27 maart 2014

Jeffrey de Grijs

FlexOVL &

Open Smart Grid Platform

Klantendag

Gemeenten en

Waterschappen

Onderwerpen

• Inleiding en video

• Aanleiding voor het project

• Flexibel schakelen van Openbare Verlichting

• Open Smart Grid Platform

• Plannen en uitrol

2

Even voorstellen

3

Jeffrey de Grijs Business Developer

Alliander Strategie

Achtergrond

• Marketing

• E-Business

• Social Business

• Online Communicatie

Alliander: grootste energienetwerkbedrijf in NL

4

3,3 mln klanten – 99,99% leveringszekerheid – 7000 medewerkers

Aanleggen, onderhouden, beheren van energienetwerken 1

Zorgen voor een betrouwbare, betaalbare en veilige energievoorziening

2

Ondersteuning van nieuwe duurzame energievormen 3

Bijdragen aan een betere samenleving 4

Flexibel schakelen openbare verlichting (FlexOVL)

• Liander is verantwoordelijk voor het

schakelen van de openbare verlichting in het

gehele verzorgingsgebied

• Aanleiding voor dit project

• Klanten vragen om meer flexibiliteit, regie

en inzicht

• Uitfaseren ouderwetse schakeltechniek

openbare verlichting

• ‘Voor een smart society’: brede oplossing om

openbare ruimte duurzaam te ontwikkelen

met de opzet van een open, generiek en

schaalbaar platform (OSGP)

5

Met FlexOVL schakelt Liander over op een nieuw schakelsysteem voor openbare verlichting,

waarbij gemeenten meer regie en invloed krijgen.

Video

6

Visie Alliander

7

‘Voor een smart society’

• Een smart society maakt slimmer gebruik van resources door het inzetten van technologie en de

kracht van sociale netwerken

• Minder energieverbruik

• Betere communicatie

• Slimmere mobiliteit

• Hogere veiligheid

• etc

8

Wij geloven dat de smart society de wereld vooruit helpt en mooier maakt.

• Belangrijke driver: communicatie tussen objecten en applicaties

• Technologie is er; alleen met name in voice en breedband internet

Publieke

infra-

structuren

Openbare

ruimte

(Data)communicatie- en open

platformdiensten

• Software (Toepassingen)

• Hardware (slimme objecten)

• Diensten

Mogelijke toekomstgebieden voor onze

(data)communicatie- en

platformdiensten t.b.v. de smart society

Visie

Huizen,

gebouwen

en kantoren

Toepassingen

Partners

Monitoring & Besturing / Bedrijfsvoering

(Smart) Management

• Installatie en beheer

• Ontwikkeling

• Operatie en beheer

Infrastructuur

Figuur aangepast

van Libelium.com

Missie

Smart

Society

‘Voor een smart society’

9

Alliander wil daarom de marktontwikkelingen en innovatie stimuleren op het gebied van slimme

toepassingen in de openbare ruimte.

FlexOVL

10

Kerncijfers OVL in Nederland

11

3,2 miljoen lichtmasten in NL, 700.000 in het Liander gebied

Gemiddeld 4200 branduren / jaar / lamp

Ca. 950 miljoen kWh / jaar (ca. 1% van Nederlands elektriciteitsverbruik)

35 – 50% van gemeentelijk energiegebruik gaat naar OV

OV voornamelijk in beheer van gemeenten

Jaarlijkse energiekosten: €113 miljoen (o.b.v. 0,12 €/kWh all-in)

Totale kosten OV naar schatting: €220 miljoen / jaar

Kosten uitbreiding & instandhouding Liander: ca €16 miljoen / jaar

Gemiddeld vermogen: ca 70W / lichtmast

Trends openbare ruimte en OVL

Ontwikkelingen

• Verduurzaming gebieden en wijken

• Energiebesparing

• Innovatie door publiek/private samenwerking

• Burgerparticipatie

• ‘Hyper local’ - differentiatie per gebied, stad of wijk

• Sterke groei van ICT - veelal proprietary

• ‘Big data’

12

Veel gemeenten optimaliseren de openbare ruimte. Openbare verlichting speelt daarin een

centrale rol.

Grote gemene deler: monitoring en besturing

Nodig: 2-weg communicatie

De klant: veranderende kijk op OVL

13

De wens voor meer regie en duurzaamheid neemt toe. Monitoring en flexibiliteit in besturing zijn

een manier om (een nieuwe mix van) deze doelstellingen te bereiken.

Kosten besparing

CO2 besparing

Meer inzicht

Comfort Verkeers- &

sociale veiligheid

Meer flexibiliteit &

invloed

Reductie lichtvervuiling

Energiebesparing

Regie Openbare

verlichting

Inzichten uit onderzoek en interviews:

• Nauwkeuriger inzicht in verbruik

• Slimmer schakelen (5-10%) en dimmen (30-

35%)

• Schakeltijden en dimregimes bepalen, lokaal.

• Gebruikersinterface (apps)

• Inzicht in functioneren door monitoring en

rapportages (ook ivm uitbesteden)

• Storingsafhandeling: van zorgpunt naar

winstpunt

Verouderde techniek

Toon frequent (TF)

• Centraal systeem (1 klok en een paar lichtcellen)

• Sterk verouderd

• Steeds meer verstoringen

• Duurder in onderhoud

• Wordt (op termijn) overbodig door slimme meters

• Op kortere termijn voor OVL overschakelen op

alternatief schakelsysteem

14

Huidige toonfrequent techniek sluit niet meer aan bij de eisen en wensen van vandaag en bij de

technische mogelijkheden die nu beschikbaar zijn.

FlexOVL project

Gemeenten

• Zelf schakelen en dimmen

• Niet meer afhankelijk van één bepaalde leverancier

• Zelf kiezen met welke applicatie zij welke objecten

bedienen

• Sneller storingen verhelpen

• Energie besparen door beter inzicht

15

Alliander wil gemeentes actief ondersteunen in de overgang naar flexibele schakelsystemen en

energiebesparing op gebied van openbare verlichting.

Alliander

• de transitie naar duurzame OVL versnellen

• in een standaard schakel oplossing voorzien

• een open markt voor flexibele OVL besturingssystemen

stimuleren

16

Open Platform

• Oude regels: zeggenschap over distributie, inhoud en

bezit van producten, klanten en aandacht.

• Nieuwe regels: Systemen zijn het verleden, platformen

en netwerken hebben de toekomst. Maken gebruik van

de kennis en kracht van de massa. Alles is decentraal

en verspreid.

• Bestaande en traditionele spelers zien zichzelf als doel.

Nieuwe spelers zien zichzelf als een service en middel

• Openheid leidt tot een eindeloze reeks nieuwe

toepassingen

17

Nieuwe tijden Open platformen en netwerken hebben de toekomst (al een tijdje)

Hele keten wordt vaak geregisseerd

en proprietary gemaakt door 1

(commerciële) partij

• Geen keuze in front-end

• Meestal een enkele

communicatievorm

• Abonnementen/licenties

• Geen open devices

18

App/frontend

Communicatie

Device

Wat zien we veelal? Verticale en gesloten (en gedateerde) modellen

Een open en onafhankelijk platform

19

Open Protocollen

IP-infrastructuur voor mobile communicatie device

Middenspanningsruimte

Onderscheid in de verschillende functies

Website

Mobile app

device

DALI

Lichtmasten

• Nieuwe verschillende applicaties

• Keuze in communicatie infrastructuur (IP)

• Van 1 device met 1 functie naar ‘Open devices’ met verschillende

functies

Basis voor open innovatie, zowel op apps als devices

Open Smart Grid PlatformTM

Uitgangspunten ontwerp platform

Uitgangspunten:

• Open(source) technologie

• Open interface(s)

• Generiek inzetbaar

• Onafhankelijk van communicatie infrastructuur

• Robuust, veilig en schaalbaar

• Geen data opslag (voor applicaties)

• Geen specifieke functionaliteit

Functies:

• Communicatie met de devices

• Device management

• Monitoring, datalogging

• Tijdsynchronisatie & status

• Ad-hoc sturing

• Firmware management

• Security

Het platform is generiek en open opgezet en voorziet in de elementaire functies voor het

monitoren & besturen van de smart devices. Het platform vormt de logische schakel tussen

(web)applicaties en smart devices.

20

Meerdere perspectieven

21

Duurzame innovatie en marktwerking stimuleren

Nieuwe partijen

Gebruiker

Onderhoud

Infra-structuur

• Hetzelfde generieke platform

• Nieuwe verschillende toepassingen

• Devices met verschillende functies

staan ten dienste aan verschillende

partijen

Basis voor open innovatie,

zowel op apps als devices

Besturing

Monitoring

Lokaliseren

Storingen

Verbruik

Schakelen

Functies

Apps

Devices

Regie

Ideeën

Operatie

Beheer

Devices

Storingen

Openbare verlichting devices

Omschrijving

• Prototype van beooogd alternatief voor TF ontvanger

in middenspanningsruimte

• Draadloze comunnicatie (via CDMA/GPRS)

• Ondersteunt zowel handmatige bediening (op afstand)

als voorgeprogrammeerde geautomatiseerde controle

van groepen lichtmasten die aangesloten zijn op een

MSR

• Kan aangesloten worden op standaard

meetapparatuur (zoals slimme meter) om

energieverbruik van aangesloten devices

(bijvoorbeeld lichtmast) te meten.

Legenda

1. Energieverbruik meter

2. SSLD (aan achterzijde gemonteerd op DIN rail)

3. Externe relais

22

SSLD (‘Sub Station Lighting Device’): technologisch (draadloos ) alternatief van de huidige TF

ontvanger in de middenspanningsruimte.

1

2

3

Openbare verlichting devices

Omschrijving

• PSLD (gemonteerd op dummy lichtmast), elektronica

verwerkt in Faget LS94 behuizing.

• Draadloze communicatie (via CDMA/GPRS)

• Ondersteunt zowel handmatige bediening (op afstand)

als voorgeprogrammeerde geautomatiseerde controle

van de straatverlichting.

• Bevat geïntegreerd device om energieverbruik van de

(individuele) lichtmast te meten.

23

PSLD (‘Public Street Lighting Device’): een ‘slim’ aansluitsetje die de armaturen aanstuurt door

communicatie via het EVSA en functioneert op basis van multicom (CDMA en GPRS).

24

Uitrol in NL

PoC Leiden

Leiden

Devices 51x PSLD, 1x SSLD

Functionaliteit Alternatief voor huidige

schakelfunctie in MSR

Schakelfunctie op lichtmastniveau

Locatie Hele gebied rondom:

Admiraal Banckertweg 35x

Dorus Rijkersweg 7x

Dorus Rijkerskade 1x

Karel Doormanweg 5x Mees Toxopeusstraat 3x

Looptijd april 2013 – okt 2013

25

Doel is om ervaring op te doen om beter in te spelen op OVL behoeftes van gemeenten

(schakelen, dimmen, monitoring en verbruik). Verder (technisch gezien) voor OVL ervaring op

te doen met een alternatief schakelsysteem (uitfasering TF)

PoC Amsterdam

Amsterdam

Devices 50x PSLD, 1x SSLD

Functionaliteit Alternatief voor huidige

schakelfunctie in MSR

Schakelfunctie op lichtmastniveau

Locatie Amsterdam Osdorp (Nieuw-

West)

Brienzerstraat

Iseoplantsoen

Bodenseehof

Weissensingel

Balantonmeerlaan

Alcantarastraat

Tjeukemeerhof

Looptijd juni 2013 – okt 2013

26

Doel is om ervaring op te doen om beter in te spelen op OVL behoeftes van gemeenten

(schakelen, dimmen, monitoring en verbruik). Verder (technisch gezien) voor OVL ervaring op

te doen met een alternatief schakelsysteem (uitfasering TF)

PoC Zaltbommel

Zaltbommel

Devices 1x SSLD

Functionaliteit Alternatief voor huidige

schakelfunctie in MSR Tariefschakelen

Locatie Nieuwe Tijningen,

Kloppersakker 17 (5301 ZV) Zaltbommel

Looptijd april 2013 – dec 2013 jaar

27

Doel van de PoC is om ervaring op te doen met het tarief schakelen via SSLD.

Roadmap

28

Na een succesvolle PoC fase (2013) worden in 2014 de devices en het platform uitontwikkeld. In

deze fase vindt een kleinschalige uitrol plaats binnen 15 gemeenten. Vanaf 2015 zal FlexOVL

grootschalig worden uitgerold in het gehele verzorgingsgebied van Liander.

2013 2014 2015 2016

Doorontwikkeling devices en platform Grootschalige uitrol FlexOVL

Grootschalige uitfasering Toon Frequent (TF) techniek (gereed 2016)

Grootschalige uitrol draadloos communicatienetwerk (gereed 2016)

PoC

071

PoC

0418

PoC

020

Locaties kleinschalige uitrol en infasering FlexOVL

29

Onderstaande gemeenten zijn interessante pilot-gemeenten, omdat zij ons pro-actief hebben

benaderd, dan wel enthousiast zijn, dan wel een interessante case hebben.

FlexOVL Gemeente APP

30

Voor eenvoudige monitoring en bestuursfuncties wordt er een ´app´ ontwikkeld voor

gemeenten.

Installatie in het veld

31

CDMA antenne Leiden

Montage SSLD Zaltbommel

Montage PSLD Leiden

Montage PSLD Leiden

Montage antenne Leiden

Vragen?

32

www.osg-platform.com

osgp@alliander.com

@OSGplatform

/OSG-platform

/osgplatform