1

Presentatie voor de PVGE Best Roel Fonville

Best, 10 maart 2017 22-3-2017

22-3-2017 2

Opleiding: Doctoraal diploma Anorganische Chemie RU Groningen Carrière: Ruim 30 jaar Koninklijke Philips Electronics: • 20 jaar Philips Components & Philips Semiconductors

Ontwikkeling Business Manager Discrete Halfgeleiders Plantmanager Philips Stadskanaal Bedrijfsdirecteur Philips Semiconductors Nijmegen General Manager Philips Display Components Regio Europa

• 2002-2010: Bestuursvoorzitter Philips Medical Systems Nederland BV 2010-2014: TU Eindhoven: Directeur Strategic Area Health Nu: • Adviseur en toezichthoudende functies • Sinds november 2014 voorzitter Federatie van Philips Verenigingen van Gepensioneerden

3 22-3-2017

Lid met PPF pensioen

Lid zonder Philips verleden

Lid met Philips verleden zonder PPF pensioen

4

FPVG

Lokale vereniging (DTN)

Lokale verweesde vereniging (RSD)

PVGE

Lokale vereniging (NXP)

Landelijke Belangenvereniging

Philips Gepensioneerden

Lidmaatschap Federatie

Lidmaatschap van natuurlijke personen

PPF, Philips, IAK

Regio Eindhoven vereniging

KNVG

22-3-2017

• Introductie • Uit welke componenten bestaat de oudedagsvoorziening? • Hoe pensioen wordt opgebouwd en welk recht men aan een pensioenregeling

kan ontlenen, • Waarom in het huidige pensioenstelsel al jaren niet meer geïndexeerd wordt,

wat er de oorzaak van is en wie dat bepaalt. • Hoe de positie van de pensioenfondsen is, het vermogen en de perspectief

aan de verplichtingen aan huidige en toekomstige rechthebbenden te kunnen voldoen.

• Met de verkiezingen voor de deur die dag: Welke politieke partijen de huidige regels voor dekking met rem op indexering en eventuele korting voorstaan en welke partijen juist andere rekenregels voorstaan en de hervatting van indexering. En hoe gewenst, haalbaar en verantwoord dat is.

• Wat de positie van de FPVG in dat belangenveld is, mede in haar deelname in de KNVG.

5 22-3-2017

~50% ~45% ~5% van de oudedagsvoorziening in Nederland 22-3-2017 6

Door de dubbele vergrijzing: • We worden ouder • Er worden minder

kinderen geboren

…. wordt het aandeel werkenden (20-65 jaar) steeds lager, daardoor de last per werkende toeneemt

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2015 2016

Bevolkings opbouw

naar leeftijd

jaar

Jonger dan 20 jaar 20 tot 40 jaar 40 tot 65 jaar

65 tot 80 jaar 80 jaar of ouder

22-3-2017 7

8

Demografische druk: De som van het aantal personen van 0 tot 20 jaar en 65 jaar of ouder in verhouding tot de personen van 20 tot 65 jaar. Dit cijfer geeft inzicht in de verhouding van het niet-werkende deel van de bevolking tot het werkende deel van de bevolking.

22-3-2017

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2015 2016 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060

Grijze druk %

Groene druk %

In de privé sfeer: deze wordt ook fiscaal gefaciliteerd • Lijfrente

• Levensverzekeringen

• Banksparen

Sparen via een gewone spaarrekening of beleggen wordt niet fiscaal gefaciliteerd en wordt ook wel “Vierde pijler” genoemd.

22-3-2017 9

• Introductie • Uit welke componenten bestaat de oudedagsvoorziening? • Hoe pensioen wordt opgebouwd en welk recht men aan een pensioenregeling

kan ontlenen, • Waarom in het huidige pensioenstelsel al jaren niet meer geïndexeerd wordt,

wat er de oorzaak van is en wie dat bepaalt. • Hoe de positie van de pensioenfondsen is, het vermogen en de perspectief

aan de verplichtingen aan huidige en toekomstige rechthebbenden te kunnen voldoen.

• Met de verkiezingen voor de deur die dag: Welke politieke partijen de huidige regels voor dekking met rem op indexering en eventuele korting voorstaan en welke partijen juist andere rekenregels voorstaan en de hervatting van indexering. En hoe gewenst, haalbaar en verantwoord dat is.

• Wat de positie van de FPVG in dat belangenveld is, mede in haar deelname in de KNVG.

10 22-3-2017

• Onderdeel van de collectieve arbeidsovereenkomst

– Geregeld in cao overleg

– Uitvoering afgesproken met pensioenfonds

• Premie 24% van de loonsom (Philips)

22-3-2017 11

Pensioenwet

Onderneming

Pensioenfonds Werknemer

22-3-2017 12

Pensioenreglement, Pensioen opbouw en uitkering

• Defined Benefit: – “Gegarandeerde” uitkering (Philips vroeger). Risico ligt bij de werkgever.

• Collective Defined Contribution: – Collectieve belegging van de inleg, daaruit volgt een toegezegde uitkering.

Risico ligt bij het Pensioenfonds. (Philips nu).

• Defined Contribution: – Een vaste bijdrage uit het salaris die ingelegd wordt bij een pensioenfonds of

verzekeraar, waarmee een vermogen wordt opgebouwd en later een pensioen kan worden gekocht. Risico ligt volledig bij de werknemer. (Shell nu)

22-3-2017 13

14

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

4,500

25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81 83 85

Jaarlijkse opbouw pensioen

Opbouw reguliere indexatie extra indexatie

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81 83 85

Cumulatieve opbouw pensioen

Opbouw reguliere indexatie extra indexatie

22-3-2017

De Pensioen opbouw wordt globaal als volgt gefinancierd:

• 1/3 uit de inleg • 1/3 uit rendement op

gespaard vermogen tijdens werk

• 1/3 uit rendement op gespaard vermogen na pensionering

15

0,00

200,00

400,00

600,00

800,00

1000,00

1200,00

1400,00

Q1 2009 Q1 2010 Q1 2011 Q1 2012 Q1 2013 Q1 2014 Q1 2015 Q1 2016

Beschikbare middelen voor risico fonds

22-3-2017

Miljard €

Jaar

Bron: DNB

Als je over 10 jaar € 1000 wil hebben,

hoeveel heb je dan nu nodig bij een rente van:

22-3-2017 16

Rente Benodigd bedrag €

7% 508,35

4% 675,56

1% 905,29

0.0%

0.5%

1.0%

1.5%

2.0%

2.5%

3.0%

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Ren

te

Jaar

Rentetermijnstructuur (UFR 1 dags)

0

100

200

300

400

500

600

700

800

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Uit

keri

ng

(milj

oen

)

Jaar

Uitkeringen (miljoen)

0

100

200

300

400

500

600

700

800

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Jaar

Contante waarde uitkeringen (miljoen)

uitkering

contante waarde

19 22-3-2017 17

22-3-2017 18

-0,5

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

1 4 7

10

13

16

19

22

25

28

31

34

37

40

43

46

49

52

55

58

61

64

67

70

73

76

79

82

85

88

91

94

97

10

0

Rente (%)

Looptijd in jaren

30-9-2016

31-12-2016

Bron: DNB

Als je over 10 jaar € 1000 wil hebben,

hoeveel heb je dan nu nodig bij een rente van:

22-3-2017 19

Rente Benodigd bedrag €

7% 508,35

4% 675,56

1% 905,29

Actueel voor pensioenfondsen

0,289% (rente per 30-9-2016) 971,55

0, 67% (Rente per 31-12-2016) 935,40

20

0,00

200,00

400,00

600,00

800,00

1000,00

1200,00

1400,00

Q1 2009 Q1 2010 Q1 2011 Q1 2012 Q1 2013 Q1 2014 Q1 2015 Q1 2016

Beschikbare middelen voor risico fonds Geraamde technische voorzieningen voor risico fonds

22-3-2017

Bron: DNB

• Van Eind-loon naar Midden-loon

• Invoeren voorwaardelijke indexatie

• Van Defined Benefit naar Collective Defined Contribution

• Verlaging van de maximale opbouw (Witteveen kader) van 2.25% naar 1,875% per jaar met een maximum van

€ 100.000

• Pensioenleeftijd: 67 jaar en stijgend

• Nu: een discussie over individuele potjes: – Gezamenlijk beleggen

– Risico deling op nabestaandenpensioen en op lang leven

– Géén toezegging over de hoogte van het pensioen

22-3-2017 21

• Introductie • Uit welke componenten bestaat de oudedagsvoorziening? • Hoe pensioen wordt opgebouwd en welk recht men aan een pensioenregeling

kan ontlenen, • Waarom in het huidige pensioenstelsel al jaren niet meer geïndexeerd wordt,

wat er de oorzaak van is en wie dat bepaalt. • Hoe de positie van de pensioenfondsen is, het vermogen en de perspectief

aan de verplichtingen aan huidige en toekomstige rechthebbenden te kunnen voldoen.

• Met de verkiezingen voor de deur die dag: Welke politieke partijen de huidige regels voor dekking met rem op indexering en eventuele korting voorstaan en welke partijen juist andere rekenregels voorstaan en de hervatting van indexering. En hoe gewenst, haalbaar en verantwoord dat is.

• Wat de positie van de FPVG in dat belangenveld is, mede in haar deelname in de KNVG.

22 22-3-2017

23

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

110,0%

120,0%

130,0%

140,0%

150,0%

160,0%

170,0%

180,0%

100,0% 105,0% 110,0% 115,0% 120,0% 125,0% 130,0% 135,0%

Beleids dekkingsgraad

Q3 2016

Vereiste dekkingsgraad 22-3-2017

Bron: DNB

24 22-3-2017

• Introductie • Uit welke componenten bestaat de oudedagsvoorziening? • Hoe pensioen wordt opgebouwd en welk recht men aan een pensioenregeling

kan ontlenen, • Waarom in het huidige pensioenstelsel al jaren niet meer geïndexeerd wordt,

wat er de oorzaak van is en wie dat bepaalt. • Hoe de positie van de pensioenfondsen is, het vermogen en de perspectief

aan de verplichtingen aan huidige en toekomstige rechthebbenden te kunnen voldoen.

• Met de verkiezingen voor de deur die dag: Welke politieke partijen de huidige regels voor dekking met rem op indexering en eventuele korting voorstaan en welke partijen juist andere rekenregels voorstaan en de hervatting van indexering. En hoe gewenst, haalbaar en verantwoord dat is.

• Wat de positie van de FPVG in dat belangenveld is, mede in haar deelname in de KNVG.

25 22-3-2017

• De pensioenfondsen hebben hun vermogens de afgelopen jaren zien groeien

• Door de demografie en vooral door de lage rente zijn de verplichtingen echter ook sterk toegenomen

• Als de rente stijgt wordt – over het algemeen- de positie van de pensioenfondsen beter

• In heel veel gevallen wordt er nu te weinig premie betaald in relatie tot de toegekende rechten (gedempte premie); – dat holt de financiële positie van de pensioenfondsen uit; – werkgevers en werknemers willen echter niet meer premie betalen

• Pensioenfondsen moeten een evenwichtig beleid voeren waarin rekening wordt gehouden met werknemers, gepensioneerden en de werkgever; dat wordt steeds lastiger

22-3-2017 26

• Introductie • Uit welke componenten bestaat de oudedagsvoorziening? • Hoe pensioen wordt opgebouwd en welk recht men aan een pensioenregeling

kan ontlenen, • Waarom in het huidige pensioenstelsel al jaren niet meer geïndexeerd wordt,

wat er de oorzaak van is en wie dat bepaalt. • Hoe de positie van de pensioenfondsen is, het vermogen en de perspectief

aan de verplichtingen aan huidige en toekomstige rechthebbenden te kunnen voldoen.

• Met de verkiezingen voor de deur die dag: Welke politieke partijen de huidige regels voor dekking met rem op indexering en eventuele korting voorstaan en welke partijen juist andere rekenregels voorstaan en de hervatting van indexering. En hoe gewenst, haalbaar en verantwoord dat is.

• Wat de positie van de FPVG in dat belangenveld is, mede in haar deelname in de KNVG.

27 22-3-2017

• Inkomsten – de drie pijlers: 1. AOW 2. Aanvullend pensioen = collectief bedrijfs(tak) pensioen 3. Privé pensioen regelingen (lijfrentes) 4. Spaargeld

• Belastingen – Herziening belastingstelsel door de kabinetten Rutte

• Arbeid goedkoper maken door lasten verschuivingen • Verlaging ouderenaftrek • Fiscalisering AOW • BTW verhoging

• Ziektekosten – Premiestijging (Zorgtoeslag compenseert enigszins voor laagste inkomens) – Sterk verhoogd eigen risico ziektekostenverzekering – Bijdrage langdurige zorg naar inkomen en vermogen

• Zorg en Wonen

22-3-2017 28

Communicatie en Publiciteit, door middel van de websites:

• www.knvg.nl

• www.loonvoorlater.nl

• www.pensioenleugen.nl

Lobby, door inhoudelijke acties en reacties, b.v.

• Oproep aan kabinet om ouderen tegemoet te komen

• Alternatieven voor het pensioenstelsel - kassysteem

29 22-3-2017

22-3-2017 30

“Daarom pleiten wij ervoor, dat de ouderenorganisaties een directe vertegenwoordiging krijgen in de SER, ……omdat het direct betrekken van maatschappelijke vertegenwoordigers bij de gedachtenvorming wonderen kan verrichten.”

De Federatie geeft geen stemadvies!!! 31 22-3-2017

Belangenbehartiging van haar leden op financieel gebied in algemene zin en speciaal op het gebied van:

• Waardevaste pensioenen

– Richting Philips Pensioenfonds en sponsor Philips

• Zorgverzekering

– Collectief contract met IAK samen met Philips

• Wet en regelgeving betreffende gepensioneerden door gezamenlijke

inspanningen in KNVG verband. – Belastingen – Pensioenwetgeving – Zorg en Wonen

32 20-4-2016

22-3-2017 33