8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

1/11

 Phương pháp nghiên cứu khoa học y học

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌCPHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC

 Biên soạn: ThS.BS. Nguyễn Huỳnh Ngọc

I. KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

 Nghiên cứu là quá trình có tính khoa học của việc điều tra và/hoặc thử nghiệm bao gồm việc

thu th!" !h#n tích và $i%n gi&i nh'ng $' liệu m(t cách có hệ th)ng đ* tr& l+i m(t c#u h,inh-t đ.nh hoặc gi&i qu0t m(t v-n đề1

 2345 có các đặc đi*m 6au đ#7

81 Tính m!7 2345 là m(t quá trình h9:ng đ0n nh'ng 6; !hát hiện m:i hoặc 6áng tnov?l@ là thu(c tính quan trọng nh-t của 2345 và khAng m#u thuBn v:i k0t

qu& nghiCn cDu1

E1 Tính "!n #$%7  2h'ng k0t qu& nghiCn cDu đ9Fc G?m là có tính tin c khi nh'ng k0t

qu& đó !h&i đ9Fc l! l

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

2/11

S1 Tính "h&n' "!n7 P&n !hBm của 2345 !h&i đ9Fc trình bà $9:i nhiều $

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

3/11

 Phương pháp nghiên cứu khoa học y học

Rft về mặt kinh t0 của m(t cAng trình nghiCn cDu thì 2345 mang đặc tính !hi kinh t0"

nh9ng Gft về 6; !hát tri*n của G[ h(i thì 2345 lT,m '!)# ?

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

4/11

• ThEng kê sinh học: th)ng kC là nh'ng gì liCn quan đ0n việc thu th!" !h#n tích và

$i%n gi&i các $' liệu thu th! đ9Fc tZ các nhóm cá th*1 3ác cá th* nà có th* là

ng9+i" h( gia đình" 6) lHn khám bệnh Y !hT thu(c vào mTc đích của việc nghiCn

cDu1 p' liệu có th* bao gồm tZ các !hf! đo l9+ng" !h#n tích !hDc t

đi*m $#n 6) học đJn gi&n nh9 tu^i" gi:i tính" nJi I" tình tr

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

5/11

 Phương pháp nghiên cứu khoa học y học

•  #hung chọn 2Ou  >6am!ling yram?@7 đ* có th* $% $àng chọn đ9Fc m(t mWu tZ quHn th*

nghiCn cDu" cHn thi0t !h&i có m(t $anh 6ách các đJn v. mWu hoặc b&n đồ !h#n b) các đJn v.

mWu1 panh 6ách hoặc b&n đồ nh9 v đ9Fc gọi là khung mWu1 w# là m(t điều kiện quan

trọng trong việc l;a chọn thi0t k0 mWu thích hF! cho nghiCn cDu1

• Tha2 sE ?u-n /h0 >!aram?t?r@7 là bi*u th. m(t hiện t9Fng nào đó có đ9Fc khi quan 6át

/oví $T7 chiều cao truing bình của thanh niCn t{nh t6tati6tic@7 là bi*u th. m(t hiện t9Fng đ6am!ling ?rror@7 là 6; khác biệt gi'a tham 6) mWu và tham 6) quHn th*

của hiện t9Fng nào đó trong m(t nghiCn cDu1 wiều nà !hT thu(c r-t nhiều vào cách chọn

mWu" c mWu" kX thut đo l9+ng và c& việc !h#n tích $' liệu1

•  Ph(n 6E 2Ou >6am!ling $i6tribution@7 po khó tránh kh,i 6ai 6) mWu nCn khi nhiều mWu có

cdng c mWu đ9Fc r|t ra tZ m(t quHn th* nghiCn cDu 6s cho các tham 6) khác nhau1 3ác

tham 6) mWu nà có th* là các giá tr. trung bình >đ)i v:i các bi0n đ.nh l9Fng@ hoặc là các t}

lệ >đ)i v:i các bi0n đ.nh tính@1 4hi đó t! hF! của các tham 6) nà 6s cho m(t !h#n b) mWu1

• Suy uJn /hEng kê: à m(t quá trình khái quát hoá hoặc r|t ra k0t lun về m(t quHn th*

nghiCn cDu $;a trCn k0t qu& đ

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

6/11

6. C)# "!;+ #hí 7:, #h=n 9\n F n'h!;n #?qui!m?nt@" tiền bmon?@ và th+i gian1

81U 3ó th* ch-! nhn về !h9Jng $iện chính tr. >!olitical acc?!tabilit@

81\ 40t qu& nghiCn cDu và các khu0n cáo có th* á! $Tng đ9Fc1

81` =ính c-! thi0t của các $' liệu cHn thu th!1

81 3ó th* ch-! nhn về mặt đ?thical acc?!tabilit@

. Ph2n "í#h >,n,7%?!? 9] F^" 9\n F n'h!;n #3-/_7`m ?","`m`n"

2.1 Phân tích vấn đ

 BưRc . àm r~ nh'ng quan đi*m của các nhà qu&n l" nh#n viCn t0 và ng9+i nghiCn cDu

về v-n đề nghiCn cDu1

 BưRc . KA t& và Gác đ.nh r~ hJn về v-n đề m-u ch)t7

• &n ch-t của v-n đề

• P; !h#n b) của v-n đề >ai b. &nh h9Ing" khi nào và I đ#u@

• KDc đ( và 6; !h^ bi0n của v-n đề

 BưRc U. h#n tích v-n đề7

• Rác đ.nh các 0u t) có th* có liCn quan đ0n v-n đề

• àm r~ 6; liCn hệ gi'a v-n đề và các 0u t) có liCn quan

2.2 !u"ết đ#nh t$%n& tâm '(ocu)* v+ phạm vi ')cop,* c- ch- đ n&hi/n c0u

• SG h4u Ich cAa /hng /in7 ai 6s 6ử $Tng các thAng tin thu th! đ9Fc qua nghiCn

cDu và 6ử $Tng bzng cách nào•

• TInh kh@ /hi7 3ó đủ nguồn l;c và th+i gian đ* !h#n tích t-t c& các 0u t) có liCn

quan đ0n v-n đề nghiCn cDu•

  Nguyễn Huỳnh Ngọc, !, PH " #hoa $i%u &ư'ng " $ại học !uy T(n

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

7/11

 Phương pháp nghiên cứu khoa học y học

• SG /=Vng Wp7 =hAng tin nào về các 0u t) có liCn quan đ0n v-n đề đ[ đ9Fc nghiCn

cDu và thAng báo• 4hía c6; khác biệt gi'a tình tr/ 7 là 6; !h#n nh, nh'ng !hHn liCn k0t v:i nhau m(t cách

logic của mTc tiCu t^ng quát1 KTc tiCu chuCn biệt nCn t! trung vào nh'ng khía

c

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

8/11

• KTc đích của nghiCn cDu là gì•

• 3ác c#u h,i nghiCn cDu cHn có gi&i đá!•

•  2h'ng hi*u bi0t về v-n đề nghiCn cDu• >=^ng quan tài liệu" ki0n của cácchuCn gia@1

•  2h'ng thAng tin cHn b^ 6ung•

•  2h'ng hành đ(ng cT th* đ* đP!?ciyic@

• wo l9+ng đ9Fc >K?a6urabl?@

• 3ó th* đttainabl?@

• =h;c t0 >‚?ali6tic@

• 3ó gi:i h=im?ƒboun$@

R# $;ng muc tiCu t)t 6s gi|! ch|ng ta7

• Rác đ.nh trong t#m của nghiCn cDu

• =ránh thu th! nh'ng $' liệu khAng cHn thi0t

• ! kC ho

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

9/11

 Phương pháp nghiên cứu khoa học y học

í $T7 #hng c sG khác 6i>/ gi4a /ác &7ng cAa /huEc Y ;< /huEc B

5o7 „ ⇔ … „

• Xi@ /hi5/ Ga chọn >lt?rnativ? h!oth?6i6@ ⇒  5a7 3ó 6; khác biệtí $T7 3ó 6; khác biệt gi'a tác $Tng của thu)c và thu)c

5a7 † hoặc † hoặc ≠  ⇔  … ≠ 

III. CÁC OgI THIdT Kd NGHIÊN CỨU >JTU5Y TYP /- JTU5Y 5JIGN

3họn lo

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

10/11

>qualitativ?@ và đ.nh l9Fng >quantitativ?@" bao gồm b( c#u h,i >qu?6tionnair?@" !h,ng v-n"

 b&ng ki*m đ* quan 6át và các th)ng kC $.ch vT Y3ác lop?6cri!tiv? ca6? 6tu$i?6@

• KA t& chuˆi ca bệnh >3a6? 6?ri?6@

• wiều tra c_t ngang >3ro66ƒ6?ctional 6urv?6@

• KA t& đặc tr9ng cAng đồng >3ommunit charact?ri6tic6@ ha đánh giá nhu cHu

>2??$6 ?valuation@1

• wiều tra $.ch t* học về tình hình m_c bệnh >!r?val?nc?@

.U 2ghiCn cDu 6o 6ánh ha !h#n tích >3om!arativ? or naltical 6tu$i?6@7  ph@i c nh2

*Ei chứng \con/=o]

•  2ghiCn cDu 6o 6ánh c_t ngang >3ro66ƒ6?ctional com!arativ? 6tu$@

•  2ghiCn cDu bệnh ƒ chDng >3a6?ƒcontrol 6tu$@

- 4hIi đHu tZ tình trcó hoặc khAng m_c bệnh@

-

 2ghiCn cDu 6; liCn quan v:i tình tr?G!o6ur?@ v:i 0u t) ngucJ >ri6k yactor6@ trong *+) (hro6!?ctiv? cohort 6tu$@

- 4hIi đHu tZ 0u t) !hJi nhi%m1

-  2ghiCn cDu 6; liCn quan gi'a tình tr3linical trial6@

•

=hử nghiệm thu)c điều tr.1  Nguyễn Huỳnh Ngọc, !, PH " #hoa $i%u &ư'ng " $ại học !uy T(n

8/17/2019 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG Y HỌC (RESEARCH METHODOLOGY) (1).doc

11/11

 Phương pháp nghiên cứu khoa học y học

 Ph@i c nh2 *Ei chứng, k5/ ?u@ nghiên cứu ph@i c ` ngha /hEng kê.

E1E 3ác nghiCn cDu can thiệ! về t0 c(ng đồng

  Nguyễn Huỳnh Ngọc, !, PH " #hoa $i%u &ư'ng " $ại học !uy T(n11