pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv...

24
pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf Strategic Plan -/0fgLlts of]hgf_ df3, @)&%

Transcript of pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv...

Page 1: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno

hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu

e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf

Strategic Plan -/0fgLlts of]hgf_

df3, @)&%

Page 2: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

k|fSsyg

e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno cGtu{t /fli6«o uf}/jsf]

cfof]hgfsf] ?kdf gjul7t hn;|f]t tyf l;+rfO ljefuaf6 -;fljs l;+rfO ljefuaf6_ sfo{Gjogdf /x]sf]

5 . cfof]hgfsf] ;'?ª lgdf{0f sfo{ b'O{ ltxfO{ eGbf a9L ;lsO ;s]sf] 5 eg] cGo sfo{ tof/L r/0fdf

/x]sf] 5 .

o; cfof]hgfn] $=@ dL6/ Jof; / !@=@ ls=dL= nfdf] ;'?Ë dfkm{t e]/L gbLaf6 $) 3gld6/ k|lt ;]s]08

kfgL aaO{ gbLdf v;fnL alb{of / afFs] lhNnfsf s/Lj %!,))) x]S6/ e'lddf afx|} dlxgf l;+rfO ;'ljwf

pknAw u/fpg'sf] ;fy} $^=* d]ufjf6 ljB't pTkfbg ;d]t ug]{ nIf lnPsf] 5 . o; cfof]hgfdf g]kfndf

klxnf] k6s Tunnel Boring Machine (TBM) k|of]u u/L ;'?Ë lgdf{0f ug]{ sfo{ ;'? e} ;s]sf]n] g]kfnsf]

k"jf{wf/ ljsf;sf] nflu k|ljlw ljsf;df 7"nf] km8\sf] dfg]{ klxnf] 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf ;d]t

ePsf]n] of] cfof]hgf ljif]z dxTjsf] /x]sf] 5 .

pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfnosf] dlGq:t/Lo lg0f{ofg';f/ cfof]hgf lgb]{zs tyf cGo sd{rf/Lsf]

x]/km]/ eP kirft cfof]hgfnfO{ :ki6 lbzflgb]{z ug{ of] /0fgLlts of]hgf tof/ kfl/Psf] 5 . cfof]hgfsf]

jt{dfg cj:yf, ljBdfg ;d:ofx? cflbsf] ljin]if0f u/L cfjZos ;+/rgf, dfgj ;+;fwg, >f]t,

;fwgx?sf] oyfy{ klxrfg u/L cfof]hgfnfO{ tf]lsPsf] ;dodf, cg'dflgt nfut / u'0f:t/df ;DkGg

ug{ eflj of]hgf ;d]t tof/ ug]{u/L of] /0fgLlts of]hgf (Strategic Plan) kq tof/ ul/Psf] 5 .

cfof]hgfnfO{ of] cj:yf;Dd Nofpg ljutdf 7"nf r'gf}tLx? ;fdgf ug{'sf] ;fy} cys ldlxg]t ug{'x'g]

k"j{ cfof]hgf lgb]{zs tyf cGo sd{rf/Lx?df xflb{s cfef/ tyf pRr cfb/ ;Ddfg k|sf6 ub{5f}+ .

cfufdL lbgdf cfof]hgfn] lnPsf] p2]Zox? k'/f ug]{ u/L ;DkGg ug{ ;j}sf] ;fy ;xof]u x'g] ljZjf;

ln+b} ;f]sf] nflu clkn ub{5f}+ .

cfof]hgf lgb]{zs tyf ;du| cfof]hgf kl/jf/

e]/L jjO 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf

df3, @)&%

Page 3: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

! k[i7e'dL

k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

u/L s'nf]sf] dfWodaf6 v]taf/Ldf kfgL k'of{O l;+rfO ub}{ cfPsf]df ;/sf/L :t/df lj=;= !(*% df rG›

gx/sf] lgdf{0f u/L b]zdf klxnf] cfw'lgs l;rfO k|0ffnLsf] z'?jft ul/Psf] lyof] .

lj=;+=@))( df gx/ ljefusf] ?kdf :yfkgf eO{ l;+rfO tyf hnjfo' lj1fg ljefu x'Fb} @)$$ ;fndf

l;+rfO ljefusf] gfdfs/0f u/L of] ljefu ;du| l;+rfO ljsf;sf] k|ltlglw ;+:yfsf] ?kdf :yflkt eO{

o; If]qdf sfo{ ub}{ cfPsf] lyof] . g]kfn ;+3Lo ;+/rgfdf uP kZrft lj=;+= @)&% df l;+rfO ljefu /

hn pTkGg k|sf]k Joj:yfkg ljefunfO{ Pp6} jgfO{ hn>f]t tyf l;+rfO ljefusf] u7g ul/Psf] 5 .

cGo p2]Zox?sf] cnfjf gjul7t hn>f]t tyf l;+rfO ljefun] j9\bf] hg;+Vof / cfly{s pGgltjf6

j9\g hfg] vfWofGg cfjZostf k"lt{ ug{ ;+rfOsf 7"nf ef}lts ;+/rgf lgdf{0f, cGt/hnfwf/ (Interbasin

Transfer) / ax'p4]ZoLo cfof]hgfx?sf] ljsf; ug{'sf] ;fy} o; If]qsf] ;du| Ifdtf clej[l4 ug]{ /x]sf]

5 .

b]zsf] s'n If]qkmn !,$&,!*,!)) x]S6/ dWo] s'n s[lif of]Uo If]qkmn @^,$!,))) x]S6/ /x]sf]df s'n

l;+rfO of]Uo hldg sl/j !&,^^,))) x]S6/ dfq /x]sf] 5 . ljutsf ljleGg k|of;x?af6 xfn ;Dd s'n

!$,##,@*& x]S6/ hldgdf l;+rfO ;+/rgfx? lgdf{0f eO{ o; ljefun] l;+rfO ;'ljwf k'of{O/x]sf] 5 .

h;df $,$#,#^% x]= hldg e"ldut l;+rfOaf6, !,&^,(@% x]= hldg k/Dk/fut l;+rfO k|0ffnLaf6 /

*,!#,)^& x]= hldg ;tx l;+rfOaf6 l;+lrt ePsf] 5 . l;+lrt hldg dWw] sl/j #%Ü e'lddf dfq jfx|}

dlxgf l;+rfO ;]jf pknAw u/fpg ;lsPsf] 5 .

hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu cGt/ut ;+rflnt sfo{qmdx? dWw] /fli6«o uf}/j cGt/utsf cfof]hgfx?sf]

?kdf l;S6f l;+rfO cfof]hgf, /fgL hd/f s'nl/of l;+rfO cfof]hgf, aaO l;+rfO cfof]hgf / e]/L aaO{

8fOe;{g jx'p2]ZoLo cfof]hgf u/L rf/j6f cfof]hgfx? /x]sf 5g\ . h;dWw] e]/L aaO{ 8fOe;{g

jx'p2]ZoLo cfof]hgf j]l;g 8fO{e;{g tyf jx'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ?kdf Ps dxTjk"0f{ / ;du| hn;|f]tsf]

If]qdf sfo{ ug]{x?sf] nflu uj{sf] cfof]hgfsf] ?kdf /x]sf] 5 .

ctM /fli6«o uf}/jsf] e]/L aaO{ 8fO{e;{g jx'p2]ZoLo cfof]hgfsf] jt{dfgsf] cj:yf ljBdfg ;d:ofx?

cflbsf] ljin]if0f u/L cfj:os ;+/rgf, dfgj ;+;fwg, >f]t, ;fwgx?sf] oyfy{ klxrfg u/L cfof]hgfnfO{

tf]lsPsf] ;dodf, cg'dflgt nfut / u'0f:t/df ;DkGg ug{ eflj of]hgf ;d]t tof/ ug]{u/L of]

/0fgLltkq (Strategic Paper) tof/ ul/Psf] 5 .

@ e]/L aaO{ 8fO{e;{g cfof]hgfsf] /0fgLltkqsf] p2]Zox?

e]/L jjO 8fO{e;{g cfof]hgfsf] /0fgLltkqsf p2]Zox? lgDg cg';f/ x'g]5g\ .

e]/L jjO 8fO{e;{g jx'p2]ZoLo cfof]hgfsf] jt{dfgsf] cj:yf -k|ult_, ;d:of, sldsdhf]/L,

cj;/ / r'gf}ltx?sf] oyfy{ lrq0f ug]{ .

Page 4: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

cfof]hgfsf] nflu cfj:os >f]t, ;fwgx?sf] oyfy{ klxrfg u/L cfof]hgfnfO{ tf]lsPsf] ;dodf,

cg'dflgt nfut / u'0f:t/df ;DkGg ug{ eflj of]hgf tof/ ug]{ .

cfof]hgfaf6 eljiodf 8fO{e;{g cfof]hgfx?sf] tyf ax'p2]ZoLo cfof]hgfx?sf] sfof{Gjog ug{

o; ;DjGwL ljleGg kIfx?sf] ljin]if0f u/L ljsf; tyf ;+rfng cfjwf/0ffx? tof/ ug]{ .

o; cfof]hgfsf] nflu cfjZos ;+/rgf, dfgj ;+;fwg, ;|f]t ;fwgsf] oyfy{ lrq0f ug]{ / ljleGg

lgsfo;+u ug]{ ;dGjosf] ;DjGwdf ;d]t ljin]if0f ug]{ .

# e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] kl/ro

g]kfndf xfn ;Dd ljsf; ul/Psf w]/} h;f] l;+rfO of]hgfx?df demf}nf tyf ;fgf gbLx?sf] kfgL pkof]u

ul/Psf / jiff{bdf yk kfgL pknJw u/fpg] (Monsoon Supplement Irrigation System) k|s[tLsf

5g\ . oL gbLx?df ;'Vvf ;dodf w]/} g} sd kfgL x'g] x'gfn] cfaZos dfqfdf kfgL pknAw gePaf6

ljsl;t l;+rfO k|0ffnLx?df afx|} dlxgf l;+rfO ;'ljwf pknJw x'g ;ls/x]sf] 5}g . h;n] ubf{ s[lif

pTkfbgdf pNn]vgLo a[l4 gePsf] ca:yf 5 . g]kfnsf lxdgbL ;|f]t ePsf gbLx?sf] kfgLnfO{ demf}nf

gbLx?df :yfgfGt/0f ug{ ;lsPdf ljsl;t l;+rfO k|0fnLx?sf] k"0f{ ?kdf pkof]u u/L s[lif pTkfbgdf

j[l4 e} d'n'sdf vfBfGg ;+s6sf] ;d:of ;dfwfg ug{ ;lsg] b]lvG5 . o:tf] k|of; :j?kg} g]kfndf

l;+rfO ljefuaf6 klxnf] ax'p2]ZoLo cfof]hgf “e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf” sf] sfof{Gjog

k|lqmof tLj| ultdf cl3 a9fOPsf] 5 .

o; cfof]hgf cGtu{t ;'v]{t lhNnfsf] e]/Lu+uf g=kf=sf] lrKn] l:yt e]/L gbLdf !!$ dL6/ nfdf] Jof/]h

;lxt !%* dL6/ l8;]G8LËa]l;g / 6g]n kf]6{nsf] lgdf{0f ul/g] 5 . ;fy} $=@ dL6/ Jof; / !@=@ ls=dL=

nfdf] ;'?Ë dfkm{t $) 3gld6/ k|lt ;]s]08 kfgL aaO{ gbLdf v;flng] 5 . s/Lj !%# dL6/ x]8sf]

pkof]u ub}{ @#=$ d]=jf= Ifdtfsf b'Oj6f 6jf{Ogaf6 $^=* d]ufjf6 ljB't pTkfbgsf] Ifdtfsf] law'tu[x

lgdf{0f u/L sl/j $)) luufjf6 cfj/ ljw't pTkfbg ul/g]5 . cfof]hgf ;DkGg ePkl5 aaO{ gbLdf

pknAw x'g] yk kfgLaf6 aaO{ x]8jS;{ pkof]u ub]{ alb{of / afFs] lhNnfsf s/Lj %!,))) x]S6/ e'lddf

afx|} dlxgf l;+rfO ;'ljwf pknAw x'g]5 .

g]kfndf klxnf] k6s Tunnel Boring Machine (TBM) k|of]u u/L ;'?Ë lgdf{0f ul/g] of] cfof]hgfn]

g]kfndf k|ljlw ljsf;df 7'nf] km8sf] dfg]{ ck]Iff /flvPsf] 5 .

cfof]hgf ljsf;sf] nflu cfof]hgf sfof{no lj/]G›gu/, ;'v]{tdf ldlt @)^*÷)%÷)& df :yfkgf u/L

lgdf{0f sfo{ cf=a= @)^*.^( df z'? ul/Psf] lyof] / z+;f]lwt ;do tflnsf cfg';f/ cf=a= @)&(.)*)

df ;DkGg ug]{ nIo /x]sf] 5 . o; cfof]hgf g]kfn ;/sf/sf] ;|f]tdf ax'p2]ZoLo, hn :yfgfGt/0f

cfof]hgfsf] ?kdf cfuf8L j9fOPsf] 5 .

cfof]hgfsf] z'? nfut cg'dfg ? !^ ca{ $# s/f]8 /x]sf]df xfn ;+zf]lwt u'?of]hgf -:jLs[t ldltM

@)&%.)*.!)_ cg';f/ nfut cg'dfg #^ ca{ *) s/f]8 /x]sf] 5 . h;df e]/L aaO{ 8fOe;{g tkm{ ##

ca{ !( s/f]8 / e]/L sf]/L8/ ljsf; cfof]hgf tkm{ # ca{ ^! s/f]8 /x]sf] 5 .

Page 5: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

lrq g+= !M cfof]hgf n] cfp6 tyf l;+lrt If]q

Page 6: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

$ e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] lbw{sflng b[li6sf]0f

$=! e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] b'/b[li6 (Vision)

“s[lifof]Uo e'lddf afx|}dlxgf l;+rfO pknJw u/L s[lif pTkfbg / pTkfbsTj a[l4 tyf hnljB't pTkfbg

u/L b]zsf] lbuf] cfly{s j[l4 xfl;n ug{ cGt/ hnfwf/ hn :yfgfGt/0f tyf ax'p2]ZoLo hn;|f]t

cfof]hgfx?sf] ljsf; cfw'lgs k|ljlwsf] ;kmn k|of]u u/L ug]{ “

$=@ cfof]hgfsf] ld;g (Mission)

j]l;g 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf; u/L s[lifof]Uo e'lddf afx|}dlxgf l;+rfO ;]jf pknJw

u/fpg'sf] ;fy} hnljB't / cGo kmfObf lng] .

;'?ª lgdf{0f ug{ cfw'lgs k|ljlw -6g]n af]l/Ë d]l;g_ sf] ;kmn k|of]u u/L o:tf k|ljlw g]kfnsf] cGo

k"jf{wf/ ljsf;df ;d]t k|of]u ug]{ .

8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfx?sf] lgdf{0f ug{ ;fj{hlgs If]qsf] Ifdtf clej[l2 ug]{ .

$=# cfof]hgfsf] p2]Zox? (Objectives)

cf=j= @)&(÷)*) ;Dd cfof]hgf ;Dkg u/L afFs] / jlb{ofsf] %!,))) x]S6/ hldgdf afx|} dlxgf

l;+rfO ;]jf pknJw u/fpg e]/L gbLaf6 $) 3gld6/ k|lt ;]s]08 kfgL aaO{ gbLdf v;flng] ;fy}

$^=* d]=jf= hnljB't / cGo kmfObfx? ;d]t lng] .

!@=@ lsnf]ld6/ ;'?Ë lgdf{0fdf 6g]n af]l/Ë d]l;gsf] k|of]u ug]{ .

hn;|f]t tyf l;+rfO If]qdf sfo{/t k|ljlwsx?sf] ax'p2]ZoLo cfof]hgf ljsf; tyf TBM h:tf

k|ljlwsf] k|of]u ug{ k|fljlws Ifdtf clej[l2 ug]{ .

cfof]hgf k|efljt If]q -e]/L sf]l/8/÷aaO{ sf]/L8/ ;d]t_ df ;f}o{ tyf ljB'lto lnˆ6 l;+rfO k|0ffnLsf]

lgdf{0fsf] ;fy} cGo k'jf{wf/x?sf] ljsf; ug]{ .

$=$ e]/L –jjO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] kmfObfx? (Benefits)

e]/L–jjO{ 8fO{e;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;af6 lgDg kmfO{bf lng ;lsG5 M

e]/L–jjO{ 8fO{e;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;af6 %!,))) x]S6/ hldgdf jfx|} dlxgf l;+rfO

;]jf, $^=* d]ufjf6 hnljB't -kmd{ kfj/_ -/g ckm b l/e/ k|s[tL cg';f/ sl/j !%) d]ufjf6

j/fj/ x'g cfpg'sf] ;fy} ;'Vvf ;dodf ;d]t e/kbf]{ ljB't cfpg]_ sf] ;fy} cGo cfdf]b–k|df]b,

ko{6g tyf jftfj/0fLo kmfObf lng ;lsg]5 .

e]/L–jjO{ 8fO{e;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;af6 xfn lgdf{0fflwg jjO{ l;+rfO k|0ffnLdf e/kbf]{

tl/sfjf6 afx|} dlxgf l;+rfO ;'ljwf pknAw x'g'sf ;fy} ;tx / e'ldut hn;|f]tsf] ;+of]hgfTds

Page 7: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

?kdf lbuf] pkof]uaf6 pQm If]qsf] pj{/ e'lddf s[lif pTkfbg tyf pTkfbsTj a[l4u/L xfn s[lifdf

ePsf] cfoftsf] c;Gt'ng (Trade Deficit) sd ug{ d2t k'of{pg] 5 .

g]kfnsf] xfO{8«f]nf]hL cg';f/ jjO{ j]l;gdf ;'Svf ;dodf x'g] hn>f]tsf] cko{Kttf nfO{ k'lt{ ug]{

pko'Qm ljsNk x'g]5 .

af+s] / alb{of If]qdf e'ldut hn;|f]tsf] pkof]ujf6 36\g yfn]sf] e"kfgLsf] ;tx e]/L jjO{ 8fO{e;{g

ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;af6 e"ldut hn;|f]t l/rfh{ x'g] / o;af6 bL3{sfnLg ?kdf pQm

If]qsf] lbuf] hn;|f]tsf] Joj:yfkg x'g'sf] ;fy} alb{of /fli6«o lgs'~hn] ;d]t jftfj/0fLo kmfO{bf lng

;Sg] 5 .

hnjfo' kl/jt{gsf] sf/0fjf6 cfpg] ;d:ofx? lg/fs/0fsf] nflu e]/L–jjO{ 8fO{e;{g ax'p2]ZoLo

cfof]hgf h:tf cfof]hgfx?sf] ljsf; pko'Qm ljsNk x'g] 5 .

e]/L–aaO{ 8fO{e;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;af6 ;fa{hlgs If]q -gjul7t hn;|f]t tyf l;+rfO

ljefu_ sf] ax'p2]ZoLo tyf cGt/hnfwf/ hn;|f]t cfof]hgfx?sf] ljsf;sf] nflu Ifdtf clej[l4

x'g'sf] ;fy} o:t} k|s[ltsf cGo cfof]hgfx? lgdf{0f ug{ ;xof]uL x'g]5 .

o; cfof]hgf ;DkGg eP kZrft afx|} dlxgf l;+rfO{ pknAwtfaf6 s[lif pTkfbg a9\g uO{ aflif{s #=!)

ca{ ?k}of ck|ToIf / ljB'taf6 ?= #=@# ca{ ?k}of -? *=$ k|lt o'lg6 sf] b/df_ k|ToIf u/L aflif{s

hDdf ?= ^=## ca{ ?k}of kmfObf x'g] cg'dfg ul/Psf] 5 -cf=a= @)&$÷&% sf] d"No lgwf{/0f cg';f/_ .

;fy} ljB't b/ ? !)=%) k|lt o'lg6 x'Fbf ljB'taf6 aflif{s ?= $=)# ca{ kmfObf x'g] 5 . cfof]hgfsf]

z'? nfut cg'dfg ? !^ ca{ $# s/f]8 /x]sf]df xfn ;+zf]lwt u'?of]hgf -:jLs[t ldltM @)&%.)*.!)_

cg';f/ nfut cg'dfg #^ ca{ *) s/f]8 /x]sf] 5 .

l;+rfO

If]q

sdf08

Pl/of -x]=_

cfof]hgf gx'Fbf

xfnsf] kmfObf -?_

cfof]hgf kZrft

kmfObf -?_

cfof]hgf kZrft

yk kmfObf -?_ s}lkmPt

efu– ! 21000 866851650 1974640500 1107788850 xfnsf] aaO{ l;+rfO

cfof]hgfsf] If]q efu– @ 15000 632357650 1410457500 778099850

efu– # 6000 78206850 747123000 668916150 gofF If]q– alb{of

efu– $ 9000 80658450 626917500 546259050 gofF If]q– afFs]

hDdf 51000 1658074600 4759138500 3101063900

xfO8«f]kfj/ If]q af6 x'g] kmfObf

ljj/0f OsfO{ kl/df0f s}lkmPt

s"n jfli{fs phf{ pTkfbg lu=jf=306f 404.75

lalqmof]Uo jfli{fs phf{ pTkfbg lu=jf=306f 384.50

phf{ b/ ?= ls=jf=÷306f 8.4 kmd{ OghL{ pTkfbg x'g]

aflif{s cfDbfgL -? *=$÷ls=jf=306f sf] b/df ?= 3229800000

aflif{s cfDbfgL -? !)=%÷ls=jf=306f sf] b/df ?= 4037250000

gf]6M cfof]hgfaf6 kmd{ ljB't pTkfbg x'g] x'Fbf ljB't lalqm b/ hnfzoo'Qm cfof]hgf nfO{ x'g] b/ lng

;lsg] x'gfn] ljB'taf6 x'g] kmfObf yk x'g] b]lvG5 .

Page 8: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

% :jf6 ljin]if0f (SWOT Analysis)

%=! ;jn kIf (Strengths)

e]/L aaO{ 8fOe;{g cfof]hgfsf] ;jn kIfx? lgDg /x]sf 5g\ .

o; cfof]hgf l;+rfO, hnljB't tyf cGo kmfObf lng ;lsg] cfsif{s cfof]hgfsf] ?kdf /x]sf] .

d'Vo r'gf}tL /x]sf] 6g]n lgdf{0f sfo{sf] k|utL / klxnf] k6s k|of]udf NofOPsf] 6g]n af]l/Ë d]l;gsf]

k|utL g]kfnsf] ef}uf]lns÷ef}ule{s hf]lvdo'Qm kl/l:yltdf ;d]t pT;fxhgs /x]sf], cfof]hgfsf]

lj:t[t cWoog tyf jftfj/0fLo cWoog Pj+ l8hfOg k'g/fjnf]sg sfo{ ;d]t ;DkGg eO{ af+sL

lgdf{0f sfo{ ;'? ug{ ;Sg] cj:yfdf /x]sf] .

g]kfn ;/sf/n] e]/L aaO{ 8fOe;{g cfof]hgfnfO{ /fli6«o uf}/jsf] cfof]hgfsf] ?kdf lnO k|fyldstfsf]

;fy sfof{Gjogdf nu]sf] -ah]6 tyf cGo ;|f]tsf] z'lglirttf ePsf]_ .

pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno Pj+ hn;|f]t tyf l;+rfO ljefusf] /rgfTds ;xof]u tyf

k|fyldstfdf /x]sf] .

;Dk'0f{ ;/f]sf/jfnfx?sf] ;sf/fTds ;xof]u ldn]sf] .

%=@ b'j{n kIfx? (Weaknesses)

e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;sf sldsdhf]/Lx? tyf b'j{n kIf jf ;d:ofx? lgDg

/x]sf 5g\ .

e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf h:tf cGt/hnfwf/ ax'p2]ZoLo cfof]hgfx?sf] ljsf;df

cfjZos k|ljlws dfgj ;+;fwg kof{Kt dfqdf b]zdf pknJw x'g ;s]sf] 5}g . o:tf cfof]hgfx?df

ax'–cfoflds bIftfsf] cfjZostf kg]{ ePsf]df Ifdtfsf] cefj /x]sf] 5 . o;sf/0f o:tf cfof]hgfx?

ljsf; ug{ k/fdz{bftf, lgdf{0f Joj;foL tyf :jtGq k/fz{bftfx? j9L ljb]zL x'g] x'gfn] k/lge{/tf

j9\g'sf] ;fy} nfut ;d]t a9L x'g] u/]sf] 5 .

cfof]hgfsf] ;'?Ë lgdf{0f sfo{ lgdf{0f ;DkGg ug'{ kg]{ ;doeGbf cufj} ;DkGg x'g] cj:yf /x]sf] t/

jf+w tyf ljB'tu[x lgdf{0f sfo{df l9nfO x'g hfFbf nuflgsf] ;Defljt kmfObfsf] cj;/af6 s]xL ;do

jl~rt x'g'k/]sf]] 5 .

e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf h:tf 7"nf cfof]hgfx? lgdf{0f ubf{ :yflgox?sf] pRr

cfs+fIff x'g] x'gfn] dfu Joj:yfkg, :yfgLo JolQmx?sf] cj/f]w, b08lxgtfsf] cj:yf, ;'/Iff h:tf

;d:ofx? cfpg] u/]sf 5g\ . o;df ;/sf/n] pko'Qm jftfj/0f lgdf{0f ug{ ;s]sf] 5}g .

e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;sf] nflu laleGg lgsfo;Fu ;fy} xfnsf] ;+3Lo

;+/rgfdf tLg txsf] ;/sf/ ;+usf] ;dGjodf ;d]t ;d:of cfpg yn]sf] 5 .

Page 9: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

hUuf k|lKtdf ljleGg ;d:ofx? cfpg] u/]sf], cToGt nfdf] k|s[of x'g], rng rlNt eGbf / ;/sf/L

b/ eGbf w]/} dfu x'g], al9 ljjfb x'g] ePsf]n] e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf h:tf

cfof]hgfx? k|efljt x'g] u/]sf 5g .

tYof+s ;+sng, e08f/0f tyf Joj:yfkgdf j}1flgs k¢ltsf] k|of]u ug]{ k/Dk/f gx'g', o;tkm{ sd

rf;f] tyf Go'g ah]6 lalgof]hg x'gfn] o:tf] ;+:sf/sf] ljsf; e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo

cfof]hgf h:tf cfof]hgfdf ;d]t ug{ ;lsPsf] 5}g .

jg tyf jftfj/0f If]qsf] cj/f]w tyf l:js[tLdf x'g] l9nfOn] cfof]hgf k|efljt x'g] u/]sf] 5 .

lgdf{0f ;fdflu|sf] pknAwtf, gbL hGo lgdf{0f ;fdflu| -9'Ëf, lul6, jfn'jf_ k|fKtLdf /fli6«o lgs'~h

:yfgLox?sf] cj/f]wn] cfof]hgfx? lgdf{0fdf ;d:of x'g] u/]sf] 5 .

/fli6«o uf}/jsf cfof]hgfx?nfO{ 5'§} Joj:yf gx'g', c? cfof]hgf ;/x Jojxf/ ul/g', k|of{Kt ah]6

lalgof]hg, :yfgLo JolQmx?sf] cj/f]w, zflGt ;'/Iff, jg tyf jftfj/0fLo l:js[tL, lgdf{0f ;fdflu|sf]

-lu6L, jfn'jf, 9'Ëf_ Joj:yfkgdf ljz]if Joj:yf ePsf] 5}g .

%=# 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;sf cj;/x? (Opportunities)

e]/L aaO{ h:tf cGt/–hnfwf/ ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;af6 lgDg cj;/x? l;h{gf x'g] b]lvG5 .

o; cfof]hgfsf] ;kmn sfof{Gjog af6 hn>f]t If]qsf] b'Oj6f kIfdf gofF cfofd ljsf; x'g] cj:yf b]lvPsf]

5 . klxnf], kof{Kt kfgL ePsf] e]/L gbL a]l;gsf] kfgL cGt/ hnfwf/ hn :yfgfGt/0fsf] dfWodaf6 kfgLsf]

cefj ePsf] aaO{ gbL a]l;gdf :yfgfGt/0f u/L To; If]qsf] hn>f]t Joj:yfkgdf dxTjk"0f{ pknAw xfl;n

ug{ ;lsg] 5 . bf]>f], ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;af6 hn>f]tsf] clwstd tyf ax'cfoflds pkof]u

ug{ ;lsg] 5 .

cfof]hgfsf] ljsf;jf6 afFs] / alb{of lhNnfsf %!,))) x]S6/ hldgdf jfx|} dlxgf l;+rfO ;]jf pknAw

u/fpg ;lsg] 5 .

cfof]hgfsf] ljsf;jf6 sl/j $^=* d]ufjf6 ljB't -;'Vvf ;dodf ;d]t_ pTkfbg ug{ ;lsg] 5 .

cfof]hgfn] s[lif pTkfbg / pTkfbsTj clej[l4 eO lbuf] cfly{s ljsf;df 6]jf k'of{pg] 5 .

cfof]hgf ljsf;jf6 hn>f]t tyf l;+rfO ljefusf] If]qsf] Ifdtf clea[l4 eO{ eljiodf o:tf 7'nf

cfof]hgfx?sf] lgdf{0f Pj+ ;~rfndf cfTdlge{/ x'g ;lsg] 5 .

o; cfof]hgfsf] ljsf; kZrft ;+3 / k|b]z larsf] ;fem]bf/Ldf cfof]hgf ;~rfng ug{ vfsf tof/ ug{

;lsg] 5 .

%=$ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljsf;sf r'gf}ltx? (Threats/Challenges)

g]kfndf cGt/–hnfwf/ ax'p2]ZoLo cfof]hgfx?sf] ljsf; ug{ lgDg r'gf}ltx? /x]sf 5g\ .

l;+rfO gLltn] jif}{el/ l;+rfO ;'ljwf pknAw u/fpg] nIo lnPsf]n] e]/L aaO{ 8fOe;{g h:tf] dxTjk"0f{

cfof]hgfnfO{ ;dodf, tf]lsPsf] nfut cfg'dfg tyf u'0f:t/df ;DkGg ug{ gjul7t hn;|f]t tyf

Page 10: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

l;+rfO ljefun] o; cfof]hgf lgdf{0fjf6 oy]i7 Ifdtf ljsf; u/L o:t} k|s[ltsf cGo cfof]hgfx?

tyf cem 7'nf cfof]hgfx?sf] ljsf; ug{' .

cfof]hgf;Fu Plss[t ?kdf /x]sf] / cfof]hgfjf6 8fO{e6{ ul/Psf] kfgL k|of]u ug]{ aaO{ l;+rfO

cfof]hgfnfO{ klg Plss[t 9+uaf6 ljsf; ug{' ;fy} aaO{ If]qdf eljiodf l;+rfO ;'ljwf pknJw x'g]

hldg s[lifsf] nflu ;'/lIft /fVg' .

hgtf tyf ;Dk'0f{ ;/f]sf/jfnf x?sf] cfof]hgfaf6 pRr cfsf+Iff /x]sf]df ;|f]t ;fwg nufot ljleGg

lsl;dsf l;ldttfsf] ljrdf cfof]hgfnfO{ ›'t ultdf ljsf; ug{' .

;+3Lo g]kfndf ;+3 / k|b]z aLr, k|b]z / k|b]z aLr / :yflgo tx aLr pknAw hn>f]tsf] afF8kmfF8sf]

ljifodf ljjfbx? b]vf kg{ yfn]sf 5g\ . o; ;DjGwdf o; cfof]hgf klg b'O{j6f k|b]zdf cjl:yt

/x]sf]n] ;+3, k|b]z / :yflgo tx lar pko'Qm ;dGjo tyf k|ltkmn afF8kmfF8sf] ljifodf eljiodf

x'g;Sg] åGb Joj:yfkg ug{' .

o; cfof]hgf, hnfwf/ If]q tyf sdf08 If]q ;d]tdf hnjfo' kl/jt{gsf] sf/0faf6 kfgLsf]

pknAwtfdf cfPsf] sld tyf af9L, klx/f], e'Ifo af6 pTkGg hf]lvd ;DjGwdf kof{Kt cWoog ug{'

/ ;f]sf] pko'Qm Joj:yfkg ug{' .

cfof]hgf ax'p2]ZoLo k|s[ltsf] ePsf] / hnljB't ljsf;df lglh If]qnfO{ ;d]t v'Nnf ul/Psf]n]

cfof]hgf ;+rfng df]8fln6Ldf l;h{gf x'g;Sg] cgfjZos å'ljwfsx? lg?k0f ug'{ .

^ cfof]hgfsf] u'?of]hgf tyf xfn;Ddsf] k|ult

la=;+=@)^& ;fndf ul/Psf] k|f/lDes cWoogsf] cfwf/df o; cfof]hgfsf] s"n nfut ?= !^ ca{ $#

s/f]8 cg'dfg ul/Psf] lyof] . la=;+=@)^( efb| df Butwal Power Cpmpany/ERMC af6 ul/Psf]

lj:t[t cWoog k|ltj]bg cg';f/ o; cfof]hgsf] s"n nfut ?= @^ ca{ !& s/f]8 /x]sf] lyof] . pQm

lj:t[t cWoog k|ltj]bg nfO{ cWofjlws u/L :jLs[t ul/Psf] ;+zf]lwt u'?of]hgf -:jLs[t ldltM

@)&%.)*.!)_ cg';f/ nfut cg'dfg ## ca{ !( s/f]8 /x]sf] 5 . e]/L sf]/L8f]/ l;+rfO lasf;

cfof]hgfsf] s"n nfut cg'dfg # ca{ ^! s/f]8 /x]sf] 5 .

l;=

g+=

a=p=lz=g+

=

cfof]hgf÷

sfo{qmd

of]hgfsf]

gfd

vl/b u'?of]hgf

:jLs[t ldlt

/sd -?= nfvdf_

cf=a=

@)&$÷&%

;Dd

cf=a=

@)&%

÷&^

cf=a=

@)&^÷

&&

cf=a=

@)&&÷

&*

cf=a=

@)&*÷

&(

cf=a=

@)&(÷*

) s"n /sd

! 308150

e]/L aaO{

8fOe;{g

ax'p2]ZoLo

cfof]hgf

e]/L aaO{

8fOe;{g

ax'p2]ZoLo

cfof]hgf

@)&%.)*.!) 63450 58350 60227 54605 56362 38973 331966

@ 308150

e]/L aaO{

8fOe;{g

ax'p2]ZoLo

cfof]hgf

e]/L

sf]/L8f]/

l;+rfO

lasf;

cfof]hgf

@)&%.)*.!) 1963 2437 6625 7665 8910 8511 36111

hDdf 65413 60787 66852 62270 65272 47484 368077

Page 11: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

cfof]hgfsf] ljleGg sDkf]g]G6 jfOh nfut cg'dfg o; k|sf/ /x]sf] 5 .

cfof]hgfsf] xfn;Dd -@)&% kf}if d;fGt ;Dd_ sf] ;du| k|ult o; k|sf/ /x]sf] 5 .

l;=

g+= sfo{sf] ljj/0f nfut -?=_

ef/

-Ü_

k|ult

-Ü_

ef}lts

k|ult

-Ü_

xfn;Ddsf]

vr{

-? s/f]8_

! 6g]n lgdf{0f sfo{ 105,697.30 28.72 86.00 24.7 809.11

@ 6g]n lgdf{0f k/fdz{ ;]jf 5,642.10 1.53 86.00 1.3

# l;len lgdf{0f -x]8jS;{, ;h{ ;fˆ6 / kfj/xfp;_sfo{ 129,346.00 35.14 5.00 1.8

$ xfO8«f]d]sflgsn lgdf{0f tyf h8fg sfo{ 30,381.00 8.25 2.00 0.2

% On]S6«f]d]sflgsn lgdf{0f tyf h8fg sfo{ 37,550.00 10.20 2.00 0.2

^ l;len, xfO8«f]d]sflgsn / On]S6«f]d]sflgsn lgdf{0f

sfo{sf nflu k/fdz{ ;]jf 9,500.00 2.58 7.00 0.2

& k|zf/0f nfOg tyf cGo k"jf{wf/ lgdf{0f sfo{ 4,150.00 1.13 0.00 0.0

* jftfj/0fLo ;+/If0f, ;fdflhs ;'wf/ tyf hUuf k|flKt

sfo{ 9,700.00 2.64 20.00 0.5

( e]/L sf]/L8f]/ l;+rfO lasfz lgdf0f{ sfo{ 36,111.00 9.81 25.00 2.5 23.18

hDdf 368,077.40 100 31.3 832.28

s"n ef}lts k|ult -k|ltzt_ 31.30

s"n ljlQo k|ult -k|ltzt_ 22.61

टनले ननर्माणकमर्ा - रु.

१,०५६९७।३२ लमख35%

टनेल ननर्माण परमर्र्ा सेवम -रु. ५६४२.१० लमख 2%

नसनिल ननर्माण कमर्ा -रु. १२१०८० लमख

40%

हमइड्रोरे्कमननकलननर्माण तथम जडमन

कमर्ा - रु. २८४४०लमख9%

इलेक्ट्रोरे्कमननकल ननर्माण तथम जडमन कमर्ा - रु. ३५१५० लमख 11%

नसनिल, हम.रे्. र इ.रे्.कम लमनि परमर्र्ा सेवम - रु. ९५०० लमख

3%

Page 12: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

& cfof]hgfsf] jt{dfg cj:yf

&=! ;'?ª lgdf{0f

6g]n af]l/+u d]zLg h8fg eO{ ;'?Ë lgdf{0f sfo{ tLj| ultdf e}/x]sf] 5 . hDdf !@=@ ls=dL dWw] kf}if

d;fGt ;Dd !)=%) ls= dL 6g]n lgdf{0f sfo{ ;DkGg eO{;s]sf] 5 . rfn' cf=a= df ;'?Ë lgdf{0f sfo{

;DkGg ug]{ ul/ sfo{ ePsf] 5 .

;'?Ë lgdf{0f sfo{

7]sf]bf/ sDkgLM rfOgf cf]e/l;h OlGhlgol/Ë u|'k sDklg (COVEC)

;Demf}tf ldlt M @)&! df3 !% (Jan 29, 2015)

;Demf}tf /sd M !) ca{ %^ s/f]8 (& nfv

sfd z'? ldlt M @)&@ h]i7 @! (Commencement Date: June 04, 2015)

;DkGg ug'{kg]{ ldltM @)&^ r}q !% (March 28, 2020)

;'?Ë lgdf{0f ;'? ldltM @)&$ sflt{s @) (November 6, 2017), TBM Technology sf] k|of]u ;'? ul/Psf]

&=@ ;'?Ë lgdf{0f k/fdz{bftf

;'v]{t lhNnf, e]/L uËf gu/kflnsf, xfQLvfndf lgdf{0fflwg e]/L aaO{ 8fO{e;{g ax'p4]lzo cfof]hgfsf]

;'?Ë lgdf{0f sfo{nfO{ ;kmntfk"j{s ;dod} ;DkGg ug{ cfjZos k|fljlws ;xof]u, 7]Ssf Joj:yfkg tyf

u'0f:t/ lgoGq0f ;]jfsf] nflu Contract No.01/HRT/BBDMP cGtu{t o; cfof]hgf tyf >L GEODATA

Engineering S.p.A, Italy in association with Sustainable Infrastructure Development Foundation,

aLr # h'nfO{ @)!% df -sfo{ z'? ePsf] ldlt !) cui6 @)!% b]lv &! dlxgf cyf{t ( cui6 @)@!

;Dd_ k/fdz{bft[ ;]jf ;Demf}tf ePsf] 5 .

;'?Ë lgdf{0f k/fdz{bftf

k/fdz{bftfM GEODATA Engineering S.P.A, Italy in association with Sustainable Infrastructure

Development Foundation (SIDeF)

;Demf}tf ldltM @)&@ c;f/ !* (July 3, 2015)

;Demf}tf /sdM %^ s/f]8 $@ nfv

sfd z'? ldltM @)&@ >fj0f @% (Commencement Date: August 10, 2015)

;DkGg ug'{kg]{ ldltM @)&* >fj0f @% (August 9, 2021)

Page 13: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

&=# lj:t[t kl/of]hgf k|ltj]bg tyf k'g/fjnf]sg sfo{

cfof]hgfsf] lj:t[t kl/of]hgf k|ltj]bg xfO{8«f]–sG;N6 k|f= nL n] ;g\ @)!@ df ;DkGg u/]sf]df x]8js{\;

tyf kfj/xfpg k'g/fjnf]sg ug{ ;flgdf xfO8«f]nfO{ lbOPsf]df o; sfo{sf] clGtd k|ltj]bg ;]K6]Da/

@)!* df k|fKt eof] .

;Dk'0f{ l8hfOg tyf cfof]hgfsf] 8«Oª tyf nfut cg'dfg l:js[ltsf] nflu ljefluo l:js[ltsf] nflu @%

;]K6]Dj/ @)!* df k]z ul/Psf]df l;len, xfO8«f]d]sflgsn / On]S6«f]d]sflgsn sfo{sf] nflu k/fdz{

;]jfsf] d"Nof+sg sfo{ e}/x]sf] Pj+ l;len lgdf{0f sfo{sf] l8hfOg / nfut cfg'dfgsf] ljefuLo l:js[lt

k|fKt u/L lk| Sjflnlkms]zgsf] ;"rgf k|sflzt ul/;lsPsf] 5 . ;fy} xfO8«f]d]sflgsn / On]S6«f]d]sflgsn

sfo{sf] l8hfOg, nfut cfg'dfg l:js[tLsf] nflu k]z ul/Psf] 5 / l:js[tL k:rft ;f] lgdf{0f sfo{sf]

;d]t vl/b k|lqmof ;'? ul/g]5 .

&=$ ;fdflhs ljsf; sfo{qmdx?

e]/L jjO ax'p2]ZoLo cfof]hgfn] ;fdflhs bfloTj sfo{qmd cGtu{t ljleGg sfo{qmdx? ub}{ cfPsf] 5 .

o; cGtu{t kfj/xfp; -aaO{_ If]qdf l;+rfO nufot cGo ;fgf k'jf{wf/ ljsf; ;DjGwL sfo{qmdx?

;+rfngdf /x]sf 5g\ .

&=% e]/L sf]l/8/ ljsf; cfof]hgf

o; 8fOe;{g cfof]hgfn] e]/L gbLsf] kfgLnfO{ aaO{ gbLdf :yfgfGt/0f ug]{ ePsf]n] e]/L sf]l/8/sf]

ljleGg 6f/x?df l;+rfO nufot cGo ;fgf k'jf{wf/sf] ljsf; ug{ e]/L sf]l/8/ cfof]hgfsf] ljsf;

ul/Psf] xf] . e]/L sf]l/8/df ;f}o{ tyf ljB'lto lnˆ6 l;+rfO k|0ffnLsf] lgdf{0fsf] ;fy} cGo k'jf{wf/x?sf]

nflu cWoog tyf u'?of]hgf ;DkGg e};s]sf] 5 eg] lgdf{0fsf] sfo{ ;'? e}/x]sf] 5 . o; cfof]hgf

cGtu{t klxnf]r/0fdf rfn' cf= j= b]lv % jif{ ;Dd l;+rfO{;+u ;DjlGw / kl5 bf]>f] r/0fdf cGo k"jf{wf/

lgdf{0f sfo{ ul/g] 5 .

&=^ l;len lgdf{0f

l;len lgdf{0f cfGQu{t x]8js{\;, ;h{;fˆ6, k]g:6ssf] l;len lgdf{0f / kfj/xfp; lgdf{0f sfo{ /x]sf

5g\ . ;g\ @)!( clk|njf6 l;len lgdf{0f ;'? ug]{ ul/ vl/b k|s[of ;'? ul/Psf] 5 .

&=& xfO8«f]d]sflgsn lgdf{0f

o; cGtu{t u]6 tyf k]g :6s kfOk lgdf{0f sfo{ /x]sf] 5 . ;g\ @)!( h'nfO{ af6 xfO8«f] d]sflgsn

lgdf{0f sfo{ ;'? ug]{ul/ vl/b k|s[of ;'? ul/Psf] 5 .

&=* O{nf]S6«f]d]sflgsn lgdf{0f

o; cGtu{t 6jf{Og, h]g]/]6/, l:jr of8{ lgdf{0f sfo{ /x]sf] 5 . ;g\ @)!( cu:6af6 Onf]S6«f]d]sflgsn

lgdf{0f sfo{ ;'? ug]{ ul/ vl/b k|s[of ;'? ul/Psf] 5 .

Page 14: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

&=( k|zf/0f nfOg lgdf{0f

o; cGtu{t !#@ s]eL Ifdtfsf] k|zf/0f nfO{g / ;j:6]zg lgdf{0f sfo{ /x]sf] 5 . g]kfn ljB't k|lws/0f

åf/f lgdf{0fflwg k|zf/0f nfOgdf nu]/ cfof]hgfsf] nfO{g hf]l8g] 5 . ;g\ @)!( l8;]D:a/af6 k|zf/0fnfO{g

lgdf{0f sfo{ ;'? ug]{ ul/ vl/b k|s[of ;'? ul/Psf] 5 .

&=!) aaO{ If]qsf] sdf08 Pl/of ljsf; tyf k"jf{wf/ lgdf{0f of]hgf ;DjGwL cWoog

o; e]/L–jjO 8fO{e;{g cfof]hgf lgdf{0f k:rft e]/Lsf] $) 3g ld6/ kfgL aaO{ hnfwf/ If]qdf

:yfgfGt/0f u/]kl5 afFs] tyf al]bof{ If]qsf] %!,))) x]S6/ hldgdf jfx|} dlxgf l;+rfO ;]jf pknJw

u/fpg] cfof]ghfsf] k|d'v nIo /x]sf] 5 . xfnsf] aaO{ l;+rfO cfof]hgfsf] #^,))) x]S6/ tyf gof+

!%,))) x]S6/ hldgdf l;+rfO ;]jf pknAw u/fpg] tyf pQm l;+rfO ;]jf lj:tf/ kirft s[lif pTkfbg

/ pTkfbsTj j[l4 ug]{ sfo{ ug{ ;d]t cWoog ug{ h?/L 5 . cfof]hgf ;+rfng ePkirft pQm If]qdf

ljleGg s[lifsf sfo{qmd, s[lifsf] Joj;foLs/0f, pBf]u :yfkgf, hUufsf] rSnfjGbLs/0f, h:tf sfo{qmd

rnfpg cWoog ul/g]5 .

* cfof]hgfsf] ah]6 ljlgof]hg, vl/b ljlw tyf sfo{tflnsf

e]/L–jjO{ jx'p2]ZoLo cfof]hgfsf] lgdf{0fsf] ;fy} e]/Lsf]l/8/ ljsf; cfof]hgfsf] xfn;Ddsf] vr{ tyf

eljiodf kg]{ cfjZos ah]6 lgDg adf]lhd /x]sf]] 5 .

cf=a= ljlgof]lht ah]6 vr{ cfufld cf=a= df

cfjZos ah]6 s}lkmot

2074÷75 ;Dd 65413.00

2075÷76 60974.00

2076÷77 66851.92

:jLs[t vl/b

of]hgf

cg';f/

2077÷78 62269.50

2078÷79

65272.00

2079÷80

47484.18

Page 15: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

o; e]/L aaO{ 8fOe;{g jx'p2]ZoLo cfof]hgfsf] ljleGg sDkf]g]G6jfOh nfut cg'dfg tyf vl/b ljlw

o; k|sf/ /x]sf] 5 .

l;=g+= j:t', lgdf{0f

sfo{sf] ljj/0f

vl/b

ljlw÷k|s[of

cg'dflgt

nfut ?

Nffvdf

Kofs]h

;+Vof ;+emf}tf /sd

;D´f}tfsf]

lsl;d jflif{s vl/b s}lkmot

! 6g]n lgdf{0f sfo{ 7]Ssf (ICB) ! 105,697.32

OsfO b/ cf=a= @)&^.&&

df ;DkGg x'g]

@ 6g]n lgdf{0f

k/fdz{ ;]jf 7]Ssf (ICB) !

5,642.10 ;do

cfwfl/t

7]Ssf

cf=a= @)&^.&&

df ;DkGg x'g]

#

x]8jS;{, ;h{ ;fˆ6

/ kfj/xfp;sf

l;len lgdf{0f sfo{

7]Ssf (ICB) 121,080.00

! OsfO b/ cf=a= @)&%.&^

df ;'? x'g]

$

xfO8«f]d]sflgsn

lgdf{0f tyf h8fg

sfo{

7]Ssf (ICB) 28,440.00

! l8hfOg

tyf

lgdf{0f

cf=a= @)&^.&&

df ;'? x'g]

%

On]S6«f]d]sflgsn

lgdf{0f tyf h8fg

sfo{

7]Ssf (ICB) 35,150.00

! l8hfOg

tyf

lgdf{0f

cf=a= @)&^.&&

df ;'? x'g]

^ k|;f/0f nfOg

lgdf{0f sfo{ 7]Ssf (NCB)

2,150.00 ! OsfO b/

cf=a= @)&^.&&

df ;'? x'g]

&

af9L ;DalGw k"j{

hfgsfl/sf nflu

pks/0f h8fg

sfo{

7]Ssf (NCB) 700.00

! OsfO b/ cf=a= @)&*.&(

df ;'? x'g]

*

l;len,

xfO8«f]d]sflgsn /

On]S6«f]d]sflgsnsf

nflu k/fdz{ ;]jf

7]Ssf (ICB) 9,500.00

! ;do

cfwfl/t

7]Ssf

cf=a= @)&%.&^

df ;'? x'g]

(

jftfj/0fLo

;+/If0f, ;fdflhs

;'wf/ tyf

;fd"bflos ;xof]u

sfo{

7]Ssf (NCB) 9,000.00

! OsfO b/ ;fna;fnL

!) hUuf k|flKt sfo{

hUuf k|flKt

P]gsf]

k|jwfg

cg';f/

2,000.00 !

hUuf

k|flKt

P]gsf]

k|jwfg

cg';f/

cf=a= @)&%.&^

df ;DkGg x'g]

!! cGo - sG6]Gh]G;L

cfbL _

12,607.00

hDdf ?= nfvdf 220,627.00

111,339.42

cfof]hgfsf] s'n nfut ? -nfvdf_ M 3,31,966.42

Page 16: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

o;} u/L e]/L sf]/L8f]/ ljsf; cfof]hgfsf] ljleGg sDkf]g]G6jfOh nfut cg'dfg tyf vl/b ljlw o;

k|sf/ /x]sf] 5 .

l;=g+= j:t', lgdf{0f sfo{sf] ljj/0f vl/b ljlw÷k|s[of

cg'dflgt

nfut ?

Nffvdf

Kofs]h

;+Vof

;D´f}tfsf]

lsl;d s}lkmot

! lnkm\6\ l;+rfO of]hgfx? -;f]nf/ tyf

laB'taf6_ !(% uf]6f

7]Ssf (NCB) tyf

h=p=; dfkm{t 15,334.00 98 OsfO b/

@ l;+rfO s'nf] dd{t tyf k'g{:yfkgf #!@ uf]6f 7]Ssf (NCB) tyf

h=p=; dfkm{t 15,179.00 156 OsfO b/

# l;+lrt If]q tyf OG6]s arfj6 sfo{ 7]Ssf (NCB) tyf

h=p=; dfkm{t 3,948.00 8 OsfO b/

$

pkcfof]hgf cWoog tyf cg';Gwfg -l;+rfO

tyf gbL lgoGq0f ;DaGwL cg';Gwfg tyf

k/fdz{_

7]Ssf (NCB) 150 10 OsfO b/

% cGo -slG6Gh]G;L vr{ _ 1,500.00

hDdf 36,111.00

( ;+u7g ;+/rgf tyf dfgj ;+;fwg

o; cfof]hgfdf cf=a= @)&$÷&% df s'n #& hgfsf] b/jGbL l:js[t ePsf]df #! hgf sfo{/t /x]sf]df

cf=a= @)&%÷&^ df s'n $! hgfsf] b/jGbL l:js[t ePsf]df 5 h;dWw] #^ hgf sfo{/t /x]sf5g\ h'g

tn tflnsfdf b]vfOPsf] 5 . cfof]hgfsf] lj:t[t ;+u7g ;+/rgf cg';'lr df /flvPsf] 5 .

!) cfof]hgfsf] sfof{Gjog tyf ;~rfng cjwf/0ff Pj+ ;dGjo

e]/L–jjO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf Ps ax'p2]ZoLo cfof]hgf ePsf]n] ;fy} o; cfof]hgfjf6

%!,))) x]S6/ hldgdf afx|} dlxgf l;+rfO ;'ljwf pknAw u/fpg] u/L s]G› cGtu{t xfn hn;|f]t tyf

l;+rfO ljefu dfkm{t sfof{Gjogdf /x]sf] 5 . o; cfof]hgfaf6 $^=* d]ufjf6 hnljB't ;d]t pTkfbg

x'g] ePsf]n] pQm ljsf; tyf ;+rfngdf lglh If]qn] klg OR5f b]vfPsf 5g\ . ;fy} o; cfof]hgf k|b]z

% / ^ ;Fu ;d]t ;DalGwt ePsf]n] k|b]z ;/sf/ tyf :yflgo lgsfon] ;d]t ljsf; tyf ;+rfngdf

O{R5f hfx]/ u/]sf 5g\ . hn;|f]t tyf l;+rfO ljefun] ax'p2]ZoLo cfof]hgfx?sf] ljsf; tyf ;+rfng

cjwf/0ff ;DjlGw sfo{ljlwdf pNn]v eP cg';f/ o; cfof]hgfsf] ljsf; hn;|f]t tyf l;+rfO ljefuaf6

g} / ;+rfngdf ljleGg lgsfonfO{ ;+nUg u/fO ug]{ pNn]v 5 . cfof]hgfjf6 aaO{ If]qsf] l;+rfO ;'ljwf

e/kbf]{ agfO{ s[lif pTkfbg tyf pTkfbsTj clej[l4 ug]{ u/L ;du|tfdf Plss[t 9+ujf6 ljsf; ug{'kg]{

b]lvG5 . o; ;Gbe{df x]8js{\; / kfj/xfp;sf] lgdf{0f ;'? ePk:rft cf=a= @)&%÷)&^ sf] cGTo;Dddf

vfsf lgdf{0f u/L 5nkmn kZrft lg:sif{df k'lug]5 .

e]/L–jjO{ jx'p2]ZoLo cfof]hgf jx'p2]ZoLo cfof]hgf ePsf]n] s]G› cGtu{t sfof{Gjogdf /x]sf] 5 .

tyfkL o; cfof]hgfn] k|b]z % / ^, ;DalGwt :yfgLo lgsfo ;fy} cGo ;/f]sf/jfnfx?;+u ;d]t ;dGjo

u/L cfof]hgf ljsf; ul/g] 5 .

Page 17: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

!! 8fOe;{g cfof]hgf ljsf;sf] eflj sfo{lbzf tyf l;kmfl/;

!= g]kfndf pknAw hn>f]tnfO{ jx'cfoflds kmfObf x'g] u/L axp2]ZoLo cfof]hgfsf] ?kdf ljsf; ug{'kg]{

b]lvG5 h;jf6 l;+rfO cfof]hgfx?df jfx|} dlxgf kfgL pknAw x'g], hnljB't, af9L lgoGq0f, vfg]kfgL,

cfdf]b–k|df]b, ko{6g tyf jftfj/0fLo kmfObf x'g'sf] ;fy} pknAw hn>f]tsf] clwstd pkof]u x'g]5

. t/fO{–dw]; If]qdf e'ldut hn>f]tsf] pkof]ujf6 e"ldut kfgLsf] ;tx 36\g yfn]sf]n] o:tf

cfof]hgfjf6 e'ldut hn>f]t l/rfh{ x'g'sf] ;fy} ;tx / e'ldut hn>f]tsf] ;+of]hgfTds pmkof]uaf6

t/fO{ If]qsf] s[lif pTkfbsTjdf j[l4 x'g], lbuf] hn>f]tsf] Joj:yfkg x'g ;Sg] ;fy} ljleGg jftfj/0fLo

kmfO{bf lng ;lsg]5 . t;y{ o; cfof]hgfsf] ;dflKt kZrft lgDg 8fOe;{g tyf ax'p2]ZoLo

cfof]hgfx?sf] ljsf;df ;d]t nfUg'kg]{ b]lvG5 .

;'gsf]zL–dl/g j]l;g 8fO{e;{g cfof]hgf

gf}d'/]–/flKt ax'p2]ZoLo cfof]hgf

sfnLu08sL–ltgfpm 8fOe;{g jx'p2]ZoLo cfof]hgf

sGsfO{ hnfzoo'Qm jx'p2]ZoLo cfof]hgf

@= e]/L–aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfnfO{ ;dodf ;DkGg u/L o;sf] clwstd k|ltkmn ;dodfg}

lng cfjZos ah]6 ljlgof]hg, sdf{rf/Lsf] Aoj:yfkg, sfo{;Dkfbgdf cfwfl/t j[lQljsf; k|0ffnL,

k|fljlws Ifdtf clej[l4, pko'Qm cg'udg ;+oGq cflb ljsf; ug{ h?/L /x]sf] 5 . cfof]hgf

lgb]{zsnfO{ Jo:yfkg :jtGqtf, ;|f]t ;fwg ;lxt yk lhDd]jf/ agfpg cfjios b]lvG5 .

#= e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf h:tf 7"nf, hnfzoo'Qm, cGt/hnfwf/ :yfgfGt/0f tyf

ax'p2]ZoLo cfof]hgfx?sf] ljsf; ug{ ;/sf/L nufgLn] dfq ;+ej gx'g] ePsf]n] ;/sf/L nufgLsf]

cnfjf j}slNks nufgL tyf ;fem]bf/Lsf] df]8n -;fj{glhs lglh ;fem]bf/L_ ljsf; u/L sfof{Gjog

ug{ h?/L 5 . xfn;fn} hn;|f]t tyf l;+rfO ljefuaf6 tof/ ePsf] ax'p2]ZoLo cfof]hgfx?sf] ljsf;

tyf ;+rfng df]8fln6Ldfly kof{Kt 5nkmn eO ljleGg cfof]hgfx?nfO{ ljleGg df]8ndf lgdf{0f tyf

;+rfng u/L g]kfndf pknAw hn;|f]tsf] clwstd pkof]u ug{ h?/L b]lvG5 .

$= ;+l3o g]kfndf hn;|f]tsf] lasf;sf] nflu ;+3, k|b]z / :yflgo txsf] ;/sf/aLr ;dGjofTds

ljsf;sf] ;fy} tLgj6} txsf] Ifdtf clej[l4 ug{ h?/L 5 . e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf]

lgdf{0f tyf ;+rfngdf k|b]z ;/sf/ / :yflgo lgsfosf] /rgfTds ;xof]u x'g] jftfj/0f lgdf{0f ug{'

h?/L 5 . ;+3 k|b]z / :yflgo tx aLr kfgL pkof]u tyf k|ltkmn afF8kmfF8sf] nflu ;fy} o;

;DjGwdf eljiodf x'g ;Sg] ljjfb Joj:yfkg ug{ cfjZos ;+/rgfut Joj:yf ;fy} o; ;DjlGw

sfo{/t hgzlQmsf] Ifdtf clea[l4 ug{ h?/L b]lvG5 .

%= hn>f]t tyf l;+rfO If]qdf 7"nf tyf ax'p2]ZoLo cfof]hgfx?sf] k|efjsf/L sfof{Gjog, Aoj:yfkg

tyf 7]Ssf Joj:yfkg ug{ k|fljlws hgzlQmx?nfO{ tflnd / ljleGg Ifdtf clej[l4sf sfo{qmd

Page 18: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

;+rfng ug{' kb{5 . j}b]lzs tflndsf sfo{qmdx?nfO{ cfjZostf / cf}lrTosf] cfwf/df :jLs[lt lbg'

kb{5 . k|ljlws If]qdf of] ckl/xfo{ /xg'sf] ;fy} o;af6 tTsfndf s]lx vr{ b]lvPklg lbw{sflng ?kdf

b]znfO{ kmfObf x'g] b]lvG5 .

^= :yfgLo lgdf{0f ;fdflu|, jg If]q / /fli6«o lgs'Gh If]qaf6 aUg] gbLx?af6 pknAw x'g] lgdf{0f ;fdflu|

k|fKt ug{ xfnsf] nfdf] / emGeml6nf] k|s[ofnfO{ ;/lns[t ul/ sfof{Gjog ul/g' kb{5 . /fli6«o uf}/jsf

cfof]hgfx?sf] nflu ljif]z Joj:yf ug{'sf] ;fy} jftfj/0fLo k|efj d"NofÍg (EIA) af6 cg'df]lbt

lgdf{0f ;fdflu| k|fKt ug{ cfof]hgf lgb]{zsnfO{ s]lx clwsf/ lbg' h?/L kb{5 .

&= cfof]hgf sfof{Gjog tyf cg'udgnfO{ k|efjsf/L agfpgsf] ;fy} Decision Making Support System

nfO{ 5l/tf] tyf r':t agfpg Database Management nfO{ k|efjsf/L agfpg'sf] ;fy} smart

management, e-governance and e-management h:tf ljlw /fli6«o uf}/jsf cfof]hgfx?df

cjnDag ug{'kg]{ b]lvG5 .

*= hnafo' kl/jt{gjf6 e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgf h:tf cfof]hgfx?df kg{;Sg] k|efjsf]

ljifodf cWoog, cg';Gwfgdf ;d]t hf]8 lbg' cfj:os b]lvG5 . hnafo' kl/jt{gsf] sf/0fn] ljBdfg

;+/rgf, tfkdfg a[l4sf ]sf/0fn] jfnLdf kg]{ c;/, e'ldut hn>f]tsf] kfgLsf] ;txdf cfpg] kl/jt{g,

afl9, klx/f], ;]l8d]G6 loN8 (Sediment yield) h:tf ljifodf cg';Gwfg tyf vf]h sfo{df k|fljlws

hgzlQmnfO pTk|]/0ff hufpg'sf] ;fy} Ifdtf clea[l4 ug{'kg]{ b]lvG5.

(= o; cfof]hgfdf ;'zf;g, pQ/bfoLTj, hgtfk|lt lhDd]jf/Lkg, glthfd'ns sfo{Joj:yfkg h:tf

cTofjZos tTjx?nfO{ ljif]z ?kdf sfof{Gjog ug'{ kb{5 .

!)= Plss[t ?kdf e]/L–aaO{ j]l;g 8fOe;{g cfof]hgf / aaO{ l;+rfO cfof]hgfsf] sof{Gjog tyf ;+rfng

cfjZos ePsf]n] dGqfnodf 5nkmn u/L ljsf; tyf ;+rfng cjwf/0ff agfOg]5 . ;fy} o;

cfof]hgf lgdf{0f kirft aaO{ If]qdf e/kbf]{ l;+rfO ;]jf pknJw u/fpg aaO{sf] sdf08 Pl/of

8]en]kd]06 ;DalGw cWoog tyf sfof{Gjog ug{' h?/L b]lvG5 .

!@ ;f/f+z

o; /0fgLlts of]hgf kqn] e]/L aaO{ 8fOe;{g ax'p2]ZoLo cfof]hgfsf] xfnsf] cj:yf, ;d:of /

r'gf}ltx?sf] oyfy{ lrq0f u/L j:t'k/s 9+ujf6 oLgsf] ljin]if0f u/L eflj of]hgf tof/ ul/Psf] 5 .

o;sf] dfWodn] o; cfof]hgfnfO{ :ki6 9+uaf6 ;DkGg ug{ d2t k'Ug'sf] ;fy} o; If]qdf sfo{ ug]{ lgsfo

tyf hgzlQmx?nfO{ dfu{lgb]{zg ug]{ ljZjf; lnOPsf] 5 .

g]kfnsf] s[lifof]Uo hldgdf jif}{el/ e/kbf{ l;FrfO ;'ljwf pknAw u/fpg e]/L aaO{ 8fOe;{g h:tf]

dxTjk"0f{ cfof]hgfnfO{ ;dodf, tf]lsPsf] nfut cfg'dfg tyf u'0f:t/df ;DkGg u/L gjul7t hn;|f]t

tyf l;+rfO ljefun] o; cfof]hgf lgdf{0faf6 oy]i7 Ifdtf ljsf; u/L o:t} k|s[ltsf cGo cfof]hgfx?sf]

ljsf; ug{ pRr dgf]jnsf] lgdf{0f ug{' cfhsf] cfjZostf /x]sf] 5 .

Page 19: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

cg';'lrx?

cfof]hgfsf] b/aGbL ;+/rgf

cfof]hgfsf] vl/bu'?of]hgf tflnsf

cf=j= @)&%÷@)&^ sf] l:js[t aflif{s ah]6

cf=j= @)&$÷&% / @)&%÷@)&^sf] l:js[t c:yfO{ b/aGbL

cfof]hgfsf] nfut cg'dfgsf] ;f/f+z -e]/L sf]l/8/sf] ;d]t_

vl/b tyf lgdf{0f ;do tflnsfx? -l;len lgdf{0f, 6g]n lgdf{0f, xfO8«f]d]sflgsn,

Onf]S6«f]d]sflgsn, k/fdz{bftf ;'k/lehg_

cfof]hgfsf] cWofjlws ljj/0f

Page 20: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

cg';'lr M b/aGbL ;+/rgf

rfn' cf= j= @)&%÷&^ df cfof]hgf cGtu{t lgDg zfvfx? /xg]5g\ .

!= ;dGjo, 6g]n lgdf{0f tyf jftfj/0fLo cg's'ng zfvf

@= of]hgf l8hfOg tyf vl/b zfvf

#= dfgj ;+;fwg, k|zf;g tyf cfly{s k|zf;g zfvf

$= e]/L sf]l/8/ l;+rfO{ ljsf; zfvf

cfufld cf=a= b]lv cfof]hgfsf cGo sfo{x?sf] klg lgdf{0f k|f/De x'g] x'Fbf cfof]hgf cGtu{t lgDg

zfvfx? /xg]5g\ .

!= x]8jS;{ lgdf{0f zfvf

@= ;dGjo, 6g]n lgdf{0f, jftfj/0fLo cg's'ng tyf ef}ule{s zfvf

#= kfj/xfp; tyf k]g:6s lgdf{0f zfvf

@= of]hgf, vlb/ zfvf ;Ddmf}tf Joj:yfkg zfvf

#= dfgj ;+;fwg, k|zf;g tyf cfly{s k|zf;g zfvf

$= e]/L sf]l/8/ l;+rfO{ ljsf; zfvf

(=! x]8jS;{ lgdf{0f zfvf

o; zfvfn] lgDg cg';f/sf] sfo{ ;Dkfbg ug]{5 .

ljleGg ;/f]sf/jfnfx?;+u ;dGjo ug]{

cfof]hgf:yndf p7\g] ljleGg dfu, ;d:ofx?df cfof]hgf lgb]{zs;+u lg/Gt/ ;Dks{df /x]/ sfo{

;Dkfbg ug]{

x]8jS;{ lgdf{0f sfo{sf] nflu k/fdz{bftf, lgdf{0f Joj;foL tyf cGo ;Fu ;dGjo ug]{

x]8js{\; sfo{af6 x'g] 8'afg hUufsf] clwu|x0f, jg tyf cGo ;/f]sf/sf ljifodf ;DalGwt

lgsfo;+u ;dGjo ug]{

(=@ ;dGjo, 6g]n lgdf{0f, jftfj/0fLo cg's'ng tyf ef}ule{s zfvf

o; zfvfn] lgDg cg';f/sf] sfo{ ;Dkfbg ug]{5 .

ljleGg ;/f]sf/jfnfx?;+u ;dGjo ug]{

cfof]hgf:yndf p7\g] ljleGg dfu, ;d:ofx?df cfof]hgf lgb]{zs;+u lg/Gt/ ;Dks{df /x]/ sfo{

;Dkfbg ug]{

Page 21: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

6g]n lgdf{0f sfo{sf] nflu k/fdz{bftf, lgdf{0f Joj;foL tyf cGo ;Fu ;dGjo ug]{

;h{ ;fkm\6 lgdf{0f sfo{sf] nflu k/fdz{bftf, lgdf{0f Joj;foL tyf cGo ;Fu ;dGjo ug]{

6g]n lgdf{0f :yndf cfpg] cfuGt's, tyf cGo lelh6/x?nfO{ cfof]hgfsf] jf/]df hfgsf/L

u/fpg'sf] ;fy} ;dGjo ug]{

jftj/0fLo cWoog k|ltj]bgn] ;'lrs[t u/]sf jftfj/0fLo cg's'ng / sDKnfOG; ;DjlGw sfo{

ug]{

cfof]hgf lgdf{0fsf s|ddf cfOkg]{ ef}ule{s ;d:ofx?sf] ;dfwfgsf] kxn ug]{

(=# kfj/xfp; tyf k]g:6s lgdf{0f zfvf

o; zfvfn] lgDg cg';f/sf] sfo{ ;Dkfbg ug]{5 .

ljleGg ;/f]sf/jfnfx?;+u ;dGjo ug]{

cfof]hgf:yndf p7\g] ljleGg dfu, ;d:ofx?df cfof]hgf lgb]{zs;+u lg/Gt/ ;Dks{df /x]/ sfo{

;Dkfbg ug]{

kfj/xfp; tyf k]g:6s lgdf{0f sfo{sf] nflu k/fdz{bftf, lgdf{0f Joj;foL tyf cGo ;Fu ;dGjo

ug]{

(=$ of]hgf, vl/b tyf ;Demf}tf Joj:yfkg zfvf

o; zfvfn] lgDg cg';f/sf] sfo{ ;Dkfbg ug]{5 Ù

cfof]hgfsf] ;du| of]hgf, jflif{s jh]6, k|ult, u'?of]hgf, vl/b u'?of]hgf nufotsf] cGo sfo{x?

ug]{

x]8js{\;, ;h{;fˆ6, k]g:6s, kfj/xfp; nufotsf] l8hfOg ;DjlGw sfo{ ug]{

l;len, xfO8«f]d]sflgsn, Onf]S6«f]d]sflgsn lgdf{0fsf] nflu lgdf{0f Joj;foL 5gf}6 ug{ cfjZos

8s'd]G6 tof/L tyf vl/b ;DjGwL sfo{ ug]{

l8hfOg sfo{sf] nflu k/fdz{bftf tyf cGo ;+u ;dGjo ug]{

of]hgf, l8hfOg tyf vl/b Joj:yfkg ;DjGwL sfo{sf] nflu cfof]hgf lgb]{zs;+u lg/Gt/

;Dks{df /x]/ sfo{ ;Dkfbg ug]{

Page 22: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f
Page 23: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f
Page 24: pmhf{, hn;|f]t tyf l;+rfO dGqfno hn;|f]t tyf l;+rfO ljefu e]/L aaO ......! k[i7e'dL k/fk'j{sfnb]lv g} g]kfnL s[ifsx?n] :yfgLo k|jLwLsf] pkof]u ub}{ vf]nf gbLx?df c:yfO{ afFw lgdf{0f

(=% dfgj ;+;fwg, k|zf;g tyf cfly{s k|zf;g zfvf

o; zfvfsf] sfo{x? lgDgcg';f/ x'g]5g\M

;+u7g ;+/rgf, b/jGbL ;DaGwL sfo{ ug]{

pknJw dfgj ;|f]tsf] kl/rfng ug{ of]hgf agfpg]

cfly{s k|zf;g ;DjGwL sfo{ ug]{

cfof]hgfsf] n]vf, cfly{s k|ult, ah]6 lgdf{0f, b}lgs vr{ Joj:yfkg nufotsf so{x? ug]{

cfGtl/s tyf jfXoo n]vfkl/If0f ;DjGwL sfo{x? ug]{

:6f]/sf] Joj:yfkg r':t 9+uaf6 ug]{

cfof]hgf lgb]{zs;+u lg/Gt/ ;Dks{df /x]/ lgb]{zg cg';f/ sfo{ ;Dkfbg ug]{

(=^ e]/L sf]l/8/ l;+rfO{ ljsf; zfvf

cfof]hgfn] e]/L gbLsf] kfgL aaO{ gbLdf :yfgfGt/0f ug]{ ePsf]n] To; If]qsf] ljleGg k"jf{wf/ lgdf{0f

;DjGwL sfo{x? cfof]hgfaf6 x'g] u/L of]hgf agfOPsf] 5 . o; zfvfn] e]/L sf]l/8/df ljleGg k"jf{wf/

lgdf{0f ug{ lgDg cg';f/sf] sfo{ ;Dkfbg ug]{5 .

e]/L sf]l/8/sf ljleGg ;/f]sf/jfnfx?;+u ;dGjo ul/ cfof]hgfx?sf] 5gf}6 tyf k|fyldlss/0f

ug]{,

cfof]hgfx?sf] ;j]{If0f, cWoog sfo{ ug]{

e]/L sf]l/8/sf k"jf{wf/ lgdf{0f sfo{sf] nflu k/fdz{bftf, lgdf{0f Joj;foL tyf cGo ;+u ;dGjo

ug]{

cfof]hgf:yn, e]/L sf]l/8/df p7\g] ljleGg dfu, ;d:ofx?df cfof]hgf lgb]{zs;+u lg/Gt/

;Dks{df /x]/ sfo{ ;Dkfbg ug]{

x]8js{\; sfo{af6 x'g] 8'afg hUufsf] clwu|x0f, jg tyf cGo ;/f]sf/sf ljifodf ;DalGwt

lgsfo;+u ;dGjo ug]{

jftj/0fLo cWoog k|ltj]bgn] ;'lrs[t u/]sf jftfj/0fLo cg's'ng / sDKnfOG; ;DjlGw sfo{

ug]{