Plenaire deel seminar Toekomst kleine corporaties 27 januari 2011

Seminar ‘de toekomst van de kleinere corporaties’ 27 januari 2011

Welkom op het seminar

De toekomst van de kleinere corporatie

27 januari 2011


De brede maatschappelijke context van onze corporaties

27 januari 2011


Programma kabinet

Steun voor Europadossier

• Staatsteun vooral voor

“social housing”• Kooprecht• Huurtoeslag betalen• Inflatievolgend huurbeleid • Bezuinigingen treffen

doelgroep


?

KREDIET CRISIS


Economie: van west naar oost


Klimaat


Sociaal


Vertrouwenscrisis

• Politiek wordt niet meer vertrouwd

• Ook vertrouwen in instituties en “elite”staat zwaar onder druk– Maatschappelijke organisaties (corporaties)– Banken– Professionals


Groei niet meer vanzelfsprekend


Internet en social media


Corporaties: de weg kwijt in het middenveld?

GEMEENSCHAP

OVERHEID

MARKT

Verzorgingsstaat, opgebouwd na WO II, langzaam afgebouwd in jaren’80 en ’90 en vervangen door marktdenken

• Na dominantie marktdenken laatste decennia nu sprake van meervoudige systeemcrisis• Samenleving slaat door in hyperkapitalisme, hyperconsumentisme, institutionalisering en piramidisering

• Herbezinning op rol en functie: Niet alleen bij corporaties, ook bij andere organisaties in middenveld, politiek en economie• Instituties bureaucratiseren en professionals raken los van vak

Samenleving nu in transitie….richting tekent zich af eindbestemming nog niet (Wijffels, vd Donk, Scharmer)

Burger is vervreemd van overheid en politiek en instituties


Onzekere tijden voor onze doelgroepen

• Onzeker over o.a. pensioen, globalisering, immigratie

• Werkeloosheid (TNT, Organon, Bouw)

• Door bezuinigingen op maatschappelijke dienstverlening minder welzijn, zorg, sport

• Grotere behoefte aan mantelzorg, zelfwerkzaamheid, ‘eigen kracht centrale’”, vrijwilligerswerk

• Senioren: sociaal isolement, gezondheidsklachten zonder te kunnen verhuizen, doorwerken,


Maatschappij in transitiefase

• Wijffels e.a.: Systeem zit in een crisis

• Samenleving is in transitie naar een nieuwe ordening

• Neergaande lijn dwingt tot keuzes: – beetje doormodderen– terug naar vroeger – nieuwe wegen inslaan


Richting

• Maatschappelijk ondernemen meer samen met anderen

• Innoveren in duurzaamheid

• Organisaties veranderen en opnieuw verbinden en vernieuwen.


Aan de slag


Toelichting op trends door Ronald van Hecke

Survival of the most compliant

R.W. van Hecke RABranchegroep woningcorporaties27 januari 2011

maandag 10 april 2023

Uw inleider

R.W. (Roland) van Hecke RAPartner BDO, Voorzitter Branchegroep Woningcorporaties BDO

Professionele ervaring:• Adviseur/accountant woningcorporaties• Brede controle en advies ervaring bij woningcorporaties• Bijzondere onderzoeken• Projectmanagement• Bestuurlijke en toezichthoudelijke ervaring


Agenda

1. Dynamiek in de sector2. Aandacht voor taakstelling3. Energie, bent u klaar voor de 2e

ronde?4. Besturing, Beheersing, Toezicht,

Verantwoording

20

ONTWIKKELINGEN WONINGCORPORATIES

Dynamiek in de sector


Actualiteiten!

OVERHEID VERSUS SECTOR

Ik bepaal mijn eigen koers!

Hoezo??

Wat zijn de gevolgen voor onze corporatie?



Aandacht voor de taakstellingDe voorstellen woningcorporatiestelsel

Brief van de Minister op 12 juni 2009 aan 2e kamer

“Corporatiestelsel zodanig vernieuwen dat woco’s hun maatschappelijke opdracht op het terrein van de volkshuisvesting, leefbaarheid en daarmee samenhangende sociale opgaven goed kunnen vervullen”

Versterken van de positie van de overheid (Rijk en gemeente) ten opzichte van de woco versterken en verhelderen


Opbouw van de brief

1. Ontwikkeling van woco’s richting brede zorg voor Wonen2. Vernieuwing van het stelsel3. Relatie woco met Rijk4. Relatie woco met belanghebbenden (o.a. huurders)5. Het werkdomein van woco’s en het oprichten van dochters

6. Verbindingen met andere maatschappelijke organisaties en fusies

7. Toelating en uittreding8. De organisatie van en de eisen aan het toezicht9. De positionering van de sanerings- en projectsteun10. De staatssteun


Brede zorg voor het wonen

Begin 19e eeuw particulier initiatief basis voor de WocoPrimair doel: zonder winstoogmerk te voorzien in goede en gezonde huisvesting

Huidige tijd: invulling maatschappelijk ondernemerschapNiet beperken tot bouwen en verhuren. Maar actief zijn/worden ‘achter de voordeur’Dus meer raakvlakken met Zorg, Welzijn, Onderwijs, Werk en Wijkeconomie

“Alles wat in hun vermogen ligt doen ……”


Vernieuwing van het stelsel

Evaluatie noodzakelijk van bestaande stelsel (brutering/BBSH etc)Behoefte aan nieuwe balans tussen zelfstandig ondernemerschap en publieke waarborgen• Relatie tussen de overheid, woco’s en belanghebbenden moet

scherper• Wat mag en wat mag niet • Risico’s verbindingen (weglekken maatschappelijk vermogen)• Doelmatigheid in bedrijfsvoering• Verbeteren van intern toezicht• Integriteitrisico's• Waarborgen van lokale binding bij fusies• Doelmatiger extern toezicht


Relatie woco met Rijk

• Woonbeleid wordt lokaal en regionaal ingevuld• Gemeente legt haar visie op wonen vast in beleidsdocumenten (de

gemeentelijke woonvisie)• Nu: ‘ de woco neemt het gemeentelijk beleid in acht’• Straks: ‘de woco draagt in redelijkheid bij …”• Geschillen over inzet: mediation geen oplossing dan rol cfv

- A: de voorgenomen activiteiten passen bij de vermogenspositie- B: de voorgenomen activiteiten brengen de financiële positie in gevaar. - C: de uitvoering van de voornemens van de woco leidt tot onvoldoende inzet van

beschikbaar vermogen

• Minister kan aanwijzing geven


Verbindingen met andere maatschappelijke organisaties en fusies

VerbindingenPersonele unies toegestaan buiten de brancheToezicht echter afzonderlijk

FusiesDoel moet zijn leveren/dienen van maatschappelijke prestatiesLokale binding waarborgenFusies > 10.000 woningen worden beoordeeld op belangOmvang van corporaties max 80.000 eenheden??Fusie via visitatie monitoren

Andere samenwerkingsvormen?


Energie?e

Europa

Corporaties zijn ondernemingen op grond van Europees recht.

Europese regels over interne markt en mededinging van invloed op corporaties(vrije handel binnen Europese markt).

Woningcorporaties zijn belast met openbare dienstverlening op het terrein van de sociale huisvesting (DAEB).

De rol van woningcorporaties ligt in het realiseren van woonruimte voor diegenen die het moeilijk hebben op de woningmarkt, hun bijdrage aan de leefbaarheid en aan de realisatie van maatschappelijk vastgoed in dorpen en wijken.


Klaar voor de 2e ronde?Inventarisatie uitvoeren /impact bepalen o.a.:• Woningtoewijzing• DAEB/Niet DAEB activiteiten• Strategie

Administratieve organisatie/interne beheersing o.a.:1.Procedures rondom woningtoewijzing aanscherpen2.Privacy compliance3.Interne controle werkzaamheden bepalen4.Aanbestedingsprocedures herzien? (onderhands, openbaar, Europees)5.Jaarlijkse verantwoording 6.Inrichting administratie7.Heroverwegen organisatiestructuur8.Treasury beleid aanpassen?



Besturing, Beheersing, Toezicht, Verantwoording

GovernanceControl

ManagementControl

Procescontrol

Raad vanCommissarissen

Directeur - Bestuurder

Werkapparaat

Verantwoording

over 'risico s en

beheersing

Informatie over

'risico s en

beheersing

De vier elementen van Corporate Governance (= goed bestuur) zijn:besturing, beheersing, toezicht en verantwoording


Maatschappelijk rendement

Aandachtsveld


Binnen corporatie/samenwerkingsverband

Buitenwereld

Situatie Nu

• Presteren naar vermogen is uitgangspunt• Wat is het maatschappelijk rendement van wijkbeheer,

schuldhulpverleningswerk of een zorgboerderij?• Politiek doet nog steeds alsof corporaties zwemmen in het geld en

onvoldoende presteren• Sector tracht duidelijk te maken dat zij veel doen voor de

maatschappelijke omgeving, maar kan dit onvoldoende ‘hard’ maken• Een reeds langdurende maar steeds meer prominente discussie!• Lastig inzichtelijk te maken dat vermogen optimaal wordt inzet voor

maatschappelijke doeleinden?• Lastig maatschappelijke rendement inzichtelijk te maken tbv.

forecasting, legitimering, besluitvorming en…verantwoording!


Maatschappelijk draagvlak

• Het meten van Maatschappelijk Rendement stond tot voor kort nog in kinderschoenen

• Helaas moeten veel corporaties (al dan niet in combinatie met zorgcombinaties) zich door gebrek aan (mogelijkheden tot ) accountability overleveren aan prestatieafspraken met gemeenten

• De weg van meten en verantwoorden van maatschappelijk rendement begon met het opvoeren van onrendabele toppen als indicator, om via maatstaven van gemeenschappelijke initiatieven (Aedex) naar gemeentelijke, regionale (Pact) prestatieafspraken te geraken. Sinds enige tijd spitst de discussie zich meer en meer toe op feitelijk meten van toegevoegde waarde van de activiteiten en initiatieven.



Jannemiek Verhoeven over de onderzoeksresultaten naar de toekomst van de

kleinere corporatie

Wat verwacht ú van de toekomst?

27 januari 2011

Onderzoek

Uw verwachtingen van de toekomst over:

Uw organisatie

Invloedrijke ontwikkelingen

Onzekere ontwikkelingen

Oplossingsmogelijkheden

Betekenis kabinetsplannen

>> 76 respondenten

Uw organisatie: onherkenbaar?

3%

48%

24%

16%

8%

1%

Zeer mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Zeer mee oneens Weet ik niet

“Mijn corporatie over 10 jaar”

Ontwikkelingen De gevolgen van de kredietcrisis

De gevolgen van het Europa-dossier

Liberalisering van huurprijzen voor inkomens > 43.000 euro

Het verdwijnen van subsidies voor duurzaamheid

Het instellen van een kooprecht voor sociale huurwoningen

Het bijdragen aan de huurtoeslag met 760 miljoen euro

De komst van een woonautoriteit

Het toewijzen stapsgewijs beperken tot lagere inkomensgroepen

Inflatievolgend huurbeleid

Het gebrek aan vertrouwen bij publiek en pers

De investeringsnormen van WSW en CFV mbt kasstromen en liquiditeit

Het instorten van de bouwmarkt

De demografische krimp binnen de gemeente

Het vertrek van medewerkers die binnen nu en vijf jaar met pensioen gaan

‘Concurrentie’ van grote(re) corporaties in de regio

Toename van bureaucratische druk als gevolg van veranderende regelgeving

Invloedrijke ontwikkelingen

Bijdrage aan de huurtoeslag met 760 mln.

euro Meer dan 80% zegt: invloed, én meest invloedrijk


Bureaucratische druk

Gevolgen van het Europa-dossier Tussen 70-80% zegt: invloed, én erg invloedrijk

Meeste invloed: bijdrage huurtoeslag

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Liberalisering van huurprijzen

Verdwijnen subsidies duurzaamheid

Gebrek aan vertrouwen

Komst Woonautoriteit

Vertrekmedewerkers door pensioen

‘Concurrentie’ van grote(re) corporaties

Instorten van de bouwmarkt

Toewijzen stapsgewijs beperken

Investeringsnormen van WSW en CFV

Gevolgen kredietcrisis

Instellen van kooprecht

Toename bureaucratische druk

Demografische krimp

Gevolgen Europa-dossier


Bijdragen aan de huurtoeslag

“Toelichting invloed ontwikkelingen”

Top 3 manieren:

1. Strategische heroriëntatie

2. Samenwerking met andere corporatie(s)

3. Samenwerking met andere maatsch

organisaties & professionaliseren

medewerkers

Onzekere ontwikkelingen

Instellen van het kooprecht


Concurrentie grote(re) corporaties

Liberalisering huurprijzen


Meest onzekere ontwikkelingen

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%

Komst Woonautoriteit

Verdwijnen subsidies duurzaamheid

Toename bureaucratische druk

Bijdragen aan de huurtoeslag

Instorten van de bouwmarkt


Gebrek aan vertrouwen

Vertrekmedewerkers door pensioen

Investeringsnormen van WSW en CFV

Toewijzen stapsgewijs beperken

Demografische krimp

Liberalisering van huurprijzen


‘Concurrentie’ van grote(re) corporaties


Instellen van kooprecht

Grootste uitdaging kabinetsplannen

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Implementatie van commissie FVB

Kooprecht voor de huurders

Grotere huurstijging voor hogereinkomens

Benutten en ondersteunen van CPO

Meer ruimte voor meegroei-,mantelzorg- en meergeneratiewoningen

Belemmerende regelgeving wordtaangepakt

De plannen op het terrein vanduurzaamheid

Aanpak van de krimp

Meer ruimte voor maatwerk in devolkshuisvesting

Observaties uit de interviews Bestuurders zijn actief en strijdbaar

Samenwerking met zorg & welzijn; meer

projectmatig dan strategisch

Veel initiatieven op terrein van samenwerking

in de bouwketen

Iedereen rekent de middengroep tot 50.000

tot doelgroep

Groeiende verschillen in regionale

omstandigheden

Scenario voor de toekomst

Doel: input voor strategische discussie

Gebaseerd op grootste onzekerheden Instellen van het kooprecht Duur van de crisis

Middengroepen/ Europa-dossier in scenario’s

Vier scenario’s

2 jaar crisis

Kooprecht

10 jaar

crisis

Geen

kooprecht

“concurrentiemodel”

“versloppingsmodel”

“koopsegregatiemodel”

“slotmodel”

Plenaire deel seminar Toekomst kleine corporaties 27 januari 2011

Business

Transcript of Plenaire deel seminar Toekomst kleine corporaties 27 januari 2011