PM10 Emissies in het verkeer
-
Upload
beyond-ambition -
Category
Health & Medicine
-
view
224 -
download
0
description
Transcript of PM10 Emissies in het verkeer
Economische effecten van fijnstof
Ir. Ing. Eelco den BoerCE Delft
Themadag
Fijnstof; effecten en oplossingen
15:30 Ontvangst
16:00 Prof. Dr. H.C. HoogstedenErasmus MC
De gevolgen van fijnstof op de longen
16:45 Ir. Ing. Eelco den BoerCE Delft
Economische effecten van fijnstof
17:30 Broodjes
18:30 Dr. M. RoemerTNO
Voorspellen van buitenluchtconcentratiesfijnstof op basis van modellen en metingen
19:15 Ir. P. JacobsTNO
Effect van filtratie op de fijnstofconcentratie in het binnenmilieu
20:00 –21:00
Borrel
PM10 in verkeer: beleid,
emissies, waardering &
maatregelenKIVI NIRIA
Eelco den Boer, 17 januari 2013
5Eelco den Boer, 17 januari 2013
CE Delft
• Onafhankelijk, not-for-profit consultancy,
opgericht in 1978
• Kantoor in Delft
• 30-40 Academici
• Transport, Energie, Economie
• 15+ jaar ervaring in milieubeleid in transport
• Klantenkring: Europese Commissie, nationale
overheden, industrie, NGOs
6Eelco den Boer, 17 januari 2013
Inhoud
• Bronbeleid voor verkeer
• Luchtkwaliteitsbeleid
• Emissies van verschillende vervoerswijzen
• nieuwste inzichten over ultrafijn stof
• Externe kosten en waarderingsmethoden voor luchtvervuilende emissies
• Beleidstoepassingen van waarderingskentallen, zoals in MKBAs
WHO kenmerkt dieseluitlaatgassen als
kankerverwekkend (juni 2012)
7Eelco den Boer, 17 januari 2013
Dieseluitlaatgassen behoren tot dezelfde potentieel dodelijke
categorie als asbest, arsenicum, mosterdgas, tabaksrook en alcohol
Bronbeleid
Voertuigemissies:
• EURO-normen
• 1990-2003 (Euro 1-6)
• Euro-6 ook particle number (PN)
• Zeer effectief
• Representativiteit ritcyclus is wel een probleem
• Nederland stimuleert vaak schone (vracht)auto’s en roetfilters
EU-richtlijn mobiele werktuigen (2004/26/EC):
• Spoor, binnenvaart en mobiele werktuigen
• Voorheen adviezen van brancheorganisaties
• Probleem: lange levensduur motoren
• Minder strenge grenswaarden
• Scheep- en luchtvaart via IMO-verdragen: geen PM10-normering
8Eelco den Boer, 17 januari 2013
Emissienormen vrachtvervoer
9Eelco den Boer, 17 januari 2013
Ontwikkeling emissies
Wegverkeer 75% van totale PM10-emissies verkeer in Nederland
10Eelco den Boer, 17 januari 2013
PM10-emissies wegverkeer (verbranding)
Niet alleen maar verbranding!
• Slijtage emissies nu gelijk, in de toekomst hoger dan
verbrandingsemissies
• Wel minder schadelijk
11Eelco den Boer, 17 januari 2013
Overschrijdingen PM10 door verkeer beperkt, met name problemen met NOx
Luchtkwaliteitsrichtlijn (2008/50)
12Eelco den Boer, 17 januari 2013
De vastloper in 2005… NSL
• Door EU richtlijn grenswaarde PM10 in 2005:
torpedering van veel projecten door Raad van State
• Grote inzet op reduceren emissies ‘Prinsjesdagpakket 2005’, € 1,5 mrd:
• Slooppremie oude auto’s
• Roetfilters op bussen, vrachtauto’s, taxi’s en personenauto’s
• Wet luchtkwaliteit (2008): uitstel bij EU
• Koppeling tussen luchtkwaliteit en besluiten op het gebied van
ruimtelijke ordening minder strikt wordt: NIBM (o.a. 2.000 woningen)
• NSL-programma: projectenaanpak (nationaal+lokaal)
• Bouwprojecten én saneringen
13Eelco den Boer, 17 januari 2013
Huidige maatregelen
Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit (NSL):
• Samenwerking landelijke en decentrale overheden
Lokale maatregelen:
• Doorstroming, OV, milieuzones, schermen, criteria bij aanbesteding,
subsidies
• Groot aantal lokale subsidies (CNG, LNG, elektrische voertuigen, groen gas)
Nederland stimuleert nieuwe voertuigen met lage emissies:
• Euro 6-diesel personenauto: € 500 in 2013
• Stimulering Euro VI-trucks en -bussen: max. € 4.500
• Stimulering taxi's en bestelauto’s: € 1.250-3.000
14Eelco den Boer, 17 januari 2013
Emissies van verschillende vervoerswijzen:
parameters die duurzaamheid beïnvloeden
15Eelco den Boer, 17 januari 2013
Instrumenten ter
beïnvloeding
Directe
parameters
Prijsprikkel
Verbod/gebod
Verleiden
Stimuleren
Infrastructuur
…
Schaalgrootte
Voertuigbenutting
Emissietechnologie
Energie-efficiëntie
Duurzaamheid van
een modaliteit
Methodiek: STREAM-model
• STREAM = Study into TRansport Emissions of All Modes (CE, 2012)
• Verschillende parameters bepalen emissies per eenheid transport:
• Emissietechnologie (bijv. Euro-standaard/CCR-standaard)
• Schaalgrootte
• Omrijden
• Voor- en natransport
• Goederensoort
• Logistiek
• Well-to-wheel analyse
• Huidige situatie en 2020
• Representatief voor Europa (electricity/refining)
• Focus op langere afstanden
16Eelco den Boer, 17 januari 2013
Vehicle
production
Fuel refining and electricity Vehicle use
Vehicle
disposal
System boundary
Resource extraction
Infrastructure
construction
Distribution Distribution
Emissies van verschillende vervoerswijzen
17Eelco den Boer, 17 januari 2013
0.00
0.02
0.04
0.06
0.08
0.10
0.12
PM10 (g/rzg-km); korte afstand; dag gemiddelde; 2010
Gem. bez. 1 pers 2 pers 3 pers 4 pers
Emissies van verschillende vervoerswijzen
18Eelco den Boer, 17 januari 2013
PM10 (g/rzg-km); lange afstand; 2010
0,0000,0050,0100,0150,0200,0250,0300,035
Per
s. a
uto
(ben
zine
)
Per
s. a
uto
(die
sel)
Per
s. a
uto
(LPG
)
Tourin
gcar
IC tr
ein
(ele
ktris
ch)
Hog
e sn
elhe
ids
trein
Vlie
gtuig
(463
km
)
Vlie
gtuig
(138
9 km
)
Vlie
gtuig
(277
8 km
)
Gem. bez. 1 pers 2 pers 3 pers 4 pers LTO
Vergelijking van modaliteiten (containers
R’dam-Venlo)
19Eelco den Boer, 17 januari 2013
Nieuwe inzichten
De gezondheidseffecten als gevolg van een verandering van de
roetconcentratie tonen een sterkere correlatie met gezondheidseffecten
20Eelco den Boer, 17 januari 2013
Bron: RIVM/TNO/DCMR
Effect van fijn stof en roet op dagelijkse sterfte
Nieuwe inzichten (vb. snelheidsverlaging)
Bij snelweg
(µg/m3)
Effect maatregel
(µg/m3) % effect
Fijn stof, PM10 30-35 0,3-1,5 1-4
Roet 1,5-2,5 0,1-0,5 7-20
Verlies aan levensjaren (per µg/m3)
PM2.5 : 21 dagen
Roet : 195 dagen
Bron: RIVM/TNO/DCMR
• Verlies aan levensjaren: 0,9(µg/m3) * 21 dagen versus 0,3(µg/m3) * 195 dagen
• Roet is een veel betere indicator voor gezondheidseffecten
• De evaluatie van maatregelen op basis van roet leidt tot grotere kosten en
daarmee tot een andere conclusie
Eelco den Boer, 17 januari 2013 21
Externe kosten en waarderingsmethoden
van luchtvervuilende emissies
Voor het bepalen van externe kosten worden zogenaamde schaduwprijzen gebruikt.
Twee methodes om externe kosten te bepalen:
1. Schadekosten
2. Preventiekosten (politieke doelen)
Voor luchtvervuiling verdient schadekostenmethode de voorkeur
Verschillende vormen van schade:
• Gezondheidsschade
• Schade aan gebouwen en materialen (vooral door verzuring)
• Verlies van landbouwgewassen
• Impacts op ecosystemen en biodiversiteit
22Eelco den Boer, 17 januari 2013
Bepaling schadekosten van verschillende
emissies
‘Impact pathway’-benadering:
• Soort en plaats van uitstoot
• Verspreidingsmodellen
• Blootstelling van mensen, gebouwen, gewassen
• Effecten bij blootgestelden (fysieke schade, gezondheidseffecten,
ziektes, overlijdensrisico’s, e.d.)
• Waardering per soort effect (afhankelijk van type effect)
Waardering hangt af van:
• Welke stof er wordt uitgestoten
• BNP (hoe hoger het BNP, hoe hoger de waardering van schade)
• Locatie van uitstoot (bevolkingsdichtheid, afhankelijk van verspreiding)
23Eelco den Boer, 17 januari 2013
Schaduwprijzen (in Euro per ton uitstoot)
24Eelco den Boer, 17 januari 2013
Type emissie Differentiatie Schaduwprijs
NOx Weg, spoor, luchtvaart, binnenvaart 10.600
Zeevaart 6.750
SO2 Weg, spoor, luchtvaart, binnenvaart 15.200
Zeevaart 9.100
PM2,5 (verbranding) Grootstedelijk 559.100
Stedelijk 180.500
Landelijk 109.300
Zeevaart 37.100
PM10 (slijtage) Grootstedelijk 223.600
Stedelijk 72.100
Landelijk 43.700
Van schaduwprijzen naar externe kosten
25Eelco den Boer, 17 januari 2013
Totale en gemiddelde kosten EU
luchtvervuiling 2008 (NL: 2 mld €)
26Eelco den Boer, 17 januari 2013
Transport Transport mode Total costs (mio.
€/year)
Average cost
(pass.: €/1,000 pkm
freight: €/1,000 tkm)
Total Total 53,390
Passenger Passenger cars 26,640 5.5
Buses and coaches 3,350 6.0
Motor cycles 1,700 11.8
Road passenger total 31,680 5.7
Rail 1,090 2.6
Air 430 0.9
Freight LDV 5,930 17.9
HDV 13,000 6.7
Road freight total 18,930 8.4
Rail 490 1.1
Inland waterways 780 5.4
Beleidstoepassingen van waarderingkentallen
Beleidsvoorbereiding:
• Effecten van beleidsopties vergelijken
• Kosteneffectiviteit diverse opties vergelijken
Maatschappelijke kosten-batenanalyses:
• Voor infrastructurele projecten
• Afwegingen tussen verschillende opties
• Emissiedata uit verkeersmodellen
• Meestal verschillende scenario’s
27Eelco den Boer, 17 januari 2013