ESKİŞEHİR İLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR KENT ULAŞIM PLANI VE UYGULAMASI

Eskişehir İç Anadolu Bölgesinin Kuzeybatısında yer almaktadır.

Orta Anadolu’nun Ankara’dan sonra en büyük ikinci kenti olan Eskişehir’in komşu illere uzaklıkları şöyledir.

İLLER UZAKLIK (km)ANKARA 232 BURSA 148 KÜTAHYA 83 AFYON 168 BOLU 297 BİLECİK 80

Tablo1: Eskişehir’in komşu illere olan uzaklığı

Eskişehir ulaşımolanakları, tarıma elverişli

toprakları, şifalı sıcak suları, hızla gelişen sanayisi ve yüksek

öğretimde sağladığıpotansiyel ile sosyo-ekonomik gelişkinlik

açısından da Türkiye’nin önde gelen kentlerinden

birisidir.

Eskişehir kent biçimi tek merkezli dairesel kentlerin gelişme modelinin ana özelliklerini gösterse de Porsuk Çayı’nın da etkisiyle

çizgisel gelişmeye açıktır.

Kentsel Gelişim çalışmaları sürecinde Eskişehir’in ilk yerleşim alanı olan Odunpazarı Semti de bölüm bölüm yenilenerek tarihi dokusuna kavuşmaktadır.

Tarihi dokunun yer aldığı, eski yerleşim bölgesi olan Odunpazarısemti dışında kent hemen hemen bütünüyle yenidir.

Anadolu’nun merkezinden batıya açılan kapı olarak tanımlanan Kentteki gelişmeler il merkezindeki arazi kullanım yapısına da yansımıştır. Kentin merkezi çoğunlukla yüksek yoğunluklu konut ve ticaret alanlarından oluşmaktadır.

Eski dokunun oluşturduğu yapı adaları, bitişik nizam ve yoğun yapılaşmanın yanı sıra, dar ve düzensiz yollar ile de öne çıkmaktadır.

Gerek yapılaşma gerek yolculuk

talepleri açısından oldukça yoğun

olan kent merkezitrafik

sirkülasyonu ve otopark talebi

açısındantramvayla ulaşım

başlayıncaya kadar kentin en

sorunlu bölgesi idi.

BÖYLE İDİ

BÖYLE OLDU

Adrese dayalı nüfus sayım sonucuna göre

Eskişehir merkez ilçesinin nüfusu : 625.453 Yıllık nüfus artış hızı : 1,57% İl nüfusu : 724.849 Hane sayısı : 198.954

olarak tespit edilmiştir.

Eskişehir kentinin geleceğini biçimlendirecek olan gelişme planları ile ulaştırma planları bir

bütünlük içerisinde ele alınmıştır. Sürdürülebilir bir ulaştırma sistemi

hedeflenmiştir. Bu nedenle Eskişehir, Türkiye’de Kent İçi Ulaştırma Ana Planınıİstanbul Teknik Üniversitesi Ulaştırma ve

Ulaşım Araçları Uygulama Araştırma Merkezine (UYG-AR) hazırlatıp, Büyükşehir Belediye Meclisinden onaylayarak yürürlüğe

koyan ilk kenttir.

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi olarak kent içi ulaşımda başlıca hedeflerimiz şunlardır: Kentin gelişme planıyla uyumlu ve çevreye olumsuz etkileri en aza indirilmiş, çağdaş bir kent içi ulaşım altyapısının ve giderek, çevre dostu Hafif Raylı Sistemi aşamalı olarak yaygınlaştırarak uygulamaya sokmak.

Sonraki haliÖnceki hali

Ulaşımda hedef, Toplu Taşıma sisteminin erişilebilirliğini ve hizmet düzeyini yükselterek, toplam yolculuklar içindeki payını arttırmak ve

bu artışın zaman içinde süreklilik göstermesini sağlamak.

Kentlerin insanlar için olduğu gerçeğinden yola çıkarak kentsel ulaştırmada araçların değil yayaların hareket özgürlüğünü sağlamak ve

kentsel etkinliklere erişimlerini kolaylaştırmak.

Yaya ve bisiklet ulaşımınıgeliştirmek ve özellikle kent

merkezinde otomobil kullanımını azaltmak.

Ulaştırmanın akılcı ve ekonomik biçimde yönetimi ve eşgüdümünde gerekli kurumsal yapıyı tasarlamak ve uygulamak.

EBB_Bina.JPG

Kent içi ulaşımda hedeflerimize ulaşmak için aşağıdaki ilkeler temel alınmıştır:*Arazi kullanım planları ile kent içi ulaşım planlarınıbütünleştirmek.*Ulaşım araçlarının çeşitlenmesi için gereken düzenlemeleri yapmak.*Toplu taşıma sistemini geliştirmek.*Kent merkezinde motorlu araç trafiğini azaltmak ve yaya bölgelerinin geliştirilmesi için gereken düzenlemeleri yapmak.

Kent merkezinde Hafif Raylı Sisteme öncelik verilerek,Ana Ulaşım Planının ilkeleri doğrultusunda hafif raylı sistem ile diğer lastik

tekerlekli toplu taşım sistemlerinin entegrasyon projesi gerçekleştirilmiştir.

Kentin gelişme planları ve halkın ihtiyaçlarına paralel olarak tramvay hattının kentin diğer bölgelerine uzatılması

planlanmaktadır.

Otobüs, minibüs, taksi dolmuş güzergahları ise tramvaya aktarmayapabilecek noktalardan geçmekte veya sonlanmaktadır. Kent

merkezi alanında araç yoğunluğu azaltılarak alışveriş merkezlerininyoğun olduğu büyük caddeler ağırlıklı olarak yayalara ayrılarak

yürüme alanları oluşturulmuştur.

Kent içi toplu taşıma hizmeti :

Tramvay : 18 + 5 = 23Ö. Halk Otobüsü: 115Esulaş Otobüsü: 31Belediye Otobüsü:49

M.Hat Sayısı :20Minibüs: 211

Taksi Durağı : 40Ticari Taksi : 487Taksi Dolmuş : 168

Öğrenci ve Personel Servisi : 1329

Tarafından karşılanmaktadır.

Ayrıca yaz aylarında merkezde belirli güzergahlarda turistik faytonlar çalışmaktadır.

Şu an gezinti amaçlı hizmet veren ESBOT su yolu taşımacılığı alternatifi de toplu taşım sistemimiz içindeki yerini almak üzeredir.

İlimizde Tramvay ile yapılan yolculuk yaklaşık 90.000, halk otobüsleri ile yapılan yolculuk yaklaşık 90.000, minibüslerle yapılan yolculuk yaklaşık 60.000, taksi dolmuşlarla yapılan yolculuk ise yaklaşık 12.500 kadardır. Toplu taşım yolcuları elektronik akıllı bilet sistemi sayesinde tramvaydan otobüse, otobüsten tramvaya ek bir yolculuk bedeli ödemeden binebilmektedir.

Ayrıca,Kent merkezinin doğusunda yeni terminal binasının karşısında yer alan ve 275 000 m2 alanı kapsayan KENTPARK’ın içerinde bulunan sosyal alanlar ve nikah dairesi ile birlikte kayda değer bir cazibe merkezi

haline gelmesi ulaşım ihtiyacını farklı bir rotada artıracaktır.

Yine kentin batısında yaklaşık 400.000 m2 alanda yapımı tamamlanmış olan SAZOVA BİLİM KÜLTÜR SANAT PARKI; içerisinde yer alan

Bilim Merkezi, Planetaryum, çocuklara yönelik masal dünyası, su kayağı ve diğer aktiviteler ile bambaşka bir cazibe merkezi

oluşturmuştur.

Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Kültür Sarayı , her türlü ulusal ve uluslararası kültür ve sanat etkinliklerinin gerçekleştiği yurt çapında modern bir Sanat Merkezi haline gelmiştir. Bu durum o bölgeye olan

ulaşım ihtiyacını artırmıştır.

Kent içi ulaşım yapısında “sürdürülebilir bir ulaşım sistemi”temelinin oluşturulabilmesi için, ulaşım türleri aşağıdaki öncelik sırasına göre değerlendirilmelidir.

1- Yaya2- Bisiklet3- Toplu Taşım4- Özel Araç

Enerjinin “savaş nedeni” olarak algılandığı bir dönemde;Her sektörde olduğu gibi ulaşım sektöründe de yenilenemeyen enerji kaynakları yerine yenilenebilir enerji kaynağına yönlenilmeli, kaynaklarımız dengeli kullanılmalı, çevreye duyarlıolunmalıdır. Bu maksatla Özel halk otobüsleri yönetmelik doğrultusunda 2005 yılında yenilenmiştir. 5 yaşından büyük olan araçlar seferden men edilmiştir.

Vatandaşlara daha kaliteli toplu Taşım Hizmeti sunabilmek ve kent çevre sorunlarına katkı sağlamak amacıyla özel otobüsler ve Belediye otobüslerinde Avrupa standartlarında “Çevre Dostu”motor ve egzoz sistemine sahip çağdaş araçların hizmete sokulmasıBelediyenin temel amacıdır. Bu nedenle yeni sefere başlayacak 0 Km. araçlarda bu vasıfları aramaktayız.

Özel otomobil ve benzeri taşıt sayısındaki hızlı ve sürekli artışnedeni ile Eskişehir’in yaşamaya başladığı ve yakın gelecekte artacağı kesin olan bu ulaşım sorunlarını çözümlemek amacıyla;24 Aralık 2004 tarihinde işletmeye başlayan tramvay işletmemizinaynı zamanda 2004 yılı Uluslar arası Hafif Raylı Sistem ödülünü kazanması Eskişehir olarak bir övünç kaynağımızdır.

2004-2005-2006 YILLARI KAZALARI

0

10

20

30

40

50

60

70

80

OCAK

MART

MAYIS

TEMMUZ

KASIM

ARALIK

AYLAR2004 YILI GENEL TOPLAM

2005 YILI GENEL TOPLAM

2006 YILI GENEL TOPLAM

24.12.2004 tarihinde hafif raylı sistemin devreye girmesi ile alınan ulaşım kararları sonucu, kent içinde trafik kazalarısayısında azalma olmuştur.

Estram’la birlikte kent içindeki araç trafiği seyrelmiş, havadaki zehirli gazların yoğunluğu azalmış, kentin büyüme bölgeleri çeşitlenmiştir. Ayrıca; yaya bölgelerinin açılmasına da olanak sağladığı için kentlilerin birbirleriyle buluşabileceği mekanları çeşitlendirip, sosyal ilişkileri güçlendirmiştir. Raylı Sistemin ulaşım master planında öngörülen bölgeler öncelikli olmak üzere geliştirme çalışmaları sürdürülmektedir.

Şehrin ortasından geçen Porsuk Çayı kenti fiziksel olarak kuzey vegüney kesimleri olarak ikiye ayırmaktadır. Porsuk Çayı Doğu ve Batı

hattında Toplu Taşım açısından önemli bir arter olarak planlanmıştır.

Kentte Resmi Kurumlar ve Ticaret Merkezi, geçmişte olduğu gibi, günümüzde de Porsuk Çayı’nın kıyılarında

ve yakın çevresinde gelişmiştir.

Bu alan kentin diğer bölgelerine oranla daha önce yapılaşmıştır.

Çizgisel bir kent merkezi oluşmuştur.

Şehrin adeta merkezini belirleyen Porsuk Çayının Toplu Taşıma Sistemine entegre bir şekilde kullanılmaya başlanmasının stratejik

önemi ve kentin ihtiyaçları doğrultusunda;Porsuk Çayı Islah Projeleri ile birlikte Porsuk Su Yolu Taşımacılığı da kısmen hizmete

açılmıştır.

Porsuk Su Yolu Taşımacılığı yaklaşık 12 km.’lik bir hatta şehrin iki ucu sayılan Nuribey Çiftliği ve Kentpark arasında hizmet verebilecek şekilde PORSUK ISLAH PROJESİ ile düzenlenmiştir.

Proje, batı noktasında yapılan bir su tutma yapısı ile başlayıp 12 km.’lik hat boyunca su seviyesi kontrol ve bot transfer yapıları ve gerekli yerlere yapılan iskeleleri içermektedir.

Su Seviye Kontrol YapısıSu Seviye Kontrol Yapısı

Fotoğrafta Bot Transfer yapısını ve Su Seviye Kontrol Yapısını görüyoruz.

Fotoğrafta botlara erişim kolaylığı net olarak görülmektedir.

Yine Porsuk Çayında 4 mevsim hizmet verebilecek Porsuk Taksi ulaşım sistemimize entegre edilecektir.

Hat üzerinde ayrıca Turistik amaçlı gezintiler için kullanılmak üzere gondollar hizmet

verecektir.

Belediyemiz bünyesinde oluşturduğumuz tersanede turistik amaçlı Venedik tipi

gondolların benzerlerinin de üretilmesine başlanmıştır.

Porsuk’ta taksi hizmeti verecek botların yapımı da belediye tersanesinde devam etmektedir.

Fotoğrafta da görüldüğü gibi belediyemiz tersanesinde nehir ve çay suları için her türlü

su ulaşım aracı yapılabilmektedir.

Bütün bu araçların periyodik bakımları yine tersanemizce yapılmaktadır.

Islah çalışmasından sonra PORSUK ÇAYI ve botla kent içi ulaşım imkanı

Porsuk’ta su temizliğinde kullanılacak teknelerinin yapımı devam etmektedir.

GÜNDÜZ KÖPRÜBAŞI

GECE KÖPRÜBAŞI

Porsuk Çayı’nın kent merkezindeki kısmında ayrıca kano müsabakaları yapılarak sosyal hayat açısından önemli bir platform oluşturulmaktadır.

Porsuk Islah Projesi’nin mevcut durumda

oluşturduğu farkı, önce ve sonrasını gösteren

görüntülerle kısaca özetlemek gerekirse:

Adalar 1 Yaya KöprüsüÖnce Sonra

Adalar 2 Yaya KöprüsüÖnce Sonra

Adalar 3 Yaya Köprüsü

Önce Sonra

Adalar 4 Yaya Köprüsü

Önce Sonra

Kurtuluş Yaya KöprüsüÖnce Sonra

Atatürk Araç Köprüsü

Önce Sonra

Göksu Araç Köprüsü

Önce Sonra

İki Eylül Köprüsü

Önce Sonra

Salhane Araç Köprüsü

Önce Sonra

Sümer 2 Araç Köprüsü

Önce Sonra

Porsuk Çayı Islahı

Önce Sonra

30/09/2006

Önce

Sonra

Sürdürülebilir Ulaşım Planı olarak yapılanların yerinde,

karakteristik ve uygulanabilir olduğunun göstergesi bu

fotoğraflarda da görüldüğü gibi kullanım kalitesiyle doğru

orantılıdır. Ulaşım kalitesi artığı ölçüde ulaşım planı sağlıklıdır.