Presentatie Dirk Lauwers 'Openbaar vervoer als ruggengraat voor ruimtelijke ontwikkeling'
-
Upload
els-brouwers -
Category
Automotive
-
view
1.088 -
download
0
Transcript of Presentatie Dirk Lauwers 'Openbaar vervoer als ruggengraat voor ruimtelijke ontwikkeling'
DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer als ruggengraat voor ruimtelijke ontwikkeling
Prof. Dirk Lauwers
Onderzoeksgroep Stedelijke Ontwikkeling
Faculteit Ontwerpwetenschappen – UA
Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning
Faculteit Ingenieurswetenschappen
en Architectuur - UGent
Verkeer Logistiek
KU Leuven
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Titel klopt niet met werkelijkheid !
Immers:
-Bijna 80% verplaatsingskilometer in Vlaanderen
gebeurt met de wagen
-Nagenoeg de helft van de Vlamingen gebruikt
nooit het openbaar vervoer (t.t.z. max 1x/jaar)
-Aandeel OV nagenoeg
1/10 autoverkeer
dwz OVx2=autoverkeer-10%
Bron OVG
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Titel klopt niet met werkelijkheid !
En dit heeft zicht vertaald in ruimtelijke patronen:
DS 26,27 sept.2015
Zet ik mijn wetenschappelijke reputatie op het
spel met deze lezing?
Openbaar vervoer als ruggengraat voor ruimtelijke ontwikkeling?
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Nee want:
Autosysteem botst op grenzen, dus toch:
DS 26,27 sept.2015
Zet ik mijn wetenschappelijke reputatie op het
spel met deze lezing?
Openbaar vervoer als ruggengraat voor ruimtelijke ontwikkeling?
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autosysteem botst op grenzen
Files
Filezwaarte in Antwerpen +25% op 3 jaar
Bron Vlaams Verkeerscentrum
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autosysteem botst op grenzen
Koersverandering nodig zegt bv. Asian Dev. Bank
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autosysteem botst op grenzen
Meer stedelijke snelwegen: een oude remedie die
files niet oplost: wetensch. geaccepteerd inzicht law of traffic congestion)
Geformuleerd door Anthony Downs in 1962:
“Amerikaanse steden hebben te kampen met de
fundamentele file-wet, d.w.z. op stadssnelwegen
stijgt tijdens het piekuur de verkeerscongestie tot
op het niveau van de maximale wegcapaciteit.”
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autosysteem botst op grenzen
Meer stedelijke snelwegen: een oude remedie die
files niet oplost: wetensch. geaccepteerd inzicht
‘latente vraag’ Mc Kinsey introduceerd begrip in Nederland
in 1986
(0,4= 4% extra autokm bij 10% meer capaciteit
rijstrookkm) bron KIM
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autosysteem botst op grenzen
Meer stedelijke snelwegen: een oude remedie die
files niet oplost: wetensch. geaccepteerd inzicht
‘fundamentele file-wet’ (fundamental law of traffic congestion)
Meer en meer bewijsmateriaal o.a. Turner & Duranton (2011): o.a. onderzoek
1983-2003 verband extra wegcapaciteit – extra verkeersgebruik
“a 10 percent increase in road
capacity meant, on average,
a 10 percent increase
in vehicle miles”
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autosysteem botst op grenzen
Milieu (klimaat en gezondheidsimpact)
Bron: VMM 2014
Bron: TNO 2013
quid volkswagengate?
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autosysteem botst op grenzen
Ruimte
Scheidingsprincipe werkt niet meer, alles grenst
hier aan alles (B.Secchi in sRSA, 2007)
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Wat werkt wel
Inzetten op ruimte-efficiëntie infrastructuur (bron ADB)
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Wat werkt wel
Inzetten op ruimte-efficiëntie infrastructuur (bron UITP)
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Wat werkt wel
Inzetten op ruimte-efficiëntie infrastructuur
Betekent: ‘modal shift’
of ook: STOP principe
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Wat werkt wel
Ruimtelijk beleid: neem openbaar als ruggengraat
(eerst verder uitbouwen natuurlijk!)
Zie bv. Kopenhagen
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Wat werkt wel
Ruimtelijk beleid: neem fietsinfrastructuur als
ruggengraat (eerst verder uitbouwen natuurlijk!)
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Maar Vlaanderen blijft autogericht?
Verkavelingen, versnippering zet zich door
6 ha
of
12
voetbal
velden
open
ruimte
per dag !
Dag
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Maar Vlaanderen blijft autogericht?
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Vlaamse vakwereld werkt aan
uitweg uit impasse
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Vlaamse vakwereld reflecteert
over uitweg uit impasse
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Vlaamse vakwereld stelt uitweg
uit impasse voor
http://www.vrp.be/nl/manifest-mobiliteit/
Dit manifest voor een betere samenhang tussen mobiliteit en
ruimtelijke planning, tussen stad en regio, werd opgemaakt
door de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning
(VRP) in samenwerking met experts inzake mobiliteit en
ruimtelijke planning. Het manifest wil een aanzet geven tot
debat. Ondertekenaars: Kobe Boussauw, Conrad De Poortere,
Steven Hoornaert, Dirk Lauwers, Willy Miermans, Kris Peeters,
An Rekkers, Stephan Reniers, Hans Van Hoof, Joris Scheers, Hans
Tindemans, Johan Van Reeth, Sylvie Van Damme, Filip
Vanhaverbeke, Peter Vermeulen, en andere
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Waarom nu een manifest?
-Urgentie en belang problematiek samenhang
ruimte x mobiliteit
-Uniek momentum beleidsvorming
Beleidsplan Ruimte Vlaanderen
Mobiliteitsplan Vlaanderen
NMBS - Transportplan, hervormingen
De Lijn - beheersovereenkomst ,
basisbereikbaarheid
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Werkwijze: lab mobiliteit met Vlaamse cases
= ‘beveiligde’ experten workshop / denktank - planners, stedenbouwkundigen,mobiliteitsdeskundigen
- vervoersmaatschappijen, overheden, consultants, …
Kan TOD ook in Vlaanderen?
Hoe verschillend is dit naargelang de regio?
TO.P Limburg
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Werkwijze: lab mobiliteit met Vlaamse cases
regionet Leuven
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Werkwijze: lab mobiliteit en ruimte met Vl. cases
TO.P Limburg
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Werkwijze: lab mobiliteit en ruimte met Vl. cases
Rekover Kortijk
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit 12 Sleutelkwesties
DE UITGANGSPUNTEN
1. Kiezen voor nabijheid
2. Kiezen voor Transit Oriented Development
KIEZEN VOOR INTERMODALITEIT
3. Een hoogwaardig openbaar vervoer als ruggengraat
4. Slimme combinaties van vervoersmiddelen en functies
5. Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid
KIEZEN VOOR RUIMTELIJKE KWALITEIT
6. Een actief locatiebeleid, met verdichting op knooppunten
7. Verkeersruimte integreren in de publieke ruimte
EEN AANGEPASTE ORGANISATIESTRUCTUUR
8. Mobiliteit verbinden met (stads)regionale ontwikkeling
9. Een samenwerkingskader voor unieke regio’s
10. Investeren in ruimtelijke procesregie
EEN AANGEPAST ALGEMEEN BELEIDSKADER
11. Private investeringen als hefboom
12. Het financieel en fiscaal beleid stroomlijnen
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Uitgangspunt: nabijheid = beste garantie voor
bereikbaarheid
BREVER wet
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Uitgangspunt: T.O.D. (transit oriented development)
Principe:
ontwikkelen rond multimodale knooppunten
concentreren en mengen van wonen, werken en
voorzieningen
Basisingrediënten:
hoge bebouwingsdichtheid
inzetten op sterke OV-assen
autoluw publiek domein
Density – Diversity - Design
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Uitgangspunt: T.O.D. (transit oriented development)
Density – Diversity - Design
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Uitgangspunt: T.O.D. (transit oriented development)
Vergt uitbouw robuust en hoogwaardig O.V.
Meer investeren in O.V. en zeker niet minder
Vergt actief locatiebeleid:
- verdichting rond knooppunten
- restrictief beleid andere locaties
= compactere groei, winst voor open ruimte
= kritische massa voor betaalbaar openbaar vervoer
Nieuwe pistes zoals verhandelbare bouwrechten en
stedelijke ruilverkavelingen testen
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Een aangepaste organisatiestructuur
Mobiliteit verbinden met (stads)regionale
ontwikkeling
Regio als tussenschaal
Daily Urban System
Afstemming ruimte en mobiliteit
Aandacht voor lokale dynamiek
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Een aangepaste organisatiestructuur
Per regio: platform met stakeholders
Samenbrengen van agenda’s
verticaal: diverse beleidsniveaus
horizontaal: diverse beleidsdomeinen (R.O., mobiliteit,…)
actoren (bedrijfsleven, middenveld, …)
Regisseur | gedragen organisatiestructuur
ruimtelijke procesregie voeren
zoeken naar windows of opportunity
geen vrijblijvend kader
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Kiezen voor intermodaliteit
Vervoersysteem robuuster maken door
investering in complementaire modi
OV-systeem performanter maken
Sterker uitwerken op hoofdlijnen en knooppunten
Aanvullen met andere modi
Betere afstemming van operatoren
Betere afstemming tussen en met overheden
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Kiezen voor intermodaliteit
Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid
Responsabiliseer lokale overheden en de
verkeersgeneratoren
De Lijn niet alleen verantwoordelijk voor
basisbereikbaarheid
Basisbereikbaarheid niet enkel oplossen met
klassiek OV
Basisbereikbaarheid vraagt locatiebeleid
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Kiezen voor ruimtelijke kwaliteit
Copenhagen, Stockholm, Wenen, Barcelona,
Valencia, Maastricht, Londen, Parijs, Hamburg,
Bordeaux, Utrecht, Bologna, …
Leefkwaliteit = hefboom
stadsontwikkeling
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit ‘Reality check’: modal shift in Franse steden !
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit
‘Reality check’: revitalisering Franse steden !
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Toelichting bij
Manifest Mobiliteit Van versie 1.0 en 1.1 naar versie 2.0
Verbreden /Verdiepen
Stadsregionale aanpak
Intermodaliteit / nieuwe mobiliteit
Fiscale en financiële aspecten
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Nieuwe mobiliteit: autonoom rijden
Game changer?
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autonoom rijden SARTRE collectief rijden pilot in
Zweden
Game changer?
mogelijke ontwikkelingspaden
Mogle
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autonoom rijden SARTRE collectief rijden pilot in
Zweden
Game changer?
Capaciteit snelweg
x 3 à 4 collectief
x 1,5 individueel
Vermijd ‘overinvestering’
in wegen
Mogle
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autonoom rijden
Game changer?
Capaciteit snelweg
x 3 à 4 collectief
x 1,5 individueel
= fractie hoogwaardig O.V.
= zeker niet beter dan fietspad
T.O.D. is robuuste keuze
uitbouw hoogwaardig O.V. en knooppuntontwikkeling
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Autonoom rijden
Game changer?
Impact op stedelijke kwaliteit
of
Afhankelijk scenario
Last en first mile (‘taxi’fleets)
Concurrent O.V. (indiv.bezit)
Afhankelijk governance
Big business versus government versus citizen driven
Mogle
Dirk Lauwers DAG VAN DE MOBILITEITSPROFESSIONAL
Openbaar vervoer in de stad van de toekomst
Hasselt, 1 oktober 2015
Intermodaliteit
Game changer?
Tot slot De basis van een goede relatie
mobiliteit –stad
kennen we al halve eeuw in vakwereld
Lewis Mumford, 1963
verder contact: