Planten H6 Toets Klas1ab
-
Upload
niels-kuil -
Category
Documents
-
view
226 -
download
2
Transcript of Planten H6 Toets Klas1ab
![Page 1: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/2.jpg)
(Rijk) PLANTENAllen:
• Bestaan uit plantencellen– Dus celwand, grote
vacuole, cytoplasma, celkern, celmembraan, bladgroenkorrelbladgroenkorrel.
– Hebben dus groenegroene delen
• Maken zelf hun voedsel
Ui ^ Waterpest v
![Page 3: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/3.jpg)
Standaard plantencel
Cytoplasma
Centrale vacuole
Bladgroenkorrel
Celkern
Celmembraan
Celwand
![Page 4: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/4.jpg)
Bedektzadige plant[blad, bloem, vrucht zitten aan een steel (geen stengel)]
Bladsteel
Bloemsteel
Vruchtsteel
![Page 5: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/5.jpg)
Dun plantweefsel in doorsnede: bladallemaal cellen!
1 waslaagje
2 opperhuid
3/4 bladmoes
5 opperhuid
6 huidmondje
7 sluitcel
8 houtvat
9 bastvat
10 vaatbundel
![Page 6: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/6.jpg)
Doorsnede blad
![Page 7: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/7.jpg)
Doorsnede blad
![Page 8: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/8.jpg)
Stevigheid
1. Alle cellen staan bol van de waterdruk. Ze duwen tegen elkaar aan Ze blijven op hun plaats met doorlopende celwanden Allemaal samen maakt dat een stevige “opblaasplant”
2. Houtige planten hebben bovendien versterkte vezels en vaatbundels
![Page 9: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/9.jpg)
1. De hele cel staat onder druk vanuit de centrale vacuole
![Page 10: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/10.jpg)
2. Houtige versteviging
Sommige delen in de plant verhouten, zoals de vaatbundels, of in de vorm van extra vezels.
![Page 11: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/11.jpg)
Nu jullie
• Maak 6.1 opdr. 1-12
![Page 12: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/12.jpg)
Groei
![Page 13: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/13.jpg)
Planten groeien alleen plaatselijk verder
• Eindknop nieuwe loot (= stengeldeel)• Heeft opnieuw bladeren, eindknop,
okselknoppen, bloemen• Okselknoppen kunnen wachten en pas de
taak van een eindknop overnemen bij schade aan de loot.
• Snoeien = okselknoppen dwingen tot uitlopen(want je knipt de eindknoppen weg).
![Page 14: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/14.jpg)
Meerjarige planten
• Groeien uit met jaarlijks nieuwe loten
![Page 15: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/16.jpg)
Snoeien
• Meerjarige planten vormen struiken als vooral de okselknoppen uitlopen
• Met snoeien kun je dat bevorderen
![Page 17: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/17.jpg)
Stengel (doorsnede) bevat buisjes
vaatbundel
Vaatbundel met a bastvaten en b houtvaten.Vaatbundel met a bastvaten en b houtvaten.
![Page 18: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/18.jpg)
Meerjarige planten hebben ook diktegroei
De vaatbundels worden uitgebreid met nieuwe houtlagen vanuit het met nieuwe houtlagen vanuit het cambium (de groene laag met delende cellen)cambium (de groene laag met delende cellen)
![Page 19: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/19.jpg)
Na vele jaren een dikke stam
![Page 20: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/20.jpg)
Lengte en diktegroei samen
![Page 21: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/21.jpg)
6.3 Planten eten
• Duhhh• Want ze maken eigen voedsel uit water en
CO2• MAAR hebben ook extra mineralen uit
bodem nodig• Hoe komt water + mineralen helemaal
bovenin een plant?• Transport van wortelharen tot huidmondjes!
Gebaseerd op verdamping.
![Page 22: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/22.jpg)
Watertransport
![Page 23: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/23.jpg)
Vaatbundels, voor al uw transport
• HoutvatenHoutvaten voor water van wortel naar alle delen
• Vaatbundels = bundels houtvaten, ontstaan uit houtcellen.
• Door verdamping uit het blad blijft het transport stromen
• Regelbaar met huidmondjes
![Page 24: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/24.jpg)
Water transport
1. Water in bodem
2. Opname in wortelhaartjes
3. Houtvaten in wortel
4. Houtvaten in stam (= verhoute stengel)
5. Idem
6. Houtvaten in hoofdnerf van blad
7. Verdamping via huidmondjes onderaan blad
![Page 25: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/25.jpg)
Voortplanting
• Eerst groei en ontwikkeling uit zaad
• Zaad = kiem + reservevoedsel
• Zaad zit bij bloeiende planten in een vrucht (bedektzadigen)
• Sommige vruchten zijn hard of droog, of herken je niet snel als vrucht
![Page 26: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/26.jpg)
Een zaadplant produceert vele zaadplanten
![Page 27: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/27.jpg)
Zaden
![Page 28: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/28.jpg)
Vruchten
Sappig, maar ook droog, zoals peulen, anijsvrucht, papaver: als er maar een zaad in zit.
![Page 29: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/29.jpg)
Kokosvrucht• Grote vrucht met enorm groot zaad
![Page 30: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/30.jpg)
Vrucht, zaad, kiem en reservevoedsel
![Page 31: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/31.jpg)
Zaadkieming
• Alleen mogelijk wanneer 3 voorwaarden in orde zijn:1. Water, om zaad op te zwellen, uit de zaadhuid
te laten barsten en her voedsel in de zaadlobben op te lossen voor gebruik
2. Lucht, eigenlijk zuurstof in de lucht, zaadkiem verbruikt zuurstof voor energie en groei
3. Juiste temperatuur, alleen bij een geschikte temperatuurkan de kieming beginnen.
![Page 32: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/32.jpg)
Voedselopslag• Plant maakt zelf voedsel: in eerste instantie glucose• Ook voor “later”, opgeslagen in ondergrondse
winteropslag of in zaden.• Opslag als reservestoffen, meestal zetmeel.• Bollen = ondergrondse bladeren, zoals in een ui• Knollen = ondergrondse wortel of stengel, gezwollen met
zetmeel. Aardappel = gezwollen stengeleinde dat weer de bodem in is gegroeid.
stengelstengel
![Page 33: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/33.jpg)
Opslag in zaden
• Zaadlobben bevatten zetmeel of olie als reservestof.
• Het kiempje moet er van kunnen overleven en uitgroeien tot een plant die boven de grond uitsteekt en zijn groene bladeren uitvouwt om zelf voor ‘t eerst voedsel te maken.
![Page 34: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/34.jpg)
6.4 Plantjes maken
• Bloem = verzameling van geslachtsorganen
• Doel: stuifmeel (♂) bij zaadbeginsels (♀) brengen zodat die kunnen uitgroeien tot zaden.
• Hoe? Door stuifmeeloverdracht via wind of via insecten.
• En dat bepaalt de bloembouw
![Page 35: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/35.jpg)
Bloembouw
• Insectenbloemen
• Kleurig• Geurig• Nectar• Groot
• Windbloemen
• Niet kleurig• Niet geurig• Geen nectar• Klein
![Page 36: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/36.jpg)
Insectenbloem
![Page 37: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/37.jpg)
Windbloem (x20)
Gras bloem
1 Ver uithangende stempel
2 helmdraad
3 Onopvallende kroonblaadjes
4 Hoog uitstaande helmknop
Soms andersom: uithangende Soms andersom: uithangende
helmknoppen en hoogopstaande helmknoppen en hoogopstaande
stempelsstempels
![Page 38: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/38.jpg)
Bestuiving =
• Overdracht van stuifmeel van een helmknop naar de stempel van een bloem van dezelfde soort
• Overdracht naar een andere soort is niet succesvol.
• Na bestuiving begint de bevruchting
![Page 39: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/39.jpg)
Wonderlijk!
• Bloem Doorloop deze link helemaal!• Bekijk nog eens heel goed hoe wonderlijk
de bevruchting verloopt. De mannelijke stuifmeelkorrel groeit een pollenbuis door de weefsels van stempel, stijl en vruchtbeginsel om daar een zaadbeginsel te bereiken!
• Doe nu opdrachten 14 – 28• 48 - 57
![Page 40: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/40.jpg)
Bevruchting
• = versmelting van de mannelijke voortplantingscel (feitelijk de pollenkern) met de vrouwelijke eicel in het zaadbeginsel.
• Bij succes begint de bevruchte eicel te delen tot een klompje nieuwe cellen, dat wordt de kiem (in het zaadje).
![Page 41: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/41.jpg)
1.Poortje = kiemopening
2.Navel
3.Vaatbundeleinde
4.zaadhuid
![Page 42: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/42.jpg)
Ongeslachtelijke voortplanting (bestaat ook!)
• Planten kunnen ook nieuwe plantjes aanmaken zonder bevruchting en zaadvorming
• Door ergens aan de plant een nieuw plantje te maken en los te laten
![Page 43: Planten H6 Toets Klas1ab](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022052523/5571fb17497959916993ecdb/html5/thumbnails/43.jpg)