ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ:ΘΕΟΔΟΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΡΙΟΝΑΣΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΛΑΝΤΖΗΣ

ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ

Υπεύθυνη Καθηγήτρια:

Ε.Μαυρικάκη

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ

ο προγεννητικός έλεγχος συνηγορεί έστω και δια της απλής διενέργειας του, υπέρ της διακοπής της κύησης σε περιπτώσεις που προβλέπεται ότι θα γεννηθεί παιδί με σοβαρές παθήσεις

κατά πόσο είναι θεμιτό να επιλέγει κανείς το φύλο του παιδιού του

πρέπει να επιλέγεται κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση ένα έμβρυο που θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπισθεί η ασθένεια ενός τρίτου προσώπου που οφείλεται σε γενετικούς λόγους?

γνωρίζουν πράγματι οι έγκυες που υποβάλλονται στις εξετάσεις αυτές, τους κινδύνους που εγκυμονούν για την υγεία τη δική τους και του εμβρύου που κυοφορούν

Οι εξετάσεις του προγεννητικού ελέγχου παρέχουν τη δυνατότητα ακριβούς γνώσης ενός μεγάλου αριθμού χαρακτηριστικών:

της φυσιολογίας του οργανισμού που πρόκειται να γεννηθεί.

της σύστασης του DNA του οργανισμού.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ :

Κατά αυτόν τον τρόπο, δύνανται να διαπιστωθούν εκ των προτέρων αιτίες που θα οδηγήσουν σε εκδήλωση πολλών ασθενειών στο μέλλον

ΜΗ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΞΕΤΑΣΗΣ

Οι αιματολογικές εξετάσειςΟι υπέρηχοι

Οι μη επεμβατικές μέθοδοι προγεννητικού ελέγχου θεωρούνται

απόλυτα ασφαλείς τόσο για την έγκυο όσο και το έμβρυο

Αυτές που λαμβάνουν χώρα στην προγεννητική διάγνωση in vivo όπως :η αμνιοκέντηση που διενεργείται μετά τη 14η εβδομάδα και κατά την οποία δια της παρακέντησης γίνεται συλλογή αμνιακού υγρού από τον εμβρυακό σάκο ,ενώ ο κίνδυνος αποβολής κατά την εξέταση αυτή κυμαίνεται από 0,5% ως 1% .

ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

ο έλεγχος δείγματος χοριακών λαχνών για τον οποίο λαμβάνεται δείγμα από τον ιστό του πλακούντα κατά την 8η – 10η εβδομάδα, με βαθμό επικινδυνότητας από 2% ως 4% .

η εξέταση αίματος ή ιστού από το έμβρυο (δε διενεργούνται πια τόσο συχνά).

Στην προεμφυτευτική διάγνωση που διενεργείται in vitro στην εξωσωματική γονιμοποίηση , συνήθως κατά τις 3 πρώτες μέρες της ανάπτυξης του εμβρύου και στην οποία 1 ή 2 κύτταρα από τα 6 εως 10 του οργανισμού που υπάρχουν την περίοδο εκείνη, υποβάλλεται σε γενετικές εξετάσεις .Στην περίπτωση αυτή ελλοχεύει κίνδυνος να δημιουργηθεί βλάβη στο έμβρυο σε ένα ποσοστό της τάξης του 3% .

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ….Εφόσον τεθεί θέμα διακοπής κύησης :

Οι απόψεις που υπεραμύνονται του τερματισμού της κύησηςβασίζονται κυρίως σε δύο βασικές αρχές της βιοηθικής:

Την αρχή της αυτονομίας Την αρχή της μη πρόκλησης βλάβης ή πόνου

Από την άλλη πλευρά , μπορεί να οδηγήσει σε :

Α)Φαινόμενα ρατσισμού των ατόμων με γενετικά προβλήματαΒ)Μείωση της συμπαράστασης και υποστήρηξής τουςΓ)Επίρρηψη ευθυνών στους γονείς από το κοινωνικό σύνολοΔ)Κατακερματισμό και υποβάθμιση της ανθρώπινης ύπαρξηςΕ)Βίωση συναισθημάτων ενοχής, θλίψης, απώλειας και πόνου από τους γονείς

Σε ότι αφορά την επιλογή του φύλου του παιδιού κατά την περίπτωση της εξωσωματικής γονιμοποίησης :

θα πρέπει να υπάρχει απόλυτη ελευθερία στην οποία αντιδιαστέλλεται η αντίληψη ,ότι η δυνατότητα επιλογής φύλου θα πρέπει να απαγορεύεται ολοκληρωτικά εκτός κι αν υπάρχουν σοβαροί λόγοι που συνδέοντια με το φύλλο του παιδιού.

Σχετικά με ότι αφορά την επιλογή ενός εμβρύου που θα μπορέσει νααποτελέσει το μέσο για να αντιμετωπιστεί μια ασθένεια ενός τρίτου

ατόμου :

Ζητήματα προσβολής ανθρώπινης αξίαςΑντίθετα το παιδί που θα γεννηθεί θα έχει ήδη στο ενεργητικό του τη σωτηρία μιας ζωής

Όσον αφορά τους κινδύνους για την υγεία τόσο της εγκύου όσο και του εμβρύου, κατά τη διενέργεια εξετάσεων προγεννητικού ελέγχου με μη επεμβατικές μεθόδους :

τα ποσοστά του κινδύνου αποβολής του εμβρύου είναι από 0,5% ως 1% στην περίπτωση της αμνιοκέντησης, από 2% ως 4% στην περίπτωση του ελέγχου δείγματος των χοριακών λαχνών και 3% περίπου στην περίπτωση της προεμφυτευτικής διάγνωσης.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ A) κατά πόσο είναι θεμιτή και ηθική μία εξέταση που θέτει σε κίνδυνο

τη ζωή ενός εμβρύου ή και της ίδιας της μητέρας. B) κατά πόσο οι γιατροί ενημερώνουν τους μέλλοντες γονείς για τους

κινδύνους

ΣΧΕΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣτο διεθνές Δίκαιο ισχύουσα είναι η σύμβαση του Οβιέδο 1997Από το 2005 ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Υγείας του Ισραήλ εξέδωσε εγκύκλιο που δεν απαγορεύει την επιλογή φύλου του παιδιού Στη Γαλλία η διενέργεια της προγεννητικής διάγνωσης in vivo επιτρέπεται σε μονάδες που έχουν λάβει ειδική εξουσιοδότηση την επιτροπή για την αναπαραγωγική επιτροπήΗ δυνατότητα διακοπής της κύησης εξ αιτίας παθολογίας επιτρέπεται σε χώρες όπως Δανία,Ιταλία,Γαλλία καΣτην Γερμανια,Αυστρία,Ελβετία απαγορεύεται η προεμφυτευτική διάγνωσηΣύμφωνα με απόφαση του συμβουλίου της Ε.Ε το 2007 επιτρέπεται η χρηματοδότηση της έρευνας σε βλαστοκύτταρα εμβρύων με την προϋπόθεση να μην καταστρέφονται τα έμβρυα Επίσης στην Ισπανία προωθείται σχέδιο νόμου για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και την έρευνα σε έμβρυα ,ωστόσο η επιλογή φύλου για κοινωνικούς λόγους (κοινωνική εξισορρόπηση) απαγορεύεται . Επίσης αποκλείεται από το σχέδιο η δημιουργία εμβρύων για σκοπούς σχετικούς με την έρευνα καθώς και η αναπαραγωγική κλωνοποίηση.Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι τέθηκε το ζήτημα αποζημίωσης όπου γεννήθηκαν παιδιά με σοβαρές παθήσεις ύστερα από λανθασμένη προγεννητική εξέταση.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Στην Ελλάδα, τα σχετικά με τον προγεννητικό έλεγχο ζητήματα ρυθμίζονται από τη μία με την επικύρωση της σύμβασης του Οβιέδο δια του νόμου 2619/1998 (ΦΕΚ Α'132), το άρθρο 1455 του Αστικού Κώδικα , η άμβλωση επιτρέπεται από τη στιγμή που «έχουν διαπιστωθεί µε τα σύγχρονα µέσα προγεννητικής διάγνωσης, ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού και η εγκυμοσύνη δεν έχει διάρκεια περισσότερο από είκοσι τέσσερις εβδομάδες».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ύστερα από την ανάλυση που προηγήθηκε, θα μπορούσαν να διατυπωθούν τα εξής συμπεράσματα:

Η απάντηση στα διλήμματα βιοηθικού χαρακτήρα που σχετίζονται με τον προγεννητικό έλεγχο δίνεται συνήθως από τους ενδιαφερόμενους .

Ο αρμόδιος ιατρός έχει νομική και ηθική ευθύνη για την πλήρη ενημέρωση των ενδιαφερομένων, ενώ το ίδιο ισχύει και για το κράτος και τους δημόσιους φορείς υγείας.

Η γενετική συμβουλευτική προτείνεται, ως το καταλληλότερο μέσο για την αντιμετώπιση και την άμβλυνσης των ηθικών ζητημάτων τα οποία εγείρονται από τη διαδικασία του προγεννητικού και του προεμφυτευτικού ελέγχου.

Σημαντική είναι η διαρκής εγρήγορση και η έγκαιρη αντίδραση των νομοθετικών οργάνων κάθε κοινωνίας ,με τη λήψη προληπτικών παρά κατασταλτικών μέτρων στα βιοηθικά ζητήματα που προαναφέρθηκαν.

Είναι απαραίτητη η επιμόρφωση των ανθρώπων που απασχολούνται ή πρόκειται να απασχοληθούν σε ιατρικά και παραϊατρικά επαγγέλματα ,πάνω σε θέματα που παρουσιάζουν βιοηθικό ενδιαφέρον..

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗENJOY …….!!!