Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni...
Transcript of Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni...
Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową
na lata 2014-2020
„Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej kluczem do pozyskiwania środków europejskich”
Płock, 11 czerwca 2015 r.
dr Marcin WołekKatedra Rynku Transportowego, Uniwersytet Gdański
2
Plan prezentacji
• Zalecenia i wymogi w świetle zapisów RPO;• Punkt wyjścia;• Tworzenie gdyńskiego SUMP• podsumowanie
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
3
Zalecenia i wymogi w świetle analizy RPO
• „Inwestycje w transport miejski muszą wynikać z przygotowanych przezsamorządy planów, zawierających odniesienia do kwestii przechodzenia nabardziej ekologiczne i zrównoważone systemy transportowe w miastach.Funkcję takich dokumentów mogą pełnić plany dotyczące gospodarkiniskoemisyjnej, Strategie ZIT lub plany mobilności miejskiej…” [RPO woj.Podlaskiego na lata 2014-2020, s. 114];
• Podstawowym warunkiem ubiegania się o środki […] jest posiadanieprzez Beneficjentów planów gospodarki niskoemisyjnej […]. Wzależności od zdiagnozowanych potrzeb, Plany GospodarkiNiskoemisyjnej muszą zawierać odniesienie do następujących kwestii:zbiorowy transport pasażerski, transport niezmotoryzowany,intermodalność, transport drogowy, zarządzane mobilnością,wykorzystanie inteligentnych systemów transportowych, logistyka miejska,bezpieczeństwo ruchu drogowego w miastach, wdrażanie nowych wzorcówużytkowania, promocja ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów[SZOOP woj. lubuskiego]
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
5
Punkt wyjścia
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
• Audyt danych;• Audyt dokumentów strategicznych
wraz z oceną przydatności dlaSUMP;
• Analiza planu zrównoważonegorozwoju transportu publicznego iPGN;
• Utworzenie grupy roboczej;• Pełnomocnik / lider [„łamacz
procedur”, oszczędność czasu];• Ustalenie najpoważniejszych
deficytów wymagających zaangażowania największych środków.
6
Obszary deficytów w zakresie zrównoważonej mobilności w polskich miastach
• Wiarygodne wyniki badań transportu publicznego;• Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu
rowerowego;• Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu pieszego
[!!!];• Część planów transportowych prezentuje sobą niską
przydatność dla rozwijania w kierunku SUMP.
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
7
Interesariusze: wewnętrzni i zewnętrzni
• Jednostki i wydziały Miasta (planowanie przestrzenne, inwestycje,inżynieria ruchu i transport, nadzór właścicielski, ochrona środowiska,edukacja…)
• Służby (Straż Miejska, Policja…),• Sektor transportu publicznego (organizator transportu,
operator/operatorzy, PKP, );• Uczelnie i jednostki naukowo-badawcze;• Organizacje pozarządowe;• Przedsiębiorstwa.
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
8
Projekt CIVITAS DYN@MO (2012-2016)
• dofinansowany z 7 Programu Ramowego• projekt RTD zajmujący się planowaniem transportu,
przyjaznymi środowisku pojazdami i wykorzystaniem ITS i ICT
• Miasta partnerskie: Gdynia, Akwizgran (DE), Koprivnica (CR), Palma de Mallorca (SP)
Cele projektu:• rozwój systemów i usług transportowych• wprowadzenie ekologicznych środków transportu• wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie
usług i systemów transportowych• zaangażowanie mieszkańców w proces planowania
mobilności• współpraca i wymiana doświadczeń pomiędzy
miastami
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
9
Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (tzw. SUMP) dla Miasta Gdyni
• Polityka transportowa Gdyni (1998);
• ZPRTP (2004);
• Projekt unijny BUSTRIP (2009) – SUTP(Plan Transportowy) dla Gdyni na 2008-2015;
• Istniejący SUTP – nie został uprawomocniony
• SUTP – zgodny z wytycznymi Komisji Europejskiej
• Plan transportowy (2014);
• BYPAD (2014).
Nowy SUMP na lata 2015-2025
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
10
Gdzie jesteśmy?
(w trakcie konsultacji w grupie roboczej i z interesariuszami)
(w opracowaniu)
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
11
Podejście do gdyńskiego SUMP
• Zaangażowanie społeczne• Konsultacje publiczne• Spotkania z interesariuszami• Badanie i zbieranie opinii
nt. transportu• Społecznościowe projekty
badawcze • Dwukierunkowa komunikacja
poprzez web 2.0• „żywe laboratorium” dla BSR
• Zebranie i integracja istniejących strategii i planów
• Przegląd i integracja istotnych dokumentów odnoszących się do mobilności w Gdyni
• Przegląd działań realizowanych i planowanych
• Wykorzystanie web 2.0 - platforma Mobility 2.0
• Wykorzystanie rozwiązań ITS - 3-poziomowy model transportowy do analiz SUMP
• Samoocena• Identyfikacja interesariuszy
i utworzenie grupy roboczej• Strategia długoterminowa:
2015-2025 (cele + działania)• Krótkoterminowy plan działań• Ciągły monitoring i ewaluacja/
aktualizacja co 2-3 latadynamiczny zaawansowany
interaktywnyzintegrowany
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
12
Interaktywny: wykorzystanie badań marketingowych
Badania pierwotne Podmiot Regularność
Badania preferencji i zachowań komunikacyjnychmieszkańców Gdyni (co 2-3 lata, ponad 1900respondentów);
ZKM Gdynia & UG
T
Badania preferencji i zachowań komunikacyjnychuczniów szkół ponadpodstawowych (po raz pierwszy wramach projektu CIVITAS DYN@MO, 2014)
UG & ZKM N
Badania oczekiwanych zmian w organizacji ruchu nawybranych ulicach w centrum Gdyni (trzy odrębnebadania, 1800-2700 respondentów dla każdej ulicy)
ZDiZ Gdynia N
Badania natężenia i struktury ruchu na ul. Świętojańskiej(2014, 2015, tbc…)
UG T
Ciągłe badania jakości transportu miejskiego (np..punktualność), popytu i przychodowościposzczególnych linii, sprzedaży biletów…
ZKM T
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
13
Badania ruchu pieszego w CIVITAS DYN@MO
• Kluczowe dla kompleksowych badańmobilności;
• Brak jednolitej metodologii;• Badania natężenia i struktury ruchu na
głłwoncyh ulicach w gdyni w 2014 r. i na ul.Świętojańskiej w 2015 r.;;
• Wstępne analizy potwierdzają zbliżonyudział ruchu pieszego w podziale zadańprzewozowych do innych miasteuropejskich. Pedestrian
share in modal split
Population [thous.]
Density [inhab./ sq. km]
Year of measure
Survey method
Bonn (Germany) 28% 327,9 2 322 2008 RHS Graz (Austria) 19% 270 2117 2013 RHS Aachen (Germany) 23% 258,7 1608 2011 HC Plymouth (UK) 18% 256 3207 2010 PSPS Magdeburg (Germ.) 21% 234,8 1164 2008 RHS Saarbrucken (Germ.) 23% 177,2 1061 2010 RHS Szeged (Hungary) 22% 161,8 576 2009 HS
14
Kluczowe elementy procesu
Ustalenie wspólnej wizji miasta i mobilności
Scenariusze rozwoju
Identyfikacja problemów i słabych stron
Ustalenie priorytetów w zakresie mobilności
Wyznaczenie celów strategicznych
Wyznaczenie celów operacyjnych
Dobór działań umożliwiających ich realizację
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
15
Wspólne dążenie do rozwoju systemu zrównoważonej
mobilności, zapewniającego
mieszkańcom wysoką jakość życia i możliwość
podróżowania w bezpiecznym, czystym
i przyjaznym środowisku
Jakość życia
Ekonomia
Środowisko
Energia
Wspólna wizja mobilności
Wydajny energetycznie transport miejski
Lepsze warunki do życia, pracy i podróżowania w Gdyni
Wzrost ekonomiczny i redukcja zapotrzebowania na transport
Zrównoważony transport dla czystego środowiska
Zrównoważony społeczny,
przestrzenny i ekonomiczny rozwój Gdyni
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
16
• Metodologia oceny jakości planowania mobilności w mieście wypracowana w ramach projektu ADVANCE
• 12 interesariuszy z instytucji: UM, ZDiZ, BPP, ZKM, Port Gdynia, PKM, SKM, BRM, Policja
• Ocena poszczególnych aspektów w Obszarze misji i Obszarze działań
• Obszar misji - bardzo duża rozbieżność wyników – średni wynik: 2,4/4
Mocne strony: wizja, ramy regionalne/krajowe, wsparcie polityczne
Słabe strony: współpraca wewnętrzna, EWALUACJA (!)
• Obszar działań – średni wynik 1,7/4
Mocne strony: jakość TZ (3,1!)
Słabe strony: zarządzanie parkowaniem, transport towarów, ograniczanie ruchu samochodowego
Samoocena z wykorzystaniem kwestionariusza ADVANCE
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
17
Priorytetyzacja
• Ankieta na www.mobilnagdynia.pl
• Zaproszonych ok. 80 interesariuszy
• 30 respondentów• 66 pytań w 8 grupach
tematycznych• Oceny w skali C – A++
(odp. 1 – 5)
4,454,24
4,214,144,14
4,104,03
4,003,97
3,903,793,793,79
3,763,693,693,693,693,69
3,623,623,62
3,593,52
3,483,453,43
3,383,38
3,343,31
3,283,28
3,243,21
3,173,143,143,143,14
3,073,073,07
3,032,972,972,96
2,932,902,89
2,832,832,83
2,762,76
2,722,452,45
2,412,38
2,342,312,31
2,282,21
2,17
Integracja biletowa transportu zbiorowegoParking miejski
Uwzględnianie ruchu pieszego podczas planowania inwestycjiPrzestrzenie publiczne
Gęstość zabudowań i przystanki transportu publicznegoParkingi typu Park & Ride
Ograniczenie wjazdu do miasta pojazdom ciężarowym…Bezpieczeństwo rowerzystów na skrzyżowaniach
Informacja pasażerskaSystem bezpieczeństwa ruchu drogowego
Bezpieczna droga do szkoły"Zielone" pojazdy w transporcie zbiorowym
Parkingi typu Bike & RideStrefa darmowego przejazdu transportem zbiorowym
Bezpieczeństwo transportu zbiorowegoPromocja zrównoważonej mobilności wśród studentów
Re-alokacja przestrzeni dla ruchu rowerowegoStrefy uspokojonego ruchu na osiedlach mieszkaniowychPromocja zrównoważonej mobilności wśród mieszkańców
System roweru miejskiegoRacjonalizacja podróży służbowych
Kontrola prędkości i egzekwowanie przepisów w ruchu drogowymPołączenia ponadregionalne w sieci rowerowej
Punkty ładowania pojazdów elektrycznychSystem monitoringu przestrzeni parkingowej
Integracja transportu rowerowego z transportem zbiorowymStandardy dla transportu towarów i dostawStrefy ograniczonej emisji zanieczyszczeń
Pojazdy elektryczne dla firmRowery na buspasach
Rozwój koncepcji miejskiego carpoolinguUprzywilejowanie pojazdów ekologicznych
Centrum mobilności lub oficer ds. mobilności
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
18
Cele strategiczne i operacyjne
Atrakcyjna i bezpieczna przestrzeń miejska
Poprawa warunków dla ruchu pieszego
Poprawa dostępności dla osób o ograniczonej mobilności
Poprawa warunków dla ruchu rowerowego
Poprawa jakości przestrzenipublicznej
Bezpieczny i efektywny system transportu
Zintegrowane planowanie systemu transportowego i mobilności na poziomie metropolitalnym
Rozwój systemu zarządzania ruchem z wykorzystaniem ITS
Rozwój konkurencyjnego publicznego transportu zbiorowego
Zwiększenie udziału niskoemisyjnych pojazdów
Racjonalne wybory transportowe
Edukacja i zwiększanie świadomości w zakresie zrównoważonej mobilności i bezpieczeństwa
Optymalizacja potrzeb transportowych
Równoważenie mobilności w dzielnicach
Rozwój nowych usługw zakresie mobilności
Efektywny transport ładunków w mieście
Poprawa dostępności transportowej portu morskiego
Stworzenie efektywnego i zrównoważonego systemu miejskiej dystrybucji
Wspieranie nowoczesnychtechnologii i rozwiązań organizacyjnych dla transportu towarowego
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
20
• Spotkania z grupami interesariuszy i mieszkańcami• Badania preferencji i przyzwyczajeń
transporotowych• Konsultacje, warsztaty• samoocena z wykorzystaniem
kwestionariusza , ankieta priorutetyzacyjna• Komunikacja z mieszkańcami - platforma Mobility 2.0
(www.mobilnagdynia.pl) i serwisy społecznościowe→ Konsultacja projektów społecznościowych→ Wizualizacja i dyskusja na temat wyników analiz
Włączenie interesariuszy i mieszkańców w planowanie
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
21
Kierunki dalszych prac
Konsultacje i zatwierdzenie działań do strategii SUMP
Dobór wskaźników do monitoringu i ewaluacji
Opracowanie krótkoterminowego planu działań do SUMP
Konsultacje i uzyskanie akceptacji Planu
Wersja robocza Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej
Konsultacje z interesariuszami i mieszkańcami
Uchwalenie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla M. Gdyni
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
22
Centrum Kompetencji SUMP Regionu Morza Bałtyckiego
• Gdynia jako „żywe laboratorium” dla Polski i Regionu Morza Bałtyckiego
• Prowadzone przez Uniwersytet Gdański
• Wspierane przez Komisje Środowiska i Transportu Unii Miast Bałtyckich, Miasto Gdynia oraz Uniwersytet w Lund
• Cel: pomoc miastom w opracowaniu ich Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej przez dostarczanie informacji, wsparcia, wymianę doświadczeń oraz szkolenie w czasie trwania i już po zakończeniu projektu CIVITAS DYN@MO
http://polska.bsr-sump.eu/ http://www.bsr-sump.eu/
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
23
Podsumowanie
• SUMP – kompleksowy i złożony PROCES;• Potrzeba przeprowadzenia audytu danych wśród
wszystkich interesariuszy miasta;• Możliwa integracja i rozbudowa istniejących planów i
innych dokumentów strategicznych (np. PGN,strategie ZIT, w jednym województwie POP);
• Potrzeba dostosowania celów i zadań do specyfikimiasta (np. silna pozycja rad dzielnic w Gdyni,rosnące znaczenie budżetu obywatelskiego);
• Konieczność uwzględnienia ram krajowych iREGIONALNYCH (RPO!).