Poemoj - Jozsef Attila

8/19/2019 Poemoj - Jozsef Attila

1/130

Attila József: Attila József: Attila József: Attila József:(1905-1937)

Poemoj Poemoj Poemoj Poemoj


2/130

Tradukis:

Tibor Bessenyei

Márton FejesKálmán KalocsayJozefo E. NagyPéter András RadosImre SzabóLajos TárkonyJulio Varga

Aran ! is:Jozefo Horvath (Gyõr)

Junio 2006


3/130

Attila József: Poemoj

Tradukis: Tibor Bessenyei, Márton Fejes, Kálmán Kalocsay, Jozefo E. Nagy, Imre Szabó, Lajos Tárkony, Julio Varga 3

Enhavo Enhavo Enhavo Enhavo

Curriculum vitae (Imre Szabó) ...................................................................................................................................7

1922...............................................................................................................................................................................9

Malsato (Tibor Bessenyei) ..........................................................................................................................................10

Malsato (Márton Fejes) ..............................................................................................................................................10

Malsato (Péter András Rados)....................................................................................................................................10 Malsato (Imre Szabó).................................................................................................................................................11

Malla!ta vespera psalmo (Imre Szabó) ...................................................................................................................11 Ebriulo sur la relo (Márton Fejes).............................................................................................................................12

1923.............................................................................................................................................................................13

Ad sidera (Imre Szabó) ..............................................................................................................................................14

Voja invito (Imre Szabó) ............................................................................................................................................14

Pri la nombroj (Jozefo E. Nagy).................................................................................................................................15

Ni krias al Dio (Imre Szabó) ......................................................................................................................................15

1924.............................................................................................................................................................................17 "tonoj (Imre Szabó).....................................................................................................................................................18

Okjaraj knabinoj (Imre Szabó)...................................................................................................................................18

Milda, adia!a sinjorino (Imre Szabó).......................................................................................................................19 Printempas! Belege! (Márton Fejes) .........................................................................................................................19

Ne mi krias (Imre Szabó) ...........................................................................................................................................20

Kiom bone estus ne rebati (Imre Szabó) ..................................................................................................................20

Mi # ipos al Pe# to (Imre Szabó) ..................................................................................................................................21 Amara (Imre Szabó)....................................................................................................................................................21

Nun blankas la fajro (Imre Szabó) ............................................................................................................................22

(Foj-foje insuloj) (Imre Szabó) ...................................................................................................................................23

(Mi mem $ etis) (Imre Szabó) ......................................................................................................................................23

Ekrazitmaso (Imre Szabó)..........................................................................................................................................24

(Mi nomas # in Ria) (Imre Szabó)...............................................................................................................................24 Sur vesperaj nuboj (Imre Szabó) ...............................................................................................................................25

Je kilometroj (Imre Szabó) .........................................................................................................................................26

Viroj de venontaj tempo (Imre Szabó) j ......... ........... .......... ........... .......... .......... ........... .......... ........... .......... .......... ...26

Pre%o por laci%intoj (Márton Fejes)..........................................................................................................................27

Diamanto (Imre Szabó) ..............................................................................................................................................27

1925.............................................................................................................................................................................29

Maturi%as la lumo (Imre Szabó) ...............................................................................................................................30

Kun pura koro (Kálmán Kalocsay)............................................................................................................................30

Stulteta poeto (Imre Szabó) .......................................................................................................................................31

Naiva kanto (Imre Szabó) ..........................................................................................................................................32

Mi fari%os %ardenisto (Imre Szabó) ..........................................................................................................................32

Attila József (Imre Szabó) ..........................................................................................................................................33

Mal%oja (Imre Szabó)..................................................................................................................................................33 Kiam karulin& surstrate trairis (Márton Fejes) ........................................................................................................34

Kanto de fajroj (Imre Szabó)......................................................................................................................................34

Frumatene # i elliti%as, kiel bakistoj (Imre Szabó) ...................................................................................................35

Kanto de junedzinoj (Kálmán Kalocsay) ..................................................................................................................36


4/130



(Pri grandaj urboj rakontis la fora vaganto) (Imre Szabó).....................................................................................36 (La grandajn urbojn) (Imre Szabó) ...........................................................................................................................37 Junlaboristo (Imre Szabó) ..........................................................................................................................................37 Laboristo (Imre Szabó) ...............................................................................................................................................38

Mi portas mian teron (Imre Szabó)...........................................................................................................................38 (Hungario estas fore fore) (Imre Szabó)...................................................................................................................39

Sonorigisto de la laga turo (Imre Szabó)..................................................................................................................39 Ru%okula (Imre Szabó)...............................................................................................................................................40 (Vi estas tiel freneza) (Imre Szabó) ...........................................................................................................................40 Dio (Imre Szabó) .........................................................................................................................................................41 Piloto (Imre Szabó) .....................................................................................................................................................42 For%isto (Imre Szabó) .................................................................................................................................................42 (Leono travidebla) (Imre Szabó) ...............................................................................................................................43 1926.............................................................................................................................................................................44 La teamo (Imre Szabó) ...............................................................................................................................................45 La krabo (Imre Szabó) ................................................................................................................................................45 Invitado (Imre Szabó).................................................................................................................................................46

Alvenis nur la maro (Imre Szabó).............................................................................................................................47 La geamantoj haltis silente (Imre Szabó) .................................................................................................................47 "talglobo supren, supren! Levi%u! (Imre Szabó) ....................................................................................................47 (En la diskon levi%antan mi cel $ etas) (Imre Szabó) ................................................................................................48 Kanteto (Imre Szabó)..................................................................................................................................................49 (Nuda bando monte stamfadas) (Imre Szabó)........................................................................................................49 Ne frapante la pordon (Imre Szabó).........................................................................................................................49 Forti%as (Imre Szabó) .................................................................................................................................................50 (Mi malsanas) (Imre Szabó).......................................................................................................................................50 (Mortis panjo) (Imre Szabó).......................................................................................................................................51

Mi prenos # in (Imre Szabó)........................................................................................................................................51

Kirasa trajno (Imre Szabó) .........................................................................................................................................52 La ' iela kirastrajno (Imre Szabó)...............................................................................................................................52 Min la mondo se forpelos (Imre Szabó)...................................................................................................................53 Glaso (Imre Szabó)......................................................................................................................................................53 Floroj (Imre Szabó)......................................................................................................................................................54 Mu%u turo (Imre Szabó).............................................................................................................................................54 Mi koleras por vi, ne kontra! vi (Imre Szabó) ........................................................................................................55 Havos siajn florojn (Imre Szabó)...............................................................................................................................55 Ribelo de geamantoj (Imre Szabó)............................................................................................................................56 (Ho, pretaj sibli kaj konsili) (Imre Szabó) ................................................................................................................57

Formiko (Imre Szabó).................................................................................................................................................57 Viaj haroj miafingre (Imre Szabó).............................................................................................................................58

Sidi, stari, murdi, morti (Imre Szabó).......................................................................................................................58 Ili ekdancas (Imre Szabó)...........................................................................................................................................59 Kvaropo plon%is (Imre Szabó) ..................................................................................................................................59 Du floretojn (Imre Szabó) ..........................................................................................................................................60 Tintilo (Imre Szabó) ....................................................................................................................................................60

Fine (Márton Fejes).....................................................................................................................................................61


5/130



Pluvas (Imre Szabó)....................................................................................................................................................62 Socialistoj (Imre Szabó) ..............................................................................................................................................63 Oni min entombigas (Imre Szabó)............................................................................................................................64 La %ardeno (Imre Szabó)............................................................................................................................................64

Begle mi skribos (Imre Szabó)...................................................................................................................................64 Inter mirantaj skaraboj (Imre Szabó)........................................................................................................................65

Kulturo (Imre Szabó)..................................................................................................................................................66 Oni min entombigas (Imre Szabó)............................................................................................................................66 Alvenigo de la leono (Imre Szabó) ...........................................................................................................................66 Patrino en vestlavado (Imre Szabó)..........................................................................................................................67 1927.............................................................................................................................................................................68 Proletkanto (Imre Szabó) ...........................................................................................................................................69 Maldeca kanto (Imre Szabó)......................................................................................................................................69 Enkonduko (Imre Szabó) ...........................................................................................................................................70 Ho Vi, E!ropo (Imre Szabó) ......................................................................................................................................70 Andor Németh (Imre Szabó) .....................................................................................................................................70 Kanto en Kiszombor (Imre Szabó)............................................................................................................................71

Mi benas vin per tristo kaj gajo (Imre Szabó)..........................................................................................................71 Pariza bildkarto (Imre Szabó) ...................................................................................................................................72 1928.............................................................................................................................................................................73 Kanto (Márton Fejes)..................................................................................................................................................74 Du poemoj (Imre Szabó) ............................................................................................................................................74 La tri for%istoj (Imre Szabó).......................................................................................................................................74 Attila József (Imre Szabó) ..........................................................................................................................................75 Svingajupe (Imre Szabó) ............................................................................................................................................75 Lagolule (Imre Szabó) ................................................................................................................................................76 Luca (Imre Szabó) .......................................................................................................................................................76

(Mi estis por # i) (Imre Szabó) ....................................................................................................................................77

Lulado (Imre Szabó) ...................................................................................................................................................77 Tu# u frunton (Márton Fejes) .....................................................................................................................................77 Fruntkaresu (Imre Szabó) ..........................................................................................................................................78 Medaloj (Kálmán Kalocsay) .......................................................................................................................................78 1929.............................................................................................................................................................................80 Bet-Le (em (Imre Szabó).............................................................................................................................................81 Betlehemaj re%oj (Kálmán Kalocsay).........................................................................................................................81 1930.............................................................................................................................................................................83

Fumo (Imre Szabó) .....................................................................................................................................................84 Amaso (Imre Szabó) ...................................................................................................................................................84

Prizonito (Márton Fejes) ............................................................................................................................................85 1931.............................................................................................................................................................................87

Mia patrino (Márton Fejes) .......................................................................................................................................88 Mia patrino (Kálmán Kalocsay) .................................................................................................................................88 Mia patrino (Imre Szabó) ...........................................................................................................................................89 Meditante (Imre Szabó)..............................................................................................................................................90 Laboristoj (Kálmán Kalocsay) ....................................................................................................................................90

Frosto (Imre Szabó).....................................................................................................................................................91


6/130



1932.............................................................................................................................................................................93 Urboranda nokto (Imre Szabó) .................................................................................................................................94 La porkpa# tisto (Kálmán Kalocsay) ..........................................................................................................................96 Flavaj herboj (Imre Szabó) .........................................................................................................................................96

1933.............................................................................................................................................................................98 Senespere (Márton Fejes)...........................................................................................................................................99

Senespere (Imre Szabó) ..............................................................................................................................................99 )e la urborando (Kálmán Kalocsay) .......................................................................................................................100 Odo (Imre Szabó) ......................................................................................................................................................102 Profitbalado (Márton Fejes) ....................................................................................................................................105 1934...........................................................................................................................................................................107 Konsciado (Péter András Rados) .............................................................................................................................108 Sin lulas (Imre Szabó)...............................................................................................................................................110 Panjo (Kálmán Kalocsay) ..........................................................................................................................................110 Panjo (Julio Varga)....................................................................................................................................................111 1935...........................................................................................................................................................................112 Lulkanto (Kálmán Kalocsay)....................................................................................................................................113

Lulkanto (Imre Szabó)..............................................................................................................................................113 Homaro (Péter András Rados).................................................................................................................................114 1936...........................................................................................................................................................................115 )e Danubo (Kálmán Kalocsay)................................................................................................................................116 Epitafo por hispana kampulo (Imre Szabó) ..........................................................................................................117 Ve, la pasia amo (Imre Szabó) .................................................................................................................................117 El-elsaltas (Imre Szabó) ............................................................................................................................................118 Du heksametroj (Imre Szabó)..................................................................................................................................118 1937...........................................................................................................................................................................119 Saluto al Thomas Mann (Lajos Tárkony) ...............................................................................................................120

Misteroj (Imre Szabó) ...............................................................................................................................................120

Jam dumiliarda (Márton Fejes)...............................................................................................................................121 Ars Poetica (Péter András Rados)............................................................................................................................121 Poemo, flugu (Imre Szabó) ......................................................................................................................................123 Je mia naski%tago (Péter András Rados) ................................................................................................................123 Je mia naski%tago (Imre Szabó)...............................................................................................................................124 Patrujo (Márton Fejes)..............................................................................................................................................125 Tiu legu (Imre Szabó) ...............................................................................................................................................128 Karulino malsana (Imre Szabó) ..............................................................................................................................128 Jen, mi jam trovis la hejmlandon (Imre Szabó) .....................................................................................................129 Eroj (Imre Szabó).......................................................................................................................................................129


7/130



Curriculum vitae

(A!tobiografia skizo)

Mi naski%is en 1905, en Budape# to, mia religio estas grekortodoksa. Mia patro – iama Áron József –

en mia tria jaro formigris el la iando, kaj min la Tutlanda Infansava Ligo donis al eduk-gepatroj en lavila%o Öcsöd. Tie mi vivis %is mia sepa jaro, tiutempe mi jam laboris, kiel kutime la vila%aj malri' aj infanoj– mi pa# tis porkojn. Mia patrino – iama Borbála P*cze – reportis min sepjaran al Budape# to kaj registrigismin en la dua klaso de la elementa lernejo. Per lo%ejpurigado kaj vestolavado # i periaboris la panon por ni:por mi kaj miaj du pli a%aj fratinoj. "i laboris en fremdaj hejmoj, # i forestis de matene %is vespere, kaj mi –sen gepatra kontrolo – evitis la lernejon kaj fari%is strata buba' o. Tamen en la legolibro por la tria klaso mitrovis interesan historion pri re%o Atilo, kaj ekde tiam min plene absorbis la legado. La fabeloj pri la hunare%o interesis min ne nur tial, ' ar anka! mia nomo estis Attila, sed tial same, ' ar la eduk-gepatroj en Öcsödnomis min Pista. Post konsili%o kun la najbaroj ili konstatis anta! mi, ke la nomo „Attila+ ne ekzistas. Tiomulte konsternis min, mi sentis, ke ili pridubis mian propran ekziston. La malkovro de la fabeloj pri re%oAtilo – mi kredas – de tiam baze influis ' iujn miajn stre-badojn, finfine eblas, ke %uste tiu traviva $ okondukis min al la literaturo, tiu traviva $ o transformis min en pensanton, en homon tian, kiu a!skultas laopinion de ' iuj aliaj, tamen interne, en si mem, kontrolas ilin analize: en homon, kiu obeas al la nomoPitsta, dum ne pravi%os tio, kion li mem pensis, ke lia nomo estas Attila.

En mia na!a vivjaro eksplodis la mondmilito, kaj nia vivteno fari%is pli kaj pli malfacila. Mi prenisparton en la vicostarado anta! vendejoj – okazis, ke vespere je la na!a horo mi komencis stari en la vicoatendanta anta! la nutra $ uzino, kaj je la sepa kaj duono matene, kiam sekvus jam mia vico, oni anoncisanta! mia nazo, ke la graso el' erpi%is. Mi helpis la patrinon, kiel mi povis. Mi vendis akvon en la kinejoVilág. Mi # telis lignon kaj karbon en la stacidomo de Ferencváros, por ke ni havu per kio hejti. Mi faris buntajn rotaciajn paperstelojn kaj vendis ilin al infanoj kun pli bona sorto. Mi portis korbojn, paka $ ojn en lafoirhalo ktp. Somere de 1918 mi feriis en Abbazia pro la bonvolo de la infanferiiga kampanjo de re%oKarlo. Mia patrino jam malsanis, # i ekhavis tumoron en la utero, kaj tiam mi mem ali%is ' e la InfansavaLigo – por mallonga tempo mi estis portita al Monor. Reveninte al Budape# to mi vendis gazetojn, mi

komercis per po# tmarkoj, poste per bluaj, blankaj kaj po# taj monbiletoj – kvaza! iu eta bankiero. Dum larumana okupacio mi estis panvendista knabo en la restoracio Emke. Intertempe – finstudinte kvin jarojnen elementa lernejo – mi ekfrekventis kvarklasan duagradan lernejon.

Kristnaske de 1919 mortis mia patrino. La instituto por orfoj komisiis mian prizorgon al mia bofrato, la $ us mortinta doktoro Ödön Makai. En iu printempo kaj somero mi servis sur la tren# ipoj Vihar,Török kaj Tatár de la Marnaviga Asocio „Atlantica”. Tiam mi ekzamenigis min private pri la materialo dela kvara klaso de la duagrada lernejo. Poste mia zorganto kaj d-ro Sándor Giesswein sendis min al laSaleziaj franciskanoj en Nyergesújfalu – por ke mi fari%u pastro. Tie mi pasigis nur du semajnojn, ja miestas grekortodoksa kaj ne katolika. De tie mi iris al Makó en internulejon, kie mi balda! ricevis senpaganlokon. Somere mi instruis por tranoktado kaj man%ado en Mez*hegyes. La sesan klason de la gimnazio miplenumis eminente, kvankam pro pubera%aj perturboj mi plurfoje provis suicidon, ' ar verdire nek tiam,

nek pli frue staris apud mi iu kiel helpeme orientanta amiko. Jam aperis miaj unuaj poemoj; la versa $ ojn,verkitajn en la 17-a jara%o publikigis la revuo Nyugat (Oriento). Oni konsideris min infano mirakla,kvankam mi estis nur orfa.

Post la fino de la sesa klaso mi forlasis la gimnazion kaj la intemulejon, ' ar pro la soleco mi sentismin tre senfara: mi ne lernis, ' ar jam per la klarigoj de la profesoroj mi sciis la lecionojn, ja pri tio pruvismia eminenta atestilo. Mi iris fari%i maizkampogardisto, kampara taglaboristo en Kiszombor, kaj dungi%iskiel ' edoma instruisto. La! la peto de miaj du karaj profesoroj mi tamen decidis trapasi lamaturekzamenon. Pri la materialoj de la sepa kaj oka klasoj mi faris kuntiritan ekzamenon, kaj tiel mi finisunu jaron pli frue ol miaj samklasanoj. Tamen por la lernado mi havis entute nur tri monatojn, kaj tiel


8/130



okazis, ke pri la sepa klaso mi ricevis nure bonajn, kaj pri la oka nure kontentigajn klasifikojn. Mia atestilopri la maturekzameno estas jam multe pli bona ol tiu pri la oka klaso: mi ricevis kontentigajn klasifikojnnur pri la hungara lingvo kaj historio. Tiutempe jam komenci%is proceso kun akuzo pri blasfemo kontra! mi pro iu mia poemo. La apelacia tribunalo absolvis min.

Ioman tempon poste mi estis libroagento ' i tie en Budape# to, kaj en la periodo de la inflacio mioficis en la privata banko Mauthner. Post la enkonduko de la sistemo Hintz mi estis dungita en lalibrotenejo, kaj mallonge poste – por ka!zi koleron al miaj pli a%aj kolegoj – mi estis komisiita kontroli, kiujvaloroj estas emisieblaj en la kasotagoj. Mian strebadon iom subfosis, ke krom mia propra laboro miaj plimaljunaj kolegoj ligis al mia kolo anka! parton de sia laboro. Ili cetere neniam preterlasis la eblon incitimin pro miaj poemoj aperantaj en la gazetoj. „En tiu a%o anka! mi mem verkis poemojn+ – diradis ili ' iuj.La banko iom poste bankrotis.

Mi decidis fari%i verkisto definitive kaj krome akiri iun civilan profesion, kiu estas forte ligita al laliteraturo. Mi enskribi%is al la fakoj hungara-franca-filozofio de la filologia fakultato en la universitato deSzeged. Mi prenis 52 studhorojn semajne, kaj ekzameni%is pri 20 eminente. Mi vivis de tago al tago, kajpagis la lo%adon el la honorario de miaj poemoj. Min tre fierigis, ke mia profesoro Lajos Dézsi deklaris minmerita memstare esplori. Tamen ' iujn miajn emojn fiaskigis, ke profesoro Antal Horger, ' e kiu mi devustrapasi ekzamenon pri hungara lingvistiko, vokis min al si, kaj anta! du atestantoj – e' nun mi scias iliannomon, ili estas jam profesoroj – li deklaris, ke mi, %is li ekzistos, neniam fari%os mezlerneja profesoro, ' aral homo – li diris tiel –, kiu verkas tiajn versa $ ojn+ , kaj li montris al mi numeron de la gazeto „Szeged+ , nine povas komisii la edukadon de la venontaj generacioj+. Oni ofte mencias la ironion de la sorto, kaj ' i tietemas %uste pri %i: tiu mia poemo, „Kun pura koro” estas %ia titolo, tre disfami%is, oni verkis pri %i separtikolojn, Lajos Hatvany pli ol unu fojon deklaris %in dokumento de la tuta postmilita generacio „por lamalfruaj epokoj+ , kaj Ignotus „en la animo dorlotis, karesis, murmuris kaj zumetis+ tiun mirinde belegan+ poemon, kiel li skribis pri %i en Nyugat, kaj li nomis tiun poemon en sia „Arto poetika+ kiel modelon de lanova poezio.

En la sekva jaro – tiam mi estis dudekjara – mi iris al Vieno, registrigis min en la universitato kajvivtenis min vendante gazetojn ' e la enirejo de Rathaus-Keller kaj purigante la ejojn de la studentoj de la

Viena Hungara Akademio. La direktoro Antal Lábán, informi%inte pri mi, ' esigis tion kaj certigis por miprivatajn studentojn; mi instruis du filojn de Zoltán Hajdú, ' efdirektoro de la Angla-A!stra Banko. ElVieno – el la terura mizerulejo, kie dum kvar monatoj mi ne havis e' litotukon – mi alvenis rekte en lakastelo Hatvany en la urbo Hatvan kiel gasto, poste la sinjorino de la domo, Albertné Hirsch, provizis minper voja%kostoj, kaj somerfine mi voja%is al Parizo. Tie mi enskribi%is al Sorbonne. La someron mi pasigisen iu fi# ista vila%o sur la marbordo en Sud-Francio.

Poste mi venis al Budape# to. Mi studis du semestrojn en la universitato de Pest. Mi tamen netrapasis profesoran ekzamenon, ' ar – pensante pri la minacoj de Antal Horger – mi certis, ke mi ne ricevosprofesoran postenon. Poste la Instituto pri Ekstera Komerco dungis min kiel hungaran-francankorespondiston, tuj ' e sia ekfunkcio – referencon, mi opinias, volonte donos sinjoro Kóródi, mia estinta' efdirektoro. Sed tiutempe neatendite min trafis plagoj, kiujn – kiom ajn hardis min la vivo – mi ne eltenis:

la Nacia Oficejo de Sociala Asekuro sendis min unue en sanatorion, poste hejmen, kie mi plu malsanisricevante vivtenan salajron pro ne!rastenio grava. Mi forlasis mian oficon, komprenante, ke mi ne rajtasesti # ar%o sur la # ultro de nova institucio. Ekde tiam mi vivtenas min per verkado. Mi estas redaktoro de laliteratura kaj kritika revuo Szép Szó (Bela Vorto). Krom mia hungara gepatra lingvo mi skribas kaj legasfrance kaj germane, korespondas hungare kaj france, mi estas perfekta tajpisto. Mi sciis anka! stenografi –per unumonata ekzercado mi povus refre# igi anka! tiun mian kapablon. Mi kompetentas pri prestekniko,povas ekzakte koncepti. Mi opinias min honesta, mi pensas, ke mia komprenkapablo estas rapida kaj miestas persista en la laboro. (1937) (Tradukis: Imre Szabó)


9/130



1922


10/130



Malsato

Éhség

Ma# ino haltis. Polvo nun cirkulassuper %i, # ajne nubo kaj vaporo,kiu surfalas al fleksita kolode la man%antoj. Jen ilin makulas

' emiz& # vitita. Nur pri man%& spekulas' iuj. Pano, kukumo por vorotagmeza. Ili kun granda rigoro%in gardas. Mordon mord& postulas.

Anta! ili tempo kiel prujno.La mordoj preska! sin mem jam aran%as,sed ili bone ma' as ' iun gluton.

Ankora! sana, kamparana pulmoakceptas fojnopolvan spiroguton,ili silentas, man%as, man%as, man%as.(Tibor Bessenyei)

Malsato

Éhség

La dra# ma# ino haltis. Polva ar& kiel nebul’ a!tuna, laca, lanta,kirli%as super man%antoj, falantakolen. )emizo sur la # ultro-par&

per # vit& fridigas. Zorge, kun I& avar& avide man%as ili, nemom dakukum& kaj pano falu teren, grandaengluto sekvas post la morda far&. Jam ili tute ne kalkulas horon,pecetojn zorge ma' as, disentran' as,mordoj falas presk& en tempo sama.

Enspiras ili polvon, fojnodoronper kampula pulm& ankora! sana,kaj man%as ili, senparole man%as.(Márton Fejes)

Malsato

Éhseg

Haltis ma# in&. Polv& laca de I& rikoltokvaza! nebul& , vapor& a!tunaj aras,fleksitajn kolojn, # vitajn # ultrojn falas' e la man%antoj. Sur dra# eja korto


11/130



malpur' emize voras nun sen vortozorgeme homoj, e' la erojn # paras.Pan& kaj kukumo la tagman%on faras,panpecon grandan sekvas kukum-mordo.

Pri I& tempo ili jam ne pensas tute,la mordoj jam preska! senhalte tran' as,sed ili bone ma' as ' iun gluton.

Ankora! sana pulm& kampula muteenspiras polvon, fojnan odorguton.La homoj man%as, senparole man%as.(Péter András Rados)

Malsato

Éhség

Ma# inopa!zo. Polvo malrapidesin kirlas supre kun a!tunvaporokaj falas al ' iu kurbita kolo:la homoj man%as. La ' emizoj # vite

malvarmas. Voras ' iu plenavide.Kukumoj, pano estas por la voro,# pareme ili man%as kun honoro –tuj mordo sekvas mordon sendivide.

Pro tempo ili ne plu maltrankvilas.

La mordoj ritmas, samas kaj sen# an%as,sed ili ma' as ' iun pecon plene.

Per kamparanaj pulmoj, ili spirasla fojnodoron, polvon anhelemekaj man%as, man%as, ne parolas, man%as.(Imre Szabó)

Malla!ta vespera psalmoCsöndes estéli zsoltár

Ho, Sinjoro, mi ne kapablas for%i Vian gloron en rimojn.Per simplaj lipoj mi murmuras mian psalmon.Sed se Vi ne volas, ne a!skultu mian vo' on.

Mi scias, ke verdas herboj, sed mi ne komprenas, kial iliverdas, kaj por kiu ili verdas.

Mi sentas, ke mi amas, sed mi ne scias, kies bu# on brulvundos mia bu# o.

Mi a!das, ke blovas la vento, sed mi ne scias, kial gi blovas,kiam mi mal%ojas.


12/130



Sed ne priatentu mian vo' on, se %i ne pla' as al Vi.

Nur simple, pnmitive mi # atus nun rakonti al Vi, ke anka! miekzistas, kaj mi estas ' i tie, kaj mi admiras Vin, sed ne

komprenas.)ar Vi ne bezonas niajn admirojn kaj niajn psalmadojn.)ar ofendas eble Viajn orelojn la bruaj kaj eternaj pre%oj.)ar ni povas fari nenion alian, nur pre%i kaj humili%i

kaj petegi.

Mi estas Via simpla sklavo donacebla e' al laInfero.Via regno estas senlima, kaj Vi potencas, kaj Vi fortas, kaj

Vi eternas.Ho, Sinjoro, donacu al mi mian povran memon.

Sed se Vi ne volas, ne a!skultu mian vo' on.

(Imre Szabó)

Ebriulo sur la relo

Részeg a síneken

Ebria homo ku# as sur la relo,ronkas, dormas en la a!roro,en maldekstra mano kun botelo.La Nokt& galopas survoje al foro.

Dekoris jam hararon hirtan lianla nokta vento per herba' o driva.

)iel& aspergas al li roson dian.Li sin ne movas, nur la brust’, ja viva.

La dekstra pugno duras kiel trabo.)ifonvestita, juna, preska! knabo.Li dormas, kiel en patrina sino.

Suno ne venas, grizi%is ' ielo.Ebria homo ku# as sur la relo,kaj ektondras ter& de malproksimo.(Márton Fejes)


13/130



1923


14/130



Ad sidera

Ad sidera

Vi, panjo, jam senlima malproksimo,vin jam, se mankas pano, ne ' agrenas,vi ne plu palas, se vespero venasveante sangon kun malsato-timo.

Vi, panjo, jam silenta malproksimo,vi ne alturnas nube la okulojn,ne vidu plumbopugni la torturojn –pro kiuj mu%as ' i-batita sino.

La vivo e' panpecon ne valoras!Tamen, mi kredas – la futuro gloras:por pano ne plu ploru infangor%o,sed povu plorfunebri la patrinon.

Ne suferigu plu la Homan sinonla Mono.(Imre Szabó)

Voja invito

Útrahívás

Vian bildon onde de praaj ritmojlasu porti, ho belulino eta.Vokas min murmure la malproksima

mar& nekonata.

Vian molan ombron inundoj lulas,al la vojo jam la boato ekus!Min kun mil bela $ oj atendas fora,

virga haveno.

Venu – %ia bordo belegu per vi;faru pli hejmeca la murojn krudajnvia juna ' arm& karesanta per la

lumaj okuloj!

Venu – tra la vojo farose brilosmiaj revoj en ' ielarko, kiamvespervene # vebos atinge zoni

vin la sopiroj.

Venu, ' ar e' sen vi ekiros mi jam!Ba, petegi! Venu a! rabos vin mi!Kial do frakasu la noblan volon

stulto knabina?(Imre Szabó)


15/130



Pri la nombroj

A számokról

)u vi jam lernis pri la nombroj?

Ja estas nombroj mem la homoj.Kiel multaj 1-oj enkajere,Sed ' i tiuj per si mem kalkuli%as,Kaj miras treege la kajero,Ke ' iu pensas nur pri si mem,Volas superi la aliajn,Kaj senracie aparte potenci%as,Kvankam e' se farus tion senfine,La 1 restas tiele nur 1,Kaj ne obligas 1, nek onigas.

Vi homoj, ekregu do vin mem,

Kaj anta! ol ' ioKomencu per la plej simpla afero –Adicii%u do,Por ke enorme plimulti%ante,Dion mem, kiu estas senfino,Vi iamaniere alproksimigu.(Jozefo E. Nagy)

Ni krias al Dio

Kiáltunk Istenhez

Dio!

Ni krias al Vi:i%u nia senta, varma ha!to,' ar ni estas senha!tigitaj,kaj pro la doloro ni nenion vidas,kaj vane, vane ni palpadas,ni ne plu sensas la a $ ojn,nur tion, ke ili doloras terure.

Kiom valoras, se ni scias, sed ne vidas,ke el ni ekflagras printempe la bur%ono,ke pli heroas niaj brakoj ol la laci%o,ke pli eksplodigas nia cerbo ol dinamito,Ekbruletas lano de niaj vortoj,kaj ia vento disportas ilin kiel amaran fumon,' ar neniu kovras sin per ili.Nia animo elfluas el ' iuj,kiel lakto el la rustotruitaj kru' oj.Tamen per amo ni kazeigas %in,por ke %i restu almena! por la filoj,sed nun vi povas demeti de sur vi !a stelojn,' i tie la brilo de gro# oj pli da!remas.


16/130



Kaj neniu akceptas nin al la tablo,ni ma' as tubajn radikojn de montoj,e' sur' iele brilas ne suno, sed talero ora.Surkampe e!forbioj ne plu maturi%as.Ho, i%u nia senta, varma ha!to,por ke la doloro gute defalu de sur ni,kiel akvo de sur la plumaro de anseroj,por ke ni fine povu pret' izila marmorstatuon kaj la lignobenkon –Ni ne volas, ke tio restu por morga! ,kaj sur la akvoj jam tagmezumas la nuboj,ekde nun multi%os nur la ombroj,sen plenumi la laboron ni devas rehejmi%ipor tranokti sub Viaj fermo%antaj palpebroj.(Imre Szabó)


17/130



1924


18/130



"tonojKövek

Maljunaj # tonoj, vi, min ne koleru,se vin mi tretas plande nur toleru,' ar mi mem estas la tretant’ movanta.

Kunfratoj a%aj, nun vin mi alvo' as:tretant& pli mova, granda min surtretaskaj mute mar# as sur la homo# tonoj,senvortas a! mesa%as nur per signoj –vi estas eble liaj pezaj vortoj?Ho mutaj, anka! vin mi ne komprenas!

Kial la # tono, se ne por domi%i?

)u ne plu helpas veo, haleluja?

Nek fido-stukoj? nek Kristo-mortero?Disfalis jam Ia homo je mil pecoj,kiel en pluvo la adobkabano.Kaj kie la blok# tone forta homo,kiun ne tretas plandoj doloranta?Terure tiel apudvoje ku# i,se ne konstruos nin je metropoloj,granitamasoj iu konstruanto. Ja en buba%o de !a tempo estisni grotaj montoj interbrakumantaj,ni estis hejmo por la paco, amo.

Disrompis nin la sa%o kaj la bomboj,

nin diserigis gejserkrura sango,mergante sin en larmojn jam cent cerbojsavante bolas, kiel mem la kalko,por nin altigi en sencplenajn urbojn,' ar por ni sola-' iu senco estasdoloro de !a # tonoj sur la strato,kiuj tretataj en malpuro-polvosopiras en kupolon pre%ejturan!(Imre Szabó)

Okjaraj knabinojNyolcesztend! s lányok

Venas, iras ili svarme,koboldidoj, etaj, sanktaj,' ies frunto varma pano,la okuloj karbobra%&.

Venas, iras ili svarme,ili amas kiel floroj,tiel amas ili knabojn,sam-samkiel la konval&.


19/130



Venas, iras ili svarme,e' plorante ili ridas.Ili foras, jam tre foras,kiel foras la stelar&.(Imre Szabó)

Milda, adia!a sinjorino(Szelíd, búcsúzó asszony)

"i portas siajn kisojn al la foroj,i%is fakiro; ne plu amebriu;# i vadas ondajn kampojn de violoj,sed floron # i ne donas jam al iu.

Mi volis: estu # i la brila ombro,fiergracia, gaje min sekvanta,

sed la ' ielon kovris bruna sombro,kaj brilo # ia i%is tristo hanta.

Sed mi trankvilas, kiel la senlimoa! arbfolio sur la mu%a maro,neniu kun mi estos jam virino,se mi ridete rektus al l& homaro.

La muroj ploris senesperan ploron, baroj de mia sorto el sensuno,ploregis ne mi, kiam hakis koron: jen, adia!o, ne plu jam plenumo.

Malpezu por # i la memor& odore,eterne # vebu plene al ' ielo,dum # tiparrozoj flagros miakore,dum bra%os mia amo en ofero. (Imre Szabó)

Printempas! Belege!

Tavasz van! Gyönyör" !

Printemas, printempas, estas belege.Danubo olda revas # ipojn sveltajn,printempas! A!du! Vidu, kiel portasodorojn kampajn pnmavera vento.

Ve, ' u vi ne sentas? Mankas amatino,galantvianda, fre# a, pretersusura.Mi dirus: kisu min, kaprioleto!)iu knabo estas bongusta rido pura!


20/130



Printempas, belege! )ielo # rikas!)u frue? Neniam estis tie vintro!Malfermu koron, elvolvu bur%onojn –flugas el niaj pulmoj printempa vento!(Márton Fejes)

Ne mi krias

Nem én kiáltok

Ne mi krias – la tero tondras,gardu vin, gardu vin, ' ar ekfrenezis la satano,premu vin en la purajn fontoprofundojn,premu vin en la vitrolamenojn,ka# u vin sub la brilo de la diamantoj,inter la skaraboj sub # tonoj,ho, ka# u vin en fre# aroma pano,

vi povra, vi povra.Per fre# aj torentoj penetru en la teron –vane vi banas en !a propranur en fremda memo vi povas lavi la viza%on.Estu sur herbo la akro malgrandakaj vi grandos pli ol la akso monda.

Ho, ma# inoj, birdoj, bran' oj, steloj!Nia patnn& senida fekundecon ploras.Amiko, kara, amiko amata,estu terure a! edife,ne mi knas – la tero tondras.(Imre Szabó)

Kiom bone estus ne rebati

Milyen jó lenne nem ütni vissza

Kiam estas ni batataj grave,kiom bone estus ne rebati:nek permane, nek pervorte,lumi kun la taglumo,endormi%i kun la nokto,vo' i per la vo' o de malkura%o,sed neniam rebati.

Mi devus disputi kun miaj animoj,kaj nun vivanta estas mi la paco.Kristala riverakvo fluadasen la vejnoj diamantaj.Milda brilo la ' emizo,kaj paco, paco ' ie,


21/130



kvankam nur mi mem vivas per %i! ...Levas min la sunradioj,Dio kisas ' iujn miajn viza%ojn,kaj grandaj, plen# ar%itaj ' aroj ekiras ei mial la dezerto.(Imre Szabó)

Mi #ipos al Pe#toHajón megyek Pestre

,uste mil kronoj, mi # ipos al Pe# to.Mi spektis %in %is plenlaci%o,tamen mi spektus %in ankora! ,sed ekvesperis.

Pikas la kamenfumo, sed ne %ene,

# ia hararo same krispas kaj densegas;sinsekve, kiel la du boatoj,eble pli sveltas # ia arda talio,la nazo saltas, kiel ponto Elizabeta,a! kiel tiu,kiu plon%as de %i.

Ba, jam sufi'&!... Tamen strange,ke brilo de Pe# to similas al # iaj okuloj.Du turoj de Baziliko: # ia mamduopo,kaj kiom da tiel grandaj fornegoj en %i!

Mi sentas min ripro' ita,

sed certe, se mi estus tiom soifa,kiom strange nun mi fartas,tuj mi eltrinkus desub nila tutan riveregon Danubo.(Imre Szabó)

Amara

Keser"

Ho, radioaktiveco! nun mi legas, kaj miman%as akvomelonon, kaj mi fortescias,

ke la mondo # an%i%as nur en ni mem,mi estas nure nur kolora knarilo, ' u vi

a!das? Mia viza%o travideblas,malanta! %i floroj flugadas, kiel ilielmergi%as el la elektraj ondoj.

Anka! de mia amatino dis# iras min lahumanisma jarcento, ho, superitamal%ojo, hodia! nokte bruligu laazilejojn.


22/130



La # afidoj estas stultaj, mi estas azeno, kajnur mia longe etendi%anta ombro estasla pa# tisto.

Se mi fermas la okulojn, la aeroplanojkra# as, kaj anka! tiuj,

kiuj el mi soras ' iutage.Vi, brila polvero, malfunkciigu viajn orajn

motorojn, matene ja elbalaos vin lasinjorino.

Ho, la sinjorino, mia amatino nur ploras,kaj # iaj larmoj turnas plu la malnovajnturbinojn.

Dama%e, dama%e pri ni,sed vivu la akrigisto-lernantoj, kiujfajfadas

e' ne sciante, ke la firmamento desuper lakapoj forvelis en la monujojn.

(Imre Szabó)

Nun blankas la fajro Most fehér a t" z

Konsolu la suferajn vesperi%ojn, al ili apartenasanka! mia karulino,

kun siaj mal%ojaj flamoj # i plorege kaptoludas.

"i kuras anta! mi, mi kisis # in, kaj la tempo kungranda muto mergi%as ' irka! mi,

sed per malplena mano vane mi kaptadas al # i

sur la blindiga surfaco de doloro.En tombejoj lumas elektra lampo,miaj larmoj lavas nigrajn diamantojn,mankas vortoj por eldiri,cindri%is la restintaj revoj,nur malhelaj esperoj de murdistoj lumas jam.La stulteco eksprestrajne kuregas anta! mi,' iuj miaj birdoj estas flugiltonditaj."i estas tiel senkulpa, kiel la blanka frunto de gruzoj.Mi ' iam nomis # in Ria.Ni e' maton malhavos, tamen %i estis eltirita desub ni,niaj festoj ku# as svenante.Kantu, pura mal%ojo,

mi ku# i%os sur la lun-kuseno,Kantu, pura mal%ojo,mi ku# i%os sur la lun-kuseno.(Imre Szabó)


23/130



(Foj-foje insuloj)

(Néha szigetek)

Foj-foje insuloj levi%as en nia kapo, birdoj flugas super ili faligante semojn denovaj, mirindaj vegeta $ oj.

Fluas # vito anka! el viza%o dema# inoj, larmoj el la okuloj de patrinoj,oleoperloj de nia laboro.

Lante tiel turni%as la mondo plu,hiera! mi kredis esti pirarbo, kaj e'

hodia! venas al mi etuloj,ili kisas min skuante en mi la pirarbon.Mian unuan amon mi metis en denaturitan

alkoholon, kaj nun kelkfoje mirigardadas, kiel stranga besto %i estis.

Saluton, saluton, kiel vi fartas, dankon, mifartas, kaj vi, do, nur malrapide, tiam nikvaza! e' ne havus sopirojn,

sed frostotremante ni vagadas sur la suprode Mont Blanc-oj, kaj ni pre%as,dio, dio,

kial vi ne kreis anka! montojn.Mi donas min al vi, kiel patrino sian

varman, plenan mamon al sia malsataetulo.

La arbedoj jam dormas, anka! miekku# as en vi, por ke matene estu' emane miaj # atataj, # talfruntaj

laboriloj.(Imre Szabó)

(Mi mem $etis)(Én dobtam)

Mi mem $ etis min ' i tien, en la koro de blinduloj senpaciencas, sed nia intencosamas kun la radiumo.

Jam-jam ni i%as Jehovoj por nin krei homoj denove.

Tio estas la amo kaj la rojokorda kanto, kiunun stre' as sin por atingi iel %is lamaleolo de nia karulino.

La ondolongo identas kun mia alteco, tialokazas, ke la kapturnajn sunsistemojn ninomas kiso,

ili turni%as, kaj sub iliaj sonoraj, nigrajhararoj ridetas la pre%oj.


24/130



En peza dormo velkas la horoj,sed viol%ardeno el ni flosas al la urboulnalte super %in,

ekiras la trajno tien, kaj en la ombro delarmoj tien # rikas la sveltaj turoj.

Do, pensu pri la harpokulaj gejunuloj, ilipovraj,

ne estas, kiu per fre# a, pura akvo klinussin super ilian senkulpan vivon.

(Imre Szabó)

Ekrazitmaso

Ekrazittömeg

Kiu estos la birdo, se ni mortos, kaj lagemojn de mondoj ni ' izados?

La vojoj lante levi%os, kaj ni rimarkos,ke ni mar# as sur la aero.Niaj erarintaj radioj reflugos en ovojn de

sova% birdoj.El forbrulintaj krioj konstrui%as la polvero.Sur la surfaco de oceanoj # vebas penso

kuracante siajn lunatikajn fratojn.Kadavroj, nu ek, elsaltu el miaj amikoj,nian animon ni portas al suno por varmi%i,sur pintoj de flamoj ni falas kaj levi%as

kun neelkoneblaj sekretoj,tiukvante vi poros, kiel la akvoj

vapori%as,

el nevideblaj lumfadenoj de herbojni teksas stultetajn vortojn, kiuj mal%ojeridetas anta! la spegulo.

Sed senindulge mi kredas miajn fortojn,mi forlasas miajn foriremajn malsatojn.Eminenteobstina ekrazitmaso estasmalanta! via viza%o la senvo' a

profundo kaj via koro, balda! definitive sinkos en nin la

masonfermitaj, flagrantaj, oraj pordoj.(Imre Szabó)

(Mi nomas #in Ria)(Riának hívom)

Mi nomas # in Ria,sed mi povus nomi # in salo, e' fulmo.Ni faras multe da sensenca $ oj, ni diras pri%i: bela, kaj poste ni faligas %in el lamano.

"i estas ' izita el rentgenlumo, # i


25/130



traradias murojn kaj miajn vortojn.Ho, kiom tre # i foras!Kiam mi solas, # i sidi%as anta! mia

frunto, eble mi tre doloras # in,# i %emetas kaj faligas dolorojn sur mian

korpon.

Mirinde, ke aliaj ne rimarkis la florojnsuper sia kapo,

kvankam mi vidis, e' a!dis, kolorajsonorilegoj estis $ etataj dekstren-maldekstren,

al ni ridetas supren # iaj futuraj infanoj,# i iradas inter ni, # i zorgeme atentas pri

ili, tamen ne konsciante pri tio,# i kredas tiam, ke # i purigas la ejojn a! min vokas vesperman%i.

Ni estas du dentoj de agordforko,kaj tamen, se ni alrigardas nin,foje ra!ke soras la mal%ojo.(Imre Szabó)

Sur vesperaj nuboj

Esti felh! kön

Sur vesperaj nuboj kreskas nigraj herboj, iliabsorbas lante la lumon, kajdiamantaeron ili aspergas al niaj# vitantaj viza%oj.

Trankvila spiro estas la mondofor# vebanta super la glacimontoj.Tiam ili plene degelas.

Se # tonon ni $ etas supren, neniam %isubfalas, sed i%ante kiso %i flugas pervarmaj flugiloj supren, supren tute %isni.

En niaj ostoj fosforeskas la medolo, kiel laPolusa Stelo,

' e ilia duopa lumo ni ekvidas la akvon kajpanon, kiuj sin ka# is en niaj polmoj.

Kio estas la vero, mi demandas la murojn.

Je tio ili malaperas, kaj sub la steloj vi' iuj sidos ' irka! mi.

La palpebroj estas el silkovitro, ili karesase' fermi%e, tamen ni vidas plu.

La aloo ' iusekunde floras en la son%oj.Ni dormas kun nia karulino nekonata, # i

estas tiu, kiu nin karesante atentigas, se lakovrilo iom-post-iom deglitas.

(Imre Szabó)


26/130



Je kilometroj

Kilométerekkel

Je kilometroj ni anta!as nin kaj ni svingasniajn perditajn animojnen kiuj vigilas la sopiroj

Findancintaj maljunuloj nun eksidas en la litoSekrete ili kapon pendigas sub la hararon

por ke ili miksu la sensuspektajnpensojn

Kvankam vanas ' iu eksperteco kiamfrumatena aero glitflugastra mia koro

,i estas por ni kara al kiu ni devas dankiflirtantan rideton de nia parulino

Kaj tamen estas komplike kun fermitajmanoj iradi en la okuloj

Anka! la mondo pli multas se ni stre' as ningrandajn montojn grimpiKaj profunde sub la ondoj flugas kabloj

kiuj $ etas en la maronsiajn bastardojn

An%elo vagadas sur mia langosurfacoSur sparko-reloj ru%aj lokomotivoj susurflugas forOkul-al-okuleRia pli sveltas ol la vespera ombro de lilioSed sur mia ta!zita frunto ekfloras fajfilojEn okulfrakasaj rakedoj de stre' o ni suprenflugigu

unikan klasbatalonde l& junularo

(Imre Szabó)

Viroj de venontaj tempoj

Jövend! férfiak

Ja ili estos forto kaj mildeco,ili rompos fermaskon de la sciopor vidi %ian animon surviza%e.lli kisos la panon, la lakton,ili karesos la kapon de la propraj infanojkaj per la sama mano ili premosel la ercorokoj feron kaj ' iujn metalojn.lli konstruos urbojn e! la montoj,iliaj trankvilaj kaj enormaj pulmojenspiros la # tormojn, la tempestojn,kaj sereni%os ' iuj oceanoj.lli ' iam atendos e' gaston neatenditan,ili primetos anka! por litablon kaj koron same.


27/130



Vi ' iuj volu simili al ili,por ke viaj idetoj kun liliopiedojsenkulpe povu travadila barantan sangomaron.(Imre Szabó)

Pre%o por laci%intojImádság megfáradtaknak

Ni estas por krei, ne por laudi.E' niaj filoj ne estas por tio,ke ili nin nure estimu,kaj m, Patro nia, estas viaj filoj.Ni kredas bonintencon de la forto.Ni scias, ke ni karaj estas por vi,' u ' iele, ' u lakte vi lo%as,

a! en rido, salo, a! rekte en ni.Vi same scias, ke se ni ploras,se larmo makulas viza% brilon,tiam enkore estas akvofaloj,sed ni pli fortas ol febla nia vivo,' ar herberoj neniam malakri%as,nur glavoj, turoj kaj murdaj ideoj.Nun tamen, laci%intevin la!dante ni ser' as novan fortonkaj anta! ni mem ni genufleksas, dirante:Liberigu nin de satano.

Mi volas.

(Márton Fejes)

Diamanto

Gyémánt

La psalmoj ' iutempe aktualas.

Ni statas sur monto diamanta,sed en la posoj estas # toneroj.Tre forgesigis, ke ni an%eloj estis iam,la blankajn flugilojn ni # topis en dikajn kusenojn.Nun indulgo-poetoj soifas niajn fortojn,kaj subgenue la # tonoj froti%is truaj,en nia koro frosti%is la stelo. Jes Jes.


28/130



Dronis la maristo-soldatoj:mildai pramistoj boatas al Dio.E' la tre maljunaj sidi%assur la krudan benkon anta! la a $ oj,kaj ili predikas paciencon foreal la fi# oj de pasemo Jes, Jes.

Do, ni ne kredu, amikoj,ke anstata! per pilkoj ni pilkludis per la propraj pugnoj!Oni devas karesi ' ion,e' la hienojn, e' la ranojn.Ni staras sur monto diamanta,severa ne%o, kovru niajn kulpojn,absolvu niajn langojn, ' iela klaro!Vi senlima kristalo!(Imre Szabó)


29/130



1925


30/130



Maturi%as la lumoÉrik a fény

Mi povas skui miajn arbojn, jam proksimasla gefratoj.

Arklampoj ni estas super koroj unu de laalia, ' u vi vidas la birdetojn sur niaj# ultroj?

Ni mem estas ili, kaj anka! niaj mildajviza%oj tu# as unu la alian. –

Ni malfermu nin plene, samtempe ni ' iujeniru la amon!

Sur la Sunon ni pendigas niajn radiojn,liberi%antaj panoj okupas niajn sojlojn,

diamantpontoj alti%as ' ie, kaj

ekdormintaj minoj ala!de levi%as en lakorojn, kaj ili milde eksplodas en niajkisoj.

Do, ni disipu niajn sonorilegojn, ni ridetu' e malfermitaj pordoj!

En la okuloj sin ka# as turo, de kiu mitravidas nekonatajn regionojn de patrujo.

Pretas jam niaj firmamentoj, kaj ni pretas je la brilo,

kiu matenvene ka!zas graciajn florojn.(Imre Szabó)

Kun pura koro

Tiszta szívvel

Patron, panjon, hejmon, dionmi ne havas, nek patrion,nek lulilon, nek ' erktolon,amon, kison a! brust-molon.

Mi tri tagojn fastas tute, jes, ne man%is absolute.Dudek |aroj – ho, potencas!llin vendi mi intencas.

Se neniu ilin pretendos,al diablo mi ilin vendos:mi pur-kore elrabos domon,se necese, murdos hornon.


31/130



Sekvos kapto kaj pendumo,kovros min beata humo,kreskos morto-porta floroel belega mia koro.(Kálmán Kalocsay)

Stulteta poeto

Balga költ!

Ne ' iuj estas dotitajper stulteto flamanta en la herboj,mi scias bone, mi scias.Mi nur disipu, nur prodigumiajn malri' on,honeston,la fre# an aeron,

la turdojn,la abundgustajn sukojn de la kampoj,la kuradajn herbejajn florojn, kiuj surfrunte

portas miajn revojn,kaj fripone sin frotasal maleoloj de henantaj ' evalinoj.

Povus mi esti la masonisto, kiu brakumante

krakigas la virinajn taliojn,domojn, prizonojn kaj pre%ejojn li

konstruas,sed li tagmeze ekripozas apud la brikoj,

li man%as la panon, lardon, cepon, stre' -etendas la membrojn,la!tspirante, glutante li trinkas akvon,kaj li tuj dormas ridetante,kiel la plej sa%a, mortinta faraono.Povus mi esti anka! librotenisto,kiu havas ' efojn,a! tajloro, kiun oni ne envias,se li bone kudras jakon, kaj %i malbonas

por la sinjorino,li laboras multe, sed li strikas,se malaltas la salajro.Povus mi esti migra ventroparolisto,

ja tiom da birdoj ploregas, frapadas en miakoro,

kaj oratoro orbu# a,kiu staras sur la podio,li frapetas sian rondan ventreton,kaj li parolas pri la popola mizerego,kiun nur li sola povas distretiper siaj francmodaj duon# uoj,kaj vivu! vivu! tondras la popolo,


32/130



ili trenas sin proksimen por pli bone a!di,kvaza! en granda, malhela tunelodekmil eksprestrajnoj kolizius.Kaj pli bele mi povus stultige allogi!Povus mi esti anka! kamparano, pastro,

ermito, salondando, bankiero kaj re%o!Akceptu de mi stultete, primitivemian stultetan, primitivan koron.(Imre Szabó)

Naiva kantoEgyügy" ének

Junulo, dudek jara, sama%ulo,tre amas sian belan amantinon,tiel li amas # in, same kiel ku# ujon la

rivero, en kiu la fi# oj sin ka# as en la# limo, se ili laci%as,li nur karesadas kaj tre amas # in,la ricevitajn florojn li donas al # i ' iujn,

anka! la panon li donas, li sola neektran' as %in,

li la!tlegas al # i la gazeton kaj atendas%is # i ekdormos, poste ekdormasanka! li mem,

li helpas anka! fari fajron, kaj fajfante lihakas la lignon –

Se mi havus amantinon, anka! mi treamus # in,

tute same, kiel la rivero sian ku# ujon.(Imre Szabó)

Mi fari%os %ardenistoKertész leszek

Arbojn plantos mi %ardene,mi levi%os fre# matene,mi ne zorgos pri ceterokrom pn floroj en libero.

)iu mia eta florotre valoros por la koro,e' se kelkaj vundojn faros,tamen por mi tre-tre karos.

Lakton trinkos, pipon fumos,la pretendojn mi plenumos,tiam plagoj min ne tretos,e' min mem mi planti pretos.


33/130



Tio gravas evidenteoriente, okcidente –se pereos jam la mondo,%in sepultu flora rondo.(Imre Szabó)

Attila József

József Attila

Attila József, kredu min, mi tre amas vin,tion mi heredis de la patrino, # i estis benate bona sinjorino, vi vidas, # inaskis min.

La vivon ni vane komparas al # uoj a! alkemia puriguzino, tamen ni %ojas pri %ipro io cetera.

)iutage po tri fojojn oni ela' etas lamondon, sed ili e' alumeton ne povasfajrigi, se tiel da!ros, mi ne okupi%ospri ili.

Estus bone akiri bileton kaj alveturi Ninmem, ke li lo%as en ni, estas tute certe.

)iumatene per akvo malvarma mi banas lapensojn, tiel ili i%as fre# aj kajsendifektaj.

El la diamanto kreskas bonaj, varmajkantoj, se ni plantas %in sub nia koro.

Trovi%as iuj, kiuj estas perpiede e' sur' evale, a!tomobile kaj

flugma# ine, mi ripozadas en lafrumatena kanto de ala!doj, tamen mitransi%is super la ravino.

Nian animon same, kiel la festajn vestojn,ni zorgeme konservu, por ke %i estupura por la festoj!

(Imre Szabó)

Mal%ojaSzomorú

Desub la tablo supreni%as la memoroj.Vento kaj pensoj estas la spiro de

mortintoj, kiu divenas %in?En mia amatino la knabinoj, sinjorinoj' iuj kuntiri%as kaj frostotremas,

ie sufoki%anto kaptadas por mi,mi $ etas la kapon en polmon.Ho, tiu muziko de la herboj, ' u vi vidis,%i tre belis.

Per sia varma viza%o karesis min la tero,kun fermitaj okuloj mi ku# as en # iaj


34/130



okuloj, per # i mi vidas, min lulas spirode bebo,

kaj tiam iu disi%as el la koro, tio tremalbonas.

Hiera! posttagmeze ploris la kampo.Kio okazos al miaj superfluaj floroj?(Imre Szabó)

Kiam karulin& surstrate trairis Mikor az uccán átment a kedves

Kiam karulin& surstrate trairis,la kolomboj sin al paseroj tiris.

)e surpa# o al # tono trotuaraekbrilis # ia maleolo kara.

Kiam # ian # ultron skui%o trafis,knabeton tio porlonge priravis.

"vebanta pa# o – lum elektra ekis,oni kun %uo # in gajaj miregis.

Kaj al # i ridis oni sen envio,kaj # i ligi%as jam al mia mio.

Kiun mi lulis, karesis en sino,eble iu prenos – kaptis min timo!

Sed sur min humor& ilia trairis,floron de I& envio el koro for# iris.

Kaj iris plu la karulin& serena,sekvis # in vent& gracia, friskoplena.(Márton Fejes)

Kanto de fajroj

Tüzek éneke

Ni dormas en la seka ligno, en la brila, abunda karbamaso,manoj de junedzino nin vekas,

ni susuras en la kaldronoj, niaj fajreroj krakas,tiel ili kuras,

ni donas ru%on al la blonda # tono, grasaj viandopecojkuiri%as

super ni sub la bunta, stana fermoplato.


35/130



Sur la kampoj, pa# tejoj ni etendi%as %is la nuboj,el niaj viglaj, sveltaj brakoj ekperlas la sango,

%i la!fluas niajn membrojn, malhela kaj dika,kiel la bruna humo, en kies utero fermenti%as

multe da bona graso,kiu fandi%e,krepitantedismiksi%as.

En plenaj vejnoj de belaj junuloj ni sterni%as, en iliajn muskolojn ni $ etas

arbojn, fortajn, fleksi%emajn bran' ojn, kiujen %angaloj jarcenton longe risortadas knarante,

el ilia ha!to liberi%as, bolas la suko,kaj enormajn, orajn bildojn ili levas al la' ielo vastaspaca.

Ni estas tre amataj, en %is' ielan amason se nikolekti%as,kuran, liberan senbarejon plenigas la junuloj, junulinoj,

en la belajn korojn susurflugas brilo,man-en-mane,tiel ili nin ' irka!dancas digne,ili ridas ru%ajn flamojn, bele, pure ili maljuni%as,

kaj maljuni%esiajn # rumpajn, etajn korpojn ili kise ku# igas

en niajn fortajn cindrojn.(Imre Szabó)

Frumatene #i elliti%as, kiel bakistojHajnalban kel föl, mint a pékek

La karulino estas fortatalia, svelta virino,mi sidis jam en flugma# ino, el la alto anka! # i

vidi%as malgranda,sed e' estante piloto mi estimus # in.

"i mem lavas siajn vesta $ ojn, la # a!mo revante tremassur # iaj brakoj,

# i genui%as kvaza! pre%ante, # i frotlavas la plankon,kaj # i kare ridegas, kiam finite,

# ia rido, kiel pomo, kiun # i # elan ekmordas,

tiam anka! %i la!te ridegas,kiam # i knedas panon, frumatene # i elliti%as,

kiel bakistoj, kiuj estas parencoj de la bone bakantaj fornoj,kun longaj # oveliloj ili gardostaras,la faruno bati%as kaj alflugas ilian belan, liberan

bruston, kie %i trankvile ekdormas,kiel mia karulino en la bonodora lito post

finlavado de la vazaro,kaj post ke mian koron # i brakumis pura.


36/130



Anka! mia edzino estos tia, se mi kreskosplena homo,

kaj mi edzi%os, kiel mia patro.(Imre Szabó)

Kanto de junedzinojFiatal asszonyok éneke

La mentono lanugeta estas ronda kai koketa, bela kapo, vigla kruro, rekta dors& de blanka puro,kai I& okuloj, kaj la bus&!

Ni dancfleksan fajron faras, bakas-kuiras,dum la vangoj ru%as fajre, en bakujo # velas fajne, brunemajle nia kuk&.

E' la vent& nin amindumas, bur%onantan bruston palpe' irka!# vebas, nian bonodoron portas, nian rondan jupon tordas, fiirti levas.

Ni purigas, polvon vi# as, el la haroi ligas nodon,kaj %in lulas pa# etante, kie! koko sian kreston.

Nia fre# a koksbalanco, braka, puga ondodano:kiel se en rosa herbo, en amaso lukte ludagajaj, grasaj infanetoj rulas sin kun korpo nuda.

La edzeton vesperhore kun lavakvo, man%o, kiso ni atendas,kun li # ercas, kun Ii ludas, lin konsolas en ' agreno,

nokto de brakumoj ardas,nian ventron rondi%antan ni ngardas en mateno..(Kálmán Kalocsay)

(Pri grandaj urboj rakontis la fora vaganto)

(Nagy városokról beszélt a messzi vándor)

Pri grandaj urboj rakontis la fora vaganto,tie la homoj ne konas unu la alian,la soldatoj e' ne portas pafilojn, sed sur la grandaj

placoj ili muzikas.Multaj kolekti%as, la infanojn ili tenas alte,

tiel ili a!skultas,fina!skultas, poste hejme ili rakontas, kiel bele

estis, kaj anka! tiuj %ojas.La knabinoj anka! tie priridas la knabojn, tamen

ili amas ilin.Anka! en hela tago ili amas unu la alian.Estas grandaj pontoj, kie eblas longe staradi

kaj rigardadi la akvon kaj la # ipojn,ili flosadas tien-reen, la pasa%eroj la!te

ekridas,


37/130



ili abrupte eksilentas, kaj tiel ili rigardas la grandan akvon,kiam %i serioze foriras sub la ondoj,

kaj tiuj brilas, kiel la klingoj.Kaj legeblas la belegaj libroj, tiel granda estas la

helo, kvankam jam plene vesperi%is.(Imre Szabó)

(La grandajn urbojn)

(A nagy városokat)

La grandajn urbojn mi povas neniel forgesi,anka! la fremdulo parolis nur pri ili, nian %ardenon

li e' ne rimarkis,mi e' ne scias, kio lin alportis, li ne venis en teatron,

vanis la invito,li e' ne rimarkis la najbaran fra!linon, kvankam

# in ' iu admiras,# i estas blonda kaj alta, kiel turo super la domoj,kiam # i iras surstrate, al la fenestroj staras, tiel # in

postrigardas e' la sinjorinoj, kaj poste ili %emetantekuiras plu la bongustan vesperman%on,

silente ili primetas la tablon kaj atendas,ni ankora! ne parolis, nur ridetis, tamen mi alsalutas # in,

kiam ni renkonti%as,sed li nur al $ etis rigardon,li nur preteriris # in, e' ne tu# ante la ' apelon.

Mi e' tiam salutus # in, se mi vidus grandajn urbojn,kie pli belas la fra!linoj,

pli sveltaj ol diabolo kaj pli altaj, tie anka! la turoj estas pli altaj,ili klini%adas, se blovas la vento, kaj ru%i%ante

ili fikstenas sian jupon,mi e' tiam salutus # in, mi e' tiam

alparolus # in,kaj pri la grandaj urboj, kiujn # i neniam vidis,tre bele mi rakontus anka! al # i.(Imre Szabó)

Junlaboristo

Ifjúmunkás

Venu, ni iru al via patro, li sidas anta! la lampo.Li man%as nigran panon, li ver# as fre# an

akvon en la glason, %i pla!dadas, kielanimo de junaj bestoj,

tuj eka!dos %in la najbaroj, ili krucsignos, klini%os, levos la enorman pendseruron,kaj klik-klak – ili fermos siajn pordojn.


38/130



Nu, venu jam, la kamenfumo nun pli blueflugas al sia hejmo –

Vere tre amas vin via patro,kaj li tre atendas vin –

Li eliras vespere al la urborando, poste lilace hejmen promenas –

Kun via patrino li maldormas longe –Malfermi%as iliaj pezaj polmoj, nu venu jam –Estas jam tempo, ke la pavoj disetendu

siajn belajn vostojn.(Imre Szabó)

Laboristo

Munkás

Demetu iom viajn laborilojn,lasu libere la koron kun siaj # talfruntaj amikoj,multege mi volas rakonti pri viaj forgesitaj

fratoj, kiuj kovras la radikojn de oldaj arboj,kie varme sin ka# as la serpentoj, kaj ili trinkas el la milda

lakto de stelaro por poste ekzumi belan, softan kanton,e' ilia ombrobildo elglitas el la son%oj

de timemaj infanoj –ili estas palaj, kaj ili mortos %is alvenos la bovino

de ' ielo kun abunda, varma donaco.

Kaj mi alportis anka! la birdon, ja vi volis,mi volas simple vo' i, ja vi volis,

' ion, kion mi tu# is, mi donas en viajn manojn,' ion mi rakontos, ' ion por vi prisilentitan.(Imre Szabó)

Mi portas mian teron

Viszem a földem

Jen mi, hungaro, tamen e!ropano.Mi portas mian teron, ho, Parizo,la teron sopirantan vian kison,' ar hejme por # i ne ekzistas kiso.

Surflugas korvoj # iajn plenajn mamojn,en # ia forta karno talpoj ron%as –Parizo granda, anka! mia teropri gracidancaj, grandaj urboj son%as.

La abundgusta koro nigre fluas,pro la odoro ebrii%as ventoj –desub la peza, grase dika humoparolas tura-urbaj %ojosentoj.


39/130



Se foje # i koncipos siajn revojn,per sveltaj turoj kantos # i sonore –Pariz& , mi portas mian teron, amu,por # i mi portos viajn kisojn kore.(Imre Szabó)

(Hungario estas fore for)

(Magyarország messzire van)

Hungario estas fore for.Hungario estas trans la montoj.Kun kantantaj turdoj de tie # i venusen mallonga jupeto,estus a!rorofacilventa,hela,

belaj, puraj ambosoj sonorus.Sinjoro, ' u vi ne vidis Hungarion?Mi scias, malfacilas %ia lingvo.Mi scias, tre pezas mia koro.Sinjoro, ' u vi ne vidis Hungarion?

Knabinoj multope kuras,kiel la frumatena vento,iliaj haroj flagras sur la firmamenta

oriento.Kaj # i plektas dikan kukon,pli sveltas # i ol vespera ombro de

liliodoro.

Sinjoro, ' u vi ne vidis Hungarion?Tie nun a!tunas,en niaj %ardenetojsusurajn, sekajn florojn plantasla Sinjoro.(Imre Szabó)

Sonorigisto de la laga turo

A tavi torony harangozója

Dece al # paremulo betofoliojn mi miksis en tabakon,tial la pipotre dankemis,per ra!kaj vo' oj %i min instigispostirisian blukoran filon,kaj atingante la lagan turon,animo de la vesperaj violojen profundo de lago de la virgaj knabetoj


40/130



jam vekadisla orharulon:Nu, veki%u, vidu, anka! hodia! tiom

multe ni kreskis, jam e' la vendisto diris: sinjorido,kaj sekvajare jam tutcertelongan pantalonon a' etos por nila patrino.Kaj tieen turo konstruita al la vantulino,spite al la alkoholprohibopendumis sinla sonorigisto.(Imre Szabó)

Ru%okula

Pirosszem"

Sub viaj multaj flugiloj vi varmigas mianstultetan, pli belan koron. Jam defalas la plej ru%aj pomoj,anka! ili repensas pri viaj okuloj.Mia ru%okula birdo, kie vi estas?Mi travagadis multe da nigraj teroj por tovi vin.Flugu nur, kaj poste revenu! Mi atendas vin,kaj multe mi iradas surstrate ser' antevian ru%an postsignon en la aero."tonetojn mi $ etis en la riveron,nun anka! %i forlasas min.

Mi vivas inter tiel altaj domoj,mi perdi%us, se ne gardus minkelkaj viaj postlasitaj kantoj. Kvankammi # atus pli grandi ol la domoj,vi rimarkus min defore, kielmi kun polmo super la okulojesplorrigardadas tre mal%oje.Mia ru%okula birdo, kie vi estas?Mi travagadis multe da belaj teroj.(Imre Szabó)

(Vi estas tiel freneza)

(Olyan bolond vagy)

Vi estas tiel freneza,vi kuras,kiel la matena vento.Fine surveturos vin iu a!to.Kvankam mi jam frotpurigis mian tableton,kaj nunpli klare belas la malforta lumo de mia pano.Nu, revenu, se vi volas,


41/130



mi a' etos kovrilon sur mian ferliton.Simplan, grizan kovrilon.,i decasal mia malri' o, kaj anka! la Sinjoro%in tre # atas, kaj anka! mintre amas la Sinjoro,li neniam venas kun granda brilo,li ne volas, ke malboni%umiaj okuloj, kiujtre sopiras vidi vin.Ili tre bele vin alrigardos,mi kisos vin atenteme,mi ne de# iros vian mantelon,kaj mi rakontos la multajn # ercojn,' ar mi multe da ili elcerbumis dume,

por ke anka! vi %oju,poste vi ru%i%os,

rigardos al la tero, kaj ni ridegosla!te, tiel, ke %i transa!di%os al lasenvortaj, seriozaj taglaboristoj en lanajbareco,

kaj en sia laca,rompita son%o ekridetos anka! ili.(Imre Szabó)

Dio

Isten

Vidis mi, Sinjoro, Viajn montojn,

kaj tiom malgrandas mi.Mi # atus esti granda, simila al Vi,por povi sidi%i sur vian sojlon, Sinjoro.Mi metus la koron tien,sed kiel pla' us al Vi mia malgranda koro?,ia malforta balbutadoperdi%us en la tondro de Viaj enormaj montoj,kaj sub mia lito tranoktas la ' agreno:kial mi ne kapablas multe pli bele?Kiel la montoj, kiel la herboj,en ilia koro flagras belaj verdaj fajroj,kaj la laci%intaj skaraboj ' iuj trovas la vojon hejmen, kiam

vesperi%as,

kaj Vi kun malfermitaj polmoj, en %isgenue lirlakvieto,

tie Vi staras ' e ilia vojfino –Vin mi ne %enas, Sinjoro,Vi forrigardas super niaj floroj.(Imre Szabó)


42/130



Piloto

Pilóta

Vi estas belstatura junulo, unu flugonpli alta ol la alta birdo.)arma metio estas la via, sed anka! la mia.En rimena selo vi retrofleksi%as, vi

rigardas kiel la tero turni%as orienten,kaj mi per longa balailo purigas la polvajn

salonojn de la asocio,e' la anoj ne malfermas nun per forta

pu# o %isangule la pordon,%i staras aperta, la suno orajn tabulojn

endonadas tra %i,trovi%as anka! papero, do mi klini%as,

al mia talio falas la balailtenilo,tiel %i bavas supren, kaj e' poemon mi verkas,

e' %in ne pri mi mem, tiom simplas mia vivo.Flugu, nur flugu, mi atentos pri vi, anka! la policisto levas sian rigoran kapon –kun sveltaj stangoj de du turoj amba!rande de la pinta kasko –kun stre' ita kolo kuras la ' evaloj, la

laktokanistroj kuntinti%as,inter kvin fingroj la suprenmontrata

orpomo brilas.Vi forflugas.La nuboj ' ifi%as, kiel via peplomo,lante anka! vi maljuni%os, vian longan

barbon trabrilos la sunlumo,kaj super via frunto la ' ielosubkavi%as kaj # veli%as denove

pro la odoro de junulinoj.(Imre Szabó)

For%istoKovács

For%isto, for%isto, bone vi knuspis la ' emizon,poste vi levis viajn du infanojn, kaj vi

mergis ilin en la fajron.Nun tie ili ru%i%as, kie la juna birdo!Kaj kie la multe pli grandaj floroj, kiujn vi

devus meti anta! vian domon.Anka! la suno levi%as tie, se vi balancas

superkape la martelon,kaj la ambosoektintas, kiel koro de kantantoj.

Tiu vivas sur la plej blua lago, kie ripozasla for%it-ar%enta animo de fi# oj,

vespere venas %i pura, blua, %i frapetas' iujn fenestrojn.

For%u nur, ja vi for%as bela $ ojn!


43/130



Anka! acero kreskas same,

Poemoj - Jozsef Attila

Documents

Transcript of Poemoj - Jozsef Attila