Polityka Rolna Unii (WPR) - SGGWludwik_wicki.users.sggw.pl/w_09_polityka_rolna_2012.pdfEuropejskiej...

2012

Materiały pomocnicze do EiOGR, przyg. L. Wicki 1

9

Wspólna Polityka Rolna. Historia. Wsparcie rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce.dr hab. inż. Ludwik Wicki

Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej (WPR)

• Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej jest to zespół działańmających na celu zapewnienie dostępności do żywności dla wszystkich obywateli UE, a także rozwój sektora rolnego oraz obszarów wiejskich.

• Jest finansowana z budżetu Unii Europejskiej.

Historia UE

• W historii Unii Europejskiej było wiele zdarzeń, które w efekcie umożliwiły ukształtowanie się UE w jej obecnym kształcie.

2012


1951

• Powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS)• 18 kwietnia 1951 roku, sześć państw europejskich podpisało

w Paryżu stosowny traktat (zwany później Traktatem Paryskim ‐ podpisanym na okres pięćdziesięciu lat), powołujący do życia EWWiS. Były to państwa: – Francja, – Republika Federalna Niemiec, – Włochy, – Holandia, – Luksemburg – Belgia.

• Dwa lata później, w roku 1953 r. udało się stworzyć podstawy wspólnego rynku rud żelaza i węgla.

1951

1957

• Traktaty Rzymskie • 25 marca 1957 roku podpisano dokument zwany Traktatami

Rzymskimi. • Powołano:

– EuropejskąWspólnotę Gospodarczą (EWG),– EuropejskąWspólnotę Energii Atomowej (Euratom).

• Powstanie tych dwóch wspólnot miało sięw przyszłości przerodzićw jedną, złożoną inicjatywę zjednoczeniową, opartą na ścisłej współpracy między państwami w Europie.

• Inaczej niż Traktat Paryski, dokument z 1957 roku zostałpodpisany już na czas nieokreślony.

2012


1957

• Ideą Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) jest swobodny przepływ: – osób, – towarów – usług.

1967

• Dziesięć lat po podpisaniu Traktatów Rzymskich, zatwierdzony został Traktat Fuzyjny, który powoływał do życia jedną Radę i jedną Komisję dla wszystkich trzech istniejących Wspólnot ‐ a więc dla Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

• Była to zapowiedź następnych działań, mających na celu ujednolicenie struktury wspólnoty i usprawnienie działania tych organizacji.

1973

• Przystąpienie trzech nowych państw:–Wielkiej Brytanii, – Irlandii, –Danii.

2012


1981

• Do wspólnot przyjęto Grecję• Wspólnoty liczą już 10 państw.

1986

• Przyjęto dwa nowe państwa:–Hiszpanię,– Portugalię.

1987

• W 1987 roku wszedłw życie Jednolity Akt Europejski podpisany w 1986 r.

• Akt ten przynosił nowe korzyści dla państw członkowskich i nowe kompetencje dla Wspólnoty Europejskiej.

• Nawiązywał do poszerzenia działań gospodarczych: – stworzenia stabilnego rynku wewnętrznego i– usprawnienia podejmowania decyzji na poziomie wspólnotowym.

2012


1992• Podpisano traktat z Maastricht (7 lutego 1992 roku) zwany traktatem o

Unii Europejskiej• Traktat ten uzgodni ło dwanaście państw członkowskich wspólnot

europejskich.• W traktacie tym zapowiadano powstanie unii gospodarczej i walutowej

stworzenie silnej unii politycznej. • Unia miała opierać się na 3 filarach:• I filar

– EWWiS, – EWG – Wspólnota Europejska,– EWEA (Euratom).

• II filar– wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa.

• III filar– współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

1993

• Na podstawie Traktatu z Maastricht od 1 stycznia 1993 r. utworzony zostaje wspólny rynek wraz z czterema swobodami przepływu:– towarów, – usług, – osób, – kapitału.

1995

• Kolejne rozszerzenie Unii, przystąpiły trzy państwa:

– Szwecja, – Finlandia, – Austria.

2012


1997

• Traktat z Amsterdamu (parafowany w 1997 r.)– nie dokonano zamierzonej reformy instytucjonalnej zwiększającej znaczenie wspólnoty w stosunku do państw członkowskich,ale dalej miały być prowadzone nad nią prace doprowadziło to do traktatu z Nicei,

– określono zasady, na których opiera się Unia Europejska, w tym między innymi możliwośćzawieszenia w pewnych prawach państwa członkowskiego, naruszającego przepisy traktatu.

2001

• Traktat nicejski• Traktat nicejski reformował niektóre aspekty zawarte w Traktacie z Maastricht w celu sprawniejszego działania UE. Dokonano także podziału głosów między kraje członkowskie, ale też wstępnie ustalono liczbę głosów dla nowych krajów członkowskich przyjętych w 2004 r.

2004

• Rozszerzenie Unii o 10 państw. Były to:– Polska – Czechy– Słowacja– Węgry– Słowenia– Litwa– Łotwa– Estonia– Cypr– Malta

2012


2007

• Do Unii przystąpiły:– Bułgaria – Rumunia

• Razem w Unii jest 27 państw.

2009

Traktat lizboński (13 grudnia 2007 r.)

• nadano osobowość prawną UE,• Wprowadzono większe uprawnienia Parlamentu Europejskiego,

• uproszczono metody pracy i zasady głosowania,• dokonano podziału kompetencji UE,• zwiększono znaczenie UE na arenie międzynarodowej poprzez powołanie przedstawiciela UE ds. zagranicznych.

Początki Wspólnej Polityki Rolnej

• W 1962 r. na podstawie zapisów Traktatów Rzymskich UE wprowadza „WspólnąPolitykęRolną” umożliwiającą państwom wspólną kontrolę nad produkcjążywności.

• UE staje sięw krótkim czasie samowystarczalna pod względem żywnościowym.

• Dochody rolników wzrastają, a ceny żywności dla konsumentów pozostająumiarkowane.

• W latach 80. XX wieku pojawia sięnadprodukcja.

2012


Wspólna Polityka Rolna ‐WPR

Wspólna Polityka Rolna – WPR (Common Agricultural Policy – CAP):– To całość działań podejmowanych przez Wspólnotę Europejską w sektorze rolnictwa dla osiągnięcia określonych celów.

– To zbiór procedur i przepisów regulujących produkcję, handel i przetwórstwo artykułami rolnymiw UE.

Postanowienia Traktatu Rzymskiego

W traktacie Rzymskim postanowiono o celach WPR: Artykuł 39

1. Wspólna polityka rolna ma na celu:a) zwiększenie efektywności produkcji rolnej,b) zapewnienie w łaściwego poziomu życia ludności rolniczej,c) stabilizację rynków,d) zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego,e) utrzymanie rozsądnych cen żywności, [...]

Definicja produktu rolnego

Pod pojęciem produkty rolne należy rozumieć produkty pochodzące z produkcji roślinnej z uprawy ziemi, produkcji zwierzęcej uzyskiwanej w hodowli i chowie bydła oraz rybactwie oraz powiązane bezpośrednio z powyższym produkty (roślinne i zwierzęce) pierwszego stopnia przetworzenia produktów, które zostały wymienione w Załączniku I

Art. 32 ust.1 Traktat Rzymskiego

2012


Cele WPR

1. Wspieranie zwiększonej produktywności (postęp techniczny, racjonalizacja produkcji, optymalne wykorzystanie zasobów).

2. Zapewnienie godziwego poziomu życia osób zatrudnionych w rolnictwie w Unii Europejskiej (poprzez zwiększanie dochodu).

3. Stabilizacja rynkóww celu uniknięcia znacznego wahania cen.

4. Zapewnienie dobrego i niezawodnego zaopatrzenia w żywność tak, by Wspólnota była możliwie najbardziej samowystarczalna.

5. Stabilizacja cen żywności na poziomie przystępnym dla konsumenta.

Założenie

• stabilizacja rynku rolnego w całej wspólnocie

Zasady WPR

1. Jednolitość rynku rolnego – swobodny przepływ towarów, wspólne ceny i zasady handlu z krajami trzecimi

2. Preferencja dla produktów unijnych – pierwszeństwo zbytu dla towarów UE, dopłaty eksportowe, taryfy importowe

3. Solidarność finansowa –wspólne koszty krajów unijnych

4. Współodpowiedzialność producentów – limity produkcyjne, kary

2012


Podstawowe działania WPR

• W ramach Wspólnej Polityki Rolnej realizowane jest wiele różnych działańmających prowadzić do osiągnięcia celów.

• Poszczególne działania były stosowane w odmiennym zakresie w poszczególnych okresach.

Systemy interwencji wewnętrznej

• Stała interwencja (organizacje interweniujące obowiązane są zakupić każdą ilość oferowanego produktu, spełniającego wymogi jakościowe)

• Interwencja tylko w określonych sytuacjach rynkowych

• Subwencjonowanie magazynowania

Systemy ochrony na granicy

• Zboża, ryż, cukier, wieprzowina, mleko, artykuły mleczarskie, mięso drobiu, jaja, oliwa z oliwek ‐ zmienne opłaty wyrównawcze;

• Wołowina oraz owoce i warzywa ‐kombinowany (cła i zmienne opłaty wyrównawcze);

• Pozostałe rynki ‐ cła

2012


Wsparcie producentów

• wsparcie finansowe dochodów rolników, • współfinansowanie projektów inwestycyjnych i modernizacyjnych w rolnictwie i na obszarach wiejskich.

Rozwój WPR

• Wspólna Polityka Rolna prawie od momentu jej powstania podlegała zmianom. Najważniejsze wiązały się z koniecznościązmniejszenia nadprodukcji oraz zwiększeniem zakresu ochrony środowiska naturalnego a także z dobrostanem zwierząt.

1957‐1962

• lata 1957‐1962 ‐ prace nad sprecyzowaniem regulacji,

2012


1962‐1968

• 1962‐1968 – okres wprowadzania WPR w życie,

Lata 60.

• lata 60. to tzw. „złote lata” WPR, zastosowano wysokie dopłaty wspierające rolnictwo, co przyczyniło się do wzrostu produkcji i osiągnięcia samowystarczalności żywnościowej w krajach członkowskich.

1969‐1975

• 1969‐1975‐ początek kryzysu WPR wynikającego z nadprodukcji niektórych towarów i braku wystarczających zmian w strukturze rolnictwa, powstają pierwsze projekty reform,

2012


Lata 70. i 80.

• lata 70.‐80. – kryzys WPR – powstają znaczne nadwyżki produkcyjne

2000

• 2000 ‐ wprowadzenie w życie postanowieńAgendy 2000 ‐ radykalne zmiany we WPR

2006

• 2006 – kolejne zmiany zaproponowane przez Franza Fishlera, tzw. luksemburskie, wprowadzające m.in. cross compliance i redukcję płatności.

2012


Ważniejsze reformy WPR

• Plan Mansholta• Fundusze strukturalne• Program MacSharry’ego• Agenda 2000

Plan Mansholta

• Był to plan reformy WPR.• Obejmował on przede wszystkim

– poprawę struktury agrarnej przez powiększenie wielkości gospodarstw, likwidację słabych mało wydajnych gospodarstw oraz

– zmniejszenie nadwyżek produktów rolnych przez ograniczenie powierzchni produkcji.

Lata 1985‐1990

• Reformy zapoczątkowane planem Mansholta kontynuowano w latach 80. Do najważniejszych należały:– stopniowe obniżenie realnego poziomu cen,– wprowadzanie ograniczeńw wielkości produkcji,– zwiększenie wymagań jakościowych.

2012


Program MacSharry’ego

• Następną istotną reformęWPR rozpoczęto w 1992 r. opracowując program McSharry’ego.

• W ramach tych reform nacisk położono na:– poprawę równowagi na rynku rolnym, – wzrost konkurencyjności w rolnictwie Wspólnoty.

• Program był początkiem zmiany WPR z polityki interwencyjno‐protekcyjnej, wykorzystującej rynek na politykę administracyjnego kierowania rolnictwem.

Reforma WPR związana z Agendą 2000

• Był to początek drugiej zasadniczej reformy WPR

• Wynikała ona z konieczności odniesienia się do planowanego rozszerzenia UE i Rundy Urugwajskiej WTO w zakresie światowego handlu

• Potrzeba odniesienia się do utrzymującego się braku równowagi na niektórych rynkach (wołowiny, mleka).

Reforma z Luksemburga 2003

• Na podstawie postanowień podjętych w Luksemburgu wprowadzono:– jednolitą płatność obszarowa – wypłacanie dotacji na podstawie ilości uprawianej ziemi lub płatności historycznych,

– zasadę cross‐compliance –wzajemna zgodność (wielkośćdopłat zależna od spełnienia odpowiednich standardów w zakresie ochrony środowiska, dobrostanu zwierząt, zdrowia ludzi),

– modulację – redukcja wydatków na dopłaty bezpośrednie na korzyść rozwoju obszarów wiejskich.

2012


Dwa filary polityki rolnej

FILAR IInterwencja

rynkowa

Płatności bezpośrednie

Modulacja

Cro ss-compliance

Wsparcie produkcji rolnej

FILAR IIPolityka rozwoju wsi

Oś I – Wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego.

Oś II – Zarządzanie zasobami naturalnymi.

Oś III – Dywersyfikacja działalności gospodarczej na obszarach wiejskich i podniesienie jakości życia ich

mieszkańców.

Ochrona środowiska Rozwój wsi/ wielofunkcyjne rolnictwo

Poziom płatności jednolitej (plon referencyjny)

0

1

2

3

4

5

6

7

Belgia Dania Niemcy Francja Irlandia Holandia WielkaBrytania

Austria Polska

t/ha

Redystrybucja dochodu narodowego przed i po reformach

• W ramach WPR dokonuje się redystrybucji dochodu narodowego. Sposób redystrybucji zmienił się znacząco w wyniku reform.

2012


Redystrybucja przed reformami

• Bezpośrednie zakupy na rynku:

Konsument ‐ Rynek ‐ Rolnik

• Wpływające do budżetu EWG środki z tytułu ceł i innych opłat na granicy oraz VAT:

Konsument ‐ Budżet ‐ Rynek ‐ Rolnik

• Wpływające do budżetu EWG środki z obowiązkowych wpłat państw członkowskich:

Podatnik ‐ Budżet ‐ Rynek ‐ Rolnik

Redystrybucja po reformach

• Wpływające do budżetu EWG środki z tytułu ceł i innych opłat na granicy oraz podatku VAT

Konsument ‐ Budżet ‐ Rolnik

• Wpływające do budżetu EWG środki z obowiązkowych wpłat państw członkowskich

Podatnik ‐ Budżet ‐ Rolnik

Zmieniające się oczekiwania wobec WPR oraz społeczeństwa wiejskiego

Redukcja nadwyżek

Środowisko

Stabilizacja dochodów

Stabilizacja budżetu

Bezpieczeństwożywnościowe

Poprawawydajności

Stabilizacja rynkowa

Dotacje

Nadprodukcja

Gwałtowny wzrost wydatków

Tarcia międzynarodowe

Działania strukturalne

Pogłębienie procesu reform

Konkurencyjność

Rozwój obszarów wiejskich

Orientacja rynkowaTroska o konsumenta

Rozwój obszarów wiejskich

Środowisko

Lata początkowe

(60-te i 70-te)

Lata kryzysu(lata 80-te)

1992Reforma WPR

Agenda2000

WydajnośćKonkurencyjność

Zrównoważony rozwój

Reforma WPR2003

2012


Wydatki WPR i ich zmiany

Oddz ie lenie ws par-cia od pr odukc ji;

ogr anicz enia wyso-kośc i dopłat dla

najwięks zyc h pro-duc ent ów; wz rost znac zenia działańna rz ecz rozwoju wsi ( 2007- 2013)

Ewolucja WPR – od wsparcia rolnictwa do polityki rozwoju wsi

Wspar cie pr odukcj i ro lnej (s ubwenc je, ceny gwar antowane) w ce lu

zaspok ojen ia potrzeb ży wnośc iowyc h wyniszc zonej wojną Europy (1957-

1968)

50. 60. 70. 80. 90. 00. 10.Wsp

arci

e ro

lnic

twa

Wsp

arci

e roz

woj

u w

si

Stopniowe ogranicz anie działań wp ływający ch na rynek (np. cen m in im alnych) na r zecz

mec haniz mów strukt ura lny ch; dodanie do dz ia łańWPR szk oleń, czy wcz eśnie jszy ch emer ytur

(1968- 1993)

Liber al izac ja wsparc ia rolnict wa i

ogr anicz anie protekcjon izm u

(1993- 2000)

Stymulowanie wzr ostu konk ur enc yjnośc i

sektor a ży wnościo-wego UE i obniżanie

intensy wnośc i produk cji r olnic ze j

(2000- 2007)

Ref

orm

a W

PR z

200

3 r.

Kierunek dalszych reform

• W przyszłości przewidywane są dalsze reformy. Niektórzy eksperci uważają, że nastąpi rozdzielenie płatności od faktu prowadzenia produkcji rolniczej .

• Zapoznaj się z przewidywanymi przez Swinbank’a i Tangermann’a etapami reform płatności bezpośrednich w UE

2012


1

Oddzielenie płatności bezpośrednich od decyzji produkcyjnych w sektorze produkcji roślinnej.

2

Oddzielenie płatności bezpośrednich od decyzji produkcyjnych w sektorze produkcji zwierzęcej.

3

Rolnik otrzymuje dokument uprawniający go do otrzymywania płatności. Nie musi kontynuowaćprodukcji w gospodarstwie, które może sprzedać lub wydzierżawić. Nabywca (dzierżawca) gospodarstwa nie otrzymuje jużżadnych płatności.

2012


4

Ustalenie okresu, w jakim rolnik otrzymuje p1atności (np. 10‐20 lat). Płatności mogłyby byćcorocznie zmniejszane.

5

Ustalenie ostatecznego poziomu płatności w przyszłości

6

Przekształcenie praw do Płatności w tzw. bony dostosowawcze, określające roczny strumieńpłatności w określonym czasie. Wartość bonu weryfikowałby rynek papierów wartościowych. Zależałaby ona od stop procentowych (obecnych i przyszłych).

2012


PrzyszłośćWPR

• Rolnictwo to sektor w UE o wyjątkowo rozbudowanym protekcjonizmie.

• Obecnie potrzeby wspierania rolnictwa i legitymizacji WPR uzasadnia się z następującymi przesłankami:

– bezpieczeństwem żywnościowym;– bezpieczeństwem żywności;– niestabilnością rynków (przesłanki przyrodnicze);– globalnym zagrożeniem (politycznym, kryzysami);– wielofunkcyjnością rolnictwa.

Najważniejsze wyzwania

• Globalizacja• Liberalizacja handlu• Wzrost liczby ludności• Wzrost zapotrzebowania na żywność

Zmiany w otoczeniu

• ceny żywności na świecie rosną lub są stabilne,

• bezpieczeństwo żywnościowe świata zmniejsza się,

• nie ma nadwyżek żywności,

• WPR traci powody do istnienia ważne w chwili jej powstawania, czyli:

– zabezpieczenie dostaw żywności,

– zabezpieczenie odpowiednich dochodów w rolnictwie.

2012


Wprowadzenie

Najważniejsze nierozwiązane problemy

• zmiany klimatu,• zabezpieczenie wody dla ludności i gospodarki,

• zachowanie bioróżnorodności,• produkcja energii odnawialnej.

Role rolnictwa w odniesieniu do zasobów naturalnych

• poszkodowany (ograniczenia skali produkcji, zmienność pogody),

• chroniący (glebę, krajobraz),

• zanieczyszczający (emisja gazów cieplarnianych, wymywanie azotu z pól).

Wielofunkcyjność rolnictważywność

pasze surowce energetyczne i inne

jakość wody

ochrona klimatu

ochrona gleby

ochrona środowiska

krajobraz

wielofunkcyjnośćrolnictwa

dobra prywatne

dobra publiczne

2012


68

Kierunki reform WPR

• Zasoby ziemi sąw rękach rolników lecz powinny być traktowane jako dobra mieszane: prywatno‐publiczne

• Poza produkcją rolną ziemia będzie też traktowana jako źródło wartości:– przyrodniczych;– kulturowych;– estetycznych;– ważnych dla całego społeczeństwa

• Zwiększy się ilość ziemi rolniczej na obszarach chronionych, a stąd teżpowstają nowe obowiązki nakładane na rolników

Wprowadzenie

Oczekiwane efekty

• w wyniku wprowadzenia zmian oczekiwane były i są pozytywne efekty dotyczące:– środowiska naturalnego, oraz – rozwoju obszarów wiejskich.

70

Ważniejsze ustalenia na okres po 2013 r.

– rozdzielenie płatności bezpośrednich od produkcji (decoupling);– powiązanie płatności z ochroną środowiska (cross compliance);– zwiększenie znaczenia wspierania obszarów wiejskich w ramach WPR;– podtrzymanie i uproszczenie systemu jednolitej płatności (SPS);– zniesienie obowiązkowego odłogowania ziemi;– zniesienie płatności do upraw energetycznych od 2010;– uelastycznienie możliwości redystrybucji płatności bezpośrednich w danym kraju

na inne potrzeby (10% np. ubezpieczenia itp.);– ograniczanie funkcjonowania limitów produkcyjnych (kwoty mleczne);– zniesienie interwencji na rynkach pszenicy trwrdej, ryżu, żywca wieprzowego;

2012


Oczekiwane efekty proponowanych zmian

• stopniowy wzrost produkcji,• zmniejszenie interwencji rynkowej i płatności bezpośrednich,

• dalsze przesunięcia ze wspierania dochodów do wspierania rozwoju obszarów wiejskich.

Trójstopniowa WPR

Płatności podstawowe(Basic husbandry payment)

Płatności d la obszarów o gorszych warunkach i za dodatkowąochronę

(Natural handicap payment or services for resource protection)

Specjalne płatności na obszarach środowiskowo cennych (Green points payments for env ironmentally sensit ive and high nature-value

areas)

Płatności bezpośrednie

Zamiana płatności bezpośrednich na kontrakty związane z (nie) wykorzystaniem zasobów naturalnych – ochroną krajobrazu (basichusbandry payments):– dostępne dla wszystkich obszarów,– o ograniczonym okresie trwania,– niższe niż obecne płatności bezpośrednie.

2012


Płatności dla obszarów o gorszych warunkach

Płatności z tytułu występowania naturalnych ograniczeń produktywności (naturalhandicap payments):– adresowane do gospodarstw na wybranych

obszarach,

– możliwe, że powiązane z produkcją w określonym zakresie (np. produkcja bydła, maksymalna obsada).

Płatności za dodatkową ochronę

Płatności na obszarach „wrażliwych”ekologicznie lub za specjalne działania proekologiczne (green points payments):– dla gospodarstw, które będą spełniały standardy

przewyższające minimalne,

– rolnictwo ekologiczne,– rolnictwo na obszarach chronionych.

Stare i nowe cele WPR

•Stare:–wzrost produktywności rolnictwa;

– zapewnienie odpowiednich standardów życia dla ludności wiejskiej, zwłaszcza zwiększanie dochodów rolników;

– stabilizacja rynków;– zapewnienie dostaw żywności; – zapewnienie relatywnie niskich cen żywności dla konsumentów.

• Nowe:– ograniczanie zmian

klimatycznych.– poprawna gospodarka wodą,– zachowanie

bioróżnorodności,– produkcja energii

odnawialnej.

2012


Ustalenia negocjacyjne w obszarze rolnictwo

• Przed akcesją Polski do UE prowadzono długotrwałe negocjacje. Ustalone wtedy wielkości są podstawą dla obecnie prowadzonych działań, a także poziomu wsparcia rolnictwa.

Produkcja roślinna

WynegocjowanePropozycjeWyszczególnienie

6232249340 000Izoglukoza [ton]

1 674 4951 665 0171 866 000Cukier [ton]

37 93337 93355 000Tytoń surowy [ton]

144 98590 546262 000Skrobia [ton]

9 454 277Powierzchnia bazowa [ha]

3,002,963,61Plon referencyjny [t/ha]

UEPolska

Produkcja zwierzęca

Propozycje

335 880335 880720 000Owce szt.

839 5181 200 6001 017 000Cielę ta rzeźne szt.

1 815 4302 034 3002 021 000Bydło rzeźne [szt]

325 581325 5811 500 000Krowy [szt]

926 000857 7002 200 000Buhajki [szt]

Wynegocjowane

UEPolska

Wyszczególnienie

2012


Mleko

PropozycjeWyszczególnienie

4641 919564Sprzedaż bezpośrednia [tys. ton]

8 9166 95613 176Sprzedaż mleczarniom [tys. ton]

9 3808 87513 740Mleko ogółem [tys. ton]

Wynegocjowane

UEPolska

Poziom dopłat bezpośrednich

• Pełne dopłaty z budżetu UE miały być wypłacane od 2013 roku (w 2004 ‐ 25%, 2005 ‐ 30%, 2006 ‐ 35%, 2007 ‐ 40% i następnie po 10 punktów procentowychco roku).

• Możliwość sfinansowania części dopłat, w 2004 ‐ do 36%, 2005 ‐ do 39%, 2006 ‐ do 42%, ze środków strukturalnych (ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich),

• Możliwości dofinansowania z budżetu krajowego (2004 ‐ do poziomu 55%, 2005 ‐ do 60%, 2006 ‐ do 65%, 2007 ‐ do 70% i następnie po 30 punktów procentowych ponad dopłaty z budżetu UE).

Poziom i struktura dopłat

0102030405060708090

100

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

procent m

aksymalnego

poziomu dopłat

UE PROW budżet krajowy

2012


System płatności w Polsce

• Polska w negocjacjach integracyjnych wybrała uproszczony wariant wsparcia rolnictwa – ze względu na dużą liczbę tytułów płatności oraz dużą liczbę gospodarstw w Polsce.

• Polega on na stosowaniu dopłat do jednostki powierzchni (hektara) bez względu na rodzaj prowadzonej produkcji.

• Warunkiem otrzymywania dopłat jest:– prowadzenie działalności rolniczej,– utrzymywanie gruntów w dobrej kulturze.

System płatności w Polsce

• W Polsce stosuje się uproszczony system płatności SAPS (single area payment scheme) oraz system uproszczeńw stosunku do ustalania płatności zwierzęcych itp.

• Obowiązuje 7‐letni okres przejściowy w dochodzeniu do pełnej wysokości dopłat (w Polsce 3,0 t/ha)

• Płatności podzielone są na dwa elementy:– JPO – jednolitą płatność obszarową– UPO, PZ, RE – płatności uzupe łniające zależne od rodzaju uprawianych roślin.

Dobra Kultura Rolna

• Aby otrzymywać JPO wymagane jest utrzymywanie gruntów w dobrej kulturze.

• Grunty rolne, na które rolnik ubiega się o przyznanie płatności (lub będące w jego posiadaniu) muszą być utrzymywane w dobrej kulturze rolnej przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska (zgodnie z normami).

2012


Podstawowe stawki płatności

• W 2011 r. obowiązują następujące stawki płatności:– Jednolita płatność obszarowa − 710,57 zł/ha;– Uzupełniająca płatność obszarowa – inne rośliny − 274,23zł/ha;

– Uzupełniająca płatność obszarowa – płatność zwierzęca −396,14 zł/ha;

– Oddzielna płatność z tytułu owoców i warzyw (płatność do pomidorów) – 173,33 zł/tonę pomidorów;

– Płatność cukrowa – 56,00 zł/tonę buraków cukrowych.

Zmiany poziomu płatności

0

200

400

600

800

1000

1200

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

zł/ha

Razem JPO+UPO Razem JPO+PZ

Kurs wymiany euro (w złotych za 1 euro)

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

zł/e

uro

2012


Minimalne wymagania dobrej kultury rolnej

• Uzyskiwanie płatności bezpośrednich zależy od przestrzegania zasad dobrej kultury rolnej.

• Zapoznaj się z podstawowymi wymaganiami.

Grunty orne

• Minimalne normy utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej:

• W przypadku gruntów ornych ‐ jest prowadzona na nich uprawa roślin lub ugorowanie, przy czym pszenica, żyto, jęczmień i owies nie mogą byćuprawiane na tej samej powierzchni w ramach działki ewidencyjnej dłużej niż 3 lata (następstwo sprawdzane od roku 2008);

• Na gruntach ugorowanych przeprowadzono koszenie lub zabiegi uprawowe zapobiegające występowaniu i rozprzestrzenianiu chwastów, co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca.

Użytki zielone

• W przypadku łąk i pastwisk: – położonych na obszarze Natura 2000 lub objętych Programami rolnośrodowiskowymi – okrywa roślinna jest koszona i usuwana w zakresie i terminie określonym w konkretnych programach

– pozostałych – okrywa roślinna jest koszona i usuwana co najmniej raz w roku, w terminie do dnia 31 lipca lub są na nich wypasane zwierzęta w okresie wegetacyjnym traw.

2012


Okrywa roślinna

• Powierzchnia stanowiąca 40% gruntów ornych gospodarstwa rolnego położonych na obszarach zagrożonych erozją wodną powinna pozostawać pod okrywą roślinną od dnia 1 grudnia do 15 lutego.

Zadrzewienia

• Grunty rolne, uznaje się za utrzymane zgodnie z normami, jeżeli:– grunty nie są porośnięte drzewami lub krzewami za wyjątkiem:

• pojedynczych drzew i krzewów, jeżeli nie wpływają one na prowadzoną na tych gruntach produkcję roślinną, a ich liczba nie przekracza 50 sztuk na hektar;

• drzew i krzewów niepodlegających wycięciu zgodnie z przepisami o ochronie przyrody;

• drzew i krzewów mających znaczenie dla ochrony wód i gleb.

Ochrona przed erozją

• W przypadku gruntów ornych położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20° grunty te nie powinny być wykorzystywane pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż stoku lub utrzymywane jako ugór czarny.

• W przypadku gruntów ornych położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20° wykorzystywanych pod uprawę roślin wieloletnich powinna być utrzymywana okrywa roślinna lub ściółka w międzyrzędziach albo uprawa powinna być prowadzona metodą tarasową.

• Zabrania sięwypalania gruntów rolnych.• Zabrania sięwykonywania zabiegów uprawowych ciężkim sprzętem

rolniczym w okresie wysycenia profilu glebowego wodą.

• Rolnik przekształci ł trwałe użytki zielone lub ich część bez zgody.

2012


Inne wymagania

• Plantacje zagajników o krótkiej rotacji oraz wieloletnie plantacje trwałe (z wyjątkiem gruntów, na których sąprowadzone plantacje wierzby (Salix sp.) wykorzystywanej do wyplatania) są:– utrzymywane w stanie niezachwaszczonym, ich zbiór następuje w

cyklu cztero‐ lub ośmioletnim zależnie od rodzaju plantacji,

• • są położone:– a) 1,5 m od granicy sąsiedniej działki gruntu, na której założona

została taka plantacja lub użytkowanej jako grunt leśny,– b) 3 m od granicy sąsiedniej działki gruntu użytkowanej w inny

sposób niż leśny.

96

Fundusze 2007‐2013

• Środki dostępne na realizację polityki rolnej w zakresie płatności bezpośrednich oraz rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007‐2013 to prawie 30 mld euro ze środków unijnych.

• Do tej kwoty należy dodać kilka miliardów pomocy krajowej.

Pułapy krajowe dla płatności bezpośrednich

Rok Pułapy krajowe (w tys. euro) 2007 1 268 740 2008 1 572 577 2009 1 877 107 2010 2 192 294 2011 2 477 294 2012 2 788 247 2013 3 044 518

Razem 15 220 777

Źródło: Rozporządzenie Rady (WE) nr 552 z 2007r. oraz nr 73 z 2009 r.

2012


Roczne kwoty EFRROW dla Polski w latach 2007‐2013 (tys. euro)

Rok Ogółem EFRROW

2007 1 989 718

2008 1 932 933

2009 1 872 740

2010 1 866 783

2011 1 860 574

2012 1 857 245

2013 1 850 046

Razem 13 230 039

Źródło: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, MRiRW, lipiec 2007 r.

Wybrane informacje o realizacji płatności

• Płatności bezpośrednie są wypłacane od 2004 r. Od tego czasu nastąpiły pewne zmiany. Liczba gospodarstw składających wnioski o dopłaty zmniejszyła się o prawie 100 tysięcy.

• Kwota wypłaconych płatności dotacji wzrastała z 6,3 mld zł w 2004 r. do 12,5 mld złw 2010 r. W 2011 r. planowane jest wypłacenie prawie 14 mld zł.

Liczba złożonych wniosków o płatności i wypłacone kwoty

12573,21 373 400201012134,21 394 5642009

Rok Liczba złożonych wniosków

Suma zrealizowanychpłatności (mln zł)

2004 1 400 370 6341,5 2005 1 486 189 6688,3 2006 1 471 745 7779,9 2007 1 452 273 8536,2 2008 1 420 884 8640,0

Źródło: ARiMR

2012


Powierzchnia objęta dopłatami w 2010r.

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

JPO UPO PZ

mln ha

Liczba złożonych wniosków JPO

1,40

1,48 1,47 1,451,42

1,401,37 1,36

1,0

1,1

1,2

1,3

1,4

1,5

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

mln wniosków

Liczba złożonych wniosków UPO

1,0

1,1

1,2

1,3

1,4

1,5

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

mln wniosków

2012


Odsetek gospodarstw składających wnioski o płatności obszarowe

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011odsetek

zarejestrowanych w ARiM

R gospodarstw

Kwoty i struktura płatności

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

miliardy złotych

JPO w zł UPO w zł PZ Chmiel RE P.Cukr Owoce i warzywa

Odsetek gospodarstw ubiegających się o płatności

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Śląskie

Małopolskie

Podkarpackie

Dolnośląskie

Zachodniopomorskie

Lubuskie

Opolskie

Świę tokrzyskie

Pomorskie

Polska średnio

Mazowieckie

Warmińsko ‐ mazurskie

Kujawsko ‐ pomorskie

Lube lskie

Łódzkie

Podlaskie Wielkopolskie

odsetek gospodarstwubiegających się o płatności

2012


Płatność obszarowa na 1 gospodarstwo wg województw

0 5000 10000 15000 20000 25000 30000

Małopolskie Podkarpackie

Świętokrzyskie

Śląskie Łódzkie

Lubelskie

Mazowieckie Polska średnio

Podlaskie Wielkopolskie

Dolnośląskie Kujawsko ‐ pomorskie

Pomorskie

Lubuskie

Opolskie Warmińsko ‐ mazurskie

Zachodniopomorskie

płatności na 1 gospodarstwo w zł

Płatność obszarowa ogółem w przeliczeniu na 1 hektar UR wg województw

0 200 400 600 800 1000

Małopolskie

Podkarpackie

Śląskie

Lubuskie

Świętokrzyskie

Mazowieckie

Zachodniopomorskie

Łódzkie

Polska

Lubelskie

Podlaskie

Pomorskie

Dolnoś ląskie

Warmińsko‐mazurskie

Opolskie

Wielkopolskie

Kujawsko‐pomorskie

średnie płatności na 1 ha w zł

PROW

wyciąg

2012


PROW 2007‐2013

• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007‐2013 jest finansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).

• Działania w ramach tego programu stanowiątzw. II filar WPR.

Działania PROW 2007‐2013

• Oś I – Wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego.

• Oś II – Zarządzanie zasobami ziemi (środowiskowymi).

• Oś III – Dywersyfikacja działalności gospodarczej na obszarach wiejskich i podniesienie jakości życia ich mieszkańców.

OŚ I ‐ gospodarczaOś I –Wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego:

– Szkolenia zawodowe i akcje informacyjne dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie;

– Ułatwienie startu młodym rolnikom;– Renty strukturalne;– Korzystanie z usług doradczych przez rolników

i posiadaczy lasów;– Modernizacja gospodarstw rolnych;– Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej;– Poprawianie i rozwi janie infrastruktury związanej z rozwojem i

dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa;– Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności ;– Dzia łania informacyjne i promocyjne;– Grupy producentów rolnych.

2012


OŚ II – środowiskowa

• Oś II – poprawa jakości środowiska naturalnego i obszarów wiejskich:– płatności dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania:

• naturalnych trudnościach na obszarach górzystych,• specyficznych trudnościach,• wchodzących w skład obszaru Natura 2000;

– programy rolnośrodowiskowe;– zalesianie (3 rodzaje płatności);– zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż grunty

rolne;– odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy

i wprowadzanie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych.

OŚ III – społeczna

• Oś III – jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej:–Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej;

–Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw;– Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej;

–Odnowa i rozwój wsi.

Oś IV – LEADER

• Oś IV – Leader– Lokalne Strategie Rozwoju ‐ poprawa jakości życia oraz różnicowanie działalności na obszarach wiejskich ‐ osiąganie celów osi 3;

– współpraca międzyregionalna i międzynarodowa;

– Koszty bieżące lokalnych grup działania, nabywanie umiejętności, aktywizacja.

2012


Podstawy prawne PROW 2007‐2013 w polskim porządku prawnym

• Ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich

• Rozporządzenia wykonawcze do każdego z działańPROW 2007‐2013

Środki finansowe Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich

• Środki na realizację celów PROW pochodząz trzech źródeł:– Wkład EFRROW,– Krajowy wkład publiczny:

• Budżet państwa,• Budżety jednostek samorządu terytorialnego,

– Środki prywatne.

Budżet PROW 2007‐2013

• Razem 17,4 mld euro.

Budżet krajowy; 4,0

EFRROW; 13,4

2012


Struktura budżetu PROW 2007‐2013

• Razem 17,4 mld euro.

LEADER5%

PT2%

oś I 42%

oś III20%

oś II31%

120

Środki na oś INazwa działania Razem

Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie 50 000 000,00

Ułatwianie startu młodym rolnikom 440 000 000,00

Renty strukturalne 2 187 600 000,00

Modernizacja gospodarstw rolnych 1 650 000 000,00

Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej 1 100 000 000,00

Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa 629 933 333,33

Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności 120 000 000,00

Działania informacyjne i promocyjne 30 000 000,00

Grupy producentów rolnych 140 000 000,00

Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów 400 000 000,00

Zobowiązania z okresu 2004‐2006 dla działania "Wspieranie gospodarstw niskotowarowych"

440 000 000,00

RAZEM Oś I 7 187 533 333,33

Środki w osiach II i IIIWspieranie gospodarowania na obsza rach górskich i innych obsza rach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)

2 448 750 000,00

Płatności dla obszarów Natura 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej

550 000 000,00

Prog ram rolnoś rodowiskowy (płatności rolnoś rodowiskowe) 1 753 750 000,00

Zalesianie g runtów rolnych oraz zalesianie g runtów innych niż rolne 653 500 000,00

Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych

140 000 000,00

RAZEM Oś II 5 546 000 000,00

Różnicowanie w kierunku działalności nierolnicze j 345 580 000,00

Podstawowe usług i dla gospodarki i ludności wiejskie j 1 471 440 320,00

Odnowa i rozwój wsi 589 580 000,00

Tworzenie i rozwój mik roprzeds iębiorstw 1 023 583 888,00

RAZEM Oś III 3 430 184 208,00

W tym realizacja w programie LEADER 487 500 000,00

2012


Środki w osi IV

LEADERLokalne Strateg ie Rozwoju – poprawa jakości życia oraz różnicowanie działalności na obsza rach wiejskich w tym:

‐wkład z osi 4 151 500 000,00

Współpraca międzyregionalna i międzynarodowa 15 000 000,00

1. Koszty bieżące lokalnych g rup dz iałania 100 000 000,00

2. Nabywanie umiejętności 3 500 000,00

3. Aktywizacja lokalnych grup działania 30 000 000,00

RAZEM tylko Oś IV 300 000 000,00

RAZEM Oś IV z kwotami na Oś III 787 500 000,00

Pomoc Techniczna 266 600 000,00

Razem PROW 2007‐2013 17 217 817 541,33

Wybrane działania PROW 2007‐2013

• W ramach PROW 2007‐2013 zaplanowano kilkadziesiąt działań, po kilkanaście w każdej z osi priorytetowych.

Ułatwienie startu młodym rolnikom

• Celem działania jest stymulowanie zmian strukturalnych w rolnictwie poprzez ułatwienie przejmowania lub zakładania gospodarstw rolnych przez osoby młode o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

• Pomoc udzielana jest w formie jednorazowejpremii osobom, które po raz pierwszy rozpoczynają samodzielne prowadzenie gospodarstwa rolnego.

2012


Beneficjenci

• Osoby fizyczne rozpoczynające samodzielne prowadzenie działalności rolniczej

Kryteria dostępu• Beneficjent:

– jest pełnoletni i nie ukończył 40 roku życia,– po raz pierwszy rozpoczyna samodzie lne prowadzenie gospodarstwa rolnego,– posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe,– po przejęciu gospodarstwa rolnego i przez okres co najmniej 1 roku od wyp łaty pomocy

będzie ubezpieczony w KRUS jako rolnik, z mocy ustawy i w pełnym zakresie,– przed łoży plan rozwoju gospodarstwa rolnego i w ciągu 5 lat zrealizuje jego za łożenia,– będzie prowadził gospodarstwo rolne przez okres co na jmniej 5 lat od dnia wyp łaty

pomocy. • Gospodarstwo rolne beneficjenta:

– będzie stanowiło jego w łasność lub dzierżawę z Zasobu W łasności Rolnej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,

– ma powierzchnię użytków rolnych nie mniejszą niż średnia w danym województwie i nie większą niż 300 ha,

– w okres ie realizacji planu rozwoju gospodarstwa rolnego spełni wymagane przepisami prawa standardy w zakresie hig ieny, ochrony ś rodowiska i warunków utrzymania zwierząt.

Forma i poziom pomocy

• Jednorazowa premia 75 tys. zł (początkowo było to 50 tys. zł).

2012


Modernizacja gospodarstw rolnych

• Pomoc udzielana jest na inwestycje dotyczące modernizacji lub rozwoju pierwotnej produkcjiroślinnej lub zwierzęcej, z wyłączeniem produkcji leśnej i rybnej. Pomoc ma formęrefundacji części kosztów realizacji inwestycji.

Cel działania

• Działanie ma na celu wsparcie modernizacji gospodarstw w celu zwiększenia ich efektywności poprzez:– lepsze wykorzystanie czynników produkcji, w tym wprowadzenie nowych technologii produkcji, poprawęjakości produkcji, różnicowanie działalności rolniczej,

– zharmonizowanie warunków produkcji rolnej z wymogami dotyczącymi ochrony środowiska naturalnego, higieny produkcji oraz warunków utrzymania zwierząt.

Beneficjent

• Beneficjentem działania może być osoba fizyczna, osoba prawna, spółka osobowa, prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej.

2012


Kryteria dostępu

• Ważniejsze kryteria dostępu:– Inwestycja dotyczy działalności rolniczej, tj. produkcji roślinnej lub

zwierzęcej, z wyłączeniem produkcji leśnej i rybnej.– Inwestycja przyczynia się do poprawy ogólnych wyników

gospodarstwa rolnego.– Inwestycja nie ma charakteru inwestycji odtworzeniowej.– Gospodarstwo rolne, którego dotyczy inwestycja, jest prowadzone

przez osobę o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.– W gospodarstwie rolnym są lub będą spełnione (nie później niżpo

zakończeniu inwestycji) minimalne standardy w zakresie higieny, ochrony środowiska oraz warunków utrzymania zwierząt.

– Gospodarstwo ma wielkość ekonomiczną powyżej 4 ESU.

Forma i poziom pomocy

• Poziom wsparcia– 40% ‐ kwoty kwalifikującej się inwestycji,– 50% ‐dla osób poniżej 40 roku życia, – 50% ‐ gdy inwestycja jest realizowana na obszarach górskich, ONW,

NATURA 2000 lub obszarach, na których obowiązująograniczenia w związku z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej

– 60% gdy inwestycja jest realizowana przez młodego rolnika na obszarach górskich, innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), obszarach objętych siecią NATURA 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej,

• Kwota pomocy: do 300 tys. zł

Wspieranie gospodarstw na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania

• Działanie to jest instrumentem wsparcia finansowego gospodarstw rolnych położonych naterenach, na których produkcja rolnicza jest utrudniona ze względu na niekorzystne warunkinaturalne.

• Dopłaty wyrównawcze dla gospodarstw rolnych położonych na obszaracho niekorzystnych warunkach gospodarowania kompensują istniejące utrudnienia w stosunku do gospodarstw położonych poza strefami ONW.

2012


Cel działania

• zapewnienie ciągłości rolniczego użytkowania ziemi i tym samym utrzymanie żywotności obszarów wiejskich;

• zachowanie walorów krajobrazowych obszarów wiejskich;

• promowanie rolnictwa przyjaznego dla środowiska

Rodzaje ONW

Obszary ONW

górskie nizinneze specyficznymi

naturalnymiutrudnieniami

I II

Obszary ONW

Typ ONW Użytki rolne (%)

Górskie 1,5

Nizinne 49,6

Specyficzne 2,8

Razem ONW 54,0

Pozosta łe UR 46,0

Polska 100,0

2012


Płatności z tytułu ONW

• Obszary nizinne:– strefa pierwsza – 179 zł/ha, – strefa druga – 264 zł/ha.

• Obszary górskie ‐ 320 zł/ha.

• Rolnicy wnioskujący o płatność do 50 ha gruntów położonych na terenach ONW otrzymują 100% płatności do całej wnioskowanej powierzchni. Do kolejnych 50 ha – 50% tej stawki, a do następnych 200 ha – 25% stawki. Dla działek przekraczających powierzchnię 300 ha płatność ONW nie przysługuje.

Wydatki z PROW 2007‐2013 do 30.09.2011 r. – ważniejsze działania

0 1 2 3 4 5 6

zalesienia

odnowa i rozwój wsi

zwiększanie wartości dodanej

młody rolnik

program rolnośrodowiskowy

modernizacja gospodarstw

renty strukturalne

ONW

mld zł

Zmiany planowane na okres 2014‐2020

2012


Zmiany planowane na okres 2014‐2020

• W okresie budżetowym 2014‐2020 planowane jest dokonanie pewnych zmian w WPR.

• Zmiany będą dotyczyły ukierunkowania wsparcia – będą to przede wszystkim płatności bezpośrednie we wszystkich krajach.

• Planowane są także zmiany związane z bardzie prośrodowiskowym nastawieniem WPR.

Wydatki WPR (1980‐2020)

0

10

20

30

40

50

60

70

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

in b

illio

n €

- c

urre

nt p

rice

s

Export subsidies Other market measure s Coup led direct p aymen ts Decoup led direct pa ymen ts

Market-re lated expenditure Direct payme nts Rural de ve lopment

EU-10 EU-12 EU-15 EU-25 EU-2 7

Źródło: Komisja Europejska

Podział koperty krajowej płatności

małe gospodarstwa

(10%)

m łodzi rolnicy (2%)

dopłaty ONW,dodatkowe do

5%)

dopłaty związane z produkcją (do

10%)

zazielenienie (30%)

dopłaty bezpośrednie (43-

58%)

2012


Roczne koperty finansowe na dopłaty bezpo‐średnie dla Polski (wg propozycji z 12.10.2011)

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

mln

eur

o

Szacunkowe stawki dopłat bezpośrednich na 1 ha (wg propozycji z 12.10.2011)

215 215 217 219 221 221 221 221

0

50

100

150

200

250

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

euro

/hek

tar

Obowiązkowe zazielenienie

• Płatności bezpośrednie będą wypłacane rolnikom tylko w 70 bez względu na to, jakie działania podejmą.

• Wypłata pozostałych 30% zależeć będzie od spełnienia norm „zazielenienia” (ang. greening):– Uprawa przynajmniej 3 różnych roślin na gruntach ornych

(każda min. 5% i maks. 70%)– Zachowanie powierzchni trwałych użytków zielonych (można

zaorać maks. 5% tych użytków),– Posiadanie „użytków ekologicznych” – co najmniej 7%

powierzchni uprawnionej do dopłat bez TUZ (nie wiadomo jeszcze co dokładnie mają to być za użytki).

2012


Dywersyfikacja upraw

• gospodarstwa, których powierzchnia gruntów ornych przekracza 3 ha,

• zobowiązanie do uprawy co najmniej trzech upraw (crops), z których każda zajmowałby nie mniej niż 5% gruntu ornego, a plon główny nie więcej niż 70 %.

• wy łączone byłyby gospodarstwa, które w całości sąwykorzystywane jako łąki, czy pastwiska, w całości sąpozostawione jako grunty ugorowane, lub w którychuprawiane gatunki przez większość część roku znajdują siępod wodą;

Trwałe użytki zielone

• utrzymanie trwałych użytków zielonych na ustalonym poziomie w oparciu o rok referencyjny 2014 r.

• dopuszcza się zmniejszenie powierzchni trwa łych użytków zielonych, ale nie więcej niż o 5 %.

Obszary prośrodowiskowe (ecological focus area)

• w ramach gospodarstwa rolnicy byliby zobowiązani do przeznaczenia na nie co najmniej 7 % gruntów kwalifikowalnych z wyłączeniem TUZ, na obszary ukierunkowane na dzia łania prośrodowiskowe, takie jak:• grunty ugorowane,

• elementy krajobrazu,

• tarasy,

• strefy buforowe oraz

• obszary zalesione.

2012


Nowy system wypłat• Od 2014 r. będzie obowiązywał nowy system

dopłat.• Nie będą one liczone od powierzchni.• ARiMR obliczy dla każdego rolnika tzw.

uprawnienie do płatności na podstawi powierzchni gospodarstwa a więc na podstawie obecnych kwot dopłat bezpośrednich (zapewne za lata 2011-2013)

Płatność podstawowa• Do płatności kwalifikują się:

– UR wykorzystywane rolniczo,– UR uprawnione do płatności (SAPS i SPS) w

2008 r., które po tym okresie zostały zalesione.

• konieczność utrzymania przez rolnika warunków kwalifikowalności gruntu przez cały rok kalendarzowy

Dodatek dla młodych rolników• Młodzi rolnicy otrzymają dopłaty

podwyższone o 25%.• Młodzi, to tacy do 40 lat i prowadzący

gospodarstwo nie dłużej, jak 5 lat.• Dodatkowa płatność będzie przysługiwała

do maksymalnie 25 ha, powyżej tej powierzchni będzie stosowania normalna stawka bez podwyższenia.

2012


Małe gospodarstwa• Małe gospodarstwa otrzymujące poniżej 1

tys. euro powinny dostać 1000 euro o ile kwota krajow ana to pozwoli.

• W Polsce mamy bardzo dużo małych gospodarstw, więc szacuje się, że będzito dotyczyło tych, które mają poniżej otrzymają one około 300 euro na gospodasrtwo

System wsparcia dla małych gospodarstw• do 10% koperty• alternatywa wobec pozostałych komponentów płatności – decyzja

rolnika• wyłączenie z obowiązku spełniania wymogów wzajemnej zgodności

oraz obowiązku kontroli; Wyłączenie nie dotyczy obowiązku przestrzegania obowiązujących przepisów i podlegania kontrolom urzędowym oraz związanych z nimi sankcjami.

• płatność w przedziale 500-1000 euro• PCz - wybór sposobu określenia wysokości pomocy dla małych

rolników:• wielkość nieprzekraczająca 15% średniego wsparcia na

gospodarstwo w danym PCz (PL 335 euro 500 euro), albo• średnia wartość uprawnienia w danym PCz pomnożona przez max.

3 hektary (PL 670 euro)• 1/3 gospodarstw w PL < 3 ha (śr. wzrost stawki na ha w tej grupie o 50-

60%)

Capping• mechanizm redukcji płatności powyżej 150 tys. euro rocznie:

– o 20% w przypadku kw ot z przedziału 150 tys. - 200 tys. euro

– o 40% w przypadku kw ot z przedziału 200 tys. – 250 tys. euro

– o 70% w przypadku kw ot z przedziału 250 tys. – 300 tys. euro

• niewypłacanie kwot pow. 300 tys. euro• redukowana kwota płatności obliczana po uwzględnieniu

ponoszonych przez rolnika kosztów zatrudnienia (wynagrodzenia, podatki, świadczenia socjalne) oraz z wyłączeniem płatności za działania prośrodowiskowe

• uzyskane środki przeznaczone będą na realizację działań PROW• 802 beneficjentów PB w PL uzyskało > 150 tys. EURO

2012


Rozwój Obszarów Wiejskich (ROW) - obszary interwencji

• 25% alokacji EFRROW na dzia łania środowiskowe

• Program rolno-środowiskowy, ONW, rolnictwo ekologiczne

• cele przekrojowe: innowacyjność, środowisko, klimat

• odejście od osi na rzecz 6 priorytetów nawiązujących do celów Europa 2020 (priorytety wpływają na osiągnięcie celów przekrojowych)

• w tym 2 priorytety środowiskowe

• obowiązkowy program rolno-środowiskowy

Rozwój Obszarów Wiejskich (ROW) - obszary interwencji

• 25% alokacji EFRROW na dzia łania środowiskowe

• Program rolno-środowiskowy, ONW, rolnictwo ekologiczne

• cele przekrojowe: innowacyjność, środowisko, klimat

• odejście od osi na rzecz 6 priorytetów nawiązujących do celów Europa 2020 (priorytety wpływają na osiągnięcie celów przekrojowych)

• w tym 2 priorytety środowiskowe

• obowiązkowy program rolno-środowiskowy

Priorytet Obszary interwencji Wzmocnienie transferu wiedzy w rolnictwie i leśnictwie

(a) Zwiększanie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach wiejskich (b) Wzmacnianie powiązań między rolnictwem i leśnictwem a badaniami i innowacją (c) Promowanie uczenia się przez całe życie oraz szkoleni a zawodowego w sektorach rolnym i leśnym

Wspieranie konkurency jności rolnictwa i żywotności gospodarstw rolnych

(a) Ułatwianie restrukturyzacji gospodarstw stojących przed problemami strukturalnymi, a szczególnie gospodarstw rolnych o niskim poziomie uczestnictwa w rynku, prowadzących działalność o charakterze rynkowym w określonych sektorach i gospodarstw wymagających zróżnicowania produkcji rolnej (b) Ułatwianie wymiany pokoleń w sektorze rolnym

Wspieranie organizacji łańcucha żywnościowego i zarządzania ryzykiem w rolnictwie

(a) Lepsze zintegrowanie głównych producentów z łańcuchem żywnościowym poprzez systemy jakości, promocję na rynkach lokalnych i krótkie cykle dostaw, grupy producentów i organizacje międzybranżowe (b) wspieranie zarządzania ryzykiem w gospodarstwach rolnych

Ochrona i poprawa stanu ekosystemów zależnych od rolnictwa i leśnictwa

(a) Odtwarzanie i zachowani e bioróżnorodności, w tym na obszarach Natura 2000, oraz rolnictwa o wysokiej wartośc i przyrodniczej i stanu europejskich krajobrazów (b) Poprawa gospodarki wodnej (c) Poprawa gospodarowania glebą

Wspieranie efektywnego wykorzystywania surowców i wsparcie dla pr zechodzenia na gospodarkę niskoem isyjną w sektorze rolno-spożywczym i leśnym

(a) Poprawa efektywności korzystania z zasobów wodnych (b) Poprawa efektywności korzystania z energii w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym (c) Ułatwianie dostaw i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, produktów uboc znych, odpadów, pozostałości i innych surowców nieżywnościowych dla celów biogospodarki (d) Redukcja emisji podtlenku azotu i metanu z rolnictwa (e) Promowanie pochłani ania dwutlenku węgla w rolnictwie i leśnictwie

Potencjał miejsc pracy i rozwój obszarów wiejskich

(a) Ułatwianie różnicowania dzi ałalności, zakładania nowych małych przedsiębiorstw i tworzenia miejsc pracy (b) Wspieranie lokalnego roz woju na obszarach wiejskich (c) Zwiększanie dostępności technologii informacyjno-komunikacyjnych na obszarach wiejskich oraz podnoszenie poziomu korzystania z nich i poprawianie ichjakości

Rozporządzenie ROW

brak premii zalesieniowej,

• brak rent strukturalnych,

• wielofunduszowy Leader,

• program rolno-środowiskowo-klimatyczny,

• wydzielenie rolnictwa ekologicznego jako oddzielnego działania.

2012


Rozporządzenie WOR

• kwotowanie mleka wygasa od 1 kwietnia 2015 r.

• możliwość stosowania przez państwa członkowskie obowiązkowych umów kontraktacyjnych na dostawy mleka do mleczarni (z wyłączeniem spółdzielni) -negocjowania cen przez organizacje producentów i ich zrzeszenia (przy ograniczeniach ilościowych).

• kwoty cukrowe - likwidacja do 30 września 2015 r.

• rozszerzenie na wszystkie sektory ujęte w obecnej WOR uznawania przez PCz organizacji producentów, ich zrzeszeń oraz organizacji międzybranżowych (ujednolicenie i uproszczone przepisów).

Na zakończenie• W trakcie tego wykładu przedstawiono najważniejsze zagadnienia

związane z historią powstania WPR, jej zmianami i perspektywami dalszych reform.

• Omówiono także najważniejsze kierunki wspierania rolnictwa, zarówno poprzez działania w filarze I, jak i filarze II WPR. Pominięto szczegółowe omówienie systemu limitowania (kwotowania) produkcji, np. cukru, czy mleka oraz systemu interwencji rynkowej. Zagadnienia te były omawiane na zajęciach z przedmiotu „Integracja europejska”

• Wiele informacji na temat realizacji WPR w Polsce można znaleźć na stronach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencji Rynku Rolnego, FAPA, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

• Każdy szerzej zainteresowany tą tematykąmoże znaleźć tam odpowiednie informacje.

Zakończenie

KONIEC WYKŁADU

Polityka Rolna Unii (WPR) - SGGWludwik_wicki.users.sggw.pl/w_09_polityka_rolna_2012.pdfEuropejskiej...

Documents

Transcript of Polityka Rolna Unii (WPR) - SGGWludwik_wicki.users.sggw.pl/w_09_polityka_rolna_2012.pdfEuropejskiej...