet t veantn shkatrrimin e parlamentarizmit n Shqipri.

Javn e kaluar, nj kolegu im i nderuar, i krkoizonjs Topalli dorheqjen. Un do t thosha: zonjaTopalli, ju nuk duhet ta jepni dorheqjen, ju duhet tshkarkoheni, madje nga grupi i djatht, sepse ne jukemi shkarkuar tashm.

E dyta, q sht po kaq e rndsishme. Cilaishte fjala m e mir q raporti tha pr qeverinshqiptare? Qeveri e oroditur, nuk ka vullnet tgodas krimin e organizuar dhe korrupsionin, i cilisht kthyer sistematik, nuk ka vizion pr tardhmen, nuk ka koordinim dhe ka diferenc tmadhe midis retoriks dhe veprimit konkret.

E treta, raporti godet tentativat e njpasnjshmet qeveris shqiptare, t Sali Berishs, pr treduktuar autonomin lokale, madje, menjher pasraportit, ju sot sillni nj ligj, i cili jo vetm q e onedhe m larg shkeljen e autonomis lokale, porrrezikon qensishm zgjedhjet lokale t 8 majit tvitit q vjen.

N t njjtn koh raporti thekson se korrupsionidhe krimi i organizuar kan rritje galoponte. Po, tnderuar qeveritar, ju ia keni dal ta ktheniShqiprin n vendin m t korruptuar n Europ.

far thot m tej raporti? Raporti thot:Menaxhimi i pronave sht nj katrahur e vrtetdhe. si pr ta ilustruar kt paragraf t raportit, vetmdisa dit m par ne pam at q ndodhi n Dukat,ku sekser t Qeveris tentojn t grabisin pronate qytetarve, pronat e komunitetit n Orikum.

Raporti flet edhe pr drejtsin, ku specifikishtthot: Mnyra e votimit militantiste e politizuar nParlament shkel drejtprsdrejti pavarsin einstitucioneve t drejtsis. Mnyra se si votohenantar t Gjykats s Lart dhe antar tGjykats Kushtetuese, shkel n mnyr flagrantedhe drejtprdrejt pavarsin e institucioneve tdrejtsis. far drejtsie presim ne, t nderuarkoleg, kur pikrisht n kt sall vidhet vota dhebhet padrejtsi e vazhdueshme ndaj opozits?

Dua tju kujtoj gjithashtu, se raporti e fillontecitimin e vet me nenin 2 t traktatit. Cila shtarsyeja? Neni 2 i traktatit i tregon ktij vendi se ktunuk ka demokraci, ktu nuk ka drejtsi, ktu nukka barazi ndaj ligjit, ktu shkelet dinjiteti njerzor.

Ofertn ton, t nderuar, e keni mbi tryez. Nukkan alibi pr retorik kushtetuese. Shqipria nukka nevoj pr refuzime t mtejshme.

Falemnderit!(Ndrkoh, drejtimin e seancs e merr zoti

Turku.)Ardian Turku Falemnderit, zoti Ahmetaj!Zoti Noka, urdhroni!Flamur Noka Falemnderit, zoti drejtues i

seancs!Prmes ksaj fjale dshiroj t shpreh trishtimin

tim pr gjendjen e rnduar ku sht katandisurPartia Socialiste n nj koh historike pr shqiptartdhe pr Shqiprin. M vjen keq tjua them, por ju,t nderuar koleg t opozits, q rrini nga e majta,jeni shndrruar sot n lajmtar t s keqes n ktvend. Ju jeni t vetmit njerz q prej kohsh dilninpr ekrane t lumtur pr do lajm jo t mir qjepet pr kt vend. Pr liberalizimin e vizave nukdolt aspak pr tu gzuar me miliona shqiptar ttjer, por u strukt si lepuj npr strofulla. Ishte dite shnuar pr historin e Shqipris ajo dit, por juishit kontribuesit maksimal q shqiptart t mosia arrinin asaj dite, prandaj doli i vrerosur zoti mullaOmar dhe belbzoi disa fjal q nuk u morn veshmir se far ishin.

1681


Pr raportin apo opinionin e Bashkimit Europian,n t cilin po prpiqeni t gjeni gjilprn n kasht,nga 12 sugjerime q jan gjithsej pr Shqiprin,10 prej tyre u adresohen juve, t nderuar opozitar.N ndryshim t plot me ju, ne i njohim prgjegjsittona pr do gj q bjm dhe n do koh, poraskush nuk mund t mohoj se merita n do happozitiv, n do arritje t ktij vendi, prfshi ktu edheliberalizimin e vizave, sht jona dhe vetm jona.

Ju keni pasur shansin t ishit kontribues n ktoprocese historike t vendit, por u bt vegla t verbrat interesave t ulta meskine t kryetarit tuaj.Sigurisht, pr do lajm jo t mir pr Shqiprin kanj prgjegjs dhe me kt rast jeni srish ju me nkrye mulla Omarin. Them me mulla Omarin sepsen kt nj vit e gjysm politika juaj nuk ka qen asm shum dhe as m pak, por politik talebane.M vjen keq q jua them, por, sidomos paszgjedhjeve t 28 qershorit, t gjith ju jeni drejtuarprej tij, njsoj si udhhiqen kaakt kundr paqesn Afganistan, sepse nuk ka si shpjegohet ndrysheq tentuat t prbaltni zgjedhjet m t mira, m tndershme dhe m t lira t bra ndonjher prshkak se talebani nuk pranonte dot q t mos ishtekryetar i fisit. Nuk ka si shpjegohet ndryshe q enist bojkotin dhe m pas protestat n nj momentshum t rndsishm pr Shqiprin, kurdiskutohej liberalizimi i vizave dhe integrimi i vendit.Nuk ka shpjegim tjetr prve talebanizmit futja ngrev urie e deputetve vetm e vetm q t mosliberalizoheshin vizat dhe t bllokoheshin procesetintegruese.

Cila sht prgjigjja q mund t jepni ju prthirrjet pr destabilizim dhe ultimatumet tipiketalebane n momentin q po dorzohej pyetsori,n prill t vitit 2010?

Vet mulla Omari juaj n muajin qershor dolidhe deklaroi se nuk ka liberalizim vizash pa hapurkutit. Pra, ai tregoi qart se historia e kutive ishtesajuar si argument bllokues pr liberalizimin e vizavedhe proceset integruese. Deklarata e para pak ditvee tij pr trheqjen nga kjo shtje, pasi u liberalizuanvizat dhe u dha prononcimi n lidhje me statusin, eqartson jo vetm pr ne, por pr do shqiptarqllimin e gjith ktij obsesionimi prej nj viti egjysm.

Jeni pikrisht ju q nuk votuat ligje shum trndsishme, t cilat kishin t bnin meliberalizimin, por ikt si lepuj nga kjo sall. RefuzuatGjykatn Administrative, refuzuat ligjin antimafia dheplot reforma t tjera, por marrdhnia e kushtzuar

nuk ju pengoi q t mblidheni t gjith grushtbashkuar nga ana e ans pr t ruajtur mandatin eIlir Beqajt, sepse kshtu e donte interesi i kryetarittuaj taleban.

T nderuar koleg,Me kt prgjigje t rndsishme vendimtare

dhe historike pr shqiptart, ne si maxhoranctreguam qartsisht se pr t gjitha proceset, t cilatkrkonin mbi t gjitha kontributin e maxhorancsdhe t qeveris s saj, ia dolm ti finalizojm atom s miri pr t mirn dhe interesin e do shqiptari,pa dallim bindjesh politike. Liberalizimi i vizave shtshembulli m i qart dhe m kuptimplot i ksaj qpo them.

Nga ana tjetr, aty ku ne ishim tpamjaftueshm, pr shkak se ka procese kukrkohet angazhimi dhe prfshirja e opozits, juarritt me sukses t madh t na pengonit. Sigurisht,mos prisni q dikush tju prgzoj pr kt, madje,as militantt tuaj m t flakt nuk do tju rrahinshpatullat pr kt.

sht e shkruar e zeza n t bardh dhe e thnqart nga t gjith zyrtart europian se mungesae stabilitetit politik sht i vetmi argument prstatusin dhe merita e madhe dhe e vetme emungess s normalitetit demokratik n kt vendsht juaja. Kjo nuk ju bn nder dhe mendoj seduhet tu krkoni falje s pari, zgjedhsve tuaj q jukan votuar t bni opozit dhe jo t punoni kundraspiratave t tyre, t cilat jan t njjta me ato tt gjith shqiptarve t tjer, pavarsisht se juvotojn ju apo na votojn ne. Tu krkoni faljeshqiptarve jo aq pr faktin se baballart tuaj i lanjasht Europs pr 50 vjet, por m shum pr atq bt n kto 20 vjet, sidomos koht e fundit, prgjithka q kishit n dor pr t vonuar takimin etyre dinjitoz me kontinentet, t cilve tashm ata uprkasin prfundimisht.

Falemnderit!Ardian Turku Falemnderit, zoti Noka!Fjaln e ka zoti Balla.Taulant Balla T dashur koleg deputet,Ky fjalim i parafolsit sht si ajo thirrja lart

m lart o shok, flamujt e kongreseve, beteja, fitoreprpara na presin!. Npr zyrat e Brukselit n faktkan filluar t tregojn barsoleta pr kt, pr Saliundhe pr shokt e tij. Pasi msuan t gjith historine ministres s kapur nga mafia dhe korrupsioni, tciln Saliu e bri kandidate pr presidente, nBruksel filluan t thon se po qndroi edhe pak kjoqeveri, shum shpejt Shqipria mund t bhet

Viti 2010

1682

Legjislatura e 18-t

republik federale, sepse ka shum ministrakandidat pr tu br president, prfshir ktu dhezonjn Jozefin, por sigurisht, m qesharakja mbetetprpjekja e dmshme e Sali Berishs pr tiukundrvn opinionit t Komisionit Europian, i cilirefuzoi krkesn e Qeveris pr statusin e venditkandidat.

Nuk sht par dhe as dgjuar q Kryeministrii nj vendi aspirant pr antarsim n BE t sulmoje t bj lobing kundr Komisionit Europian, i njjtikomision q vetm pak muaj m par i hapi dritnjeshile procesit t liberalizimit t plot t vizave prqytetart shqiptar. Saliu po sulmon KomisioninEuropian sepse ai nuk mund ta pranoj q BashkimiEuropian i hoqi vizat pr shqiptart, duke i hequrvizn Saliut.

Po, Sali Berisha, shqiptarve u dhan vizat dhety t hoqn vizn sepse ti ke dshtuar. BashkimiEuropian u tha qart qytetarve shqiptar, rruga juajpr n Europ tashm sht e lir, por pa SaliBerishn, sepse Sali Berisha ka dshtuar. BashkimiEuropian vendosi tu jap statusin europianqytetarve shqiptar dhe t refuzoj krkesn ekeqprdorur elektoralisht pr statusin e venditkandidat sepse Sali Berisha ka dshtuar.

Po si mund t ankohesh se raporti i Komisionitnuk sht transparent? Pse, kujton ti, Sali baba,se raporti i Komisionit Europian duhet t jet si ajopasqyra e shtrigs te Borbardha dhe shtatxhuxhat, q mund t fsheh realitetin e hidhur?Raporti i Komisionit sht pasqyr e realitetitshqiptar. Ndrsa personi q mban peng integrimin,duke mbajtur peng zgjidhjen e krizs sht vetmSali Berisha. Komisioni Europian ka plotsisht tdrejt kur thot se qeveria nuk sht e gatshme tazgjidh krizn. Oferta e Partis Socialiste sht evetmja shpres pr t dal nga kriza politike, dukebr transparencn e zgjedhjeve t shkuara e prt shptuar zgjedhjet e ardhshme.

Por far transparence krkon ti, moj zonjaJozefin? Raporti thot se sht keqprdorurpozicioni i Kryetarit t Kuvendit. Ne nuk ulemi nat karrige, aty ulesh ti dhe keqprdoresh ti,nganjher edhe me telefon. Mos duhet q raportit bj transparent urdhrat q merr ti me telefon:hap votimin, mbyll votimin, ribje votimin, prit se skaardhur Iliri, hiqja fjaln ktij, pse sia jep fjaln Lulit,e t tjera me radh? Kt thot raporti, zonjaXhozefin.

Raporti i Komisionit Europian thot se politizimii stafit parlamentar sht i dmshm pr organizimin

e puns s Kuvendit. Mos ju duket gj normalekeqprdorimi i npunsit m t lart civil, Sekretaritt Prgjithshm? Si ka mundsi q nj sekretar iprgjithshm, nj npuns civil i drgon nj paloletr nj institucioni t zgjedhur me vot,njkohsisht, kryetar opozite? Kodi i npunsit civilia ndalon atij keqprdorimin politik. Apo meqKryetarja e Kuvendit keqprdoret nga Kryeministri,vet Kryetarja keqprdor Sekretarin e Prgjithshm?Kjo situat e ka nj zgjidhje, t nderuar kolegdeputet. Duhen larguar medoemos keqprdoruesitdhe t keqprdorurit.

M lejoni t them edhe dy fjal pr nj incidentshum t turpshm, q ka n qendr nj tjetr tkeqprdorur. Incidenti i turpshm n pikn e kalimitkufitar t Morins, tregoi dy ant e nj medaljeje: tparn, korrektsin, prirjen dhe forcimin e shtetit ts drejts n Kosov, nj shtet i ri, por q tregonseriozitet n punn e institucioneve t veta.Ndrkoh, tregon abuzimin, fyerjen dhe shmangiennga shteti i s drejts t antarve t oborrit t SaliBerishs. far kujton Albana Vokshi, se mund tfyej shtetin e ri t Kosovs dhe institucionet e tij,si fyen dhe abuzon me institucionet shqiptare sot?Situata bhet m e turpshme, kur vet Sali Berishakeqprdor telefonin pr t krkuar shpjegime ngaautoritetet kosovare, apo ministri i Brendshm, ikeqprdorur, i oborrit, shkon n Morin pr tmbrojtur Albana Vokshin.

Falemnderit!Ardian Turku Falemnderit, zoti Balla!Zoti Noka, urdhroni!Flamur Noka N fakt, po t isha n vendin e

parafolsit do t m vinte turp t dilja dhe t flisjaaty, sepse shqiptart e din se ai sht nj nga mt keqprdorurit e ktij Parlamenti nga t gjithkryetart, q kan hyr e kan dal n PartinSocialiste. Aq m tepr q sht njeriu tipikprotestues, njeriu tipik kontribues negativ. Ai kakapur deputet dhe ka lobuar n ParlamentinEuropian kundr vizave. Pra, ai sht antishqiptar.E para.

E dyta, sht rasti q zotria t jap shpjegimese kush sht Fatos Gjura? far lidhje ka me t?far lidhje ka me trafikun e drogs n Qaf- Than?far lidhje ka me trafikun e femrave n Qaf-Than?

Falemnderit!Ardian Turku Falemnderit!Zoti Dokle, urdhroni!Namik Dokle Un do t them vetm nj gj.

Nuk do t merrem fare me hamendsimet dhe

1683


shpifjet q bhen ktu n Parlament, nga nj deputetn tjetrin, me asnj nga akuzat q hidhen si bombattymuese ktu. Por, dua ti them bashkpatriotit timq t ket parasysh nj gj. Talenti politik nuk shtgrip q t ngjitet. Prandaj, pse u rri disa politikanveafr, nuk t z gripi i politiks.

Ardian Turku Falemnderit!Zoti Olldashi, urdhroni!Sokol Olldashi Falemnderit!Pas ksaj replike t fundit, un do t doja t

prshndesja t gjith artistt, prfaqsuesit eAnsamblit t Kngve dhe Valleve Popullore, q janpjesmarrs t jashtzakonshm n seancn ton.Do tu shprehja, edhe n emr t t gjith kolegvektu, mirnjohjen q ne kemi pr punn dheaktivitetin q ushtroni dhe ndihemi t nderuar q jujeni sot n kt sall.

Zoti drejtues i seancs, ktu u fol nga disadeputet pr raportin e BE-s dhe u paraqitnkndvshtrime t ndryshme sesi e shohim ne ktraport, i cili duhet t jet nj moment kryesorreflektimi pr t gjith vektort e politiks.

Nse u referohemi drejtprdrejt raportit dherekomandimeve t tij, mund ti bjm gjrat shumm konkrete. Cilat jan rekomandimet e KomisionitEuropian dhe far duhet t bjm ne apo krahutjetr pr t plotsuar kto rekomandime, t cilatjan detyrime pr t gjith ne duke pasur parasyshangazhimin q kemi pr antarsimin n BE?

Detyrimi i par sht q t sigurohet funksionimii Parlamentit mbi bazn e nj dialogu politik,konstruktiv dhe t qndrueshm mes partive politike.far do t thot kjo? Kjo do t thot q njra pal,e cila nuk sht n Parlament, duhet t vij nParlament, pr t diskutuar projektligjet, ligjet, prt propozuar amendamente e alternativa dhe jo prt ar ferrn si bn n fund t do seance. Pra,n kt pik, ne jemi trsisht n sinkron meKomisionin Europian, por duhet q ky sinkronizimt vij edhe nga krahu tjetr dhe pr fat t keq, nuksht.

Rekomandimi i dyt sht t q miratohen ligjet,t cilat jan pezull, q krkojn shumic t cilsuarn Parlament. Jan dhjetra ligje dhe kode qkrkojn shumic t cilsuar n Parlament dhe qpresin, prej nj viti e m shum, radhn n sirtarte Kuvendit, pr shkak se krahu i majt i Parlamentitnuk voton, nuk vjen n seancat e votimit dhe largohetsapo bie zilja e votimit pr pjesmarrjen.

Cili sht rekomandimi i tret? T caktojAvokatin e Popullit dhe t siguroj seancn e votimit

t rregullt n Parlament pr t. Ia kemi propozuar.Ka m ofert se kaq? U kemi thn: urdhroni dhepropozojeni Avokatin e Popullit! Pra, prsri n trerekomandime t tria jan n krahun e tyre.

Rekomandimi i katrt, t modifikoj strukturnlegjislative pr zgjedhjen n prputhje merekomandimet e OSBE-ODIHR-it. Ju kemi brpublikisht ofertn: sillni do amendament pr KodinZgjedhor dhe ne do ta pranojm. Pra, edherekomandimi i katrt sht nj detyrim q duhet tplotsohet nga opozita parlamentare.

Cili sht rekomandimi i pest? Prforcimi i ligjitdhe i rendit, nprmjet miratimit dhe zbatimit t njstrategjie, reformash pr gjyqsorin duke siguruarpavarsin, efikasitetin dhe vlefshmrin einstitucioneve gjyqsore. Si do t kryhen ktoreforma, n qoft se opozita nuk sht pjesmarrsen to? Ne nuk mund t ndrmarrin asnj reform tnjanshme n gjyqsor, pr sa koh opozitavetprjashtohet nga ky proces dhe nuk e ndienveten pjes t detyrimit pr t reformuar nj sistemq po bhet problematik gjithnj e m shum prqytetart shqiptar. N vend q t marrim njshqetsim real t opozits pr gjendjen q kagjyqsori, ne marrim vetm pengesa dhe bojkote.Pra, prsri kemi t bjm me nj rekomandim, icili duhet t gjej prgjigje nga opozita parlamentare.

Cili sht rekomandimi tjetr? Zbatimi meefikasitet i strategjis s Qeveris kundrkorrupsionit, zbatimi i strategjis s Qeveris dheplani i veprimit t heqjes s pengesave pr hetime,n veanti, t gjykatsve ministrave dhe antarvet Parlamentit. Kemi 12 vjet, 8 vjet n opozit dhe 4vjet n maxhoranc, pa llogaritur vitin e fundit, vitine par t mandatit t dyt, q krkojm heqjen eimuniteteve. Kemi sjell n 5 raste propozime dheakte ligjore pr heqjen e imunitetit. E kenikundrshtuar kur keni qen n pushtet, ekundrshtoni edhe sot q jeni n opozit. Dheprsri sht nj rekomandim i BE-s q krkonprgjigje nga ju, sepse ne prgjigjen e kemi dhnsot e 12 vjet m par.

Cili sht rekomandimi tjetr? T forcohet luftakundr krimit t organizuar, bazuar n vlersimin errezikut dhe hetimin aktiv duke rritur bashkpuniminme partnert rajonale europiane. Si mund t forcohetlufta kundr krimit kur ndrkoh q policia shqiptarelufton me krimin, Partia Socialiste lufton mepolicin? sht e vetmja opozit n bot q luftonme policin.

N gamn e ktyre rekomandimeve q nuk kan

Viti 2010

1684

Legjislatura e 18-t

gjetur ende sot nj prgjigje nga PS-ja, ne kemimarr nj prgjigje. Cila sht kjo prgjigje?Prgjigjja aspak serioze q mund t vinte nga njparti e madhe politike. Prgjigjja sht skenari iDukatit. Ndrkoh q ne jemi n sinkroni me BE-n, zotrinjt bjn thirrje pr kryengritje tdhunshme. Dhe me k jan n sinkron? Ndrkohq ne jemi n sinkron me Brukselin, zotrinjt, jann sinkron me Aldo Baren, sepse zotria doli dje nsalln e gjyqit dhe tha: Do ti nxjerr uj t zi ksajQeverie.

Ky sht sinkronizim kriminal i opozits mesegmentet m t errta q funksionojn nshoqrin shqiptare dhe sht detyrim i ksajopozite t dal publikisht e t thot se nuk shtpr prdorimin e dhuns n protesta, gj t cilnnuk e keni br kurr. sht shprehur nga zdhnsijuaj. T dal e t thot q ne nuk kemi m aktivelidhjet e vjetra dhe t reja me Aldo Baren. Prndryshedo t mbeteni aty ku keni qen, si parti q lindi ngakrimi shtetror dhe q po vazhdon si strukturprfaqsuese politike e krimit ordiner.

Falemnderit!Ardian Turku Falemnderit, zoti Ministr!Me kaq mbyllet shtja e par e rendit t dits.

Kalojm n pikn e dyt, miratimi i procesverbalitt seancs plenare t dats 11.11.2010.

Ka vrejtje pr procesverbalin? Nuk ka.Falemnderit!

Miratohet.Po, zoti Brae, urdhroni, pr procedur!Erion Brae Zoti drejtues i seancs,Tri jav m par, n prputhje t plot me

Rregulloren e ktij Kuvendi, i kam krkuarKryeministrit t vendit t vij n interpelanc prnj shtje shum t rndsishme, q ka t bjme situatn monopol n disa prej tregjeve n vend;efektet q ato japin n ekonomin e vendit, natyrishtedhe n ekonomin e do familjeje shqiptare, si dhepozicionin e Kryeministrit n raport me kt situatmonopol n disa prej tregjeve kryesore; masat qai do t merrte dhe n respekt t angazhimeveprogramore q ka br prpara ktij Kuvendi.

Sot skadon afati i parashikuar nga Kushtetua.Kushtetuta e Republiks s Shqipris thot seKryeministri prgjigjet n Kuvend prkundrejtdeputetit q e ka thirrur n interpelanc brenda trijavve. Sot mbarojn tri jav. Natyrisht, mund t mosprbnte pr ju fare shqetsim, as pr ne, qKryeministri nuk vjen, sepse ai vjen t kndoj nParlament vetm kngn e tij, as kngn e

qytetarve, as tingujt q burojn nga Kushtetuta.Pr sa koh q Kryeministri i vendit sht recidivistn kt marrdhnie me Kuvendin e Republiks sShqipris, pra n 5 vjet ka ardhur vetm n njinterpelanc, do t doja tju sugjeroj ti bni me dijeKryeministrit q sht n shkelje t rndkushtetuese dhe q t vij n Parlament sa m part jet e mundur pr tiu prgjigjur pyetjeve t njdeputeti t Kuvendit t Shqipris, pr nj shtjeshum t rndsishme sa ekonomike, edhe ligjore,q ka t bj me ekonomin e vendit dhe meekonomin e do shqiptari.

Falemnderit!Ardian Turku Falemnderit, zoti Brae!Sekretaria ta mbaj shnim, pr ta kaluar n

Kryesi!Kalojm n projektligjin Pr artin dhe kulturn.(Ndrkoh drejtimin e seancs e rimerr zonja

Topalli.)Jozefina Topalli N emr t Komisionit t

Edukimit, zonja Bulku.Zonja Bulku, urdhroni!Rajmonda Bulku Komisioni i Edukimit n

mbshtetje t neneve 32, 38 t Rregullores sKuvendit t Republiks s Shqipris shqyrtoiprojektligjin Pr artin dhe kulturn, propozuar ngaKshilli i Ministrave. Hartimi i ktij projektligji vjensi prmbushje e detyrimit ligjor dhe kushtetues tprogramit legjislativ t Ministris s Turizmit,Kulturs, Rinis dhe Sporteve n kuadr t programitpolitik t Qeveris.

Pr shqyrtimin e ktij projektligji, komisionizhvilloi disa mbledhje, n t cilat organizoi seanct veant diskutimi me ministrin, si dhe seancdgjimi me aktor t interesit si: drejtuesit e TeatritKombtar, t Teatrit Opers dhe Baletit, t TeatritMetropolitan, t Teatrit t Tirans, t teatrove trretheve dhe Sindikats s Pavarur t Artistve tShqipris.

Komisioni pasi u njoh me prmbajtjen eprojektligjit vendosi se projektligji Pr artin dhekulturn, propozuar nga Kshilli i Ministrave, prbnnj nism t rndsishme t Ministris s Turizmit,Kulturs, Rinis dhe Sporteve. Synimi i ktijprojektligji sht prmirsimi i ndjeshm iveprimtaris kulturore t subjekteve t artit dhe tkulturs, si dhe kultivimi i t gjitha gjinive t tyre.

N ndryshim nga ligji ekzistues, i cili prmbanvetm artin skenik, projektligji prfshin nj gam mt gjer nga arti skenik pr artin dhe kulturn. Njtjetr risi q sjell ky projektligj, sht prfshirja si

1685


institucione kombtare t kulturs, dhe e CirkutKombtar dhe Estrads me emrtesn TeatriKombtar i Komedis. Nevoja e prfshirjes s ktyreinstitucioneve erdhi pr shkak t humbjes sidentitetit t tyre. Dhnia e statusit t institucionitkombtar ktyre institucioneve, t cilat jan tdomosdoshme pr kthimin e publikut, dshmon qartpr mbshtetjen e Qeveris ndaj tradits son.

Me interes sht mnyra e menaxhimit dhetransparencs s fondit publik t artit dhe kultursprmes krijimit t nj institucioni t ri, si shtQendra Kombtare e Artit dhe e Kulturs, e cili dot jet nj mekanizm mbshtets pr financimet eprojekteve artistike cilsore. Delegimi ikompetencave nga Ministria e Turizmit, Kulturs,Rinis dhe Sporteve drejt ktij institucioni ndikonndjeshm n efikasitetin e prdorimit t fondeve ngaana e saj. Ministria e Turizmit, Kulturs, Rinis dheSporteve mbetet nj institucion q do t merret mepolitikat dhe monitorimin e veprimtaris sinstitucioneve t saj. Duke u prmirsuar mnyra efinancimit pr projektet artistike, vlersohet edheprodhimtaria krijuese. Risia e ktij projektligji shtfakti q n t gjitha institucionet e pushtetit vendorpr teatrot e rretheve 30% e grantit t bashkive prkulturn do tu kaloj ktyre institucioneve.

Me mjaft interes sht subvencionimi nga fondibuxhetor i subjekteve private t artit q kanveprimtari t shquar artistike, gj e cila nuk kaekzistuar deri tani. Komisioni u prpoq t merrteparasysh opinionin e aktorve t interesit duke hequrose rregulluar disa nga dispozitat e projektit, q nvlersimin e komisionit cenonin funksionimin e tyre.

N prfundim, pas shqyrtimit t projektligjit,komisioni parashtroi kto mendime:

N aspektin ligjor projektligji sht n prputhjeme Kushtetutn, me nenin 81, pika 1 t saj. Nprmbajtjen e dispozitave t ktij projektligji nuk kaformulime q vijn n kundrshtim me dispozitatkushtetuese. N aspektin procedural projektligji vjensi nism legjislative e Kshillit t Ministrave, shtdepozituar n Kuvend dhe u sht nnshtruarrregullave procedurale t shqyrtimit dhe miratimit tprojektligjeve sipas Rregullores s Kuvendit.

Gjat shqyrtimit nen pr nen komisioni vendositi propozoj Kuvendit kto ndryshime:

N nenin 4, pika 5, nuk po i radhis t gjithasepse mund t jen t bashkangjitura dhe nuk kanevoj...

Jozefina Topalli Zonja Bulku, nse dshironi,gjat shqyrtimit nen pr nen mund ti merrni me radh.

Rajmonda Bulku Megjithat, dika pr tuvlersuar sht n nenin 9, pika 3.

Emrimi i titullarit t institucionit publik qendrorbhet me vendim t Kshillit t Ministrave pasprocedurave t konkurrimit t zhvilluara nga ministriprgjegjs i Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve.

Mbas nj pune serioze jemi munduar t dgjojmt gjitha palt e interesit, n nj bashkpunimrelativisht t mir edhe me antart e dy grupeve nkomision, por jo gjithmon me pjesmarrje t plotnga ana e opozits. Megjithat, kemi pasur njbashkpunim relativisht t mir dhe kemi arritur nkompromise t prbashkta. I jemi larguar politiksaq sa kemi mundur t dyja palt, sepse ky shtnj ligj pr artin dhe kulturn dhe duhet ndihmuar,sepse arti dhe kultura u prkasin t gjithve dhenuk ka majtas ose djathtas, sepse n teatr, nnj koncert shkojn t gjith dhe ata q jan nsall apo ata q jan n sken nuk u mshojnprkatsive t egra politike.

M vjen shum keq nse ktu dikush nuk do tvotonte, sepse kjo bie ndesh me punn serioze tatyre pak njerzve q kan marr pjes n prgatitjene projektligjit dhe vrtet ishte nj bashkpunimrelativisht i mir.

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit, zonja Bulku!N emr t Komisionit t Medias dhe t

Edukimit, zonja Gjonaj?(Prfaqsuesja e komisionit, zonja Gjonaj,

shprehet dakord.)Falemnderit!N emr t Komisionit t Ekonomis dhe

Financave?(Prfaqsuesi i komisionit shprehet dakord.)Falemnderit!Ka pyetje? Nuk ka. Diskutime?Po, zoti Ministr!Ferdinand Xhaferri E nderuar zonja Topalli,

Kryetare e Kuvendit t Shqipris,E nderuar zonja Leskaj, kryetare e Komisionit

pr Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik,T nderuar koleg deputet,Sot kemi mundsin t diskutojm dhe m tej

t miratojm n seanc plenare projektligjin Prartin dhe kulturn, ngjarje kjo e rndsishme prkomunitetin e artistve dhe publikun e gjer. Derim sot kjo fush e rndsishme e jets shpirtroredhe shoqrore t vendit sht prpjekur tsistemohet me ligjin Pr artin skenik, nj ligj imiratuar nga Kuvendi i Shqipris n vitin 2006. Ky

Viti 2010

1686

Legjislatura e 18-t

ligj, q sht aktualisht n fuqi, prpiqej t mbulontedy gjini t ksaj fushe, teatrin dhe muzikn. Meligjin e ri Pr artin dhe kulturn ne zgjerohemi mtej dhe krahas teatrit dhe muziks prpiqemi tprfshijm edhe artin pamor, edhe letrsin.

N fjaln time un do t prpiqem t ndaj me ju,t nderuar koleg deputet, me komunitetin einteresuar t artistve, dhe m tej me publikun egjer, disa konsiderata pr projektligjin Pr artindhe kulturn. Do t prpiqem t lviz n tri pistakryesore.

Pra, s pari, t trajtoj me ju se si kompozohetky ligj nga pikpamja e ndrtimit t tij.

S dyti t shpjegoj se si arritm deri ktu, cilatishin elementet e konsulencs, transparenca dhet gjith elementet e tjer t rndsishme.

Dhe s treti, cilat jan produktet kryesore qsjell ky projektligj i ri dhe q nuk kan qen prfshirn projektligjin aktual Pr artin skenik, q rregullonmarrdhniet n kto fusha.

Prbrja e projektligjit Pr artin dhe kulturnka 37 nene t kompozuara n 9 kapituj.

N kapitullin e par jepen dispozita tprgjithshme ku prfshihet objekti, qllimi, fusha ezbatimit dhe disa prkufizime t rndsishme qprmenden intensivisht gjat gjith ligjit.

N kapitullin e dyt jepen institucionet kryesoret artit dhe kulturs ku, krahas institucioneveekzistuese shtohen edhe 3 institucione t tjera qjan Cirku Kombtar, Teatri Kombtar i Komedisdhe Qendra Ndrkombtare e Artit dhe Kulturs.

N kapitullin e tret ne mundohemi tshpjegojm se si sistemohen kto institucione ngapikpamja e funksionimit m eficient dheinstitucional t tyre.

N kapitullin e katrt ndahemi n mnyr tdetajuar dhe prpiqemi t shpjegojm se sikompozohet, ndrtohet dhe funksionon hierarkia esaj pr Qendrn Kombtare t Artit dhe Kulturs,nj institucion i ri ky.

Kapitulli i pest merret me mnyrat e financimit,pra, bazn ligjore q ekspozon dhe disiplinonmundsin e financimit t projekteve, si pr sa itakon shprblimit t cilsis artistike, ashtu dheprojektet e mdha kulturore.

Kapitulli i gjasht merret me institucionet vendoret artit dhe kulturs. Kemi pasur ankesa tvazhdueshme t zyrtarizuara kto, nga Shkodra,Gjirokastra, Durrsi dhe nga shum rrethe t tjera,ku komuniteti i artistve q ushtrojn aktivitetin nteatrot e rretheve kan qen shum insistues n

krkesat e tyre pr t kaluar drejt nj modelicentralizues. Pra, ata krkonin q t kalonin ngavarsia e pushtetit lokal te Ministria e Kulturs prvet problematikat dhe vshtirsit q hasin nfunksionimin e tyre. N kt projektligj t ri ne japimnj variant t ndrmjetm, mundohemi t investojmpr t konsoliduar nj mnyr m t mbar tfunksionimit t tyre.

N kapitullin e shtat jepen subjektet private.Tani sht krijuar nj tradit e mir me disa kompaniprivate q funksionojn n fushn e artit dhe kulturs,mundohemi t investojm pr t krijuar mundsine konsolidimit t ktyre kompanive pr t krijuarmundsin e nj funksionimi m eficient t tyre.

Kapitulli i tet dhe i nnt jan tarifat eshprblimit t cilsis artistike dhe dispozitakalimtare.

Le t dalim te pika e dyt se si mbrritm te kyprojektligj.

Momentin q u ngarkova pr tu kujdesur prMinistrin e Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sportevekisha kontakte t prditshme, n radh t par, mezyrtart e ministris t sistemuar n Drejtorin eKulturs dhe Librit, por edhe me komunitetin eartistve t cilt ekspozonin disa probleme n fushne artit dhe t kulturs, t cilat duhet t trajtoheshinligjrisht.

E para dhe m kryesorja, ministria funksionontedhe vazhdon t funksionoj deri m sot me njaktivitet kryesor t sajin si nj fondacion kulturor qndan projekte artistike, nj gj kjo krejtsisht epapranueshme sepse ministria n misionin baz tsaj ka hartimin e politikave dhe jo ndarjen eprojekteve artistike. Nj gj q duhet t merrte funddhe duhej nj adresim ligjor q ti jepte fund ksajpanorame.

E dyta, n ligjin Pr artin skenik libri dhe artipamor nuk prfshiheshin nga pikpamja embshtetjes me projekte, sepse n krahun tjetrnga pikpamja legjislative kemi nj ligj pr librin.Po kshtu, nga ministria, zyrtart e ministris dhem gjer, n takimet e shpeshta t Kryeministritme komunitetin e artistve, ishte adresuar krkesapr t par mundsin e funksionimit t TeatritKombtar t Komedis dhe t Cirkut Kombtar,krkesa kto t gjetura, t argumentuara nga kreu iekzekutivit dhe t mbshtetura. Ky ligj bn t mundurfunksionimin institucional t tyre.

Po kshtu, nga komunitetet e artistve n nivelvendor ekspozoheshin vazhdimisht vshtirsi nfunksionimin e tyre, moskoordinim eficient me krert

1687


e bashkive dhe kshillave bashkiake, duke naekspozuar nj gjendje pothuajse tepr t vshtirt funksionimit t teatrove t rretheve. Edhe kjokrkonte nj mbshtetje tjetr ligjore pr t pasurmundsin t investojm pr nj funksionim m tmir t tyre. Gjat 20 vjetve n fushn e artit dhekulturs jan krijuar disa kompani private, si mundt kemi pr shembull zotin Bualoti q organizonteatrin e Butrintit, por dhe shum filarmoni t cilatduke u nisur nga modele t vendeve t BashkimitEuropian, me vendin fqinj, modelin grek, mendohetq t ken nj far subvencionimi n form grantiq n fillim t vitit pr disa nevoja fillestare pr tinvestuar pr konsolidimin e tyre, dhe pr tgarantuar nj funksionim sa m eficient t tyre.

Pra, t gjitha kto problematika q krkoninadresim ligjor m nxitn q n fund t vitit 2009 tngre nj grup pune pr t hartuar projektligjin e riPr artin dhe kulturn. Konsulent t ministrisn hartimin e ktij drafti kan qen artistt VasoTole, Stefan apaliku, Mihallaq Luarasi, XhevdetFerri, Bashkim Hoxha, Bujar Kapexhiu, Zhani Ciko,dhe shum personalitete t tjera t artit dhe kulturs,sikurse kemi mbajtur nj bashkpunim intensiv tprditshm me sindikatat.

Po kshtu, pr hir t transparencs dhe brjessa m t njohur t draftit me komunitetin e artistvejan br gjat gjashtmujorit t par t vitit 2010dy tryeza t gjera n MTKRS. Po kshtu sht brnj tryez tejet e zgjeruar me Galerin Kombtaret Arteve. M pas ligji shkoi n Qeveri dhe m voniu kalua Komisionit Parlamentar pr Edukimin dheMjetet e Informimit Publik. Fal ekspertizsprofesionale dhe kapaciteteve q mbart ky komisionmendohet q cilsia e ligjit sht prmirsuar mtej duke prfunduar sot n seancn plenare pr tadiskutuar kt ligj.

Cilat jan produktet e ligjit Pr artin dhekulturn t cilat nuk ishin prfshir n ligjin Prartin skenik?

S pari, ministria merr fund s funksionuari sinj fondacion. Pra, nj skem shum e rndsishmekjo decentralizimi, por nj decentralizim q garantonefektivitetin e delegimit t kompetencave, seshpeshher decentralizimit n qoft se nuk garantonefektivitet nuk sht rruga e duhur. Me ktdecentralizim ne i heqim ministris rolin e njfondacioni t ndarjes s projekteve artistike dhengrem nj qendr profesionale t konceptuarshum sakt n ligj, e cila do t adresoj ndarjen eprojekteve kulturore.

Pra, n radh t par, dhe, m kryesorja,ministria heq dor nga projektet kulturore, nj fondky mbi 1 milion dollar q adresohej do vit ngaMinistria e Kulturs, Rinis dhe Sporteve pr tmbshtetur projekte kulturore, dhe ky z iveprimtaris s ministris i delegohet QendrsKombtare pr Artin dhe Kulturn, nj qendr kjo edisiplinuar nga 4 borde t veanta, bord pr teatrin,bord pr muzikn, bord pr artin pamor dhe bordpr letrsin. Pra, shikohet se si shkon skema edelegimit, e decentralizimit n mnyr efektive dheprofesionale.

S dyti, me kt ligj bjm t mundur ngritjen eTeatrit Kombtar t Komedis dhe t Cirkut tTirans.

S treti, investojm pr t konsoliduar teatrot erretheve duke vendosur n ligj q 30% e grantit prkulturn tu kaloj teatrove t rretheve, q i kapushteti lokal, investojm n nivel grantesh pr disakompani serioze n fushn e artit dhe kulturs prti mbshtetur financiarisht, sikundr dhe sistemohetprfundimisht baza ligjore pr t mbshtetur cilsishtdhe financiarisht veprimtarit kulturore dhe artistike.Kjo ishte me pak fjal nj panoram e projektligjitpr artin dhe kulturn.

Shum sinqerisht do t ftoja edhe kolegt eopozits t jepnin mbshtetje pr draftin duke ruajturat linj bashkpunuese q kan mbajtur deri tanin prmirsimin cilsor t ligjit.

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit, zoti Ministr!Fjaln e ka zonja Xhuvani.Luiza Xhuvani Falemnderit, zonja Kryetare!T nderuar koleg,E vetvendosur n oponenc prball ligjit Pr

artin dhe kulturn, duke vlersuar edhe dukuritpozitive, si dhe nj sr konceptesh, pr mendimintim, mjaft t prapambetura dhe me reminishenca tnj epoke, q ju m shum se kushdo nuk duhet tireferoheni, prsri mbetem prpara nj pikpyetjeje.Pse ky ngut, pse ky insistim her-her patetik prmiratimin e ktij ligji, i cili si nj ligj arti nuk pretendonnj efekt emergjent sot pr sot?! E inspiruar ngaeksperienca ime, por edhe e ndihmuar tej masenga mendimet dhe opinionet e grupeve t interesit,t ftuara n komision, them bindshm dhe meprgjegjsi, t ciln do t prpiqem ta motivoj nparim prpara jush, se ky ligj ka problemekonceptuale, ka vizione pragmatiste dhe ajo q shtfondamentale, ai on drejt centralizimit t artit dhekulturs n prgjithsi.

Viti 2010

1688

Legjislatura e 18-t

T mendosh sot me kto pikpamjecentralizuese, nuk i shrben as filozofis s djatht,as filozofis s majt dhe, pr m tepr, as artit prt sotmen dhe pr t ardhmen. Pr t mos ukeqkuptuar, po iu referohem atyre gjinive t artit, tcilat, n mnyr t pazgjidhshme dhe pr arsyeobjektive, kan nevoj pr mbshtetjen e buxheteveshtetrore q vijn nga taksapaguesit shqiptar.

propozoj un dhe cili ka qen thelbi ioponencs sime? Jo mosmiratimi i ligjit, por rishikimii tij, rinovimi i pjess s mykur t tij, i pjess qmban aromn e censurs s nj epoke t pernduar.Ethet dhe makthi i aprovimit, sigurisht me shumicne vots q ju keni, m shtyjn t bj nj analiz tshkurtr pr t ndrgjegjsuar ata q duan tndrgjegjsohen, kryesisht artistt, kolegt e mi,publikun dhe artdashsit se, n fund t fundit, pr taduhet t funksionoj ky ligj dhe jo pr sfidat partiake.

A ka m centralizm se kaq? Ja, nj shembull ithjesht. Si n t gjitha institucionet publike, prmiratimin e veprave vendosin borde t formuara ngapersonalitete t fushs specifike, q, po kta, nmnyr t lir dhe t pavarur vendosin edhe kryetarinq do t drejtoj bordin.

Pse ndodh kjo? Q vendimi i marr t jettrsisht profesional dhe i bazuar mbi prvojn,kulturn e njerzve t pakt, por q ekzistojn e qquhen personalitete. Shum bukur. Bordi i TeatritKombtar, sipas ligjit do t formohet kshtu:drejtuesi i bordit, titullari i institucionit zgjidhet ngaministri, antari tjetr i bordit, prfaqsues iMinistris s Kulturs, i zgjedhur nga ministri, njprfaqsues i Ministris s Financave, sigurisht izgjedhur nga ministri dhe katr personalitete tpropozuara po nga titullari i institucionit.

Pra, shihet se e ardhmja varet nga vullneti dhepikpamjet e nj individi. Pr mendimin tim, ky shtdiktat artistik. Thash artistik, pr t mos thnpolitik. Un e kuptoj mir q n situatn aktualepolitike vmendja juaj ka nj kahje tjetr memergjente. Shpesh, performanca politike, qoftedhe pr mbrojtjen e nj ligji, i cili i shrben tardhmes q ka t bj me botn virtuale, nuk kapse t pushtohet nga forma. Forma nn kontekstine performancs politike na bn q edhe n kt ligjt jemi t cekt, siprfaqsor, si rrjedhojjolargpams dhe t paprgjegjshm, sepsembarvajtja e kulturs i sjell frytet e veta n dekada,pasi nuk sht si droga q ka efekt t menjhershm,as si alkooli, as si urrejtja e as si dashuria.

Transformimet sociale n kultur dhe n

mentalitet, fal artit dhe kulturs, duan kohn e tyre,prandaj nj ligj arti duhet par si nj udhrrfyes ishtrir n koh. Kjo m shtyn edhe nj her ttheksoj absurdin e nxitimit: O burra ta votojm dheekzekutojm!

E dini, t dashur koleg, q, fatkeqsisht, nekemi operuar me ligjin e vjetruar t 93-shit, i cili laq shum pr t dshiruar? uditrisht, edhe kyligj, duke mos dashur t jem bardh e zi, sjell dikam ndryshe, por jo at t domosdoshmen, at tduhurn; asnj fjal pr perspektivn e institucioneveqendrore; asnj tendenc q kto institucioneqendrore t kthehen n institucione elitare.

Le ta quajm risi krijimin e Teatrit Kombtar tKomedis, nj ndrr e bukur, pr mua utopike dhethjesht propagand. Sinqerisht, shpresoj t jem une gabuar, por, m lind pyetja se ku do t jetoj dheflas ky teatr, kur vet Teatri Kombtar ekzistueska probleme dhe ndrron nj ambient t rinovuardhe krejt t ri. Pra, jo vetm nj teatr, por edheujku n pyll ka nevoj pr strofkulln e vet. T moshyjm pastaj n detajet e emrtimeve.

Lutem t mos m keqkuptojn kolegt ehumorit. Dua q ata t jetojn me dinjitet n shtpine tyre. Do t doja q ky ligj ti prngjante nj rruget gjat, ku dita-dits ans saj lindin objekte,biznese, zona t banuara. Pra, ashtu si sjellprosperitet nj rrug, do t doja q edhe ky ligj tparalelizohej me t dhe t sillte risi e prosperitet nart dhe kultur. Jam dhe mbetem skeptike.

Dshiroj q ky ligj t kthehet jo pr shum koh,por edhe pr disa muaj t vetm pr tu ripar menj konotacion modern dhe afatgjat. Por, t krkoshkt, t duket vetja si thon shkodrant: a po mihn uj? ose toskt a po rrmon n uj?. Nuk e dipse, teksa hidhja kto shnime sensibilizuese, mukujtua shprehja antike e grekve t lasht se e keqjanuk sht ajo q ndodh, por ajo q vjen pas.

Edhe nj her, para se t largohem, shpirtrishtnuk dua q kjo profeci t realizohet, por ajo q do tna gjykoj sht e ardhmja dhe koha jo shum elargt. Mbase ktu do t jemi, n kt Parlament.

Falemnderit!Jozefina Topalli Zoti Ministr, urdhroni!Ferdinand Xhaferri Falemnderit, zonja

Kryetare!M erdhi keq pr mnyrn si e konceptoi fjaln

e saj zonja Xhuvani. sht nj artiste e nderuar dheun do t kisha dshir q t paktn 10% tqndronte n pozicionin e artistit dhe t mostransformohej katriprisht.

1689


Foli dhe nuk tha asgj. I lutem t bj kujdesn konsideratat e saj dhe t mos ofendojkomunitetin. Nuk po flas pr zyrtart e ministris,pr t cilt t gjith kemi detyrimin ti respektojm,por pr komunitetin e gjer t artistve, personalitetet artit dhe kulturs q kan shrbyer si konsulenc,kan dhn prkushtimin dhe seriozitetin e tyre nhartimin e draftit.

Zonja u mundua t krijoj nj fjalim politik, kurun si ministr, me nj bekraund krejtsisht politik,u mundova t jem krejtsisht personal dhe nuk iufuta paavureve q keni br ju pr artin dhe kulturn.Nuk iu referova vitit 2000, kur kreu juaj me nj ligjmakabr i futi artistt n grev urie. Ky shtprodukti juaj pr artin dhe kulturn dhe un meshum fines, n respekt t artistve u mundova tmbaj nj fjal krejtsisht profesionale, duke krkuarbashkpunimin tuaj dhe nuk i hapa ato shtje.Bhuni serioz, sepse historin e keni nga mbrapaedhe pr artin dhe kulturn! Ju hartuat nj ligj q iterrorizuat, masakruat dhe detyruat t futen n grevurie artistt.

Kjo sht historia juaj. Po un nuk e atakova sishtje, se doja t mbetesha profesional n fjalntime. Jan disa fakte q nuk i shprfytyroni dot.

Jo m larg se dje un isha n Komisionin eEdukimit dhe Mjeteve t Informimit Publik pr tdiskutuar pr projektbuxhetin. Ngjitur me muaqndronte kryetarja e nderuar, zonja Leskaj, dhe nkrahun tjetr ishte zoti Marku. E vetmja shtjeserioze q mu ngrit pr draftin q do t kalonte tnesrmen n seanc plenare ishte q ti jepej mshum rol kryetarit t qeverisjes vendore, sa i takonemrimit t drejtorve t teatrove t rretheve. Edhezoti Marku, edhe un si ministr i dhammbshtetjen ksaj, sepse fryma e hartimit t draftitdhe konsulenca q sht krkuar nga t dyja paltq kompozojn kt komision sht si taprmirsojm ligjin, q t jet n shrbim tartistve.

Ju mund t thoni si t doni dhe far t doni prbordet, por sht nj iniciativ shum e madhe eksaj Qeverie, q vendos t heq dor nga paratq i trajton ministria dhe i on n nj qendrprofesionale t artit, q vendos t heq dor dhe tmos ia ler administrimin e parave drejtorit t ksajqendre, por t ngrej pr do gjini t artit nga njbord profesional t kompozuar nga artistt: bord prteatrin, bord pr muzikn, bord pr artin pamor, prletrsin, q tregon pr nj skem t vrtetdecentralizuese dhe n ndarjen e parave t

prfshihet sa m shum personalitete q e din mmir sesi duhet disiplinuar ky sektor.

Pra, edhe nj her po kthehem aty ku e nisa.Do tju lutesha kolegve q kan kapacitetet e tyreprofesionale n Komisionin e Edukimit dhe Mjetevet Informimit Publik, t ngelemi profesional, sepsekjo sht rruga m e mir q shkon n shrbim tkomunitetit t artistve!

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit, zoti Ministr!Zonja Xhuvani, urdhroni, 2 minuta!Luiza Xhuvani Zoti Ministr, do t doja tju

thosha q Perndia na ka br njerz q t shohimme ngjyra dhe jo bardh e zi. Para se t merrjadetyrn n politik, kam br nj kompromis pr tmos hequr dor nga profesioni dhe jam ende dukepunuar. Jam pjesa m aktive e teatrit dhe, n kanjeri q i dhemb ky ligj n kt sall, m shum sekushdo, jam un.

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit!Zonja Leskaj, urdhroni!Valentina Leskaj - Zoti Ministr prmendi se

dje ka qen n komision dhe sht marr vesh mene pr nj shtje. Kjo sht e vrtet. Ndrkoh,un dua ti kujtoj zotit ministr, dhe besoj se nuk eka harruar zanatin e tij, se nuk sht i ri n Parlamentdhe e di se, mbasi sht mbyllur debati nParlament pr nj ligj, ai nuk mund t kthehet nga epara. Kjo do t thot q rezervat q ne kishim djenuk mund ti kthenim nga e para.

Gjja q ne kemi diskutuar, dhe po e them qta din t gjith shqiptart dhe deputett, ishte seautoriteteve dhe drejtuesve t njsive t qeverisjesvendore u hiqej do lloj kompetence n emrimin edrejtuesve t kulturs dhe artit t njsive tqeverisjes vendore. Kjo do t krijonte nj problemshum t madh, gj q ministri dje e ka mirkuptuarsi shqetsim, e ka pranuar dhe besoj se ka brshum mir. Kjo nuk sht arsye q ne t mbyllimgojn pr probleme t tjera q ka ende ligji.

Do t ishte shum m mir edhe pr ministrin,edhe pr maxhorancn, edhe pr opozitn, po, mbit gjitha, pr artin, q ky ligj t merrte nj diskutimm t gjer dhe m serioz publik. Kjo nuk do tthot se ky ligj t mos prmirsohet edhe meelemente t tjera; nuk do t thot q ne t mbyllimgojn q edhe Qendra Kombtare e Artit dheKulturs t bhet nj klonim i ministris; nuk do tthot q ne t mbyllim gojn q projektligji t marrm shum koh.

Viti 2010

1690

Legjislatura e 18-t

Dua tju them, miqt e mi, se Teatri Kombtarsot merr 12 milion lek n vit, kur nj projekt merr12,13, 14 milion lek n vit. Pra, nse jan brdisa prmirsime bashk, shum mir q u bn.

Jozefina Topalli Falemnderit, zonja Leskaj!Zoti Marku, urdhroni!Mark Marku E nderuar zonja Kryetare,T nderuar koleg,Po diskutojm pr projektligjin Pr artin dhe

kulturn. Un mendoj se sht nj projektligj qkrijon premisat pr nj sr reformash trndsishme n fushn e artit dhe kulturs. Nuksht nj ligj i prsosur, sepse ne nuk e dim secila sht prsosmria, por un di q ky projektligjsht produkt i nj pune shum t madhe dhe seriozeme aktort e interesit brenda komisionit dhe q,praktikisht, nga pikpamja procedurale sht modelse si mund t arrihet nj variant me konsensusinmaksimal q mund t arrihet pr nj projektligj.

Emocionet q shkakton ky ligj shpeshherndodhin pr shkak t nj keqkuptimi. Duke qendeputet ne duam t luajm edhe rolin e aktorit tinteresit, edhe t deputetit dhe kam prshtypjen sedhe reagimi q vjen ktu nga disa koleg ndodhnga keqkuptimi pikrisht n kt pik, sepse nukdin t ndajn pozicionin e deputetit me pozicionine aktorit t interesit.

Si deputet ne jemi t interesuar jo pr interesasektoriale n fushn ku veprojm, por jemi tinteresuar t kemi nj projektligj ku t prfshihen tgjith aktort e interesit. Mendoj se ky projektligjrregullon nj defekt themelor q ka pasur funksionimii sistemit ton kulturor, ai bn nj ndarje mesministris, si institucion politikbrjeje dheorganizmave dhe institucioneve q merren meshprndarjen e fondeve. Gjja m e mir q bn kyinstitucion sht krijimi i Qendrs Kombtare tArteve, i cili do t merret me financimin e projektevekulturore dhe artistike. Mendoj se ky projektligj bnnj ndarje shum t mir rolesh mes pushtetitqendror dhe lokal dhe krijon mundsin q jetakulturore t zhvillohet si n Tiran, ashtu edhe nzonat larg Tirans. Mbi t gjitha nxit krijimin einstitucioneve n nivel lokal, t cilat do ta bninsistemin ton t kulturs polifunksional dhe jounifunksional, si sht n momentin pr t cilinflasim. Mendoj se ky projektligj krijon premisat eduhura pr krijimin e institucioneve t pavarura, kuroli i artistve sht rritur ndjeshm. Artistt marrinpjes n t gjitha institucionet, n krijimin e bordevedhe jan t vetmit aktor t rndsishm t cilt

kan ndikim n kto institucione.Nj gj e re q sjell ky projektligj sht sepse,

praktikisht, kryeqytetit ton i shtohet nj teatr. Mekt projektligj kjo sanksionohet, pra, bhen dyteatro kombtare n qytet.

Un krkoj q t shikohet projektligji jashtemocioneve, jasht interesave t caktuara, jashtgjykimit t tipit politik, sepse mendoj se kyprojektligj i plotson t gjitha kushtet dhe shrbensi nj baz e mir pr realizimin e reformave nfushn e kulturs.

Jozefina Topalli - Falemnderit, zoti Marku!Zoti Paloka, urdhroni!Edi Paloka Falemnderit, zonja Kryetare!N fakt un doja t thosha vetm dy fjal, sepse,

sinqerisht nuk e prisja nj reagim kaq t ashprnga kolegt e opozits. N komision ne kemi qenmjaft t hapur, jan pyetur jo vetm grupet e interesit,por sht diskutuar gjersisht ky ligj dhe sa herq sht krkuar, jan pyetur edhe kolegt eopozits, edhe faktor t tjer, sht marr njmendim i prgjithshm, i cili duhet ta theksoj, shti nevojshm dhe sht i vonuar, jo i shpejtuar, pasika koh q krkohet prej artistve.

Un e kam thn edhe n komision, ky nuksht as ligj q rrzon qeverin, as q e mban at.Pra, nuk sht se ka ndonj vler t madhe politikeq ne si maxhoranc t jemi me nj qndrim politikkundr apo pro ktij ligji. Thjesht kemi dashur, tgjith bashkrisht, t bjm m t mirn. Mendojmse kjo sht m e mira e br bashkrisht. Nkomision jan marr edhe mendimet e zotrinjve topozits, madje ka pasur edhe keqkuptime midistyre. sht br nj propozim prej tyre, t cilin ne ekemi miratuar, dhe dje nga kryetarja e komisionit utha q ka pasur nj keqkuptim, megjithat kto kanpak rndsi.

Dua t them se pr kt projektligj sht brm e mira e mundshme, me mirkuptimin m tmadh t mundshm, sepse edhe vet artistt po tipyessh, nuk kan mendime t njjta. Nuk mundt themi q kemi gjetur linjn m perfekte, por, qt dilet dhe t politizohet n kt mnyr, sikur neme kt projektligj do t mbajm diktaturn qpaskemi vendosur, sht absurde. Thjesht pr kte mora fjaln.

Falemnderit!Jozefina Topalli Dshiron njeri tjetr fjaln?Zonja Gjonaj, urdhroni!Adriana Gjonaj Projektligji Pr artin dhe

kulturn sht nj nism e cila sjell nj prmirsim

1691


t ndjeshm n veprimtarit kulturore t subjektevet artit dhe t kulturs, si dhe ndihmon n zhvillimine gjinive t llojeve t ndryshme.

Pa dashur t zgjatem dhe t prsris ministrinapo kolegt, un dua t flas pr dy probleme tvogla.

Gjat shqyrtimit t projektligjit ne dgjuam njsr grupesh interesi, vlersimi i t cilve ishtepozitiv. Ishin vlersime negative individsh t veant,ku n gjykimet e mvonshme t komisionit u pa qkishin konflikt interesi. Po ashtu pjesmarrja ekolegve t majt n komision, n kohn kurprojektligji diskutohej teknikisht, pra diskutohej nenpr nen, ishte shum e vogl, dy-tre prej tyre kanndjekur diskutimin nen pr nen t ktij projektligji.Un dua ti falnderoj ata koleg, sepse jo vetmqndruan dhe morn pjes n kt diskutim, porishin edhe shum konstruktiv. Ky konstruktivitetishte pr faktin q ne prmirsuam nen pr nen, nfrymn e decentralizimit, n frymn e depolitizimit,przgjedhjen e drejtuesve t institucioneve qendroret artit dhe t kulturs, prbrjen e bordeve. N tgjitha bordet u prcaktua nj numr i till prbrsishn mnyr q pjesa e grupit artistik, pra eprofesionistve, t ishte gjithmon shumica; Roli iMinistris s Kulturs dhe Ministris s Financavet ishte nj rol monitorues, nj rol i detyrueshm,sepse, n fund t fundit aty menaxhohen fondet ebuxhetit t shtetit. Nuk jan fondacione private apofonde t individve privat.

Nisur nga kjo dhe nga ato q u prmendn ktu,un i ftoj kolegt q ta votojm sepse sht nj hapi rndsishm prpara. Ky e decentralizonveprimtarin dhe sht nj instrument mjaft irndsishm pr t gjith artistt e gjinive tndryshme.

Falemnderit!Jozefina Topalli Falemnderit, zonja Gjonaj!Zonja Bulku, urdhroni!Rajmonda Bulku Edhe nj her desha t

mbshtes parafolsen, vrtet e falnderoj, sepseka qen pa dyshim pjesmarrja e jashtzakonshmedhe impenjimi i maxhorancs, e antarve t saj tkomisionit, t cilt kan hedhur ide tjashtzakonshme, q mbase ne kemi dshiruar apondrruar pr ti realizuar, por q nuk kishte ardhurmomenti.

Megjithat, nuk dua t bj asgj politike. Kyprojektligj nuk duhet t merret me faktin se ku shtgodina e Teatrit t Komedis. Nj bord me shtatantar ku vetm njri sht i drguar i Ministris

s Kulturs, nuk mund t jet kurr politik megjasht antar. Nse n kt bord prej shtatantarsh, antari i dyt sht nga Ministria eFinancave, q sigurisht do ta ndjek sepse jep paratsi dhe Ministria e Kulturs ndjek politikat, nuk kase si kta t dy t jen maxhoranc dhe t jenpolitik kur jan pes artist t tjer q janshumica n bord. Pra, nuk ka se si t jet politik,jan pes me dy. Ky ligj nuk sht vetm sepsejemi ne n maxhoranc. Ky ligj do t rezistoj.

Dua ta sqaroj ndrhyrjen e zotit Toi, i cili shtmot a mot si i grupit t formulimit t projektligjit, ajoq sht servirur nga Ministria e Kulturs. M vjenshum keq, sepse asnjher, asnj gj, dhe kymbase nuk sht faji yn por i kryetarit, asnj gjnuk duhet t hidhet dhe t vendoset n vot ose tbhet fakt n rrmuj e sipr pa u qartsuar gjrat.

Fakti sht se, prderisa zoti Toi sht dakordme at q is

Procesverbale të seancave plenare, viti 2010, volumi V

Documents

Transcript of Procesverbale të seancave plenare, viti 2010, volumi V