PODSTAWOWE POJĘCIA

Typy komputerów:

-         stacja robocza-         PC-         Laptop-         Notebook-         PDA-         mainframe

Stacja robocza to każdy komputer przeznaczony do bezpośredniej pracy. W sieciach komputerowych mianem tym określa się każdy komputer, który jest do tej sieci podłączony, a który nie służy wyłącznie do jej obsługi.

Komputer osobisty (ang. Personal Computer, stąd skrót PC i powszechne polskie określenie pecet) to na dzień dzisiejszy natępca klonów mikrokomputera wyprodukowanego przez firmę IBM w latach 80. Przeznaczony przede wszystkim do użytku osobistego, domowego i biurowego, zazwyczaj stacjonarny. W węższym znaczeniu PC oznacza komputery standardu IBM-PC, w szerszym do komputerów osobistych zaliczamy także np. komputery produkcji Apple (Macintosh, Mac).

Mainframe - komputer (ew. kilka) o dużej mocy obliczeniowej i większych możliwościach niż komputer domowy, którego celem jest świadczenie usług dużej liczbie użytkowników.Komputery klasy mainframe są ważnym elementem rynku biznesowego (ocenia się że są odpowiedzialne za przetwarzanie prawie 90% krytycznych danych na tym rynku) ze względu na nieporównywalną z domowymi komputerami wydajność, łatwość zarządzania, możliwości rozbudowy i bezpieczeństwo.

Laptop (ang. lap - kolana, top - na wierzchu), zwany także notebookiem (ang. notatnik), to mały, przenośny komputer osobisty. Inne zminiaturyzowane komputery (mniejsze od laptopów) to palmtopy (np. Palm lub PocketPC), lub smartphone.

W 2004 roku 30% sprzedanych komputerów osobistych to notebooki. W roku 2005 sprzedaż notebooków po raz pierwszy w historii była większa niż komputerów stacjonarnych (w USA).

Pamięci , jednostki informacji

BIT - Najmniejsza jednostka informacji, jaka może być przetwarzana przez komputer. Bit przekazuje jedną z dwóch wiadomości: "prąd płynie" bądź "prąd nie płynie". Zjawiskom tym przyporządkowane są odpowiednio liczby 1 i 0. Za pomocą dwóch bitów można przekazać cztery różne informacje: 00, 01, 10, 11. Trzy bity pozwalają na zapisanie już ośmiu informacji: 000, 001, 010, 011, 100, 101, 110 i 111.

Komputer nie posługuje się układem dziesiętnym (takim, który zawiera dziesięć cyfr: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9), tylko binarnym (cyfry 0 i 1).

Liczbę informacji, jaką można przekazać używając konkretnej liczby bitów, oblicza się według wzoru 2 do potęgi x, gdzie x to liczba używanych bitów.

Osiem bitów to jeden bajt

Pamięci i jednostki informacji

BAJT - Jednostka danych składająca się z ośmiu bitów. Jeden bajt pomieścić może niewielką porcję informacji - zazwyczaj pojedynczy znak, np. literę lub cyfrę. (256 znaków - 2 do potęgi 8)

Rozmiary pamięci RAM, dysków twardych czy plików podawane są w wielokrotnościach jednostki bajt.

Kilobajt (kB) to jednak nie 1000 bajtów, a dokładnie 1024 bajty - bierze się to z faktu, iż komputery nie liczą w systemie dziesiętnym, a binarnym. Najbardziej zbliżoną do 1000 potęgą dwójki jest 2do potęgi 10, czyli 1024.

Jednostki pamięci

Potocznie milion bajtów (dokładnie 2 do potęgi 20, czyli 1 048 576 bajtów) to megabajt (MB).

Gigabajt (GB) to około miliard bajtów (dokładnie 230 - 1 073 741 824 bajtów).

Terabajt to w przybliżeniu bilion bajtów (2do potęgi 40 czyli 1 099 511 627 776 bajtów).

PLIKI I KATALOGI( foldery )

PLIK to podstawowa jednostka przechowywania informacji na nośnikach danych. Plikiem może być dowolny program, stworzony przez użytkownika dokument czy baza danych, z której ten korzysta. Każdy plik ma swoją nazwę i w jednym folderze nie może być dwóch plików nazwanych identycznie.

W systemie operacyjnym MS-DOS nazwa pliku może się składać z ośmiu znaków oraz zapisanego po kropce maksymalnie trzyliterowego rozszerzenia pliku .

W systemie Windows plik może mieć nazwę składająca się z maksimum 255 znaków, wliczając w to rozszerzenie.

Katalog (folder) to logiczna jednostka dysku twardego lub innego nośnika danych, która pomaga zorganizować znajdujące się na nim pliki. Katalog może zawierać kolejne katalogi, zwane podkatalogami. W danym katalogu nie mogą znajdować się dwa pliki lub dwa katalogi o identycznych nazwach.

Ogólnie hardwarem nazywa się sprzęt komputerowy i odróżnia się go od software'u czyli oprogramowania.

Hardware - materialna część komputera

•płyta główna•procesor•pamięć komputerowa RAM, ROM•karta graficzna VGA•karta dźwiękowa•karta sieciowa LAN•twardy dysk•napęd optyczny

TWORZĄCE JEDNOSTKĘ CENTALNĄ

Hardwarem jest:

URZĄDZENIA KONIECZNE DO PRACY JEDNOSTKI CENTALNEJ - monitor - klawiatura - mysz

URZĄDZENIA PERYFERYJNE- sprzęt audio-wizualny- drukarka- skaner- modem

PŁYTA GŁÓWNA

mainboard –najważniejsza płyta drukowana wewnątrz komputera, na której umieszczone są wszystkie elementy, z których komputer jest zbudowany. Płyta główna łączy komponenty nie tylko mechanicznie, ale również elektrycznie i zapewnia przepływ danych pomiędzy podzespołami komputera.

Micro ATX

Mniejsze rozmiary płyty.

Zintergowana karta graficzna, muzyczna, sieciowa.

PŁYTA GŁÓWNA jest bezpośrednio wiązana z typem procesora, jaki może

być na niej zamontowany

PROCESOR

- Procesor jest układem elektronicznym, zawierającym gęsto upakowane miniaturowe mikroprzełączniki – tranzystory – realizujące funkcje logiczne.

- Procesor (CPU - centralna jednostka wykonawcza) to układ scalony, którego działanie polega na wykonywaniu instrukcji programów. Nadzoruje on i synchronizuje prace wszystkich urządzen w komputerze.

W pogoni za szybkością . . .

Wnętrze procesora

Ang. Random Access Memory nieco nieprecyzyjnie tłumaczone jest jako pamięć o dostępie bezpośrednim lub swobodnym

Pamięć, do której komputer ładuje aktualnie używane dane, tak, aby były one błyskawicznie dostępne dla procesora. RAM jest dużo szybszy od pamięci masowych, takich jak dyski twarde, napędy CD-ROM czy napędy dyskietek. Jednak w przeciwieństwie do tych typów pamięci dane zawarte w RAM giną po wyłączeniu komputera - a więc RAM do pracy wymaga stałego źródła zasilania.

RAM

PAMIĘĆ RAMRAM to układy scalone osadzone na niewielkich plastikowych płytkach, zwanych modułami pamięci. Umieszcza się je w bankach pamięci na płycie głównej komputera. Istnieją dwie podstawowe odmiany pamięci RAM montowane na płytach głównych - DRAM i SRAM (na kartach graficznych instaluje się inne, szybsze rodzaje pamięci, takie jak VRAM, SGRAM i DDR-SDRAM). Obecnie nowoczesne komputery wyposażone są w min. 256 MB pamięci RAM.

ROM

W tradycyjnym rozumieniu rodzaj pamięci zawierającej dane, które można jedynie odczytywać, bez możliwości ich modyfikacji. Nowoczesne rodzaje ROM-u np. pamięć flash pozwalają jednak na wymianę jego zawartości. Pamięć ROM jest zwykle podtrzymywana długowieczną baterią. Generalnie pamięci tego typu są wolniejsze od pamięci RAM i mają mniejszą pojemność. W pamięci ROM peceta są zapisane standardowe (fabryczne) ustawienia BIOS-u. Od ang. Read Only Memory - pamięć jedynie do odczytu.

ROM

Karta rozszerzeń, która odpowiada w komputerze za obraz wyświetlany przez monitor. Karty graficzne różnią się szybkością pracy, wielkością pamięci RAM, wyświetlaną rozdzielczością obrazu, liczbą dostępnych kolorów (głębią kolorów) oraz częstotliwością odświeżania obrazu. Typy kart: Hercules (2 kolory), CGA (4 kolory), EGA (16 kolorów), VGA (max.256 kolorów), SVGA 16.777.216 kolorów.

KARTA GRAFICZNA

KARTA GRAFICZNA

Chodzenie kart graficznych

KARTA MUZYCZNA

Karta rozszerzeń pozwalająca na odgrywanie oraz nagrywanie na komputerze dźwięku w formie plików muzycznych. Karty muzyczne umożliwiają także podłączenie do nich komputerowych głośników, wzmacniacza, mikrofonu. Praktycznie wszystkie starsze karty wyposażone są w game port, do którego można także podłączyć urządzenia MIDI. Zwana również kartą dźwiękową. Ang. sound card.

Przykład karty muzycznej

KARTA SIECIOWA Karta rozszerzeń umożliwiająca przyłączenie komputera do sieci komputerowej. Jest wyposażona w co najmniej jedno gniazdo służące do podłączenia albo kabla koncentrycznego, albo skrętki. Karty sieciowe rozróżnia się głównie ze względu na szybkość pracy - 10 lub 100 Mbps; większość produkowanych obecnie kart sieciowych jest przeznaczona do Ethernetu.

Przykład karty sieciowej

DYSK TWARDY

Element komputera służący do trwałego przechowywania danych - zostają one na nim zachowane także po wyłączeniu komputera. We wnętrzu dysku twardego znajdują się talerze (2-8), pokryte materiałem magnetycznym, nad którymi umieszczone są głowice odczytujące i zapisujące dane. Talerze wirują z prędkością tysięcy obrotów na minutę, dzięki czemu czas dostępu do informacji jest krótki, a szybkość transferu danych wysoka.

DYSK TWARDY

Dyski twarde cechuje duża pojemność (rzędu gigabajtów) za relatywnie niską cenę. Charakteryzują się one także dużą niezawodnością (znacznie większą niż popularne dyskietki magnetyczne). Ze względu na liczne elementy mechaniczne znajdujące się we wnętrzu twardego dysku możliwe jest tworzenie się bad sectorów na jego talerzach (ang. zły sektor).

Przykład HDD

NAPĘD CD-ROM

Napęd CD-ROM umożliwia komputerowi odczytywanie płyt CD-ROM, CD, CD-R, CD-RW. Podczas odczytu na dysk znajdujący się w napędzie CD-ROM pada światło lasera. W zależności od tego, czy padnie na pit, światło to zostanie odbite bądź nie. Informacje o odbiciu promienia lub o braku odbicia przekazywane są do komputera jako jedynki i zera, tworzące bity danych. Czas dostępu do informacji w typowych napędach CD-ROM wynosi około 90-120 ms, czyli jest około 10 razy dłuższy niż dla dysków twardych.

Przykład napędu CD-ROM i nośnika danych płyty CD-R

NAPĘD DVD-ROM

Urządzenie umożliwiające odczytywanie płyt DVD i DVD-ROM, a także zwykłych płyt CD, CD-ROM, CD-R, CD-RW. Zasada działania napędu jest taka sama jak napędu CD-ROM, różnica polega na wykorzystaniu innego typu lasera. Nowoczesny napęd DVD-ROM x16 ma więc szybkość transferu znacznie większą od najszybszych napędów CD-ROM.

Napęd dyskietek

Napęd dyskietek - komputerowe urządzenie elektromechaniczne, które może odczytywać i zapisywać dane na dyskietkach magnetycznych i dyskietkach magnetooptycznych. Przez napęd dyskietek rozumiemy zwykle napęd dyskietek 3.5''. Inne rodzaje napędów to: napęd dyskietek 5.25'' (obecnie już nieprodukowany), napęd Zip, napęd Jaz, napęd magnetooptyczny.

Dyskietka 5,25”

Urządzenia zewnętrzne

MONITORUrządzenie komputerowe, które wyświetla obrazy przekazywane za pośrednictwem kabla z komputera, docierające doń z karty graficznej.

Parametry : przekątna ekranu (14” – 20” )

odświeżanie (min 75Hz)

wielkość plamki ok. 0,25 mm

dla LCD czas reakcji matrycy 25 – 2 ms

Przykłady monitorów CRT, LCD

KLAWIATURAOsadzony w plastikowej obudowie zestaw klawiszy przypominający nieco wyglądem klasyczną maszynę do pisania. Naciskając odpowiednie klawisze przekazujemy dane do komputera.Klawiaturę podłącza się do komputera za pomocą kabla (są również klawiatury bezprzewodowe, które komunikują się z jednostką centralną komputera dzięki podczerwieni).

MYSZ

Urządzenie podłączane do komputera, które użytkownik przesuwa po płaskiej powierzchni w celu uzyskania ruchu kursora na ekranie monitora.

LEWY PRZYCISK

Pojedyncze lub dwukrotne kliknięcie powoduje określoną akcję w programie

PRAWY PRZYCISK

Pojedyncze kliknięcie wywołuje

menu kontekstowe

DRUKARKA

Podłączane do komputera urządzenie, które pobiera z niego dane (grafikę lub tekst), by następnie odwzorować (wydrukować) je na kartce papieru odpowiedniego formatu. Rozróżnia się : - drukarki igłowe

- drukarki atramentowe, - drukarki laserowe - drukarki termosublimacyjne.

O jakości drukarki decydują cztery parametry:

- możliwość drukowania koloru, - rozdzielczość drukarki, - szybkość wydruku (liczba stron na minutę) - wielkość pamięci.

GŁOŚNIKI

Komputerowy zestaw głośnikowy jest zazwyczaj zestawem aktywnym, w którym do jednego z głośników w komplecie wbudowany jest wzmacniacz.

Peryferyjne urządzenia cyfrowe

SKANER

APARAT CYFROWY

KAMERA CYFROWA

PRZENOŚNA PAMIĘĆ FLASH

SKANER

Urządzenie optyczno-mechaniczne, które może przekształcić zdjęcie, obraz bądź tekst w formę zrozumiałą dla komputera. Działa na podobnej zasadzie jak kserokopiarki. W wyniku jego działania nie powstaje jednak papierowa kopia, ale komputerowy plik, który można dalej obrabiać w komputerze. Zazwyczaj do skanera producent dołącza także specjalne oprogramowanie do rozpoznawania pisma (por. OCR). Skanery możemy podzielić na proste urządzenia ręczne, skanery płaskie oraz profesjonalne skanery bębnowe.

APARAT CYFROWY

Rolę, którą w zwykłym aparacie fotograficznym odgrywa błona światłoczuła (film), w cyfrowym aparacie fotograficznym spełnia układ elektroniczny o nazwie CCD. Rozpoznaje on zarówno kolory, jak i odcienie szarości. Wykonywane za pomocą aparatu cyfrowego zdjęcia są zapisywane jako plik graficzny na karcie pamięci

Aparat cyfrowy

Kamera cyfrowa

INNE AKCESORIA

Odtwarzacz mp3 Pen Drive

Oprogramowanie

Oprogramowanie - software to całość informacji w postaci zestawu instrukcji wprowadzonych do komputera dające możliwość realizacji wyznaczonych celów. Celem oprogramowania jest przetwarzanie danych w określonym przez twórcę zakresie.

Oprogramowanie jest synonimem terminów program komputerowy oraz aplikacja.

Oprogramowanie dzieli się ze względu na przeznaczenie:

•oprogramowanie systemowe - realizujące funkcje konieczne dla działania systemu komputerowego•oprogramowanie do tworzenia oprogramowania•biblioteki programistyczne oprogramowanie do wykorzystania przez inne programy•oprogramowanie użytkowe - aplikacje

przykłady oprogramowania:

•Edytor tekstu•Gry komputerowe•Oprogramowanie wbudowane w urządzenie (firmware)•Biblioteki•DTP•Systemy operacyjne•Wirus komputerowy•Baza danych

Opracowane na podstawie:

-Czasopisma komputerowe : Enter, Chip.-Wikipedia.pl-Ściąga.pl-Materiały własne-Podręcznik do gimnazjum wyd. Helion edukacja, Operon