Political Science Program Department of Social Sciences...

Political Science Program

Department of Social Sciences

University of the Philippines Manila

Ermita Manila

Ang Pagtingin ni Juan at Juana: Pag-aaral sa Pagtingin ng mga taga – Gareta at West

Poblacion, Palauig, Zambales sa Hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal at

ang Kinalaman nito sa Kanilang Personal na Buhay

Ipinasa ni:

Lindayen, Kathreen A

2009 – 06500

Political Science 198

Ipinasa kay:

Professor Clarinda Berja

Tagapayo

[1]

Abstract

Ang pag-aaral na ito ay nakasentro sa pagtingin ng mga Pilipino sa isang malaking isyu,

ang hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal.

Upang maisakatuparan ang mga layunin nitong pag-aaral ay nagsagawa ng sarbey sa

animnapung ulo ng pamilya o kaya ay kanilang may bahay sa Brgy. Gareta at West Poblacion,

Palauig, Zambales.

Mula sa resulta ng sarbey na isinagawa, lumabas na kakaunti o mababaw lamang ang

nalalaman ng mga katugon tungkol sa isyu. Nakita rin mula sa pag-aaral na ito na ang telebisyon

ang kanilang pangunahing pinagmumulan ng impormasyon tungkol sa isyu.

Gayunpaman ay nakikita pa rin naman ng mga katugon na may epekto sa kanilang

kabuhayan at maaring makaapekto ito sa kanila kung sakaling humantong ito sa giyera. Sa mga

kumokonsidera naman na mahalaga sa kanilang buhay ang isyu ay nagbigay ng dahilan ito ay

pinagmumulan ng kabuhay at mga resources, at dahil din ito ay parte ng Pilipinas. Samantalang

para sa mga nagsasabing hindi mahalaga sa kanila ang isyu ay ganito ang pagtingin nila sapagkat

hindi nila nakikitang may epekto o makakaapekto ito sa kanila.

[2]

PANIMULA

Sa mga nakalipas na taon hanggang sa kasalukuyan ay nasasangkot ang Pilipinas sa iba’t

ibang tunggalian sa teritoryo katulad na lamang ng sa Spartly Islands at ang pinakahuli ay ang sa

Scarborough Shoal o Panatag Island.

Sa ganitong uri ng mga tunggalian sa pagitan ng mga bansa ay malaki ang nagiging

epekto nito sa pamamahala ng mga sangkot na bansa. Malaking bahagi ng badyet ang inilalaan

sa militar at sa seguridad ng bansa na mas makakabuti sana kung ilalaan na lang sa mga batayang

serbisyo at mga proyektong pangkaunlaran (Baye, 2010). Nagiging balakid din ito sa samahan

ng mga bansa at sa kanilang pakikipagtulungan at ugnayan sa isa’t isa (Fravel, June 2012).

Ang malalaking isyu tulad nito ay hindi lamang nakakaapekto sa mismong bansa kundi

pati sa mga mamamayan nito. Nagdudulot ito ng emosyonal na epekto sa mga mamamayan

bunsod ng takot na dala ng tunggalian. Nakokompromisa rin ang kanilang kapakanan at

kabutihan dulot ng malaking badyet na inilalaan sa seguridad at militar ng bansa (Miller, June

2012).

Sa ganitong malaking isyu na kinasasangkutan ng bansa, paano ba ito tinitingnan ng mga

ordinaryong mamamayang Pilipino? Tinitingnan ba nila na nakakaapekto sa kanila at kaugnay sa

kanilang personal na buhay o tinuturing nila na hiwalay ito sa kanilang mga personal na

alalahanin sa buhay? Ito ang paksa ng pag-aaral na isinagawa.

Tinangka sa pag-aaral na masagot ang katanungang ito: Ano ang pagtingin ng mga

Pilipinong nakatira sa Gareta at West Poblacion Palauig, Zambales sa hidwaan ng

Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal o Panatag Island at ang kinalaman nito sa

kanyang personal na buhay. Kaugnay nito, nilayon sa pag-aaral na ito na malaman kung paano

[3]

tinitingnan ng mga Pilipino ang hidwaan sa Scarborough Shoal at ang dahilan ng ganitong

pagtingin. Nilalayon din na malaman ang antas ng kaalaman ng mga Pilipino tungkol sa hidwaan

sa Scarborough Shoal at sa kung papaanong paraan nila nalaman ang mga kaalamang ito.

Ang kumplisyon ng pag-aaral na ito ay magbibigay ng dagdag na kaalaman tungkol sa

persepsyon at kamalayan ng mga Pilipino kung saan ngayon ay limitado lang ang matatagpuang

pag-aaral. Makakatulong din ito sa pag-aanalisa sa iba’t ibang pagtingin ng mga Pilipino sa isang

malaking isyu at sa kinalaman nito sa kanyang personal na buhay. At maaari rin itong gawing

basehan ng pagbuo ng instrumento sa pagsasarbey sa naturang paksa.

BALANGKAS NG PAG-AARAL

Pagsusuri ng Kaugnay na Literatura

Ang persepsyon ng mga kabataan na hiwalay sila sa sistemang pulitikal

Sa pag-aaral nina Llewellyn at Westheimer (2009) ng edukasyong civic sa Canada,

napag-alaman nila na marami sa mga estudyante ang karaniwang humihiwalay, at hindi maalam

sa mga isyu, problema at mga pagpapasya na kinakaharap ng mga mamamayan ng Canada bago

ang pangkalahatang eleksyon noong 2008. Bukod pa riyan, ay pinatunayan din nito ang resulta

ng mga naunang pag-aaral na bumababa ang pakikilahok ng mga kabataan sa pulitika, ang

kanilang interes at kaalaman sa pagboto at maging ang kanilang partisipasyon sa mga gawaing

pansibiko.

Kaugnay nito, napag-alaman din na ang mga estudyanteng kabilang sa pag-aaral ay

nagpakita ng matinding interes sa mga ordinaryo at pang-araw-araw na mga isyu na nakaaapekto

sa kanilang mga sarili, at maging sa kanilang mga pamilya at kaibigan.

[4]

Ang nakikitang dahilan ng ganitong mga resulta ay ang kakulangan sa impormasyon at

maging sa karanasang pansibiko. Ayon sa ulat nina Pammet at Leduc noong 2003, karamihan sa

mga mamamayan ng Canada ay naniniwala na kaya marami sa mga kabataan ang hindi

bumoboto sapagkat sa kanilang pakiramdam ay hindi sila kabilang o hiwalay sila sa mga

kaganapan at operasyon ng sistemang pulitikal at dahil na rin sa kawalan ng kaalaman hinggil

dito. At ayon pa sa mga may akda na sina Milner at Howe (2003, na tinukoy nina Llewellyn at

Westheimer 2009), ang kaalaman sa pulitika at pagiging mabuti at epektibong mamamayan ay

may positibong ugnayan sa partisipasyon sa pulitika, partikular sa pagboto. Ngunit ang talagang

nag-uugnay sa antas ng kaalaman at sa antas ng partisipasyon ay ang antas ng interes ng isang

indibidwal. Ang mga indibidwal na may mas mataas na interes sa pulitika at sa mga kaganapang

pulitikal ang karaniwang mas maalam sa mga bagay na ito sa pamamagitan ng paghahanap at

pangangalap ng impormasyon ukol dito (Llewellyn at Westheimer, 2009).

Dahilan ng Hiwalay na pagtingin sa mga isyu sa lipunan at sa personal na buhay

Ayon kina Andrezejewski at Alessio (1998), ang ating uri ng edukasyon ay hindi

nagbigay sa atin ng kaalaman at kasanayan sa pag-unawa ng kung ano ang pangyayari sa ating

lipunan at sa ating mundo, at kung paano nito naaapektuhan ang ating buhay at ang buhay ng iba

pang indibidwal. At sa kanilang papel na pinamagatang Education for Global Citizenship and

Social Responsibility, isang parte nito ang tumalakay sa kung bakit ang mga guro sa America ay

hindi itinuturo ang tungkol sa mga isyung global tulad ng global justice, ang kapaligiran,

karapatang pantao at iba pa. Ilan sa mga ibinigay nilang dahilan ay una, dahil hindi nila

nararanasan ang mga ito o kaya naman ay hindi nila nakikita ang maaaring maging epekto nito

kaya naman posibleng ilayo o ihiwalay natin ang ating sarili sa mga ito. Isa pang dahilan ay ang

[5]

paniniwala na dahil masyadong mabigat at malaki ang problema ay wala tayong magagawa

upang masolusyunan o kaya ay maimpluwensiyahan ito (Andrezejewski at Alessio, 1998).

Isa pang maaaring maging dahilan kung bakit marami ang kakaunti lang o wala talagang

alam sa mga isyu sa lipunan at sa internasyunal na antas ay dahil sa kawalan ng pakialam. At ang

mga tao ay mananatiling walang pakialam sa mga ganitong isyu habang sila ay nananatiling

naghihirap, at uhaw sa karunungan at kaalaman. Ang atensyon nila ay mananatili lamang na

nakapokus sa pagtugon sa kanilang mga pangangailangan at sa mga isyu o kaganapan na

maaaring magdulot ng pagbabago sa kanilang buhay dahil hindi nila nakikita ang ugnayan nito

sa pang-araw-araw na buhay (Cantril, 1961).

Samantalang, sa isang pag-aaral sa mga Amerikano noong 1960s, napag-alaman na ang

mga Amerikano sa kabuuan ay mas may pakialam sa mga isyung internasyunal kaysa sa mga

domestikong isyu. Ang dahilan umano ng ganitong resulta ay ang pagtingin ng mga Amerikano

na mas mahirap masolusyunan ang isyung internasyunal kaysa sa mga lokal na problema, na mas

nagbibigay ng pangamba sa kanila. Higit pa riyan, ito rin ay dahil napagtanto ng mga Amerikano

na ang mga isyu at pagbabago sa internasyunal na lebel ay nakakaapekto at makakaapekto sa

kanilang mga buhay (Free & Cantril, 1997).

Subalit sa kaparehas na pag-aaral makikita na kahit may pakialam ang mga Amerikano sa

mga isyung internasyunal ay nananatili pa rin silang ignorante sa mga espisipikong detalye ng

mga ito. Dalawa sa limang Amerikano ay kakaunti lamang ang nalalaman tungkol sa mga

internasyunal na isyu at mga kaganapan. Tanging isa sa apat na Amerikano lamang ang may

sapat na kaalaman (Free & Cantril, 1997).

[6]

Ayon sa pag-aaral na ito ang mga lalaki ay mas maraming nalalaman kaysa sa mga

babae. Ang mga naninirahan sa urban ay mas marami ring alam kumpara sa mga nasa rural, ang

mga kabataan at middle-aged kumpara sa mga matatanda. Ang antas rin ng kaalaman sa mga

internasyunal na isyu ay magkakaiba rin depende sa sosyo-ekonomikong katayuan sa buhay.

Ngunit ang pinakamalaking pagkakaiba ay makikita base sa antas ng edukasyong natamo. Ang

mga nakatapak ng kolehiyo ay ang may pinakamataas na porsyento ng may sapat na kaalaman sa

mga internasyunal na isyu samantalang ang mga elementarya lamang ang inabot ang may

pinakamataas na porsyento ng hindi nakakaalam ng mga isyu at kaganapang internasyunal (Free

& Cantril, 1997).

Sa kabilang banda, sa pag-aaral naman sa mga Pilipinong- Tsino sa bansa, napag-alaman

na sa mga isyu o polisiyang kinuha ang kanilang posisyon o opinyon tungkol doon ay may

pinakamarami ang sumagot ng ‘hindi alam’ o ‘don’t know’ sa isyu ng pagpapalawig ng ugnayan

ng Pilipinas at Taiwan kahit na maapektuhan ang ugnayan ng Pilipinas at Tsina. Ang ganitong

pagtugon ay maaari umanong magpakahulugan na kulang sa impormasyon ang mga Pilipinong-

Tsino, walang silang interes sa isyu o kaya ay maaaring parehas (Baviera, 1994).

Base sa mga pag-aaral na nabanggit, ang mga posibleng dahilan ng paghihiwalay sa sarili

sa mga isyu sa lipunan ay (1) ang pagtingin na hindi ito makakaapekto sa sarili, (2) walang

magagawang solusyon o impluwensiya dito, (3) kawalan ng pakialam, (4) kakulangan o kawalan

ng kaalaman, at (5) kawalan ng interes dito.

BALANGKAS SA PAGSUSURI

Sa lipunan, may mga indibidwal na nakikibahagi sa pulitika at mayroon ding

humihiwalay. Sinasabi na ang mga indibidwal na inihihiwalay ang kanilang sarili ay sadyang

[7]

mga nagwawalang-bahala, mga hindi interesado, o kaya naman ay talagang walang nalalaman sa

pulitika. Ngunit ang pinakamahalagang pagkakaiba ng dalawang uri ng indibidwal na nabanggit

ay ang relasyon nila sa pulitika (Bastedo, et.al, 2011).

Ang mga indibidwal na inihihiwalay ang kanilang sarili sa pulitika ay itinuturing ang

kanilang mga sarili na outsider sa pulitika. Itinuturing nila ang pamahalaaan, mga pulitiko at ang

media na naglilingkod para sa iba at hindi para sa kanila kaya naman ang mga ito ay hindi

makatutulong sa kanilang mga pangangailangan. At para sa kanila na mga outsider, wala o kung

meron man ay kaunti lamang ang dahilan upang makibahagi sila sa pulitika (Bastedo, et.al,

2011).

Sa kabilang banda, ang mga nakikibahagi sa pulitika ay itinuturing ang kanilang mga

sarili na insider at naniniwala sila na ang sistemang pampulitika ay gumagalaw para sa

kapakanan nila. Naniniwala rin sila na makapagdadala sila ng pagbabago sa lipunan. At itong

paniniwalang ito ang nagpapanatili sa kanilang pagiging insider sa kabila ng mga pagkakataon

na nadidismaya sila sa umiiral na sistemang panlipunan (Bastedo, et.al, 2011).

Ang pakikibahagi o paghihiwalay sa sarili sa sistemang pulitikal ay maaaring dulot ng

sosyo-ekonomikong katayuan ng indibidwal. Ayon sa socioeconomic theory na isang paliwanag

ukol sa partisipasyon ng mga tao sa pulitika, ang mga indibidwal na may mataas na pinag-aralan

at mas may mataas na kita ay mas nagpapartisipa sa pulitika (Buck, 2009).

Ang mga may kaya sa lipunan at may mataas na kita ay sinasabing mas may panahon

upang magpartisipa sa pulitika at makialam dito at dahil na rin umano ay may mas malaki silang

interes at nakataya sa mga polisiya, isyu at mga pagpapasya ng pamahalaan (Wofinger and

Rosenstone, 1980 na tinukoy sa Buck, 2009).

[8]

Kinokonsidera naman na may mas malaking impluwensiya ang antas ng edukasyon

kumpara sa laki ng kita sa partisipasyon ng mga tao. Ang mga may mas mataas na pinag-aralan

ay nakikita na mas may kakayanang intindihin at unawain ang mga pangyayari at isyu sa lipunan

kaya mas may interes sila sa mga impormasyon ukol dito. Ang kakayahan na nakuha nila sa pag-

aaral ang nagdudulot ng mas mataas na partisipasyon (Wolfinger and Rosenstone na tinukoy sa

Buck, 2009). Ang edukasyon ang nagbibigay sa mga tao ng kakayahan na kinakailangan upang

maging politically engaged at ng impormasyon at kaalamang kinakailangan upang maunawaan

ang kumplikadong proseso ng pulitika at mga terminong kaugnay nito. Ang mas mataas na

edukasyon ay nagbibigay ng kaalaman, kakayahan, at pamilyaridad sa isang indibidwal upang

mas madaling maintindihan ang mga proseso at mga isyu na may kinalaman sa pulitika

(Rosenstone and Hansen, 1993 na tinukoy sa Hillygus, 2005). Pinapalawak ng edukasyon ang

kapasidad ng isang indibidwal na magpartisipa sa pamamagitan ng paghubog sa kanya ng mga

kakayahan at kaalaman na kinakailangan sa pag-unawa sa pulitika, sa pagtukoy ng political

preferences at sa pagsulong ng sariling interes (Hillygus, 2005).

Ngunit gayunpaman, kahit ang mga may kaya sa lipunan, mataas ang kita at mataas ang

natapos na edukasyon ay inihihiwalay pa rin ang kanilang sarili sa pulitika at hindi

nagpapartisipa rito. Ang mga kasong ganito ay maaaring maipaliwanag ng political alienation.

Ang political alienation ay ang pakiramdam o pag-iisip ng tao na hiwalay o hindi siya

bahagi ng sistemang pulitikal na umiiral. Ito ay maikakategorya sa dalawa: political incapability

at discontentment. Sa unang kategorya, ang alienation ay bunsod ng kanyang sirkumstansya

bilang isang indibidwal samantalang ang pangalawa ay ang uri ng alienation na kusang pinili ng

indibidwal (Olsen, 1969).

[9]

Sa kategorya ng incapability o kawalan ng kapasidad, sa pakiramdam ng indibidwal ay

wala siyang kapasidad na magpartisipa ng mahusay at epektibo sa mga aktibidades sa lipunan

dahil sa kanyang katayuan sa buhay. Ang incapability o kawalan ng kapasidad ay sumasaklaw sa

mga indibidwal na may pakiramdam o pag-iisip ng pagiging guidelessness o kawalan ng

direksyon, powerlessness o kawalan ng kapangyarihan, at meaninglessness o kawalan ng

kahulugan ng ginagawa (Olsen, 1969).

Para sa isang indibidwal na may pakiramdam ng pagiging guidelessness, mayroon siyang

mga layunin o mithiin na nais matupad at makamit subalit hindi niya alam kung paano iyon

makakamit o maaabot ng tama. Para naman sa may pakiramdam ng pagiging powerlessness,

mayroon siyang mga ideya kung paano maisasakatuparan ang kanyang mga layunin at mithiin

subalit ang mga ito ay hindi pala epektibo. Kaya naman nagkakaroon ng pakiramadam ng

kakulangan sa sarili at kawalan ng kakayahan na makaapekto sa lipunan at matupad ang sariling

mga layunin at mithiin. At para sa mga indibidwal na may pakiramdam ng pagiging

meaninglessness, hindi nila nakikita ang lohikal na relasyon o kahulugan ng mga bagay o gawain

at ang magiging resulta nito (Olsen, 1969).

Sa kategorya naman ng discontentment, pinipili ng mga tao na hindi magpartisipa o kaya

ihiwalay ang kanilang sarili dahil sa pagtingin na ang umiiral na sistema ay bulok at hindi

karapat-dapat na pagkaabalahan at pag-aksayahan ng oras. Boluntaryong pinipili ng indibidwal

na hindi lumahok dahil sa pagtingin na wala namang naidudulot na maganda at kapaki-

pakinabang ang umiiral na sistema at dahil na rin sa kawalan ng tiwala sa sistemang ito. Ang

kategoryang ito ay sumasaklaw sa mga pakiramdam o pag-iisip na dissimilarity, dissatisfaction

at disillusionment (Olsen, 1969).

[10]

Sa dissimilarity, nakikita ng indibidwal na iba siya o hindi nabibilang sa umiiral na

sistemang pulitikal. Sa dissatisfaction naman, walang pakialam o kaya naman ay itinatatwa ng

indibidwal ang kanyang relasyon sa kanyang kapaligiran o sa sistemang pulitikal. At sa

disillusionment, napagtanto ng indibidwal na ang lipunan o ang umiiral na sistemang pulitikal ay

malayo o naiiba sa kung ano ang kanyang inakala (Olsen, 1969).

Ang political alienation ay madalas na iniuugnay sa iba’t ibang gawaing pulitikal o kaya

naman ay mas madalas sa pagiging kawalan ng ginagawa o pakikibahagi ng mga tao (Olsen,

1969).

Ngunit ayon kay Charles Wright Mills (1980), ang mga nalalaman at ginagawa ng mga

tao ay kadalasang nalilimitahan sa personal at pribadong parte ng kanilang buhay. Ang kanilang

mga pangarap at mithiin ay limitado sa may kaugnayan sa trabaho at pamilya. At sa ibang mga

kapaligiran o milieu ay nananatili silang tagapagmasid. Kaugnay nito, hindi nila nakikita ang

koneksyon ng mga pangyayari noong nakaraan at sa kasalukuyan sa kung ano mang pagbabago

ang kanilang dinaranas. Hindi nila karaniwang iniuugnay ang kanilang mga tagumpay at

kabiguan sa mga tagumpay at kabiguan ng lipunan. Inihihiwalay nila ang kanilang personal na

buhay sa mga pampublikong isyu at mga pangyayari (Mills, 1980).

Mahalagang malaman ng bawat indibidwal na ang mga pangyayari noong nakaraan at sa

kasalukuyan ay mga kaganapan na nagdulot ng tagumpay at kabiguan ng mga indibidwal na mga

tao. Tulad ng pagiging industriyalisado ng lipunan ang nagbibigay daan sa pagiging

manggagawa ng isang magsasaka at pagiging negosyante ng nagmamay-ari ng lupa. Hindi

mauunawaan ang buhay ng tao, maging ang kasaysayan ng isang lipunan kung hindi

mauunawaan pareho (Mills, 1980).

[11]

Upang magawa ito, hindi lamang impormasyon o kaya kakayahan ang kailangan. Ang

kailangan ay isang kalidad ng pag-iisip na makatutulong na magamit ang impormasyon at

mapaunlad ang kakayahan at katwiran upang maintindihan kung ano ang nangyayari sa paligid at

kung ano ang maaaring maging epekto nito sa indibidwal o sa sarili. Kailangan taglayin ang

kakayahan ng pag-iisip na kinakailangan upang maintindihan ang interaksyon at relasyon ng tao

sa lipunan, ng pagkatao at kasaysayan, at ng sarili at ng mundo. Ito ang tinutukoy na

Sociological Imagination (Mills, 1980).

Sa pamamagitan ng sociological imagination, maiintindihan ang koneksyon sa buhay ng

iba’t ibang indibidwal ng mga kaganapan sa lipunan. Maiintindihan ng tao ang kanyang

karanasan at makakalkula ang kanyang destinasyon sa pamamagitan ng paghahanap nito sa

panahong kanyang kinabibilangan. Sa kanyang pamumuhay ay makakatulong siya sa paghubog

ng lipunan at ng kurso ng kasaysayan kahit na siya man ay hinubog ng lipunan at ng kasaysayan

(Mills, 1980).

Sa pamamagitan rin ng sociological imagination ay mauunawan natin ang kasaysayan at

ang buhay ng bawat indibidwal at ang koneksyon nitong dalawa sa lipunan (Mills, 1980).

Ang sociological imagination ay ang kapasidad na magpagtagni-tagni ang iba’t ibang

perspektiba, tulad ng mula sa pulitika patungo sa sikolohikal o pangkaisipan. Ito ang kapasidad

na maintindihan mula sa pinakaimpersonal na pagbabago hanggang sa pinakamalapit na

katangian ng tao at makita ang koneksyon ng mga ito (Mills, 1980).

Ang pagtingin ng tao sa kanyang sarili na isang outsider ay bunga ng pang-unawa niya sa

kung ano ang parte niya sa lipunan at kung ano ang parte ng lipunan sa kanyang buhay. At sa

[12]

pamamagitan ng sociological imagination ay nagkakaroon sila ng panibagong paraan ng

pagtingin sa kanilang personal na buhay at sa mga publikong usapin at kaganapan (Mills, 1980).

Ang sociological imagination ay ang katangian ng pag-iisip ng isang indibidwal kung saan

mauunawaan ang koneksyon ng ating personal na buhay sa mas malawak na realidad sa lipunan

(Mills, 1980).

PAMAMARAAN NG PAGSASALIKSIK

Paraan ng pagkalap ng datos.

Kategorya ng mga data sets

Ang mga datos na kinailangan sa pag-aaral ay ang mga sumusunod: una ay ang antas ng

kaalaman ng mga Pilipino hinggil sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarboough o Panatag

Shoal, at kung papaanong paraan nila nakukuha ang mga kaalamang ito; pangalawa ay ang

pagtingin ng mga Pilipino sa hidwaang ito sa kinalaman nito sa kanyang personal na buhay at

ang dahilan ng ganitong pagtingin.

Mga Teknik na ginamit

Isinagawa ang pagkalap ng mga nabanggit na datos sa pamamagitan ng sarbey. Ito ay

isinagawa sa bayan ng Palauig, Zambales. Ito ang napili ng tagapagsaliksik dahil pamilyar na

siya sa lugar na ito. Dahil dito mas magiging madali ang paghahanap niya ng mga kalahok sa

sarbey na mas paborable sa pag-aaral na tulad nito na kakaunti lamang ang oras at badyet na

nakalaan. Naniniwala din ang tagapagsaliksik na paborable at naaakma ang bayang ito sa pag-

aaral dahil sa pagiging iba-iba ng demograpiya nito. Makikita dito ang iba’t ibang sektor ng

lipunan – propesyunal, kabataan, manggagawa, magsasaka, kababaihan, negosyante, sektor ng

[13]

relihiyon, at iba pa. Matatagpuan din rito ang iba’t ibang antas ng tao sa lipunan – ang upper,

middle at lower class. Maging ang mga indibidwal na iba’t iba ang antas na nakamit na

edukasyon ay may representasyon din rito. Pati na rin ang iba’t ibang pangkat base sa edad ay

matatagpuan dito. At panghuli, ang lugar din na ito ay paborable sa pag-aaral sapagkat malapit

ito sa Scarborough Shoal o Panatag Island.

Napili ang mga barangay ng Gareta at West Poblacion bilang mga case study upang

maikumpara ang magiging pagtingin ng mga indibidwal na may magkaibang antas ng

pamumuhay base sa kita. Ang barangay Gareta ay ang pinakamalapit na lugar sa Scarborough

Shoal. Kalakhan ng mga tao rito ay nabubuhay sa pangingisda. Ito ang lugar kung saan

inaasahan na ang mga naninirahan ay may mababang kita. Sa kabilang banda naman, ang West

Poblacion ang sentro ng bayan. Ito ang sentro ng komersyo, nandito ang pamilihan, ang

munisipyo, ang health center, mga paaralan at iba pang mahahalagang establisyemento at mga

institusyon. Ito ang lugar kung saan inaasahan na mas may mataas na kita ang mga naninirahan.

Ang sarbey ay isinagawa sa mga ulo ng pamilya o kaya ay sa kanyang asawa lamang.

Ang mga katugon ay pinili sa pamamagitan ng systematic random sampling. Ito ay isang uri ng

random sampling, ang pamamaraan ng pamimili ng katugon kung saan lahat ng miyembro ng

populasyon na ginamit sa pag-aaral ay may pareho at pantay na pagkakataon na mapili na

maging katugon at mapabilang sa pag-aaral. Sa systematic random sampling, isinasagawa ang

pagpili ng mga katugon sa pamamagitan ng fixed intervals kung saan kada – n na bilang sa

populasyon ay mapapabilang sa pag-aaral (Levin, Fox at Forde, 2010). Sa kasalukuyang pag-

aaral, isinagawa ang systematic random sampling sa pamamagitan ng pagbibilang ng kada ika-

sampung bahay sa Gareta at kada ika-pitong bahay naman sa West Poblacion upang mabuo ang

ang tigtatlumpung katugon sa bawat barangay.

[14]

Ang sarbey na isinagawa ay iyong tinatawag na “assisted survey” kung saan ang

tagapagsaliksik ang direktang nagtatanong sa mga katugon at nagsusulat rin ng kanilang mga

sagot. Ang tanging ginagawa lang ng mga katugon ay sumagot sa mga katanungan. Ganitong uri

ng sarbey ang isinagawa upang masiguro na masasagutan ang mga katanungan na walang

pagpipilian.

Nagsagawa rin ng key-informant interview upang maging dagdag na batayan sa pag-aaral

na ito. Ang key-informant interview ay isinagawa sa mayor ng bayan ng Palauig na si G.

Generoso Amog, sa kapitan ng West Poblacion na si G. Rey Villanueva, at sa lider sa komunidad

sa Gareta na si G. Ramon Doctolero. Ang mga indibidwal na ito ay piniling katugon sa key-

informant interview base sa kadahilanang sila ang mga namumuno sa kanilang mga lugar at may

sapat na kaalaman sa mga lugar na paksa ng pag-aaral, sa mga residente dito at maging na rin sa

isyu sa Scarborough Shoal.

Paraan ng pag-aanalisa ng mga datos

Ang mga nakalap na datos sa pamamagitan ng sarbey ay inanalisa sa pamamagitan ng

SPSS v.20. Ipinasok sa programang ito ang lahat ng mga nakalap na datos sa sarbey. Nang

makumpleto na ang lahat ng datos ay kinuha ang frequency distribution ng mga datos na

nakalap. Sa pag-aanalisa kung may epekto ba ang edad, kasarian, lugar ng tirahan, antas ng

edukasyon, pangunahing pinagkakakitaan at buwanang kita sa kanilang pagtingin kung may

epekto ba o wala sa kanila ang isyu at kung mahalaga ba sa kanila o hindi ito ay gumamit ng

cross tabulation. Sa cross tabulation ay makikita ang distribusyon ng dependent variable sa mga

kategorya ng independent variable katulad ng edad o kaya ay buwanang kita. At para malaman

[15]

kung mahalaga ba ang ugnayan na makikita sa mga variables at kung maaari ba itong magamit sa

buong populasyon ay gumamit ng chi-square test.

Etika sa pananaliksik

Sa pag-aaral na ito ay walang nakikitang panganib ang tagapagsaliksik para sa mga

naging bahagi nito.

Ang katuparan ng pag-aaral na ito ay magdudulot ng karagdagang kaalaman ukol sa

pampulitikang pagtingin ng mga Pilipino partikular sa mga malalaking isyu. Maaari rin itong

magamit na basehan sa pagbuo ng instrumento sa pagsasarbey. Subalit hindi ito pagkakakitaan

ng tagapagsaliksik o ng kung sinoman.

Bago isigawa ang mga panayam at sarbey ay tiniyak na naipaalam sa mga kalahok sa

pag-aaral na ito ang lahat ng mahahalagang detalye. Ginawa ito sa pamamagitan ng paghingi ng

kanilang free, prior and informed consent o FPIC at pagpapaliwanag sa kanila ng layunin, paraan

ng pagsasaliksik at mga risgo at benepisyo ng pag-aaral.

RESULTA NG PAG-AARAL

Pagsasalarawan sa mga katugon

Ang pag-aaral na ito ay mayroong animnapung katugon. Dahil ang piniling mga katugon

ay iyong ulo ng pamilya o kaya ang kanyang asawa, lahat ng katugon ay nasa produktibong edad

na. Ngunit makikita sa pagsasalarawan sa baba na kalakhan sa kanila ay nasa edad ng 41

hanggang 60 o iyong mga aktibo pa sa paghahanapbuhay kung saan 50% ang binubuo nila sa

mga katugon. 26.7% naman ang mga may edad na 40 pababa at 23.3% naman ang mga may edad

na 61 pataas.

[16]

Larawan 1. Distribusyon ng edad ng mga katugon.

Larawan 2. Distribusyon ng mga katugon ayon sa kasarian

Makikita sa paglalarawan ng distribusyon ng mga katugon base sa kasarian sa taas na

mas marami sa mga katugon ang kababaihan o 68.3 % ng lahat ng katugon. Samantalang 31.7%

lamang ang mga lalaki. Bagamat tinangka na maging parehas ang bilang ng babae at lalaking

katugon ay hindi ito nakamit sa kadahilanang karamihan sa mga kalalakihan ay wala sa bahay

dahil naghahanapbuhay.

Larawan 3. Distribusyon ng mga katugon ayon sa antas ng pag-aaral na natapos

26.70%

50%

23.30%

40 pababa

41 - 60

61 pataas

68.30%

31.70%

Babae

Lalaki

13.30%

58.30%

28.30% Hindi nakapag-aral- nakatapos ng elementarya

Nakapaghayskul nakatapos ng hayskul

Nakakuha ng bokasyunal o teknikal na kurso pataas

[17]

Makikita naman sa paglalarawan sa itaas na karamihan sa mga katugon ay hayskul

lamang ang naabot na antas ng edukasyon, 58.3% ng lahat ng katugon. Samantalang, 28.3%

lamang ang nakakuha ng bokasyunal o teknikal na kurso o kaya ay nakaabot sa kolehiyo, habang

13. 3 % naman ang kabilang sa kategoryang hindi nakapag-aral – nakatapos ng elementarya.

Table 1 Distribusyon ng mga katugon ayon sa pangunahing pinagkakakitaan

ng pamilya

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Pangingisda, at iba

pang gawaing may

kinalaman sa dagat

19 31.7 31.7 31.7

Negosyo, pagtitinda 12 20.0 20.0 51.7

OFW Remittance 10 16.7 16.7 68.3

Pamamasada ng

tricycle

5 8.3 8.3 76.7

at iba pa 7 11.7 11.7 88.3

wala 7 11.7 11.7 100.0

Total 60 100.0 100.0

Kung titingnan naman kung ano ang pangunahing pinagkakakitaan ng mga katugon, ang

makikita ay pangingisda, pagnenegosyo at pagtitinda, OFW remittance, pamamasada ng tricycle

[18]

at iba pa. 31.7% ng mga katugon ay nabubuhay sa pangingisda habang 20% naman sa kanila ay

sa pagnenegosyo o pagtitinda. Kaugnay nito, 45% ng mga katugon ay kumikita ng mababa sa

5000, habang ang 41.7% ay mas mataas pa sa 5000.

Larawan 4. Distribusyon ng mga katugon ayon sa buwanang kita ng pamilya

Antas ng kaalaman ng mga katugon tungkol sa tunggalian ng Pilipinas at Tsina sa

Scarborough Shoal

Larawan 5. Distribusyon ng mga katugon ayon sa nakakalam at hindi nakakaalam sa isyu

Lumabas sa pag-aaral na sa animnapung katugon ay 48 lamang sa kanila o 80 % ang

nakakaalam ng tungkol sa tunggalian ng Pilipinas sa Scarborough Shoal, samantalang 20 % ang

hindi alam ang tungkol dito. Karamihan sa mga nakakaalam ay nakuha ang impormasyong ito sa

telebsiyon. 81.3% ang nagmula sa telebisyon ang impormasyon, 4.2% sa kapamilya, kamag-anak

45%

41.70%

1.70% 11.70%

5000 pababa

5001 pataas

Depende

Wala

80%

20%

Nakakaalam

Hindi

[19]

o kapitbahay, 2.1% sa internet, 2.1 % sa iba pang pinagmulan bukod sa mga nabanggit at iyong

iba ay pinaghalo ng TV, radio, internet at ng kamag-anak o kapitbahay.

Larawan 6. Pinagmulan ng mga impormasyong nalalaman ng katugon tungkol sa hidwaan

sa Scarborough

Larawan 7. Kaalaman ng mga katugon hinggil sa hidwaan sa Scarborough Shoal

Kaugnay naman ng nalalaman ng mga katugon sa isyu, ang kanilang mga sagot ay

ikinategorya sa tatlo: general, specific, at personal. Inilagay sa general na kategorya ang mga

sagot kung saan mga basic na impormasyon lang ang kanilang tinukoy tulad ng ito ay tungkol sa

pag-aagawan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough. Inilagay naman sa kategoryang specific ang

mga sagot na tumukoy ng higit pa sa ito ay tungkol sa pag-aagawan sa Scarborough at nabanggit

pa ang dahilan ng hidwaan at ang tungkol sa kakayanan ng Pilipinas na maipaglaban ito. Sa

pangatlong kategorya naman napabilang ang mga sagot kung saan naiuugnay na ng mga katugon

81.30%

4.20%

2.10%

2.10% 2.10%

4.20% 2.10% 2.10% Telebisyon

Kapamilya, kamag-anak, kapitbahay internet

iba pa

TV at radyo

TV at kapamilya

83%

17%

basic

specific

[20]

ang isyu sa kanilang personal na buhay. Ang naging resulta ay 83% sa mga katugon ay kaunti at

basic na impormasyon lang ang alam, samantalang 17% sa kanila ay nakapagbigay pa ng mga

espisipikong detalye.

Nang tanungin naman ang mga katugon kung alam ba nila ang kasalukuyang ginagawang

hakbang ng pamahalaan 51.1% lamang o 24 sa 48 katugon na nakakaalam sa isyu ang nagsabing

alam nila. Sa 24 na ito, 22 sa kanila ang sang-ayon sa ginagawang hakbang ng pamahalaan.

Ayon sa mga hindi nakakaalam ng ginagawang hakbang ng pamahalaan, ang dalawang

nangungunang sagot na hakbang na dapat gawin ng pamahalaan ay makipag-usap sa Tsina at

ipaglaban ito ng pamahalaan upang makuha.

Sa mga nakakaalam ng ginagawang hakbang ng pamahalaan, 56.5% sa kanila ang

nagsasabing hindi sapat ito. Ayon sa kanila ang dapat gawin ng pamahalaan ay dalhin na ito sa

United Nations (UN) at pagbotohan ng lahat ng pinuno ng mga bansa, pag-usapan ng maigi at

gumawa ng mga kasunduan, kondisyon at mga alituntunin na gagabay sa dalawang bansa, at

pag-igihan pa ang pagbabantay sa Scarborough Shoal.

Larawan 8. Pagtingin ng mga katugon kung saan dapat solusyunan ang hidwaan

8.70%

30.40%

58.70%

lokal na pamahalaan

pambansang pamahalaan

international bodies

[21]

Sa tanong na sa anong lebel dapat solusyunan ang hidwaan sa Scarborough Shoal, 58.7%

ang nagsabing sa mga international bodies, habang 30.4% ang nagsabing sa pambansang

pamahalaan, at 8.7% o apat lamang ang nagsabing sa lokal na pamahalaan. Sa tingin nila sa

international bodies dapat ito solusyunan dahil hindi kaya sa lokal o pamabansang pamahalaan.

May mga nagsabi rin na dahil dalawang bansa ang kasali, Tsina at Pilipinas, kailangan ang ibang

bansa dahil hindi kaya kung ang dalawang bansa lang ang mag-uusap at dahil na rin umano

nakikinig ang Tsina sa ibang bansa.

Pagtingin ng mga katugon ukol sa kinalaman at kahalagahan ng hidwaan ng Pilipinas at

Tsina sa Scarborough Shoal sa kanyang personal na buhay.

68.1% sa mga katugon na nakakaalam sa isyu ang nagsabing may epekto o kaya ay

makakaapekto sa kanila ang hidwaang ito, samantalang 27.7% ang nagsabing hindi ito

makakaapekto. 55.2% o 16 sa 32 na nagsabing makakaapekto sa kanila ang hidwaang ito ay

tinukoy na sa kabuhayan o sa kalagayang pang-ekonomiya nito sila maapektuhan. Kung

matatandaan, marami sa mga katugon ang nabubuhay sa pangingisda. Ayon naman sa 16.7 % ay

makakaapekto ito sa kanila sa usapin ng seguridad. Inaalala ng mga ito ang posibilidad ng

paghantong ng hidwaan sa giyera o gulo sa pagitan ng dalawang bansa. At dahil nga malapit

lamang sila ay sila ang unang maaapektuhan kapag nagkagulo o nagkagiyera.

[22]

Larawan 9 Pagtingin ng mga katugon kung may epekto bas a kanila ang hidwaan sa

Scarborough Shoal

Tinanong rin ang mga katugon kung sa tingin ba nila ay mahalaga sa kanilang buhay ang

isyung ito. 85.1% o 40 sa mga nakakaalam sa isyu ang nagsabing mahalaga sa kanila ito.

Kalakhan sa mga katugon ay itinuturing na mahalaga sa kanila ang isyu dahil Pilipino sila at

bahagi ng Pilipinas ang sangkot sa isyu. Ang iba naman ay naging mahalaga sa kanila ang isyu

dahil ang Scarborough Shoal, na sentro ng isyu ay pinagmumulan ng kabuhayan at ng mga

resources na mapapakinabangan natin.

Larawan 10 Pagtingin ng mga katugon kung mahalaga ba sa kanilang buhay o hindi ang

tungkol sa hidwaan sa Scarborough Shoal

68.10%

27.70%

2.10% 2.10%

Oo

Hindi

Depende

Pwede

85.10%

12.80% 1.70%

Oo

Hindi

Depende

[23]

Para naman sa mga nagsabing hindi mahalaga sa kanila ang isyu, ang kanilang dahilan ay

hindi sila apektado ng isyu o kaya ay hindi naman sila involve dito.

Bivariate Analysis

Ang pagsasalarawan sa Table 2 ay nagpapakita ng buod ng resulta ng mga isinagawang

cross tabulation ng mga katangian ng mga katugon at kanilang pagtingin sa isyu ng tunggalian

ng Pilipinas at China sa Scarborough Shoal. Mapapansin na ang resulta ng mga cross tabulation

ay may ipinapakitang “trend” o “pattern”.

Table 2 Buod ng mga crosstabulation

Katangian ng mga Katugon May epekto ba o

makakaapekto ba ang

isyu sa inyo?

Mahalaga ba o

hindi ang isyu?

Oo Hindi Oo Hindi

Edad

40 pababa

41 – 60

60 pataas

66.7 % 26.7 % 73.3 % 20.0 %

75.0% 20.0 % 85.0 % 15.0 %

58.3% 41.7 % 100.0 % 0.0 %

Kasarian

Lalaki

Babae

71.4 % 21.4 % 85.7 % 14.3 %

66.7 % 30.3 % 84.8 % 12.1 %

Tirahan

Gareta

West Poblacion

69.2 % 26.9 % 80.8 % 19.2 %

66.7 % 28.6 % 90.5 % 4.8 %

[24]

Antas ng Edukasyon

Hindi nakapag-aral – Nakatapos ng elementarya

Nakapagahayskul – Nakatapos ng Hayskul

Nakakuha ng bokasyunal o teknikal na kurso

pataas

50.0 % 25.0 % 100.0 % 0.0 %

75.0 % 25.0 % 85.0 % 14.3 %

60.0 % 33.3 % 80.0 % 13.3 %

Buwanang kita ng pamilya

Mababa sa 5000

5001 pataas

84.2 % 15.8 % 94.7 % 5.3 %

54.5 % 36.4 % 77.3 % 18.2 %

Sa pagtingin kung mayroong epekto o kaya ay makakaapekto ba sa kanilang personal na

buhay o sa kanilang pamilya ang tunggalian sa Scarborough Shoal, ang kinakitaan ng “pattern” o

“trend” ay ang sa kasarian, lugar ng tirahan, at buwanang kita ng pamilya.

Sa mga nagsabing mayroong epekto o kaya ay makakaapekto sa kanila ang tunggalian sa

Scarborough Shoal, may mas mataas na porsyento ang sa mga lalaki kaysa sa mga babae, ang

mga taga-Gareta kaysa sa mga taga West Poblacion, at ang may mga mas mababang kita.

Kabaligtaran naman ng mga ito ang makikita sa mga nagsabing walang epekto o kaya ay

hindi makakaapekto sa kanila ang tunggalian sa Scarborough Shoal kung saan may mas mataas

ang porsyento ang sa mga babae, mga taga-West Poblacion, at ang mga may mas mataas na kita.

Ganoon din sa pagtingin kung mahalaga ba o hindi sa kanilang buhay ang isyu ng

tunggalian sa Scarborough ay kakikitaan ng “trend” o “pattern”, partikular na sa edad, lugar ng

tirahan, at buwanang kita ng pamilya.

[25]

Sa mga nagsabing mahalaga sa kanila ang isyu ng tunggalian sa Scarborough Shoal,

habang tumatanda ay mas tumataas ang porsyento. Sa lugar naman ng tirahan, mas mataas ang

porsyento ng nagsabing mahalagasa kanila sa mga taga-West Poblacion. Samantalang ang mga

may mas mababang kita ay may mas mataas na porsyentong nagsasabi na mahalaga ito sa kanila

kumpara sa mga may mas mataas na kita.

Sa mga nagsasabi naman na hindi mahalaga sa kanila ang isyu, habang bumabata ang

edad ay tumataas ang porsyento. Ang mga taga-Gareta naman ay may mas mataas na porsyento

ng nagsasabing hindi ito mahalaga kumpara sa mga taga-West Poblacion. Ganoon din sa

buwanang kita, habang tumataas ito ay tumataas din ang porsyento ng nagsasabing hindi ito

mahalaga.

Table 3 Buod ng Resulta ng Chi-square test sa pagitan ng pagtingin kung may epekto ba sa

kanila o wala ang hidwaan at ang mga katangian ng mga katugon

Cross tabulation Chi – square test

May epekto o kaya ay makakaapekto ba sa inyong personal na buhay o sa

inyong pamilya ang hidwaang ito? * Edad

0.534


inyong pamilya ang hidwaang ito? * Kasarian

0.377


inyong pamilya ang hidwaang ito? * Lugar ng Tirahan

0.558


inyong pamilya ang hidwaang ito? * Antas ng edukasyon na nakamit

0.034


inyong pamilya ang hidwaang ito? * Buwanang kita ng pamilya

0.540

[26]

Bukod pa riyan, sa pag-aanalisa ng mga ugnayan ng mga katangian ng mga katugon

(edad, kasarian, lugar ng tirahan, antas ng edukasyon na nakamit at buwanang kita) at ng

kanilang pagtingin kung may epekto ba (o wala) o makakaapekto ba (o hindi) sa kanilang

personal na buhay o sa kanilang pamilya ang tunggalian sa Scarborough Shoal sa pamamagitan

ng Chi-square test, tanging ang ugnayan lang nito sa antas ng edukasyon na nakamit ang lumabas

na “significant”. Samakatuwid, ito lamang ang maaaring gamitin sa buong populasyon. At ang

mga “trend” o “pattern” na nakita ay sa mga sample lamang applicable.

Samantalang sa ugnayan naman ng mga katangian ng mga katugon at ng kanilang

pagtingin kung mahalaga ba (o hindi) ang isyu sa kanilang buhay ay walang lumabas na

“signfcant” at pwedeng gamitin sa buong populasyon.

Table 4 Buod ng Resulta ng Chi-square test sa pagitan ng pagtingin kung mahalaga ba sa

kanila o hindi ang hidwaan at ang mga katangian ng mga katugon

Cross tabulation Chi – square test

Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Edad 0.296

Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Kasarian 0.784

Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Lugar ng Tirahan 0.195

Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Antas ng edukasyon na

nakamit

0.583

Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Buwanang kita ng

pamilya

0.108

[27]

DISKUSYON NG MGA RESULTA

Antas ng kaalaman hinggil sa tunggalian sa Scarborough Shoal

Ayon sa resulta ng pag-aaral, 80% sa animnapung katugon ang nakakaalam tungkol sa

tunggalian samantalang 20% ang hindi. Maliit mang maituturing ang 20% ay tila hindi ito

maganda para sa mga mamamayan ng bansang sangkot sa tunggaliang ito, lalo na sa bayan na

itinuturing na pinakamalapit dito. Ano ang maaaring dahilan ng ganitong resulta? Una ay

maaaring walang access sa iba’t ibang porma ng media tulad ng telebisyon at radio na

pinagmumulan ng impormasyon. Pangalawa ay maaaring hindi nakikitang importante ang isyung

ito kaya hindi na pinagtutuunan ng pansin.

Kaugnay pa rin ng kaalaman hinggil sa tunggalian, ayon sa resulta nitong pag-aaral ay

kalakhan sa mga katugon ay kakaunti at basic na impormasyon lamang ang nalalaman sa isyu.

Nalilimita lamang sila sa impormasyon na ito ay tungkol sa pag-aagawan ng Pilipinas at Tsina sa

Scarborough Shoal. Isa pang patunay na kakaunti lamang ang nalalaman nila tungkol sa isyu ay

ang nakakaalam ng hakbang o aksyong ginagawa ng pamahalaan upang maresolba ang

tunggalian ay kalahati lamang. Nabanggit sa mga naunang pag-aaral na ang interes ng isang

indibidwal sa isang kaganapan o isyu ang siyang dahilan kung bakit maalam siya tungkol dito at

mas nangangalap ng impormasyon. Mula rito, dalawa ang maaaring maging implikasyon ng

ganitong resulta. Una ay mababa lang ang pagpapahalaga nila sa isyung ito kaya hindi nila

pinagtutuunan ng pansin ang mga detalye. Pangalawa, dahil kalakhan ay telebisyon ang

pinagmumulan ng kanilang mga impormasyon tungkol sa mga isyu at mga balita ay

naaapektuhan nito ang antas ng nalalaman at pagtanggap ng mga manunuod sa isyu sa kung pano

[28]

nila ito ipinapahayag. Tanging ang nalalaman at nabibigyang pansin lamang ng mga manunuod

ay kung ano ang binibigyang importansya ng mga nagpapahayag.

Pagtingin sa isyu ng tunggalian ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal

Makikita mula sa resulta ng pag-aaral na malaking porsyento ng mga katugon ang

tinitingnan ang tunggalian ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal na may epekto o maaaring

makaapekto sa kanila at na mahalaga sa kanilang buhay. 68.1 % ang nagsabing nakakaapekto sa

kanila ang tunggalian at 85.1 % ang nagsabing mahalaga sa kanila ang isyung ito. Mula sa

resultang ito, masasabi na wala mang epekto sa iba ang tunggaliang ito ay nakikita pa rin nilang

mahalaga sa kanilang buhay.

Sa pagtingin naman ng mga katugon hinggil sa pagresolba ng tunggalian sa Scarborough

Shoal, 58.7 % ang nagsabing sa tulong ng mga international bodies ito dapat solusyunan. Ang

resultang ito ay maaaring implikasyon ng mababang tiwala nila sa kakayanan ng pamalahaan sa

pagresolba ng mga isyung tulad nito.

KONKLUSYON

Sa mga nakalipas na taon hanggang sa ngayon nasasangkot ang Pilipinas sa ibat ibang

tunggalian sa teritoryo. Madalas ang makikita natin sa mga pag-aaral o kung hindi man dito ay sa

telebisyon o kaya radyo ay hinihingi ang opinyon ng iba’t ibang tao ukol dito. Ngunit bibihira

tayong makakakita ng tumatalakay sa mismong pagtingin ng mga tao sa mga isyung ito at ang

kinalaman nito sa kanyang personal na buhay. Patunay nito ang limitadong kaugnay na literatura

na makikita patungkol sa paksa.

[29]

Kaya naman ang pag-aaral na ito ay inaasahang makakadagdag at makakatulong upang

mapalawak ang impormasyon at ideya ukol sa persepsyon ng mga indibidwal lalo na patungkol

sa isyung pulitikal.

Bilang paglalagom, muli nating balikan ang mga katanungang nilayong sagutin nitong

pag-aaral.

Ano ang kaalaman ng mga katugon sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough

Shoal? Lumabas sa pag-aaral na ito na nalilimita ang kaalaman ng mga katugon sa mga basic na

impormasyon ukol sa isyu katulad ng ito ay tungkol sa pag-aagawan ng Pilipinas at Tsina sa

Scarborough Shoal. Mayroon mang nakakaalam ng mga espisipikong detalye ay kakaunti

lamang. Kaya naman masasabi na hindi sapat ang kaalaman ng mga katugon tungkol sa isyu na

maaaring dahilan ng mababaw na pagtanaw nila dito.

Paano nila nakuha ang mga kaalamang taglay nila tuungkol sa isyu? Kalakhan sa mga

katugon ay ang telebisyon ang pangunahing pinagmulan ng mga impormasyong nalalaman nila

patungkol sa isyu. Ang iba naman ay mula sa kanilang mga kamag-anak o kapitbahay, sa

internet, o kaya ay sa radio.

Ano ang pagtingin ng mga Pilipinong nakatira sa Gareta at West Poblacion Palauig,

Zambales sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal o Panatag Island at ang

kinalaman nito sa kanyang personal na buhay? Natagpuan na kalakhan naman ng mga naging

katugon ay tinitingnan ito na nakakaapekto o makakaapekto sa kanilang personal na buhay sa

pamamagitan ng maidudulot nito sa kanilang kabuhayan at sa kalagayan ng ekonomiya, at

maging sa seguridad kung sakaling humantong ito sa gulo sa pagitan ng dalawang bansa.

Kalakhan rin ng mga katugon ay itinuturing na mahalaga sa kanilang buhay ang isyung ito.

[30]

Maging ang mga indibidwal na hindi nakikitang may epekto sa kanila o kaya ay makakaapekto

sa kanila ang isyung ito ay itinuturing pa ring mahalaga sa kanila ito. Pangunahin sa kanilang

dahilan kung bakit mahalaga ito sa kanila ay dahil pinagmumulan ito ng kabuhayan at iba pang

mga resources at dahil na rin Pilipino sila at ang sangkot sa isyu ay bahagi ng Pilipinas.

Samantalang ang mga hindi itinuturing na mahalaga ito sa kanilang buhay ay makikitang

inihihiwalay nila ang isyung ito sa kanilang personal na buhay kung saan ayon sa kanila ay wala

namang epekto sa kanila ito at hindi naman sila involve sa isyung ito.

Ang resultang nakuha mula sa pag-aaral na ito ay limitado lamang sa isang lugar at

pinakamalapit pa sa lugar na sentro ng isyu kaya naman hindi maiaaalis na makikita nila itong

may epekto at mahalaga sa kanilang buhay. Sa mga susunod na pag-aaral ay maaring ikumpara

ang pagtingin ng mga indibidwal mula sa isang lugar na malapit sa sentro ng isyu at isang lugar

naman na talagang malayo sa sentro ng isyu upang makita kung ang pagtingin ba nila sa isang

isyu ay matutukoy base sa lapit o layo nila sa sentro ng isyu.

Rekomendasyon

Lumabas nga sa pag-aaral na kakaunti lamang na impormasyon ang alam nila sa isyu at

mababaw lamang ang kanilang pagkakaalam dito. Sa aspetong ito siguro dapat umpisahan ng

pamahalaan ang kanilang mga programa – pagbibigay ng impormasyon na hindi limitado at

walang bias upang lalong mapalawak ang kanilang kaalaman hinggil sa mga kaganapan sa

kanilang lipunan. Nang sa gayon ay kapag mas marami na silang nalalaman tungkol dito at mas

malawak ay mas matatasa na nila ang bawat kaganapan at mas mapapalalim pa ang batayan ng

kanilang pagtingin ukol dito.

[31]

SANGGUNIAN:

Andrzejewski, J. & Alessio, J. (1998). Education for Global Citizenship And Social

Responsibility. Nakuha noong Setyembre 29, 2012 sa

http://www.stcloudstate.edu/socialresponsibility/articles/documents/JulieAndrzejewskise

cond.pdf

Bastedo, H., Chu, W., Hilderman, J., & Turcotte, A., (2011). The Real Outsiders: Politically

Disengaged Views on Politics and Democracy. Nakuha noong Setyembre 15, 2012 sa

http://www.samaracanada.com/docs/default-document-library/sam_therealoutsiders.pdf

Baye, F. (2010). Implications of the Bakassi conflict resolution for Cameroon. African Journal

on Conflict Resoluton vol. 10, number 1, 2010, pp. 7-34. Nakuha noong Hunyo 24, 2012

sa http://www.accord.org.za/downloads/ajcr/ajcr_2010_1.pdf

Buck, J. (2009). The Puzzle of Young Asian Political Participation: A comparative discussion in

New Zealand and the United States (thesis). Nakuha noong Marso 2, 2013 sa

http://ir.canterbury.ac.nz/bitstream/10092/2901/1/Thesis_fulltext.pdf

Cantril, H. (1961). Human Nature and Political Systems. New York: Rutgers University Press.

Fravel, T. (n.d.). Explaining Stability in the Senkaku (Diaoyu) Islands Dispute. Nakuha noong

Hunyo 25, 2012 sa http://www.jcie.org/researchpdfs/Triangle/7_fravel.pdf

Free, A. & Cantril, H. (1967). The Political Beliefs of Americans: A Study of Public Opinion.

New Jersey: Rutgers University Press

http://www.stcloudstate.edu/socialresponsibility/articles/documents/JulieAndrzejewskisecond.pdf

http://www.stcloudstate.edu/socialresponsibility/articles/documents/JulieAndrzejewskisecond.pdf

http://www.accord.org.za/downloads/ajcr/ajcr_2010_1.pdf

http://ir.canterbury.ac.nz/bitstream/10092/2901/1/Thesis_fulltext.pdf

http://www.jcie.org/researchpdfs/Triangle/7_fravel.pdf

[32]

Hillygus, D.S. (2005). The Missing Link: Exploring the Relationship between Higher Education

and Political Engagement. Political Behaviour, Vol. 27, no.1, pp. 25-47. Nakuha noong

Marso 2, 2013 sa http://people.duke.edu/~hillygus/documents/HillygusPB.pdf

Levin, Fox & Forde (2010). Elementary Statistics in Social Research, 11th Edition. Pearson

Education (Asia) Pte. Ltd.

Llewellyn, K. & Westheimer, J. (2009). Beyond Facts and Acts: The Implications of 'Ordinary

Politics' for Youth Political Engagement. Citizenship Teaching and Learning , vol. 5, no.

2, pp. 50-61. Nakuha noong Setyembre 29, 2012 sa

http://www.democraticdialogue.com/DDpdfs/BeyondFactsActs.pdf

Miller, S. (n.d.). Territorial threats and individual attitudes of leadership, corruption and quality

of life. Nakuha noong Hunyo 29, 2012 sa http://bama.ua.edu/~svmiller/dissertation.html

Mills, C.W. (1980). The Sociological Imagination. Australia: Penguin Books, Ltd.

Olsen, M. (1969). Two Categories of Political Alienation. Social Forces, vol. 47, No. 3 (Mar.,

1969), pp. 288-299

http://people.duke.edu/~hillygus/documents/HillygusPB.pdf

http://www.democraticdialogue.com/DDpdfs/BeyondFactsActs.pdf

http://bama.ua.edu/~svmiller/dissertation.html

[33]

Appendix A

Tables

Table 1 Distribusyon ng mga katugon ayon sa edad

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

40 pababa 16 26.7 26.7 26.7

41 - 60 30 50.0 50.0 76.7

61 pataas 14 23.3 23.3 100.0

Total 60 100.0 100.0

Table 2 Distribusyon ng mga katugon ayon sa kasarian

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Lalaki 19 31.7 31.7 31.7

Babae 41 68.3 68.3 100.0

Total 60 100.0 100.0

Table 3 distribusyon ng mga katugon ayon sa antas ng edukasyon na nakamit

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Hindi nakapag-aral - Nakatapos

ng elementarya 8 13.3 13.3 13.3

Nakapaghayskul - nakatapos ng

hayskul 35 58.3 58.3 71.7

Nakakuha ng bokasyunal o

teknikal na kurso pataas 17 28.3 28.3 100.0

Total 60 100.0 100.0

[34]

Table 4 Distribusyon ng mga katugon ayon sa buwanang kita ng

pamilya

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

mababa sa 5000 27 45.0 45.0 45.0

5001 pataas 25 41.7 41.7 86.7

Depende 1 1.7 1.7 88.3

Wala 7 11.7 11.7 100.0

Total 60 100.0 100.0

Table 5 Distribusyon ng mga katugon ayon sa pagkakaalam

tungkol sa hidwaan sa Scarborough Shoal

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Hindi

alam 12 20.0 20.0 20.0

Alam 48 80.0 80.0 100.0

Total 60 100.0 100.0

[35]

Table 6 Pinagmulan ng mga impormasyong nalalaman ng katugon tungkol sa

hidwaan sa Scarborough

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

TV 39 65.0 81.3 81.3

Kapamilya, kamag-

anak o kapitbahay 2 3.3 4.2 85.4

internet 1 1.7 2.1 87.5

at iba pa 1 1.7 2.1 89.6

tv at radyo 1 1.7 2.1 91.7

tv at kapamilya,

kamag-anak,

kapitbahay

2 3.3 4.2 95.8

dyaryo, internet 1 1.7 2.1 97.9

tv, radyo, dyaryo 1 1.7 2.1 100.0

Total 48 80.0 100.0

Missing Hindi applicable 12 20.0

Total 60 100.0

Table 7 Distribusyon ng mga katugon ayon sa antas ng kaalaman ukol sa

hidwaan sa Scarborough Shoal

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

general (very basic

info) 39 65.0 83.0 83.0

specific 8 13.3 17.0 100.0

Total 47 78.3 100.0

Missing

walang sagot 1 1.7

hindi applicable 12 20.0

Total 13 21.7

Total 60 100.0

[36]

Table 8 Distribusyon ng mga katugon ayon sa kaalaman sa

kasalukuyang ginagawang hakbang ng pamahalaan para maresolba ang

hidwaan?

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Hindi alam 24 40.0 51.1 51.1

Alam 23 38.3 48.9 100.0

Total 47 78.3 100.0

Missing Hindi

applicable 13 21.7

Total 60 100.0

Table 9 Distribusyon ng mga katungon ayon sa sumasang-ayon sa

ginagwang hakbang ng pamahalaa?

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid OO 22 36.7 100.0 100.0

Missing

Walang sagot 1 1.7

Hindi

applicable 37 61.7

Total 38 63.3

Total 60 100.0

[37]

Table 10 Mga dapat gawin ng pamahalaan upang maresolba ang hidwaan sa

Scarborough Shoal ayon sa mga hindi nakakaalam ng kasalukuyang

ginagawang hakbang nito

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Makipag-usap,

makipagnegotiate sa

Tsina

6 10.0 35.3 35.3

Ipaglaban upang

makuha 6 10.0 35.3 70.6

Dalhinsa International

COurt upang

mapagbotohan

2 3.3 11.8 82.4

At iba pa 3 5.0 17.6 100.0

Total 17 28.3 100.0

Missing

Walang sagot 7 11.7

Hindi applicable 36 60.0

Total 43 71.7

Total 60 100.0

Table 11 Distribusyon ng mga katugon ayon sa pagtingin nila kung

sapat na ba ang ginagawa ng pamahalaan upang maresolba ang

hidwaan?

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Hindi 13 21.7 56.5 56.5

OO 10 16.7 43.5 100.0

Total 23 38.3 100.0

Missing Hindi

applicable 37 61.7

Total 60 100.0

[38]

Table 12 Mga dapat pang gawin ng pamahalaan upang maresolba ang hidwaan

sa Scarborough Shoal ayon sa mga nakakaalam ng kasalukuyang ginagawang

hakbang nito

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Mag-usap sa UN at

pagbotohan ng lahat ng

bansa

3 5.0 23.1 23.1

Pag-usapan nang maigi

sa maayos at

magandang paraan

3 5.0 23.1 46.2

Gumawa ng

kasunduan, kondisyon

at mga rules

2 3.3 15.4 61.5

Bantayan nang maigi 2 3.3 15.4 76.9

At iba pa 2 3.3 15.4 92.3

Pag-usapan nang maigi

at gumawa ng

kasunduan, mga

kondisyon at rules

1 1.7 7.7 100.0

Total 13 21.7 100.0

Missing Hindi applicable 47 78.3

Total 60 100.0

[39]

Table 13 Pagtingin ng mga katugon kung saang lebel dapat solusyunan ang

hidwaan sa Scarborough Shoal

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Lokal na pamahalaan 4 6.7 8.7 8.7

Pambansang

pamahalaan 14 23.3 30.4 39.1

International bodies 27 45.0 58.7 97.8

Depende 1 1.7 2.2 100.0

Total 46 76.7 100.0

Missing

Walang sagot 1 1.7


Total 14 23.3

Total 60 100.0

Table 14 Distribusyon ng mga katugon ayon sa pagtingin nila kung may

epekto o kaya ay makakaapekto ba sa kanilang personal na buhay o sa

kanilang pamilya ang hidwaan sa Scarborough Shoal?

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Hindi 13 21.7 27.7 27.7

OO 32 53.3 68.1 95.7

Depende 1 1.7 2.1 97.9

Pwede 1 1.7 2.1 100.0

Total 47 78.3 100.0

Missing

Walang sagot 1 1.7

Hindi

applicable 12 20.0

Total 13 21.7

Total 60 100.0

[40]

Table 15 Distribusyon ng mga katugon ayon sa kanilang pagtingin kung sa

papaanong paraan may epekto o kaya ay makakaapekto sa kanila ang hidwaan

sa Scarborough Shoal

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Kabuhayan / kalagayan

ng ekonomiya 16 26.7 55.2 55.2

Seguridad 10 16.7 34.5 89.7

Iba pa 3 5.0 10.3 100.0

Total 29 48.3 100.0

Missing

Walang sagot 4 6.7


Total 31 51.7

Total 60 100.0

Table 16 Distribusyon ng mga katugon ayon sa pagtingin nila kung

mahalaga ba ang isyung ito sa kanilang buhay o hindi

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Hindi 6 10.0 12.8 12.8

OO 40 66.7 85.1 97.9

Depende 1 1.7 2.1 100.0

Total 47 78.3 100.0

Missing

Walang sagot 1 1.7

Hindi

applicabe 12 20.0

Total 13 21.7

Total 60 100.0

[41]

Table 17 Dahilan ng mga katugon kung bakit nila tinitingnan na mahalaga sa

kanilang buhay ang isyu sa Scarborough Shoal

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Pinagmumulan ng

kabuhayan at mga

resources

13 21.7 32.5 32.5

Dahil pagmamay-ari ng

Pilipinas, parte ng

Pilipinas at bilang tayo

ay Pilipino

21 35.0 52.5 85.0

Makakaapekto sa

buhay dahil malapit 3 5.0 7.5 92.5

At iba pa 3 5.0 7.5 100.0

Total 40 66.7 100.0

Missing

Walang sagot 1 1.7


Total 20 33.3

Total 60 100.0

Table 18 Dahilan ng mga katugon kung bakit hindi nila tinitingnan na mahalaga

sa kanilang buhay ang isyu sa Scarborough Shoal

Frequenc

y

Percent Valid

Percent

Cumulative

Percent

Valid

Hidi apektado o walang

epekto sa kanila 2 3.3 40.0 40.0

Hindi involve 2 3.3 40.0 80.0

At iba pa 1 1.7 20.0 100.0

Total 5 8.3 100.0

Missing

Walang sagot 2 3.3


Total 55 91.7

Total 60 100.0

[42]

Table 19 May epekto o kaya ay makakaapekto ba sa inyong personal na buhay o sa inyong

pamilya ang hidwaang ito? * Edad ng mga katugon

Table 19 (a) Crosstab

Edad ng mga katugon Total

40 pababa 41 - 60 61 pataas

May epekto o kaya ay

makakaapekto ba sa

inyong personal na

buhay o sa inyong

pamilya ang hidwaang

ito?

Hindi

Count 4 4 5 13

% within Edad ng mga

katugon 26.7% 20.0% 41.7% 27.7%

OO

Count 10 15 7 32


katugon 66.7% 75.0% 58.3% 68.1%

Depende

Count 0 1 0 1


katugon 0.0% 5.0% 0.0% 2.1%

Pwede

Count 1 0 0 1


katugon 6.7% 0.0% 0.0% 2.1%

Total

Count 15 20 12 47


katugon 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

Table 19 (b) Chi-Square Tests

Value df Asymp. Sig.

(2-sided)

Pearson Chi-Square 5.077a 6 .534

Likelihood Ratio 5.521 6 .479

Linear-by-Linear

Association 1.417 1 .234

N of Valid Cases 47

a. 8 cells (66.7%) have expected count less than 5. The

minimum expected count is .26.

[43]


pamilya ang hidwaang ito? * Tirahan ng mga katugon

Table 20 (a)Crosstab

Tirahan ng mga katugon Total

Gareta,

Palauig,

Zambales

West

Poblacion,

Palauig,

Zambales


makakaapekto ba sa

inyong personal na

buhay o sa inyong


ito?

Hindi

Count 7 6 13

% within Tirahan ng

mga katugon 26.9% 28.6% 27.7%

OO

Count 18 14 32

% within Tirahan ng

mga katugon 69.2% 66.7% 68.1%

Depende

Count 1 0 1

% within Tirahan ng

mga katugon 3.8% 0.0% 2.1%

Pwede

Count 0 1 1

% within Tirahan ng

mga katugon 0.0% 4.8% 2.1%

Total

Count 26 21 47

% within Tirahan ng

mga katugon 100.0% 100.0% 100.0%



(2-sided)



Linear-by-Linear

Association .053 1 .818

N of Valid Cases 47



[44]


pamilya ang hidwaang ito? * Kasarian


Kasarian Total

Lalaki Babae


makakaapekto ba sa

inyong personal na

buhay o sa inyong


ito?

Hindi

Count 3 10 13

% within

Kasarian 21.4% 30.3% 27.7%

OO

Count 10 22 32

% within

Kasarian 71.4% 66.7% 68.1%

Depende

Count 1 0 1

% within

Kasarian 7.1% 0.0% 2.1%

Pwede

Count 0 1 1

% within

Kasarian 0.0% 3.0% 2.1%

Total

Count 14 33 47

% within

Kasarian 100.0% 100.0% 100.0%



(2-sided)



Linear-by-Linear


N of Valid Cases 47



[45]


pamilya ang hidwaang ito? * Antas ng edukasyon na nakamit ng mga katugon


Antas ng edukasyon na nakamit ng mga

katugon

Total

Hindi

nakapag-

aral -

Nakatapos

ng

elementarya

Nakapaghayskul

- nakatapos ng

hayskul

Nakakuha

ng

bokasyunal

o teknikal

na kurso

pataas

May epekto o

kaya ay

makakaapekto

ba sa inyong

personal na

buhay o sa

inyong

pamilya ang

hidwaang ito?

Hindi

Count 1 7 5 13

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

25.0% 25.0% 33.3% 27.7%

OO

Count 2 21 9 32

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

50.0% 75.0% 60.0% 68.1%

Depende

Count 1 0 0 1

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

25.0% 0.0% 0.0% 2.1%

Pwede

Count 0 0 1 1

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

0.0% 0.0% 6.7% 2.1%

Total Count 4 28 15 47

[46]

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

100.0% 100.0% 100.0% 100.0%



(2-sided)



Linear-by-Linear


N of Valid Cases 47



[47]


pamilya ang hidwaang ito? * Buwanang kita ng pamilya ng katugon


Buwanang kita ng pamilya ng

katugon

Total

mababa

sa 5000

5001

pataas

Depende Wala

May epekto o

kaya ay

makakaapekto ba

sa inyong

personal na

buhay o sa

inyong pamilya

ang hidwaang

ito?

Hindi

Count 3 8 1 1 13

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

15.8% 36.4% 100.0% 20.0% 27.7%

OO

Count 16 12 0 4 32

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

84.2% 54.5% 0.0% 80.0% 68.1%

Depende

Count 0 1 0 0 1

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

0.0% 4.5% 0.0% 0.0% 2.1%

Pwede

Count 0 1 0 0 1

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

0.0% 4.5% 0.0% 0.0% 2.1%

Total

Count 19 22 1 5 47

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

[48]



(2-sided)



Linear-by-Linear


N of Valid Cases 47



Table 24 Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Edad ng mga katugon


Edad ng mga katugon Total

40 pababa 41 - 60 61 pataas

Mahalaga ba ang isyung

ito sa inyong buhay?

Hindi

Count 3 3 0 6


katugon 20.0% 15.0% 0.0% 12.8%

OO

Count 11 17 12 40


katugon 73.3% 85.0% 100.0% 85.1%

Depende

Count 1 0 0 1


katugon 6.7% 0.0% 0.0% 2.1%

Total

Count 15 20 12 47


katugon 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

[49]



(2-sided)



Linear-by-Linear


N of Valid Cases 47



Table 25 Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Tirahan ng mga katugon


Tirahan ng mga katugon Total

Gareta,

Palauig,

Zambales

West

Poblacion,

Palauig,

Zambales

Mahalaga ba ang isyung

ito sa inyong buhay?

Hindi

Count 5 1 6

% within Tirahan ng

mga katugon 19.2% 4.8% 12.8%

OO

Count 21 19 40

% within Tirahan ng

mga katugon 80.8% 90.5% 85.1%

Depende

Count 0 1 1

% within Tirahan ng

mga katugon 0.0% 4.8% 2.1%

Total

Count 26 21 47

% within Tirahan ng

mga katugon 100.0% 100.0% 100.0%

[50]



(2-sided)



Linear-by-Linear

Association 3.185 1 .074

N of Valid Cases 47



Table 26 Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Kasarian


Kasarian Total

Lalaki Babae

Mahalaga ba ang

isyung ito sa inyong

buhay?

Hindi

Count 2 4 6

% within

Kasarian 14.3% 12.1% 12.8%

OO

Count 12 28 40

% within

Kasarian 85.7% 84.8% 85.1%

Depende

Count 0 1 1

% within

Kasarian 0.0% 3.0% 2.1%

Total

Count 14 33 47

% within

Kasarian 100.0% 100.0% 100.0%

[51]



(2-sided)

Pearson Chi-Square .461a 2 .794

Likelihood Ratio .743 2 .690

Linear-by-Linear


N of Valid Cases 47



[52]

Table 27 Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Antas ng edukasyon na nakamit

ng mga katugon


Antas ng edukasyon na nakamit ng mga

katugon

Total

Hindi

nakapag-

aral -

Nakatapos

ng

elementarya

Nakapaghayskul

- nakatapos ng

hayskul

Nakakuha

ng

bokasyunal

o teknikal

na kurso

pataas

Mahalaga ba

ang isyung ito

sa inyong

buhay?

Hindi

Count 0 4 2 6

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

0.0% 14.3% 13.3% 12.8%

OO

Count 4 24 12 40

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

100.0% 85.7% 80.0% 85.1%

Depende

Count 0 0 1 1

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

0.0% 0.0% 6.7% 2.1%

Total

Count 4 28 15 47

% within

Antas ng

edukasyon na

nakamit ng

mga katugon

100.0% 100.0% 100.0% 100.0%

[53]



(2-sided)



Linear-by-Linear


N of Valid Cases 47



[54]

Table 28 Mahalaga ba ang isyung ito sa inyong buhay? * Buwanang kita ng pamilya ng

katugon


Buwanang kita ng pamilya ng

katugon

Total

mababa

sa 5000

5001

pataas

Depende Wala

Mahalaga ba ang

isyung ito sa

inyong buhay?

Hindi

Count 1 4 1 0 6

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

5.3% 18.2% 100.0% 0.0% 12.8%

OO

Count 18 17 0 5 40

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

94.7% 77.3% 0.0% 100.0% 85.1%

Depende

Count 0 1 0 0 1

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

0.0% 4.5% 0.0% 0.0% 2.1%

Total

Count 19 22 1 5 47

% within

Buwanang kita

ng pamilya ng

katugon

100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%



(2-sided)



Linear-by-Linear


N of Valid Cases 47

[55]



[56]

Appendix B

Survey Questionnaire

Unibersidad ng Pilipinas Manila

Kolehiyo ng Agham at Sining

Kagawaran ng Agham Panlipunan

Sa Katugon:

Magandang araw po!

Ako po si Kathreen Lindayen, 4th

year BA Political Science sa Unibersidad ng Pilipinas Manila.

Kasalukuyan po akong nagsasagawa ng pagsasaliksik tungkol sa pagtingin ng mga Pilipino sa

hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal o Panatag Island at ang kinalaman nito sa

kanilang personal na buhay. Ang pag-aaral po na ito ay para sa pang-akademikong layunin

lamang at hindi ko po pagkakakitaan.

Kaugnay po nito, kung inyo pong mamarapatin ay nais ko po kayong maging bahagi ng aking

isasagawang survey. Sa pag-aaral po na ito ay wala po akong nakikitang idudulot na panganib

partikular na po sa mga magpapartisipa rito. Ang pagsagot po sa survey ay aabutin lamang ng

15-20 minuto.

Ang pagpayag n’yo po na magpartisipa sa aking pagsasaliksik ay malaking tulong. Makakaasa

po kayong mananatiling konpidensyal ang inyong pagkatao kung inyong nanaisin. Maaari rin po

kayong mamili ng mga katanungang inyong sasagutin. At higit po sa lahat, ang pagpartisipa n’yo

po sa pagsasaliksik na ito ay hindi sapilitan at nasa inyong sariling pagpapasya.

Kung kayo po ay may katanungan, maaari nyo po akong makontak sa pamamagitan ng mga

numerong ito (0910-349-4468 / 0905-558-0838).

[57]

Lubos na gumagalang,

Kathreen A Lindayen

Tagapagsaliksik

Aprubado ni:

Prof. Clarinda Berja

Tagapayo

[58]

Survey Questionnaire

Persepsyon ng mga Pilipino sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal

I. Personal na Impormasyon

1. Pangalan (optional):

2. Edad:

3. Tirahan:

4. Kasarian:

5. Ano pong antas ng edukasyon ang inyong nakamit?

Hindi nakapag-aral Nakapag-elementarya ngunit hindi nakatapos

Nakatapos ng elementarya Nakapaghayskul ngunit hindi nakatapos

Nakatapos ng hayskul Nakapagkolehiyo ngunit hindi nakatapos

Nakatapos ng kolehiyo (bachelor’s degree)

Kumuha ng bokasyunal o teknikal na kurso ngunit hindi natapos

Nakatapos ng bokasyunal o teknikal na kurso

May Masterado May Doktoral May Professional

degree

II. Impormasyon tungkol sa Pamilya

Miyembro ng Pamilya Edad Antas ng edukasyon

na nakamit Hanapbuhay

Kita (kada

buwan)

[59]

1.Ano po ang pangunahing pinagkakakitaan ng inyong pamilya?

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

2.Magkano po ang buwanang kita ng inyong pamilya?

mababa sa 5, 000 5, 001 – 10, 000 10, 001 – 20, 000

20, 001 – 30, 000 30, 001 – 40, 000 40, 001 – 50, 000

50, 001 o higit pa

III. Antas ng kaalaman tungkol sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough

Shoal

1.Alam n’yo po ba ang tungkol sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal o Panatag

Island?

Oo Hindi

[60]

2.Kung oo, saan n’yo po nakuha ang mga impormasyon tungkol dito?

TV Radyo Dyaryo

Sa kapamilya, kamag-anak o kapitbahay

Sa iba pa (isulat ang sagot): __________________________________

3.Ano po ang nalalaman n’yo ukol sa hidwaang ito?

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

IV. Pagtingin ng Pilipino ukol sa pagresolba sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa

Scarborough Shoal

1.Alam n’yo po ba kung ano ang kasalukuyang ginagawang hakbang ng pamahalaan para

maresolba ang isyung ito?

Oo Hindi

1.1 Kung oo, sang-ayon po ba kayo dito?

Oo Hindi

2. Sa inyong palagay, sapat na po ba ang ginagawa ng pamahalaan upang maresolba ang

hidwaan?

Oo Hindi

2.1 Kung hindi, ano pa po ang dapat gawin ng pamahalaan upang ito ay maresolba?

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

[61]

3.Kung kayo po ang tatanungin sa anong lebel po dapat solusyunan itong hidwaan?

Kayang maresolba ng lokal na pamahalaan

Mas may kakayanan ang pambansang pamahalaan na ito ay solusyunan

Kailangan pa ng mga international bodies upang ito ay maresolba

V. Persepsyon ng Pilipino ukol sa kinalaman at kahalagahan ng hidwaan ng

Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal sa kanyang personal na buhay.

1.Sa tingin n’yo po ba ay may epekto o kaya ay makakaapekto sa inyo ang hidwaang ito? Sa

inyong personal na buhay? Sa inyong pamilya?

Oo Hindi

1.1 Kung oo, sa papaanong paraan po?

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

2.Para po sa inyo, mahalaga po ba itong isyu sa inyong buhay?

Oo Hindi


______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

2.2 Kung hindi, bakit po?

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

[62]

Appendix C

Liham para sa mga key Informant

Unibersidad ng Pilipinas Manila

Kolehiyo ng Agham at Sining

Kagawaran ng Agham Panlipunan

Disyembre ____, 2012

___________________________

___________________________

Magandang araw po!

Ako po si Kathreen Lindayen, 4th

year BA Political Science sa Unibersidad ng Pilipinas Manila.

Kasalukuyan po akong nagsasagawa ng pagsasaliksik tungkol sa pagtingin ng mga Pilipino sa

hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal o Panatag Island at ang kinalaman nito sa

kanilang personal na buhay. Nais ko rin pong malaman kung ano ang nagdudulot ng ganitong

pagtingin.

Kaugnay po nito, maaari po ba kayong makapanayam tungkol sa paksa ng pag-aaral. Ang inyo

pong kaalaman tungkol sa mga lokal na kaganapan at ang inyong malawak na karanasan at

kaalaman ukol sa mga residente dito sa inyong lugar ay malaking tulong sa aking pagsasaliksik.

Kung kayo po ay may katanungan, maaari nyo po akong makontak sa pamamagitan ng mga

numerong ito (0910-349-4468 / 0905-558-0838) o kaya naman po ay sa email

([email protected]).

mailto:[email protected]

[63]

Maraming salamat po.

Lubos na gumagalang,

Kathreen A Lindayen

Tagapagsaliksik

Aprubado ni:

Prof. Clarinda Berja

Tagapayo

[64]

Appendix D

Gabay para sa Key – Informant Interview

Persepsyon ng Pilipino sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal at ang

kinalaman nito sa kanyang personal na buhay

I. Impormasyon ukol sa barangay o munisipyo

1.Ano po ang pangunahing pinagkakakitaan ng mga residente dito sa inyong lugar?

2.Sa mga nakalipas na buwan, may mga kaganapan o pangyayari po ba na nakaapekto sa

pamumuhay o kabuhayan ng mga residente dito sa inyong lugar?

II. Personal na kaalaman ukol sa isyu

1.May nalalaman po ba kayo tungkol sa hidwaan ng Pilipinas at Tsina sa Scarborough Shoal o

Panatag Island?

2. Ano po ang nalalaman n’yo ukol dito?

3.Saan n’yo po nakuha ang mga impormasyon tungkol dito?

4.Ano po ang masasabi ninyo sa hidwaang ito?

III. Ugnayan ng local at pambansang pamahalaan hinggil sa isyu

1.Mayroon po bang nakipag-ugnayan sa inyo dito sa lokal na pamahalaan mula sa pambansang

antas o nasyunal na pamahalaan tungkol dito sa isyu?

2.Kung mayroon, sa papaanong paraan po sila nakipag-ugnayan sa inyo?

IV. Kaalaman ng mga nasasakupan tungkol sa isyu

1.Sa inyo pong tingin, may sapat po bang kaalaman ang mga tao dito tungkol sa isyu?

1.1 Kung wala pa po, mahalaga po ba na maparating sa mga tao ang tungkol dito?

2.Kayo po ba ay may ginawang mga hakbang upang malaman ng mga mamamayan ang tungkol

sa isyu at ang mga nangyayari kaugnay nito?

[65]

2.1 Kung oo, ano po ito?

V. Kinalaman at kahalagahan ng isyu sa buhay ng mga nasasakupan

1.Sa tingin n’yo po ba ay may epekto o kaya ay makakaapekto sa mga residente dito sa inyo ang

hidwaang ito? Sa kanilang personal na buhay? Sa kanilang kabuhayan?


2. Para po sa inyo, mahalaga po ba na may sapat na kaalaman ang mga tao tungkol sa hidwaan sa

Scarborough Shoal? Bakit po?

3. Sa tingin n’yo po, mahalaga po ba na may pakikilahok ang mga tao sa isyung ito? Bakit po?

VI. Pagresolba sa isyu

1.Alam n’yo po ba kung ano ang kasalukuyang ginagawang hakbang ng pamahalaan para

maresolba ang isyung ito?

1.1 Kung oo, sang-ayon po ba kayo dito?

2. Sa inyong palagay, sapat na po ba ang ginagawa ng pamahalaan upang maresolba ang

hidwaan?

2.1 Kung hindi, ano pa po ang dapat gawin ng pamahalaan upang ito ay maresolba?

3. Kung kayo po ang tatanungin, sa anong lebel po dapat solusyunan ang hidwaang ito? Saan po

ang may kakayanan na maresolba ang isyung ito? Sa local, pambansa o internasyunal na lebel

ng pamahalaan? Bakit po?

Political Science Program Department of Social Sciences...

Documents

Transcript of Political Science Program Department of Social Sciences...