Proceedings FINAL...

ENVECON 2014

1

ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικονοµικής των Φυσικών Πόρων και του Περιβάλλοντος:

Κλιµατική Αλλαγή, Βόλος 26-27 Μαρτίου 2014 1

Εργαστήριο Επιχειρησιακών Ερευνών Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

1ο Πανελλήνιο Ε̟ιστηµονικό Συνέδριο στην Οικονοµική των Φυσικών Πόρων και του Περιβάλλοντος: Κλιµατική Αλλαγή

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ

Βόλος, 26 – 27 Μαρτίου 2014

«ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011» 11SYN-8-118

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευµάτων

ΕΥ∆Ε-ΕΤΑΚ

Ε. Π. Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα (ΕΠΑΝ ΙΙ), ΠΕΠ Μακεδονίας – Θράκης, ΠΕΠ Κρήτης και Νήσων Αιγαίου, ΠΕΠ Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας – Ηπείρου, ΠΕΠ Αττικής

ENVECON 2014

1



Το Εργαστήριο Επιχειρησιακών Ερευνών του Τµήµατος Οικονοµικών Επιστηµών της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστηµών του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας στα πλαίσια του ερευνητικού προγράµµατος ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011 και του έργου (11SYN-8-118) µε τίτλο «Σενάρια εκποµπών των αερίων του θερµοκηπίου και πολιτικές καταπολέµησής τους

µέχρι το έτος 2030, στους τοµείς της Ενέργειας, των Μεταφορών και της

Βιοµηχανίας στην Ελλάδα» διοργάνωσε επιτυχώς το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικονοµικής των Φυσικών Πόρων και του Περιβάλλοντος: Κλιµατική Αλλαγή στις 26-27 Μαρτίου. Στα πλαίσια του ίδιου ερευνητικού προγράµµατος θα διοργανωθεί το 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο στις 31 Οκτωβρίου - 1 Νοεµβρίου 2014 στις αίθουσες διδασκαλίας του Τµήµατος (πρώην Γαλλικό Ινστιτούτο, Γ. Καρτάλη 72).

Το Συνέδριο αποσκοπεί στο να παρουσιάσει τα βασικά θέµατα που απασχολούν σήµερα την Οικονοµική των Φυσικών Πόρων και του Περιβάλλοντος µε έµφαση στην Κλιµατική Αλλαγή και στις πολιτικές επίλυσης του προβλήµατος τόσο σε επίπεδο Ελλάδος όσο και σε παγκόσµιο επίπεδο. Σκοπός του είναι η ανταλλαγή απόψεων και εµπειριών άµεσα συνδεδεµένων µε το φαινόµενο του θερµοκηπίου.

Επιστηµονικός Υπεύθυνος Συνεδρίου Καθηγητής Γεώργιος Ε. Χάλκος ∆ιευθυντής Εργαστηρίου Επιχειρησιακών Ερευνών Τµήµατος Οικονοµικών Επιστηµών Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστηµών Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Βόλος 38333 Τηλ.: 24210-74920, 24210-74664 Fax: 24210 - 74701 Email: [email protected], URL: http://www.halkos.gr/ Email συνεδρίου: [email protected] Site συνεδρίου: http://envecon2014.econ.uth.gr/

ENVECON 2014

1



Περιεχόµενα Ιστοσελίδα συνεδρίου και επισκέψεις …….………………………………………………. 7 Επιτροπές συνεδρίου………………………………………………………………………. 8 Συνοπτικό Πρόγραµµα Συνεδρίου 10 Πρόγραµµα Συνεδρίου 11 Τετάρτη 26 Μαρτίου 2014

1η Συνεδρία: 11:30-13:30 Αµφιθέατρο…………………………. …….... 11 2η Συνεδρία: 11:30-13:30 Αίθουσα 4…………………………………… 12 3η Συνεδρία: 14:30-16:35 Αµφιθέατρο…………………………………. 13 4η Συνεδρία: 17:05-19:05 Αµφιθέατρο……………………….................. 14 5η Συνεδρία: 17:05-18:45 Αίθουσα 4…………………………………… 15

Πέµπτη 27 Μαρτίου 2014 6η Συνεδρία: 09:00-10:40 Αµφιθέατρο……………………….................. 16 7η Συνεδρία: 11:10-13:15 Αµφιθέατρο…………………………. ………17 8η Συνεδρία: 14:30-16:15 Αµφιθέατρο………………………….……….18 9η Συνεδρία: 14:30-16:15 Αίθουσα 4…………………………................. 19 10η Συνεδρία: 16:45-18:45 Αµφιθέατρο ………………………………... 20 11η Συνεδρία: 16:45-18:25 Αίθουσα 4…………………………………… 21

Πρακτικά Συνεδρίου 22 Σύνοψη Συνεδρίου 23 Αρθρα Συνεδρίου 28 An analysis of long-term scenarios for the transition to renewable energy in Greece. G. Halkos, G. Galani & P. Tzeremes……………………………………………… 29 Development and evaluation of Mitigation/Adaptation policy portfolios in countries

with emerging economies PROMITHEAS – 4 project results. E,D. Mavraki, & A. Flessa ………………………………………………………… …….. 53 Αστικό περιβάλλον και ρύπανση: ανάλυση συγκεντρώσεων αιωρούµενων

σωµατιδίων στη περιοχή του PM10 και PM2.5

Γ. Πρώιας, Α. Κούγκολος, Σ. Πολύζος & K. Ελευθεριάδης……………………….............63 Generalizing Pollution Social Cost

G. Halkos and D. Kitsou…………………………………………………………………..75

The effect of economic growth and government expenditure on the environment:

evidence using distributed lag models

G. Halkos & E. Paizanos………………………………………………………………….. 85 Οικονοµική ανάπτυξη και Περιβάλλον: Ισχύει η υπόθεση της περιβαλλοντικής καµπύλης Kuznets;

Γ. Χάλκος…………………………………………………………………………………... 99

ENVECON 2014

1



Exploring the Energy-Growth link by investigating the E-GDP causal

relationship and decoupling estimation: the cases of the USA and China

P. Kalimeris, C. Richardson & K. Bithas……………………………………………... 112 Ερµηνευτικοί παράγοντες της µεταβολής των εκποµπών CO2 στην Ευρωπαϊκή

Ένωση πριν και µετά την οικονοµική κρίση

∆. ∆ιακουλάκη & ∆. Κοπίδου…………………………………………………………….123 Environmental Management Systems in SMEs – The Impact of the Economic Crisis

I. Nikolaou, M. Daktyla & K. Evangelinos……………………………………………….134 Learning the dynamics of climate change: An experimental analysis

S. Nastis, K. Mattas & A. Michailidis…………………………………………………….147 On the dynamic linkages between CO2 emissions, energy consumption and growth in Greece

C. Katrakilidis, I. Kyritsis & V. Patsika…………………………………………………..158 ∆ιαστήµατα εµπιστοσύνης για εκατοστηµόρια σε στάσιµες ARMA διαδικασίες:

Μία εµπειρική εφαρµογή σε περιβαλλοντικά δεδοµένα

Η. Κεβόρκ και Γ. Χάλκος…………………………………………………………………167 Exploring climate change issues related to water resources and agriculture in

Cyprus, employing a Delphi type method

Μ. Markou, Α. Michailidis, Ε. Loizou & Κ. Mattas………………………………………184

Managing environmental services as a renewable resource

G. Halkos & G. Papageorgiou……………………………………………………… ……196 Regulating climate change using geoengineering methods when countries are heterogeneous

V. Manousi & A. Xepapadeas…………………………………………………….............213

Managing Local Commons: Combining Fairness and Stability for the Management

of East Atlantic and Mediterranean Tuna.

K. Koutsouba & A. Kampas………………………………………………………………221

Using a general equilibrium model to evaluate first mover advantage in climate policy

P. Karkatsoulis, L. Paroussos, P. Fragkos & P. Capros…………………………………...230

A regional model for analysis and visualization of the synergistic impact

mechanism of climate related costs

G. Halkos & K. Tsilika…………………………………………………………………..242 Investors’ Reactions to Natural and Anthropogenic Adversity

C. Kollias & S. Papadamou……………………………………………………………….256

ENVECON 2014

1



Nuclear events with their Socio- Environmental effects

C. Kitsos…………………………………………………………………………………..271 Αξιολόγηση µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων µε χρήση αλγορίθµου ποιότητας

Π. Καζαµίας, ∆. Παπακωνσταντίνου & Κ. Κασσιός……………………………………...282 Αξιοποίηση των αρχών της Βιοµηχανικής Οικολογίας για την αποτίµηση της

περιβαλλοντικής βιωσιµότητας επιχειρήσεων

Κ. Αγγελάκογλου & Γ. Γκαϊντατζής……………………………………………………...292 Προς µία στρατηγική προσαρµογής στην Κλιµατική Αλλαγή: Ο ρόλος της

εκτίµησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων

Ε. Σκριµιζέα, ∆. Παπακωνσταντίνου & Μ. Παπαδοπούλου…………………………….303 Corporate Social Responsibility: Firms environmental practices and consumer perceptions

Α. Stauropoulou, Ι. Kostakis, Ε. Sardianou........................................................................315 Corporate Social Responsibility and Environmental Management Policies in Higher Education

A. Sepetis & F. Rizos …………………………………………………………………….326 Environmental policy and CSR: How climate change is interpreted in CSR reports of Greek companies

T. Metaxas & M. Tsavdaridou……………………………………………………………336 From Green Policy to Results in Greece- The Response of Greek Firms to the

National Call for Boosting Green Entrepreneurship

M. Markatou………………………………………………………………………………347 Population, economic growth and regional environmental performance:

A conditional directional distance function approach

G. Halkos & N. Tzeremes…………………………………………………………………358 Η Αστικοποίηση στην Ανατολική Μεσόγειο και οι επιδράσεις της στην ατµοσφαιρική

ρύπανση, το κλίµα και το οικοσύστηµα: Η περίπτωση του Λεκανοπεδίου Αττικής

Φ.Ι. Σοφίου, ∆. Παπακωνσταντίνου & Κ. Κασσιός………………………………………375

Ευρωπαϊκή και Ελληνική Πολιτική Βιώσιµης Αστικής Κινητικότητας και ∆είκτες Αστικής Αειφορίας

Α. Γαλάνης & Ν. Ηλιού…………………………………………………………………..389 Τραγωδία ή ευκαιρία; Ζητήµατα διαχείρισης των υπόγειων υδάτων στη Θεσσαλία.

Π. Αρβανιτίδης & Φ. Νασιώκα………………………………………………………… 399

A multilevel analysis of the determinants of individual well-being in European countries

A. Economou & A. Raptis………………………………………………………………..411

ENVECON 2014

1



Exploring organizational accountability in relation to climate change:

Where do Greek corporations stand?

A. Skouloudis, C. Malesios, N. Jones & K. Evangelinos…………………………………421 The Sustainable (Eco) Innovation Output in the OECD Area: a Patent Analysis

M. Markatou & Y. Stamboulis…………………………………………………………….432

Regional sustainability efficiency indexes in Europe: An additive two-stage DEA approach

G. Halkos, N. Tzeremes, S. Kourtzidis………………………………………………………..443

Environmental policies and eco-innovation

Y. Stamboulis & V. Georgatzi………………...........................................................................457 The impact of social capital on willingness-to-pay for hard engineered coastal

defences in south-east England

N. Jones, J.R.A. Clark, C. Malesios & K. Evangelinos…………………………………..........468

Implementing the European Water Framework Directive in Greece: An Integrated

Socio-Economic Approach and Remaining Obstacles

P. Koundouri & O.G. Dávila……………………………………………………………..........477

A Real Option framework towards analyzing coastal protection to sea level rise

D. Damigos, A. Kontogianni, Ch. Tourkolias, M. Skourtos, O. Andreadis, A. Velegrakis……493

Τhe value of scientific information on climate change: Α choice experiment on

Rokua esker, Finland

P. Koundouri, E. Kougea κ.ά……………………………………………………………. ……503

Integrating visitors’ motivations for planning tourism events: An empirical research

G. Ekonomou, C. Neofitou & S. Matsiori………………………………………………...........523 Προσδιορισµός των παραγόντων απόδοσης οικονοµικής αξίας στη θαλάσσια βιοποικιλότητα

S. Matsiori, P. Varsamoudi, A. Exadactylos & D. Vafidis...............………………………… 532 Climate change, environmental effects of transport modes and transportation planning

V. Profillidis & G. Botzoris……………………………………………………………………544

Sustainable transportation planning and traffic noise reduction in urban built environment

A. Galanis, G. Botzoris & N. Eliou…………………………………………………………….555

Οικονοµικοτεχνικοί παράγοντες που επηρεάζουν τα έργα διάνοιξης του δάσους στην

ορεινή περιοχή του Μετσόβου µε σκοπό τη βιώσιµη ανάπτυξή της

Σ. Ταµπέκης…………………………………………………………………………………….562 Κατάλογος Συµµετεχόντων 573 Συµµετέχοντες Φορείς – Ακαδηµαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύµατα………………… ….573 Συµµετέχοντες Ακαδηµαϊκοί και Ερευνητές………………………………………….. 574

ENVECON 2014

1



Ιστοσελίδα συνεδρίου και επισκέψεις http://envecon2014.econ.uth.gr/main/

ENVECON 2014

1



ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ

• Γιαννακό̟ουλος Αθανάσιος, Καθηγητής, Οικονοµικό Πανε̟ιστήµιο Αθηνών

• ∆ιακουλάκη ∆ανάη, Καθηγήτρια ΕΜΠ

• ∆ονάτος Γεώργιος, Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Αθηνών

• Κοκκώσης Χάρης, Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Κούγκολος Αθανάσιος, Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Μάττας Κων/νος, Καθηγητής, Αριστοτέλειο Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλονίκης

• Μαυράκης ∆ηµήτριος, Καθηγητής, ΚΕΠΑ Πανε̟ιστήµιο Αθηνών

• Ξε̟α̟αδέας Αναστάσιος, Καθηγητής, Οικονοµικό Πανε̟ιστήµιο Αθηνών

• Σαρτζετάκης Ευτύχης, Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Μακεδονίας

• Σκούρτος Μιχάλης, Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Αιγαίου

• Τσιώνας Ευθύµιος, Καθηγητής, Οικονοµικό Πανε̟ιστήµιο Αθηνών

• Χονδρογιάννης Γεώργιος, Καθηγητής, Χαροκό̟ειο Πανε̟ιστήµιο

• Χριστό̟ουλος ∆ηµήτριος, Καθηγητής, Πάντειο Πανε̟ιστήµιο

• Βαφείδης ∆ηµήτριος, Ανα̟. Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Κοντογιάννη Αρετή, Ανα̟. Καθηγήτρια, Πανε̟ιστήµιο ∆υτικής Μακεδονίας

• Κουντούρη Φοίβη, Ανα̟. Καθηγήτρια, Οικονοµικό Πανε̟ιστήµιο Αθηνών

• Μ̟ίθας Κων/νος, Ανα̟. Καθηγητής, Πάντειο Πανε̟ιστήµιο

• Καµ̟άς Αθανάσιος, Ε̟ικ. Καθηγητής, Γεω̟ονικό Πανε̟ιστήµιο Αθηνών

• Κεβόρκ Ηλίας, Ε̟ικ. Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Ματσιώρη Στεριανή, Ε̟ικ. Καθηγήτρια, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Τζερεµές Νικόλαος, Ε̟ικ. Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

ENVECON 2014

1



Συντονιστές Ακαδηµαϊκών Περιοδικών Συνεδρίου

• Κίτσος Χρήστος, Καθηγητής, ΑΤΕΙ Αθηνών

• Κορρές Γεώργιος, Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Αιγαίου

• Ευαγγελινός Κων/νος, Ε̟ικ. Καθηγητής, Πανε̟ιστήµιο Αιγαίου

• Νικολάου Ιωάννης, Ε̟ικ. Καθηγητής, ∆ηµοκρίτειο Πανε̟ιστήµιο Θράκης

3. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ

• Πα̟αγεωργίου Γεώργιος, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Τσιλίκα Κορίνα, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Γαλάνη Γεωργία, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Τζερεµές Παναγιώτης, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Κουρτζίδης Σταύρος, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Τζιουρτζιούµης Χρήστος, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Τζιβινίκος Τρύφωνας, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Παιζάνος Ε̟αµεινώνδας, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Κίτσου ∆ήµητρα, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Γεωργούδης Γεώργιος, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

• Βαρζάκα Χρυσαφούλα, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

4. ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

• Γεώργιος Θάνος, Πανε̟ιστήµιο Θεσσαλίας

ENVECON 2014

1



Συνοπτικό Πρόγραµµα Συνεδρίου

Ηµέρα Ώρα Συνεδρίες - Θεµατολογία 10:30-11:00 Εγγραφή σύνεδρων

11:00-11:30 Αµφιθέατρο

Καλωσόρισµα Σύνεδρων


ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 1: Εκτίµηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

11:30-13:15 Αίθουσα 4

ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 2: Επιχειρήσεις και Περιβάλλον: Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

13:30-14:30 Αίθουσα 3

∆ιάλειµµα (Γεύµα)


ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 3: Ποσοτικές Μέθοδοι Οικονοµικής Φυσικών Πόρων και

Περιβάλλοντος I 16:35-17:05 Αίθουσα 3

∆ιάλειµµα (καφές, αναψυκτικά)


ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 4: Αστική και Περιφερειακή Ανάπτυξη – Περιβάλλον

17:05-19:10 Αίθουσα 4

ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 5: Πράσινη Οικονοµία, Βιωσιµότητα, Καινοτοµία

Τετάρτη 26/3/2014

19:15-20:30 Αίθουσα 3

∆είπνο


ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 6: Οικονοµική Ανάπτυξη και Περιβάλλον: Κλιµατική αλλαγή

10:40-11:10 Αίθουσα 3



ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 7: Οικονοµική Αξιολόγηση Περιβάλλοντος

13:15-14:30 Αίθουσα 3

∆ιάλειµµα (Γεύµα)


ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 8: Ποσοτικές Μέθοδοι Οικονοµικής Φυσικών Πόρων και

Περιβάλλοντος II 14:30-16:15 Αίθουσα 4

ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 9: Βιώσιµος Τουρισµός – Βιοποικιλότητα

16:15-16:45 Αίθουσα 3



ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 10: Περιβαλλοντικά Προβλήµατα: Αποτελέσµατα Ερευνητικών

Προγραµµάτων 16:45-18:25 Αίθουσα 4

ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 11: Βιώσιµες Μεταφορές

Πέµπτη 27/3/2014

18:30 Αµφιθέατρο

∆εξίωση Λήξης Συνεδρίου

ENVECON 2014

1



ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ

Τετάρτη 26 Μαρτίου 2014

1η Συνεδρία: 11:30-13:30 Αµφιθέατρο Θεµατική: Εκτίµηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Προεδρία: Χ. Κίτσος 11:30-11:50 Investors’ Reactions to Natural and Anthropogenic Adversity

Kollias C. and Papadamou S. Department of Economics, University of Thessaly

11:50-12:10 Nuclear events with their Socio - Environmental effects

Kitsos C. Department of Informatics Technological Educational Institute of Athens, Greece

12:10-12:30 Αξιολόγηση µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων µε χρήση

αλγορίθµου ποιότητας Καζαµίας Π., Παπακωνσταντίνου ∆., Κασσιός Κ. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών

12:30-12:50 Αξιοποίηση των αρχών της Βιοµηχανικής Οικολογίας για την

αποτίµηση της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας επιχειρήσεων Αγγελάκογλου Κ. και Γκαϊντατζής Γ. Τµήµα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης, Πολυτεχνική Σχολή, ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης

12:50-13:10 Προς µία στρατηγική προσαρµογής στην Κλιµατική Αλλαγή: Ο

ρόλος της εκτίµησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων Σκριµιζέα Ε., Παπακωνσταντίνου ∆. Παπαδοπούλου Μ. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών

13:10-13:30 Συζήτηση

ENVECON 2014

1



2η Συνεδρία: 11:30-13:15 Αίθουσα 4

Θεµατική: Επιχειρήσεις και Περιβάλλον: Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Προεδρία: Α. Γιαννακόπουλος 11:30-11:50 Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: Οι αντιλήψεις των καταναλωτών για

τις περιβαλλοντικές πρακτικές των επιχειρήσεων Σταυροπούλου, A., Κωστάκης, I., Σαρδιανού, E. Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο

11:50-12:10 Social responsibility and environmental management policies in

higher education Sepetis A.1 and Rizos F.2 1 General Hospitals of Lamia, Technological Institute of Athens 2 University of Piraeus

12:10-12:30 Environmental policy and CSR: How climate change is interpreted in

CSR reports of Greek companies Metaxas T1 and Tsavdaridou M.2 1 University of Thessaly Department of Economics 2 University of Thessaly Department of Planning and Regional Development

12:30-12:50 From Green Policy to Results in Greece- The Response of Greek

Firms to the National Call for Boosting Green Entrepreneurship Markatou M. University of Thessaly, Unit for Innovation and Entrepreneurship


ENVECON 2014

1



3η Συνεδρία: 14:30-16:35 Αµφιθέατρο Θεµατική: Ποσοτικές Μέθοδοι Οικονοµικής Φυσικών Πόρων

και Περιβάλλοντος I Προεδρία: Κ. Μάττας

14:30 – 14:50 Learning the Dynamics of Climate Change: An Experimental

Analysis Nastis S. and Mattas K. Aristotle University of Thessaloniki School of Agriculture Department of Agricultural Economics

14:50-15:10 On the dynamic linkages between CO2 emissions, energy

consumption and growth in Greece Katrakilidis C., Kyritsis I., and Patsika V. Aristotle University of Thessaloniki

15:10-15:30 Confidence intervals for percentiles in stationary ARMA processes:

An application using environmental data Halkos G. and Kevork I. Laboratory of Operations Research, Department of Economics University of Thessaly 15:30-15:50 Exploring climate change issues related to water resources and

agriculture in Cyprus, employing a Delphi type method Markou M.1, Michailidis A.2, Loizou E.3 and Mattas K.2 1 Agricultural Research Institute, Nicosia, Cyprus 2 Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece, 3 Technological Educational Institution of Western Macedonia

15:50-16:10 Climate Change Policy under Spatially Structured Ambiguity: Hot

Spots and the Precautionary Principle Xepapadeas A. and Yannacopoulos A. Department of International and European Economic Studies and Department of Statistics, Athens University of Economics and Business


ENVECON 2014

1



4η Συνεδρία: 17:05-19:10 Αµφιθέατρο Θεµατική: Αστική και Περιφερειακή Ανάπτυξη – Περιβάλλον Προεδρία: Ν. Τζερεµές 17:05-17:25 Population, economic growth and regional environmental

performance: A conditional range directional distance function approach Halkos G. and Tzeremes N. Laboratory of Operations Research, Department of Economics, University of Thessaly

17:25-17:45 Η Αστικοποίηση στην Ανατολική Μεσόγειο και οι επιδράσεις της

στην ατµοσφαιρική ρύπανση, το κλίµα και το οικοσύστηµα: Η περίπτωση του Λεκανοπεδίου Αττικής Σοφίου Φ.Ι., Παπακωνσταντίνου ∆., Κασσιός Κ.

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών,

17:45-18:05 Ευρωπαϊκή και Ελληνική Πολιτική Βιώσιµης Αστικής

Κινητικότητας και ∆είκτες Αστικής Αειφορίας Γαλάνης A. και Ηλιού N. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών

18:05-18:25 Τραγωδία ή ευκαιρία; Ζητήµατα διαχείρισης των υπόγειων υδάτων

στη Θεσσαλία. Αρβανιτίδης Π. και Νασιώκα Φ.

Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας 18:25-18:45 A multilevel analysis of the determinants of individual well-being in

European countries Economou Α. and Raptis Α. Department of Economics, University of Thessaly


ENVECON 2014

1



5η Συνεδρία: 17:05-19:10 Αίθουσα 4

Θεµατική: Πράσινη Οικονοµία, Βιωσιµότητα, Καινοτοµία Προεδρία: Κ. Ευαγγελινός - Ι. Νικολάου 17:05-17:25 Exploring organizational accountability in relation to climate

change: Where do Greek corporations stand? Skouloudis Α.1, Malesios Ch.2 and Evangelinos K.1 1 Centre for Environmental Policy and Strategic Environmental Management, Department of Environment, University of the Aegean 2 Department of Agricultural Development, Democritus University of Thrace

17:25-17:45 The Sustainable (Eco) Innovation Output in the OECD Area: a Patent

Analysis Markatou M.1 and Stamboulis Y.2 1 University of Thessaly, Unit for Innovation and Entrepreneurship 2 University of Thessaly, Department of Economics- Unit for Innovation and Entrepreneurship

17:45-18:05 Regional sustainability efficiency indexes in Europe: An additive

two-stage DEA approach Halkos G., Tzeremes N., Kourtzidis S.

Laboratory of Operations Research, Department of Economics, University of Thessaly

18:05-18:25 Environmental policies and eco-innovation

Georgatzi V1 and Stamboulis Y2 1 Economist, MSc 2 Department of Economics, University of Thessaly

18:25-18:45 Sustainable Future Eco Landmarks: Πρότυπη εφαρµογή Αειφόρας

Ανάπτυξης µε επίκεντρο πολιτιστικό τοπόσηµο περιοχής Ανδρεόπουλος A. M.Ed., σύµβουλος Aειφόρας Aνάπτυξης, Sustainable Future Eco Landmarks instigator; METIS Accredited Observer to UNFCCC; UNESCO Task Force.


ENVECON 2014

1



Πέµπτη 27 Μαρτίου 2014

6η Συνεδρία: 9:00-10:40 Αµφιθέατρο Θεµατική: Οικονοµική Ανάπτυξη και Περιβάλλον:

Κλιµατική Αλλαγή Προεδρία: ∆. ∆ιακουλάκη 09:00-09:20 Οικονοµική ανάπτυξη και Περιβάλλον:

Ισχύει η υπόθεση της περιβαλλοντικής καµπύλης Kuznets; Χάλκος Γ.

Laboratory of Operations Research, Department of Economics, University of Thessaly

09:20-09:40 Exploring the Energy-Growth link by investigating E-GDP causal

relationship and decoupling estimations: the cases of USA and China Kalimeris P., Bithas K., Richardson C. Institute of Urban Environment & Human Resources, Department of Economic and Regional Development, Panteion University,

09:40-10:00 Ερµηνευτικοί παράγοντες της µεταβολής των εκποµπών CO2 στην

Ευρωπαϊκή Ένωση πριν και µετά την οικονοµική κρίση ∆ιακουλάκη ∆., Κοπίδου ∆. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Χηµικών Μηχανικών Εργαστήριο. Βιοµηχανικής & Ενεργειακής Οικονοµίας

10:00- 10:20 Environmental Management Systems in SMEs – The Impact of

Economic Crisis Nikolaou I.1, Daktyla M.1 and Evangelinos K.2 1 Department of Environmental Engineering, Democritus University of Thrace. 2 Department of Environmental Studies, University of the Aegean.


ENVECON 2014

1



7η Συνεδρία: 11:10-13:15 Αµφιθέατρο Θεµατική: Οικονοµική Αξιολόγηση Περιβάλλοντος Προεδρία: Μ. Σκούρτος 11:10-11:30 The impact of social capital on willingness-to-pay for hard

engineered coastal defenses in south-east England Jones N.1, Clark J.R.A.2, Malesios Ch.3, Evangelinos K.4 1 Open University 2 University of Birmingham 3 Democritus University of Thrace 4 University of the Aegean

11:30-11:50 Implementing the European Water Framework Directive in Greece:

An Integrated Socio-Economic Approach and Remaining Obstacles Koundouri P1 and Dávila O.G.2 1 Athens University of Economics and Business 2 University of London

11:50-12:10 A Real Option framework towards analyzing coastal protection to sea

level rise Damigos D.1, Kontogianni A.2, Tourkolias Ch.3, Skourtos M.3, Andreadis O.4, Velegrakis A.4 1 National Technical University of Athens 2 University of Western Macedonia 3 Agricultural University of Athens 4 University of Aegean, Department of Marine Science

12:10-12:30 Τhe value of scientific information on climate change: a choice

experiment on Rokua esker, Finland Koundouri P.1, Kougea E.1, Stithou M.1, Alaaho P.2, Eskelinen R.2, Karjalainen T,P.2, Klove B.2, Pulido-Velazquez M.3, Reinikainen K.4 and Rossi P.M.2 1Athens University of Economics and Business 2 University of Oulu, Finland; 3 Universitat Polite`cnica de Valencia, Spain; 4 Poyry Finland

12:30-12:50 On the Use of Quadratic Trends in Natural Resource Prices

Modelling Antypas A.1, Koundouri P.2, Kourogenis N.1 1 University of Piraeus 2 Athens University of Economics and Business


ENVECON 2014

1



8η Συνεδρία: 14:30-16:30 Αµφιθέατρο

Θεµατική: Ποσοτικές Μέθοδοι Οικονοµικής Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος II

Προεδρία: Γ. Χάλκος 14:30-14:50 Managing environmental services as a renewable resource

Halkos G. and Papageorgiou G. Laboratory of Operations Research, Department of Economics, University of Thessaly

14:50-15:10 Regulating climate change using geoengineering methods when

countries are heterogeneous Manousi V. and Xepapadeas A. Athens University of Economics and Business, Department of International and European Economic Studies

15:10-15:30 Managing Local Commons: Fairness vs Stability for the Management

of Mediterranean Tuna Koutsouba K. and Kampas A. Department of Agricultural Economics and Rural Development, Agricultural University of Athens,

15:30-15:50 Using a general equilibrium model to evaluate first mover advantage

in climate policy Karkatsoulis P., Paroussos L., Fragkos P. and Capros P. E3MLab at National Technical University of Athens

15:50-16:10 A regional model for analysis and visualization of the synergistic

impact mechanism of climate related costs Halkos G. and Tsilika K. Laboratory of Operations Research, Department of Economics, University of Thessaly


ENVECON 2014

1



9η Συνεδρία: 14:30-16:15 Αίθουσα 4 Θεµατική: Βιώσιµος Τουρισµός - Βιοποικιλότητα Προεδρία: Σ. Ματσιώρη 14:30-14:50 Integrating visitors’ motivations for planning tourism events: An

empirical research Ekonomou G., Neofitou C. and Matsiori S. Department of Ichthyology and Aquatic Environment, University of Thessaly

14:50-15:10 Κλιµατική αλλαγή και οι επιπτώσεις της σε παράκτιους προορισµούς

µαζικού τουρισµού στη Μεσόγειο ∆άλλας N., Κωστοπούλου Σ. Τοµέας Ανάπτυξης και Προγραµµατισµού, Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης

15:10-15:30 Η φυσιολογία διατήρησης ως «εργαλείο» εκτίµησης κινδύνου των

θαλάσσιων οργανισµών λόγω επίδρασης της κλιµατικής αλλαγής Μιχαηλίδης Β. Εργαστήριο Φυσιολογίας Ζώων, Τµήµα Βιολογίας, Σχολή Θετικών Επιστηµών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης

15:30-15:50 Προσδιορισµός παραγόντων απόδοσης οικονοµικής αξίας στη

θαλάσσια βιοποικιλότητα Matsiori S., Varsamoudi P., Exadactylos A., Vafidis D. Department of Ichthyology and Aquatic Environment, School of Agricultural Sciences University of Thessaly


ENVECON 2014

1



10η Συνεδρία: 16:45-18:45 Αµφιθέατρο Θεµατική: Περιβαλλοντικά Προβλήµατα:

Αποτελέσµατα Ερευνητικών Προγραµµάτων Προεδρία: Γ. Χάλκος 16:45-17:05 An analysis of long-term scenarios for the transition to renewable

energy in Greece Halkos G., Galani G. and Tzeremes P. Laboratory of Operations Research, Department of Economics, University of Thessaly

17:05-17:25 Development and evaluation of Mitigation/Adaptation

policy portfolios in countries with emerging economies PROMITHEAS – 4 project results Mavraki E-D and Flessa A. Energy Policy and Development Centre (KEPA), National and Kapodistrian University of Athesn

17:25-17:45 Ανάλυση συγκεντρώσεων αιωρούµενων σωµατιδίων PM10 ΚΑΙ

PM2.5 στην περιοχή του Βόλου κατά τη θερινή και χειµερινή περίοδο 2011–2012 στο πλαίσιο του προγράµµατος LIFE + ACEPT-AIR Πρώιας Γ.1, Κούγκολος Α.1, Πολύζος Σ.1 και Ελευθεριάδης Κ.2 1 Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Πολυτεχνική Σχολή, Τµήµα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδοµίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης 2 ΕΚΕΦΕ ∆ηµόκριτος, Εργαστήριο Περιβάλλοντος και Ραδιενέργιας, Ινστιτούτο Πυρηνικής Τεχνολογίας και Ακτινοβολίας 3Γενικό Τµήµα Μαθηµατικών, ΤΕΙ Πειραιά

17:45-18:05 Generalizing Pollution Social Cost

Halkos G. and Kitsou D. Laboratory of Operations Research, Department of Economics University of Thessaly

18:05-18:25 The effect of economic growth and government expenditure on the

environment: evidence using distributed lag models Halkos G. and Paizanos E. Laboratory of Operations Research, Department of Economics, University of Thessaly


ENVECON 2014

1



11η Συνεδρία: 16:45-18:25 Αίθουσα 4 Θεµατική: Βιώσιµες Μεταφορές Προεδρία: Η. Κεβόρκ 16:45-17:05 Climate change, environmental effects of transport modes and

transportation planning Profillidis V.and Botzoris G. Democritus University of Thrace, Department of Civil Engineering

17:05-17:25 Sustainable Transportation and Development: A preventing weapon

against Climate Change Stergiadou A. Aristotle University of Thessaloniki Faculty of Agriculture, Forestry & Natural Environment

17:25-17:45 Sustainable Transportation Planning and Traffic Noise reduction in Urban Built Environment Galanis A.1, Botzoris G.2 and Eliou N.1 1 University of Thessaly, Department of Civil Engineering 2 Democritus University of Thrace, Department of Civil Engineering

17:45-18:05 Οικονοµικοτεχνικοί παράγοντες που επηρεάζουν τα έργα διάνοιξης

του δάσους στην ορεινή περιοχή του Μετσόβου µε σκοπό τη βιώσιµη ανάπτυξη της Ταµπέκης Σ. Τµήµα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδοµίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας


ENVECON 2014

1



ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ

ENVECON 2014

1



ΣΥΝΟΨΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

Το πρόγραµµα του συνεδρίου αποτελούνταν από 11 συνεδρίες που έλαβαν χώρα

στις αίθουσες διδασκαλίας του Τµήµατος Οικονοµικών Επιστηµών του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας. Οι 11 θεµατικές ενότητες που παρουσιάστηκαν αφορούσαν την Εκτίµηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, τις Επιχειρήσεις και το Περιβάλλον: Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, τις Ποσοτικές Μεθόδους Οικονοµικής των Φυσικών Πόρων και του Περιβάλλοντος, την Αστική και Περιφερειακή Ανάπτυξη σε σχέση µε το Περιβάλλον, την Πράσινη Οικονοµία, τη Βιωσιµότητα και την Καινοτοµία, την Οικονοµική Μεγέθυνση και το Περιβάλλον, την Οικονοµική Αξιολόγηση του Περιβάλλοντος, τη Θεωρία Παιγνίων, το Βιώσιµο Τουρισµό, τη Βιοποικιλότητα καθώς και τα αποτελέσµατα κάποιων Περιβαλλοντικών Ερευνητικών Προγραµµάτων µεταξύ των οποίων και αυτά του ερευνητικού προγράµµατος ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011 και του έργου 11SYN-8-118.

Στα πρακτικά του συνεδρίου συµπεριελήφθηκαν 45 µελέτες. Οι πρώτες πέντε

εργασίες των πρακτικών του συνεδρίου παρουσιάζουν τα αποτελέσµατα διαφόρων ερευνητικών προγραµµάτων σχετικών µε την αντιµετώπιση των περιβαλλοντικών προβληµάτων. Η 1η εργασία των Χάλκου, Γαλάνη Γ. και Τζερεµέ Π. παρουσιάζει µία εκτενή ανάλυση των µακροχρόνιων σεναρίων µετάβασης σε χρήση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα από τα αποτελέσµατα του ερευνητικού προγράµµατος ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011 και του έργου 11SYN-8-118 µε τίτλο «Σενάρια εκποµπών των αερίων του θερµοκηπίου και πολιτικές καταπολέµησής τους µέχρι το έτος 2030, στους τοµείς της Ενέργειας, των Μεταφορών και της Βιοµηχανίας στην Ελλάδα». Η 2η εργασία των Μαυράκη Ε.∆. και Φλέσσα Α. παρουσιάζει τα αποτελέσµατα του ερευνητικού προγράµµατος PROMITHEAS-4 δίνοντας βαρύτητα στην ανάπτυξη και εκτίµηση των πολιτικών ελέγχου και προσαρµογής και αναδεικνύοντας τις ανάγκες σε γνώσεις, τόσο στο επίπεδο των πολιτικών, όσο και στο επίπεδο της υποστήριξης τους. Η 3η µελέτη των Πρώια, Κούγκολου, Πολύζου και Ελευθεριάδη παρουσιάζει τα αποτελέσµατα των µετρήσεων που έγιναν στα πλαίσια του προγράµµατος Περιβαλλοντικής Πολιτικής Life+ ACEPT-AIR από το Σεπτέµβριο του 2009. Συγκεκριµένα αναλύονται οι συγκεντρώσεις αιωρούµενων σωµατιδίων PM10 ΚΑΙ PM2.5 στην περιοχή του Βόλου κατά τη θερινή και χειµερινή περίοδο 2011–2012 και µε προσπάθεια σύγκρισης µε αντίστοιχα αποτελέσµατα άλλων µελετών της διεθνούς βιβλιογραφίας για άλλες περιοχές. Οι τελευταίες δύο εργασίες έγιναν στα πλαίσια του ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ. Συγκεκριµένα, η 4η εργασία των Χάλκου και Κίτσου ∆. παρέχει µια γενίκευση του αναµενόµενου κοινωνικού κόστους της ρύπανσης επικεντρώνοντας στη γενική του µορφή αλλά και στη χρήση διαφόρων συναρτήσεων πυκνότητας πιθανότητας. Οµοίως η 5η εργασία των Χάλκου και Παιζάνου βασιζόµενη σε υποδείγµατα κατανεµηµένων χρονικών υστερήσεων εξετάζει την επίδραση της οικονοµικής µεγέθυνσης και των κυβερνητικών δαπανών στο περιβάλλον.

ENVECON 2014

1



Οι επόµενες τέσσερεις µελέτες ασχολούνται µε την οικονοµική ανάπτυξη και το περιβάλλον µε έµφαση στην κλιµατική αλλαγή. Η 6η µελέτη του Γ. Χάλκου απαντά στο ερώτηµα αν ισχύει η υπόθεση της περιβαλλοντικής καµπύλης Kuznets εξηγώντας την έννοια της υπόθεσης αυτής. Με τη χρήση κατάλληλων οικονοµετρικών µεθόδων ανάλυσης panel δεδοµένων εξετάζεται εµπειρικά η σχέση εκποµπών CO2/c και ΑΕΠ/c δείχνοντας ότι η ύπαρξη ετερογένειας µεταξύ των χωρών απαιτεί προσεκτική υποδειγµατοποίηση και υιοθέτηση κατάλληλων πολιτικών αντιµετώπισης των περιβαλλοντικών προβληµάτων. Η 7η εργασία των Καληµέρη, Μπίθα και Richardson εξερευνεί εµπειρικά την αιτιώδη σχέση ενέργειας-οικονοµικής µεγέθυνσης στις περιπτώσεις των ΗΠΑ και της Κίνας. Για το σκοπό αυτό γίνεται µία ιστορική αναδροµή για τις δύο αυτές χώρες σε σχέση µε την εµπειρική υποστήριξη της διερεύνησης ύπαρξης αιτιώδους σχέσης µεταξύ ενεργειακής χρήσης και ΑΕΠ σε συνεργασία µε την εκτίµηση του αποτελέσµατος αποσύνδεσης της ενεργειακή έντασης ανά µονάδα ΑΕΠ και των εκποµπών CO2 ανά µονάδα ΑΕΠ. Η 8

η µελέτη των ∆ιακουλάκη και Κοπίδου εξετάζει τους ερµηνευτικούς παράγοντες της µεταβολής των εκποµπών CO2 στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν και µετά την οικονοµική κρίση. Τα εµπειρικά αποτελέσµατα δείχνουν µία παράπλευρη αρνητική επίδραση της ύφεσης στην αποτελεσµατική χρήση του περιβάλλοντος υποδηλώνοντας σηµαντική αναστροφή της συµβολής των διαφόρων επεξηγηµατικών παραµέτρων στην περίοδο µετά την οικονοµική κρίση. Η 9η εργασία των Νικολάου, ∆ακτυλα και Ευαγγελινού επανεκτιµά την επίδραση της οικονοµική κρίσης στα συστήµατα περιβαλλοντικής διαχείρισης στις µικροµεσαίες επιχειρήσεις. Βάσει πρωτογενούς έρευνας, τα εµπειρικά αποτελέσµατα δείχνουν ότι αν και η οικονοµική κρίση µπορεί να κάνει κάποιες επιχειρήσεις απρόθυµες στην υιοθέτηση συστηµάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης, παρά ταύτα η τρέχουσα περιβαλλοντική νοµοθεσία µπορεί να ισορροπήσει αυτή την τάση και να προωθήσει την εφαρµογή τους.

Οι επόµενες εννέα εργασίες ασχολούνται µε τη χρήση Ποσοτικών Μεθόδων στην Οικονοµική των Φυσικών Πόρων και του Περιβάλλοντος. Η 10η µελέτη των Νάστη και Μάττα ασχολείται πειραµατικά µε την εκµάθηση και επεξήγηση της δυναµικής της κλιµατικής αλλαγής και µε τη βοήθεια ενός δυναµικού προσοµοιωτή κλιµατικής αλλαγής (Dynamic Climate Change Simulator) που είναι µια απλούστευση του πολύπλοκου κλιµατικού συστήµατος στα βασικά συστατικά της συγκέντρωσης CO2, των ανθρωπογενών εκποµπών CO2 και στη φυσική απορρόφηση CO2 στην ατµόσφαιρα. Η 11

η εργασία των Κατρακυλίδη, Κυρίτση και Πάτσικα, βάσει ετήσιων στοιχείων για την περίοδο 1960–2012 και τη χρήση οικονοµετρικών µεθόδων, ασχολείται µε τις δυναµικές αιτιώδεις και µη σχέσεις µεταξύ εκποµπών CO2, ενεργειακής κατανάλωσης και µεγέθυνσης στη χώρα µας.

Η 12η εργασία των Κεβόρκ και Χάλκου παρουσιάζει τα διαστήµατα εµπιστοσύνης των εκατοστηµορίων στην περίπτωση µιας στάσιµης διαδικασίας ΑRMA και µε εφαρµογή στις ετήσιες εκποµπές CO2 για τη χρονική περίοδο 1960-2012. Η 13

η εργασία των Μάρκου, Μιχαηλίδη, Λοίζου και Μάττα εξερευνά θέµατα σχετικά µε την κλιµατική αλλαγή και τους υδάτινους πόρους και τη γεωργία στην Κύπρο. Αυτό επιτυγχάνεται µε τη βοήθεια της µεθόδου της υποθετικής αγοράς για την αποτίµηση του περιβάλλοντος και την εκτίµηση της προθυµίας πληρωµής καθώς και της µεθόδου Delphi.

ENVECON 2014

1



Οι επόµενες εργασίες επικεντρώνονται στη Θεωρία Παιγνίων. Η 14η εργασία των Χάλκου και Παπαγεωργίου µελετά τη δυναµική της ρύπανσης και την πιθανότητα αστάθειας και κύκλων, καταλήγοντας µεταξύ άλλων ότι παίρνοντας το απλό υπόδειγµα ρύπανσης ενός σταδίου µε µία µεταβλητή ελέγχου και επεκτείνοντας σε µεταβλητές δύο σταδίων, η ισορροπία ενδέχεται να αλλάξει µε το ρυθµό άριστων εκποµπών ρύπων να είναι κυκλικός. Η 15η εργασία των Μανούση και Ξεπαπαδέα εξετάζει τη ρύθµιση της κλιµατικής αλλαγής µε τη χρήση γεωµηχανικών µεθόδων όταν οι χώρες παρουσιάζουν ετερογένεια. Για το σκοπό αυτό µελετήθηκε ένα απλό δυναµικό παίγνιο σχεδιασµού άριστης πολιτικής σε όρους εκποµπών ρύπων και γεωµηχανικών προσπαθειών. Η 16η εργασία των Κουτσούµπα και Καµπά εξετάζει το θέµα της κατανοµής δικαιωµάτων αλίευσης για τη διαχείριση του Μεσογειακού τόνου. Η 17η εργασία των Καρκατσούλη, Παρούσσου, Φράγκου και Κάπρου χρησιµοποιώντας ένα υπόδειγµα γενικής ισορροπίας εκτιµά το πλεονέκτηµα της πρώτης κίνησης στην πολιτική για την κλιµατική αλλαγή. Συγκεκριµένα αναλύονται τα µακροοικονοµικά κόστη και οφέλη για την ΕΕ ως ο ηγέτης (first mover) στον έλεγχο της κλιµατικής αλλαγής. Τέλος η 18η εργασία των Χάλκου και Τσιλίκα προτείνει ένα υπόδειγµα ανάλυσης και απεικόνισης των συνεργιστικών µηχανισµών επίδρασης των σχετικών µε την κλιµατική αλλαγή κοστών.

Οι επόµενες πέντε εργασίες ασχολούνται µε την εκτίµηση των περιβαλλοντικών

επιπτώσεων. Η 19η εργασία των Κόλλια και Παπαδάµου εξετάζει µε οικονοµετρική υποδειγµατοποίηση την αντίδραση των επενδυτών σε φυσικές και ανθρώπινης προέλευσης καταστροφές. Η 20η εργασία του Χ. Κίτσου αναφέρεται στα πυρηνικά ατυχήµατα και στις κοινωνικοοικονοµικές τους επιπτώσεις. Η 21η εργασία της ενότητας αυτής από τους Καζαµία, Παπακωνσταντίνου και Κασσιό προτείνει ένα σύστηµα αξιολόγησης για µελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων µε προδιαγραφή και δηµιουργία ενός αλγόριθµου ποιότητας. Η 22η µελέτη των Αγγελάκογλου και Γκαϊντατζή αναλύει τα στοιχεία τα οποία µια βιοµηχανία θα πρέπει να στοχεύει να αποκτήσει ώστε να βελτιώσει την περιβαλλοντική της βιωσιµότητα βάσει των αρχών της Βιοµηχανικής Οικολογίας για την αποτίµηση της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας των επιχειρήσεων, Τέλος η 23η εργασία των Σκριµιζέα, Παπακωνσταντίνου και Παπαδοπούλου προτείνει µία στρατηγική προσαρµογής στην Κλιµατική Αλλαγή ως εργαλείο ικανό να διαχειριστεί, την κατάλληλη προσαρµογή του σχεδιασµού του ελληνικού χώρου αλλά και την απαραίτητη ανάπτυξη συνεργασίας των διαφόρων επιστηµονικών πεδίων και κλάδων που εµπλέκονται στο πολυδιάστατο αυτό πρόβληµα.

Οι εποµένες µελέτες αφιερώνονται στις Επιχειρήσεις και το Περιβάλλον και την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Η 24η εργασία των Σταυροπούλου, Κωστάκη και Σαρδιανού εξετάζει τους προσδιοριστικούς παράγοντες που καθορίζουν τις αντιλήψεις των καταναλωτών απέναντι στην εταιρική κοινωνική ευθύνη µε έµφαση στις περιβαλλοντικά φιλικές στρατηγικές. Η 25η εργασία των Σεπετή και Ρίζου αναφέρεται εκτενώς στην εταιρική κοινωνική ευθύνη και στις πολιτικές περιβαλλοντικής διαχείρισης µε αναφορά στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα της χώρας µας. Η 26η εργασία των Μεταξά και Τσαβδαρίδου εξετάζει τον τρόπο µε τον οποίο η κλιµατική αλλαγή ερµηνεύεται στις αναφορές εταιρικής κοινωνικής ευθύνης των Ελληνικών επιχειρήσεων. Η 27η εργασία της

ENVECON 2014

1



ενότητας από την Μ. Μαρκάτου συζητά τον τρόπο αντίδρασης των Ελληνικών επιχειρήσεων στο εθνικό κάλεσµα για πράσινη επιχειρηµατικότητα.

Στις ίδιες γραµµές, οι επόµενες µελέτες αναφέρονται στην πράσινη οικονοµία, τη βιωσιµότητα και την καινοτοµία. Η 28η µελέτη των Σκουλούδη, Μαλέσιου, Jones και Ευαγγελινού εξερευνεί την επιχειρηµατική περιβαλλοντική λογιστική σε σχέση µε την κλιµατική αλλαγή και δείχνοντας σε τι επίπεδο οι Ελληνικές επιχειρήσεις καταγράφουν και αποκαλύπτουν περιβαλλοντικές πληροφορίες. Η 29η εργασία των Μαρκάτου και Σταµπουλή µελετά και µετρά το προϊόν της αειφορικής καινοτοµίας στις χώρες του ΟΟΣΑ. Τα αποτελέσµατα βασίζονται στην καταγραφή πατέντων και τη χρήση τους ως δείκτες καινοτοµικών προϊόντων. Η 30η µελέτη των Χάλκου, Τζερεµέ Ν. και Κουρτσίδη, µε τη βοήθεια της προσέγγισης ενός προσθετικού δύο σταδίων DEA, ασχολείται µε τους δείκτες περιφερειακής αειφορικής αποδοτικότητας στην Ευρώπη. Η 31η εργασία των Σταµπουλή και Γεωργατζή εξετάζει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οι διάφορες πολιτικές ενθαρρύνουν τις οικο-καινοτοµίες ενώ κατηγοριοποιούνται τα εµπόδια που ενδέχεται να ανακύψουν κατά την υιοθέτηση τους.

Οι επόµενες πέντε εργασίες αναφέρονται στην αστική και περιφερειακή Ανάπτυξη και το περιβάλλον. Η 32η εργασία των Χάλκου και Τζερεµέ Ν. αναφέρεται στην περιφερειακή περιβαλλοντική αποδοτικότητα σε σχέση µε την οικονοµική µεγέθυνση και την αύξηση του πληθυσµού και µε τη χρήση της µεθόδου της δεσµευµένης range directional συνάρτησης απόστασης. Η 33η εργασία των Σοφίου, Παπακωνσταντίνου και Κασσιού αναφέρεται στην αστικοποίηση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις επιδράσεις της στην ατµοσφαιρική ρύπανση, το κλίµα και το οικοσύστηµα και µε αναφορά στην περίπτωση του Λεκανοπεδίου Αττικής. Για το σκοπό αυτό η µελέτη αναφέρεται στους ρύπους από την Αθήνα, το Κάιρο και την Κωνσταντινούπολη που επηρεάζουν το κλίµα της ανατολικής Μεσογείου. Βαρύτητα δίνεται στις κλιµατικές αλλαγές από την βεβαρηµένη δόµηση των πόλεων και τη δηµιουργία αστικών νησίδων στις µεγαλουπόλεις της Μεσογείου µε ειδική αναφορά στην Αθήνα. Η 34η εργασία των Γαλάνη Α. και Ηλιού αναλύει την Ευρωπαϊκή και Ελληνική πολιτική για δηµιουργία βιώσιµου αστικού περιβάλλοντος δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις βιώσιµες αστικές µετακινήσεις. Επίσης παρουσιάζονται διάφοροι αειφορικοί δείκτες των πόλεων, καθώς και δείκτες αποτίµησης αυτής της βιώσιµης κινητικότητας. Η 35η εργασία των Αρβανιτίδη και Νασιώκα διερευνά τη συλλογική διαχείριση των υπόγειων υδάτων στην περιοχή της Λάρισας και αναπτύσσει το εννοιολογικό πλαίσιο για τη µελέτη των υπογείων υδάτων ως κοινών πόρων. Στις γραµµές αυτές αξιολογεί εµπειρικά τη δυνατότητα συλλογικής δράσης των χρηστών των υπόγειων υδάτων για αρδευτικούς σκοπούς και απαντά στο ερώτηµα του αν τα ζητήµατα της διαχείρισης υπόγειων υδάτων στην περιφγέρεια της Θεσσαλίας είναι τραγωδία ή ευκαιρία. Τέλος η 36η εργασία των Οικονόµου και Ράπτη διερευνά και εξετάζει οικονοµετρικά τις επιδράσεις ατοµικών και µακροοικονοµικών παραγόντων στην ατοµική υποκειµενική ευηµερία.

Η επόµενη ενότητα µελετών ασχολείται µε την Οικονοµική Αξιολόγηση του

Περιβάλλοντος. Η 37η εργασία των Jones, Clark, Μαλέσιου και Ευαγγελινού εξετάζει µε

ENVECON 2014

1



πρωτογενή έρευνα την επίδραση των παραµέτρων του κοινωνικού κεφαλαίου στην προθυµία πληρωµής για την προστασία της παράκτιας ζώνης στη Νότιο-Ανατολική Αγγλία. Η 38η εργασία των Κουντούρη και Dávila προτείνει µία ολοκληρωµένη κοινωνικο-οικονοµική προσέγγιση και αποτίµηση για την εφαρµογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα στην Ελλάδα. Η 39η εργασία των ∆αµίγου, Κοντογιάννη, Τουρκολιά, Σκούρτου, Ανδρεάδη και Βελεγράκη παρουσιάζει ένα σύγχρονο πλαίσιο διαχείρισης στην αποτίµηση των πολιτικών προσαρµογής στην µέση αύξηση της στάθµης της θάλασσας. Η 40η εργασία των Φ. Κουντούρη, E.B. Κουγέα κ.ά. µε τη χρήση της µεθόδου διαµόρφωσης επιλογών αποτιµά τις οικονοµικές αξίες που δηµιουργούνται από τις βελτιώσεις στην ποιότητα των υδάτων και κατ’ επέκταση του περιβάλλοντος. Η µελέτη περίπτωσης αναφέρεται στη περιοχή Rokua στη Βόρεια Φιλανδία µία περιοχή εξαρτώµενη από τα υπόγεια ύδατα και πολύ ευαίσθητη στην κλιµατικές αλλαγές και τις φυσικές µεταβολές.

Οι επόµενες εργασίες αφορούν τη βιοπικοιλότητα, το βιώσιµο τουρισµό, και τις

βιώσιµες µεταφορές. Η 41η εργασία των Οικονόµου, Νεοφύτου και Ματσιώρη εξετάζει εµπειρικά τα κίνητρα σχεδιασµού τουριστικών γεγονότων παρέχοντας ευρήµατα χρήσιµα για τη διαχείριση και την προώθηση αειφορικών και αποτελεσµατικών από πλευράς κόστους τουριστικών πολιτικών. Η 42η µελέτη των Ματσιώρη, Βαρσαµούση, Εξαδάκτυλου και Βαφείδη προσδιορίζει τους παράγοντες απόδοσης οικονοµικής αξίας στη θαλάσσια βιοποικιλότητα εκτιµώντας τη µέση προθυµία πληρωµής για τη διατήρησή της. Η 43η εργασία των Προφυλλίδη και Μποτζώρη προσεγγίζει την κλιµατική αλλαγή και τις επιδράσεις των µεταφορών σε παγκόσµιο αλλά και εθνικό επίπεδο. Η 44η εργασία των Γαλάνη Α., Μποτζώρη και Ηλιού βασιζόµενη σε αποτελέσµατα πρωτογενούς έρευνας, προτείνει πολιτικές επίτευξης βιώσιµων µεταφορών και µείωσης του θορύβου από την κυκλοφοριακή συµφόρηση µε αναφορά στην πόλη του Βόλου. Οι πολιτικές αυτές µπορούν να βελτιώσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά διαβίωσης των ανθρώπων στα αστικά κέντρα και µάλιστα στην οικονοµική κρίση που διανύουµε. Τέλος η 45η εργασία του Σ. Ταµπέκη παρουσιάζει τους οικονοµικοτεχνικούς παράγοντες επίτευξης βιώσιµης ανάπτυξης και επηρεασµού των έργων διάνοιξης του δάσους στην περιοχή του Μετσόβου. Γεώργιος Χάλκος Ε̟ιστηµονικός Υ̟εύθυνος Συνεδρίου Καθηγητής Οικονοµικής των Φυσικών Πόρων ∆ιευθυντής Εργαστηρίου Επιχειρησιακών Ερευνών

ENVECON 2014

1



Άρθρα Συνεδρίου

ENVECON 2014

1



An analysis of long-term scenarios for the transition

to renewable energy in Greece∗∗∗∗

George Halkos, Georgia Galani, Panayiotis Tzeremes Laboratory of Operations Research, Department of Economics,

University of Thessaly, Korai 43, 38333, Volos, Greece

[email protected] [email protected] [email protected] Abstract The climate and energy package known as the "20-20-20" targets is a set of binding legislation which aims to ensure the European Union meets its ambitious climate and energy targets for 2020. The Commission proposes a new objective of increasing the share of renewable energy to at least 27% of the EU's energy consumption by 2030. In combination with European and national targets the key objective of this work is to construct scenarios for the carbon intensive Greek energy system and to investigate how are reflected in both economic and environmental terms. The tool used in the scenario analysis is the Long range Energy Alternatives Planning System (LEAP). The assembly of the model for evaluating energy scenarios in Greece and the results of these policy-based scenarios are described. Furthermore, the impacts of energy supply and demand are explored, along with their implications for national long-term policy plans.

Keywords: Climate change; Renewable energy sources; Greek energy system.

JEL κωδικοί: Q20; Q40; Q41; Q42; Q54.

∗ Work in this research has received funding from the "GHGsMETI" program, which takes place within the SYNERGASIA 2011 action and is supported by the European Regional Development fund and Greek National Funds, project number 11SYN_8_118. The text represents the authors’ views.

ENVECON 2014

1



1. Introduction An important issue for public health, economy and the environment is air quality

that is negatively related to climate change. Although various policies have been implemented in national and sectoral level, air pollution continues to pose a threat to human health and affect the economy and the environment. However, Europe under the framework of integrated policies, has achieved to reduce emissions of various air pollutants and substances such as sulphur dioxide (SO2), carbon monoxide (CO), benzene (C6H6) and lead (Pb) (European Environment Agency, 2013).

In 2007, targets were set in order to develop an energy efficient and low carbon Europe. These targets, known as the "20-20-20" targets include:

• A 20% reduction in EU greenhouse gas emissions from 1990 levels; • An increase in the share of EU energy consumption produced from renewable

resources to 20%; • A 20% improvement in the EU's energy efficiency.

Moreover, in 22 January 2014, an integrated policy framework for the period up to 2030 was presented towards a renewable energy economy as the share of renewable energy sources is set to increase by at least 27% till 2030.

The Greek government in an effort to adopt a green economy has included ambitious policies and measures for increasing the use of renewable energy. Specifically, Law 3851/2010 sets the framework for the deployment of renewable energy. The government tries to ensure that the 2020 European targets are met. The development of renewable energy sources in the electricity sector is of crucial importance to achieve the National and European objectives. The overall target of 20% participation of Renewable Energy Sources (hereafter RES) in gross final energy consumption is composed of 40% participation of RES in electricity production, 20% in heating and cooling and 10% in transport.

Additionally, it is necessary to make investments in the electricity sector and exploit the potential of wind and solar energy. An important development is to connect Greek islands with abundant wind and solar power potential to the mainland transmission network and to expand hydropower and natural gas capacity (IEA/OECD, 2011).

At national level the energy sector is very important for economic development. From an environmental perspective, the energy sector in Greece can be characterized by the inefficient use of energy, the small reduction of greenhouse gas emissions as well as the slow replacement of conventional fuels (like lignite). Nevertheless, many actions have been initiated in order to comply with EU policies on the management of energy by looking for improvements over the national legal framework considering the production and consumption of energy. Furthermore, Renewable Energy in Greece is at a relatively high level of capacity utilization, particularly in the most prevalent forms, following the global and European trend and creating a national strategy (European Environment Agency, 2012; p. 178).

The remainder of this paper is structured as follows. In Section 2, we explore the basics concerning the penetration of renewable energy sources in the Greek energy system and specifically in the electricity generation sector, providing information for the existing legislative framework. Section 3 presents the Long range Energy Alternatives Planning

ENVECON 2014

1



system (LEAP), the proposed scenarios and the basic key assumptions. Section 4 comments on and analyzes the results of the simulation output, emphasizing the technical, environmental and economic implications. Finally, the last section summarizes our main findings. 2. Background

RES constitute a cost-effective solution for the energy sector, the society and the environment offering in terms of energy supply much more friendly solutions compared to conventional fossil fuels. Energy independence, geographical dispersion and diversity of the primary forms of energy are some of the reasons that are evaluated and included in government planning of many countries worldwide. In economic terms, the use of RES while depending on the economic prosperity of the country, has further a long-term perspective even during a financial crisis. Although, greenhouse gas mitigation strategies are generally considered costly, the renewable energy and more efficient conversion technologies may have positive socioeconomic effects, create employment and lead to increase in exports (Mathiesen et al., 2011).

The Greek Ministry of Environment, Energy and Climate Change confirms the negative effects of climate change the solution of which is one of the key priorities. At regional level, actions required to address climate change must involve a change of the current growth model towards a sustainable, green economy and low or zero carbon emissions through the use of modern technology. The low carbon model should be based on horizontal coordination of mitigation policies that will be implemented in the sectors of energy, industry, transport and agriculture. The Greek Action Plan for Greenhouse Gases Abatement includes the decarbonisation of the Greek energy system by introducing low carbon sources or RES (IEA/OECD, 2011). The Greek renewable energy policy follows EU requirements such as the binding target to increase the share of renewable energy in gross final energy consumption by 2020. The government plans to reach the 2020 renewable energy targets through a combination of measures on energy efficiency and renewable energy1.

Greece as a developed country has a relatively high energy demand, considering its size, and an above the average consumption per capita. The country's population, according to the census of 2011, reached a total of 10,815,197 inhabitants, placing Greece marginally outside of the ten most populous European countries, but ahead of several major economies which affects the energy demand ranking (Hellenic Statistical Authority, 2012; Marcu, 2011). Energy production in Greece is dominated by the Public Power Corporation (PPC) which holds the biggest share in the supply of electricity. In Figure 1 and for the year 2012, it is shown that the biggest share of electricity generation by PPC came from lignite (68.4%), oil (11.9%), natural gas (9.4%), hydro (9.7%) and renewable energy (0.6%) (Public Power Corporation S.A., 2012). The category hydro represents the large scale

1 Policies and measures are described in detail in Ministry of Environment, Energy and Climate Change (2010).

ENVECON 2014

1



hydropower projects while the renewable energy category includes photovoltaic, biomass, small scale hydropower projects and wind parks.2

Figure 1: Electricity Generation in Greece in 2012

2.1. Legislative framework

According to Law 3851/2010 on the acceleration in the development of RES to deal with climate change and other provisions relating to the jurisdiction of the Ministry of Environment, Energy and Climate Change, the Greek government, proceeded to increase the national goal for participation of RES in final energy consumption to 20%, which specializes in 40% participation of RES in electricity, 20% in heating and cooling needs and 10% in transport (Ministry of Environment, Energy and Climate Change, 2012a).

Considering the economic part of Law 3851/2010, new electricity pricing for the main categories has been submitted and is analyzed in Table 1. The aforementioned Law is an important part of the National Action Plan for Renewable Energy, which taking into account the standards of the European Energy Policy, is prepared to be able to "play the role of a potential tool for monitoring national energy goals" (Ministry of Environment, Energy and Climate Change, 2012a; Law, 3851/2010).

Concerning the energy savings field, Greece has already implemented the 1st Energy Efficiency Action Plan, which provides 9% of energy savings in final energy consumption by the year 2016 in accordance with Directive 2006/32/EC. Moreover, in the context of Law 3855/2010, which has been added to the recent regulation on energy performance of buildings, there is advancement in the development of market mechanisms and implementation of specific measures and policies aimed at achieving this national goal (Ministry of Environment, Energy and Climate Change, 2012a).

The Ministerial Decree 19598/01.10

Proceedings FINAL...

Documents

Transcript of Proceedings FINAL...