PHẦN 1MỞ ĐẦU

1.1. Đặt vấn đềHiên nay, khi xu thê phat triên kinh tê - xa hôi, đô thi hoa, công nghiêp

hoa đang diên ra hêt sưc manh me vơi nhip đô cao thi nhiêu vân đê canh tranh đê tôn tai va phat triên giưa cac quôc gia noi chung va giua cac doanh nghiêp vơi nhau noi riêng rât gay găt. Đăc biêt trong thơi đai thông tin chi phôi gân như toan bô nên thương mai thê giơi, buôc cac doanh nghiêp muôn tôn tai phai khăng đinh đươc chô đưng cua minh trên nên kinh tê thi trương không con con đương nao khac la phai đôi mơi cac trang thiêt bi ưng dung trong qua trinh san xuât kinh doanh. Đôi vơi môt nươc đang phat triên như nươc ta hiên nay thi công cuôc đôi mơi ngay cang trơ nên bưc thiêt hơn bao giơ hêt vi công nghê san xuât trong cac doanh nghiêp ma lac hâu se keo theo năng suât lao đông thâp, không đat kêt qua mong muôn.

Công nghê san xuât la môt trong nhưng yêu tô quan trong trưc tiêp cua qua trinh san xuât chinh vi thê viêc hiên đai hoa may moc thiêt bi hay cai tiên công nghê la hêt sưc quan trong đôi vơi môi doanh nghiêp. Môt doanh nghiêp muôn tôn tai va phat triên đươc cân phai xây dưng cho minh môt kê hoach đôi mơi công nghê. Cai tiên công nghê, đăc biêt la nhưng công nghê thân thiên vơi môi trương se cho phep nâng cao chât lương san phâm tao ra nhiêu san phâm mơi, đa dang hoa san phâm, tăng san lương, tăng năng suât lao đông, sư ly tiêp kiêm nguyên vât liêu va giam chi phi xư ly cho doanh nghiêp.Tiên bô trong khoa hoc công nghê, cai tiên công nghê thưc sư la hương đi đúng đăn cua môt doanh nghiêp giau tiêm năng.

Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc la môt trong nhưng đơn vi đươc xây dưng từ rât sơm (thâp kỷ 60, thê kỷ 20), bươc vao công cuôc CNH, HĐH đât nươc, Công ty nay đa liên tuc đâu tư, thay đôi công nghê tiên tiên đê đap ưng nhu câu phân bon cho nên nông nghiêp Viêt Nam.

1

Xuât phat từ thưc tê trên đươc sư đông y cua Khoa Tai Nguyên & Môi Trương – Trương ĐHNL, dươi sư hương dẫn cua TS. Phan Thi Thu Hằng em tiên hanh lam đê tai “Đánh giá thực trạng của việc cải tiến qui trình công nghệ tại Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa Chất Hà Bắc trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.”1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Lam cơ sơ cho đanh gia công nghê phù hơp cho san xuât phân bon va đê xuât giai phap nhằm giam thiêu ô nhiêm môi trương, nâng cao hiêu qua san xuât. 1.3. Y nghia của đề tài

- Trong hoc tâp va nghiên cưu khoa hoc:+ Nâng cao kiên thưc va kỹ năng đa đươc hoc, rút kinh nghiêm phuc vu

cho công tac sau nay+ Vân dung va phat huy cac kiên thưc đa đươc hoc tâp va nghiên cưu

vao thưc tê.+ Lam cơ sơ đê cho cac nguyên cưu tiêp theo.- Trong thưc tiên san xuât:+ Đanh gia thưc trang cua viêc cai tiên qui trinh công nghê tai Công ty

TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc trong viêc nâng cao hiêu qua san xuât va giam thiêu ô nhiêm môi trương từ đo co nhưng biên phap đúng đăn gop phân bao vê môi trương va phat triên kinh tê xa hôi

2

PHẦN 2TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Cơ sở thực tiễn2.1.1. Sự phát triển của ngành sản xuất phân bón của Việt Nam

Thi trương trong nươc co nhưng diên biên hêt sưc phưc tap va kho lương, gia phân bon noi chung va Urê noi riêng đang trong xu thê giam, tinh canh tranh trên thi trương đa va đang trơ lên quyêt liêt. Khi nha may Đam Ninh Binh, Đam Ca Mau co san phâm cung cho thi trương thi tinh canh tranh trơ lên khăc nghiêt hơn nhiêu so vơi năm 2011. Nhu câu Urê trong nươc hiên nay khoang 2,2 triêu tân/năm. Nguôn cung bao gôm từ san xuât trong nươc va nhâp khâu( trong đo chu yêu từ Trung Quôc).

Bảng 2.1: Dự báo sản xuất Urê trong nước từ năm 2012 Đơn vị tính: Tấn

Nha may Năm 2011 Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 Năm 2015

Đam Ha Băc 196.000 195.000 195.000 350.000 500.000

Đam Ninh Binh 250.000 560.000 560.000 560.000

Đam Phú Mỹ 800.000 800.000 800.000 800.000 800.000

Đam Ca Mau 480.000 800.000 800.000 800.000

Tông 996.000 1.725.000 2.357.000 2.510.000 2.660.000

(Nguồn: Phòng điều điều độ sản xuất - công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc).

Như vây, từ năm 2013 trơ đi, riêng san xuât trong nươc đa vươt câu rât lơn. Ngoai ra la nguôn hang nhâp khâu từ Trung Quôc sang rât gân va thuân tiên. Vi vây co thê noi rằng tinh canh tranh đôi vơi san phâm Urê cua cac Công ty san xuât phân đam từ năm 2012 trơ đi la rât khăc nghiêt.

Măt khac theo dư bao Viêt Nam la môt trong 5 nươc bi anh hương năng nhât do tac đông cua sư thay đôi khi hâu trai đât nong lên, nươc biên dâng cao lam ngâp nhiêu diên tich đât trông trot ơ khu vưc đông bằng sông Cưu Long. Điêu đo lam cho nhu câu sư dung phân bon noi chung tai thi trương nôi đia bi giam kha lơn, vi đây la khu vưc sư dung khoang 1,2 triêu tân Urê năm [1].

3

2.1.2. Các qui trình công nghệ sản xuất phân đạm trên thế giới và ở Việt Nam2.1.2.1. Các qui trình công nghệ sản xuất phân đạm trên thế giới

* Công nghệ "ACES" sản xuất phân đạm Urê của hãng TEC, Nhật Bản:

La qua trinh tông hơp Amoniac va Cacbondioxit đươc tao nên từ qua trinh khi hoa than đa.

Tom tăt công nghê như sau: Than đa đươc đưa vao lo khi hoa, san phâm thu đươc la khi than âm co thanh phân chu yêu la CO, H2 va N2. Sau khi qua môt sô công đoan đê lam sach va tac bỏ cac tap chât, hô hơp khi đươc đưa vao công đoan chuyên hoa CO thanh CO2, hôn hơp khi lúc nay bao gôm CO2 va H2 tiêp tuc đươc đưa vao công đoan khư CO2 bằng dung dich kiêm kali nong. CO2 thu đươc trong qua trinh tai sinh dung dich sau khi hâp thu co nông đô ≥ 99,3% đươc câp sang công đoan Urê hoăc trich ra ban thương phâm. Tai công đoan tông hơp Urê, tiên hanh phan ưng giưa NH3 va CO2 ơ nhiêt đông va ap suât cao tao thanh Urê.

2NH3 + CO2    =  NH4 CO2NH2 + QNH4 CO2NH2     = CO(NH2)2 + H2O - Q

Dung dich Urê sau khi phân giai đươc cô đăc đên nông đô 99,8% va đưa đi tao hat, hat Urê đươc phun chât chông hút âm va đưa đi đong bao, rôi vân chuyên vao kho chưa san phâm.

Dây chuyên công nghê khep kin, sư dung công nghê không chê điêu khiên DCS la hê thông không chê điêu khiên hiên đai trên thê giơi ap dung cho san xuât [13].

Công nghệ Snamprocetti S.p.A sản xuất Urê của Italy:Công nghê Snamprogetti S.p. Altaly la môt trong nhưng công nghê

hang đâu đươc ap dung đê san xuât Urê. Hiên nay, trên thê giơi co khoang 100 nha may theo công nghê Snamprogetti đang đươc vân hanh hoăc đang đươc xây dưng, vơi công suât cao nhât lên đên 3.250 tân Urê/ ngay.

Vơi công nghê Snamprocetti, Urê đươc san xuât từ amoniăc va CO2 theo quy trinh giai hâp amoniac.

Amoniac va CO2 phan ưng ơ 150 bar, tao ra Urê va amoni cacbamat. Hiêu suât chuyên hoa trong thiêt bi phan ưng rât cao do cac điêu kiên thuân

4

lơi la tỷ lê NH3/CO2 bằng 3,5:1 va nhiêt đô phan ưng 185 - 190oC. Cac điêu kiên phan ưng như vây giúp han chê vân đê ăn mon thiêt bi.

Cacbamat đươc phân huy ơ ba giai đoan vơi cac ap suât khac nhau:- Ở thiêt bi giai hâp vơi cùng ap suât như trong thiêt bi phan ưng.- Ở thiêt bi phân huy trung ap (18 bar).- Ở thiêt bi phân huy ap suât thâp (4,5 bar). Cac chât tham gia phan ưng

không chuyên hoa thanh Urê se đươc tuân hoan trơ vê thiêt bi phan ưng nhơ môt bơm phun. Thiêt bi chinh đươc lăp đăt ơ côt nên, cach bô tri nay la điêu quan trong thiêt yêu đôi vơi cac nha may lơn. Cac thiêt bi thu hôi nhiêt cung đươc lăp đăt đê giam tiêu hao năng lương.

Moi công đoan hoan thiên như tao hat va tao viên đêu co thê đươc liên kêt vơi công đoan phan ưng tông hơp, ca hai phương phap tao hat đêu đươc tiên hanh trưc tiêp hoăc thông qua kêt tinh. Tùy theo yêu câu cua khach hang ma co thê san xuât cac san phâm vơi chât lương khac nhau (theo ham lương biuret, đô âm, đô cưng va cỡ hat).

Công nghê tao hat cua Snamprogetti đa đươc ưng dung tai môt nha may 1650 tân/ngay, vân hanh từ năm 1990. Nha may đo hoan toan không co vân đê vê phat thai. Tât ca cac khi thai cua cac công đoan san xuât đêu đươc xư ly sao cho khi đươc thai ra ngoai chúng thưc tê không con chưa Urê va amoniac. Nươc thai cua quy trinh đươc xư ly trong nha may đê đat tiêu chuân nươc nap nôi hơi va thu hôi amoniac, CO2 [12].2.1.2.2. Các qui trình công nghệ sản xuất phân đạm ở Việt Nam

- Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc hiên nay đang sư dung công nghê khi hoa than cam Sell (Ha Lan), công nghê tinh chê khi Linder (Đưc), công nghê tông hơp NH3 Topsoe (Đan Mach), công nghê Urê Sanmprogetti (Italia) la nhưng công nghê tiên tiên hiên đai nhât ơ thơi điêm hiên nay, đam bao vê sinh môi trương nhât [11].

- Nha may Đam Phú Mỹ thuôc PVFCCo đươc đăt tai Khu Công nghiêp Phú Mỹ I, huyên Tân Thanh, tỉnh Ba Ria – Vung Tau. Nha may co tông vôn đâu tư 370 triêu USD công suât 800.000 tân Urê/năm, vơi diên tich khuôn viên 63ha, sư dung công nghê cua hang Haldor Topsoe cua Đan Mach đê san xuât khi Amoniac va công nghê cua hang Snamprogetti cua Italy đê san xuât

5

phân Urê. Đây la cac công nghê hang đâu trên thê giơi vê san xuât phân đam vơi dây chuyên khep kin, nguyên liêu chinh đâu vao la khi thiên nhiên, không khi va đâu ra la amoniac va Urê. Chu trinh công nghê khep kin cùng vơi viêc tư tao điên năng va hơi nươc giúp nha may hoan toan chu đông trong san xuât kê ca khi lươi điên quôc gia co sư cô hoăc không đu điên cung câp.Nha may gôm co 3 phân xương chinh la xương amoniac, xương Urê, xương phu trơ va cac phong/xương chưc năng khac [14].

- Nha may Đam Ninh Binh: San xuât đam cua Nha may co 5 công đoan chinh đêu sư dung công nghê ban quyên châu Âu, la công nghê tiên tiên, hiên đai nhât hiên nay. Cu thê la: công nghê khi hoa than cua Ha Lan, công nghê tinh chê khi cua Đưc, công nghê tông hơp Amoniac cua Đan Mach, công nghê tông hơp Urê cua Italia va công nghê phân li không khi cua Công hoa Phap [10].

- Nha may Đam Ca Mau: Công nghê đươc ap dung cho Nha may Đam Ca Mau đêu la cac công nghê tiên tiên va hiên đai nhât hiên nay, bao gôm:

+ Công nghê san xuât Ammonia cua Haldor Topsoe SA - Đan Mach.+ Công nghê san xuât Urê cua SAIPEM - Italy.+ Công nghê vê viên tao hat cua Toyo Engineering Corp. - Nhât Ban.Hâu hêt cac thiêt bi chinh, quan trong đêu co xuât xư từ EU/G7. Cac

tiêu chuân ap dung cho Nha may la cac tiêu chuân Quôc tê (ASME, API, JIS…) va cac tiêu chuân băt buôc vê môi trương va an toan, PCCC cua Viêt Nam tương tư Nha may Đam Phú Mỹ [13].2.1.3. Ô nhiễm do sản xuất phân bón

Nganh công nghiêp hoa chât la nganh công nghiêp co mưc gây ô nhiêm rât lơn. Nganh hoa chât sư dung nhiêu loai nguyên vât liêu đôc hai (chi, Clo, SO2,...) nêu không đươc quan tâm đúng mưc, hoat đông san xuât, kinh doanh va tiêu thu cac san phâm hoa chât co kha năng gây ô nhiêm môi trương nghiêm trong. Hâu hêt cac loai hoa chât thai trong qua trinh san xuât hoa hoc đêu rât đôc hai, gây nguy hiêm cho môi trương tư nhiên va con ngươi không chỉ hiên tai ma anh hương cua no con tôn tai rât lâu dai. Cung như nhưng nganh công nghiêp khac, san phâm cua nganh công nghiêp hoa chât sau khi đươc sư dung con tôn đong trong tư nhiên anh hương tiêu cưc đên môi

6

trương. Điêu nay cang nguy hai ơ Viêt Nam, y thưc cua ngươi sư dung chưa cao dẫn đên viêc lam dung cac san phâm hoa chât.

Môt sô vân đê thương găp phai trong qua trinh san xuât va tiêu thu san phâm hoa chât la: ô nhiêm môi trương trương do chât thai răn, ô nhiêm không khi, ô nhiêm do hoa chât tôn đong trong môi trương...

* Trong qua trinh san xuât, công nghiêp hoa chât đa thai vao môi trương nhưng loai chât thai răn sau như:

- Xỉ than: Hinh thanh từ qua trinh đôt than đê thu khi san xuât NH3 va san xuât điên. Thanh phân chu yêu cua xỉ than la silic oxit, săt oxit, canxi oxit va than chay.

- Xỉ lo: Đươc hinh thanh từ qua trinh san xuât photpho vang co thanh phân chu yêu la silic oxit, nhom oxit, CaO va flo.

- Photphogip: La chât thỉa cua qua trinh san xuât từ axit photphoric. Cư san xuât môt tân axit photphoric thi tao ra năm tât photphogip. Thanh phân chu yêu cua photphogip la CaSO4 va cac tap chât.

- Đa thai: La chât thai cua qua trinh khai thac quăng photphat va quang boxit. Đa thai noi chung co hinh dang thô, hoăc đươc đâp nhỏ ơ cac kich thươc khac nhau.

- Bùn thai: La chât thai cua qua trinh tuyên quăng apatit va quăng boxit (bùn photphat va bùn nhôm), chât thai nay ơ dang huyên phù, co ham lương chât răn thâp, đươc lăng trong cac hô tuân hoan. Thanh phân chu yêu cua bùn photphat la sillic oxit, săt oxit, con trong bùn nhôm la nhôm oxit, săt oxit.

* Môt sô nguyên nhân cơ ban dẫn đên tinh trang ô nhiêm trong qua trinh san xuât công nghiêp hoa chât:

- Nguyên nhân chung:+ Trinh đô công nghê sư dung trong qua trinh san xuât công nghiêp noi

chun va công nghiêp hoa chât noi riêng vơi trinh đô công nghê xư ly chât thai ơ nươc ta con rât lac hâu, gây lang phi tai nguyên va ô nhiêm môi trương, lương chât thai chưa đươc xư ly tôt.

+ Bô may quan ly va năng lưc quan ly môi trương chưa đap ưng nhu câu, vừa thiêu vê lưc lương vừa thiêu vê năng lưc.

7

+ Kêt câu ha tâng kỹ thuât bao vê môi trương lac hâu, nguôn lưc cua nha nươc va cac doanh nghiêp con han chê.

- Mâu thuẫn giưa tăng trương kinh tê va giai quyêt viêc lam vơi yêu câu bao vê môi trương chưa đươc xư ly đang la thach thưc lơn trong bao vê môi trương.

- Nguyên nhân do đăc điêm cua nganh:+ Đăc điêm nôi bât cua nganh hoa chât la sư dung nhiêu loai vât tư

nguyên liêu đôc hai (Chi, axit, Clo, SO2...) vi vây, mưc đô ô nhiêm trong qua trinh san xuât hoa chât cao hơn nhiêu so vơi nhiêu so vơi nhiêu nganh công nghiêp khac.

+ Do viêc phân bô cac nha may hoa chât chưa hơp ly, nhiêu nha may đươc xây dưng gân khu dân cư nên chât thai hoa chât anh hương truc tiêp đên đơi sông ngươi dân.

+ Do y thưc bao vê môi trương cua nhiêu doanh nghiêp chưa cao, chưa quan tâm đâu tư thich đang cho công nghê xư ly chât thai [7].2.1.4. Các nguồn gây ô nhiễm chủ yếu trong sản xuất phân bón2.1.4.1. Chất thải rắn

Nguyên liêu chinh đê san xuât phân hoa hoc la quăng photphat, khi công nghiêp, than, lưu huỳnh, nươc. Cac nguyên liêu nay kêt hơp vơi nhau theo cac cach khac nhau se tao ra cac loai phân bon khac nhau. Trong qua trinh san xuât, nhiêu chât gây ô nhiêm thoat ra ngoai bao gôm khi thai, nươc thai va chât thai răn.

Qua mô ta công nghê san xuât phân hoa hoc cho thây, vân đê chât thai tai cac nha may cân đươc quan tâm đúng mưc, măt khac môi trương lam viêc cua cac thiêt bi trong san xuât phân hoa hoc thương ơ điêu kiên pH thâp, ap suât lam viêc cao, nguy cơ ô nhiêm tai cac nha may san xuât phân hoa hoc rât dê xay ra. Chât thai răn trong qua trinh san xuât phân bon chu yêu la:

Chât thai răn san xuâtChât thai răn bao gôm phân lơn xỉ thai cua công đoan khi hoa, tro xỉ lo

hơi (nhiêt điên), xúc tac biên đôi CO va xúc tac thap tông hơp amoniac. Ngoai ra con co 1 sô loai chât thai phat sinh từ văn phong gôm co giây bao cu, giây in hỏng, tai liêu cu… cac loai chât thai nay đươc chuyên cho cơ sơ tai chê giây. Lương rac thai sinh hoat phat sinh trong qua trinh san xuât hoat đông.

8

Rac thai sinh hoat chu yêu la thưc ăn thừa va bao bi thưc phâm. Chât thai sinh hoat thương dê phân huỷ, gây mùi va thu hút côn trùng.

Chât thai nguy hai:+ Chât thai chưa hơp chât sunfua.+ Bong đèn huỳnh quang thai.+ Chât hâp thu, vât liêu loc, giẻ lau may.+ Nhưa trao đôi ion qua sư dung trong qua trinh xư ly nươc câp lo hơi.+ Dung dich va bùn thai từ qua trinh tai sinh hat trao đôi ion [10].

2.1.4.2. Nước thải - Nươc thai cua nha may phân đam chu yêu từ cac nguôn sau đây:+ Nươc thai cua qua trinh khư tro, thoat xỉ cua lo hơi.+ Nươc thai cua nha may chu yêu phat sinh trong cac hê thông lam

lanh môi chât ơ cac thiêt bi trao đôi nhiêt, va nươc thai cua qua trinh khư tro, thoat xỉ cua lo hơi.

+ Nươc thai xương Urê. + Nươc thai cua công đoan tông hơp NH3.+ Nươc lam lanh binh ngưng tubin may phat điên.+ Nươc thai phat sinh do qua trinh sinh hoat cua cac can bô công nhân

[10].2.1.4.3. Khí thải

Chât lương không khi bi anh hương chu yêu do khi thai san xuât từ cac ông khoi. Cac chât gây ô nhiêm không khi lơn nhât la:

- Bui từ cac nguôn sau:+ Bui từ qua trinh vân chuyên, chê biên nguyên vât liêu (nghiên than, đa vôi)+ Bui Urê từ cac thap tao hat.+ Bui từ nha may nhiêt điên.- Khi thai từ công đoan chuân bi nguyên liêu: Thông thương la bui, hơi

hoa chât, VOC.- Khi thai trong qua trinh san xuât: Nguôn khi thai chu yêu phat sinh từ

cac lo hơi đôt than vơi cac thanh phân ô nhiêm chinh la CO2, SO2 CO, NOx, bui. Bên canh đo con co khi thu hôi trong qua trinh san xuât cung co nhưng thanh phân tương tư. Khi thai từ thap Urê chu yêu la không khi thôi vao lam

9

khô nên thanh phân không co cac khi đôc ma chỉ mang theo môt ham lương bui Urê nhât đinh.

Vê mưc đô ô nhiêm cua khi thai: khi thai từ cac lo hơi nông đô cac chât ô nhiêm đăc trưng cho cac qua trinh sư dung than đa. Đo la ham lương CO2, CO, SO2, NOx, bui kha cao [10].2.1.4.4. Tiếng ồn

Nguôn gây ra tiêng ôn chu yêu la cac thiêt bi trong qua trinh vân hanh, bi rung, ma sat, va cham, tiêng gio, tiêng ôn do luông khi cua ông thai khi... đa sô cac thiêt bi nay trong qua trinh vân hanh san sinh ra tiêng ôn vơi cương đô khac nhau, nguôn tiêng ôn chu yêu:

+ May quat gio+ May tuabin hơi, may phat điên.+ Tiêng ôn thai hơi nươc lo hơi.+ Cac đông cơ khac [10].

2.1.4.5. Các nguồn thải khác.- Nguôn nhiêt: Lo hơi, lo khi hoa đươc vân hanh ơ nhiêt đô rât cao (800-

1.2000C) nên không tranh khỏi nhiêt bưc xa ra xung quanh. Nhiêt phat sinh chu yêu từ sư truyên nhiêt qua thanh cua lo va cua hê thông đương ông dẫn hơi nong, khi nong cua hê thông xư ly khi thai. Ngoai ra, nhiêt con phat sinh do sư ro rỉ từ hê thông đương ông dẫn khi, cac van, môi nôi. Nhiêt nay chỉ anh hương đên môi trương tai vi tri tỏa nhiêt, không anh hương đên môi trương bên ngoai Công ty.

- Nươc mưa chay tran: Vao mùa mưa, nươc mưa chay tran qua măt bằng khu vưc Công ty se cuôn theo cat va cac tap chât như dâu mỡ, chât thai, hoa chât…[10].2.1.5. Sản xuất sạch hơn2.1.5.1. Khái niệm về sản xuất sạch hơn.

Moi qua trinh san xuât công nghiêp đêu sư dung môt lương nguyên liêu va năng lương ban đâu đê san xuât ra san phâm mong muôn. Bên canh san phâm, qua trinh san xuât đông thơi se phat sinh ra chât thai. Khac vơi cach tiêp cân truyên thông vê môi trương la xư ly cac chât thai đa phat sinh, SXSH hương tơi viêc tăng hiêu suât sư dung tai nguyên.

10

SXSH la tiêp cân phong ngừa chât thai, đê cac nguyên liêu đi vao san phâm vơi tỉ lê cao nhât co thê trong pham vi kha thi kinh tê, qua đo giam thiêu đươc cac phat thai va tôn thât nguyên liêu va năng lương ra môi trương từ ngay trong qua trinh san xuât.

SXSH không nhưng giúp doanh nghiêp sư dung nguyên nhiên liêu hiêu qua hơn, ma con đong gop nhưng viêc căt giam chi phi thai bỏ va xư ly cac chât thai. Bên canh đo, viêc thưc hiên san xuât sach hơn thương mang lai cac hiêu qua tich cưc vê năng suât, chât lương, môi trương va an toan lao đông.

Chương trinh môi trương cua Liên hơp quôc (UNEP, 1994) đinh nghĩa:“SXSH là việc áp dụng liên tục chiến lược phòng ngừa tổng hợp về môi

trường vào các quá trình sản xuất, sản phẩm và dịch vụ nhằm nâng cấp cao hiệu suất sinh thái và giảm thiểu rủi ro cho con người và môi trường.

Đối với quá trình sản xuất: sản xuất sạch hơn bao gồm bảo toàn nguyên liệu và năng lượng, loại trừ các nguyên liệu độc hại, giảm lượng và độc tính của tất cả các chất thải ngay tại nguồn thải.

Đối với sản phẩm: sản xuất sạch hơn bao gồm việc giảm các ảnh hưởng tiêu cực trong suốt chu kỳ sống của sản phẩm, từ khâu thiết kế đến thải bỏ.

Đối với dịch vụ: sản xuất sạch hơn đưa các yếu tố về môi trường vào trong thiết kế và phát triển các dịch vụ.

Sản xuất sạch hơn đòi hỏi áp dụng các bí quyết, cải tiến công nghệ và thay đổi thái độ”

San xuât sach hơn tâp trung vao viêc phong ngừa chât thai ngay tai nguôn bằng cach tac đông vao qua trinh san xuât. Viêc thưc hiên SXSH co thê băt đâu vơi cac giai phap không đoi hỏi dâu tư cao như viêc tằng cương quan ly san xuât, kiêm soat qua trinh san xuât đúng theo yêu câu công nghê, thay đôi nguyên liêu, cai tiên thiêt bi hiên co. Sau đo co thê thưc hiên cac giai phap thai đôi thiêt bi hay công nghê, la cac giai phap liên quan đên tuân hoan, tân thu, tai sư dung chât thai, hay cai tiên san phâm cung la cac giai phap sach hơn.

Như vây, không phai giai phap san xuât sach hơn nao cung cân chi phi. Trong trương hơp cân đâu tư, co nhiêu giai phap san xuât sach hơn co thơi gian hoan vôn dươi 1 năm. Viêc ap dung san xuât sach hơn yêu câu xem xet, đanh gia lai hiên trang san xuât hiên co môt cach co hê thông đê lương hoa cac tôn thât, đê xuât cac cơ hôi cai thiên va theo dõi kêt qua đat đươc. San xuât sach hơn la môt cach tiêp cân mang tinh liên tuc va phong ngừa [9].

11

2.1.5.2. Công nghệ sạchCông nghê sach la quy trinh công nghê hoăc giai phap kỹ thuât không

gây ô nhiêm môi trương, thai hoăc phat ra ơ mưc thâp nhât chât gây ô nhiêm môi trương.

Bât kỳ biên phap kỹ thuât nao đươc cac nganh công nghiêp ap dung đê giam thiêu hay loai bỏ qua trinh phat sinh chât thai hay ô nhiêm tai nguôn va tiêt kiêm đươc nguyên liêu va năng lương đêu đươc goi la công nghê sach. Cac biên phap kỹ thuât nay co thê đươc ap dung từ khâu thiêt kê đê thay đôi quy trinh san xuât hoăc la cac ap dung trong cac dây chuyên san xuât nhằm tai sư dung san phâm phu đê tranh thât thoat [3].2.1.5.3. Ngăn ngừa ô nhiễm công nghiệp

Cuc Bao vê môi trương Hoa Kỳ ( US EPA):“Ngăn ngừa ô nhiễm công nghiệp là việc sử dụng các vật liệu, các quá

trình hoặc các thao tác vận hành sao cho giảm bớt hoặc loại trừ khả năng tạo ra các chất ô nhiễm hoặc các chất thải ngay tại nguồn. Nó bao gồm các hành động làm giảm việc sử dụng các vật liệu độc hại, năng lượng, nước, hoặc các tài nguyên thiên nhiên thông qua việc bảo tồn hoặc sử dụng có hiệu quả hơn” [5].2.1.5.4. Kiểm soát ô nhiễm

Kiêm soat ô nhiêm la cach thê hiên khac cua xư ly cuôi đương ông. Sư khac nhau cơ ban kiêm soat ô nhiêm va san xuât sach hơn, do đo, la ơ thơi gian “can thiêp”. kiêm soat ô nhiêm la 1 cach tiêp cân từ phia sau (chưa bênh), trong khi SXSH la cach tiêp cân từ phia trươc, mang tich chât dư đoan va phong ngừa [4].

Bảng 2.2. Cách tiếp cận với kiểm soát ô nhiễm và sản xuất sạch hơn.Tiêp cân kiêm soat ô nhiêm Tiêp cân san xuât sach hơnKiêm soat chât ô nhiêm bằng cac

bô loc, cac hê thông xư ly nươc thai...Ngăn ngừa chât ô nhiêm từ

nguôn nhơ cac giai phap tông hơp.

Áp dung khi cac qua trinh va san phâm đa đươc phat triên va vân đê đa nay sinh.

La môt bô phân tich hơp trong qua trinh phat triên san phâm va qua trinh.

La yêu tô đong gop vao chi phi, gia thanh.

Chât thai đươc xem như nguôn tai nguyên.

12

Trach nhiêm giai quyêt la bơi cac chuyên gia môi trương.

Trach nhiêm giai quyêt la cua tât ca moi ngươi trong Công ty.

Cai thiên môi trương bằng giai phap kỹ thuât.

Cai thiên môi trương gôm ca tiêp cân kỹ thuât va phi kỹ thuât.

Cai thiên môi trương nhằm đap ưng cac tiêu chuân co tinh phap ly.

Cai thiên môi trương la qua trinh liên tuc đê đat cac tiêu chuân ngay cang cao hơn.

Chât lương la sư đap ưng yêu câu cua khach hang.

Chât lương vừa la đap ưng nhu câu khach hang, vừa la gây tac đông thâp nhât lên sưc khỏe va môi trương.

2.1.5.5. Sản xuất sạch hơn và phát triển bền vững.San xuât sach hơn co thê giam thiêu hay loai bỏ nhu câu cân bằng giưa

phat triên kinh tê va môi trương. Hiên nay, san xuât sach hơn đăc biêt quan trong đôi vơi cac nươc đang trên con đương chuyên dich cơ câu kinh tê. San xuât sach hơn tao ra cơ hôi “bươc nhay vot” vươt qua cac công nghê cu đươc sư dung lâu nay ma vẫn con tiêu tôn nhiêu tiên cho viêc kiêm soat ô nhiêm do cac công nghê nay gây ra. Như vây co thê noi rằng SXSH la môt trong nhưng công cu hô trơ đăc lưc nhât cho sư phat triên bên vưng [6].2.2. Cơ sở pháp lý

- Hê thông cac quy chuân Viêt Nam (QCVN) vê bao vê môi trương:+ QCVN 03: 2008/BTNMT – Quy chuân Viêt Nam vê giơi han kim

loai năng trong đât.+ QCVN 08: 2008/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê nươc măt.+ QCVN 05: 2009/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê chât

lương không khi xung quanh.+ QCVN 06: 2009/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê môt sô

chât đôc hai trong không khi xung quanh.+ QCVN 26: 2010/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê Tiêng ôn.+ QCVN 27: 2010/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê Đô rung.+ QCVN 40: 2011/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê nươc

thai công nghiêp.

13

PHẦN 3 ĐÔI TƯƠNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đôi tương nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu3.1.1. Đôi tương nghiên cưu

Công nghê san xuât cua Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc, môi trương đât, nươc, không khi khu vưc xung quang Công ty.3.1.2. Pham vi nghiên cưu

Công nghê san xuât đươc ap dung từ năm 2008 – 2012.3.2. Đia điểm và thời gian tiến hành3.2.1. Đia điêm

- Đia điêm thưc tâp: Sơ Tai Nguyên va Môi trương tỉnh Băc Giang.- Đia điêm nghiên cưu: Công ty TNHH môt thanh viên phân đam va

hoa chât Ha Băc – Phương Tho Xương – Thanh phô Băc Giang, tỉnh Băc Giang.3.2.2. Thơi gian tiên hanh

Từ thang 01/ 2012 đên thang 04/ 2012.3.3. Nội dung nghiên cứu3.3.1. Đanh gia sơ lươc vê điêu ki n tư nhiên, kinh tê – xa h i cua khu vưcê ô nghiên cưu.3.3.2. Tổng quan về Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc.3.3.3. Công nghệ sản xuất của Công ty.3.3.4. Những cải tiến công nghệ của Công ty những năm gần đây.3.3.5. Đánh giá tác động tới môi trường do hoạt động sản xuất theo công nghệ cải tiến3.3.6. Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.3.4. Phương pháp nghiên cứu3.4.1. Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu số liệu

- Thu thâp cac thông tin,dư liêu phuc vu cho qua trinh đanh gia công nghê.

14

- Tiên hanh phân tich cac ưu điêm – nhươc điêm cua công nghê va dưa vao cac tiêu chi đanh gia công nghê môi trương (tiêu chi kỹ thuât, kinh tê, môi trương).3.4.2. Phương pháp phỏng vấn

Tiên hanh phỏng vân ngươi dân quanh khu vưc nha may, theo phương phap ngẫu nhiên, tông sô 50 hô dân theo bô câu hỏi chuân bi trươc. 3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu

Tinh toan va tông hơp trên Excel,3.4.4. Phương pháp chuyên gia

Phương phap nay đươc sư dung trong đê tai vơi muc đich tham khao y kiên cua cac thây cô trong nganh môi trương, can bô lam viêc trong cac lĩnh vưc liên quan nhằm giúp hoan thiên đê tai nghiên cưu.3.4.5. Phương pháp thừa kế

Thừa kê kêt qua phân tich quan trăc đinh kỳ cua Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc.

Cac thông sô quan trăc đươc lây mẫu, đo kiêm va phân tich đươc căn cư theo TCVN tương ưng. Cac phương phap đươc liêt kê va mô ta tom tăt ơ bang dươi đây:

Bảng 3.1: Phương pháp phân tích môi trường không khíTT Thông

sôPhương phap Thiêt bi lây mẫu, phân tich

1 Bui tông TCVN

5067: 1995

Thiêt bi lây mẫu Staplex – MỹTu sây Memmert – ĐưcCân phân tich Ohaus (d= 0,0001g) – Mỹ

2 CO TCVN 5972: 1995

Bơm lây mẫu khi SKC – MỹTúi lây mẫu chuyên dungMay săc ky Agilent GC 7890A – Mỹ

3 SO2TCVN

5971: 1995

Bơm lây mẫu khi SKC – MỹỐng hâp thu V= 20ml, 250mlThiêt bi so mau UV – VIS Carry 50 - Australia

4 NO2TCVN

6138: 1996

Bơm lây mẫu khi SKC – MỹỐng hâp thu V= 20ml, 250mlThiêt bi so mau UV – VIS Carry 50 -Australia

5 H2STCVN

5977: 2005

Bơm lây mẫu khi SKC – MỹỐng hâp thu V= 20ml, 250mlThiêt bi so mau UV – VIS Carry 50 - Australia

15

Bảng 3.2: Phương pháp phân tích môi trường nướcTT Thông sô Phương

phap Thiêt bi

1 Nhiêt đô, PH

TCVN 6492: 1999

May đo pH Precisa 1900

2 Mâu săc TCVN 6185: 2008

Thiêt bi so mau UV – VIS carry 50 - Australia

3 DO TCVN 6626: 2000

May đo DO YSI 52 – Nhât Ban

4 BOD5

(20oC)TCVN

6001: 2008May đo DO YSI 52 – Nhât BanTu BOD liebeherr – Đưc

5 COD TCVN 6491: 1999

Lo u COD wealtec – MỹThiêt bi so mau UV – VIS carry 50 - Australia

6 TSS TCVN 6625: 2000

Thiêt bi loc 0,45 umTu sây Memmert – ĐưcCân phân tich Ohaus (d= 0,0001g) – Mỹ

7 Asen TCVN 6626: 2000

May quang phô hâp thu nguyên tư.AAS Contra AA 300 – Hang Analytik Jena

8 Thuy ngân

TCVN 7877: 2008

May quang phô hâp thu nguyên tư.AAS Contra AA 300 – Hang Analytik Jena

9 Cadimi, Chi

TCVN 6193: 1996

May quang phô hâp thu nguyên tư.AAS Contra AA 300 – Hang Analytik Jena

10 Crom (VI)

TCVN 7939: 2008

Thiêt bi so mau UV – VIS carry 50 - Australia

11 Crom(III)

TCVN 6658: 2000

Thiêt bi so mau UV – VIS carry 50 - Australia

12 Xianua TCVN 6181: 1996

Thiêt bi so mau UV – VIS carry 50 - Australia

13 Tông dâu, mỡ

US EPA Method

1664

Binh non, Buret, pipetThiêt bi phân tich dâu trong nươc Horiba – Nhât ban

14 Clorua TCVN 6625: 1996

Buret tư đông, Pipet

15 Amoni TCVN 5998: 1995

Thiêt bi so mau UV – VIS carry 50 - Australia

16 E.coli, Coliform

TCVN 6187: 2009

Tu âm MMM – Inclucell – ĐưcNôi hâp thanh trùngTu cây cleair CHC 201A – Han Quôc

16

Phương phap phân tich môi trương đât:Cac chỉ tiêu kim loai năng đươc xac đinh theo cac phương phap sau:+ TCVN 6649: 2000: Chât lương đât – Chiêt cac nguyên tô vêt tan

trong cương thuy.+ TCVN 6496: 1999: Chât lương đât – Xac đinh As, Cd, Cu, Pb, Zn

trong dich chiêt đât bằng cương thuy – Phương phap phô hâp thu ngon lưa va không ngon lưa.

Tiêng ôn, đô rung.Bảng 3.3: Phương pháp phân tích tiếng ồn, độ rung

TT Thông sô Phương phap Thiêt bi1 Tiêng ôn Đo nhanh May đo tiêng ôn NL 21 – Hang Rion,

Nhât Ban2 Đô rung Đo nhanh May đo đô rung VM 82 – Hang Rion,

Nhât Ban

17

PHẦN 4KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯƠC

4.1. Đánh giá sơ lươc về điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội của khu vực nghiên cứu.4.1.1. Điều kiện tự nhiên

4.1.1.1.Vi tri đia ly

Hình 4.1: Vi trí của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc

Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc nằm ơ ven phia Băc cua Thanh phô Băc Giang, cach trung tâm thanh phô 3km va cach thanh phô Ha Nôi 50 km vê phia Băc, nằm trên khu đât co tông diên tich la 70,6 ha. Co toa đô đia ly: 105051‘ kinh đô Đông, 21006 vĩ đô Băc.

- Phia Nam giap khu dân cư đô thi thuôc phương Tho Xương, Thanh phô Băc Giang.

18

- Phia Đông giap khu đât hoang, khu dân cư nông thôn nằm xen giưa tương vây phia Băc may va đôi Bưa thuôc xa Xuân Hương – huyên Lang Giang, tỉnh Băc Giang.

- Phia Tây giap vơi tương vây la khu hô lăng tro xỉ lo hơi, hô môi trương, Công ty xuât nhâp khâu phân bon Băc Giang, Công ty Cô phân Than hoat tinh Trương Phat va khu dân cư phi nông nghiêp nằm xen giưa cac đơn vi trên va đê sông Thương, thuôc phương Tho Xương, Tp. Băc Giang.

- Phia Băc giap sông Thương giap khu đât trông khu dân cư phi nông nghiêp nằm ven đê sông Thương, thuôc đia phân phương Tho Xương, Thanh phô Băc Giang va môt phân thuôc xa Xuân Hương, huyên Lang Giang.4.1.1.2. Điêu ki n đia châtê

Theo kêt qua khoan thăm do đia chât trong khu vưc Công ty, đia tâng đươc phân chia thanh cac lơp đăc trưng như sau:

+ Lơp 1, 1a, 1b: La lơp đât phu, đât trông trot, lơp đât bùn ao co chiêu day thay đôi từ 0,20 ÷ 0,60 m, lơp nay co Ro rât yêu.

+ Lơp 3: Lơp set mau đỏ, đoan dươi mau vang, trang thai cưng, chiêu day biên đôi từ 3,4 ÷ 5,1 m, co Ro bằng 2,9 kg/cm2.

+ Lơp 4a, 4b: Set, set pha mau nâu đen, co chô vang nâu, trang thai nưa cưng, đôi chô cưng, dẻo cưng co chiêu day biên đôi từ 5,0 ÷ 7,2 m, co Ro bằng 1,8 ÷ 2,1 kg/ cm2.

+ Lơp 5, 5a: Bôt kêt, cat kêt phong hoa manh mâu nâu đen đên phong hoa hoan toan thanh cat mau nâu, trang thai cưng, chiêu day biên đôi từ 4,3 ÷ 9,85 m, co Ro bằng 2,8 kg/cm2.4.1.1.3. Khi h u, thuy vănâ

Khí hậu Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc nằm trong vùng

Đông băc Viêt Nam nên mang đăc điêm khi hâu nhiêt đơi gio mùa. Mùa đông nhiêt đô rât thâp, cuôi mùa rât âm ươt. Mùa ha rât nong va nhiêu mưa. Nhiêt đô hai mùa chênh lêch rât rõ rêt từ 12 - 25oC. Thơi tiêt nôm va mưa phùn la hiên tương kha đôc đao cua vùng khi hâu đông bằng Băc Bô. Mưa phùn tâp trung vao thang hai va thang ba, đô âm trung binh không dươi 80 %.

19

Bảng 4.1: Tổng hơp khí hậu thời tiết tỉnh Bắc Giang qua các nămNăm Nhiêt đô

TB/năm ( oC)Sô giơ năngTB/năm (h)

Lương mưaTB/năm (mm)

Đô âmTB/năm (%)

2008 23 1351 161,4 82,02009 24 1475 152,3 81,22010 25 1436 103,6 80,52011 24 1452 126,2 80,7

(Nguồn niêm giám thống kê tỉnh Bắc Giang, 2011) Thủy văn

Sông Thương (hay sông Nhât Đưc) la môt sông tư nhiên lơn, chay qua khu vưc cua nha may va đây la nguôn nươc măt đong vai tro quan trong trong câp nươc cho san xuât, sinh hoat cua Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc. Bên canh y nghĩa vê măt câp nươc, sông Thương cung la nơi tiêp nhân toan bô lương nươc thai từ cac hoat đông san xuât va sinh hoat cua thanh phô Băc Giang. Sông Thương co đăc điêm thuỷ văn như sau:

Mùa mưa ơ lưu vưc sông Thương thương băt đâu từ thang 5 va kêt thúc vao thang 9 ơ thương lưu hay thang mươi ơ trung lưu va ha lưu. Lương mưa trong cac thang mùa mưa chiêm khoang 65 -85 % tông lương mưa năm.Dong chay sông suôi cung phân bô không đêu trong năm. Tông lương nươc hang năm cua sông Thương kha lơn so vơi tông nhu câu dùng nươc, nhưng dong chay phân bô rât không đông đêu trong năm, vao mùa can từ thang 1 đên thang 3 hang năm thương thương say ra tinh trang thiêu nươc.4.1.2. Điêu ki n kinh tê – xa h iê ô4.1.2.1. Tình hình sử dụng đất

Tông diên tich đât cua phương Tho Xương la 564,7 ha, trong đo đât nông nghiêp 271 ha, đât dân cư 43 ha, đât cho cac cơ quan va trương hoc đong trên đia ban 170 ha. Phân con lai la đât phuc vu giao thông, đâm go đôi va đât hoang vơi cac muc đich sư dung khac nhau.

Nhưng hoat đông vê Nông nghiêp trong khu vưc:

Trên 60% dân cư trong khu vưc sông bằng nghê nông nghiêp, tâp trung chu yêu vao lúa nươc va môt sô loai hoa mau. Năng suât lúa vùng nay đat ơ mưc trung binh 2-3 tân/ ha, do nươc ngâp úng môt sô bô phân đât trông.

GDP binh quân đâu ngươi vao khoang 4,8 triêu đông /năm.

4.1.2.2. Dân số và cấu trúc dân số

20

Tông dân sô toan phương hiên tai la 13.250 ngươi, phân bô thanh 27 tô dân phô, trong đo co 6.620 la nam va 6.630 nư trong đo 3.800 ngươi đang ơ trong đô tuôi lao đông. Tông sô hô gia đinh toan phương Tho Xương la 3.200 hô.4.2. Tổng quan về Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc4.2.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty phân đạm và hoá chất Hà Bắc4.2.1.1. Lịch sử phát triển của Công ty

Ngay 18/2/1959 Chinh phu Viêt Nam đa ky vơi Chinh phu Trung Quôc hiêp đinh vê viêc Trung Quôc giúp Viêt Nam xây dưng nha may Phân đam. Đây la mon qua tăng biêu tương cho tinh hưu nghi cua Đang va nhân dân Trung Quôc đôi vơi nhân dân Viêt Nam.

Đâu năm 1960 nha may Phân đam đâu tiên cua Viêt Nam đươc khơi công xây dưng trên manh đât 40 ha thuôc xa Tho Xương cach thi xa Băc Giang vê phia Băc (nay thuôc phương Tho Xương, thanh phô Băc Giang, tỉnh Băc Giang). Sau 5 năm xây dưng, Nha may đa hinh thanh vơi tông sô 130 công trinh. Ngay 03/02/1965 khanh thanh Phân xương Nhiêt điên. Ngay 19/05/1965 Phân xương Tao khi đa khi hoa than thanh công (đa san xuât đươc khi than đê lam nguyên liêu san xuât Amoniac). Ngay 01/06/1965 Xương Cơ khi đi vao hoat đông. Tuy nhiên cuôc chiên tranh pha hoai cua đê quôc Mỹ Chinh phu đa quyêt đinh đinh chỉ viêc đưa nha may vao san xuât. Phân xương Nhiêt điên chuyên thanh nha may Nhiêt điên Ha Băc bam tru san xuât phuc vu kinh tê va quôc phong.

Đâu năm 1973, Nha may đươc khôi phuc xây dưng va mơ rông, ngay 01/05/1975 Chinh phu hơp nhât Nha may Điên Ha Băc, Nha may Cơ khi Hoa chât Ha Băc va cac phân xương Hoa thanh lâp Nha may Phân đam Ha Băc. Ngay 12/12/1975 san xuât ra bao đam mang nhan hiêu Lúa vang đâu tiên. Ngay 30/10/1977 Pho Thu tương Đô Mươi căt băng khanh thanh Nha may Phân Đam Ha Băc, đưa con đâu long cua nganh san xuât đam Viêt Nam.

Ngay 13/02/1993 do thay đôi qui mô san xuât nên Nha may phân đam Ha Băc đươc đôi tên thanh Công ty Phân đam va Hoa Chât Ha Băc.

Ngay 20/10/2006 chuyên đôi thanh Công ty trach nhiêm hưu han môt thanh viên Phân Đam va Hoa chât Ha Băc.

21

4.2.1.2. Cơ cấu tổ chức

Hình 4.2: Sơ đồ cơ cấu tổ chức Công ty

Trong qua trinh phat triên cua Công ty, cơ câu quan ly tô chưc luôn đươc điêu chỉnh phù hơp vơi yêu câu theo từng giai đoan phat triên chung cua

22

Tông Giam đôc

Pho Tông Giam đôc kỹ thuât san xuât

Pho Tông Giam đôc dư an cai tao

Pho Tông Giam đôc đâu tư xây dưng

Khôi cac phong nghiêp vu

Khôi cac phong kỹ thuât

Khôi cac đơn vi san xuât

Khôi cac đơn vi đơi sông - XH

Văn phong Công ty

Phong tô chưc nhân sư

Phong bao vê quân sưPhong kê hoach

Phong thi trương

Phong kê toan thông kê tai

chinh

Phong vât tư vân tai

Phong y tê

Phong kỹ thuât công nghê

Phong điêu đô san xuât

Phong kỹ thuât an toan

Phong điên – đo lương - TĐH

Phong cơ khi

Phong KCS

Phong đâu tư xây dưng

Phân xương than

Xương nươc

Xương UrêXương vân hanh

Xương ĐL -TĐHXương SC, LĐ

TBHC

Phân xương than phê liêu

Xương nhiêt

Xương NPK

Xương tao khi

Xương Amôniac

Nha văn hoa

Phân xương phuc vu ĐS

đât nươc. Hiên nay cơ câu tô chưc quan ly cua Công ty đươc tô chưc theo mô hinh trưc tuyên, chưc năng vơi câp quan ly cao nhât la Tông Giam đôc, giúp viêc cho Tông Giam đôc la cac Pho Tông Giam đôc co nhiêm vu giúp Tông Giam đôc điêu hanh hoat đông san xuât kinh doanh trên cac lĩnh vưc. Tom lai: Cac đơn vi câp dươi chỉ nhân môt mênh lênh duy nhât la Giam đôc. 4.2.1.3. Các sản phẩm chính của Công ty.

Bảng 4.2: Các sản phẩm chính của Công ty bao gồm San phâm Chỉ tiêu chât lương San lương trung binh

Phân đam Urê

- Ham lương N ≥ 46%

- Biuret ≤1,5%

- Ham âm ≤ 0,5%

- Trên 170.000 tân/năm

NH3 lỏng

- Ham lương NH3 ≥ 99,9%

- Ham lương H20 ≤ 0,1%

- Ham lương săt ≤ 2mg/l

- Ham lương dâu ≤ 8mg/l

- Trên 100.000 tân/năm

CO2 lỏng, răn - Ham lương C02 99,9% - Trên 30.000 tân/năm

Điên năng - Khoang 36 KW/năm

(Nguồn:Báo cáo kết quả thực hiện kết hoạch sản xuất – kinh doanh năm 2011 của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc.)

4.2.2. Đặc điểm trang thiết bị lao độngHiên nay, tông sô lao đông cua Công ty la 1.907 ngươi. Trong đo sô

lao đông co trinh đô: Thac sỹ la: 08 ngươi, đai hoc la: 387 ngươi, cao đăng: 70 ngươi, trung câp 1.241 ngươi, sơ câp va đao tao tai chô: 201 ngươi.

Đê lam tôt công tac tô chưc, vân đông CNVC tich cưc hương ưng cac phong trao thi đua đat kêt qua cao, Ban châp hanh Công ty se chỉ đao cac câp Công ty tiêp tuc đây manh công tac tuyên truyên, đôi mơi nôi dung, hinh thưc tô chưc vân đông CNVC tich cưc tham gia cac phong trao thi đua yêu nươc, trong đo tâp trung chu yêu vao cac phong trao thi đua lao đông giỏi, lao đông sang tao, sang kiên tiêt kiêm, thưc hiên công trinh, viêc lam nư công va thưc

23

hiên tôt phong trao xanh, sach, đẹp, bao đam an toan vê sinh lao đông, bao vê môi trương, phân đâu hoan thanh toan diên, vươt mưc kê hoach san xuât kinh doanh hang năm va thưc hiên Dư an Cai tao mơ rông nha may đúng tiên đô, chât lương, hiêu qua, đam bao viêc lam, từng bươc nâng cao đơi sông vât chât, tinh thân cho CNVC.

Công tac đao tao nguôn nhân lưc đươc Công ty xem la môt trong nhưng nhiêm vu hêt sưc quan trong, la viêc lam thương xuyên, găn liên vơi tiên trinh phat triên va đi lên cua Công ty.

Công ty cung câp đây đu cac phương tiên bao hô lao đông đê bao vê con ngươi khi lam viêc (mu nhưa cưng, kinh bao hô, kinh che măt, gang tay, trang bi nút tai, quân ao bao hô lao đông va giay, ung, dây an toan...)

Đam bao cơ sô măt na phong đôc cho cac loai luôn đat chât lương tiêu chuân ơ 18 vi tri san xuât hoa quan trong vơi sô lương 600 măt na cac loai:

- Măt na kiêu cach ly ôxy- Măt na kiêu ông dai- Măt na kiêu loc phong CO- Măt na kiêu loc phong NH3

4.3. Công nghệ sản xuất phân đạm của Công ty4.3.1. Dây chuyền công nghệ sản xuất phân đạm

Dây chuyên công nghê san xuât phân đam Urê cua Công ty phân đam va hoa chât Ha Băc sư dung công nghê đi từ than cuc Antraxit la công nghê truyên thông cua nganh công nghiêp hoa hoc, bao gôm công đoan san xuât hơi nươc, công đoan khi hoa than san xuât khi nguyên liêu, công đoan tông hơp NH3, cuôi cùng la công đoan tông hơp Urê từ NH3 va CO2 thu hôi trong qua trinh tinh chê khi nguyên liêu.

San xuât hơi nươc: Sư dung than cam đê san xuât hơi 3,82Mpa câp cho san xuât điên va cho dây chuyên san xuât NH3 va Urê (co tên goi la xương Nhiêt).

Khi hoa than: Sư dung nguyên liêu than cuc Antraxit đê khi hoa, san phâm lam khi nguyên liêu tông hơp NH3 (co tên goi xương Tao khi). Tinh chê khi đê lam sach khi co chưa oxy, co tinh axit trong khi nguyên liêu, tông hơp NH3 (co tên goi la công đoan Tinh chê thuôc xương Tông hơp NH3).

24

Tông hơp NH3: Sau khi khi nguyên liêu đươc lam sach đươc câp cho công đoan nay đê thưc hiên qua trinh hơp thanh NH3, san phâm thu đươc la NH3 lỏng (co tên goi la công đoan Hơp thanh thuôc xương Tông hơp NH3).

Tông hơp Urê: Sư dung NH3 lỏng va khi CO2 sau qua trinh tông hơp NH3 đê tông hơp thanh Urê, sau qua trinh bôc hơi cô đăc, đưa đi tao hat va đong bao đươc san phâm Urê (co tên goi la xương Urê).

Ngoai ra, cung co cac công đoan phu trơ khac như: giao nhân va cung câp than cho san xuât (goi la phân xương Than), khai thac nươc măt câp cho san xuât va xa nươc thai cua Công ty (goi la xương Nươc), quan ly khai thac hê thông hô lăng tro va xỉ lo hơi, hô môi trương (goi la phân xương Than Phê liêu).

25

Hình 4.3: Sơ đồ công nghệ sản xuất của công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc

4.3.2. Quá trình sản xuất đạm Urê

26

Than cam, nươc mêm khư oxy

Lò khí hoá than

Hơi nước Than An tra xit

Lò hơi

Tinh chế khí nhiên liệu

N2, H2CO2

Tổng hơp NH3

Tổng hơp Urê

CO2 lỏng NH3 lỏng

Dòng thải 1

Dòng thải 2

Dòng thải 3

Urê

Dòng thải 4

Không khi

Hình 4.4: Sơ đồ công nghệ sản xuất Urê

Lò khí hóa

Hơi nươcThan cuc

Không khi Lò đôt Lò hơinhiệt thừa

Hơi nươc

Nươc

Tháp rửakhí than

Két khí

Nươc Nươc thai(tuân hoan)

Nươc thai(tuân hoan)

Nươc

Lọc bụiđiện ướt

Khử H2Sthấp áp

Nén khí Chuyển hóa CO

Khử H2Strung áp

Khử CO2 Khử vi lương

Tổng hơpNH3

Nén khí CO2

Kho cầu chứa NH3 lỏng

Tổng hơpUrê

Bơm NH3Tháp tạo hạt

Đóng baoUrê

Sản xuấtCO2 lỏng, rắn

NH3 lỏngđóng bình

27

San phâm Urê đươc điêu chê bằng phương phap tông hơp giưa NH3 va CO2, phan ưng hoa hoc tông quat như sau:

2NH3 +CO2 <=> (NH2)2CO + H2O + QThưc chât no xay ra theo hai giai đoan:Giai đoan 1 tao thanh cacbamatamon. 2NH3 +CO2 <=> NH4CO2NH2 + QGiai đoan 2 carbamat amon tach nươc đươc san phâm. NH4CO2NH2 <=> CO(NH2)2 + H2O - Q - Khi CO2 từ công đoan Tinh chê/xương tông hơp NH3 đên co thuân đô

CO2 ≥ 98,5% va nhiêt đô ≤ 40 0C, ap suât 300 - 600 mmHg, ham lương H2S ≤ 20 mg/Nm3. Khi CO2 trươc khi vao đoan I may nen đươc bô sung thêm môt lương không khi trên cơ sơ không chê [O2] trong hôn hơp khi ≤ 0,5% thê tich. Sau đo đươc nen qua cac giai đoan nâng ap suât lên 3,36 MPa đưa sang thap khư H2S (đê đam bao lương H2S trong khi CO2 vao tông hơp ≤ 5 mg/m3), tiêp tuc đươc đưa qua nen nâng ap suât lên 20,0 MPa va nhiêt đô khi tăng lên khoang 110 0C rôi đưa vao thap tông hơp

- NH3 lỏng co ap suât 1,9 - 2,0 MPa va nhiêt đô 15 - 250C, nông đô NH3

≥ 99,8% từ kho câu thuôc xương tông hơp NH3 đươc đưa vao công đoan, qua bơm 706 (bơm piston) nâng ap suât lên 20,0 MPa, qua thiêt bi gia nhiêt bằng hơi nươc, nâng nhiêt đô lên 45 – 500C rôi đi vao thap tông hơp. Trong thap tông hơp, phan ưng tông hơp Urê đươc xay ra. Điêu kiên công nghê cua thap tông hơp Urê la ap suât 20,0 MPa va nhiêt đô 188 0C.

Dich Urê lỏng đươc câp vao hê thông voi phun ơ đỉnh thap tao hat, nhơ voi phun quay cac giot dich đươc văng ra do lưc ly tâm, rơi từ đỉnh thap xuông, găp không khi lanh ơ đay thap lên do co quat hút ơ đỉnh thap, chúng đươc tao thanh cac hat Urê răn va rơi xuông đay thap.

Đê hat Urê đat đươc kich thươc theo yêu câu, ơ đay thap co sang phân loai, đê loai bỏ nhưng hat co kich thươc < 0,7 mm, nhưng hat Urê đat yêu câu cỡ hat từ 0,7- 2 mm đươc đưa qua hê thông băng tai đê lam lanh tư nhiên va đươc phun chât bao vê đê chông kêt khôi hat Urê. Sau đo tiêp tuc đươc đưa đên công đoan đong bao san phâm va xêp vao kho chưa, nhưng hat co kich thươc < 0,7 mm đưa đi thu hôi đê tao hat lai.

28

4.3.3. Nguồn gây ô nhiễmCac bô phân san xuât chinh va nhưng tac đông tơi môi trương trong

qua trinh hoat đông:- Xương nhiêt điên: Trong đo liên quan đên phat thai co hê thông 07 lo

hơi: 05 lo 35 tân hơi/giơ va 02 lo 75 tân/giơ. Bên canh khi trao đôi nhiêt thai đây cung la nơi phat sinh nhiêu nguôn thai bao gôm nươc trao đôi nhiêt thai, nươc thai xôi xỉ than va qua trinh xư ly bui lo hơi.

- Xương tao khi: khi hoa than tao ra khi than âm. Khi thai cua lo đươc thai gian đoan va đươc thu hôi đôt tân dung nhiêt san xuât hơi nươc. Đây cung la môt nguôn phat sinh khi thai. Nươc thai trong công đoan nay xuât phat từ xư ly bui lo rưa khi ơ thap rưa, thiêt bi loc bui điên ươt, lương nươc nay đươc tuân hoan tai sư dung toan bô.

- Xương NH3: Co khi thai CO2 ơ công đoan tinh chê nhưng đươc thu hôi đê san xuât CO2 lỏng va răn. Khi thai trong giai đoan tông hơp NH3 đươc tân thu lam khi đôt sư dung trong nha ăn. Nươc thai cua công đoan nay bao gôm nươc phat sinh từ qua trinh trao đôi nhiêt cua hê thông tinh chê, qua trinh rưa khi tai sinh cua công đoan rưa đông, nươc thai lam mat ô truc cac bơm nen, nươc thai co chưa NH3 đươc thu gom đưa đi xư ly tai Xương Nhiêt.

- Xương Urê: Xương nay co nguôn khi thai từ thap tao hat mang theo bui Urê. Nguôn nươc thai phat sinh từ hê thông chung cư nha NH3, qua trinh rưa cac cô bơm, nươc thai co chưa NH3 nay đươc thu gom đưa đi xư ly bằng cach trung hoa vơi khi thai lo hơi xương Nhiêt cùng vơi nươc thai xương NH3.

Tai môt sô công đoan nươc thai co đươc tân thu tai sư dung, môt sô nguôn thai ô nhiêm cao đươc đưa qua cac hô lăng, hô môi trương trươc khi dẫn ra kênh thai chung va đươc bơm ra sông Thương hoăc vao mang thuy lơi Nông Giang vơi tông lương thai khoang 7.700 m3/h.

Tông hơp chât thai răn va chât thai nguy ngai cua Công tyBảng 4.3: Tổng hơp chất thải rắn của Công ty

TT Nguồn gôc Lương thải Biện pháp xử lý

1 Xỉ va tro bay cua lo hơi

8.500 tân /thang Ban cho Công ty than Ha Băc

2 Xỉ, bui lo khi hoa 1.600tân/thang Ban cho Công ty than Ha Băc

3 Vỏ bao PP, PE, giây, bao bi, . . .

10kg/thang Ban cho Công ty than Ha Băc

29

4 Chât thai sinh hoat 0,5 tân/thang Thu gom lam thưc ăn chăn nuôi, lam phân bon cho cây, lam nhiên liêu cho lo khi hoa

5 Hat Rê sin xư ly nươc câp lo hơi (trao đôi ion)

20 tân/6 năm Thu gom, xư ly

6 Xúc tac tông hơp NH3

30 tân/6 năm Thu gom ban cho khach hang co nhu câu

7 Xúc tac chuyên hoa CO

30 tân/5 năm Ban cho nha may san xuât xúc tac đê tai chê.

8 Săt thep vun 10 tân/năm Thu gom ban phê liêu

(Nguồn: Chi cục Bảo vệ Môi trường, Đề án bảo vệ môi trường của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc).

Bảng 4.4: Tổng hơp chất thải nguy hại của Công ty.

TT Nguồn gôc Lương thải Biện pháp xử lý

1 Chât thai chưa hơp chât sun fua

415 kg/thang Công ty tô chưc thu gom xư ly

2 Bong đèn huỳnh quang thai

1,5 kg/thang Công ty tô chưc thu gom xư ly

3 Chât hâp thu, vât liêu loc, giẻ lau may

0,8 tân/thang Tai sư dung lam nguyên liêu khi hoa than, nhiên liêu cho lo hơi

4 Nhưa trao đôi ion qua sư dung trong qua trinh xư ly nươc câp lo hơi

20 tân/6năm Công ty tô chưc thu gom xư ly

5 Dung dich va bùn thai từ qua trinh tai sinh hat trao đôi ion

1,8 tân/thang Sư dung đê trung hoa nươc khư tro lo hơi

(Nguồn: Chi cục Bảo vệ Môi trường, Đề án bảo vệ môi trường của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc).

30

4.4. Đánh giá công nghệ cải tiến tại nhà máy phân đạm và hoá chất Hà Bắc trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất4.4.1. Những cải tiến quy trình, công nghệ của Công ty trong những năm gần đây

Nhưng năm gân đây Công ty co rât nhiêu dư an cai tao – mơ rông nha may va trang thiêt bi. Trong đo co nhiêu hang muc đa sư dung công nghê thân thiên vơi môi trương. Dươi đây la môt môt trang thiêt bi đươc cai tiên:

Hệ thống lò hơiXây dưng hai hê lo hơi mơi co công suât lơn hơn, sư dung công nghê voi

phun than kiêu đâm nhat, sư dung công nghê xư ly bui, khi khoi bằng thiêt bi mang nươc kiêu Venturi thay thê kiêu Cyclon truyên thông.

Xây dưng tram tuân hoan nươc cua hê thông xư ly khi khoi (Tram tuân hoan khư tro).

Nâng chiêu cao ông khoi từ 60m lên 80m. Hệ thống sản xuất Urê* Xưởng Tạo khí

Cai tao ban thê lo phat sinh khi than, sư dung bô phân phôi gio tiên tiên cua Trung Quôc.

Áp dung phương phap không chê tư đông san xuât bằng PLC thay thê phap không chê ban tư đông bằng nươc ap lưc trươc đây.

Sư dung công nghê thu hôi khi trong giai đoan thôi gio, đôt đê thu hôi ân nhiêt đê san xuât hơi nươc, nâng cao chiêu cao ông khoi hê nay lên 35 m.

Cai tao tram xư ly nươc tuân hoan, nâng công suât xư ly lên 1000m3/h đê không thai nươc nay ra ngoai môi trương.

* Xưởng NH3

Áp dung phương phap không chê tư đông san xuât bằng DCS thay thê phương phap không chê ban tư đông bằng khi đông trươc đây.

Sư dung xúc tac Biên đôi CO bằng loai Co - Mo thay thê cho loai xúc tac Fe2O3

trươc đây, loai xúc tac nay sau khi thai ra se ban lai cho nha san xuât đê tai chê.Sư dung công nghê khư CO2 bằng dung dich kiêm nong cai tiên thay cho dung

dich MEA trươc đây.Sư dung công nghê tăng nhiêt xúc tac bằng lo điên thay thê cho lo đôt bằng

khi than trươc đây.Cai tiên lưu trinh công nghê tông hơp NH3 nhằm nâng cao tuôi tho sư dung

cua xúc tac.

31

Sư dung thap tông hơp theo công nghê môt truc hai kinh thay cho thap tông cu (hai truc môt kinh).

Cai tao may nen H2/N2 theo công nghê mơi cua Trung Quôc.Đâu tư thêm thiêt bi lam lanh ngưng tu bằng nươc.Sư dung nươc lam lanh trong san xuât bằng nươc tuân hoan thay tai công đoan

tông hơp NH3 va khư vi lương.* Xưởng Urê

Áp dung phương phap không chê tư đông san xuât thay thê phương phap không chê ban tư đông bằng khi đông trươc đây.

Áp dung công nghê tao chân không cho hê cô đăc bằng khi thai trong hê thông thay thê cho hơi nươc.

Sư dung Urê shop đê boc hat Urê chông hút âm trong bao quan san phâm.Sư dung nươc lam lanh trong san xuât bằng nươc tuân hoan thay thê toan bô

nươc môt chiêu trươc đây. Đối với nước thải

* Nước thải của xưởng NhiệtLương nươc thoat xỉ va nươc thai khư tro cua lo hơi đa đươc quy hoach

đưa vê bê va hô lăng đê thu hôi xỉ, tro môt cach triêt đê (chi tiêt xem trong phu luc kèm theo), nươc thai sau khi đươc xư ly đê thu hôi xỉ va tro lo hơi, tiêp tuc đươc xư ly bằng cac hô môi trương đê ôxi hoa tư nhiên va lăng cac chât răn lơ lưng.

* Nước thải xưởng Tạo khí- Cai tao hê thông xư ly nươc tuân hoanSau dư an cai tao, tông lương nươc tuân hoan cua xương Tao khi lên đên

1.000m3/h. Đê đam bao nhiêt đô va chât lương nươc nhằm muc đich sư dung lai, Công ty đa thưc hiên giai phap cai tao hê thông xư ly, đông thơi thay mơi 2 quat hương truc co công suât lơn hơn 2 quat cu ơ 2 thap lam lanh, đâu tư thêm hai bê lăng va hê thông cơ giơi hoa khai thac than bui, triên khai xư ly CN- trong nươc nhằm nâng cao chât lương nươc. Vi vây, đên nay toan bô nươc cua xương Tao khi đa đươc sư dung tuân hoan khep kin, không thai ra môi trương.

* Xử lý CN - trong nước tuần hoànViêc xư ly xianua trong nươc tuân hoan rưa khi than âm cua xương Tao khi

la môt trong nhưng nôi dung yêu câu đôi vơi Công ty nhằm bao vê môi trương.

32

Năm 2008, Công ty đa chu đông nghiên cưu theo hương phù hơp vơi điêu kiên san xuât sẵn co bằng cach, sư dung nguôn khi CO2 dư trong qua trinh tinh chê khi đê xư ly CN- trong nươc tuân hoan cua xương Tao khi.

Kêt qua thưc hiên xư ly Xianua bằng khi CO2 thê hiên qua sô liêu phân tich tai bang.

Bảng 4.5: Bảng kết quả phân tích hàm lương CN- trong nước tuần hoàn xưởng Tạo khí trước và sau khi xử lý bằng khí CO2

TTKêt qua phân tich CN- trung binh trươc khi xư ly (mg/l)

Kêt qua phân tich CN- trung binh sau khi xư ly (mg/l)

1 14,63 0,85* Nước thải xưởng NH3:Đôi vơi nươc lam mat câp cho san xuât cua xương NH3, Công ty đa xây

dưng tram tuân hoan câp cho công đoan tông hơp NH3 va khư vi lương.* Nước thải xưởng UrêĐôi vơi nươc lam mat câp cho san xuât cua xương Urê, Công ty đa xây

dưng tram tuân hoan đam bao cung câp toan bô không cân sư dung nươc khac.

Lương nươc thai con lai khoang 13m3/giơ chưa NH3 đa đươc thu gom cùng vơi lương nươc thai co chưa NH3 cua xương amoniac đê xư ly.

Đối với khí thải* Khói thải lò hơiHiên nay, Công ty đa ap dung công nghê khư bui va cac khi co tinh axit

trong khoi lo hơi bằng thiêt bi khư bui mang nươc kiêu Venturi, hiêu suât khư bui cao, khư lưu huỳnh lơn, trong đo co lăp tâng tâm xoay ơ đỉnh nhằm nâng cao tôi đa hiêu suât khư bui va lưu huỳnh. Nươc thai cua hê thông nay đươc sư dung tuân hoan.

* Khí thổi gió của lò Tạo khí:Sau khi cai tao, toan bô khi thôi gio cua lo khi hoa đươc dẫn qua Cyclon

tach bui vao lo đôt, qua thu hôi nhiêt đê san xuât hơi nươc, rôi thai ra môi trương qua ông khoi co đương kinh 1,6m va chiêu cao H=35m (đa nâng ông khoi từ 20 lên 35m).

Như vây, khi thôi gio cua lo khi hoa không thai trưc tiêp ra môi trương như trươc đây, ma đưa tâp trung vao môt thiêt bi đê đôt, thu hôi ân nhiêt san xuât hơi nươc co ap suât 1,37 MPa, cung câp trơ lai cho san xuât. Xúc tac

33

biên đôi CO sư dung loai Co-Mo, môi lân thay khoang 30 - 31 tân, chu ki thay 5-6 năm/lân, sau khi thai đươc ban lai cho nha san xuât đê tai chê.

Hai loai xúc tac trên sau dư an cai tao đa tăng đươc hiêu qua sư dung, giam nguôn chât thai răn thai vao môi trương.

* Các loại chất thải khác:Công ty đa lâp phương an phân loai va tâp kêt chât thai răn theo quy

đinh, khi co sô lương lơn se thuê đơn vi co đu năng lưc đê xư ly. Cac loai phoi tiên, phay, bao…săt thep phê thai đươc thu hôi đê ban phê

liêu cho khach hang đê tai chê.4.4.2. Các dự án cải tạo và mở rộng Công ty TNHH MTV Phân đạm và

Hóa chất Hà BắcMôt sô dư an ma Công ty đa triên khai từ năm 2009 – 2012:- Dư an đươc xây dưng vê phia Băc cua Nha may hiên co va môt phân

cai tao đươc thưc hiên trên măt bằng cua dây truyên hiên co, thuôc Phương Tho Xương, thanh phô Băc Giang va xa Xuân Hương huyên Lang Giang, tỉnh Băc Giang.

+ Tông diên tich đât: 29,353 ha, trong đo:+ Diên tich cho phân mơ rông: 29,003 ha.+ Diên tich cho phân cai tao dây chuyên hiên co: 0,35 ha.- Dư an đâu tư xây dưng công trinh cai tao - mơ rông Nha may Phân đam

Ha Băc, nâng công suât lên 500.000 tân Urê/năm.- Dư an đâu tư dây truyên san xuât Hydrogen peroxide (H2O2) công suât

10.000 tân/năm.- Dư an xây dưng Khu tai đinh cư thuôc Dư an cai tao - mơ rông Nha

may Phân đam Ha Băc.- Dư an đâu tư xây dưng Hê thông thông tin quan tri doanh nghiêp tông

thê (ERP).

34

4.4.3. Hiệu quả sản xuất của công nghệ cải tiến4.4.3.1. Nguyên, nhiên liệu sử dụng sản xuất của Công ty từ năm 2008 – 2011

Hình 4.5: Biểu đồ khôi lương than sản hơi nước và NH3 từ năm 2008 – 2011(Nguôn: Phong điêu đô san xuât, Báo cáo kết quả sản xuất, kinh doanh của

Công ty THHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc)4.4.3.2.Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty trong những năm gần đây.Bảng 4.6: Sản lương các sản phẩm chính từ năm 2008 đến hết năm 2011STT

San phâm

Đơn vi 2008 2009 2010 2011

1 Urê Tân 181.432,780 190.019,000 196.612,330 196.109,885

2 NH3

lỏngTân 111.608,86 116.867,178 120.566,730 121.637,330

3 CO2

lỏngTân 29.008,078 28.033,440 29.563,059 30.339,470

4 Điên MWh 273.608.400 253.483.200 280.489.800 254.807.600

(Nguôn: Phong điêu đô san xuât, Báo cáo kết quả sản xuất, kinh doanh của Công ty THHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc).

200

210

220

230

240

250

260

270

Năm 2008 Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011

Than cám

269,096 263,494

233,070227,520

Đơn vi: Triêu tân

35

Hình 4.6. Biểu đồ sản lương Urê, NH3, và CO2 từ năm 2008 – 2011Nhân xet:

Từ hinh 4.5 va 4.6 ta thây lương nguyên liêu sư dung giam dân đang kê qua cac năm từ 2008 – 2011 nhưng san phâm lai tăng lên.

Cu thê từ năm 2009 – 2010 lương nguyên liêu đê san xuât hơi nươc va NH3 giam 30,424 triêu tân nhưng san lương Urê vẫn tăng 6.593,33 tân, NH3

lỏng tăng 3.699,552 va CO2 lỏng tăng lên 1.529,619 tân.Qua đây, ta thây đươc hiêu qua cai tiên công nghê cua Công ty đa gop

phân lam giam nguyên liêu đâu vao va tăng năng suât san phâm. 4.5. Đánh giá tác động tới môi trường do hoạt động sản xuất theo công nghệ cải tiến.4.5.1. Tác động tới môi trường không khí.

Bảng 4.7: Kết quả phân tích môi trường không khí xung quanh Công ty Đơn vị tính: mg/m3

Đia điểm

Chỉ tiêu

Sân đình làng Vẽ Công Ngóc Trạm bơm

nước thô Bến Hương QCVN 05,06:200

9/BTNMT

2010 2012 2010 2012 2010 2012 2010 2012

Bui 0,118

0,113

0,201

0,206

0,159

0,154 0,144

0,114

0,3

CO2 3,8 2,6 3,2 2,4 3,2 2,8 2,2 2,1 30SO2 0,12 0,11 0,09 0,08 0,08 0,08 0,07 0,09 0,35NOx 0,03 0,02 0,12 0,04 0,11 0,05 0,18 0,03 0,2NH3 0,26 0,18 0,21 0,16 0,26 0,18 0,16 0,12 0,2H2S 0,01 0,01 0,01

60,01 0,01

50,01 0,01

50,01 0,042

36

(Nguồn: Báo cáo kết quả giám sát môi trường đinh kỳ của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc)

Ghi chú: - Thơi gian lây mẫu: + Năm 2010: ngay 01/03/2010 + Năm 2012: ngay 01/03/2012

+ QCVN 05: 2009/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê chât lương không khi xung quanh.

+ QCVN 06: 2009/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê môt sô chât đôc hai trong không khi xung quanh.Nhân xet: Qua bang trên ta thây:

Năm 2010, chỉ tiêu NH3 vươt tiêu chuân cho phep ơ 3 vi tri Sân đinh lang Ve, công Ngoc, Tram bơm nươc thô con lai cac chỉ tiêu đêu dươi tiêu chuân QCVN 05,06:2009/BTNMT.

Năm 2012, Chỉ tiêu vê bui ơ Công Ngoc va SO2 ơ Bên Hương tăng lên rât it so vơi năm 2010 nhưng vẫn nằm trong QCVN. Cac chỉ tiêu con lai đêu giam so vơi năm 2010 va nằm trong tiêu chuân cho phep QCVN 05,06:2009/BTNMT.4.5.2. Tác động tới môi trường nước4.5.2.1. Đánh giá chất lượng nước thải công nghiệp.

Bảng 4.8: Kết quả phân tích môi trường nước thải công nghiệp của Công ty

STT Thông sô Đơn viKết quả

QCVN40: 2011/BTNMT

Giá tri C2010 2012 côt A côt B

1 Nhiêt đô oC 22 21 40 402 pH mg/l 6,8 7,5 6,0-9 5,5-9

3 Mâu săcCo-Pt ơ

pH 714 20 50 150

4 BOD5 (20oC) mg/l 17 10 30 505 COD mg/l 21 16 75 1506 TSS mg/l 29 27 50 1007 Asen mg/l 0,002 0,001 0,05 0,18 Thuy ngân mg/l KPH KPH 0,005 0,019 Cadimi mg/l KPH KPH 0,05 0,1

37

10 Chi mg/l 0,002 0,001 0,1 0,511 Crom (VI) mg/l 0,002 0,003 0,05 0,112 Crom (III) mg/l 0,006 0,005 0,2 113 Xianua mg/l 0,01 0,01 0,07 0,1

14Dâu mỡ khoang

mg/l 0,35 0,6 5 10

15Dâu mỡ đông

thưc vâtmg/l 0,46 0,3 10 20

16 Clorua mg/l 11,3 12,1 500 100017 Amoni mg/l 2,89 1,6 5 1018 Tông nitơ mg/l 9,1 2,9 20 4019 Tông phôtpho mg/l 0,08 0,05 4 6

20 ColiformMPN/100ml

1087 1100 3.000 5.000

(Nguồn: Báo cáo kết quả giám sát môi trường đinh kỳ của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc).

Ghi chú:Ngay lây: 08/03/2010 va 01/03/2012Vi tri lây mẫu: Mẫu nươc tai cưa xa từ tram bơm 420 ra sôngThương.Toa đô: N: 21o17’534’’; E: 106o11’214’’Điêu kiên thơi tiêt: Nhiêu mây, không mưa. Nhiêt đô không khi trung

binh 20oC (2010) va 20,5oC (2012). Tôc đô gio trung binh 0,5 m/s (2010) va 0,45 m/s (2012). Hương gio: Đông Băc.

Tinh trang hoat đông san xuât: Trong thơi gian lây mẫu, Công ty hoat binh thương.

KPH: Không phat hiên thây.Gia tri C – QCVN 40: 2011/BTNMT: Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê

nươc thai công nghiêp.+ Côt A: Qui đinh gia tri C cua cac thông sô ô nhiêm trong nươc thai công

nghiêp khi xa vao nguôn nươc đươc dùng cho muc đich câp nươc sinh hoat.+ Côt B: Qui đinh gia tri C cua cac thông sô ô nhiêm trong nươc thai công

nghiêp khi xa vao nguôn nươc không dung cho muc đich câp nươc sinh hoat.Nhân xet:

Kêt qua phân tich nươc thai cua công ty ơ 2 năm 2010, 2012 cho ta thây cac chỉ tiêu đêu dươi tiêu chuân cho phep QCVN 40: 2011/BTNMT (Gia tri C).

38

Năm 2012, do Công ty đa thưc hiên cai tiên công nghê san xuât va hê thông xư ly chât thai, nên kêt qua phân tich chât lương nươc thai nha may năm 2012 so vơi năm 2010 thi nươc thai công ty đa tôt hơn rât nhiêu, cu thê so vơi năm 2010 thi chỉ tiêu BOD5 giam 1,2 lân, COD đa giam gân 1,31 lân, chỉ tiêu TSS giam gân 1,07 lân, Tông Nitơ giam xuông 3,14 lân, môt sô chỉ tiêu khac tăng nhưng không đang kê như: Clorua, Coliform...4.5.2.2. Đánh giá chất lượng của nước mặt của khu vực quanh Công ty.Bảng 4.9: Kết quả phân tích nước mặt của khu vực xung quanh Công ty

STT Thông sôĐơn vi

tính

Kết quả QCVN08:2008/

BTNMT03/2010 03/2012

1 pH 7,0 7,3 6,5 - 92 Oxy hoa tan (DO) mg/l 7,2 7,23 >5

3 TSS mg/l 32 28 30

4 COD mg/l 17 13,7 15

5 BOD5 (20oC) mg/l 5,8 5,6 66 Amoni mg/l 0,51 0,23 0,27 Nitrit (tinh theo N) mg/l 0,15 0,013 0,028 Nitrat (tinh theo N) mg/l 5,62 0,59 5

9Photphat (tinh theo P)

mg/l 0,01 0,14 0,2

10 Tông dâu, mỡ mg/l 0,06 0,012 0,02

11 E.ColiMNP/250ml

17 24 50

12 ColiformMNP/100ml

610 1.800 5.000

(Nguồn: Báo cáo kết quả giám sát môi trường đinh kỳ của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc)

Ghi chú:Ngay lây: 08/03/2010 va 01/03/2012Vi tri lây mẫu: Mẫu nươc măt sông Thương tai tram bơm 390 cua

Công ty.Toa đô: N: 21o18’313’’, E: 106o11’464’’

39

Điêu kiên thơi tiêt: Nhiêu mây, không mưa. Nhiêt đô không khi trung binh 20oC (2010) va 20,5oC (2012). Tôc đô gio trung binh 0,5m/s (2010) va 0,45 m/s (2012). Hương gio: Đông Băc.

Tinh trang hoat đông san xuât: Trong thơi gian lây mẫu, Công ty hoat binh thương.Nhân xet:

Qua bang phân tich mẫu nươc măt sông Thương tai tram bơm 390 cua Công ty ta thây:

Trong năm 2010, chỉ tiêu TSS gâp 1,067 lân, Amoni gâp 1,124 lân, Nitrit gâp 7,5 lân, Nitrat gâp 1,124 lân va tông dâu, mỡ vươt 3 lân QCVN 08: 2008/BTNMT con lai cac chỉ tiêu khac đêu nằm trong QCVN.

Trong năm 2012, chỉ con Amoni vươt qua QCVN 08: 2008/BTNMT la 1,15 lân con lai cac chỉ tiêu đêu nằm trong QCVN. So vơi năm 2010, ham lương TSS, COD, BOD5 (20oC), Amoni, Nitrit, Nitrat đêu giam đi nhiêu. Cac gia tri Photphat, E.Coli, Coliform cua năm 2012 cao hơn năm 2010 nhưng nhỏ hơn nhiêu so vơi QCVN 08: 2008/BTNMT.4.5.3. Tác động tới môi trường đất

Bảng 4.10: Kết quả phân tích chất lương môi trường đất

STT Thông sô Đơn vi

QCVN03: 2008/BTNMT

Giá triMĐ1 MĐ2 MĐ3

2010 2012 2012 2012 2010 2012

1Đô xôp % - 47,9 48,3 33,4 34,5 29,0 28,9

2SiO2

mg/kg đât khô

- 61,0 62,1 55,0 54,3 34,8 35,6

3Chi (Pb)

mg/kg đât khô

300 17,7 17,68 14,1 13,4 22,0 21,4

4Asen (As)

mg/kg đât khô

12 0,2 0,21 0,52 0,54 0,9 0,78

5Cadimi

(Cd)mg/kg đât khô

10 0,433 0,434 0,3 0,283 0,375 0,352

6Đông (Cu)

mg/kg đât khô

100 9,9 9,8 3,2 3,4 8,3 7,6

40

7Kem (Zn)

mg/kg đât khô

300 17,8 17,8 23,5 23,3 9,2 9,2

(Nguồn: Báo cáo kết quả giám sát môi trường đinh kỳ của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc)

Ghi chú: - MĐ1: Mẫu đât khu vưc văn phong.- MĐ2: Mẫu đât khu vưc cưa thai 420 ra sông.- MĐ3: Mẫu đât khu vưc dân cư xung quanh (đât ruông sau nha văn hoa

Hoa Yên)- QCVN 03: 2008/BTNMT: Quy chuân Viêt Nam vê giơi han kim loai

năng trong đât sư dung cho muc đich công nghiêp.Nhân xet:

Từ bang 4.10 ta thây tât ca cac chỉ tiêu phân tich cua năm 2010 va 2012 đêu thâp hơn rât nhiêu so vơi QCVN 03: 2008/BTNMT. So vơi năm 2010 thi cac chỉ tiêu biên đông không nhiêu. Như vây hoat đông cua Công ty tac đông rât it tơi môi trương đât. 4.5.4. Tác đông tiếng ồn, độ rung

Bảng 4.11: Kết quả phân tích tiếng ồn, độ rung của Công ty

TT Thông sô Đơn vi OR1 OR2 QCVN26:2010/BTNMT

QCVN27:2010/BTNMT2010 2012 2010 2012

1 Tiêng ôn dB 56,5 54,6 58,2 52,7 70 -

2 Đô rung dB 60,4 59,2 61,2 55,1 - 70

(Nguồn: Báo cáo kết quả giám sát môi trường đinh kỳ của Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc).

Ghi chú:Ngay lây mẫu: 08/03/2010 va 01/03/2012Ky hiêu mẫu va vi tri lây mẫu:+ Mẫu OR1: Trươc cua ban quan ly dư an, cach công bao vê sô 1 khoang 25m.+ Mẫu OR2: Sân trươc cua văn phong phân xương Than phê liêu.Điêu kiên thơi tiêt: Nhiêu mây, không mưa. Nhiêt đô không khi

trung binh 20oC (2010) va 20,5oC (2012). Tôc đô gio trung binh 0,5m/s (2010) va 0,45 m/s (2012). Hương gio: Đông Băc.

41

Tinh trang hoat đông san xuât: Trong thơi gian lây mẫu, Công ty hoat binh thương.Nhân xet:

Tiêng ôn va đô rung tai cac vi tri đo kiêm xung quanh Công ty chu yêu phat sinh từ cac hoat đông giao thông, cac phương tiên vân chuyên nguyên vât liêu, san phâm cua Công ty.

Kêt qua đo kiêm đươc đôi chiêu so sanh vơi khu vưc thông thương cua QCVN 26:2010/ BTNMT – Quy chuân kỹ thuât quôc gia vê tiêng ôn va QCVN 27: 2010/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât quôc gia vê đô rung cho thây cac thông sô đêu nằm trong giơi han cho phep. So vơi năm 2010 cac chỉ tiêu đô rung va tiêng ôn đêu giam xuông.4.5.5. Tác động của chất thải rắn và chất thải nguy hại tới môi trường

- Đôi vơi chât thai răn sinh hoat: Do Công ty đa thu gom va xư ly nên không anh hương đên môi trương xung quanh.

- Đôi vơi chât thai răn công nghiêp chu yêu la xỉ va tro từ lo hơi va xỉ lo khi hoa. Trong đo co tro lo hơi va xỉ nhỏ cua lo khi hoa co ham lương Cacbon kha cao đươc tân dung đê lam nhiên liêu phuc vu muc đich dân dung. Xỉ lo hơi va xỉ to cua lo khi hoa thu hôi lam phu gia cho san xuât xi măng, phuc vu cho nhân dân đong gach Pavanh va phuc vu xây dưng dân dung. Cac chât xúc tac chưa môt sô oxit kim loai vơi sô lương không lơn, sau 5 - 6 năm mơi thay thê môt lân, đêu đươc ban lai cho nha san xuât đê tai chê.

- Đôi vơi chât thai nguy hai: Đươc thu gom bao quan tai khu chưa va thuê đơn vi co chưc năng vân chuyên, xư ly.

Như vây, chât lương đât tai khu vưc nha may không bi anh hương bơi chât thai răn. Vi đươc bao quan trong cac kho chưa vât tư va đinh kỳ đươc ban cho cac cơ sơ tai chê giam thiêu viêc gây ô nhiêm đên nguôn nươc măt, nươc ngâm, đât quanh khu vưc dư an.

4.5.6. Tác động tới sức khoẻ cán bộ công nhân viên

Vân đê lam phân va bon phân la nhưng công viêc đoi hỏi công sưc. Do thương xuyên chiu anh hương cua khi hâu nong nên cơ thê ngươi lao đông phai tiêt ra nhiêu mô hôi, tưc phai mât đi môt lương nươc va muôi ăn đang kê.

42

Ngoai ra, ho con chiu anh hương bơi cac tia bưc xa nhiêt se giam thi lưc, đau đâu, chong măt va kem ăn.

Tư thê lam viêc thương la đưng (san xuât nhỏ) hoăc ngôi (san xuât lơn thi cơ giơi hoa viêc phân đam se lam tăng năng suât va giam gia thanh) va nhiêu khi phai cúi khom đê quan sat hoăc sưa chưa may. Vơi tư thê lam viêc cô đinh keo dai như vây cung dê gây ra mêt mỏi, năng suât giam, thao tac kỹ thuât hay bi sai sot, nhâm lẫn, tai nan lao đông dê xay ra vi cơ thê phan ưng châm chap vơi nhưng kich thich ơ chung quanh.

Tuy nhiên trong năm 2011, Công ty không đê xay ra môt tai nan lao đông, chay nô, không co thêm ngươi lao đông nao măc bênh nghê nghiêp.

Tô chưc kham đinh kỳ 02 đơt cho 3.140 lươt công nhân viên chưc, kham chuyên khoa cho 100% nư công nhân va thương xuyên tô chưc Hôi nghi noi chuyên chuyên đê vê phong chông tai nan lao đông, bênh nghê nghiêp trong doanh nghiêp...

Qua đây ta thây, Công ty luôn quan tâm chăm lo tơi đơi sông công nhân viên chưc. Do co đăc điêm cua hê thông san xuât Urê la may moc, thiêt bi vân hanh theo dây truyên liên tuc trong điêu kiên ap suât, nhiêt đô cao, moi chât dê chay nô, đôc hai cho nên Công ty luôn xac đinh công tac An toan vê sinh lao đông – Phong chông chay nô - Bao vê môi trương la môt trong nhưng nhiêm vu quan trong hang đâu cua qua trinh san xuât kinh doanh.4.5.7. Tác động tới người dân quanh vùng

Nhin chung công đông nhân dân trong đia phương đêu co nhân thưc, co sư hiêu biêt vê vân đê ô nhiêm môi trương xong con han chê.

Ho đêu tham gia đây đu cac buôi VSMT cua đia phương, nêu đươc phat đông phân loai rac tai nguôn thi ho đêu sẵn sang tham gia. Ngươi dân cung thương xuyên theo dõi cac chương trinh vê môi trương trên cac phương tiên thông tin đai chúng, đai tivi, đai phat thanh đia phương.

Trong 5 năm trơ lai đây Công ty chưa xay ra sư cô môi trương gi tac đông tơi môi trương ngươi dân đang sông. Tuy nhiên trong qua trinh phương tiên vân chuyên vât liêu, san phâm cua Công ty co gây ôn, bui va anh hương đên giao thông cua ngươi dân nhưng không nhiêu. Kêt qua điêu tra cho thây tac đông gian tiêp đên đơi sông sinh hoat cua ngươi dân quanh vùng trong qua trinh hoat đông cua Công ty qua môi trương đât va nươc không nhiêu do đât

43

Công ty đang sư dung hiên nay la vùng đât không co gia tri sư dung nông nghiêp nhiêu vi la vùng đâm lây, đôi va đai đa sô ngươi dân quanh vùng đêu sư dung nươc may. Chu yêu ngươi dân ơ đây chiu anh hương cua môi trương không khi vi co nhưng vân đê đang lo ngai như mùi kho chiu, bi anh hương do mùi cua nha may đưa tơi...Theo thông kê điêu tra thi tinh hinh sưc khỏe cua ngươi dân trong xa thê hiên trong bang sau:

Bảng 4.12: Sức khỏe người dân (n= 50 hộ)

Loại bệnh Sô hộ gia đình Tỷ lệ %

Bênh đương ruôt 16 32Bênh hô hâp 40 80Bênh ngoai da 20 40Bênh vê măt 8 16Bênh khac 10 20

(Nguồn: Tổng hợp số liệu điều tra)Tỷ lê ngươi dân bi măc bênh vê hô hâp chiêm tỷ lê cao nhât la 80%,

qua đây ta thây môi trương không khi ơ xung quanh Công ty đa anh hương tơi sưc khỏe cua ngươi dân.4.6. Đề xuất một sô biện pháp giảm thiểu

Hoat đông san xuât cua công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc nhưng năm gân đây đa va đang đi vao san xuât thân thiên vơi môi trương, công nghê san xuât va hê thông xư ly chât thai đươc cai tiên đang kê so vơi kiêu truyên thông nên nguôn thai cua công ty anh hương không nhiêu đên khu vưc xung quanh. Đê hoat đông san xuât cua công ty co hiêu qua ma vẫn bao vê đươc môi trương, cân phai ap dung tông thê cac giai phap quan ly va giai phap công nghê. Trong pham vi đê tai nay tôi xin đê xuât môt sô giai phap sau.4.6.1. Giải pháp quản lý

Cac giai phap quan ly vê cơ chê chinh sach va kỹ thuât cân co sư phôi hơp đông bô va phân công trach nhiêm giưa cac câp, nghanh co liên quan.

Đôi với các đơn vi chức năng

44

- Phai tô chưc thanh tra kiêm tra vê viêc châp hanh quy đinh bao vê môi trương cua nha may. Co biên phap xư ly thich đang nêu công ty gây ô nhiêm. Áp dung cac cơ chê vê thu phi vê sinh môi trương, thu phi nươc thai.

Đôi với Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc- Duy tri kiêm soat ô nhiêm môi trương hang năm va bao cao vơi cơ quan

chưc năng lam căn cư đê quan ly giam sat môi trương.- Co can bô phu trach cac vân đê vê an toan vê sinh lao đông va cac vân

đê môi trương.- Quy đinh mưc canh cao, kỉ luât vơi cac hanh vi thiêu trach nhiêm dẫn

đên sư cô môi trương. - Tiêp tuc vân hanh, tu bô hê thông xư ly nươc thai, đăc biêt la cac hô môi

trương cân kiên cô hoa.4.6.2. Giải pháp công nghệ

- Nươc thai san xuât cua công ty chu yêu phat sinh từ cac xương nhiêt, xương tao khi, xương Urê, xương NH3, ơ cac xương nay phat sinh nhiêu nươc thai nên công ty cân tiêp tuc thưc hiên phương an xư ly, tuân hoan tai sư dung nươc thai: qua trinh nay đem lai nhưng lơi ich như han chê tơi mưc thâp nhât cac tac đông tiêu cưc tơi môi trương, tiêt kiêm nguôn nươc sach va nguyên liêu, giam chi phi xư ly nươc thai...

- Hiên tai công nghê san xuât va công nghê xư ly nươc thai cua TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc đêu la công nghê mơi nên Công ty cân duy tri thương xuyên đê cac hê thông trên hoat đông thương xuyên.

- Phê thai cân phai đươc xư ly triêt đê trươc khi thai ra môi trương. Công ty nên lưa chon nguyên liêu đâu vao it gây ô nhiêm, loai trừ cac hoa chât đôc hai.

- Đôi vơi tiêng ôn va đô rung đê giam thiêu Công ty cân ap dung nhiêu giai phap kỹ thuât trong san xuât đôi vơi nhưng thiêt bi phat sinh tiêng ôn lơn như: Lăp thiêt bi giam thanh vao đương ông cưa hút cua quat gio, ông phong không hơi nươc sau lo Biên đôi trong giai đoan khơi đông chay may, ông phong không hơi nươc cua hê thông lo hơi, thưc hiên cac biên phap căn căn chỉnh thiêt bi, thi công xây dưng phù hơp đê chông rung đôi vơi cac thiêt bi co đô rung lơn.

- Ngoai ra, trong tương vây khu vưc san xuât nên ap dung biên phap trông nhiêu cây xanh co tan lơn trong khu vưc san xuât cua Công ty, như: Sâu, Bach đan, Phi lao, Keo, Nhan, Xa cừ, . . . đê giam bui, tiêng ôn tao.

45

46

PHẦN 5KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

5.1. Kết luậnCông ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc la Công ty san

xuât phân đam Urê. Trong nhưng năm qua Công ty đa co rât nhiêu cô găng đê nâng cao san lương, chât lương phân bon va cai thiên môi trương lao đông. Nhiêu sang kiên đa đươc ap dung đê ha gia thanh san phâm. Sư dung lai cac chât thai, tuân hoan lai nươc thai, xư ly chât thai va đam bao cho san xuât ôn đinh.

Công ty luôn luôn coi trong vân đê bao vê môi trương. Viêc cai tiên công nghê san xuât va hê thông xư ly chât thai trong nhưng năm gân đây đa co kêt qua rõ rêt. Từ qua trinh thưc tâp, tim hiêu vê đê tai em đưa ra môt sô kêt luân như sau:

- Môi trương không khi xung quanh nha may: Theo kêt qua phân tich chât lương môi trương không khi xung quanh Công ty cho thây mưc đô anh hương cua khoi thai nha may đên chât lương môi trương không khi xung quanh la không đang kê. Cac chỉ tiêu ô nhiêm không khi đêu nằm dươi QCVN 05, 06: 2009/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât Quôc gia vê chât lương không khi va môt sô chât đôc hai trong không khi xung quanh.

- Môi trương nươc: + Chât lương nươc thai san xuât: cac thông sô phân tich cua mẫu nươc

thai đươc lây đêu nằm trong giơi han cho phep theo qui chuân kỹ thuât quôc gia vê nươc thai công nghiêp QCVN 40: 2011/BTNMT. Qua đây ta thây Công ty luôn co chu trương tim kiêm biên phap cai thiên chât lương nguôn nươc thai.

+ Chât lương nươc măt: So vơi năm 2010, ham lương TSS, COD, BOD5 (20oC), Amoni, Nitrit, Nitrat đêu giam đi nhiêu chỉ con chỉ tiêu NH3

vươt 1,15 lân QCVN con lai cac chỉ tiêu khac đêu nằm dươi tiêu chuân cho phep QCVN-08: 2008/BTNMT: Quy chuân kỹ thuât quôc gia vê chât lương nươc măt. Như vây lương nươc thai cua công ty anh hương không đang kê tơi chât lương nươc măt cua sông Thương.

47

- Môi trương đât: Qua phân tich ta thây cac chỉ tiêu phân tich cua năm 2010 va 2012 đêu thâp hơn rât nhiêu so vơi QCVN 03:2008/BTNMT. Vi vây hoat đông san xuât cua Công ty anh hương rât it tơi môi trương đât.

- Tiêng ôn, đô rung: Tiêng ôn, đô rung tai cac vi tri đo kiêm xung quanh Công ty đêu nằm trong giơi han cho phep cua QCVN 26, 27: 2010/BTNMT – Quy chuân kỹ thuât quôc gia vê tiêng ôn va đô rung.

- Vê sư cô môi trương: Trong năm 2011, Công ty không xay ra sư cô môi trương. Công tac An toan vê sinh lao đông – Phong chông chay nô - Bao vê môi trương luôn đươc Công ty quan tâm va coi trong.5.2. Đề nghi5.2.1. Với các cấp chính quyền

Uỷ ban nhân dân tỉnh tao môi trương thuân lơi cho viêc đâu tư cac thiêt bi đôi mơi công nghê san xuât va xư ly ô nhiêm thay thê cac trang thiêt bi đa lac hâu co năng suât kem va gây ô nhiêm môi trương.5.2.2. Với cơ quan quản lý môi trường

- Kiêm tra sat sao cac hoat đông bao vê môi trương cua nha may. Đông thơi thưc hiên thu phi xa thai, xư phat nhưng hanh vi gây ô nhiêm va không thưc hiên đây đu cac quy đinh phap luât vê bao vê môi trương.

- Sơ Tai Nguyên va Môi Trương, Chi Cuc bao vê môi trương tao điêu kiên giúp Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc thưc hiên tôt công tac bao vê môi trương.5.2.3. Đối với Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc

- Tiêp tuc thưc hiên cac biên phap bao vê môi trương nhằm đam bao chât thai ra ngoai môi trương đat tiêu chuân cho phep theo QCVN.

- Tiêp tuc vân hanh, tu bô hê thông xư ly chât thai mơi.- Đê nghi Công ty duy tri chê đô vân hanh cac thap dâp bui, thap xư ly

khi thai sao cho đat hiêu qua cao nhât đông thơi nghiên cưu cac biên phap nâng cao hiêu qua cua hê thông xư ly bui tai cac lo hơi. Tai nguôn khi thai từ thap toa hat Urê co ham lương bui tuy thâp hơn rât nhiêu so vơi mưc quy đinh nhưng bui nay la san phâm nên Công ty đang co hương nghiên cưu phương an xư ly nhằm vừa han chê ô nhiêm vừa tân thu san phâm.

48

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bao cao tham luân tinh hinh thi trương, muc tiêu va cac giai phap canh tranh năm 2012, Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc.

2. Báo cáo kết quả thực hiện kết hoạch sản xuất – kinh doanh năm 2011, Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc.

3. Các biện pháp kiểm soát ô nhiễm môi trường và quản lý chất thải, các công cụ pháp lý và kinh tế, Bô khoa hoc công nghê môi trương, 2005.

4. Lê Văn Khoa, Khoa học môi trường, Nha xuât ban giao duc, 2004.5. Nguyên Đưc Khiên va Nguyên Văn Hoa, Ngăn ngừa ô nhiễm công nghiệp,

Môi trương va Sưc khỏe, 2010, sô 135, tr. 17 – 20.6. Lưu Đưc Hai va Nguyên Ngoc Sinh, Quản lý môi trường cho sự phát triển

bền vững, Nha xuât ban Đai Hoc Quôc Gia Ha Nôi, 2007. 7. Nguyên Văn Lâm, Ô nhiễm trường trong quá trình sản xuất của công

nghiệp hóa chất ở Việt Nam, http://www.atheenah.com/.8. Nguyên Văn Minh, Quản lý môi trường con đường kinh tế dẫn đến nền

kinh tế sinh thái, Nha xuât ban khoa hoc va kĩ thuât Ha Nôi, 2002.9. http://ebook.lhu.edu.vn/.10. Hương dẫn sư dung Năng lương hiêu qua trong cac nganh công nghiêp ơ

khu vưc Châu Á, http://www.energyefficiencyasia.org.11. http://www.damhabac.com.vn/. 12. http://hoahocvui.wordpress.com/.13. http://pvcfc.com.vn/. 14. http://www.scribd.com/.15. http://subdomain.vinachem.com.vn/. 16. http://www.vinachem.com.vn/. 17. http://www.vinachem.com.vn/.

49

MỤC LỤC

TrangPHẦN 1: MỞ ĐẦU...........................................................................................11.1. Đăt vân đê...................................................................................................11.2. Muc tiêu nghiên cưu...................................................................................21.3. Y nghĩa cua đê tai.......................................................................................2PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU.................................................................32.1. Cơ sơ thưc tiên...........................................................................................32.1.1. Sư phat triên cua nganh san xuât phân bon cua Viêt Nam......................32.1.2. Cac qui trinh công nghê san xuât phân đam trên thê giơi va ơ Viêt Nam.....42.1.2.1. Cac qui trinh công nghê san xuât phân đam trên thê giơi....................42.1.2.2. Cac qui trinh công nghê san xuât phân đam ơ Viêt Nam.....................52.1.3. Ô nhiêm do san xuât phân bon................................................................62.1.4. Cac nguôn gây ô nhiêm chu yêu trong san xuât phân bon......................82.1.4.1. Chât thai răn.........................................................................................82.1.4.2. Nươc thai..............................................................................................92.1.4.3. Khi thai.................................................................................................92.1.4.4. Tiêng ôn..............................................................................................102.1.4.5. Cac nguôn thai khac...........................................................................102.1.5. San xuât sach hơn..................................................................................102.1.5.1. Khai niêm vê san xuât sach hơn...........................................................102.1.5.2. Công nghê sach...................................................................................122.1.5.3. Ngăn ngừa ô nhiêm công nghiêp........................................................122.1.5.4. Kiêm soat ô nhiêm..............................................................................122.1.5.5. San xuât sach hơn va phat triên bên vưng..........................................132.2. Cơ sơ phap ly............................................................................................13PHẦN 3: ĐỐI TƯƠNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN

CỨU......................................................................................................143.1. Đôi tương nghiên cưu va pham vi nghiên cưu.........................................143.1.1. Đôi tương nghiên cưu............................................................................143.1.2. Pham vi nghiên cưu...............................................................................143.2. Đia điêm va thơi gian tiên hanh...............................................................143.2.1. Đia điêm................................................................................................143.2.2. Thơi gian tiên hanh................................................................................14

50

3.3. Nôi dung nghiên cưu................................................................................143.3.1. Đanh gia sơ lươc vê điêu kiên tư nhiên, kinh tê – xa hôi cua khu vưc nghiên cưu.......................................................................................................143.3.2. Tông quan vê Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc.. .143.3.3. Công nghê san xuât cua Công ty.........................................................143.3.4. Nhưng cai tiên công nghê cua Công ty nhưng năm gân đây.................143.3.5. Đanh gia tac đông tơi môi trương do hoat đông san xuât theo công nghê cai tiên.............................................................................................................143.3.6. Đê xuât môt sô biên phap nhằm nâng cao hiêu qua san xuât va giam thiêu ô nhiêm môi trương................................................................................143.4. Phương phap nghiên cưu..........................................................................143.4.1. Phương phap thu thâp va xư ly tai liêu sô liêu......................................143.4.2. Phương phap phỏng vân........................................................................153.4.3. Phương phap xư ly sô liêu.....................................................................153.4.4. Phương phap chuyên gia.......................................................................153.4.5. Phương phap thừa kê............................................................................15PHẦN 4: KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯƠC..................................................................184.1. Đanh gia sơ lươc vê điêu kiên tư nhiên, kinh tê – xa hôi cua khu vưc

nghiên cưu.............................................................................................184.1.1. Điêu kiên tư nhiên.................................................................................184.1.1.1.Vi tri đia ly..........................................................................................184.1.1.2. Điêu kiên đia chât...............................................................................194.1.1.3. Khi hâu, thuy văn...............................................................................194.1.2. Điêu kiên kinh tê – xa hôi.....................................................................204.1.2.1. Tinh hinh sư dung đât:........................................................................204.1.2.2. Dân sô va câu trúc dân sô...................................................................204.2. Tông quan vê Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc......214.2.1. Qua trinh hinh thanh va phat triên cua Công ty phân đam va hoa chât Ha Băc.............................................................................................................214.2.1.1. Lich sư phat triên cua Công ty...........................................................214.2.1.3. Cac san phâm chinh cua Công ty.......................................................234.2.2. Đăc điêm trang thiêt bi lao đông...........................................................234.3. Công nghê san xuât phân đam cua Công ty.............................................244.3.1. Dây chuyên công nghê san xuât phân đam...........................................24

51

4.3.2. Qua trinh san xuât đam Urê...................................................................264.3.3. Nguôn gây ô nhiêm...............................................................................294.4. Đanh gia công nghê cai tiên tai nha may phân đam va hoa chât Ha Băc

trong viêc nâng cao hiêu qua san xuât..................................................314.4.1. Nhưng cai tiên quy trinh, công nghê cua Công ty trong

nhưng năm gân đây...............................................................................314.4.2. Cac dư an cai tao va mơ rông Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc.....................................................................................................344.4.3. Hiêu qua san xuât cua công nghê cai tiên.............................................354.4.3.1. Nguyên, nhiên liêu sư dung san xuât cua Công ty từ năm 2008 – 2011.....................................................................................................354.4.3.2.Kêt qua san xuât kinh doanh cua Công ty trong nhưng năm gân đây.354.5. Đanh gia tac đông tơi môi trương do hoat đông san xuât theo công nghê

cai tiên...................................................................................................364.5.1. Tac đông tơi môi trương không khi.......................................................364.5.2. Tac đông tơi môi trương nươc...............................................................374.5.2.1. Đanh gia chât lương nươc thai công nghiêp.......................................374.5.2.2. Đanh gia chât lương cua nươc măt cua khu vưc quanh Công ty........394.5.3. Tac đông tơi môi trương đât..................................................................404.5.4. Tac đông tiêng ôn, đô rung....................................................................414.5.5. Tac đông cua chât thai răn va chât thai nguy hai tơi môi trương..........424.5.6. Tac đông tơi sưc khoẻ can bô công nhân viên......................................424.5.7. Tac đông tơi ngươi dân quanh vùng......................................................434.6. Đê xuât môt sô biên phap giam thiêu.......................................................444.6.1. Giai phap quan ly....................................................................................444.6.2. Giai phap công nghê...............................................................................45PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ.............................................................465.1. Kêt luân....................................................................................................465.2. Đê nghi.....................................................................................................475.2.1. Vơi cac câp chinh quyên.......................................................................475.2.2. Vơi cơ quan quan ly môi trương..........................................................475.2.3. Đôi vơi Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc............47

52

LỜI CẢM ƠN

Thưc tâp tôt nghiêp rât quan trong va cân thiêt đê tao điêu kiên cho sinh viên tiêp xúc vơi thưc tê, cung cô kiên thưc đa hoc. Đươc sư nhât tri cua nha trương, ban chu nhiêm khoa Tai nguyên & Môi Trương em tiên hanh nghiên cưu đê tai: “Đánh giá thực trạng của việc cải tiến qui trình công nghệ tại Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa Chất Hà Bắc trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.”

Sau 4 thang thưc tâp tôt nghiêp em đa hoan thanh ban khoa luân nay. Trươc hêt em xin bay tỏ long biêt ơn sâu săc tơi cô giao TS. Phan Thu Hằng, ngươi đa hương dẫn trưc tiêp em trong suôt qua trinh thưc hiên đê tai. Qua đây em cung xin biêt ơn chân thanh đên cac thây, cô giao trong khoa Tai Nguyên va Môi trương, cac anh, chi đang công tac tai Chi Cuc Bao Vê Môi Trương tỉnh Băc Giang, ban lanh đao Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc trong suôt qua trinh hoc tâp va nghiên cưu đê tai.

Cam ơn gia đinh va ngươi thân đa luôn cô vu, đông viên giúp em vươt qua moi kho khăn trong qua trinh thưc tâp. Cam ơn ban bè nhưng ngươi luôn đông hanh, chia sẻ cùng tôi trong xuât thơi gian hoan thanh khoa luân tôt nghiêp.

Vơi trinh đô năng lưc va thơi gian co han, ban thân lân đâu tiên xây dưng môt khoa luân, măc dù đa cô găng hêt sưc song không tranh khỏi nhưng thiêu sot. Em rât mong nhân đươc nhưng y kiên đong gop quy bau cua cac thây, cô giao va cac ban đê khoa luân cua em đươc hoan thiên hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!Thái Nguyên, ngày 19 tháng 05 năm 2012

Sinh viên

Nguyễn Văn Linh

53

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

TrangBang 2.1: Dư bao san xuât Urê trong nươc từ năm 2012...................................3Bang 2.2. Cach tiêp cân vơi kiêm soat ô nhiêm va san xuât sach hơn............12Bang 3.1. Phương phap phân tich môi trương không khi...............................15Bang 3.2. Phương phap phân tich môi trương nươc.......................................16Bang 3.3. Phương phap phân tich tiêng ôn, đô rung.......................................17Bang 4.1: Tông hơp khi hâu thơi tiêt tỉnh Băc Giang qua cac năm................20Bang 4.2: Cac san phâm chinh cua Công ty bao gôm.....................................23Bang 4.3: Tông hơp chât thai răn cua Công ty................................................29Bang 4.4: Tông hơp chât thai nguy hai cua Công ty.......................................30Bang 4.5: Bang kêt qua phân tich ham lương CN- trong nươc tuân hoan xương

Tao khi trươc va sau khi xư ly bằng khi CO2.......................................33Bang 4.6: San lương cac san phâm chinh từ năm 2008 đên hêt năm 2011.....35Bang 4.7: Kêt qua phân tich môi trương không khi xung quanh Công ty..............36Bang 4.8: Kêt qua phân tich môi trương nươc thai công nghiêp cua Công ty.........37Bang 4.9: Kêt qua phân tich nươc măt cua khu vưc xung quanh Công ty

năm 2010 va 2012...............................................................................39Bang 4.10: Kêt qua phân tich chât lương môi trương đât...............................40Bang 4.11: Kêt qua phân tich tiêng ôn, đô rung cua Công ty năm 2010 va 2012. .41Bang 4.12: Sưc khỏe ngươi dân......................................................................44

54

DANH MỤC CÁC HÌNH

Trang

Hinh 4.1: Vi tri cua Công ty TNHH MTV Phân đam va Hoa chât Ha Băc...............18Hinh 4.2: Sơ đô cơ câu tô chưc Công ty............................................................22Hinh 4.3: Sơ đô công nghê san xuât cua công ty TNHH MTV Phân đam va

Hoa chât Ha Băc................................................................................26Hinh 4.4: Sơ đô công nghê san xuât Urê.........................................................27Hinh 4.5: Biêu đô khôi lương than san hơi nươc va NH3 từ năm 2008 – 2011........35Hinh 4.6. Biêu đô san lương Urê, NH3, va CO2 từ năm 2008 – 2011.............36

55

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Nội dung viết tắt

BOD Nhu câu ôxy sinh hoc

BTNMT Bô Tai nguyên va Môi trương

COD Nhu câu ôxy hoa hoc

CNVC Công nhân viên chưc

DO Nông đô ôxy hoa tan

QCCP Quy chuân cho phep

QCVN Quy chuân Viêt Nam

TCVN Tiêu chuân Viêt Nam

TSS Tông chât răn lơ lưng

TNHH MTV Trach nhiêm hưu han môt thanh viên

TP Thanh phô

56