1

1

İMAR PLANLARININ ONAYLANMASI

2

PLAN YAPIM VE ONAYI

BM VEYA İGM ONAYI

İLAN- ASKI

İTİRAZLARI DEĞERLENDİRME

YÜRÜRLÜK

KESİN KARAR

UYGULAMA

2

3

PLAN YAPIMINA AİT ESASLARA DAİR YÖNETMELİK

� Yönetmelik hükümleri her tür ve ölçekteki plan yapımınailişkin esasları kapsamaktadır. Özel Kanunlara görebelirlenen alanlarda Kanun ile farklı hüküm getirilmemişise plan yapımına dair teknik kurallar konusundaYönetmelik hükümleri geçerlidir.

� Plan tür ve ölçekleri (çevre düzeni planı, nazım imar planıplanı, uygulama imar planı mevzii imar planı, korumaamaçlı imar planı vb.)

� Kentsel, Sosyal ve Teknik Altyapı Tablosu (EK-1)Eğitim Tesisleri, Sosyal ve Kültürel Tesisler, SağlıkTesisleri, Resmi Tesisler, İbadet Yerleri

4

PLAN YAPIMINA AİT ESASLARA

DAİR YÖNETMELİK

�ÇDP yapımına ilişkin usul ve esaslar

�Plan yapımı ile ilgili araştırma konuları

�Jeolojik etüt raporları ile ilgili açıklamalar

�Plan hiyerarşisi ile ilgili düzenlemeler

�imar planı/ mevzii imar planı ÇDP ilişkisi

�Plan değişiklikleri ile ilgili düzenlemeler

�Plan raporları ile ilgili açıklamalar

�Lejant ve plan çizim normları

3

5

PLANLAMA

� Planlar; lejand, plan notları ve açıklama raporu ile bir bütündür

� İmar planları, imar ile ilgili yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmalıdır

� Her tür ve ölçekte plan yapımı sürecinde jeolojik/jeoteknik etütler onaylanmalı, eşik analizi, yerinde inceleme, yeterli nitelikte ve kapsamda araştırmalar yapılmalı, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınmalıdır

� Nazım İmar Planı olmadan uygulama imar planlarının onaylanmaması gerekir. Uygulama imar planı, nazım imar planının büyütülmesi sonucu elde edilmemelidir

� İmar planları sınırları belli alanlara özgü karar getirmektedir. Yönetmelikler ise geneldir

6

PLAN VE YÖNETMELİK� Yerel Yönetimler İmar Kanunu ve

Yönetmeliklerine aykırı olmamak koşulu ile kendi beldelerinin özelliklerine ilişkin meclis kararı alarak Yönetmeliğe ek ilave getirebilir

� Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğe göre tanımlar ve ruhsatlara ilişkin planlarda hükümler getirilemez (Emsal, TAKS, alan kullanış, parsel ve yapı düzenine ait tanımlar)

� İmar planlarında çekme mesafeleri, TAKS, KAKS ve diğer yapılaşma koşulları ile ilgili bir hüküm yoksa Tip İmar Yönetmeliği hükümleri geçerlidir

� Blok veya ayrık nizama göre tabi olan ve imar planı ile ölçü ve emsal verilmemiş yerlerde TAKS % 40’ı hiçbir şekilde geçemez

4

7

PLAN NOTLARI

� İmar planı notları imar planının kendisi gibiuygulanması kesin ve zorunlu idari işlemdir.

� İmar planıyla belirlenmiş yapılaşma koşullarınıaçıklayıcı, belirleyici ve bütünleyici nitelikte olanplan notunun bazı yapılar için uygulanması bazıyapılar için ise uygulanmamasının planbütünlüğünü ve dengesini bozacağı, şehircilikilkeleri ve planlama esasları açısından kötü örnekoluşturacağı açık olduğundan, plan notlarınınkeyfi uygulanması mevzuata uygun olmayacaktır.

8

İMAR PLANLARINDA YAPILAŞMA KOŞULLARI

5

9

İMAR PLANLARI

�Nazım imar planları ve uygulama imarplanları; Kanunda tanımlanan idarelerce, buplanların kendi ölçeklerinin gerektirdiğikararları içerecek şekilde hazırlanmalıdır.

10

NAZIM İMAR PLANLARI

� Nazım imar planları tanımı gereği; planlaması yapılan alanveya yerleşmenin, genel arazi kullanış biçimlerini, başlıcabölge tiplerini, yerleşme alan veya alanlarının gelişme yönve büyüklüklerini, gerekli durumlarda yapı yoğunluğunu,ulaşım sistemini ve problemlerin çözümü gibi unsurlarıiçermek durumundadır.

� Büyükşehir belediyesince nazım imar planlarıhazırlanırken, uygulama imar planıyla getirilebilecek veuygulamaya esas olacak kararlar, örneğin kat adetleri,yükseklikleri, cephe hatları, parsel büyüklükleri gibidetaylar, nazım imar planı ile getirilmemelidir.

6

11

PLANLARIN İLANI

�Belediyelerce hazırlanan imar planlarının,belediye meclisinin onayından itibaren belediyebaşkanlığınca belirlenen ilan yerlerinde bir ay süreile ilan edilmesi zorunludur.

�Bir aylık ilan süresi içinde planlara yapılanitirazlar, belediye meclisince on beş gün içindeincelenerek kesin karara bağlanmakdurumundadır.

12

PLAN DEĞİŞİKLİĞİ

� Plan değişiklikleri planlama esaslarına, şehircilikilkelerine, kamu yararına ve imar mevzuatınauygun olarak, gerekli araştırma ve incelemeleryapılarak, ayrıntılı rapora bağlanarak, usulüneuygun olarak yapılmalıdır

� Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü,teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacaknitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçeleredayanan, kamu yararının zorunlu kılması halindeplan değişiklikleri yapılmalıdır

� Plan değişiklikleri varsa üst ölçekli plankararlarına uygun olmalıdır

7

13

PLAN DEĞİŞİKLİĞİ

� İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik altyapı alanlarınınkaldırılması, küçültülmesi ve yerinin değiştirilmesine ilişkin plandeğişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılamaz. Bilimsel veteknik açıdan gerekçeleri ortaya konulmalıdır. Plan anakararlarını değiştirmeden, plan bütünü dikkate alınarak imarplanı değişiklikleri gerçekleştirilmelidir. Zorunlu haller;

• Afet,

• Kestirilememiş demografik hareketler,

• Ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmeler,

• Üst ölçekli planlarda alınan yeni kararlar vb,

14

PLAN DEĞİŞİKLİĞİ

� İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifrazşartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğununarttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde artan nüfusunihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanları plan değişikliğinekonu alana hizmet vermek üzere artırılır.

� Ayrıca yeşil alanın kaldırılmasına yönelik olan plandeğişikliklerinde, kaldırılan yeşil alan miktarı kadar yeşil alanartırımı yapılmalıdır.

8

15

PLAN DEĞİŞİKLİĞİZorunlu hallerde plan değişikliği yapılabilmesi için;

� Plan değişikliklerinde ilgili yatırımcı bakanlık vekuruluşların görüşü alınmalıdır

� İmar planındaki bir sosyal ve teknik altyapı alanınınkaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölgeiçinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir

� Plan müellifinin gerekçeli uygun görüşü alınır.

Danıştay 6. Dairesi yürürlükten kaldırılan “plan müellifiningerekçeli uygun görüşünün alınması şarttır” ifadesininyönetmelikten kaldırılmasını hukuka uygun bulmamış ve5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamındaeser olarak nitelendirmiştir

16

PLAN DEĞİŞİKLİĞİ� Mevcut bir imar planında değişiklik yapılabilmesi için,

öncelikle yeterlilik belgesine sahip müellifçe plandeğişikliğinin hazırlanması ve sonrasında hazırlanmış olanplan değişikliğinin belediye meclisince onaylanmasızorunlu olduğuna göre; yeterlilik belgesine sahip müellifçehazırlanmış bir imar planı değişikliği olmaksızın, "onaymercii" olan belediye meclisi tarafından plan değişikliğiyerine geçecek şekilde dava konusu kararın alınmasında ve3194 sayılı İmar Kanununun 8. maddesine yollamadabulunarak alınan bu kararın bir plan değişikliği şeklindeuygulamaya konulmasında mevzuata uyarlık

bulunmamaktadır.

� (İDARİ DAVA DAİRELERİ Karar:2003/662 Esas: 2001/880 09/10/2003)

9

17

PLAN DEĞİŞİKLİĞİ

� İmar affından yararlanan yapıların imar durumu gözönünde bulundurularak imar planı ya da plan değişikliğiyapılamaz.

� Mevzuata aykırı yapıyı yapı ruhsatına bağlayabilmekamacıyla plan değişikliği yapılamaz.

18

PLAN DEĞİŞİKLİĞİÜst ölçekli planların, idari yargı tarafından yürürlüğünündurdurulması ya da iptali halinde;

� 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri uyarınca imar planlarıarasında hiyeraşik bir ilişki olması nedeniyle alt ölçekliplanların üst ölçekli planlara uygun olması gerekmektedir.Bu ilke dikkate alındığında üst ölçekli bir planınmahkemece iptal edilmesi halinde iptal gerekçesininicaplarına göre alt ölçekli planlarda da bir değişiklikyapılmasının veya tamamıyla yürürlükten kaldırılmasının,plan yapımına ilişkin ilkelere uygun olarak idare tarafındanbelirlenmesi gereken bir husus olduğu, gerekli görülüyorise idarenin alt ölçekli planları da iptal ederek bu planlardayargı kararının gereklerine ve plan yapımı ilkelerine uygunrevizyon yapabileceği;

10

19

PLAN DEĞİŞİKLİĞİ

� Çevre düzeni planının mahkemece iptal edilmesidurumunda, üst ölçekli imar planı bulunmasa dahiidarelerin nazım imar planı ve uygulama imar planı yapmayetkisi bulunduğundan, iptal kararındaki gerekçeler dedeğerlendirilerek ve plan yapımına ilişkin ilkelereuyulması suretiyle 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlarınyapılması mümkündür.

20

MEVZİİ İMAR PLANI� Mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması veya yeni

yerleşim alanlarının kullanıma açılması durumunda yapılmalı(planlama esasları, şehircilik ilkeleri, kamu yararı)

� Mevzii imar planı yapımından önce yer seçimi ile ilgiliyerleşme bütününde planlama esaslarına göre kullanım kararıverilmesi

� Parsel sınırları ilgili idarece belirlenmeli (parsel büyüklükleri;maliklerine ulaşılamayan, malikleri belli olmayan, malikleribulunmayan yerler planlanan alan içinde ise % 20’siniaşmaması)

� Kamuya ait bir yol ile bağlantısının kurulması (erişebilirliğinsağlanması)

11

21

MEVZİİ İMAR PLANI

Kısıtlamalar� Sınırların ilgili idarece belirlenmesi

Parsel sınırlarıParsel büyüklükleriUlaşılabilirlik Her tür ve ölçekteki plan sınırları dışındaPlanla bütünleşmeyen konumdaki Jeolojik-Jeoteknik EtütHalihazır HaritaMülkiyet

22

MEVZİİ İMAR PLANI

�Yürürlükteki planlarla bütünleşmemesi

�Mevzii imar planı da imar planı olduğundan nazım ve uygulama ölçeğinde hazırlanmalı

� Sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlaması

� Jeolojik etütlerin onaylanması

�Arsa ve arazi düzenlemesinin yapılması

�He tür ve ölçekteki plan sınırları dışında olmalı (çevre düzeni planı bulunan alanlarda mevzii imar planı yapılamaz)

12

23

İMAR PLANLARINDA YARGI SÜRECİ

� İmar Planlarına Dava Açma Süresi imar planları onaylandıktansonra, son ilan tarihinden itibaren 60 gündür. İmar planlarına karşıbir aylık askı süresi içinde başvuruda bulunulması ve bubaşvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilantarihinden itibaren 60 gün içinde cevap verilmemesi durumunda,başvuru reddedilmiş sayılarak takip eden 60 gün içinde davaaçmak mümkündür. Davalar imar planlarının onayladığı idareleregöre Bölge Mahkemeleri veya Danıştay’a açılmaktadır

� Açılan dava sonucuna göre mahkemeler yürütmenin durdurulması(kanuna açıkça aykırı olması ve telafisi mümkün olmayansonuçlar doğurması) ve iptal kararları vermektedir

24

İMAR PLANLARINDA YARGI SÜRECİ

� Planların iptal edilmesi ile alan plansız duruma düşer.

İdare mahkeme kararlarına göre yetkili idare idari işlemiyerine getirmelidir. Yargı kararları idari işlem yerinegeçmemektedir.

� İmar planlarının iptal edilmesi, bu plana dayanılarak verilenyapı ruhsatlarını kendiliğinden ortadan kaldırmaz. Ancak iptalkararı bu ruhsatların hukuksal geçerliliğini etkilemektedir.

� Mahkeme Kararlarının Anayasa gereği 30 gün içindeuygulanması gerekir.

� Mahkeme kararlarına karşı belli süreler içinde üstmahkemelere itiraz etmek mümkündür (Danıştay, Danıştayİdari Davalar Genel Kurulu)

13

25

PLAN YAPIMINI YÜKÜMLENECEK MÜELLİFLERİN YETERLİLİĞİ HAKKINDA

YÖNETMELİK

� Planlarının ihale suretiyle elde edilmesi durumunda; planmüellifinin, Yönetmelikte o yerleşme için belirlenen asgariyeterlilik belgesine haiz olması şarttır. Planlamayarışmaları sonucunda yapılan ihaleler bu hükmündışındadır.

� Her tür ve ölçekteki planların nüfus projeksiyonu ve alanagöre grupları belirlenen plan müelliflerince yapılmasızorunludur. Kamu kurumları için de geçerlidir

� Plan değişiklikleri ve ilave planlar, planın belirlenengrubunda yeterlilik belgesine sahip müellifler tarafındanyapılır