Practical Lean Accounting THAI Version -15

46
Copyrighted Material of E.I.SQUARE PUBLISHING

Transcript of Practical Lean Accounting THAI Version -15

Page 1: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

258 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

Page 2: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

259การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

บทท 13

การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

ปฏบตการการผลตแบบลนเปนปฏบตการทมการวางแผนเปนอยางด มบางคน

เขาใจผดวากระบวนการทรวดเรวและตอบสนองไดดจะทำงานกนแบบเฉพาะกจเพอ

ตอบสนองความตองการของลกคาในระยะสน ความเขาใจนไมมสวนใดทถกตองเลย

ความยดหยนทแทจรงมพนฐานอยบนการวางแผนทเปนเลศ

อกสาเหตหนงททำใหบางคนรสกวาปฏบตการแบบลนเปนปฏบตการทไมมการ

วางแผนลวงหนา คอ พวกเขาไมเหนฝายวางแผนขนาดใหญทมระบบสารสนเทศท

ซบซอน บรษทแบบลนไมจำเปนตองใชระบบวางแผนและจดตารางกำหนดการทำงานท

ซบซอนเพราะวาโครงสรางของสายธารคณคาถกสรางขนมาเพอรองรบการไหลของ

งานทไดวางแผนไวแลวกอนทจะรบคำสงซอ เมอคำสงซอมาถง การจดตารางกำหนด

การตามทไดสรางไวในระบบแบบดงกจะเขามาจดการแทน ไมมความจำเปนทจะจด

ตารางกำหนดการอยางละเอยดหรอวางแผนคำสงอยางละเอยดเพราะตวปฏบตการเอง

ถกวางแผนไวอยางดแลว

กระบวนการวางแผน (ทมกเปนกจกรรมททำทกเดอน) ชวยใหสายธารคณคา

แบบลนทำงานไดอยางมระเบยบและยดหยน เมอถงเวลาทจำเปนตองใชตาราง

กำหนดการอยางละเอยดของระดบพนทปฏบตงาน สายธารคณคากถกวางแผนและ

จดการไวแลว แนวทางทมการวางแผน การไหลทมการออกแบบเปนอยางด และระบบ

แบบดงจะชวยใหไดปฏบตการผลตทมความยดหยนสงมากและสามารถทำการผลตได

เปนอยางด

สงนหมายความวาปฏบตการแบบลนจะไมเกดเรองประหลาดใจหรอวกฤตเลย

หรอ แนนอนวาจะมเรองประหลาดใจและมวกฤตเกดขนได แตปญหาตางๆ ทเกดขน

ในปฏบตการทมการวางแผนเปนอยางดจะสามารถแกไขไดอยางรวดเรวกวามาก

Page 3: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

260 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

กระบวนการวางแผนปฏบตการประจำเดอนเปนสงทขาดไมไดสำหรบโรงงานแบบลนทม

ประสทธผล

จดประสงคของการวางแผนการขาย

ปฏบตการ และการเงนแบบลน

จดประสงคของการวางแผนลนคอการคาดการณความตองการในอนาคตของ

ลกคา และพจารณากำลงการผลตทจำเปนในการตอบสนองความตองการเหลานและ

สรางความยดหยนเพอจะรองรบสงทไมไดคาดการณไว องคกรแบบลนจะวางแผน

สำหรบชวงเวลาระยะปานกลาง โดยปกตแลวจะวางแผนลวงหนา 9, 12 หรอ 18 เดอน

แผนเหลานจะถกนำมาใชในระยะสนเพอพจารณารอบเวลาการผลตทจำเปน เพอให

ตารางกำหนดการราบเรยบ และเพอวางแผนพนกงานและอปกรณทตองใช

ในชวงเวลาระยะกลาง การวางแผนนถกใชเพอบงชเวลาทตองใชทรพยากรเพม

เตมและจดหาทรพยากรเหลานดวยวธทดทสด โดยปกตแลว องคกรแบบลนจะเพม

ทรพยากรทละนอย แทนทจะซออปกรณขนาดใหญซงออกแบบมาเพอรองรบความ

ตองการในระยะยาว (ซงไมแนนอน)

สงทอยเบองหลงการวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงนแบบลน (Lean

Sales, Operations, and Financial Planning : SOFP) คอ การทำงานเปนทม เปน

เวลาหลายปแลวทบรษทผผลตแบบดงเดมตองแบกรบผลเสยจากการขาดความรวมมอ

ระหวางพนกงานทจำเปนตอความสำเรจขององคกร ตวอยางเชน ไมใชเรองแปลกเลยท

จะเหนความรวมมอเพยงนอยนดระหวางฝายขายและการตลาดกบปฏบตการการผลต

โดยปกตแลว สงทจะพบคอความเปนปรปกษกนมากกวาจะเปนความรวมมอ ทกคนเลง

เหนวาฝายขายและการตลาด ฝายวศวกรรมผลตภณฑ ปฏบตการการผลต และฝาย

อนๆ ในองคกรจำเปนตองทำงานรวมกนอยางใกลชดและประสานงานกนเพอใหบรษท

ประสบความสำเรจ แตความรวมมอนกเกดขนไดยาก

บรษทแบบลนจะเลงเหนความสำคญของสายธารคณคา สายธารคณคาทเตม

เตมคำสงซอจะเรมตนดวยกระบวนการขายเสมอ ซงนำไปสการตอบรบคำสงซอ การ

ผลตผลตภณฑ การจดสงและการออกใบแจงหนสนคา และการรบเงนสดจากลกคา

การวางแผนและประสานงานทกแงมมของสายธารคณคาเปนสงทสำคญอยางยงเพอให

Page 4: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

261การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

สายธารคณคาไหลไดอยางมประสทธผล

ความรวมมอระดบเดยวกนนเปนสงทจำเปนสำหรบการทำการปรบปรงอยาง

ตอเนอง ขณะทโครงการปรบปรงเกดขนทแตละฝายและแตละเซลลในสายธารคณคา

จะมการวางแผนและรเรมการปรบปรงทวทงสายธารคณคา การวางแผนและความ

รวมมอกนอยางตนตวในหมบคลากรในสายธารคณคา เปนสงทจำเปนเพอใหปฏบตการ

ของสายธารคณคามประสทธผลและเปนสงทจำเปนสำหรบการปรบปรงจากลนทยงยน

ในระยะยาว

ผลลพธเบองตนของกระบวนการ SOFP คอ แผนการทำงานททกคนตกลงรวม

กนสำหรบสายธารคณคาแตละสาย จากนน ทกคนในสายธารคณคาจะตงตนทำหนาท

ดำเนนการตามแผนการนนใหสำเรจ แผนนจะปรบปรงทกเดอนเมอสถานการณตางๆ

เปลยนแปลงไป สายธารคณคาจะกลายเปนองคกรลนทมการวางแผนเปนอยางด มการ

ประสานงานเปนอยางด และมความยดหยน

การวางแผนการเงนแบบลน

การจดทำงบประมาณแบบดงเดมไมไดเปนประโยชนสำหรบองคกรแบบลน น

คอตวอยางของปญหาทจะเกดขน:

กระบวนการจดทำงบประมาณประจำปจะลาสมยไปอยางรวดเรว เพราะไม

ยดหยนพอสำหรบบรษทแบบลนทมงจะสนองความตองการของลกคาท

เปลยนแปลงได

กระบวนการจดทำงบประมาณนนมความสญเปลาสงมาก บรษทสวนใหญ

ใชเวลาไปมากกบการจดทำงบประมาณ กระบวนการนมกตองการให

ผจดการจากทกฝายใหนำเสนอขอมลงบประมาณ ซงกจะนำมารวมกน

สำหรบทงการปฏบตการ และรวมกนขนมาตามฝาย กลม และระดบองคกร

หลงจากนน กระบวนการตรวจสอบทสญเปลาและยดยาวมกทำใหงบ

ประมาณทแตละฝายคำนวณมาอยางรอบคอบ ถกปรบลดและแกไขใหม

ซงกจะทำใหผจดการเลนเกมการเมองเพอใหแนใจไดวาพวกเขาจะไดรบงบ

ประมาณตามทรสกวาจำเปน พวกเขามกยนงบประมาณเกนจรง โดย

คาดหวงลวงหนาวาจะถกตดงบประมาณ ฯลฯ ผลลพธทไดคอกระบวนการ

Page 5: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

262 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ทสญเปลาและไมเหมาะสม

งบประมาณเนนทผลลพธเชงการเงน ไมไดเนนปจจยนำเขาเชงปฏบตการ

ในเกอบทกกรณ งบประมาณจะแสดงในรปศพททางการเงน และไมชวยให

ขอมลเชงลกเกยวกบขอกำหนดความตองการเชงการปฏบตการเลย

กระบวนการจดทำงบประมาณจะเรมทประเดนเชงปฏบตการ แตทง

กระบวนการและการรายงานผลจะกลายเปนกจกรรมการวางแผนการเงน

ไปในไมชาซงมกเบยงเบนออกจากความเปนจรงในเชงปฏบตการ

SOFP ภายในองคกรลนนนเปนสงทมพลวต (Dynamic) และโดยปกตแลว

จะปรบปรงขอมลลาสดทกเดอน กระบวนการทใชเปนกระบวนการทรวดเรวและม

ประสทธผล ซงชวยใหไดขอมลทเปนประโยชน โดยใชความพยายามและเวลาทสญเปลา

นอยมาก กระบวนการวางแผนมพนฐานอยบนความตองการในเชงปฏบตการของธรกจ

ซงคอ ปฏบตการขาย ปฏบตการดานการตลาด ปฏบตการการผลต ปฏบตการดานการ

พฒนาผลตภณฑและปฏบตการอนๆ แผนการเงนเปนผลลพธของแผนเชงปฏบตการ

เมอการวางแผนเชงปฏบตการเสรจสมบรณแลว เราจะไดขอมลทดทสดทม

เกยวกบการขายทคาดการณไว การผลต การปรบปรง และขอมลผลตภณฑใหม ฯลฯ

จากขอมลนและจากความรของเราเกยวกบตนทนสายธารคณคา เราจงสามารถสราง

การพยากรณดานการเงนทใชการไดและแมนยำอยางรวดเรว นหมายความวาเราจะม

งบดลและงบกำไรขาดทนทใชการไดกอนสนเดอนและไกลไปในอนาคตมากขน คณสมบต

นชวยใหผจดการมความสามารถในการจดการและควบคมองคกรในเชงรก นอกจากนน

ยงหมายความวาการปดงบปลายเดอน (ซงเปนสงทผจดการและนกบญชชอบมาก) จะม

ความสำคญและมความเรงดวนนอยลง เราจะรขอมลการเงนทใชการไดหลายสปดาห

กอนสนเดอน

การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงนแบบลน

SOFP นนเปนกระบวนการทเปนแบบแผนซงทำทกเดอนในสายธารคณคา

แตละสาย ผลลพธสดทายของ SOFP คอการประชมวางแผนของผบรหาร ซงแผน

สายธารคณคาทกแผนจะถกนำมารวมเขาดวยกนเปนแผนการดำเนนการฉบบเดยว

สำหรบองคกร

Page 6: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

263การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

ปจจยนำเขาและผลลพธเบองตนของกระบวนการ SOFP แสดงอยในภาพท

13.1 บคลากรฝายขายและการตลาดจะพยากรณยอดขายทคาดการณไว สำหรบชวง

12 เดอนถดไป1 บคลากรฝายพฒนาผลตภณฑจะใหขอมลเกยวกบผลตภณฑใหมและ

การเปลยนแปลงในการออกแบบ บคลากรฝายผลตจะนำเสนอขอมลเกยวกบกำลงการ

ผลตทพรอมใชงานจากสวนของการผลตและลอจสตกสทงหมดในสายธารคณคา และ

บคลากรฝายการเงนจะนำเสนอขอมลการเงนโดยละเอยด ผลลพธของกระบวนการ

SOFP คอ แผนการดำเนนการแบบบรณาการสำหรบสายธารคณคาแตละสาย และ

สำหรบองคกรในวงกวาง แผนการดำเนนการฉบบนทไดตกลงกนแลวนจะสะทอนใหเหน

ยทธศาสตรธรกจของบรษท และชวยใหบคลากรฝายขาย บคลากรฝายผลตภณฑใหม

บคลากรฝายปฏบตการ และพนกงานสนบสนน มคำสงการทำงานในระยะสนและระยะ

ยาว

SOFP เปนกระบวนการทเปนแบบแผนซงดำเนนการตามตารางกำหนดการท

เขมงวดในทกๆ เดอน แมวางานโดยละเอยดสวนใหญจะทำโดยผจดการระดบกลาง

ภายในสายธารคณคา ผบรหารระดบสงขององคกรกมสวนรวมอยางตนตวกบการตดสน

ใจและการอนมตแผนการ กระบวนการ SOFP แบบทวไปแสดงอยในภาพท 13.2

1ขอบเขตของระยะเวลาในการวางแผนจะอธบายในภายหลง แตสำหรบตวอยางน เราจะใชระยะเวลา 12 เดอน

ภาพท 13.1 การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

Page 7: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

264 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

SOFP จะเรมตนเมอมขอมลการขายและการผลตของสายธารคณคาในเดอน

กอนพรอมใหใชแลว ขอมลนจะถกนำมาใชเพอการวางแผนอปสงคและกำลงการผลต

ผลลพธของการวางแผนอปสงค คอ พยากรณยอดขายชดใหมสำหรบ 12 เดอนตอไป

จะมยอดพยากรณเพยงคาเดยวสำหรบแตละตระกลผลตภณฑและยอดพยากรณนน

ภาพท 13.2 ตารางกำหนดการการวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

วนท 1-5 วนท 6-10 วนท 12 วนท 13-15 วนท 15

การวางแผน

อปสงคของ

สายธารคณคา

การวางแผน

ปฏบตการของ

สายธารคณคา

การประชม

วางแผน SOFP

การวางแผน

การเงนของ

สายธารคณคา

การประชม SOFP

ของผบรหาร

INPUT

1. ขอมลสนเดอน

2. ยอดพยากรณ

ลกคา

3. แผนผลตภณฑ

ใหม

OUTPUT

1. พยากรณตระกล

ผลตภณฑใน

สายธารคณคา

เปนหนวย

2. สเปรดชตใหม

ของ SOFP

ใคร

1. ฝายขายและ

การตลาด

2. ทมพฒนาผลต-

ภณฑใหม

INPUT

1. ยอดพยากรณ

อปสงค

2. วเคราะหตนทน

สายธารคณคา

3. แผนปรบปรงลน

4. การเปลยนแปลง

ในสายธารคณคา

OUTPUT

1. พยากรณกำลง

การผลตของ

สายธารคณคา

2. ปรบปรงสเปรดชต

ของ SOFP

ใคร

1. ปฏบตการผลต

INPUT

1. สเปรดชต SOFP

OUTPUT

1. การตดสนใจเพอ

สรางสมดลระหวาง

อปสงคกบกำลง

การผลต

2. แผนปรบปรง

สายธารคณคา

3. แผนการเปดตว

ผลตภณฑใหม

4. ตวเลขการเงน

สนเดอน

5. วาระสำหรบการ

ประชม SOFP

ของผบรหาร

ใคร

1. ผจดการ

สายธารคณคา

2. ฝายขายและ

การตลาด

3. ฝายพฒนา

ผลตภณฑใหม

4. ฝายการเงนของ

สายธารคณคา

5. บคลากรหลกๆ ท

เกยวของกบ

ปฏบตการ

INPUT

1. สเปรดชต SOFP

OUTPUT

1. ปรบงบประมาณ

หมนเวยนของ

18 เดอนขางหนา

ใหทนสมย

2. รายการประเดน

ปญหาหลกๆ ใน

งบประมาณ

3. งบจายลงทน

สำคญๆ

ใคร

1. ฝายการเงนของ

สายธารคณคา

2. ผควบคมโรงงาน

หรอฝาย

INPUT

1. สเปรดชต SOFP

2. วาระการประชม

SOFP ของผบรหาร

3. งบประมาณทปรบ

ใหม

4. ประเดนหลกๆ ใน

งบประมาณ

5. งบจายลงทน

สำคญๆ

OUTPUT

1. การตดสนใจเชง

ปฏบตการ

2. “แผนธรกจ” ทได

อนมตแลว

3. การตดสนใจดาน

การเงน

ใคร

1. ประธานบรษท

2. ผจดการอาวโส

3. ผจดการ

สายธารคณคา

4. ฝายขายและ

การตลาด

5. ฝายผลตภณฑ

ใหม

6. บคลากรหลกอนๆ

Page 8: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

265การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

จะแสดงอยในรปของหนวยทจะขาย

จากนน กำลงการผลตใน 12 เดอนตอไปจะถกนำมาเปรยบเทยบกบอปสงคท

ตองการเพอบงชจดมกำลงการผลตขาดหรอมมากเกนไป กำลงการผลตของแตละเดอน

จะถกนำมาพจารณา โดยพจารณาสวนประสมผลตภณฑทเพงพยากรณและคอขวด

(หรอขดจำกด) ภายในเสนทางการไหลของสายธารคณคา

การประเมนเหลานจะครอบคลมถงการเปดตวผลตภณฑใหมและผลกระทบท

คาดการณไวจากการปรบปรงสายธารคณคาแบบลนอยางตอเนอง จากนนจงสามารถ

คำนวณผลลพธดานการเงนของแผนเหลานไดเดอนตอเดอน

ยกตวอยางเชน ทมวางแผนสายธารคณคาจะประชมรวมกนในวนท 12 ของ

เดอน เพอพจารณาสเปรดชตทมขอมลการวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน จด-

ประสงคของการประชมนคอการตดสนใจเพอจบคกำลงการผลตเขากบอปสงคของลกคา

และเพมความสามารถในการทำกำไรของปฏบตการทงหมดใหไดเหมาะสม ในการ

ประชมน ทมสายธารคณคาจะทำงานเพอหาวธการสนบสนนซงกนและกนในการแกไข

ปญหาทกำลงจะเกดขน การตดสนใจสวนใหญทเกยวของกบการวางแผนจะทำกนใน

ทประชมน ผลลพธของการประชมนคอวาระการประชมสำหรบการประชมวางแผน

SOFP ของผบรหาร (SOFP Executive Planning) รวมถงขอแนะนำสำหรบแตละวาระ

วาระการประชมของผบรหารจะรวมถงรายการทไมสามารถตดสนใจไดในระดบสายธาร

คณคา และตองใหทมผบรหารตดสนใจ

ผลลพธสดทายของกระบวนการ SOFP คอ การประชมวางแผนของผบรหาร

ทจดขนในวนท (ตวอยางเชน) 15 ของเดอน งานในการเตรยมการของสายธารคณคา

แตละสายจะชวยใหแนใจไดวาการประชมนกนเวลาไมนานและมงเนนไปทสงทตองทำ

การประชมวางแผนของผบรหารจะนำโดย CEO ขององคกร และผบรหารของบรษททกๆ

คน รวมถงผจดการของสายธารคณคา การใชขอมลทเกบรวบรวมมาในกระบวนการ

SOFP และวาระการประชมจากทม SOFP ของสายธารคณคา จะทำใหทมผบรหาร

พจารณาสเปรดชตดานปฏบตการและดานการเงน ตดสนใจ และอนมตแผนการนน

ผลลพธของการประชมวางแผนของผบรหารคอแผนการดำเนนการขององคกรอยาง

บรณาการ ซงผานการพจารณาทบทวน ผานการตกลงรวมกนแลว และเปนทเขาใจของ

ทกฝาย

Page 9: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

266 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ขนสดทายในกระบวนการ SOFP คอ การนำแผนนไปดำเนนการ กจกรรมท

ตองดำเนนการมทงระยะสนและระยะยาว กจกรรมระยะสนจะรวมถงการกำหนด Takt

Time และรอบเวลาของสายธารคณคา การสรางตารางกำหนดการทปรบเรยบสำหรบ

เดอนตอไป กำหนดระดบพนกงานสำหรบสายธารคณคาแตละสาย แผนการขาย และ

หาขอสรปเกยวกบโครงการผลตภณฑใหมและการปรบปรงอยางตอเนอง กจกรรมใน

ระยะยาวอาจรวมถง การจดหาเงนทน การเพมหรอลดพนกงาน การตดสนใจวาจะผลต

หรอซอ ยทธศาสตรดานการตลาด และแผนพฒนาผลตภณฑใหม

รายงานการเงนจาก SOFP จะแสดงขอมลงบการเงนและงบดลของแตละเดอน

และขอมลงบประมาณของสายธารคณคาแตละสายและฝายสนบสนนแตละฝาย ขอมล

เหลานเปนขอมลททรงพลง เพราะเปนขอมลปจจบนและเปนขอมลในเชงรก ทงยงองอย

บนแผนการดำเนนการฉบบปจจบนของบรษท

ทม SOFP

สายธารคณคาแตละสายจะมทม SOFP หนาทรบผดชอบของทมนคอการ

ทำงานตามกระบวนการ SOFP ในทกๆ เดอน สรางสเปรดชต SOFP ทำการตดสนใจใน

การวางแผน บงชสงทตองตดสนใจและอยนอกขอบเขตความรบผดชอบของทม และ

เตรยมขอมลทจำเปนสำหรบการดำเนนตามแผนการ

ทมนเปนทมขามสายงาน (Cross-functional Team) ของบคลากรจากภายใน

สายธารคณคา โดยรวมถงบคลากรทรบผดชอบปฏบตการผลต การจดซอ การขายและ

การตลาด การควบคมดานการเงน การจดการวสด การเปดตวผลตภณฑใหม และการ

ปรบปรงอยางตอเนองดวยลน บคลากรบางคนอาจไมไดเปนสวนหนงของสายธาร

คณคา แตจะตองเขามามสวนรวมในกระบวนการ SOFP

สายธารคณคาทมขนาดใหญอาจแตงตงบคลากรคนหนงใหเปนผประสานงาน

SOFP สำหรบสายธารคณคาทมความซบซอนนอยกวานนซงแตละทมไมไดเปน

แบบแผนมากนก ผจดการสายธารคณคาสามารถทำงานสวนใหญในงานนได อยางไร

กตาม มประเดนสำคญอย 2 ประเดนดวยกน คอ:

1. บคลากรทรบผดชอบการดำเนนการตามแผนจะตองรบผดชอบกระบวนการ

วางแผนดวย

Page 10: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

267การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

2. SOFP จะตองเปนกระบวนการทจดขนอยางเปนแบบแผนเพอใหกลายเปน

สวนหนงทเปนธรรมชาตในการจดการสายธารคณคา

การวางแผนอปสงคของสายธารคณคา

การวางแผนอปสงคจะทำโดยบคลากรฝายขายและการตลาดทรบผดชอบ

ตระกลผลตภณฑ (Product Family) ภายในสายธารคณคา จะตองมยอดพยากรณ

สำหรบแตละตระกลผลตภณฑสำหรบแตละเดอนในกรอบเวลาการวางแผน ตระกล

ผลตภณฑทใชในการวางแผนอปสงคคอกลมของผลตภณฑทมคณลกษณะในการผลต

ทคลายคลงกน สายธารคณคาถกนยามไววาเปนกลมของผลตภณฑทมเสนทางการไหล

ในการผลตคลายกน หลายๆ สายธารคณคาจะมตระกลผลตภณฑเพยงตระกลเดยว

ขณะทบางสายธารคณคาจะม 2-3 ตระกล การนยามตระกลผลตภณฑในสายธาร

คณคาและการหายอดพยากรณของแตละตระกลผลตภณฑเปนเรองทสำคญมาก

เพอจดประสงคของ SOFP การมจำนวนตระกลผลตภณฑเพยงไมกตระกลเปน

เรองสำคญ ยอดพยากรณของตระกลผลตภณฑคออปสงคประจำเดอนทคาดการณไว

สำหรบทกผลตภณฑภายในตระกลผลตภณฑ ซงแสดงในรปของจำนวนหนวยหรอ

รายการ ยอดพยากรณอปสงคของตระกลผลตภณฑจะแมนยำมากกวายอดพยากรณ

ของแตละผลตภณฑภายในตระกลเสมอๆ

สำหรบการพยากรณยอดขาย บคลากรฝายขายและการตลาดจะพบความยาก

ลำบากในการพยากรณอปสงคของผลตภณฑแตละแบบ การคำนวณเพอพยากรณ

ผลตภณฑทงตระกลเปนแนวทางทแมนยำและทำไดงายกวามาก SOFP ไมจำเปนตอง

ใชยอดพยากรณของแตละผลตภณฑ ยอดพยากรณทใชเปนยอดพยากรณของตระกล

ผลตภณฑ ยอดพยากรณคอจำนวนหนวยทคาดการณวาจะขายไดในเดอนนนสำหรบ

ตระกลผลตภณฑนน

กรอบเวลาการวางแผน

คำถามขอนไมมคำตอบทถกตองทสด: “กรอบเวลาการวางแผนควรครอบคลม

อนาคตไกลเพยงใด” อยางไรกตาม กฎทวไปคอการกำหนดกรอบเวลาการวางแผนให

ไกลทสดเทาทจำเปน ถาจะตองลงทนเงนทนครงใหญ หรอกลาวไดวา ถาตองใชเวลา 9

Page 11: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

268 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

เดอนในการเปลยนแปลงผลผลตจากการผลตซงจำเปนตองใชอปกรณใหมและบคลากร

ใหมอกมาก กรอบเวลาการวางแผนกจะตองไมนอยกวา 9 เดอน

จดประสงคของ SOFP คอการคาดการณความตองการทางธรกจในอนาคต

และสรางแผนแบบขามสายงานทมระเบยบเพอสนองความตองการเหลาน ดงนน เรา

ตองมองไปในอนาคตใหไกลมากพอทจะสรางและดำเนนการตามแผนเหลานไดอยางม

ประสทธผล ในบรษทสวนใหญ เวลา 12 เดอนเปนกรอบเวลาการวางแผนทด บาง

บรษทจำเปนตองใชกรอบเวลาการวางแผนทไกลกวานน บางบรษทกสามารถวางแผน

ในกรอบเวลาทสนกวานนไดถากระบวนการของพวกเขามความยดหยนมากกวา

ยงเรามองอนาคตไกลมากเพยงใด ยอดพยากรณทไดจะแมนยำนอยลงเทานน

เปนเรองปกตทบรษทจะพยากรณเปนรายเดอนสำหรบอนาคตอนใกล และพยากรณเปน

รายไตรมาสสำหรบชวงระยะยาว ยกตวอยางเชน พวกเขาอาจมยอดพยากรณรายเดอน

สำหรบชวง 6 เดอนขางหนาและยอดพยากรณรายไตรมาสสำหรบอก 12 เดอน กรอบ

เวลาทงหมดจะเทากบ 18 เดอน แตชวงเวลาการพยากรณจะเปลยนแปลงไปตามกรอบ

เวลา

ใครเปนผรบผดชอบการคำนวณยอดพยากรณ

คำตอบทชดเจนสำหรบคำถามขอน คอ บคลากรทรอปสงคในอนาคตของ

ลกคาเปนอยางดทสดควรเปนผทคำนวณยอดพยากรณ ในความเปนจรง คนกลมน

มกเปนบคลากรฝายขายและการตลาดเสมอ พวกเขาเปนกลมคนในสายธารคณคาท

ปฏสมพนธกบลกคามากทสด และเปนกลมทศกษาคณคาทไดสรางใหลกคาผานทาง

ผลตภณฑและการบรการของบรษทมากทสด พวกเขารจงหวะของตลาดและกำลงนำ

แผนการตลาดมาใชงานเพอเพมยอดขายและความสามารถในการทำกำไร บคลากร

ฝายขายและการตลาดเปนกลมทพรอมสำหรบการคำนวณยอดพยากรณเหลานมาก

ทสดแลว

สาเหตอกขอทสนบสนนใหบคลากรฝายขายและการตลาดเปนผรบผดชอบ

การพยากรณ คอ พวกเขาจะเปนผรบผดชอบการขายใหบรรลระดบเหลาน ผลลพธหนง

จาก SOFP คอ แผนการขายและการตลาดทดำเนนการโดยบคลากรฝายขายและ

การตลาด เปนการสมเหตสมผลดทจะใหบคลากรทตองรบผดชอบผลลพธเปนผทมสวน

ในการเตรยมขอมลสำหรบการทำแผนดวย

Page 12: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

269การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

ภาพ

ท 1

3.3

สเป

รดชต

SO

FP ท

แสดง

ยอดพ

ยากร

ณขอ

งอป

สงค

Page 13: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

270 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

จะตองนำผลตภณฑใหมทกำลงเปดตวในสายธารคณคามาพจารณายอด

พยากรณอปสงคดวย บคลากรฝายขายและการตลาดจะตองทำงานรวมกบวศวกร

ผลตภณฑภายในสายธารคณคาเพอพจารณาผลกระทบของผลตภณฑใหมตออปสงค

ของผลตภณฑอนๆ ภายในตระกลผลตภณฑ

กรณทฝายขายไมไดเปนสวนหนงของสายธารคณคา

ในหลายๆ องคกร อาจไมสมเหตสมผลนกหากจะใหพนกงานปฏบตการขาย

รวมเปนสวนหนงขององคกรสายธารคณคาดวย บคลากรฝายขายมกจำเปนตองจดการ

กบตลาดในรปแบบทแตกตางจากรปแบบของตระกลผลตภณฑทไดใชในสายธารคณคา

การจดกลมขายอาจตองจดเรยงตามอตสาหกรรม เซกเมนตตลาด หรอภมภาค เปน

เรองปกตทบรษทตางๆ จะมลกคาทซอผลตภณฑจากมากกวา 1 สายธารคณคา การ

ใหบคลากรฝายขายตางคนทำงานกบลกคาสำหรบตระกลผลตภณฑทแตกตางกนคง

ไมสมเหตสมผลเทาใดนก

ความจำเปนของ SOFP ทมประสทธผลนนจะมความสำคญมากขนอกเมอ

บคลากรฝายขายและสายธารคณคาถกจดองคกรในคนละรปแบบกน การสอสารและ

การวางแผนจะตองราบรนและมประสทธผล ในบางกรณ เราสามารถใหบคลากรฝาย

การตลาดจดองคกรอยภายในสายธารคณคา แมวาองคกรฝายขายถกจดในรปแบบอน

กตาม

ในกรณทบคลากรฝายขายและการตลาดไมไดเปนสวนหนงของสายธารคณคา

การใหบคลากรเหลานเตรยมยอดพยากรณของตระกลผลตภณฑใหกบกระบวนการ

SOFP เปนเรองทสำคญ โดยการใชความรทมอยเกยวกบตลาด ความสมพนธกบลกคา

และประวตความตองการของผลตภณฑ บคลากรฝายขายและการตลาดจะตองเตรยม

ยอดพยากรณของอปสงคทคาดการณไวในแตละเดอนและใชการไดของแตละตระกล

ผลตภณฑ จากนน ยอดพยากรณเหลานจะถกนำไปใชในสายธารคณคาทสนบสนนมน

Page 14: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

271การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

จะเกดอะไรขน หากกลมในการทำการตลาดผลตภณฑ

แตกตางจากตระกลผลตภณฑของสายธารคณคา

ในบางโอกาสกลมผลตภณฑในการขายและการตลาดจะมรปแบบทคอนขาง

แตกตางจากตระกลผลตภณฑของสายธารคณคา บรษทๆ หนงอาจสนองตลาดหลายๆ

ตลาดดวยผลตภณฑหลายๆ แบบ สายธารคณคาแตละสายอาจมผลตภณฑใหแกทก

ตลาด2 ยอดพยากรณการขายและการตลาดจะถกคำนวณแยกตามตลาด ไมใชตาม

ตระกลผลตภณฑ

เมอเกดเหตการณเชนน เราจำเปนตองแปลงยอดพยากรณการตลาดมาเปน

ยอดพยากรณของตระกลผลตภณฑหรอของสายธารคณคา การแปลงคานอาจทำโดย

อตโนมตโดยใชสเปรดชตคำนวณซงตงสมมตฐานไววามสวนประสมผลตภณฑคอนขาง

เหมอนกนในกลมผลตภณฑททำตลาด หรอ ผทพยากรณสามารถเพมอกขนตอนใน

กระบวนการ SOFP เพอศกษายอดพยากรณเหลานและปรบแกไขตามทจำเปน ไมวาใน

กรณใดกตาม บคลากรฝายขายและการตลาดจะตองมนใจไดวาขอมลทใชสำหรบ

กระบวนการ SOFP สะทอนใหเหนความตองการของตลาดและลกคาจรงๆ

วธการพยากรณ

วธการสำหรบการพยากรณยอดขายนนแตกตางกนไดมาก ในบางอตสาห-

กรรม ลกคาจะเปนผ เตรยมยอดพยากรณลวงหนาทคอนขางแมนยำดวยตนเอง

กระบวนการพยากรณจงคอนขางงาย ยกตวอยางเชน บรษทผผลตชนสวนรถยนต

บางราย มคำสงซอแบบครอบคลมชวงเวลาจากลกคาตามแผนการผลตประจำปของ

ลกคา ยอดพยากรณประจำปนจะปรบคาใหมทกเดอนเมอแผนการผลต (และสถาน

การณอนๆ) เปลยนแปลงไป การเปดตวผลตภณฑใหมเปนกระบวนการระยะ 3 ป ตาม

2ยกตวอยางเชน ลกคารายหนงทผลตอปกรณนำทางทางนำ (Marine Guidance Equipment) สำหรบตลาดการประมงเชงพาณชย

สำหรบกลมเจาของเรอเพอการสนทนาการ และสำหรบเปนสนคา OEM แกบรษทผผลตเรอ ซงเปน 3 ตลาดทแตกตางกนมาก กลม

ผลตภณฑ ไดแก เรดาร อปกรณนำทาง เครองหาปลา โซนาร และซอฟทแวรสนบสนน ถกผลตขนโดยสายธารคณคาหลายสายทเนน

ทกระบวนการ ในกรณน คงไมมเหตผลทจะใหฝายการตลาดจดประเภทตามตระกลผลตภณฑ หรอจดการผลตตามตลาด เพราะ

เทคโนโลยและกระบวนการผลตตางๆ มความแตกตางพอสมควรและอยในคนละเมอง กระบวนการ SOFP นนเปนสงทขาดไมไดใน

การวางแผนสำหรบองคกรประเภทน

Page 15: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

272 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

การออกแบบรนใหมของรถยนต กระบวนการพยากรณนนทำไดคอนขางงายเพราะ

สามารถคาดการณอปสงคไดคอนขางแมนยำ

บรษททผลตผลตภณฑหรอระบบแบบทออกแบบตามคำสงซอ (Design-to-

order) จะพบปญหาการพยากรณทแตกตางออกไปพอสมควร อปสงคของผลตภณฑ

ไมสามารถคาดการณไดและขนอยกบความตองการในอนาคตของลกคา ประวตความ

ตองการของผลตภณฑกไมไดมประโยชนมากนกในการคำนวณอปสงคในอนาคต ยอด

พยากรณจะตองมพนฐานบนความรของบคลากรฝายขายและการตลาดเกยวกบความ

ตองการของลกคารายอน และสภาพแวดลอมของตลาดในปจจบน

บรษททผลตผลตภณฑมาตรฐานหลายรปแบบทขายใหลกคาหลายรายมาก

จะมปญหาการพยากรณทแตกตางออกไป ประวตความตองการและการใชวธการ

พยากรณเชงสถตอาจเปนประโยชนมาก องคกรเหลานมกตองเผชญกบความแปรผน

ตามฤดกาล การตลาดของคแขง และผลของปจจยภายนอก เชน สภาพอากาศ หรอ

แฟชนปจจบน ฯลฯ

วธการพยากรณจะแตกตางกนออกไปตามประเภทของผลตภณฑทบรษทผลต

ตลาดทบรษทนนรองรบ และตำแหนงของผลตภณฑในวงจรชวตของมน ผลตภณฑท

เพงเปดตวจะพยากรณไดยากกวาผลตภณฑเดม ในความเปนจรง บรษทสวนใหญจะม

สวนผสมระหวางผลตภณฑเหลาน แมแตบรษทผผลตแบบผลตตามคำสงซอ (Make-to-

order) เองกอาจมธรกจการกระจายสนคาทคงเสนคงวาและมปรมาณสงกวา โดย

เปนการกระจายสนคาชนสวนอะไหลซงสนบสนนผลตภณฑหลกของพวกเขา บรษท

ผผลตโภคภณฑแบบผลตเปนปรมาณมากๆ กอาจผลตผลตภณฑเฉพาะสำหรบลกคา

บางรายหรอตลาดบางตลาด วธการพยากรณจะตองถกปรบใหเหมาะกบความตองการ

ของตระกลผลตภณฑทกำลงพจารณา

มหนงสอเกยวกบการพยากรณอปสงคอยหลายเลมดวยกน3 และเราจะไมใช

3หนงสอดงตอไปนใหขอมลเกยวกบการพยากรณอปสงคเปนอยางด อยางไรกตาม หนงสอทกเลมในทนถกเขยนขนจากมมมองของ

การผลตแบบผลกซงเปนแบบดงเดม จะกลาวถง MRPII, ERP การวางแผนการผลตหลก การควบคมระดบพนทปฏบตงาน และการ

วางแผนกำลงการผลต ไมมวธใดทใชกบองคกรแบบลนไดเลย แตการวางแผนอปสงคและการพยากรณกยงคงมความสำคญ

Sales Forecasting โดย Tom Wallace และ Bob Stahl (Cincinatti, Ohio, T.F. Wallace และคณะ 2002) Focus Forecasting

โดย Bernard T. Smith (Pittsburgh, PA, B.T. Smith และคณะ 1997) Demand Forecasting & Inventory Control โดย Colin D.

Lewis (Hoboken, NJ, John Wiley & Sons, 1998) Sales Forecasting Management โดย John T. Mentzer (Thousand Oaks,

CA, Sage Publications, 1998)

Page 16: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

273การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

เวลาในสวนนเพออธบายวธการเหลาน แตในทสดแลว การพยากรณอปสงคนนเปนศลป

ไมใชศาสตร ทกษะและความรเกยวกบตลาดของบคลากรฝายขายและการตลาดเปน

สวนผสมทขาดไมไดในกระบวนการพยากรณอปสงค ความรเกยวกบความตองการของ

ลกคาและคณคาทไดสรางในผลตภณฑและบรการของบรษท ลวนเปนขอมลทจำเปนใน

การพยากรณใหมประสทธผล

ยอดพยากรณมความแมนยำหรอไม

คำบนทพบบอยทสดเกยวกบการพยากรณยอดขายคอเรองความแมนยำ หรอ

ความไมแมนยำของมน ยอดพยากรณนนไมแมนยำเสมอเพราะมนมพนฐานอยบนการ

ประมาณการเกยวกบอนาคต และอนาคตเปนสงทไมแนนอนเสมอ เพอทจะปรบปรง

กระบวนการประมาณการ เราตองสรางกระบวนการปรบปรงอยางตอเนองเขาไปใน

กระบวนการ SOFP เมอบคลากรฝายขายและการตลาดสรางยอดพยากรณของตวเอง

สำหรบแตละตระกลผลตภณฑและสายธารคณคาแตละสาย พวกเขาจะตองระบสมมต-

ฐานทใชในการพยากรณดวย

ในชวงเดอนหลงๆ เมออปสงคจรงถกนำมาเปรยบเทยบกบอปสงคทพยากรณ

ทม SOFP จะไดพจารณาสมมตฐานและพจารณาสาเหตททำใหยอดพยากรณไม

แมนยำ จากขอมลสวนน ทมงานจะเรมตนโครงการปรบปรงแบบตอเนองซงออกแบบ

มาเพอปรบปรงความแมนยำของการพยากรณ

ความไมแมนยำของการพยากรณเปนสงท เหมอนกบความแปรผนของ

กระบวนการ หนทางแกไขความไมแมนยำในการพยากรณคอการทำความเขาใจเกยว

กบความแปรผนของกระบวนการทอยเบองหลง และทำงานเพอขจดสาเหตของความ

แปรผน เมอเวลาผานไป ผลลพธของโครงการปรบปรงแบบตอเนองเหลาน คอการ

พยากรณทแมนยำมากขน และทม SOFP ทเขาใจกระบวนการของอปสงคอยางชดเจน

แนวทางการปรบปรงแบบตอเนองเดยวกนนยงถกนำไปใชในการขจดความแปรผน

ของยอดพยากรณกำลงการผลตดวยเชนกน

Page 17: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

274 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

การวางแผนปฏบตการของสายธารคณคา

สายธารคณคาแบบลนในอดมคตจะผลตสงทลกคาตองการในวนนใหเสรจได

ในวนน วสดและสวนประกอบจะถกดงเขาสสายธารคณคาแบบทนเวลาพอด และมการ

ไหลผานการผลตแตละขนตอนแบบเกอบสมบรณแบบ ซงทำใหมระดบสนคาคงคลงตำ

มากและเกอบจะคงท และมการจดสงตรงเวลา 100% เพอจะใหบรรลตามนได จะตองม

กระบวนการผลตทออกแบบมาเปนอยางดและมสมดล มกำลงการผลตเพมเตมเพอจะ

รองรบความผนแปรของอปสงคของลกคา และมกระบวนการทไรทตซงสามารถแกไข

ตวเองได บรษทสวนใหญบน “เสนทาง” สลนยงไมบรรลลความสามารถระดบน พวก

เขายงมคอขวด กระบวนการทจดสมดลอยางไมสมบรณแบบ มปญหาสนคาคงคลง และ

มกระบวนการทไมแนนอน จดประสงคของสวนการวางแผนปฏบตการใน SOFP คอ

การระบลวงหนาวาปญหาเหลานจะเกดขนทจดใด และแกไขประเดนปญหาเหลานลวง

หนา

ขณะทบคลากรฝายขายและการตลาดกำลงคำนวณยอดพยากรณของตระกล

ผลตภณฑใหม บคลากรฝายผลตจะคำนวณยอดพยากรณกำลงการผลตในการผลตของ

สายธารคณคา การคำนวณนทำไดดวยความรเกยวกบการผลตทเคยทำได หรอเรยกอก

อยางไดวา Demonstrated Capacity และความเขาใจอยางละเอยดเกยวกบวธการใช

กำลงการผลตภายในสายธารคณคา กำลงการผลตทเคยทำไดสามารถหาไดจากการ

ศกษารายงานแตละชวโมงของวนของเดอนกอนๆ ขอมลการใชกำลงการผลตมาจาก

การวเคราะหตนทนสายธารคณคา

นอกเหนอจากการทำความเขาใจเกยวกบประวตและการใชกำลงการผลตใน

ปจจบน โครงการปรบปรงแบบตอเนองและกจกรรม Kaizen จะมผลกระทบตอกำลง

การผลตของสายธารคณคาดวยเชนกน การปรบปรงดวยลนเกอบทกแบบจะกำจดความ

สญเปลาและสรางกำลงการผลตทพรอมใชงานเพมขน บอยครงทกำลงการผลตสวนท

เพงพรอมใชงานจะชวยใหสายธารคณคาผลตผลตภณฑไดเพมขนดวยทรพยากรเทา

เดม และเพมปรมาณผลผลตของสายธารคณคา

การทำความเขาใจวาคอขวดอยทจดใดบางในสายธารคณคาเปนเรองสำคญ

เชนเดยวกบจดทมการฝกอบรมขามสายงานและความยดหยนอนๆ เพอชวยใหสายธาร

คณคารองรบการเปลยนแปลงของอปสงคลกคาและสวนประสมผลตภณฑได บคลากร

Page 18: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

275การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

ฝายปฏบตการภายในสายธารคณคาจะปรบการวเคราะหตนทนสายธารคณคาเพอนำ

การเปลยนแปลงปรบปรงเหลานมาพจารณาดวย

เมอมสเปรดชต SOFP ของสายธารคณคาทพรอมใชงาน พรอมผลการคำนวณ

ยอดพยากรณยอดขายของตระกลผลตภณฑ บคลากรฝายปฏบตการจะเรมจบคผลผลต

ของการผลตเขากบอปสงคของลกคา ถาภายในสายธารคณคามกำลงการผลตอยอก

มาก งานทงหมดทตองทำกคอการจดสรรบคลากรตามจำนวนทถกตองใหกบการปฏบต

การการผลตในสายธารคณคา ถามกำลงการผลตไมเพยงพอ กระบวนการนกจะยาก

มากขนและจำเปนตองแกไขกระบวนการผลตเพอสนองความตองการของลกคา

ถาปญหาการผลตจะเกดขนอกหลายเดอนในอนาคต ทมสายธารคณคากจะ

สามารถสรางแผนเพอทำใหกำลงการผลตสวนทตองการพรอมใชงานได อาจทำโดยการ

ปรบปรงลนเพมเตม การเปลยนแปลงกระบวนการผลต การเปลยนแปลงบคลากรประจำ

เซลล การจดหาอปกรณการผลตเพมเตม หรอการจดจางผลตภณฑบางแบบออกไป

ภายนอกบรษท ถากำลงการผลตทขาดจะเกดขนในอกไมชา กอาจตองดำเนนการใน

ทางปฏบตมากกวาน ซงอาจรวมถงการจดตารางกำหนดการใหการทำงานลวงเวลาเพม

เตม การจดจางผลตภณฑบางแบบออกไปภายนอกบรษท การสะสมสนคาคงคลงลวง

หนากอนความตองการ หรอการขอความชวยเหลอจากสายธารคณคาอน นคอปญหา

ปกตของการผลต วธการผลตแบบลนจะลดปญหาเหลานใหไดมากทสด SOFP ถก

ออกแบบเพอเนนใหเหนปญหาเหลานลวงหนาเพอใหดำเนนการปองกนได

กจกรรมระยะสนและระยะยาว

SOFP จะรเรมทงกจกรรมระยะสนและระยะยาว กจกรรมระยะสนจะรวมถง:

การกำหนดรอบเวลาในการผลตทจะใชเทยบ

การสรางแผนตารางกำหนดการทราบเรยบสมดล

การคำนวณจำนวนผลตภณฑบน Kanban ใหมอกครง

การกำหนดระดบพนกงานในเซลลและสายธารคณคา

รเรมโครงการขาย

การสรางผลลพธเชงการเงนสนเดอนลวงหนากอนถงสนเดอน

Page 19: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

276 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ภาพ

ท 1

3.4

สเป

รดชต

SO

FP ท

แสดง

กำลง

การผ

ลต

Page 20: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

277การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

สรปขนสดทายเกยวกบแผนโครงการของการเปดตวผลตภณฑใหมและการ

ปรบปรงแบบตอเนองของลน

กจกรรมระยะยาวจะรวมถง:

การเปลยนแปลงระดบพนกงานเพอสนองอปสงคอนาคตทคาดการณไว

การซอหรอจดสรรอปกรณเครองจกร

การตดสนใจเรองการจดจางงานออกไปภายนอก

การพฒนายทธศาสตรการตลาดใหมๆ

สรางโครงการปรบปรงผลตภณฑใหม

วางแผนงบประมาณและการเงน

สรางแผนการปรบปรงแบบตอเนองในระยะยาว

Takt Time รอบเวลา

และการปรบเรยบตารางกำหนดการ

บรษทผผลตแบบลนจะทำงานตาม Takt Time ซงกคอความถของอปสงคลกคา

ถาลกคาตองการผลตภณฑ 1 หนวยทกๆ 5 นาท เรากจะปรบกระบวนการผลตของเรา

เพอใหผลตสนคา 1 หนวยทกๆ 5 นาท เราจะทำใหรอบเวลาของผลตภณฑเราเทากบ

Takt Time ของลกคา ผลลพธขอหนงของกระบวนการ SOFP คอการพจารณารอบ

เวลาของสายธารคณคา เราร Takt Time จากยอดพยากรณอปสงค รอบเวลานน

พจารณาไดจากกระบวนการผลตในทกเซลล ปฏบตการทเปนคอขวด และขดความ

สามารถของกระบวนการ รอบเวลาของสายธารคณคาแตละสายจะกลายเปนสวนหนง

ของกระบวนการ SOFP

มบรษทผผลตลนหลายรายทพยายามสรางสมดลระหวางความยดหยนและ

การปรบเรยบตารางกำหนดการ จดประสงคคอการสรางการไหลของการผลตทราบเรยบ

ผานสายธารคณคา ในขณะทสนองขอเรยกรองความตองการของลกคาดวย โดยปกต

แลวจะทำโดยใชวธ Heijunka ซงเปนวธการพจารณาสวนผสมในการผลตดวยสายตา

เพอใหการไหลดทสด และทำใหการผลตคงเสนคงวา ในทำนองเดยวกน ความคงเสน

Page 21: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

278 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

คงวาในการผลตกจะชวยใหอปสงคของวตถดบและสวนประกอบจากผจดสงวตถดบ

คงเสนคงวาดวยเชนกน ขอมลการพยากรณ (ทงปรมาณและสวนผสม) กจะถกนำมาใช

ในการพจารณาสวนผสมของ Heijunka ในฐานะทเปนผลลพธของกระบวนการ SOFP

การเปลยนแปลงทเหนไดชดของอปสงคสำหรบผลตภณฑของบรษทตามกาล

เวลา จะนำไปสการเปลยนแปลงของจำนวน Kanban ทตองใชสำหรบผลตภณฑนนและ

จำนวนผลตภณฑบน Kanban ดวย การเปลยนแปลงเหลานเปนผลมาจากกระบวนการ

SOFP องคกรแบบลนสวนใหญจะพบวาการเปลยนแปลงจำนวนผลตภณฑบน Kanban

จะตองทำอยางเปนระบบ และทำแบบอนรกษนยม การเปลยนแปลงเลกๆ นอยๆ

จำนวนมากเกนไปจะทำใหเกดความสบสน และทำใหสญเสยการควบคมเหนอปฏบตการ

นนๆ อยางไรกตาม การเปลยนแปลงจำนวนผลตภณฑบน Kanban เปนเรองสำคญท

ตองทำเมอเกดการเปลยนแปลงกบอปสงคทเหนไดชด

การบงชคอขวด และการวเคราะหตนทนของสายธารคณคา

ในสายธารคณคาสวนใหญ บคลากรฝายปฏบตการจะรบรอยแลววาปฏบตการ

ใดเปนคอขวด เมอเราเปลยนจากการผลตตามงาน (Job Shop) มาสการผลตดวย

สายธารคณคาแบบลน คอขวดทขดขวางการไหลของการผลตกจะบงชไดงายขนมาก

นอกจากนน เรายงสามารถบงชคอขวดจากการวเคราะหตนทนของสายธารคณคา

(Value Stream Cost Analysis : VSCA)

การวเคราะหตนทนของสายธารคณคาเปนแนวทางทใชกนอยางแพรหลายใน

การบญชแบบลน มนถกนำมาใชในการบงชผลกระทบทางดานการเงนของการปรบปรง

เรองลน และชใหเหนขนตอนในสายธารคณคาทตองปรบปรงเมอมการใชตนทนเปาหมาย

VSCA ถกใชเพอบงชคอขวดและเสนทางการไหลเพอคดตนทนตามคณลกษณะและ

คณสมบต

VSCA เปนตวตอพนฐานสำหรบการบญชแบบลน เนองจาก VSCA พจารณา

เรองตนทนในสายธารคณคาและวธการใชงานกำลงการผลตตลอดทงสายธารคณคา

ขอมลนจะชวยเราในการจดการตนทน กำลงการผลต และเสนทางการไหลผานสายธาร

คณคา

โดยทวไปแลว เราจะบงชปฏบตการทเปนคอขวดดวย VSCA ไดโดยการหา

Page 22: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

279การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

ขนตอนในสายธารคณคาทมกำลงการผลตทพรอมใชงานนอยทสด บอยครงทกำลง

การผลตทพรอมใชจะเปนคาลบ ซงแสดงถงการทำงานลวงเวลาเพอแกไขปญหาการขาด

กำลงการผลตในเวลาการทำงานปกต เมอปรมาณการผลตและสวนประสมผลตภณฑ

เปลยนแปลงไปและมการนำการปรบปรงแบบตอเนองมาใชกบสายธารคณคา การใช

กำลงการผลตและกำลงการผลตทพรอมใชงานจะเปลยนแปลง VSCA ถกนำ

มาใชในระหวางกระบวนการ SOFP เพอบงชเวลาทมการเปลยนแปลงครงใหญเกดขน

กบการใชกำลงการผลต การเปลยนแปลงในสวนของการใชกำลงการผลตมกนำไปสการ

เปลยนแปลงดานกำลงคน การใชเครองจกร การจดจางงานออกไปภายนอก การปรบ-

ปรงลนดวย Kaizen และการเปลยนแปลงอนๆ ทออกแบบมาเพอจบคใหผลผลตจาก

การผลตสอดคลองกบความตองการของลกคา

ภาพท 13.5 แสดงใหเหนตวอยางของการวเคราะหตนทนสายธารคณคา ราย-

ละเอยดเพมเตมเกยวกบ VSCA อานไดในบทท 21

ระดบกำลงคน

จำนวนของบคลากรทตองใชในการสนบสนนปฏบตการการผลตจะถกกำหนด

โดยกระบวนการ SOFP เมอเลงเหนถงความจำเปนตองมกำลงคนเพมเตมในอนาคต

หลายเดอนลวงหนา ทมสายธารคณคากสามารถทำงานกบการฝกอบรมขามสายงานได

หรอยมบคลากรจากสายธารคณคาอน (ถาความตองการนนเปนความตองการชวคราว)

หรอหาคนมาเพมเตมเพอทำงานน บคลากรทเพมขนมาอาจเปนพนกงานเตมเวลาหรอ

ชวคราวกได มองคกรแบบลนเปนจำนวนมากทตองเผชญกบอปสงคทผนแปรตาม

ฤดกาลหรออปสงคแบบวฏจกรซงจะพงพาพนกงานชวคราวในชวงทมอปสงคสง ผลลพธ

ของกระบวนการ SOFP คอ แผนในการหาพนกงานเตมเวลาหรอชวคราวในจำนวนท

เหมาะสมกบความตองการ

การเปดตวผลตภณฑใหม

การเปดตวผลตภณฑใหมเปนสงทวางแผนไดยาก กำลงการผลตทตองใชใน

การสนบสนนการเปดตวผลตภณฑใหม เสนโคงการเรยนร (Learning Curve) ของ

บคลากรในกระบวนการ ประเดนดานคณภาพและการเปลยนแปลงในวนาทสดทาย

ลวนทำใหใชเวลาและกำลงการผลตไปอยางสญเปลา ทมปฏบตการของสายธารคณคา

Page 23: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

280 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ภาพ

ท 1

3.5

การว

เครา

ะหตน

ทน

สายธ

ารคณ

คา

Page 24: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

281การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

จะทำงานกบวศวกรประจำผลตภณฑในกระบวนการ SOFP เพอใหแนใจไดวามกำลง

การผลตทพรอมใชงานพอเพยงสำหรบการเปดตวผลตภณฑ ในบางครงอาจมความ

จำเปนทจะตองสะสมสนคาคงคลงเพอปองกนปญหาเหลานในระยะสน

ในทำนองเดยวกน การเปดตวผลตภณฑใหมอาจลดอปสงคของผลตภณฑอนๆ

ในตระกลผลตภณฑเดยวกน อาจมความจำเปนตองยกเลกการผลตผลตภณฑทลาสมย

เพอเตรยมสำหรบผลตภณฑใหมทจะมาทดแทน การตดสนใจเหลานจะตดสนใจใน

กระบวนการ SOFP

สมมตฐานเกยวกบกำลงการผลตและการปรบปรงอยางตอเนอง

เชนเดยวกบการพยากรณยอดขาย การเกบบนทกสมมตฐานสำหรบยอดพยากรณ

กำลงการผลตเปนเรองสำคญทตองทำ สมมตฐานเหลานจะถกนำมาใชในภายหลงเมอ

มขอมลการผลตจรงใหใชงาน ถาผลลพธจรงแตกตางไปจากแผน กแสดงวาสมมตฐาน

ของแผนนนมขอผดพลาด ขอมลนจะถกนำมาใชเพอปรบปรงการพยากรณกำลงการ

ผลตในอนาคต การปรบปรงอยางตอเนองเปนสงทตองนำมาใชกบปฏบตการแบบลนใน

ทกๆ ดาน รวมถงกระบวนการวางแผนดวย SOFP เปนวธการปรบปรงอยางตอเนองและ

เปนกระบวนการวางแผนดวย

แผนการขาย

การเปลยนแปลงเรองหนงทมนยสำคญมากทสดและยากทสดสำหรบบรษทท

อยบนเสนทางลน คอ การเรยนรวธการขายผลตภณฑในรปแบบทแตกตางจากเดม การ

ขายผลตภณฑในรปแบบทแตกตางจากเดมมหลายแงมมดวยกนและเราจะไดกลาวถง

1-2 แงมม บรษทแบบดงเดมมกสรางแรงจงใจใหพนกงานขายตามยอดขายทพนกงาน

ขายได บรษทเหลานมนโยบายการกำหนดราคาทใหรางวลแกลกคาทซอผลตภณฑใน

ปรมาณมาก แนวทางเหลานสอดคลองกบสมมตฐานและหลกการของการผลตแบบ

ครงละมากๆ แนวทางเหลานสามารถเปนภยตอปฏบตการแบบลน

ปฏบตการแบบลนจะทำงานไดดทสดเมอมภาระการผลตทคงท กลาวคอ อป-

สงคทเปนเชงเสน วธการใหผลตอบแทนพนกงานขายจะตองเปลยนแปลงไปเพอให

สอดคลองกบความตองการเหลาน ลกคาทสงคำสงซอขนาดใหญเพอใหจดสงในครง

Page 25: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

282 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

เดยวจะสรางปญหาใหญใหกบปฏบตการแบบลน เราจำเปนตองใชแนวทางใหมๆ ใน

การกำหนดราคาขายและการรบคำสงซอ

เมอรยอดพยากรณใหมของการขายและทำการวเคราะหกำลงการผลตเสรจ

สนแลว เปนเรองปกตทผลผลตของสายธารคณคาถกจำกดโดยคอขวดในการผลต

อยางไรกตาม มผลตภณฑอยมากมายในสายธารคณคาทไมไดผานคอขวด หรอม

เสนทางการผลตเสนอน การเพมยอดขายในผลตภณฑทไมผานคอขวดจะชวยเพม

รายไดโดยไมเพมตนทนการแปลงสภาพ ผลกคอ บคลากรฝายผลตและฝายขายจะ

ทำงานรวมกนอยางใกลชดเพอเพมผลผลตของสายธารคณคาใหไดมากทสด โดยการ

สรางแผนการขายทจะผลกดนผลตภณฑทไมผานคอขวด พนกงานฝายขายและการ

ตลาดจะสรางแรงจงใจดวยราคาและการบรการเพอเพมอปสงคของผลตภณฑเหลาน

ในทำนองเดยวกน พนกงานฝายขายและการตลาดจะทำงานรวมกนกบบคลากร

ฝายการผลตเพอสรางแผนในการทำใหไดอปสงคทเปนเชงเสนจากลกคา นอกจากนน

พนกงานฝายขายยงทำงานรวมกบลกคาเพอพฒนากระบวนการทองการผลตแบบลน

มากขน กระบวนการเหลานรวมถงระบบดง การใหผคาเปนผจดการสนคาคงคลง (Vendor-

managed Inventory : VMI) คำสงซอประจำวนทมขนาดเลกลงแทนคำสงซอประจำ

สปดาหหรอประจำเดอนทมขนาดใหญ การพยากรณความตองการลวงหนา และอนๆ

ความรวมมอระหวางพนกงานฝายขายและการตลาดและบคลากรฝายการผลตแบบนจะ

ขบเคลอนโดยกระบวนการ SOFP

การจดหาเงนทน

จดประสงคขอหนงทสำคญของกระบวนการ SOFP คอ การบงชความจำเปนใน

การเปลยนแปลงกำลงการผลตในระยะยาว ยอดพยากรณการขายจะบงชจดในสายธาร

คณคา หรอสวนใดสวนหนงของสายธารคณคาทจำเปนตองเพมหรอลดกำลงการผลตใน

ระยะยาว จดประสงคของ SOFP คอ การบงชความตองการเหลานลวงหนาแตเนนๆ เพอ

ใหสามารถจดหาเงนทนหรอเปลยนแปลงการลงทนไดทนกาล

การจดหาเงนทนในบรษทแบบลนจะแตกตางจากองคกรแบบดงเดม โดยปกต

แลว องคกรแบบดงเดมจะมแบบจำลองของกระแสเงนสดทปรบลดเปนมลคาปจจบน

(Discounted Cash Flow) และผลตอบแทนจากการลงทน (Return on Investment) ใน

Page 26: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

283การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

การพจารณาประเภทของอปกรณทจะซอและชวงเวลาทจะทำการซอ แบบจำลองเหลา-

นจะนำไปสการซอเครองจกรและอปกรณเฉพาะทางทมขนาดใหญ ซงจะชวยใหผล

ตอบแทนจากการลงทนสงสดในระยะยาว

องคกรแบบลนจะพจารณาจากอกมมมองหนง สมมตฐานพนฐานคอ ควรจะ

เพมกำลงการผลตเพมเตมทละนอย จดมงหมายของการทำเชนนคอเพอเพมกำลงการ

ผลตแบบทนเวลาพอด แทนทจะพงพาความคาดหวงของอปสงคในระยะยาวเพอสราง

ผลตอบแทน เครองจกรใหมๆ มกเปนเครองจกรทยดหยนและใชการไดงาย เพราะใน

กรณทอปสงคเปลยนแปลงไป สายธารคณคาอาจตองใชเครองจกรเหลานเพอประโยชน

อนๆ เครองจกรเหลานจะใชงานโดยบคลากรทวไปทผานการฝกอบรมขามสายงาน

แทนทจะเปนผเชยวชาญเฉพาะทาง ดงนน (ในกรณทเปนไปได) การออกแบบเครองจกร

เพอรองรบการใชงานโดยพนกงานทวไปทผานการฝกอบรมมาเปนอยางด แทนทจะ

ออกแบบเพอผเชยวชาญเฉพาะทางจงเปนเรองทสำคญมาก

องคกรแบบลนมกมความรอบคอบในการลงทน และใชกระบวนการอยางเชน

3P4 เพอใหแนใจไดวามการพจารณาเกยวกบการซออปกรณใหมอยางถถวนแลว

องคกรแบบลนจะใชเวลาในการพจารณาหลายๆ แนวทางของการแกไขปญหาเรองกำลง

การผลต กอนทจะทำการลงทนตอไป องคกรแบบลนไมไดประหยดการลงทน แตพวก

เขาตองการจะแนใจวาเงนลงทนของพวกเขาถกใชกบอปกรณทเหมาะสม และไมใชเพอ

สราง “อนสาวรย” ในอนาคตโดยการซออปกรณทจะเพมกำลงการผลตสวนเกนจำนวน

มากทอาจไมไดใชงานเลย

การวางแผนวตถดบและสวนประกอบ

เมอไดพจารณาอตราการผลตของตระกลผลตภณฑและสายธารคณคาแลว

เราสามารถวางแผนวสดและสวนประกอบใหเสรจสนได โดยปกตแลว องคกรแบบลน

จะไมใช MRP แบบดงเดมในการวางแผนและจดตารางกำหนดการของวสด พวกเขาจะ

ใชระบบแบบดงในการดงวสดจากผจดสงวตถดบตามทจำเปน กระบวนการดงเพอเตม

เตมวสดมพนฐานอยบน 3 เรองน คอ:

43P เปนวธท Toyota ไดพฒนาขนเพอประเมนทางเลอกทดทสดเมอตองลงทนเงนทนครงใหญ หรอตองทำการเปลยนแปลงโรงงาน

ครงใหญ วธแบบ 3P เรยกรองใหสำรวจหลายๆ ทางเลอกในการแกไขปญหาอยางถถวน และมกรวมถงการสรางและทดลองแบบ

จำลองของกระบวนการเพอใหเขาใจทางเลอกตางๆ อยางลกซง กอนเลอกดำเนนการตามแนวทางใดแนวทางหนง

Page 27: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

284 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ผจดสงวตถดบทผานการรบรอง

จำนวนผลตภณฑบน Kanban

คำสงซอทครอบคลมทงชวงเวลากบการพยากรณไปในอนาคต

ระบบดงจะใชการไดเมอใชกบผจดสงวตถดบทเชอถอไดซงสามารถจดสงตาม

จำนวนทถกตองในเวลาทถกตองและดวยคณภาพทถกตอง Kanban นนมความสำคญ

สงมากเพราะมนเปนสงทกำหนดวาจะมสนคาคงคลงอยในกระบวนการมากนอยเพยงใด

และจะดงวสดเขาสกระบวนการบอยเพยงใด ใน Kanban จะมจำนวนชนงานทเปนมาตร-

ฐานและจะมจำนวนบตร Kanban ตามมาตรฐานเสมอ และจำนวนเหลานจะมพนฐาน

อยบนอปสงคในการผลตของผลตภณฑและขดความสามารถของกระบวนการผลต

จำนวนผลตภณฑบน Kanban จะเปลยนไปตามอปสงคของผลตภณฑ ดงนน อปสงค

ของวสดจงเปลยนแปลงไปตามเวลา

ในระบบแบบดงสวนใหญ การแจงยอดพยากรณของการใชงานจากการคาด-

การณใหผจดสงวตถดบมกมประโยชน โดยปกตแลว การแจงนจะทำโดยผานทางคำสง

ซอแบบครอบคลมชวงเวลา (Blanket Purchase Order) ซงจะอธบายเงอนไขการคา

ระหวางผจดสงวตถดบและลกคา (ราคา เวลานำ บรรจภณฑ ฯลฯ) คำสงซอแบบครอบ

คลมชวงเวลาจะไมผกมดปรมาณในการสงซอ จำนวนทสงซอจะถกดงเขาสกระบวนการ

ทกวน (หรอตามหวงเวลาทไดตกลงกน) ตามการใชงานของวสดนน โดยปกตแลว ลกคา

จะผกมดกบผจดสงวตถดบโดยการแจงยอดพยากรณความตองการในอนาคตใหไกล

ทสดเทาทจะทำได ผจดสงวตถดบจะใชขอมลนสำหรบ SOFP ของตนเอง

เมอไดตารางกำหนดการการผลตมาแลว กจะสามารถคำนวณและสงยอดพยา-

กรณวสดและสวนประกอบไปใหกบผจดสงวตถดบได โดยปกตแลว ยอดพยากรณจะ

คำนวณโดยใชใบวางแผนหรอ Planning Bill ซงเปนบญชรายการวสด (BOM) แบบ

ระดบเดยวทเชอมโยงวตถดบและสวนประกอบทตองใชเขากบตระกลผลตภณฑ มนจะ

ระบปรมาณวตถดบและสวนประกอบทจำเปนในการสนบสนนการผลตผลตภณฑแตละ

ตระกล Planning Bill มาจากบญชรายการวสดของทกชนสวนในตระกลผลตภณฑ และ

สมมตฐานเกยวกบสวนประสมผลตภณฑภายในตระกลผลตภณฑ

Planning Bill มกสรางในสเปรดชตหรอฐานขอมลแบบงายๆ และจะปรบ-

ปรงใหมเมอมการเปลยนแปลงแบบของผลตภณฑและสวนประสมผลตภณฑ เมอ

Page 28: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

285การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

สายธารคณคาผลตผลตภณฑทมความซบซอนสง และมบญชรายการวสด (BOM)

หลายระดบ การใชระบบ MRP แบบเตมรปแบบเพอทำการพยากรณอปสงคของวสด

และสวนประกอบจะมประโยชน

สวนประกอบทมกเกดปญหา

บรษทสวนใหญจะมสวนประกอบหรอวสดบางอยางทมกเกดปญหา สงเหลาน

อาจเปนชนสวนทหาไดยาก หรอมผจดสงวตถดบทมประสทธภาพไมด หรอจะตองซอ

จากผจดสงวตถดบรายทอยหางไกล หรอจำเปนตองดำเนนการพเศษบางอยาง สงเหลา

นไมสามารถดงดวย Kanban และตองใชแรงงานคนและทกษะเปนอยางมากในการ

ลดความเสยง ผลลพธหนงของกระบวนการ SOFP อาจเปนการปรบคำสงซอสำหรบ

ชนสวนทมปญหาเหลาน

สนคาคงคลงของสนคาสำเรจรปและคำสงซอคางสง

ในอดมคต ผผลตแบบลนจะไมเกบสนคาคงคลงของสนคาสำเรจรปและม

เวลานำ (Lead Time) สนมาก โดยมคำสงซอคางสง (Backlog) อยนอยหรอไมมเลย

อยางไรกตาม หลายๆ บรษททอยบนเสนทางลนจะพบวายงมความจำเปนทตองเกบ

สนคาคงคลงไวบางสวน แมวาอาจเกบนอยกวาเดมมากๆ กตาม เพอเปน “กนชน”

รองรบสวนทผลผลตและอปสงคไมสอดคลองกน ในทำนองเดยวกน บรษทผผลตแบบ

ลนทมกระบวนการแบบออกแบบตามคำสงซอ (Design-to-order) หรอผลตตามคำสง

ซอ (Make-to-order) กจำเปนตองมคำสงซอคางสงจำนวนหนง

สเปรดชต SOFP จะแสดงสนคาคงคลงหรอคำสงซอคางสง และจะแสดงแผน

ของบรษทในการลดทง 2 อยางน ในขนแรกๆ ของการผลตแบบลนซงระดบสนคาคงคลง

กำลงลดลงเปนอยางมาก การแสดงผลการเปลยนแปลงของสนคาคงคลงและวางแผน

รองรบเปนสงทสำคญมาก อกเรองทสำคญคอการอธบายการเปลยนแปลงเหลานให

บคลากรทงสายธารคณคาและทงบรษทเขาใจ SOFP มกถกนำมาใชเปนวธการสอสาร

การเปลยนแปลงทเกดจากการผลตแบบลนโดยทไมรตว

ภาพท 13.6 แสดงสเปรดชตการวางแผน SOFP ทมขอมลสนคาคงคลง

Page 29: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

286 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ภาพ

ท 1

3.6

สเป

รดชต

SO

FP ท

แสดง

การข

าย ก

ารผล

ต แล

ะสน

คาคง

คลงข

องสน

คาสำ

เรจร

Page 30: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

287การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

รายงานการเงนและงบประมาณของ SOFP

เมอไดเพมขอมลอปสงคของลกคาและขอมลปฏบตการการผลตลงในสเปรดชต

SOFP แลว เราจะสามารถคำนวณผลลพธทางดานการเงนของแผนเหลานได จะมการ

จดทำงบกำไรขาดทนสำหรบแตละสายธารคณคา พรอมกบมาตรวดสมรรถนะเชงปฏบต

การ การใชกำลงการผลตทคาดการณไว และอตราสวนทางการเงนทเกยวของ 1 หรอ 2

อตรา เมอไดงบกำไรขาดทนของสายธารคณคาแตละสายแลว งบเหลานจะถกรวมเขา

ดวยกนเปนงบกำไรขาดทนและงบดลของทงบรษท กระบวนการนจะคลายคลงกบการ

รายงานตนทนสายธารคณคาประจำสปดาหและการรายงานทางการเงนตอนสนเดอน

โดยปกตแลว งบกำไรขาดทนของสายธารคณคาแตละสายจะจดทำโดยบคลากร

ภายในสายธารคณคาโดยใชรปแบบของกลองคะแนนทคนเคยกน ผควบคมทางการเงน

หรอผอำนวยการฝายบญชมกเปนผทำงบการเงนรวม หรออาจเปนผอนทจดทำรายงาน

สนเดอน

ในหลายๆ บรษท จะมสายธารคณคาเพมเตมบางสายทไมใชกระบวนการเตม

เตมคำสงซอแบบทวไปๆ อาจเปนการพฒนาผลตภณฑใหมและบรการทไมเกยวของกบ

การผลต อยางเชน การฝกอบรม การตดตง หรอการสนบสนนเชงเทคนค สายธารคณคา

เหลานจะมงบกำไรขาดทนหรอกลองคะแนนทถกดดแปลงใหเหมาะสมกบความตองการ

ของสายธารคณคา ฝายสนบสนนหรอฝายรองรบอนทอยภายนอกสายธารคณคากจะม

ขอมลตนทนและงบประมาณดวยเชนกน แตตนทนและงบประมาณเหลานจะแสดงอย

ในรายงานรวมเทานน

แหลงของขอมลการเงน

สเปรดชต SOFP และการวเคราะหตนทนของสายธารคณคา (VSCA) เปน 2

แหลงเบองตนของขอมลการเงน กลองคะแนนสายธารคณคาแบบทวไปแสดงอยใน

ภาพท 13.7 ขอมลการเงนจะคำนวณโดยใชขอมลการขายและขอมลการผลต

จากสเปรดชต SOFP และนำขอมลการเงนจาก VSCA มาใชงาน ทมปฏบตการจะใช

VSCA เพอทำความเขาใจวาอปสงคของลกคาทไดเปลยนแปลงตามชวงเวลาในกรอบ

การวางแผนมผลอยางไรตอเซลลทเปนคอขวด การไหลของการผลต และประเดนอนๆ ท

เกยวกบกำลงการผลต กำลงการผลตทขาดไปจะเปนสงททกฝายเขาใจไดและจะมการ

Page 31: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

288 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ภาพ

ท 1

3.7

กลอง

คะแน

นขอ

งสาย

ธารค

ณคา

Page 32: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

289การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

พจารณาแผนเพอแกไขปญหาเหลาน จากขอมลน พนกงานฝายการเงน (หรอพนกงาน

หลายๆ คน) ในสายธารคณคาจะเขาใจผลกระทบเชงการเงนของประเดนเหลานเปน

อยางด แผนการเงนจะแสดงใหเหนวาจำเปนตองเพมบคลากรหรออปกรณในชวง

ใด ชวงเวลาทจะจดจางผลตภณฑหรอกระบวนการออกไปภายนอกบรษท และการ

เปลยนแปลงอนๆ ในกรอบเวลาการวางแผน ในทำนองเดยวกน ถามกำลงการผลตสง

กวาอปสงค จะมการเตรยมแผนเพอปรบการจดสรรกำลงคน เครองจกร กะในการผลต

ฯลฯ ผลกระทบในเชงการเงนของการเปลยนแปลงเหลานจะแสดงอยในสเปรดชต

การวางแผนดานการเงน

ขอมลการใชกำลงการผลตของแตละชวงจะถกนำมาประเมนดวยเชนกน ใน

ฐานะทเปนสวนหนงของการวางแผนเชงปฏบตการและสามารถเพมเขาไปในกลอง

คะแนนได (ภาพท 13.8) ยอดพยากรณของมาตรวดสมรรถนะเชงปฏบตการสามารถ

จะคำนวณไดจากขอมลอนๆ ในสเปรดชต SOFP และ VSCA ในบางกรณ บคลากรใน

สายธารคณคาจะตองประมาณการขอมลเหลาน ตวอยางกคอมาตรวดสมรรถนะของ

การผลตไดตามคณภาพตงแตครงแรก (FTT) อาจมโครงการปรบปรงอยางตอเนองอย

หลายโครงการทมผลตอ FTT ของสายธารคณคา การประเมนผลกระทบจากแตละ

โครงการใหแนนอนคงเปนเรองยาก แตผนำโครงการจะประมาณการใหดทสดและบนทก

สมมตฐานไว ทงหมดนเปนสวนหนงของกระบวนการวางแผน

การประชมวางแผน SOFP

โดยปกตแลว การประชมวางแผน SOFP จะจดขนในวนท 12 ของแตละเดอน

และจะเขารวมโดยผจดการสายธารคณคาและบคลากรหลกๆ จากสายธารคณคาแตละ

สาย นอกจากนนยงอาจมบคลากรจากฝายสนบสนน (หรอฝายรองรบธรกจ) ภายใน

บรษทซงไมไดเปนสวนหนงของสายธารคณคา

จดประสงคของการประชม คอ:

ตดสนใจวาสายธารคณคาแตละสายจะทำงานเพอทำใหความตองการของ

ลกคากบกำลงการผลตตรงกนไดอยางไร

แกไขประเดนปญหาความขดแยงและประเดนเรองทรพยากร โดยเฉพาะ

ในกรณทมทรพยากรทใชรวมกน (“อนสาวรย”)

Page 33: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

290 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ภาพ

ท 1

3.8

กลอง

คะแน

นกา

รวาง

แผน

สายธ

ารคณ

คา

Page 34: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

291การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

เขยนขอแนะนำสำหรบแผนการดำเนนการเพอจะนำเสนอในการประชม

SOFP ของผบรหาร

บงชประเดนทตองรอการตดสนใจของทมผบรหาร

ตกลงกนเกยวกบวาระการประชม SOFP ของผบรหาร

การประชมจะดำเนนตอไปโดยพจารณาสเปรดชต SOFP และการระบประเดน

และปญหาตางๆ จะมการพจารณายอดพยากรณการขายและยอดขายจรง พรอมกบ

พจารณาสมมตฐานทใชในการพยากรณ อาจมการรเรมโครงการปรบปรงเพอเพมความ

แมนยำของการพยากรณ จะมการพจารณากำลงการผลตทคาดการณไวกำลงการผลต

จรง และการพยากรณกำลงการผลตในอนาคตพรอมกบสมมตฐานทใชในการพยากรณ

และกอาจมการรเรมโครงการเพอปรบปรงการพยากรณกำลงการผลตในอนาคต จะม

การถกเถยงกนเกยวกบวธการแกไขปญหาเมอสายธารคณคาไมสามารถสนองอปสงค

ของลกคาได หรอเมออปสงคของลกคาลดลงตำกวากำลงการผลตทพรอมใชงานไปมาก

จดประสงคของการปรกษาหารอกนคอการทำงานรวมกนเพอแกไขปญหาเหลาน

ในบางครง การปรกษาหารอกนเกยวกบสเปรดชต SOFP ของสายธารคณคา

จะแบงออกเปน 2 สวน คอ ระยะสน และระยะยาว ประเดนในระยะสน (อาจเปนราวๆ 3

เดอนในอนาคต) จำเปนตองแกไขอยางรวดเรว ซงตองใชวธการแกไขแบบททำไดจรง

ซงมกเรยกรองการทำงานรวมกนระหวางสายธารคณคา ประเดนในระยะยาวจำเปนตอง

มการเปลยนแปลงในเชงยทธศาสตรมากกวา รวมถงการเปลยนแปลงระดบพนกงาน

การเปลยนแปลงกำลงการผลตของเครองจกร การเปลยนแปลงรปแบบกะการทำงาน

การปรบปรงลนทมนยสำคญ และการเปลยนแปลงใหญๆ ในเรองอนๆ บคลากรทเขา

รวมประชมมกตกลงกนเกยวกบวธการแกไขปญหาในระยะสนและจะดำเนนการตามวธ

ทไดตกลงกน อยางไรกตาม ปญหาในระยะยาวมกตองรอการตดสนใจของผบรหาร

บรษทและตองบรรจอยในวาระการประชม SOFP ของผบรหาร

การปรบแผนการขายใหเหมาะสมดทสด

การหารอเกยวกบแผนในระยะยาวไมไดจำกดอยแคยอดพยากรณการขาย

สำหรบชวงเวลาเหลาน แตยงทำใหเกดคำถามดงตอไปนดวย:

Page 35: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

292 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ยอดขายทเหมาะสมของแตละตระกลผลตภณฑเปนเทาใด

เราจะขยายศกยภาพของกำลงการผลตปจจบนใหไดผลสงสดไดอยางไร

เราจะสรางคณคาเพมเตมใหแกลกคาของเราไดอยางไร

การตอบปญหาเหลานตองใชวธการบญชแบบลนเพมเตมอก 3 วธ คอ การ

กำหนดตนทนเปาหมาย (บทท 16) การวเคราะหตนทนสายธารคณคา (บทท 21) และ

การคำนวณตนทนผลตภณฑตามคณสมบตและคณลกษณะ (บทท 11)

การวเคราะหตนทนสายธารคณคา (Value Stream Cost Analysis : VSCA)

จะแสดงใหเหนวากำลงการผลตถกนำไปใชงานอยางไรบางในแตละขนของสายธาร

คณคา กลาวคอ มกำลงการผลตมากเพยงใดทนำไปใชอยางมผลตภาพ มากเพยงใดท

ใชไปอยางไมมผลตภาพ และมากเพยงใดทพรอมใชงาน การคดตนทนผลตภณฑตาม

คณสมบตและคณลกษณะจะแสดงใหเหนวาสญเสยกำลงการผลตมากเพยงใดทเซลล

คอขวด สำหรบผลตภณฑทหลากหลายซงผลตในสายธารคณคาแตละสาย ในระหวาง

การคดตนทนผลตภณฑตามคณสมบตและคณลกษณะ จะเปนเรองปกตทจะพบวา

มผลตภณฑบางแบบในสายธารคณคาทไมไดผานปฏบตการทเปนคอขวด การผลต

ผลตภณฑเหลานเพมเตม (จนถงขดจำกดทเปนไปได) จะไมเพมตนทนของสายธาร

คณคา อาจจำเปนทจะใหบคลากรฝายขายและฝายการตลาดรเรมโครงการขายเพอเพม

ยอดขายของผลตภณฑเหลาน

นอกจากนน VSCA ยงอาจนำมาใชในการวเคราะหความเปนไปได (What-if)

ยกตวอยางเชน สวนประสมและปรมาณของผลตภณฑในระดบใดทจะทำใหความ

สามารถในการทำกำไรของสายธารคณคามคาสงสด อาจมบางผลตภณฑทสามารถ

จดจางออกไปใหผจดสงวตถดบซงจะทำใหกำลงการผลตในสายธารคณคาวางลงได

หรอ การจดจางงานออกไปภายนอกบรษทในระดบใดทจะชวยใหไดกำลงการผลตเพม

เตมซงชวยใหเราเพมผลผลตและสามารถขายผลตภณฑทมกำไรสงกวา และเพมความ

สามารถในการทำกำไรของสายธารคณคาโดยรวม การเพมปรมาณการผลตของบาง

ผลตภณฑจะชวยในการลดตนทนวสดของผลตภณฑตระกลนนๆ อยางมนยสำคญมาก

เพยงพอหรอไม

การวเคราะหแบบนจะชวยเปดความคดไดอยางดเยยมวาเราจะสามารถทำ

อะไรไดบางในสถานการณอดมคต การวเคราะหแบบนจะกระตนทมใหมงหนาไปไกล

Page 36: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

293การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

กวาทคาดหวงไวในการพยากรณยอดขาย ทม SOFP จะทำการวเคราะหแบบนเปน

ระยะๆ และจะพฒนาแผนและโครงการเพอแนะนำแนวทางการตลาดแบบใหมๆ และ

การปรบปรงปฏบตการเพอเพมสมรรถนะทางการเงนของสายธารคณคาใหไดมากทสด

ในบางครง การปรกษาหารอกนเกยวกบแผนการขายจะนำไปสการเรมตนใช

กระบวนการการคดตนทนเปาหมาย การกำหนดราคาเปาหมาย5 ถกนำมาใชในการ

กระตนโครงการปรบปรงทจะเพมคณคาของลกคาในผลตภณฑ หรอในตระกลผลตภณฑ

และลดตนทนผลตภณฑ เพอใหบรษทบรรลระดบความสามารถในการทำกำไรไดตามท

ตองการ กระบวนการคดตนทนเปาหมายไมไดเปนสวนหนงของกระบวนการ SOFP แต

กระบวนการ SOFP จะบงชความจำเปนของการทำกจกรรมการคดตนทนเปาหมาย

จดมงหมายของกระบวนการเหลาน คอ การเพงความสนใจของทมไปทศกย-

ภาพเชงการเงนของสายธารคณคา และกระตนสมาชกทมใหสรางนวตกรรมและคดแบบ

นอกกรอบ SOFP ไมใชแคการสนองความตองการของลกคาตามทแสดงดวยยอด

พยากรณของการขาย แตยงเกยวของกบการเปลยนแปลงและปรบปรงเพอเพมคณคา

และเพมความสามารถในการทำกำไร

แผนการเงนและงบประมาณ

เมอใกลจบการประชม หลงจากไดตดสนใจเรองเบองตนไปแลว ฝายการเงนจะ

สามารถปรบกลองคะแนนสายธารคณคาของตนเองได เพอจะสรางรายงานการเงนฉบบ

รวม จดประสงคของรายงานฉบบรวม คอ การแสดงผลกระทบเชงการเงนของการ

เปลยนแปลงในสายธารคณคาแตละสายและปรบตอเนองพรอมกบฝายรองรบธรกจ

ทไมไดอยในสายธารคณคาเลย เพอสรางงบประมาณแบบปรบตอเนองสำหรบโรงงาน

หรอบรษท ตวอยางแสดงอยในภาพท 13.9 รปแบบทเฉพาะเจาะจงและวธการปรบ

ตอเนองอาจแตกตางกนไปสำหรบแตละบรษท แตรายงานฉบบนจะจดทำขนมาโดยใช

วธการและสมมตฐานเดยวกบรายงานตนทนของสายธารคณคาและรายงานสนเดอน

ของทงบรษททเกยวของกน

รายงานการเงนรวมจะชวยเปนเครองมอการจดการเบองตนในการบรหาร

โรงงาน ขอมลการปดบญชสนเดอนจะมความสำคญลดลงมากแลวเพราะไดขอมลทใช

5อานบทท 16

Page 37: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

294 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ภาพ

ท 1

3.9

งบป

ระม

าณรว

มแบ

บป

รบตอ

เนอง

จากก

ระบ

วนกา

ร SO

FP

Page 38: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

295การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

ภาพ

ท 1

3.9

งบรว

มแบ

บป

รบไป

เรอย

ๆ จ

ากกร

ะบวน

การ

SOFP

(ตอ)

Page 39: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

296 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

การไดลวงหนากอนสนเดอน อาจมเรองประหลาดใจอยบาง เพราะในทกเดอนจะม

การนำผลลพธทคาดหวงสำหรบแตละเดอนของ 12 เดอนถดไปมาดำเนนการและ

พจารณา

ในระยะยาว รายงานการเงนรวมจะถกนำมาใชในรปของงบประมาณของบรษท

งบประมาณนไดรบการอนมตจากผจดการระดบสงและจะมการปรบตอเนองใหทนสมย

ทกๆ เดอน การทำเชนนจะแกไขปญหาจากการจดทำงบประมาณประจำปแบบดงเดม

ขอมลทไดมาเปนขอมลปจจบนและใชการได ไมมกระบวนการทซบซอนและกนเวลา

นาน เพราะงบประมาณใหมเปนผลลพธของกระบวนการวางแผนประจำเดอน กระบวน-

การคดงบประมาณไมใชกระบวนการเชงการเงนเพยงอยางเดยว มนพฒนาขนมาจาก

แผนการดำเนนการในเชงปฏบตการทเปนไปไดจรงทบรษทหรอโรงงานกำลงนำมาใช

บรษทสวนใหญยงคงทำงบประมาณรายปตามทจำเปนตอการรายงานตอนาย

ธนาคาร ผถอหน และคนอนๆ อยางไรกตาม กระบวนการทกนเวลาและสญเปลาทใชใน

การทำงบประมาณเหลานจะถกขจดออกไป เนองจากมขอมลงบประมาณทใชการได

แลวในทกๆ เดอน ผลลพธของการประชมวางแผน SOFP จะรวมถง:

สเปรดชต SOFP ฉบบปรบใหมสำหรบสายธารคณคาแตละสาย

คำแนะนำสำหรบการดำเนนการในระยะสนสำหรบสายธารคณคาแตละ

สาย

กำหนดตารางกำหนดการการเปดตวผลตภณฑใหม และคำอธบายวาจะ

สอดคลองกบแผนการอยางไร

โครงการปรบปรงแบบตอเนองดวยลนในระยะสน

รายงานการเงนและงบประมาณแบบปรบตอเนอง (Rolling Budget)

สำหรบสายธารคณคาแตละสายและของบรษท

ประเดนและคำแนะนำทรอการตดสนใจของทมผบรหาร

วาระการประชม SOFP ของผบรหาร

Page 40: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

297การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

การประชม SOFP ของผบรหาร

จดประสงคของการประชม SOFP ของผบรหารคอเพอใหผจดการระดบสง

ของบรษทไดพจารณาแผนและงบประมาณ เพอทำการตดสนใจในสวนทอยนอกเหนอ

ขอบเขตการตดสนใจของทมสายธารคณคา และเพออนมตใหผจดการสายธารคณคา

(และคนอนๆ) ดำเนนการตามแผน

กจกรรมดงตอไปนเปนกจกรรมปกตในการประชม SOFP ของผบรหาร:

พจารณาธรกจโดยภาพรวม

พจารณากลองคะแนนประจำสปดาหของสายธารคณคา โดยเฉพาะมาตร-

วดสมรรถนะเชงปฏบตการ

พจารณาการเปดตวผลตภณฑใหม และโครงการรเรมทางดานการขาย

และการตลาด

พจารณาสเปรดชต SOFP ของสายธารคณคาแตละสาย ยอมรบขอแนะนำ

ของทมสายธารคณคาหรอแกไขขอแนะนำเหลานน

พจารณายอดพยากรณการเงนและงบประมาณของบรษท

อนมตหรอเปลยนแนวทางการตดสนใจในการวางแผนระยะยาว

กญแจสำคญของการประชม SOFP ของผบรหารคอการประชมใหสนๆ ถาการ

ประชมกนเวลามากกวา 90 นาทหรอถง 2 ชวโมง แสดงวากระบวนการ SOFP กำลง

ทำงานไดไมด งานจรงๆ และการตดสนใจหลกๆ จะเสรจสนในชวง 2 สปดาหทผานมา

แลวในการประชมวางแผน SOFP การประชม SOFP ของผบรหารควรกระชบ และ

เปนการประชมเพอตดสนใจ

ใครควรเขารวมการประชม SOFP ของผบรหารบาง

ประธานการประชมจะเปนประธานบรษท หรอผมตำแหนงอาวโสทสดในทนน

บคลากรทเขารวมจะรวมถง ทมผบรหารของบรษท ผจดการสายธารคณคา บคลากร

ฝายขายและการตลาดระดบอาวโส บคลากรฝายพฒนาผลตภณฑใหมระดบอาวโส

บคลากรทเปนตวแทนของฝายสนบสนน ซงอาจรวมถงฝายจดซอ ทรพยากรบคคล การ

เงน และสวนอนๆ

Page 41: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

298 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

ในบางครง ประธานบรษทจะปฏเสธการรบหนาทเปนประธานการประชม

วางแผน สาเหตกคอ ในอดตกลมคนททำการวางแผน (เชน ผวางแผนตารางกำหนดการ

ผลต) จะเปนพนกงานระดบตำกวานน ประธานบรษทเชอวาเวลาของเขาจะไมเกด

ประโยชนสงสดเมอตองทำงานทตำตอยเชนนน SOFP ไมใชการวางแผนการผลต

แตเปนการวางแผนและจดสรรงบประมาณใหปฏบตการธรกจทงหมด ถาประธานไม

รสกวาจำเปนตองจดการประชม 2 ชวโมงทจดขนเดอนละครงเพอพดคยกนเกยวกบ

สงทบรษทจะขาย สงทบรษทจะผลต ผลตภณฑและโครงการดานการตลาดใหมๆ ทจะ

นำมาใช และเงนทบรษทจะหาได ประธานบรษทคนนนคงเขาใจผด SOFP เปนสวนท

ขาดไมไดในวสาหกจแบบลน และการมสวนรวมอยางตนตวของประธานบรษทเปนสงท

จำเปนตอความสำเรจของ SOFP

ผลของการประชม SOFP ของผบรหาร

โดยเบองตนแลว การประชม SOFP ของผบรหารเปนการประชมเพอตดสนใจ

ผลลพธคอแผนการดำเนนงานสำหรบบรษททไดตกลงกนแลว และการมอบอำนาจให

ผจดการสายธารคณคา ทมฝายขายและการตลาด ทมพฒนาผลตภณฑใหม และกลม

อนๆ ในการดำเนนการตามแผน การตดสนใจบางเรองจะเปนกจกรรมเชงยทธวธใน

ระยะสนเพอสนองความตองการของลกคา บางเรองจะเปนการตดสนใจเชงยทธศาสตร

ในระยะยาว การตดสนใจระยะยาวบางเรองจะไมไดตดสนใจอยางเดดขาดในการ

ประชมนน จดประสงคขอหนงของ SOFP คอ การชใหเหนประเดนปญหาเรองตางๆ ลวง

หนาเปนเวลานาน เพอใหสามารถใชความคดพจารณาและวางแผนในเรองเหลานได

ผลลพธเชงกายภาพของการประชม คอ บนทกการประชมทบนทกผลการตด-

สนใจในเรองตางๆ ขอมลสวนน (หรอสวนใหญ) จะถกถายทอดไปไวบนกระดาน

วางแผนทเหนไดดวยสายตาในโรงงานหรอสำนกงาน เพอใหทกคนเหนแผนการดำเนน

งานฉบบปจจบนของบรษทได

รปแบบอนๆ ในเรองเดยวกน

บรษททมขนาดเลกอาจไมตองจดการประชม SOFP ของผบรหารแยกออกมา

เปนอกประชมหนง ผบรหารสามารถมสวนรวมในการประชมวางแผน SOFP หรอสวน

หลงๆ ของการประชมได ไมมความจำเปนทจะจดการประชมเพมเตมอก ถาบคคลหลกๆ

Page 42: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

299การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

มสวนรวมในการประชมวางแผน SOFP แลว

องคกรขนาดใหญกวานนมกมผประสานงาน SOFP ซงมหนาทอำนวยการ

กระบวนการ SOFP ตำแหนงนไมไดเปนงานเตมเวลา แตสำหรบบรษททมขนาดใหญ

และซบซอน คงไมสามารถขาดบคลากรทจะดงทมตางๆ เขามารวมกน ยำใหแนใจวาม

ขอมลตางๆ พรอมใชงานแลว ควบคมสเปรดชต ฝกอบรมบคลากร กำหนดวาระการ

ประชม และแสดงผลขอมลผลลพธได

องคกรขนาดใหญมกจะใชอนทราเนตของบรษทถายทอดขอมลระหวางทม

บคลากรแตละทม สเปรดชตทงหมดจะนำไปแสดงบนอนทราเนต และนจะเปนวธหลก

ในการสอสาร แนนอนวาแนวทางแบบนเปนประโยชน แตเรองสำคญทตองระลกไวคอ

วสาหกจแบบลนจะรกคบไดดวยการจดการดวยสายตา (Visual Management) การ

ประชม SOFP ครงหลกไมควรจะแสดงขอมลบนจอคอมพวเตอร แตแสดงดวยขอมล

ทเหนไดดวยสายตา แนวทางในอดมคตคอการตดสเปรดชตทถายเอกสารขยายขนาด

ใหญทกำแพงหองประชม เพอใหบคลากรสามารถยนอยขางหนาบอรดนและถกเถยงกน

ได สงทนาจะเปนประโยชนคอการใหบางคนใชคอมพวเตอรบนทกการเปลยนแปลงและ

หาคำตอบจากการสมมตสถานการณ (What-if) แบบทนท แตแนวทางการสอสารหลก

ควรเปนการสอดวยสายตา

บรษทผผลตหลายๆ รายยงมสายธารคณคา (หรอสวนของสายธารคณคา) ท

เปนปฏบตการบรการเพยงอยางเดยวดวย บรการเหลานอาจรวมถงการบำรงรกษาและ

ซอมบำรง การฝกอบรม การใหคำปรกษา หรอปฏบตการอนๆ ทไมใชการผลต เรา

สามารถเพมกระบวนการเหลานเขาในกระบวนการ SOFP ไดอยางงาย หนวยการวดผล

จะไมใชหนวยหรอชน แตจะเปน (ตวอยางเชน) งานการบำรงรกษา กำลงการผลตจะ

เปนเวลาของพนกงาน แทนทจะเปนปรมาณผลผลตจากเครองจกร แตโดยหลกแลว

กระบวนการจะเหมอนเดม และสามารถรวมเขากบกระบวนการ SOFP ไดคอนขางงาย

การทำใหเกดจรง

การนำ SOFP มาใชงานใหประสบความสำเรจไมใชเรองงาย สำหรบบรษท

สวนใหญ มนเปนกระบวนการใหมทแตกตางจากเดม ซงเรยกรองใหพวกเขา

เปลยนแปลงวธการทำงานของตวเอง ในความเปนจรง ทกบรษทจะทำ SOFP ในรป-

Page 43: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

300 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

แบบใดรปแบบหนงอยแลว คำถามกคอ บรษททำกระบวนการนไดดเพยงใด โดยปกต

แลว กระบวนการทเทยบเทากบ SOFP จะดำเนนการไดคอนขางแย การวางแผนระยะ

สนจะวางแผนแยกกนในแตละฝาย ซงกมกเปนทสงสยจากฝายอนๆ การวางแผนระยะ

ยาวมาจากงบประมาณรายปและการประชมเฉพาะกจ มโอกาสนอยมากทบรษทแบบ

ดงเดมจะมแผนระยะสนและระยะยาวทเปนทเขาใจกนด สอสารกนในวงกวาง และได

ตกลงรวมกนแลว

นอกจากนน SOFP ยงเรยกรองใหบคลากรวางแผนและผกพนตวเองกบแผน

นนอยางทไมเคยทำมากอนดวย การทำเชนนเรยกรองใหพนกงานพยากรณยอดขาย

พยากรณยอดการผลต การเปดตวผลตภณฑใหม และเตรยมขอมลตางๆ ทจะนำมา

พจารณาในทกเดอน บคลากรบางคนจะไมสบายใจกบการผกพนตวเองและการตรวจ

สอบโดยละเอยดแบบน

SOFP เรยกรองใหบคลากรทำงานรวมกนโดยการประสานงานกนขามขอบเขต

ของฝายหรอแผนก แนนอนวานเปนองคประกอบทสำคญของวสาหกจแบบลน ความ

สามารถในการทำงานขามสายงานในทงสายธารคณคาเปนหลกการขอหนงในแนวคด

ของลน อยางไรกตาม กลบมหลายบรษทและแมแตองคกรลนทประสบความสำเรจ

หลายองคกรทไมสามารถสรางสายธารคณคาทสมบรณแบบได เราจำเปนตองสรางความ

รวมมอในสายธารคณคานนโดยผานทางกระบวนการ SOFP บรษททอยในขนแรกๆ

ของการผลตแบบลนมกพบวาการสรางความรวมมอในสายธารคณคาในรปแบบนเปน

สงททำไดยาก และบางคนจะตอตานความเขมงวดของกระบวนการ SOFP ดวย

เมอไดกลาวเชนนไปแลว เรามวธในการนำ SOFP มาใชงานทผานการพสจน

ใชงานมาแลว และเมอนำมาใชจะมโอกาสความสำเรจเกอบ 100% นอกเหนอจากการ

วางแผน ความมงมน และความทมเทแลว กญแจสความสำเรจขออนๆ มดงน:

โครงการรเรมของผบรหารระดบสง ผบรหารระดบสงจะตองผกพนทมเท

กบกระบวนการ SOFP เนองจากการวางแผนนจะไมประสบความสำเรจถา

ประธานบรษทและทมผบรหารไมไดทมเทเตมท เชนเดยวกบวธการอนๆ

ของวสาหกจแบบลน

Page 44: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

301การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

วธการทมแบบแผน เราจำเปนตองมกระบวนการประจำเดอนทเปน

แบบแผนและยดมนกบกระบวนการ SOFP บางบรษทพยายามนำ SOFP

มาใชงานอยางไมเปนแบบแผน ซงทำใหมนใชการไมได บคลากรจะเรม

มอบหมายงานและการประชมใหบคคลอน แลวกเลกเขารวมประชมและ

จดตารางงานไปทำอยางอนแทนในวนเหลานน กระบวนการและการ

ประชม SOFP จะตองเปนสวนสำคญของกระบวนการธรกจ และจะตอง

บงคบใหบคลากรทกฝายเขารวม

ความมงมน ตองใชเวลาราวๆ 6 เดอนกอนทกระบวนการ SOFP จะเรม

ทำงานไดอยางราบรน ในชวงแรกๆ ไมกเดอน บคลากรทกคนจะเรยนร

กระบวนการ ในเดอนถดๆ ไปพวกเขาจะปรบขอมลและดดแปลงรายงาน

และขนตอนตางๆ ความอดทนและมงมนเปนสงทจำเปน ถาจะใหการนำไป

ใชประสบความสำเรจ

การประชมจะตองเอออำนวยใหเกดกระบวนการตดสนใจ ถาการ

ประชมเปลยนกลายเปนสถานทพดคยกนอยางยดยาว กระบวนการนจะ

ลมเหลว จะตองจดการประชมเพอใหสามารถตดสนใจและวางแผนได ยง

มโอกาสอนๆ อกทจะพดคยและถกเถยงปรชญากน การประชม SOFP ม

ไวเพอตดสนใจธรกจในเรองทปฏบตไดจรง

วธการนำไปใชงานแบบมาตรฐาน มวธมาตรฐานสำหรบการนำ SOFP

มาใชงาน และคณกควรจะใชวธการนดวย วธการเหลานไมไดซบซอนหรอ

แปลกใหม แตเปนแนวทางการวางแผนโครงการธรกจและการดำเนนการ

ทด6

วางแผนตามสายธารคณคา ปฏบตการแบบลนทกแบบจะทำงานตาม

สายธารคณคา ในขนแรกๆ ของการผลตแบบลน หลายๆ บรษทตอง

6มหนงสอดๆ หลายเลมทมแผนการนำไปใชงาน นาเสยดายทหนงสอเหลานเตมไปดวยแนวคดแบบ MRP เนอหาในหนงสอแตละ

เลมนนด แตคณจะตองคดแบบลนเมออาน นอกจากนน หนงสอเหลานยงมแงมมทเกยวกบการวางแผนการเงนคอนขางนอยอก

ดวย มนจะเกยวของกบ S&OP มากกวา SOFP ผมขอแนะนำกระบวนการนำไปใชงานตามทแสดงในหนงสอ “Sales & Operation

Planning” โดย Tom Wallace (Cincinnati, Ohio, T.F. Wallace และคณะ, 1999 ฉบบภาษาไทยโดย อ.ไอ.สแควร สำนกพมพ)

และ หนงสอ “Enterprise Sales & Operations Planning” โดย George E. Palmatier (Boca Raton, FL., J. Ross Publications,

2003) และ “Orchestrating Success” โดย Richard Ling (Hoboken, NJ, John Wiley & Sons, 1995)

Page 45: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

302 เมอลนไมทำกำไร! แลวควรจดการอยางไรดวยLean Accounting

พยายามสรางองคกรของสายธารคณคา ไมวาจะโดยการจดการแบบ

เมทรกซ (Matrix Management) หรอการจดองคกรใหม ในหลายกรณ

(แมแตในระยะยาวกตาม) จะมแงมมบางดานของสายธารคณคา (เชน

ฝายขาย) ทไมไดบรณาการเขากบสายธารคณคาหลกอยางสมบรณแบบ

กระบวนการ SOFP จะตองอยเหนอปญหาเหลาน และการวางแผนทงหมด

จะตองวางแผนตามสายธารคณคา โดยเฉพาะในกรณทยงไมไดนยาม

สายธารคณคาในองคกรไวอยางดนก การวางแผนจะตองยดตามสายธาร

คณคาอยางเขมงวด

การปรบปรงแบบตอเนอง บรษทสวนใหญจะประหลาดใจเมอนำ SOFP

มาใชและพบวาพวกเขามขอมลและการประสานงานดมากเพยงใดภายใน

ปฏบตการ การขาย การพฒนาผลตภณฑใหม และปฏบตการดานการเงน

การเปลยนแปลงสงเหลานไมสามารถเกดขนไดอยางรวดเรว เราตองมอง

SOFP วาเปนวธการปรบปรงอยางตอเนอง (CI) และเปนกระบวนการ

วางแผนแบบขามสายงาน แตละขนตอนและการประชมทกครงจะตองม

องคประกอบของ CI แมแตการประชม SOFP ของผบรหารกควรมวาระ

สดทายเปนชวงททมไดวจารณกระบวนการเพอปรบปรง

บทสรป

การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน (Sales, Operations and

Financial Planning : SOFP) เปนสวนทสำคญของการผลตแบบลนและวสาหกจ

แบบลน ความยดหยนและการเนนทคณคาของลกคา ซงเปนเรองจำเปนสำหรบองคกร

แบบลนทประสบความสำเรจ ไมสามารถเกดขนไดแบบบงเอญ แตตองมาจากการ

วางแผนและประสานงานทรอบคอบในทงสายธารคณคา

SOFP เปนกระบวนการวางแผนประจำเดอนทมแบบแผนซงออกแบบมาเพอ

ประสานงานปฏบตการขายและการตลาดใหเขากบปฏบตการผลตและลอจสตกส

กระบวนการพฒนาผลตภณฑใหม และปฏบตการเพมคณคาหรอปฏบตการสนบสนน

ในบรษท โดยปกตแลว กรอบเวลาการวางแผนจะเทากบ 9, 12 หรอ 18 เดอน และออก

แบบมาสำหรบทงการวางแผนระยะสนและระยะยาวเพอใหสนองอปสงคของลกคาได

อยางเตมทและเพอใหบรรลจดประสงคเชงยทธศาสตรและการเงนของบรษทได

Page 46: Practical Lean Accounting THAI Version -15

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

303การวางแผนการขาย ปฏบตการ และการเงน

กระบวนการ SOFP จะทำใหการทำงบประมาณประจำปทวนวายหมดความจำเปน และ

ทดแทนดวยงบประมาณประจำเดอนทปรบตอเนอง (Rolling Budget)

ผลลพธจากกระบวนการ SOFP (ซงไดรบการสนบสนนและนำโดยประธาน

บรษท) เปนแผนการดำเนนงานแบบขามสายงานระหวางฝายขาย ฝายปฏบตการ และ

ฝายการเงนทดำเนนการโดยผจดการสายธารคณคาและคนอนๆ ในบรษท แผนการ

ดำเนนงานจะปรบปรงใหมและปรบแตงทกเดอนเพอใหบรษทตอบสนองความตองการ

ทเปลยนแปลงของลกคาและการเปลยนแปลงในตลาดได รายงานการเงนจากกระบวน-

การ SOFP จะชวยใหขอมลสนเดอนทใชการไดและทำใหการปดงบสนเดอนเปนเรอง

ทมความสำคญนอยลง

SOFP เปนกระบวนการวางแผนประจำเดอนทเนนใหเกดการดำเนนการ ซงนำ

ทกคนมาทำงานรวมกนในแผนทมการประสานงานกนเพอสรางคณคาอยางมากมาย

หแกลกคา ปรบปรงใหกระบวนการของบรษทมความเปน “ลนมากขน” อยางตอเนอง

และนำยทธศาสตรของบรษทมาปฏบตจรงในทกๆ เดอน SOFP ทเปนแนวทางทพบ

ทวไปในโครงการลนสวนใหญ เปนสงทนำไปใชไดยากเพราะตองมการเปลยนแปลง

ระดบพนฐานคอนขางมาก มวธการทผานการพสจนใชงานมาแลวในการนำ SOFP มา

ใชงาน ถาเราทำตามวธการนำไปใชงานอยางมแบบแผนในชวง 6 ถง 12 เดอนเรากจะ

ประสบความสำเรจ