PR.I. Edurne Mtz

Edurne Martinez Arrese

32.1 taldea

PRACTICUM I-EKO MEMORIA.

AMARA BERRI MORLANS

IKASTETXE PUBLIKOA

PRACTICUM 1. MEMORIA

1

AURKIBIDEA

1. Sarrera………………………………………………….…………………...…2

2. Testuinguruaren aurkezpena………………………………….……...…3-5

3. Behaketaren ondorio nagusiak…………………………………….....6-15

3.1. Antolaketa……………………………………………………………..6-8

3.2. Harremanak……………………………………………………….....8-11

3.2.1. Hizkuntzaren menderatzea eta euskararen erabilera…....11

3.3. Metodologia…………………………………………………………….15

4. Hizkuntza menderatzea eta euskera

sustatzea……………………………………….....……………………..15-19

5. Bibliografia………………………….………………………………………..20


2

1. SARRERA

Txostenean murgildu aurretik, garrantzitsua deritzot, behaturiko fenomenoen azterketak

behar bezala ulertu eta lanari osotasuna emateko, neure praktikaldia testuinguruan kokatzea.

Amara Berri Morlans ikastetxea, ez da Donostiako beste edozein ikastetxeren parekoa;

berrikuntza, saiakuntza eta ikerkuntzagatik aurrera egin izanagatik izaera propioa duela esan

genezake. Printzipio hauek oinarri izanik, hezkuntza eta praktika guztiz uztarturik daramatzan

proiektu global irekia litzateke, aldaketak, momentu eta egoeraren arabera ezinbestekotzat

dituena. Gizakia izaki globaltzat hartzen du eta testuinguru honetan, sistema honen oinarrizko

funtsa, ikasleak gizartearen aurrean izan ditzakeen arazoei aurre egiteko, konpetente izaten

heztea izango da.

Besteak beste, ikastetxeak eta osotasunean Amara Berri sistemaren pedagogia berritzailea

ezagutzeko jakin minagatik aukeratu dut praktikak bertan egitea. Izan ere, metodologia berri

honetan lan egiteak irakasle munduan murgiltzea ahalbideratzeaz gain, hezkuntza metodologiei

dagokienean, nire ikuspuntu eta ezagutzak zabaltzeko aukera paregabea eskaini diezadake.

Horrela bada, l. practicum honen helburu pertsonala, alde batetik, klase teorikoetan emandakoa

praktikan jartzen ahalegintzea izan da; baina era berean, hezkuntzak osotasunean eta maila

praktiko batean eman ditzakdakeen alderdi berri guztiak barneratu eta horien behaketa eta

hausnarketa sakona burutzea izan.

Erronka hau abiapuntutzat izanik, ondorengo orrialdeetan praktikaldian zehar behatutakoaren

inguruko hausnarketa eginen dut non bertatik hainbat ondorio ateratzeko aukera izan dudan. Era

berean, sistema berritzaile honen harira irakasleen baitan ematen den arazo batez jardunen naiz

eta honen aurrean dauden aukerak proposatu.


3

2. TESTUINGURUAREN AURKEZPENA

Amara Berri Morlans

ikastetxea Donostiako Amara

auzoan kokaturiko ikastetxe

publikoa dugu, Amara Berri

Sarearen barnean dagoena.

Gaur egun, hemeretzi ikastetxez osaturiko lan-sare honek planteamendu pedagogikoa, eskola

ulertzeko modua eta parte hartze, inplikatze eta batera arduratzeko irizpideak bere gain hartzen

ditu. Horri esker, antolamendu-egitura mota jakin eta kultura jakin bat bideratzen du, proiektu

global eta ireki baten alde egiteko. Testuinguru honetan, sistema honek, marko berdin batean

lanean diharduten ikastetxeen ikerketa-lanak bildu nahi ditu, gizartearen beharrei era zentzudun,

parte hartzaile eta elkartasunean oinarrituriko kultura estilo batean, erantzun egokia emateko

asmoz.

Horrekin guztiarekin, Amara berri sareko edozein ikastetxek hezkuntzan jarduteko eredu propioa

eta antolamendu-egiturak sortzen ditu, irakasleak etengabeko prestakuntzan murgildu eta

etorkizuneko hiritar autonomo eta esanguratsuak bermatuz.

Gauzak horrela, Amara Berri, 1979az geroztik, “Globalizazioa bizi-prozesu giza sistema ireki

batean” deituriko proiektu baten barnean dago eta berau praktikara eraman, sakondu eta

orokortzeko ahaleginaren poderioz sistema ireki bat bilakatu da. Izan ere, Amara berri, metodo

bat baino, lan egiteko sistema bat dela esan genezake; diziplina arteko sistema bat, konteptuala,

antolakuntza eta plangintzakoa, hausnarketa, analisi eta erabakiak hartzeko sistema konplexua.

Bestalde, sistema honen ardatza berrikuntza pedagogikoa zein ikerkuntza denez, 90.

Hamarkadatik, “Eusko Jaurlaritzak Hezkuntza Sailaren Berrikuntzako Zentrotzat” hartu zuen.


4

Horrez gain, Elkarlan eta Bakerako Hezkuntzako programa bat aplikatzen ari

diren UNESCOren Eskola Elkartuen Planean, COMENIUS programaren partaide da eta egun

EAEko proiektu pedagogiko berritzaileen eredu garbia dela esan genezake. Bestalde, Amara

Berri, izenak dioen bezala Donostiako Amara auzoan sorturiko ikastetxea dugu eta elkarlan

etengabeak, aurretik aipaturiko garapena bideratzea ahalbidetu eta bilakaera demografikoan

berebiziko eragina izan du. Horrela bada, azken urteotan, Amara Berri Sarea biziki zabaldu da,

bai Donostian eta baita Euskal Herri mailan ere. Honako txostenean baina, praktikaldia Amara

Berri Morlans eraikinean burutzea egokitu zaidanez, bereiziki honen testuingurua aurkeztuko

dizuet, beti ere sistema berarekin lanean diharduten ikastetxeekin zerikusia dutela kontutan

izanik.

Hasteko, testuinguruan kokatzeko, aurretik aipatu bezala, Morlans eraikina,

Ferreriasekoarekin batera, Donostiako Amara auzoko Lehen Hezkuntzako haurrak biltzen dituen

ikastetxea dugu, 2009.urtean eraberritua izandakoa.

Eraberritua egoteak, arkitekturari dagokionez, dekorazio, antolaketa, eta diseinua guztiz zainduta

egotea ekarri du. Izan ere, Hezkuntza Sistema honen abiapuntuetako bat ikasleek gaiak

departamendu ezberdinetan lantzea denez, guztiz garrantzitsua suertatzen da organizazio

sistema egoki bat mantentzea ordena manten dadin.

Antolaketarekin jarraituz, pisu ezberdinetan zikloka ezberdintzen dira, departamentu bakoitza

leku logikoan kokatuta dago, kanpoaldean eta barrualdea ondo komunikatuta daude…Azken

finean, estrategikoki eraikitako zentroa dela esan daiteke ikasleen gaitasun eta beharren arabera

egokiturikoa.

Bestalde, klaseen antolaketari dagokionean, orokorrean klase bakoitzean lauzpabost txoko

ezberdin aurki ditzakegu non bakoitzean gaiaren inguruko informazioa, azalpenak… dauden. Era

berean, txoko bakoitzeko taldekako mahaiak egoten dira, elkar lana baita Amara Berri sistemaren

beste oinarrietako bat.

Hontaz gain, klase orotan, IKTeen presentzia guztiz nabarmena dela aipatu beharra dago. Izan

ere, Amara Berri sistema Web 2.0ra bideraturiko hezkuntza berrikuntzan oinarrituriko Eskola 2.0

programan murgildurik dago eta honen baitan ugariak dira eskolan aurki daitezkeen baliabide


5

teknologiko ezberdinak. Ikasle bakoitzak bere ordenagailu portatila izateaz gain, gela bakoitzean

arbela digital bana, bozgorailuak eta proiektorea egoten dira. Gainera, Hedabide gela ere badute

eta bertan teknologia berrietan trebatzen dira ikasleak, ezagutza eta informazioaren gizarteari

aurre egingo dioten hiritarrak hezteko asmotan.

IKTak alde batera utziz, Amara Berrin somatzen den giroa atsegina, alaia eta guztiz kultur

artekoa da. Objektibotasunetik erreparatuz gero, ikasleria herrialde ezberdin askotarikoa dela

errepara daiteke baina behin haurrak gertutik ezagututa, hauek gainontzekoekin guztiz

integratuta daudela ikus daiteke. Adibide bat jartzearren, praktikaldian jarraitu izan dudan

klasean, ukrainiar bat, ekuatoriar bat, afrikar bat, filipinar bat eta ingeles bat zeuden.

Horrenbestez, kulturaniztasuna izango litzateke eskola hau aberats egiten duen alderdi

garrantzitsuetako bat. Hala ere, aniztasun honek, kasu ugaritan euskararekiko zapalkuntza ekarri

du. Bai, tamalgarria bada ere, egungo Amara Berri Morlanseko euskararen egoera guztiz

kezkagarria da. Ikasleek erdaraz egiten dute euren artean; are gehiago, erdaraz zuzentzen

zaizkie irakasleari. Gainera, euskaraz hitz egiten saiatzean euren maila adinarekiko

proportzionala ez dela atzeman daiteke; alegia, duten adinerako akats ugari egiten dituztela eta

ez dutela hizkuntza menderatzen. Hala ere, badirudi honen aurrean ez direla behar bezain

besteko ahaleginik egiten eta egoera okerrera doala.

Hari honetatik, eta zuzenki euskararen arazoari lotuta, gurasoen parte hartzea legoke. Bai,

gurasoak ere eskolaren partaide direla atzeman daiteke. Izan ere, Guraso Elkartea egon badago

eta jakinaren gainean daude euren seme-alaben arazoez. Izan ere, Guraso Elkarteak ikasleriaren

arazoak gertutik aztertu eta honen aurrean eman daitezkeen irtenbideak proposatzen dituzte.

Horretarako, hitzaldi, formakuntza saio edota elkarrizketa ezberdinak proposatzen dituzte. Era

berean, egun amaiera bakoitzean, zentroa auzoan bertan kokaturik dagoenez, gurasoak euren

seme alaben bila etortzen dira. Gainera, Eskolak auzoarekiko parte hartze aktibo bat erakusten

duela aipatzekoa da. Esaterako, Amara auzoko kultura sustatzeko asmoz, ikasleekin “Morlans

Danborrada taldea” sortzen da urtero, edota hilero auzoan zinema saioak eskaintzen dira. Horrez

gain, nabarmentzekoak dira ere arratsaldero eskaintzen diren eskolaz kanpoko kirol jarduerak.

Esan genezake, beraz, Amara Berrik komunitatearekiko harreman estua erakusten duela

honek elkarbizitza sustatuz.

Azken finean, ikastetxe hau Auzoan guztiz integraturiko zentro bat litzateke non komunitatearen

elkarreragina oinarri izanik, aurrera pausoak ematea lortzen duen.


6

3. BEHAKETAREN ONDORIO NAGUSIAK

Ugari eta anitzak izan dira behatu eta aztertu ahal izan ditudan gertaera zein

fenomenoak. Haurren arteko iskanbiletatik hasi eta zentroko antolaketaren inguruko behaketa

sakonak egin ahal izan ditut eta bertatik hainbat ondorio atera ditut. Alabaina, ondorioak azaldu

aurretik, behaketaren testuingurua azaldu eta bakoitzaren inguruko hausnarketa laburra eginen

dut. Horrela bada, lau fenomeno nagusi izango ditut aztergai: antolaketa, harremanak,

metodologia, hizkuntza.

3.1. ANTOLAKETA

Amara Berri ikasleak behaketa objetibo eta superfizial batetik “aske”, “libre” uzten dituen

eskola bat dela badirudi ere, atzetik, beste edozein eskolak baino antolamendu konplexuagoa

dela ondorioztatu ahal izan dut. Denak du bere logika, gauza bakoitza zerbaitengatik dago leku

finko batean jarria. Honek, antolamenduari dagokionean beste eskolekiko ezberdina den hainbat

gauza izatea ekarri du.

Morlanseko antolamentu-

egituraren harira bada, honek,

eskolaren bizitza osoa biltzen

duela esan genezake. Izan ere,

aurreko atalean aipatu bezala,

oinarrizko testuinguru-egiturek

ikastetxeko egitura guztiak

zehazten dituzte. Era berean,

oinarrizko egitura hauek,

irakasleei, familiei eta

atezaintzako langileei

dagozkienak, jantokikoak, kirol-

Jardueretakoak… zehaztu

egiten dituzte eta guzti hauek modu ordenatu eta egokian aurrera eramateko koordinazio eta

kontrol bat eramatea ezinbestekoa suertatzen da.


7

Eskola bada, hainbat sektoretan banatzen dela erreparatu ahal izan dut, antolamendu eta

koordinazio lanak aurrera eramateko asmoarekin. Zikloak, sektoreak, mintegiak, ABZ (Arreta

Bereziko Zerbitzua), IAZ (Ikastetxeen Aholkularitza Zerbitzua) eta egitura pedagogikoa lirateke

antolamendu banaketa horiek. Hala ere, zikloen banaketa zein irakasle ugari haur talde

berarekin aritzea dira antolaketaren harira nabarmendu nahiko nituzkeenak, beste ikastetxeen

antolaketa sistemarekin ezberdina delako.

Lehenari dagokionez, etapa bakoitza bi mailatan banatzea, hau da, ziklotan banatzea

da Amara Berri beste ikastetxeengandik ezberdintzen duen ezaugarri nagusietako bat. Izan ere,

etapa bakoitzean, adin ezberdinetako haurrak elkarlanean aritzen dira eta honen harira askok

zera esan dezakete: Adin txikiagokoak noraezean aurkitzen diren bitartean helduagoak direnak

aspertu egiten dira eta ezin dute aurrera egin.

Beno ba praktikaldiak uste hau ezeztatzeko aukera paregabea izan dira hainbat honako ondorio

hauek ateratzeko aukera izan baitut: Amara Berriko ikas-taldeetan, talde erdiak badaki

testuinguruek nola funtzionatzen duen eta departamentuan sartu berri direnei laguntzen die.

Ikaslerik zaharrenak beraz, gazteen eredu direla esan genezake (lan egiteko moduan; erabiltzen

dituzten estrategia, ikaskuntza-estilo eta erlazionatzeko moduei buruzko erreferentzietan;

interesei, laguntzari eta abarri buruzko erreferentzietan). Era berean, gazteenek, galderak egiten

dizkiete zaharrenei, eta azken horiek “irakasle” rola bete dezakete, ikaskide horiei lagunduz,

Horrela, irakasleari segurtasuna eta laguntza ematen diote, gelaren antolaketa eta koordinazioa

posible eginaz.

Bigarrenari dagokionean ordea, ikasleek irakasle ezberdin ugari izateak bere ondorio

negatibo zein positiboak dituela erreparatu ahal izan dut.

Alde batetik, kontutan hartu beharra dago irakasle batek ikasle ugari izateak berebiziko ardura

suposatzen duela. Gainera, normala den bezala, zenbat eta ikasle gehiago izan, irakasleak

hauekiko duen harremana formalagoa eta ez gertukoa izango da. Honek, era berean, irakasleak

ikaskideak ebaluatu eta kontrolatzeko lana zailduko du.

Hala ere, alde ilunak gailentzen dituen hainbat alderdi atzemateko aukera izan dut. Hasteko,

programen diseinu eta sakontzea askoz aberatsagoa izango da eta era berean departamentu

bakoitzaren espezializazioa handiagoa izango da (irakasleen arloan adituak izango dira eta ikasle


8

kopuru murritzagoa izango da). Gainera, ikasleen jarraipen zabalagoa eta alderatuagoa egitea

posible izango da, irakasle batek ebaluatu beharrean, ikaslea irakasle ezberdinen bidez

ebaluatua izango baita. Amaitzeko, esan beharra dago, irakasle bakoitzak bere departamenduan

aritzeko aukera izateak departamentu horren antolaketa, funtzionamendu eta prestakuntza

hobetuko dutela. Esaterako, arteko gela, artera begira egokiturik egongo da, musikakoa

musikarantz…

Amaitzeko, esan, ikastetxeko antolaketa orokorra aurrera eraman ahal izateko, oinarri

sendoak izatea ezinbestekoa dela. Oinarriak ez ezik, egitura arlo guztiak elkarlanean aritu

beharko dira eskola bide onetik jarraitzeko.

3.2. HARREMANAK

Sakonak, konfiantzazkoak, gertuko direla esan dezakegu Amara berriko kideen arteko

harremanak. Honek, aurreko atalean aipatu moduan, langile zein ikasleen arteko erlazioa ona

izatea ahalbidetzen du ikastetxeko giro atsegina sustatuz. Kasu honetan, behaketa bi zatitan

banaturik dago: ikasle-irakasleen harremanetan eta ikasleen arteko harremanetan.

Ikasle-irakasleei dagokionean, ikastetxe honetan, hezkuntza sistema tradizionalean ez

bezala, irakasleak ikasleen gidari eta laguntzaile papera egiten du, ez du klasearen monopoliorik

eta bien arteko harreman nahiko horizontala da nagusi. Hala ere, praktikaldiko behaketek,

“konfiantzazko” harreman honen harira hainbat aipamen egin behar izatea suposatu didate:

Hasteko, harrituta gelditu naiz irakasleek ikasleenganako duten konfiantzaz. Bai, irakasleek

konfiantza osoa dute haiengan, edozein unetan klasetik kanpo joaten uzten diete; komunera

joateko, fotokopiak egitera ateko, bileraren batera joateko... Baina honen aurrean, ikasleek

autonomia osoz lan egiten dute, ez dute inor gainean izan behar lan egin dezaten. Era berean,

askotan, irakaslea klasetik kanpo ere joaten da eta ikasleak euren lanean murgilduta jarraitzen

dute. Hari honetatik bada, ikasleei uzten zaien askatasuna egongo litzateke, autonomia ematen

zaie, baina baita euren lanak aurrera eramateko ardura eman ere.

Alabaina, autonomo eta arduradun hauekin batera, gelako martxa oztopatzen duen arazoa dugu,

axolagabekeria eta gehiegizko askatasuna alegia. Izan ere, Amara Berrin arduratsua eta

autonomoa denak aurrera egingo du, ikasi egingo du eta aurrera pausoak emango ditu baina


9

ikasi nahi ez duenak eta gogorik ez duenak, alferkeria hutsean ibiltzeko

gehiegizko askatasuna duela ikus daiteke. Bai, batzuetan ikasle

arduragabeek gehiegizko askatasuna dutela errepara daiteke Morlansen. Askatasun honek,

ikasleari ardura maila altu batez dihardutea exijitzen dio momentu oro, irakaslea ez baita euren

atzetik ibiltzen eta asko noraezean aurkitzen dute euren burua. Kasu honetan beraz, irakasle eta

ikaslearen arteko gertutasuna guztiz hautsi egiten da, ikasleak ez baitu irakaslea bere gainean

izaten.

Bestalde, tutoreak ikasleen arazo pertsonalei ematen dien garrantzia da aipatu

beharrekoa da. Alde honetatik, irakasleak berebiziko garrantzia ematen dio ikasleen arazo

guztiei, baita haien emozioei ere. Horrela bada, denbora tarte berezia eskaintzen diote

sentimenduei eta euren ikasleak sakonki ezagutzeaz arduratzen da. Horrela bada, tutorea egun

osoan zehar taldearekin egoten ez bada ere, irakasleen arteko komunikazio etengabearen bidez,

irakaslea eguneko gertaera guztien berri izaten du. Eta noski, gertaera hauek negatiboak badira,

beharrezko neurriak hartzen ditu.Esaterako, klasean istiluren bat gertatuz gero, klasea eten eta

beharrezko neurriak hartzen ditu arazoa konpontzeko. Horrela, ikasle-irakasleen arteko

harremana estutu egiten da eta elkar ezagutzeko aukera zabaldu egiten da.

Harreman estuek, konfiantza edukitzeak, sentimenduak helarazteak… aurretik ikusi bezala,

alderdi positibo ugari dakartza baina arazoa, behin, harremanaren mugak zeharkatuta dator.

Harremanaren estutasuna izan beharko litzatekeena baino handiagoa izanez gero, honek

berebiziko ondorio negatiboak ekarri ditzake. Eta halaxe atzeman izan dut irakasle batzuen

kasuan. Bai, batzuek, ikasle-irakasleen arteko tratuaren muga non ezarri ez dute jakin, konfiantza

gehiegi jarri dute euren ikasleengan eta desmadratu egin zaizkie. Esaterako, plastikako klasean

irakasleak ezin du ordenarik jarri, garrasiak botatzen baditu ere autoritatea galdua du eta inork ez

dio jaramonik egiten. Orain, nahiz eta saiatu, ezin du inondik inora klasearen martxa jarraitu.

Horrela bada, neure ustez, batzuetan, muga non kokatzea zaila egiten bada ere, hasieratik

komenigarria izaten da bertikaltasuna mantentzea, bestela, behin desmadratuta askoz zailagoa

baita normaltasunera bueltatzea.

Azken finean, ikasle-irakasleen arteko harremanen ondorio pertsonal gisa zera esanen nuke:

Guztiz garrantzitsua da nork bere rolak hasieratik argi izatea, hauek menderatu, errespetatu eta

harremanaren “mugak” ahal den neurrian behintzat ez zeharkatzea. Horretarako, beharrezkoa


10

izango da hasieratik nork bere buruari helburu pertsonal batzuk ezartzea eta horietara iristeko

ahaleginak egitea. Era berean, guztiz argi izan behar dugu, konfiantza ez dela laguntasunarekin

lotu beharreko zerbait eta hare gutxiago praktikaldiko irakasleak garenean, ikasleek askotan

lagun bezala hartzen baikaituzte. Horrexegatik, zaila bada ere, aurretik aipaturiko muga ez

zeharkatzea izango da erronka zailenetarikoa. Ikasleak lagun moduan etortzen zaizkigunean,

muga non ezarri jakin behar dugu, eta lehen momentutik bada askoz hobe, bestela, ikasleak

egokitu eta gerora aldatzea guztiz zaila egitea baita. Hala ere, aipatu, muga egoera eta pertsona

bakoitzaren arabera puntu ezberdin batean kokatuko dela; beraz, ezin dezakegula pertsona

guztiekin “formula” bera erabili, zentzuz ibili behar gara, norberaren behar eta gaitasunak

kontutan hartuaz.

Ikastetxeko ikasleen arteko harremanak aztertu ahal izateko, behaketa bi alderdi

ezberdinetan ezberdindu dut. Horrela bada, alde batetik, makrobehaketa egin eta kanpotik ikus

daitekeenaren inguruko hausnarketa egingo dut eta ondoren, behaketa sakonagoa, gertukoagoa

eta pertsonalagoa.

Kanpotik behatuz gero, Amara Berri ikastetxea handia da oso, maila bakoitzeko hiruzpa lau gela

daude eta horrez gain ikasgela bakoitzean ematen den kultur-aniztasuna nabarmentzekoa da.

Hari honetatik, mailaketa sozialean eman zitezkeen bereizketa nabaria den arren esan beharra

dago, 3. Zikloan behintzat kulturarteko bereizketa hau ez dela inondik inora nabari. Aititzik,

kanpotarrak gainontzekoekin guztiz integratuta daude eta gutxinaka B eredua desagertzen ari da

ikasleria osoa D ereduan murgiltzen ari delarik. Gainera, atsedenaldian zein klase tarteetan ez

dira atzerritarren taldetxoak… ikusten. Alde horretatik bereaz, Amara Berri eskola guztiz anti

diskriminatzailea dela esan daiteke. Hala ere, kultura ezberdinetako haurrak elkarrekin solasean

ibiltzen badira ere, aipatu beharra dago jolasetan ematen den genero bereizketa ezkuta ezina

dela. Jolas garaira ateraz gero, erraz ezberdin daitezke zeintzuk diren mutil-nesken txokoak.

Esaterako, futbola soilik mutilen jolasa izaten jarraitzen duen bitartean, sokasaltoa neskatoena

jarraitzen izaten du etab. Generoetan ezberdintasuna nagusi bada ere, alderdi positiboetako bat,

maila ezberdinetako ikasleak atsedenaldian elkarrekin erlazionatzen direla da; adin

ezberdinetako haurrek batera jolasten dute saski-baloira, futbolera, kartetara… Horrela, zentroko

kideen arteko harremanak estutzen joaten direla atzeman daiteke.


11

Behaketa superfiziala albo batera utziz, haurren arteko erregistroari

emanen diogu . Esan beharra dago, askotan, erabiltzen duten erregistroa duten adinerako ez

dela egokiena. Askok bata besteari gehiegikeriak esaten dizkiote, gutxietsi egiten diote elkarri eta

hartatik eztabaida eta borroka ugari sortzen dira.

Eztabaidak, egunero gauza dira ohartu naiz LHko ikastaldeetan. Ohiuak, garraxiak, negarrak,

kolpeak… eguneroko gauza dira ikastetxeko pasilloetan. Horrela gertatu izan zait ere

praktikaldian behatu izan dudan 3. Zikloko klasean. Bertan, klaseko bizpahiru mutil bihurri uneoro

klasekideei zirikatzen dabiltza eta guztiz normala da beste ikasleak haserraraztea. Irakasleak,

hauen gaineko neurriak hartzen saiatzen bada ere, zaila egiten zaio hain mugituak eta kasurik

egiten ez duten haurrei aurre egitea. Horrexegatik, ia egunero¸klasean 5. mailako mutilen artean

iskanbilak egon ohi dira.

Bestalde, nabarmendu beharra dago, iskanbila hauek eguneroko gauza badira ere, enpatia

gestuak egunerokotasunean ageri direla, batez ere nesken artean. Horrela bada, klasean guztiz

garrantzitsutzat hartzen dute guztiak ondo egotea bai animikoki baita fisikoki ere. Era berean,

norbait klasera etortzen ez bada, beti kezkatu eta honekiko enpatia erakusten dute.

3.1.1. HIZKUNTZAREN MENPERATZEA ETA EUSKARA SUSTATZEA

Amaitzeko eta ikasleen arteko harremanen ondorio gisa, esan, Amara berriko ikasleen

harremanak guztiz naturalak diren erlazioak diren, erregistro eta hizkuntzaren erabileran arazo

larri eskola arazo larri batean murgildurik dagoela. Bai, aurretik aipatu bezala, erregistro aldetik

gabezi handiak ikusi izan ditut, baita hizkuntza kalitate eta erabilerari dagokionean ere (Euskal

Herrian erdaraz barra barra aritzen dira). Amara Berri berez, berez euskal eskola publikoa bada

ere, erdera da nagusi eta euskararen zapalkuntza honen aurrean, praktikaldian behintzat

irakaslegoaren aldetik ez dut egoera aldatzeko iniziatiba handirik ikusi. Honek aldatzeko,

komunitate osoaren erantzukizuna behar da, guraso, irakasle zein ikasle eta pertsonalki eskolak

duen gabezi handietako bat dela deritzot.

3.1. METODOLOGIA

Berrikuntzan, saiakuntza zein ikerkuntzan aurrera egin izanagatik ezberdindu eta

gailendu da Amara Berri Ikastetxea azken urteotan. Printzipio hauek oinarri izanik bada,

hezkuntza eta praktika guztiz uztarturik daramatzan proiektu global irekia litzateke, aldaketak

momentu eta egoeraren arabera ezinbestekotzat hartzen dituena. Globalizazioa,


12

indibidualizazioa, normalizazioa, aktibitatea, sozializazioa, sormena eta

askatasuna dira Amara Berri sistemaren metodologia izenpetzen dituzten printzipio

metodologikoak eta hauei jarraiki, hainbat ondorio atera ahal izan ditut bakoitza bere aldetik

aztertuaz.

Hasteko, Amara Berrik ikastetxea bizitzako proiektu global baten moduan ulertzen duela esan

daiteke. Horrexetatik, antolamendu-egitura eta prestakuntza-egitura sozialak egonkorrak eta

osagarriak sortzen dira; hauei esker, norbera bizi, izan eta garatzeko aukera emanez. Bai,

sistema honek, eskolaz gain, komunitatea eta bere kideak kontutan hartzen dituela esan daiteke.

Indibidualizazioari dagokionean ordea, ikastetxe honen printzipioetako bat ikasle bakoitzaren

erritmo, gaitasun eta egoeretan oinarriturik lan egiteko moduak sortzea litzateke eta harritzekoa

da jarrera hori ezagutu eta garatzeko modua. Izan ere, indibidualizazio ahalegin honek oinarri

sendo eta diseinu konplexu bat behar du, baita antolamendu egoki bat ere. Honek bada, ikasleen

banakako ebaluazioa eskatzen du beti ere irizpide orokor batzuk kontutan harturik. Baina

kontzeptu honen inguruan hausnartzen jarriz gero, zeraz ohartu naiz: “Guztiz interesgarri eta

aberasgarria da norberaren erritmoak kontutan hartu eta errespetatzea baina era berean zaila

irakasle batek bakoitza puntu ezberdin batean aurrera eraman ahal izatea”.

Horrela bada, batzuk oso atzeratuta gelditzen direla ikusi ahal izan dut eta gogorik ez badute

behintzat eta inplikaziorik ez badute erakusten, ez dago aurrera egiterik. Irakasle batek ezin du

hogei ikasletik gorako klase batean bakoitzaren erritmoak zehatz mehatz jarraitu bestela kaosa

litzateke. Horrela bada, txokoek aurrera jarraitzen dute, lan metodoak guztiz aproposak dira beti

ere ikasleek ardura eta lan egiteko gogoa erakusten badute. Horrez gain, aipatzekoa iruditzen

zaidan puntu bat, ikastetxe honetan etxeko lanik bidaltzen ez dutela da. Izan ere, indibidualizazio

kontzeptu honi jarraiki, talde osoari ariketa berdinak bidaltzea kontraesana litzateke ez lirateelako

pertsona bakoitzaren erritmo eta gaitasunak kontutan hartuko.

Bakoitzaren gaitasunak bai baina era berean, Amara Berrik, euren ikasleak izaki sozial izatera

bultzatzen ditu. Testuinguru honetan bada, guztiz aipatzekoa da “elkarrekintzari” ematen zaion

garrantzia. Sozializazioak, hein batean emozioak azaleratzeari bide ematen dio eta Amara

Berriren metodologiaren bidez emozioen eta sentimenduen lanketari berebiziko garrantzia

ematen zaio. Alde, ikasle zein irakasleak euren emozioak azaleratzeko arazorik ez dutela ohartu

naiz.Tutoretza klaseetan adierazpena, sentimenduak etab. lantzeko teknikak sakontzen dituzte


13

eta hori ez ezik, edozein arazo suertatuz gero, honi ere bere garrantzi eta

denbora eskaintzen diote tutoretzako klaseetan. Harrigarria benetan ikasleek elkarrekiko

erakusten duten enpatia eta sentimendu oro izenpetzeko duten erraztasuna. Gainera, ikastetxea

handia bada ere, zikloka nahasteak eta urtero taldez aldatzeak jende ezberdina ezagutzea

ekartzen du. Ikastetxea handia bada ere, guztiek elkar ezagutzen dute ondo eramaten dira bai

irakasle eta beste langileekin. Garrantzitsua da beraz sozializatzea, elkarrekin sortzen baitugu

gizartea. Eman eta jaso eginez ikasten baitugu.

Bestalde, eta jada gehiago klasearen martxa eta funtzionamenduari erreparatuz, aktibitatea

delako printzipioari helduko genioke. Amara Berrik persona baten jardunean eta bere egiteko

gaitasunean sinetsi egiten du eta hari horretatik ikasleei ez zaizkie gauzak emanak ematen,

eurek dira sortzaileak, eurek dira autonomiaz lanean jardun behar dutenak eta erabakiak hartu

behar dutenak. Testuinguru honetan bada, irakaslearen papera eskola tradizionalaren guztiz

kontrakoa dela ikusi daiteke. Irakasleak klasearen ardura eta norabidea jarraitu beharrean,

ikasleak berak dira jakin minez, arduraz eta proiektu baten baitan dihardutenak. Alabaina, hauxe,

aurretik aipaturiko gogoarekin guztiz loturik legoke. Ondo lan egiteko, norberaren inplikazioa

ezinbestekoa da eta hainbat kasutan inplikazioa ematen ez denean ikasleak atzean gelditu eta

galdu egiten dira. Hala ere, axolagabekeria edo eskola porrot honen aurrean irakasleak badu

ikaskuntza prozesuan zeresanik. Ikaslearen inplikazioa pizteko “daukanaz, nahi duenaz eta lortu

nahi duenaz jabearazi behar diogu”.

Zentzu horretan bada, Morlans Amara Berriko irakasleak bere ahalegin guztiak egiten dituztela

ohartu naiz estrategia ezberdinen bidez gaizki doazen ikasleak inplikatzeko. Laguntza ezartzen

diete, tutoretza saio bereziak izaten dituzte, euren kasuan testuinguruan aztertzen dituzte… bai,

ahaleginak handiak dira oso. Horrez gain testuinguruak beraz ere ikasleak kokatu egiten ditu: lan-

metodoak, helburuak, baliabideak, garatzen diren ikaskuntza eta gaitasunez jabetzeak, sortzen

diren harremanak…

Hala ere, klaseko hainbat ikaslerekin esan beharra dago, ahaleginak handiak izan badira ere

emaitzek ez dutela fruiturik eman. Antza, Amara Berriko sistema arazo sozio-ekonomiko larririk

ez dituzten maila erdiko ikasleei zuzendurik dago eta arazo larriak dituzten haurrak ez dute

egokitzea lortzen. Izan ere, aurretik aipatu bezala, sistema honek norberaren ardura handia

exigitzen du eta ikastetxe publiko bat izanik behar bereziak dituzten haur guztietara iristeko.


14

Ikasleen gaitasunei lotuta, sormena dugu aipatu beharrekoa. Amara berri

metodologiak sormenari, originaltasunari bide ematen dio lanetan aukera aniztasuna utziaz.

Horrela, ikasleek bere estilo ezberdinak garatu ahal izango dituzte inork mugarik jartzen ez

diolarik. Honi lotuta ere ezin dugu ahaztu sormenarekin bat datorren askatasuna. Askatasuna

litzateke sistema honen adjektibo nagusietako bat. Haurrak aske sentitzen dira. Aske euren

sentimenduak azaleratzeko, euren ideia eta gustukoen araberako proiektuak landu ahal izateko;

hein batean, benetan gustuko eta interesa pizten dienean jarduteko.Eta askatasun honek

benetako fruitua eman duela ikusi ahal izan dut, emaitzen kalitatea askoz hobea izanik. Baina

Amara Berrik, adierazpen askatasun hori sustatzeaz gain, beste askatasun mota bat ere

bermatzen die ikasleei. Txikitatik, autonomo izaten hezten dituzte eta gune eta baliabideak ikasle

guztienak direla eta denok erabil litzatekeela ikasten dute. Era berean ordea, pixkanaka, atzetik

datorrenak bere lekuan eta egoerarik hoberenean aurkitzeko eskubidea duela ere ohartuko da

eta horrela ardura pertsonal eta soziala ere bereganatzen joango da. Aipatzekoa da esaterako,

ikastetxe honetako ikasleek ez dutela inongo ikas materialik erosteko beharrik. Dena eskolan

konpartitu egiten dute urtez urtekoa berrerabiliz; hala nola, testu-liburuak, koadernoak, liburuk,

koadernoak, boliak, arkatzak… Baina askatasun honek ez luke zentzurik izango normalizazioa

modu zorrotzean aplikatzen ez bada. Izan ere, askatasunak lekua izateko bizitzak ordenatua izan

beharra dauka eta zentzu honetan, irakasleak, lehenik eta behin, behere aurretikoak prestatu

beharra ditu: espazio, denbora, taldekatzeak, baliabideak… Irakaslearen inplikazio sakona

eskatzen du Amara Berri sistemak, oinarri konplexuak dituen proiektua baita.

Eta hain zuzen, irakaslearen proiektuaren sinesgarritasunera heldu nahi nuen. Sare honek

aurrera egin dezan, kide guztiak benetako partaide sentitu behar dira, hezkuntza metodologia

honen parte sentitu behar dira bestela ez dago aurrera egiterik. Eta izan ere, metodologiaren atal

honen ondorio pertsonal gisa zera esan nahiko nuke:

Amara Berri ikastetxea publiko izateak sare honi kalte handia egiten ari diola sumatu dut.

Oposaketak gainditu eta plaza bertan lortzeak ez du esan nahi hezkuntza metodologia honen

alde egongo zarenik ezta gutxiago ere. Horrela bada, neure praktikaldian zehar, irakasleen

inplikazio eta sinesgarritasunaren inguruko alde handiak atzeman ahal izan ditut eta ageria da

nork duen Amara Berrik aurrea egitearen gogoa eta nork ez. Horrelako hezkuntza proiektu

berritzaile batek aurrera egin dezan baina, guztiz garrantzitsua da irakaslegoa guztiz motibatuta,

inplikatuta eta sistemarekiko estutasuna erakustea. Era berean, kontutan hartu beharrekoa


15

izango da informazio eta ezagutzaren gizartean egoteak irakaslegoaren

etengabeko formakuntza suposatuko duela, batez ere IKTei dagokienean.

Laburbilduz, esan, ondorio pertsonal gisa, Amara Berri sistemak berau osatzen duten kide guztien

(irakasle, ikasle, guraso, auzo…) inplikazio eta elkarlana beharrezkotzat jotzen duela honek aurrera jarrai

dezan. Baina behin hau lortuaz, egundoko hezkuntza proiektu berritzaile eta eredugarria litzateke.

3.3. HIZKUNTZA MENDERATZEA ETA EUSKERA

BULTZATZEA. GAIAREN INGURUKO HAUSNARKETA

Hizkuntza, komunikatzeko eta harremanetarako baliabidea denez, hizkuntza gaitasuna

jaiotzetikoa bada (Noam Chomsky,1957) ere, hau, pertsonaren garapen kognitibo osoean zehar

landu beharreko alderdia dugu. Printzpio hau kontutan izanda eta praktiketan behaturiko

fenomenoak kontutan hartuz, hizkuntzaren menderatze eta euskareren erabilerari tarte berezia

esakintzea erabak dut. Izan ere, Euskara ofizial eta bakarra izan beharko lukeen lurraldean bizi

bagara ere, Amara Berriko hizkuntza erdara dela dirudi. Haurrek haien artean erdararaz aritzen

dira, asko irakasleei erderaz zuzentzen zaizkie eta hori gutxi balitz, askok euskaraz hitz egiteko

arazoak dituzte. Antza, kulturaniztasuna nagusi den ikastetxe honetan, askorentzat euskara

bigarren hizkuntza da eta horrenbestez erdarara jotzeko ohitura izugarria daukate. Baina zein da

honen funtsa? Zer egin daiteke hau aldatzeko?

Euskararen egoerk praktikaldian gehien kezkatu nauen fenomenoetako bat izan da,

zentroaren aldetik ez baitut inongo iniziatibarik atzeman. Gauzak horrela, ondorengo orrialdeetan,

bi galderei erantzuna ematen saiatuko naiz.

Lehenik eta behin, Bizi Zikloaren teoriaren jarraitzaile den P. B. Baltesen aburuz

(70.hamarkada), hizkuntzaren garapena bultzatzen duten hiru faktore egongo lirateke: adina,

bizitako esperientziak eta gizarte inguruneko esperientziak. Horrela bada, life spanen irizpideak

kontutan harturik eta testuinguruan kokatuz, aipatu beharra dago Donostiako Amara auzoa

atzerritar tasa altuko gunea dela eta honek bertako herritarren komunikazioan eragin zuzena du.

Atzerritarrek bertakoekin euskaraz komunikatzeko gaitasun ezak auzoa erdaldundu egin dute eta

honek euskararen erabilera murriztea ekarri du. Hala ere, hau ez da D ereduko haurrak

erdaldunak izatearen faktore bakarra. Komunitate erdaldun xamarra izateaz gainera, honako


16

hauek lirateke haurrak erdaraz hitz egitera bultzatzen dituzten beste faktore

garrantzitsuenetarikoak:

Atsedenaldian haurrak B eredukoekin solasean aritzen dira.

Irakasleek ikasleak erderaz hitzegitea onartzen dituzte

Euskara hitz egiteko motibazio eza edo ohitura falta nagusi da.

Ikasleek ez dute euskara menperatzen, hau da, ez daude alfabetatuak.

Irakasle gutxik bultzatzen dituzte euskaraz hitz egitera

Ez dago euskara bultzatzeko kanpainia jarrairik

Irakasleek askotan ez dituzte zuzenketa egokien bidez ikasleak zuzentzen (akats

gramatikoei dagokienean).

Lehen faktorearekin hasiz- atsedenaldian haurrak B eredukoekin solasean aritzen dira- argi dago

euskara sustatzea helburu izan beharko lukeen eskola batean, D eta B ereduko haurrak

elkartzeak ez duela inongo onurarik ekartzen, honek, euskalduntze prozesua atzeratu egiten

baitu. Bai, batzuek esan dezakete, D eredukoek B eredukoen gidari izan daitezkeela baina

Amara Berriko egoera kaxkarra ikusita B eredukoen hizkuntza jaun eta jabe dela atzeman

daiteke. Testuinguru honetan gainera, irakasleek haurrak erderaz entzuten badituzte ere, gutxi

dira euskeraz egitera bultzatzen dituztenak.

Erderaz hitz egitea onartzea, irakaslegoaren motibazio eta lanarekiko duen ardurarekin lotuko

nuke. Izan ere, irakasle bat bere lanean buru belarri baldin badago bere ikasleak euskaraz hezi

nahiko ditu, euskara mendera dezaten nahiko du eta bere esku dagoen guztia egingo du hori ala

izateko. Beste batzuek ordea, pasotismoari helduaz, haurrei “nahi dutena egiten” uzten diete

batzuetan hartu beharko luketen gidari papera alde batera utziaz.

Irakasle zein ikasleen aldeko desmotibazio honek hizkuntzaren menderatzean eragin zuzena du. Izan ere,

hizkuntza menderatzeak edozein egoera, testuinguru eta pertsonarekin komunikatzeko gaitasuna

suposatuko luke (Noam Chomsky 1957, Syntactic Structures) eta argi dago, ikasle askok euren burua

estutasunean ikusi eta erderara jotzen dutela. Hizkuntzaren menderatzeari dagokionez bada, 3.

Zikloan behaketak egin baditut ere, LH 6. mailako gazteek oraindik ere hizkuntza menperatzen

dutela ondorioztatu ahal izan dut. Hala ere, euskal alfabetatze hau ezinbestekoa zaio eskolari,

honek gizartea euskalduntzeko ardura bere gain baitu. Alde honetatik beraz, ikastetxeak

eginkizun pisutsu eta garrantzitsua du eta horretarako beharrezkoa izango zaio euskara

sustatzeko planak haurrak gazteak direnetik martxan jartzea.


17

Gauzak horrela, honen aurrean, irakasleak bigarren hizkuntza irakasteko

honako jokabide nagusiak kontutan hartu beharko lituzke (Arnau eta Sotés,1996), ikasleria

motibatu, zuzenketak egin eta euskaraz egitera bultzatzeko:*

1. Ulermena errazteko, ikasketen hasieran egoera erritualduak eskaintzea:

Komunikazio egoera ezaguna izateak, ikasleari interpretazio-markoa ematen dio

(Bruner, 1989; Wells,1990) esanahia aurreratu eta interpretatzeko jarrera aktiboa

piztuz. Horrela, hasieran egoera erritualdunak eta ondoren parte hartze aktiboagoa

eskainiko zaio.

2. Input interesgarria eskaintzea: Haurraren arreta lortu eta hizkuntza ulertzeko interesa

ezinbestekoa da eta horretarako, input berri zein interesgarria eskaintzeaz gain,

gauzak interesa pizteko moduan aurkeztuko dira.

3. Input nahikoa eskaintzea: Hizkuntzan aurrera pausoak emateko, Esposizio-denbora

nahikoa izatea ere beharrezkoa da horrela intakea garatuaz (Larsen-Freenman,

Long, 1994).

4. Hitz eginez ikasten da berbetan: Ouputaren arrakastak garapen-bidea azkartuko du

(Ellis ,1994; Wells, 1990) eta gauza interesgarriak egiteak hizkuntzaren erabilera

sustatuko du irakasleak berbeta sustatzeko teknikak erabiliz.

5. Ama hizkuntza errespetatu, euskara bultzatu: Helburua elebitasun gehigarria da eta

ez kengarria: beraz, haurrari interesgarri, erakargarri eta berria den zerbait

proposatzen bazaio, eta hau euskaraz badator, edukiarekin batera hizkuntza ere

bereganatuko du.

6. Komunikazio baliabide egokiak eskaintzea: Garrantzitsua izango da eguneroko

egoeretan beharrezkoak diren esapideak testuinguru argietan aurkeztu eta erabiltzea

(Zabaleta, 1994) zein agerpen publikoetarako, esteko moduak erakutsi eta hizketa

prestatzea (Vila,1996; Ruiz Bikandi 1997) .

7. Espazioa eta denbora hizketaren sustatzailea direla kontutan hartzea: Espazioaren

antolamendu egkoiak , parekoen solasaldia eta irakaslea tarteka aritzeko aukera

ematen dutenak, hizkuntzaren garapenean zeresana dute (Vila 1992). Horrela,

irakasleak denbora eta jardueraren arabera, gelaren antolaketa aurreikusiko du

aukeren arteko oreka bilatuz.


18

8. Haurrak benetako komunikazioan trebatzea: Hitz egiten jakiteko

rol ezberdinak gauzatzen jakin behar da eta horretarako, irakasleak ikasleen

“entzuntziazio-lekuak” aldatzen joango da. Umeek irakasleak nola jokatzen duen

ikasita, bere papera burutzen gai izaten dira eta zentzu honetan galderak egiten

ikasteak aurrerapauso handiak ematea ekarriko du, intelektualki nahiz lingusitikoki

(Zabaleta,1994).

9. Diskurtso-mota eta solaskide ezberdineko harremanak sustatu eta eskaintzea:

Diskutso-mota ezberdinak lantzea oinarrizkoa da eta hauek solaskide ezberdinekin

eta helburu anitzekin landuko dira. Hala ere, diskurtso-ezberdinak menderatzeko,

benetako erabilerak ere ziurtatu behar dira, eskolaz kanpoko harremanak bilatuz

(Ruiz Bikandi, 1995).

10. Hizkuntzaren ibilbidea eta akatsak: Komunikazio gaitasun pragmatikoa

(diskurtsiboa,estrategikoa, soziolingusitikoa) eta hizkuntz gaitasuna bere gain

hartzen ditu (Canale eta Swain,1994) eta hizkuntza praktika sozialen bidez ikastean,

alde pragmatiko eta lingusitikoak batera ikasten dira. Bestalde, akatsei dagokienez,

hiztun berriak tarteko-hizkuntzan eta interferentzietan egingo ditu nagusienak. Era

berean, ikasketa prozesuan denek antzeko bidea jarraituko, lehenik funtzio

semantikoak barneratu eta hauek konplexuagotuz.

11. Zuzentasuna lantzea:,Materia guztietan testuen esanahia eta formaren inguruko

hausnarketa funtsezkoa da eta tarte-hizkuntzari garrantzia eman behar zaio esanahi

eta forman zentratuz. ( Ellis, 1994) Horretarako, irakasleak ikasleen akats eta

zuzentasun beharrez ohartu eta sekuntzia didaktikoak edo formaren inguruan

zentraturiko jarduerak planifikatuko ditu.

12. Gurasoen laguntza kontutan hartzea: Hizkuntzaren ikaskuntzan gurasoen inplikazioa

guztiz garrantzitsua izango da. Gurasoek seme-alabei hitz eginez, beste gauza

batzuen artean hizkuntza eta pentsamenduan aurreratzen lagunduko diete.

Gurasoen duden papera ordea eskolak azaldu behar die aukera ezberdinak

proposatuz.

Irakasleen jokabide sekuentzian ageri den bezala, guztiz garrantzitsua izango da, irakasleak

ikasleriari behar diren azpi-egitura zein banintzak eskaintzea, baina era berean, hizkuntza irakatsi

eta hau sustatzeko gogoa erakustea. Horrela, irakasleekin batera, ikasleak ere euskaraz hitz


19

egitera motibatu egingo direlakoan nago, ama hizkuntza izan beharko lukeena sustatuaz.

Ildo honetatik eta aurretik aipaturiko bermatu eta aurrera eramateko, motibazio eta iniziatibaz

gainera, hizkuntzaren sustatzea bideratzeko oinarria behar dela deritzot. Izan ere, Amara Berrin,

Euskara kanpainiarik ez egoteak, euskararen alde batera uzten duela atzeman ahal izan dut,

beste alderdi batzuei garrantzia emanez (metodologia, harremanak, sentimenduak…).

Horretarako, nik gaztetan ezagutu izan ditudan hainbat euskara kanpainia aurrera eramatea

beharrezkoa delakoan nago. Kanpainia hauek, orokorrean, ikastetxe barneko euskara sustatzera

bideratuak zeuden (batez ere atsedenaldian) eta horretarako, ebaluazioa, erregistroak, jolas

ezberdinak… egiten genituen. Gainera, kanpainia hauek, gogoa pizteaz gainera, haurren

hizkuntzaren menderatzearen inguruko ebaluazio eta jarraipen bat bermatzen dute.

Azken finean, eta aurretik esandakoaren lapurpen gisa, euskararen menderatze eta

erabilera, txostenean zehar landuriko metodologia, harreman eta antolaketarekin zuzenki lotuta

dagoela esan dezakegu. Izan ere, harremanen oinarri den hizkuntzari garrantzia emanez,

euskara sustatzeko teknika, estrategia… egokiak erabiliz eta ikastetxeak bere antolaketa-egitura

ondo kontrolatuz, ikasleek euskara maila egoki bat izatea lortuko du, hau bere

egunerokotasunean erabiltzeko gai izanik.


20

4. ERREFERENTZIA BIBLIOGRAFIKOAK

Liburuak:

Anaut L. (2004) Amara Berri Sistemaren inguruan. Vitoria-Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren

Argitalpen Zerbitzu nagusia. 2013/12/22an

http://www.amaraberrisarea.hezkuntza.net/web /guest/argitalpenak webgunean jasoa

Monasterio, X.(2004) Mintzairaren miraria. Donostia: Gaiak

Pons E. eta Roquet-Jalmar D. (2005). Garapen Kognitiboa eta hizkuntzaren garapena.

Ruiz Bikandi, U. (2009) Bigarren hizkuntzaren didaktika Haur eta Lehen Hezkuntzan.

Bilbo: EHUko Argitalpen zerbitzua

Ruiz Bikandi, U. (2010). Bigarren hizkuntza irakasteko eskolak egin dezakeena. Bilbo:

EHUko argitalpen zerbitzua

Zarraga, A. (2012). Soziolingusitika eskuiburua. Andoain: Soziolinguistika Kluserra;

Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu nagusia

Webguneak:

- http://amaraberri.org/topics/intro/

- http://www.amaraberrisarea.hezkuntza.net

Bideoak:

Jardunaldiak Amara Berri sistema, 2013/03/17ean http://www.youtube.com/watch?v

=l68Mal2gSYY&list=UU1efFV5MfU5q9v8PicC-ktAtik jasoa

Las Jornadas de Amara Berri celebradas en Bilbo; Loli Anaut 2012/05/09an

http://www.youtube.com/watch?v=-K3hcxiYVP0&hd=1tik jasoa

http://www.amaraberrisarea.hezkuntza.net/web%20/guest/argitalpenak

http://amaraberri.org/topics/intro/

http://www.amaraberrisarea.hezkuntza.net/

http://www.youtube.com/watch?v%20=l68Mal2gSYY&list=UU1efFV5MfU5q9v8PicC-ktAtik

http://www.youtube.com/watch?v%20=l68Mal2gSYY&list=UU1efFV5MfU5q9v8PicC-ktAtik

http://www.youtube.com/watch?v=-K3hcxiYVP0&hd=1tik

PR.I. Edurne Mtz

Documents

Transcript of PR.I. Edurne Mtz