Platform Stalen Bruggen, Machineveiligheid, Machinerichtlijn en NEN 6787

12 december 2013

Machineveiligheid, Machinerichtlijn en NEN 6787

Themamiddag Renovatie van stalen bruggenBeweegbare Bruggen

Ing. Chris Tettero

RijkswaterstaatMachineveiligheid2 12 december 2013

Chris Tettero en Machineveiligheid

• Rijkswaterstaat, Grote Projecten en Onderhoud • Afdeling Installaties en Bediening• NEN 6787 Het ontwerpen van beweegbare bruggen–Veiligheid• Projecten nieuwbouw en renovatie• RWS kaders en richtlijnen• Lid RWS expertteam Machineveiligheid• Calamiteiten en incidentanalyse

Rijkswaterstaat3 12 december 2013

Een beweegbare brug is een machine

“een samenstel, voorzien van of bestemd om te worden voorzien van een aandrijfsysteem — maar niet op basis van rechtstreeks gebruikte menselijke of dierlijke spierkracht —, van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er ten minste één kan bewegen, en die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing”

Vuistregel tbv definiëren grenzen van de machine:van bedienlessenaar t/m beweegbare delen van de machine of daaraan gerelateerd (zoals seinen).

Machineveiligheid


Wettelijk kader

• Nederlandse wetgeving (o.a. ARBO-wet, warenwet).• Europese wetgeving:

– Productrichtlijnen / EG-richtlijn (o.a. Machinerichtlijn).– Sociale richtlijnen (o.a. Arbeidsmiddelenrichtlijn).

• Productrichtlijnen: – Verantwoordelijkheid fabrikant / importeur.– Eisen bij in de handel brengen / in gebruik nemen.– Resulteert in een CE-markering.

• Sociale richtlijnen:– Verantwoordelijkheid werkgever.– Eisen voor veilig gebruik.

Machineveiligheid

Rijkswaterstaat

Machinerichtlijn• De Machinerichtlijn is een EU productrichtlijn waarin geëist wordt om

de veiligheid van de machine te verzekeren door naleving van de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen.

• Binnen de productrichtlijnen staat voor beweegbare bruggen de Machinerichtlijn (2006/42/EG) centraal.

• Geldt voor installaties/machines die zijn opgeleverd na 1995 of na substantiële wijzigingen

• In de Nederlandse wet verankerd in het Warenwetbesluit machines.

12 december 20135 Machineveiligheid


Productrichtlijnen naast de Machinerichtlijn

• Complete machine:– Machinerichtlijn (geldt voor na 1995 gebouwde of gewijzigde

machines).– EMC-richtlijn.

• Onvoltooide machines / componenten:– Laagspanningsrichtlijn.– Richtlijn Drukapparatuur.– Richtlijn Bouwproducten.– Richtlijn ROHS.– Richtlijn WEEE.– Etc.

Machineveiligheid

Rijkswaterstaat

Naleving van de essentiële V&G eisen

• Door middel van het uitvoeren van een risicobeoordeling;– Bepalen grenzen van de machine. – Inventariseren gevaren.– Inschatten van risico’s.– Beoordelen risico’s.– Risicoreductie:

• Neem het gevaar bij de bron weg. • Breng de nodige beveiligingen aan. • Gebruikers informeren over restrisico's, benodigde opleiding

en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s).

• Verantwoordelijkheid ligt bij de ‘fabrikant’.

Machineveiligheid7 12 december 2013

Rijkswaterstaat

• Geharmoniseerde normen (EN).

• Geen wetgeving (dus niet verplicht).

• Geeft wel vermoeden van overeenstemming:– Beperktere risicobeoordeling noodzakelijk.– Efficiënt (minder bewijslast).

• Onderverdeling in A, B, C normen:– A: Fundamentele veiligheidbeginselen.– B: Technische veiligheidsaspecten en voorzieningen.– C: Veiligheidsspecificaties voor bepaalde (groepen) machines.

8 12 december 2013

Machinerichtlijn en normalisatie

Machineveiligheid

Rijkswaterstaat

EN normen beweegbare brug

• A normen– NEN-EN- ISO 12100 Algemene ontwerpbeginselen -

Risicobeoordeling en risicoreductie

– NEN-EN TR-14121-2 Risicobeoordeling : Praktische gids en voorbeelden van methoden

• B normen– NEN-EN-IEC 60204-1 Elektrische veiligheid van machines– NEN-EN-ISO 4413 Hydrauliek -Algemene regels en veiligheidseisen

– NEN-EN-ISO 14122-1 Permanente toegangsmiddelen

• C normen– Geen formele EN norm beschikbaar


Rijkswaterstaat

NEN 6787- Het ontwerpen van beweegbare bruggen - Veiligheid

• De NEN 6787 is een nationale Nederlandse norm

• Een ‘soort Nederlandse C-norm’ voor beweegbare bruggen.

• Verwijst naar Europese geharmoniseerde EN-normen.

• Relatie NEN 6786:– NEN 6786 staat voor de constructieve veiligheid.– De fabrikant van een machine dient randvoorwaarden

ten aanzien van de constructie vast te stellen.


Rijkswaterstaat

NEN 6787 als ‘C norm’

• Biedt oplossingen voor de fundamentele eisen die door de Machinerichtlijn aan beweegbare bruggen worden gesteld.– Voorbeeld van de grenzen van de machine.– Aanpaste ISO 12100 lijst gevaren en gevaarlijke gebeurtenissen.– Normatieve eisen aan risicoreductie:

• Eisen aan de nodige aan te brengen beveiligingen– Leuningen en balustrades.– Vasthoudinrichtingen.

• Generiek brugproces als uitgangspunt voor risicoreductie via bediening en besturing:

– Besturen van de brugbeweging.– Veiligheidsfuncties.

– Eisen aan verificatie en validatie. – Eisen aan informatie voor de gebruikers.


Rijkswaterstaat

• Grenzen van de machine beweegbare brug

• Aanpaste ISO 12100 lijst

Afbeeldingen bij NEN 6787


Rijkswaterstaat

NEN 6787:2014


Bron S. Bühler

Rijkswaterstaat

Fabrikant van beweegbare brug

• De definitie fabrikant is vastgelegd in Artikel 2 Machinerichtlijn.• Verantwoordelijk voor de ‘conformiteitsbeoordeling’ (CE markering).• Advies aan opdrachtgevers; rol contractueel te beleggen.

– ON aanwijzen als fabrikant als deze de ‘risico’s’ kan beheersen.– Uitgangspunt; functionele eisen en systeemgrenzen.– Bekende risico’s vanuit de omgeving.

• Fabrikant is verantwoordelijk voor de verificatie en validatie van de OG eisen én de essentiële eisen Machinerichtlijn.

• Fabrikant is verantwoordelijk voor het afgeven van een conformiteitsverklaring en de machine CE te markeren.


Rijkswaterstaat

Inkoop (on)voltooide machine

• Definieer SMART contractuele afspraken bij inkoop (on)voltooide machines voor samenbouw.– De grenzen van de machine.– Specifieke omstandigheden, bv:

• bestand tegen dooizouten• geplaatst 20 beter boven NAP• De risicobeoordeling dient in samenspraak doorlopen te worden

– Het hydraulisch systeem dien te voldoen aan NEN-EN-ISO 4413.– De ‘machine’ dient te voldoen aan (N)EN normen xx en yy.– Afspraken rond de risicobeoordeling (format, proces).– Bij de (on) voltooide machine dient xxx documentatie

meegeleverd te worden.• Beoordelen van machine en TD voorafgaand aan het samenstellen.


Rijkswaterstaat

• Geen IIA- en ook geen IIB-verklaring afgeven• Wel via documenten voldoende aantonen het werk goed is

uitgevoerd. • Overzicht van de gebruikte elektrische componenten (inclusief conformiteits-verklaringen

op basis van de Laagspanningsrichtlijn en/of de EMC-richtlijn).• Overzicht van de gebruikte mechanische componenten (kastenmateriaal met de daarbij

behorende omgevingseisen).• Overzicht van de gebruikte Europese normen met (eventuele) afwijkingen van de eisen

uit deze normen.• Kopie van de technische tekeningen, uitgevoerde berekeningen en validaties; Indien er

besturingstechnische veiligheidsfuncties in de schakelkast zitten, zullen de documentatie-eisen uit de normen ISO 13849-1 (PL) of EN 62061 (SIL) moeten worden meegenomen.

• Een gebruikersspecificatie (met daarin o.a. de technische specificatie en de restgevaren).

• De fabrikant van de brug kan op basis van deze informatie de CE-verklaring, waar de kast onderdeel van uitmaakt, afgeven.


Inkoop besturingsinstallatie van een brug

Rijkswaterstaat

Rol beheerder

• Onderhouden op basis onderhoudshandleiding fabrikant• Arbeidsmiddelenrichtlijn:

– Machines moeten voorzien zijn van CE-markering.– Veilige gebruik van de machine in zijn omgeving.– Instructie van personeel (woord en geschrift).– Gebruikershandleiding (aanvullen).– Hulpmiddelen (o.a. PBM’s).

• Eisen uit ARBO-wet:– Risicoinventarisatie en –evaluatie (RI&E).– Plan van aanpak.

Bij renovatie van een beweegbare brug.• Vaststellen scope van het werk.• Vaststellen Substantiële wijziging of niet

– zoals nieuwe risico’s bij verandering van functie of prestatie.


Rijkswaterstaat

Kennisdeling / vragen

• LinkedIn groep NEN 6787


Platform Stalen Bruggen, Machineveiligheid, Machinerichtlijn en NEN 6787

Technology

Transcript of Platform Stalen Bruggen, Machineveiligheid, Machinerichtlijn en NEN 6787