PROBLEMI SOCIOLOGIJE PROBLEMI SOCIOLOGIJE MORALNOG ŽIVOTAMORALNOG ŽIVOTA

=>Problemima sociologije moralnog života bavili su se sociolozi,ali i filozofi-moralisti

=>filozofi-moralisti= moralni život isključivo vezan uz individualnu svijest, uz unutrašnji čovjekov život, tj. savjest

=>BERGSON –suprotstavlja STATIČKU (odgovara zatvorenom društvu, a zasniva se na instinktu) i DINAMIČKU MORALNOST

(odgovara otvorenom društvu,a zasniva se na mističnoj intuiciji)

=>SCHELER- izradio nepromjenljivu ljestvicu vrijednosti (soc.moralnog života ograničio na proučavanje različitih putova kojima se moralni život

ostvaruje)

RAUH- gotovo sve vrste moralnog života izjednačavao je s moralom djelovanja

=>sociolozi – nisu nikada sumnjali u povezanost između moralnog života i društvenog života

najveći problem= pretpostavljali su da postoji samo jedna stvarna vrsta morala,a svaki drugi moral su odbacivali

Smith, Comte, Sutherland i Sorokin došli su do ALTRUISTIČKOG MORALA

Bentham i Mill do UTILITARISTIČKOG MORALA

Westermark do MORALA OSJEĆANJA

=> Gurvitch = postoje različite vrste morala = unutar svake vrste dolazi do sukoba

između različitih oblika morala = razlikuje 8 vrsta stvarnog moralnog

života : 1. TRADICIONALNI MORAL 2. FINALISTIČKI 3. MORAL VRLINA 4. MORAL NAKNADNO DONIJETIH SUDOVA 5. IMPERATIVNI MORAL 6. MORAL IDEALNIH SIMBOLIČKIH

PREDODŽBI 7. MORAL ASPIRACIJE 8. MORAL DJELOVANJA I STVARALAŠTVA

6 PAROVA OBLIKA STVARNOG MORALNOG ŽIVOTA:

1. MISTIČNI MORAL I RACIONALNI MORAL 2. INTUITIVNI I REFLEKSIVNI MORAL 3. STROGO NORMIRANI MORAL I MORAL

PRIRODNIH OBDARENOSTI 4. MORAL KOJI PROŠIRUJE SVOJE PODRUČJE I

MORAL KOJI GA SUŽAVA 5. MORAL KOJI SE STROGO POŠTUJE I LABAVI

MORAL 6. KOLEKTIVNI MORAL

TRADICIONALNI MORALTRADICIONALNI MORAL moralni stav koji se zasniva na autoritetu

običaja,tradicije

=>među društvenim klasama najskloniji su tradicionalnom moralu: plemići, zamljoposjednici, a naročito seljaci

=> Autoritet tradicije nije bio jedini faktor, već i napori koji su bili priznati kao pozitivni

FINALISTIČKI MORALFINALISTIČKI MORAL Podrazumijeva sve moralne stavove zasnovane na

autoritetu dobara uzetih kao cilj i na autoritetu najpogodnijih sredstava tih ciljeva

Ta dobra mogu biti: užitak,sreća, sigurnost, zdravlje dug život, moć društva itd.

Najskloniji finalističkom moralu bila je buržoazijska klasa

Najznačajnije žarište tog morala predstavlja SREDNJA BURŽOAZIJA I TZV. POSLOVNI KRUGOVI

MORAL VRLINAMORAL VRLINA Podrazumijeva sve moralne stavove koji se oslanjaju na

autoritet trajnih savršenstava individualnog ili kolektivnog karaktera

Moralna savršenstva mogu biti različita: => hrabrost => vjernost => iskrenost => umjerenost => skromnost => neustrašivost => poniznost => nježnost…itd.=> Prednost moralu vrline posebno su davali plemići te

feudalci i vitezovi

MORAL NAKNADNO MORAL NAKNADNO DONIJETIH SUDOVADONIJETIH SUDOVA

Podrazumijevamo sve moralne stavove zasnovane na autoritativnom uplivu neodobravanja ili odobravanja koje se odnosi na već izvršeno ili tek namjeravano ponašanje

ovaj moral javlja se u društvima koja su u prijelaznoj fazi,u destrukturaciji ili u onima gdje dolazi do spajanja više civilizacija

Npr. Situacija u SAD-U u doba njihova rasta

=> Najskloniji ovom moralu je srednja klasa

IMPERATIVNI MORALIMPERATIVNI MORAL Podrazumijevamo sve one moralne stavove koji se

zasnivaju na autoritetu propisa i dužnosti Imperativni moral je vrlo strog i ima izrazito negativno

i represivno obilježje Negativno= suprotstavlja se otporima represivno= nastoji odstraniti negativne vrijednosti = vežemo uz moral sankcija Najsklonija je buržoazija s ograničenim

sredstvima,sitna buržoazija te niže činovništvo Posebne grupacije koje daju prednost ovom moralu su: => grupacije po lokalitetu => dobrovolje grupacije (sindikati,zadruge,itd.)

MORAL IDEALNIH MORAL IDEALNIH SIMBOLIČKIH PREDODŽBISIMBOLIČKIH PREDODŽBI

Podrazumijeva sve moralne stavove temeljene na autoritetu uzvišenih,ali konkretnih uzora

Primjeri idealnih simboličkih predodžbi: => vrač,starješina,prorok, jogi,tiranin,

mudrac,svetac => mučenik,genije, feudalac…itd.

Ovaj moral se najviše javlja u uzburkanim epohama:

=>reforme, građanski ili međunarodni ratovi,štrajkovi i sl.

=> Najskolnija tome je proleterska klasa

MORAL ASPIRACIJEMORAL ASPIRACIJE=>podrazumijevamo skup moralnih stavova

temeljenih na autoritetu poželjnoga

U stvarno postojećem moralu pojavljuje se često

Najviše se pojavljuje u zapadnjačkom društvu u doba

renesanse te u današnjem zapadnjačkom društvu

Najskloniji moralu aspiracije su: seljačka klasa, buržoazijska te proletarijat

MORAL DJELOVANJA I MORAL DJELOVANJA I STVARALAŠTVASTVARALAŠTVA

Podrazumijevamo skup moralnih stavova temeljenih na autoritetu stvaranja novih sadržaja i situacija

ovaj moral može biti interpretiran na različite načine: => može biti sadržan u magijskom moralu => u prometejskom moralu => te u faustovskom moralu

Najskoliniji je proletarijat i to kada dođe na vlast i kada je

vlast stvarno u njegovim rukama

Gurvitch razlikuje i tipove društva s obzirom na moralni život :

=> HARIZMATIČKE TEOKRACIJE => PATRIJARHALNA DRUŠTVA => FEUDALNA DRUŠTVA => MORALNI ŽIVOT ANTIČKIH

GRADOVA-DRŽAVA => MORALNI ŽIVOT S

POČETNOM FAZOM KAPITALIZMA => DEMOKRATSKO-LIBERALNA

DRUŠTVA