Phase 1 Report

119
ﺑﺴﻤﻪ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻨﻮان ﭘﺮوژه: ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت راه ﻫﺎ و ﺻﻨﻌﺖ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘ ﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻌﺎرف ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺖ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه: ﺷﺮﮐﺖ ﻓﻨﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺟﺎده ﺻﻨﻌﺖ ﺟﻨﻮب ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ: ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه وﯾﺮاش ﺳﻮم ﺎرﯾﺦ: ﺧﺮداد1386

description

Phase 1 Report

Transcript of Phase 1 Report

Page 1: Phase 1 Report

بسمه تعالی

عنوان پروژه:

ل بارهاي غیر متعارفنق ها و صنعت حمل و جمع آوري اطالعات راه

پروژه هاي صنعت پتروشیمی

تهیه کننده:

شرکت فنی مهندسی جاده صنعت جنوب

کارفرما:

شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی

مرکز تحقیقات و توسعه مدیریت پروژه

ویراش سوم

اریخ:ت

1386خرداد

Page 2: Phase 1 Report

2

فهرست

صفحه عنوان

6 پیشگفتار

8 فصل اول: مطالعات شناخت

9 مقدمه -1-1

15 بار ترافیکی -1-2

21 ویژگی هاي حمل و نقل سنگین -1-3

25 دسته بندي بار ترافیکی -1-4

27 ورالعملهامعرفی قوانین و دست -1-5

28 تفکیک موارد قانونی -1-6

29 بارگیري -1-6-1

34 سکورتا - 6-2- 1

40 عبور از موانع - 6-3- 1

40 متر 6ارتفاع بیش از -1- 6-3- 1

40 کنار گذر راه آهن -2- 6-3- 1

41 کنار گذر تونل -3- 6-3- 1

42 پل -4- 6-3- 1

42 نار گذر پلک - الف

44 عملیات وینچ -ب

44 تخلیه و بارگیري مجدد - ج

45 عرض -5- 6-3- 1

Page 3: Phase 1 Report

3

45 متر 6تا 4عرض بین - الف

45 متر 6عرض بیش از -ب

46 طول -6- 6-3- 1

47 مقررات خاص -7- 6-3- 1

48 نظارت و تخلفات - 6-4- 1

53 عملیاتهماهنگی - 6-5- 1

53 زمان تردد -1- 6-5- 1

54 وظایف شرکتهاي حمل و نقل ترافیکی -2- 6-5- 1

57 ي حمل و نقلشرکتهابه اجازه فعالیت - 6-6- 1

59 فصل دوم: مستند سازي فرآیند موجود حمل بارهاي ترافیکی

60 مقدمه -2-1

61 اجرایی حمل بارهاي ترافیکی –فرآیند اداري -2-2

62 دریافت پروانه / اجازه عبور -2-2-1

63 شرایط صدور پروانه عبور -2-2-1-1

68 شرایط صدور اجازه عبور -2-2-1-2

74 بارگیري -2-2-2

75 توزین -2-2-3

78 شروع حمل -2-2-4

79 هماهنگی عبور -2-2-5

79 متر 6ش از هماهنگی در مورد ارتفاع بی -2-2-5-1

80 هماهنگی در مورد پل عابر پیاده -2-2-5-2

81 هماهنگی در مورد گذرگاه راه آهن -2-2-5-3

82 هماهنگی در مورد تونل -2-2-5-4

83 هماهنگی در مورد پل -2-2-5-5

Page 4: Phase 1 Report

4

83 عبور از کنار گذر -الف

85 عملیات وینچ -ب

87 تخلیه و بارگیري مجدد -ج

88 هماهنگی در مورد عرض -2-2-5-6

88 متر 6تا 4عرض بین -الف

88 متر 6عرض بیش از -ب

89 هماهنگی در مورد طول -2-2-5-7

92 پایان حمل -2-2-6

92 تخلیه -2-2-7

93 تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر حمل و نقل بارهاي ترافیکیوم: سفصل

94 تاثیر گذار بر کیفیت، کمیت و اثربخشی عناصرناسایی ش -3-1

94 عناصر موثر در حمل بارهاي غیر متعارف -3-1-1

معرفی شاخصهاي عملکرد به لحاظ کمیت و کیفیت -3-1-2

96 حمل بارهاي غیرمتعارف

عناصر موثر در حمل بارهاي غیر متعارف و شاخصهاي -3-1-3

98 ر یک نگاهعملکردي د

99 موثر عناصرطبقه بندي -3-2

102 پتانسیلها و محدودیتهاي حمل و نقل بارهاي غیر متعارف -3-3

103 پیشنهادهاي بهبود -4- 3

103 ذینفعان - 4-1- 3

107 پشتیبانی کنندگان - 4-2- 3

108 زیر ساخت - 4-3- 3

108 زیر ساخت فیزیکی -1- 4-3- 3

109 زیر ساخت فرآیندي -2- 4-3- 3

Page 5: Phase 1 Report

5

110 زیر ساخت اطالعاتی -3- 4-3- 3

111 زیر ساخت حقوقی -4- 4-3- 3

112 سایر - 4-4- 3

114 جمع بندي - 4-5- 3

116 واژه شناسی

118 پیوستها

صفحه) 255(جمعا جلد اول:

صفحه) 126(نیوزلند حمل و نقل زمینی قوانین -1پیوست

صفحه) 94( امریکا ایالت تکزاس - قوانین مجوز ایاالت متحده - 2پیوست

صفحه) 29ترافیکی در جاده هاي تنسی امریکا ( قوانین حرکت بارهاي -3پیوست

صفحه) 6( محاسبات وزن و محور براي پل -4پیوست

صفحه) 267(جمعا جلد دوم:

صفحه) 61( کانادا 05/413قانون -5پیوست

صفحه) SRT )31محاسبات -6پیوست

صفحه) 46( راهنماي بارهاي ترافیکی در ایالت اونتاریو کانادا -7پیوست

صفحه) 11( هندبوك اسکورت -8پیوست

صفحه) 7( قوانین مجوز خودروهاي ترافیکی در ایالت کانکتیکات امریکا -9پیوست

صفحه) 10( نمونه هایی از مجوزهاي سایر کشورها -10پیوست

صفحه) 29( دستورالعمل جابجایی محموالت ترافیکی در راه هاي کشور -11پیوست

صفحه) 40( ی و رانندگییراهنماجدید آیین نامه -12پیوست

32(آیین نامه حمل بار و مسـافر و بخشـنامه هـا و دسـتورالعملهاي اجرایـی آن -13پیوست

صفحه)

Page 6: Phase 1 Report

6

پیشگفتار

زیربنایی اقتصاد کشـور اسـت کـه شـکوفایی بخـش هـاي دیگـر حمل و نقل یکی از بخش هاي

ویژگی زیربنـایی بـودن حمـل و نقـل از یـک سـو و سـرمایه بـر .بدون توسعه این بخش میسر نیست

بودن آن از سوي دیگر ایجاب می نماید برنامه ریزي کامالً حساب شده اي براي توسعه ایـن بخـش

انجام گیرد.

از اهمیـت و هـا حمـل و نقـل سـایر ژگی هاي خـاص نسـبت بـه حمل و نقل جاده اي به دلیل وی

عـدم وجـود راه هـاي آبـی و جایگاه ویژه اي برخـوردار اسـت. موقعیـت خـاص جغرافیـایی ایـران

نقـش و از سـوي دیگـر داخلی، از یک سو و عدم گستردگی و پوشش کافی شبکه ریلـی و هـوایی

به نحـوي کـه در سـال هـاي اخیـر بـیش ساخته ندو چندااهمیت حمل و نقل جاده اي را در کشور

جـاده صـورت رويدرصد کـل مسـافر جابجـا شـده در کشـور مـا 95درصد کل بار و بالغ بر 90از

گرفته است.

درصـد آن 5/8درصدي کل حمل و نقل در تولید ناخالص داخلـی بـالغ بـر 10سهم حدود پس

اه ممتاز حمـل و نقـل جـاده اي جایگاست و این امر را حمل و نقل جاده اي به خود اختصاص داده

را از دیدگاه اجتماعی ، اقتصادي، سیاسی، صنعتی آشکار می سازد.

و حرکـت بـه سـوي برداشـته عرصه صـنعت هاي بلندي را در کشور ایران در سال هاي اخیر قدم

پروژه هاي پتروشـیمی کـه تعداد و ظرفیت . آمار است دادهسرعت را و توسعه صادرات خودکفایی

در بخـش صـنعت گـواه ایـن مـدعا آنها آغاز شده به بهره برداري رسیده یا احداث ي اخیر در سالها

نفت است.

ام هـاي بلنـدي در نشـان میدهـد کـه گـ توسـعه حجم پروژه هاي پیش بینی شده در برنامه چهارم

صنایع پتروشیمی طی چند سال آتی برداشته خواهد شد. از آنجایی که توسعه ي ایـن صـنعت یکـی

در پـروژه هـا و زمـان مـدیریت کلیدي موفقیت کشور در عرصه هاي مختلـف اسـت لـذا از عوامل

در پـروژه هـاي مهـم یکی از مشکالت و موانع اجرائـی .تعیین کننده خواهد بودآنها اقتصادي بودن

حمـل و نقــل ، طـوالنی بـودن زمـان پتروشـیمی کـه تـاکنون موجـب تـاخیرات جبـران ناپــذیر شـده

Page 7: Phase 1 Report

7

اسـت بـا الزم از این رو .ستا (حمل و نقل سنگین و فوق سنگین) متعارفتجهیزات ترافیکی و غیر

حمـل بارهـاي غیرمتعـارف پتروشـیمی ي کشور با توجه به نیازمندیهاي مستندسازي اطالعات راه ها

تعیین عوامل و نهادهـاي مـوثر بـر حمـل تجهیـزات، شامل کاربردي -علمیانجام یک بررسی زمینه

سهیل نظام اجرایـی پـروژه هـاي بهبود و تراهکارهاي ارائه تاخیرات و میزان اثرگذاري هر عامل در

در دو بخـش این پروژه در دست انجام بر این اساس .فراهم شوددر برنامه چهارم توسعه پتروشیمی

زیر انجام می شود:

حمل و نقل ترافیکی میدانی و اداري هاي حوزه فعالیت .1

و نقل ترافیکی حملاطالعات شبکه جاده اي مرتبط با حوزه .2

اداري که قبل از آغاز حمل، در حین حمل، و پس از حمـل بایـد طـی يدر بخش اول فرایند ها

شوند مستند میشوند. قوانین و مقررات حاکم بر جابجایی معرفی خواهند شد و زمینـه هـاي بهبـود و

مسـیر حمـل تحول در این بعد معرفی خواهند شد. در بخش دوم، مشخصات فنی موانع ترافیکی در

شامل پلها، تونلها و ... تعیین شده و اطالعـات یکایـک موانـع ترافیکـی موجـود در مسـیرهاي مـورد

توافق با مرکز تحقیقات و توسعه مدیریت پروژه شـرکت مـدیریت توسـعه صـنایع پتروشـیمی جمـع

این گزارش بخش اول این پروژه را تحت پوشش قرار میدهد. آوري و ارائه خواهد شد.

بـا عنایـت مـدیریت تحقیقـات پـروژه مـدیریت کـه فنی و مهندسی جاده صنعت جنوب شرکت

کلیه فعالیت هاي بخـش حمـل و نقـل سـنگین و فـوق يتوسعه صنایع پتروشیمی اقدام به مستند ساز

بنگرند و بـا چشـم دل قیـاس مطالبصاحبنظران با چشم سر به این وارست امید، سنگین نموده است

نمودهاي خود بهره مند سازند.نمایند و ما را از ره

Page 8: Phase 1 Report

8

اول فصل

مطالعات شناخت

Page 9: Phase 1 Report

9

مقدمه - 1-1

شرکت ملی صنایع پتروشیمی در فواصل زمـانی شـش ماهـه برنامـه هـا و اقـدامات کـالن کشـور در

بـه زبانهـاي فارسـی و "ي شـرکت صـنایع پتروشـیمی طرحهـا "بخش پتروشیمی را با انتشـار کتـاب

منتشـر شـده 1385رسانی مینمایـد. ویـرایش دهـم ایـن کتـاب کـه در شـهریور مـاه انگلیسی اطالع

طـرح در 15طـرح در منطقـه ویـژه اقتصـادي ماهشـهر، 11حاکی از آن است که در حـال حاضـر،

تعـداد طرح در سـایر منـاطق در دسـت احـداث و 19منطقه ویژه اقتصادي انرژي پارس (عسلویه) و

به شـرح زیـر ي در دست احداث طرحها برنامه زمانی راه اندازيت. طرح نیز در دست مطالعه اس 11

است:

13 1386طرح در سال

3 1387طرح در سال

24 1388طرح در سال

3 1389طرح در سال

تکمیل به موقع این مجموعه عظیم از طرحها وابستگی زیادي به مقوله حمل و نقل دارد کـه در ایـن

بـراي پیچیدگیهاي خاص خود از اهمیت ویژه اي برخوردار اسـت. میان بارهاي غیر متعارف بدلیل

به تفکیک موقعیت جغرافیـایی 3-1تا 1-1جدولهاي آشنایی بیشتر با ابعاد طرحهاي در دست اجرا،

. پردازدمی آنها معرفی به و سایت با ذکر زمان شروع و خاتمه و پیشرفت کار

طرحهاي ماهشهر و بندر امام -1- 1جدول

طرح ردیفزمان

شروع

زمان

خاتمه سازندگان داخلی

پیشرفت

فیزیکی تا

1/6/85

1 اسید ترفیتالیک خالص و پلی

اتیلن ترفتاالت دوم79 86

سازه هاي کارون، ماشین سازي

لرستان، ماشین سازي اصفهان، مفید

سپاهان، دیسال، ایران ترانسفو،

جابون، میالد ماشین و فیروزا

97%

85 80 و اسید استیکمنواکسید کربن 2آرتاش، تقطیران، تاشا، پتونیا و

ساراول99%

%33 88 84 پلی اتیلن سبک 3

%97 86 81 پلی اتیلن سبک 4

Page 10: Phase 1 Report

10

88و 86 85و 80 )2و 1ایزوسیاناتها (فاز 5اکسین صنعت، سدید جهان صنعت

و ایران تابلو94%

%71 89 83 الفین هشتم 6

86 82 1فاز -سرویسهاي جانبی متمرکز 7اکسین صنعت، تهران جنوب،

کانرود سازه، زالل ایران74%

%10 87 82 2فاز -سرویسهاي جانبی متمرکز 8

86 82 پی وي سی 9

10 MTP 84 88 7%

%98 82 اسکله دوم مایعات 11

طرحهاي انرژي پارس (عسلویه) -2- 1جدول

طرح ردیفزمان

شروع

زمان

خاتمه داخلیسازندگان

پیشرفت

فیزیکی تا

1/6/85

86و 85 79 )2و 1آرماتیک چهارم (فاز 12

ماشین سازي اراك، صنایع فلزي،

ساختمانهاي صنعتی، تاشا، دمافین،

رامپکو، میالد، آذر فلزان، جابون،

صنعت سپاهان، پوالد سازان

98%

13 اتیلن بنزن، استایرن منومر و پلی

استایرن 88و 86 82

ماشین سازي اراك، آذرآب،

فراساز، ایران ترانسفو و کرمان تابلو90%

85 80 متانول چهارم 14آذرآب، ماشین سازي اراك، تاشا،

فتح صنعت و ایران تابلو99%

86 83 متانول ششم 15تاشا، فتح صنعت، طوس، فارس

تبدیل و ایران تابلو85%

%95 86 81 الفین نهم 16

88و 86 84و 79 الفین دهم 17

ماشین سازي اراك، دیسال، فوالد

سازان، ایران تراسفو، جابون، سدید

جهان صنعت، راکتورساز، تاشا،

کابل کرمان و کولر هوایی آبان

97%

%5 88 85 الفین یازدهم 18

88 85 الفین دوازدهم 19

85 80 آمونیاك و اوره چهارم 20ایران ترانسفو ، فتح صنعت، سدید ،

ن و تاشاآذر فلزا98%

Page 11: Phase 1 Report

11

%91 86 83 آمونیاك و اوره ششم 21

88 85 آمونیاك و اوره هشتم 22

%19 88 84 پلی اتیلن سنگین عسلویه 23

89 85 واحد الفین و متانول 24

%48 88 85 الفین عسلویه 25

%84 85 81 بندر پتروشیمی پارس 26

طرحهاي سایر مناطق -3- 1جدول

طرح ردیفزمان

روعش

زمان

خاتمه سازندگان داخلی

پیشرفت

فیزیکی تا

1/6/85

86 81 آمونیاك اول 27

ماشین سازي اراك، سوپر اکتیو،

طوس، آذرآب، پایساز، ماشین

سازي پارس و راکتور ساز

96%

%96 86 81 آمونیاك و اوره پنجم 28

%44 89 83 الفین سیزدهم 29

87 82 پی وي سی همدان 30اراك، نیروسان گستر ماشین سازي

و ایران ترانسفو55%

88 84 آمونیاك و اوره شیراز 31

32 NF 2 88 84 سوم بندر امام%

%40 87 84 تبریز ABSتوسعه 33

%40 88 83 خط لوله اتیلن غرب کشور 34

%2 88 84 پتروشیمی گچساران 35

%4 88 84 پتروشیمی لرستان 36

%20 88 84 پلیمر کرمانشاه 37

%4 88 84 پتروشیمی کردستان 38

%3 88 84 پتروشیمی مهاباد 39

88 85 پتروشیمی میاندوآب 40

88 85 پتروشیمی چهار محال و بختیاري 41

88 85 پتروشیمی دهدشت 42

88 85 پتروشیمی اندیشمک 43

88 85 پتروشیمی ممسنی 44

88 85 پتروشیمی همدان 45

Page 12: Phase 1 Report

12

Page 13: Phase 1 Report

13

طرح مستقل و طرح توسعه از برنامه پنج ساله دوم به بهـره بـرداري رسـیده و 21تنی است تاکنون گف

طرح نیز در دست مطالعه است که فهرست طرحهاي در دست مطالعه به شرح زیر است: 11

اسید استیک و وینیل استات منومر عسلویه .1

2. GTL

دوتیل هگزانول .3

آمونیاك دوم عسلویه .4

)2تولید سرویسهاي جانبی (مبین واحد .5

الفین چهاردهم .6

الفین پانزدهم .7

وینیل استات منومر .8

9. SBR استایرن بوتادین رابر

10. PDH تبدیل پروپان به پروپیلن

11. DME دي متیل اتر

وسعت و گسـتردگی برنامـه هـاي شـرکت ملـی صـنایع پتروشـیمی کـه در بـاال معرفـی شـدند و

حاصل از اجراي پروژه هاي پیشین بـر اهمیـت حمـل و نقـل بارهـاي غیـر متعـارف تاکیـد تجربیات

دارند. چراکه هر روز تاخیر در راه اندازي یک مجتمع بواسطه مشکالت ناشی از حمل خسـارتهاي

مالی زیادي را به کشور تحمیل مینماید. در این گزارش تالش میشود تا ابعاد مختلف حمـل بارهـاي

را تحت پوشش قرار دهد. پتروشیمی غیر متعارف

به تبیین مطالعات شناخت حمـل و نقـل بارهـاي ترافیکـی اختصـاص داده گزارش این فصل اول

شده است. در ابتدا بار ترافیکی تعریف خواهد شـد. سـپس از دیـدگاههاي مختلـف انـواع بارهـاي

بـا توجـه بـه اهمیـت ایمنـی ترافیکی معرفی خواهند شد. قوانین حاکم بر جابجایی معرفی میشوند و

کشـور یزیر سـاخت عبور و مرور در مسیر حمل از یکسو و نیز اهمیت حفاظت از سرمایه هاي عظیم

نظیر پلها، تونلها، تاسیسات انتقال انرژي و شبکه ارتبـاطی کـه صـرفا بـه اقتضـاي ضـرورتهاي حمـل

Page 14: Phase 1 Report

14

ی مرتبط به صورت دسته بنـدي شـده به عنوان موانع نام میبریم مفاد قانون ابارهاي غیر متعارف از آنه

معرفی خواهند شد.

صـنایع مختلفـی کـه احـداث و نگهـداري از شایان ذکر است که مفاد این بخش از گـزارش در

صنایع پتروشـیمی یکـی از کاربرد دارد و میباشد حمل بارهاي غیر متعارف آنها به گونه اي منوط به

مهمترین آنها میباشد.

Page 15: Phase 1 Report

15

بار ترافیکی -1-2

ر روز هزاران نفر و دهها هزار تن کاال در سطح جاده هاي کشور جابجا میشـوند. امـا فقـط بخـش ه

بسیار کوچکی از این جابجایی را بارهایی تشکیل میدهند کـه آنهـا را بـار ترافیکـی نامیـده و بـراي

مدیریت جابجایی آن تالش زیادي در زمینه هاي مختلف از تصویب قانون خاص، تدوین راهنمـا و

دستورالعمل، فرایندهاي اداري اخذ مجوز حمل و... صورت میگیـرد. بـار ترافیکـی چیسـت و چـرا

علیرغم کوچک بودن سهم آن تا این حد جلب توجه کرده است.

که در سطح جاده هاي کشور تردد مینمایند علیـرغم تنـوع در ویژگیهـاي آنـان معمولی يخودروها

، ترکیب این ویژگیهـا در محـدوده اي قـرار میگیـرد کـه نظیر وزن، سرعت حرکت، ابعاد و ظرفیت

امکان تردد همزمان آنها بر سطح و طول یک جاده را امکانپـذیر میکنـد و مـدیریت ایمنـی تـردد بـا

مشارکت رانندگان و عوامل مجري قانون راهنمایی و رانندگی و نگهداري شبکه جاده هـاي کشـور

اما رسمی صورت میپـذیرد. مشخصـات فنـی لحـاظ بر اساس بک مجموعه قواعد و نرمهاي متداول

زیـر ،، پیچهـا تونلهـا ،شده در مرحله احداث اجزاء مختلف زیرساخت حمل و نقل کشور نظیـر پلهـا

خاص میتواند بستر مناسبی بـراي تـردد را و آسیب رسیدن سازي و روسازي نیز بدون آسیب پذیري

از یایی هستند که جابجـایی آنهـا حـداقل بـا بخشـ فراهم نماید. اما بارهاي ترافیکی آن دسته از باره

طلب میکند. مثال:اي را رد باال سازگاري ندارد و تمهیدات ویژه امو

،است سنگین تر از ظرفیت پل

و ایجاد تراکم ترافیکی مینماید،است سرعت حمل آن بسیار پائین

بواسطه سرعت پائین خطرساز است،

تردد را کاهش میدهد، و یا عرض و طول بیش از حد معمول آن ایمنی

را غیر ممکن میسازد. هاي غیر همسطحذرگعبور از درون تونلها و زیر

اي کـه تردد وسایل نقلیهدر دستورالعمل حاکم بر حمل بارهاي ترافیکی بصورت شفاف آمده است

اوز نمایـد، زیـر تجـ یکی از مقـادیر حداقل از ابعاد و اوزان آنها بدون بار یا پس از بارگیري محموله

مشمول مقررات بوده و براي تردد آنها باید پروانه عبور صادر شود.

Page 16: Phase 1 Report

16

متر 60/2 عرض: -1

متر 50/4 ارتفاع: -2

)1-1(عکس متر 10 طول: کامیون دو محور -3

)2-1(عکس متر 12 کامیون سه محور

)3-1(عکس متر 50/16 محور و بیشتر 4تریلی

تن 40 ن: وز -4

محمـوالت ترافیکـی و را آنها می نامند؛ و بار وسایل نقلیه ترافیکیمشمول این قاعده را وسایل نقلیه

نماینـد، مـی بارهـا هایی که بـا داشـتن مجوزهـاي الزم مبـادرت بـه حمـل و نقـل ایـن گونـه شرکت

1.میشوندشرکتهاي حمل و نقل ترافیکی نامیده

حموالت ترافیکی در راه هاي کشورماده یک دستورالعمل جابجایی م -

کامیون دو محور - 1-1عکس

متر 10

Page 17: Phase 1 Report

17

کامیون دو محور - 2-1عکس

چنانچه در محورهایی از راه هاي ارتباطی کشور به دلیـل موانـع موجـود، محـدودیت :1تبصره

متـر نیـز در 50/4متر اعمال گردد، تردد وسایل نقلیـه بـا ارتفـاع کمتـر از 50/4هاي ارتفاع کمتر از

تورالعمل می باشند.محورهاي فوق، مشمول مقررات این دس

متر 12

محور و بیشتر 4کامیون - 3-1عکس

متر 5/16

Page 18: Phase 1 Report

18

3حداکثر میزان بیرون ماندگی بار از مرکز آخرین محور وسایل نقلیه در کـامیون هـا :2تبصره

) و حـداکثر میـزان جلـو آمـدگی بـار از مرکـز 5-1متـر (عکـس 5) و در تریلی ها 4-1متر (عکس

یزان بیـرون مانـدگی ) می باشد و وسایل نقلیه اي که م6-1متر (عکس 50/1اولین محور وسیله نقلیه

و یا جلو آمدگی بار بیش از مقادیر فوق باشد، تحت هیچ شرایطی اجازه تردد در راه هاي کشـور را

ندارند.

حداکثر میزان بیرون زدگی از عقب کامیون - 4-1 عکس

حداکثر میزان بیرون زدگی از عقب تریلی 5-1عکس

متر 5

Page 19: Phase 1 Report

19

آن هـا از مقـادیر جرثقیل هایی که میزان وزن آن ها و یا میزان جلو آمدگی طول دکل :2ماده

) تجاوز نکند، مجازند با رعایـت مقـررات ایـن دسـتورالعمل در 7-1 (عکس 4-1مندرج در جدول

جاده هاي کشور تردد کنند. در غیر این صورت مجاز بـه تـردد در جـاده هـاي کشـور نبـوده و بایـد

) 8-1توسط وسیله نقلیه دیگري حمل شوند. (عکس

لرثقیجوزن و میزان بیرون ماندگی مجاز طول دکل در انواع -4- 1جدول

ردیفتعداد

محور

تعداد

چرخ

وزن

(تن)

بیرون ماندگی دکل از

مرکز آخرین محور

جرثقیل (متر)

جلو آمدگی دکل از مرکز

اولین محور جرثقیل (متر)

1 3 10 26 3 60/1

2 4 12 28 3 60/1

3 5 14 34 3 60/1

کثر میزان بیرون زدگی از جلوي تریلیحدا - 6-1عکس

متر 50/1

*

Page 20: Phase 1 Report

20

متر 60/1 متر 3

میزان بیرون زدگی طول مجاز دکل در جرثقیل - 7-1عکس

در صورتی که جرثقیل از حد مجاز بیشتر باشد. - 8- 1عکس

Page 21: Phase 1 Report

21

ویژگی هاي حمل و نقل سنگین - 1-3

که جابجایی آنها در سطح جاده هاي کشـور نسـبت بـه شـیوه هـاي پذیرفتـه شـده و قـانونی هایی بار

تمهیدات ویژه اي طلب می کند را اصطالحا بارهاي سنگین و فوق سنگین می نامند.

از دیدگاه یک شاهد عینی تردد این بارها با سرعت پایین صورت می پذیرد و از ابعاد و اشکال غیـر

رند و خودروهایی حامل آنها نیز غیر متعارف بنظر می رسند. این دسته از بارهـا در متعارف برخوردا

قوانین و مقررات کشورهاي مختلف بطور مشخص تعریـف مـی شـوند. همانگونـه کـه در بخشـهاي

بعدي گزارش مشاهده می شود در کشور مـا نیـز بـار ترافیکـی تعریـف شـده اسـت. در ایـن بخـش

دگاه کالن مـدیریتی معرفـی مـی شـوند تـا ضـرورت پـرداختن بـه آن و ویژگی هاي این بارها از دی

صرف منابع براي تدوین قوانین مربوطه و نظارت بر حسن انجام آنها توسط دولتها مشخص شود.

کاهش ایمنی

حرکت خودروهاي حامل با ر یا خالی با ویژگیهاي غیر متعارف نظیر سرعت پائین، طـول و عـرض

سفر را براي سایر خودروها بشدت افزایش میدهـد. کـم بـودن تعـداد ریسک و بیش از حد معمول

نابر این تـردد اینگونـه اینگونه موارد به معناي دور از انتظار بودن مواجهه با اینگونه خودروها ست. ب

خودروها بدون تمهیدات ویژه میتواند تبعات نامطلوبی داشته باشد.

صدمه زدن به زیر ساختهاي راه

کـه در جهـت حفاظـت از شبکه راههاي کشور منـوط بـه رعایـت مالحظـاتی اسـت تردد در سطح

زیرساختهاي حمل و نقلی الزام قانونی شده است. محدود نمودن بار محوري در عبور از سـطح راه،

حداکثر سرعت، تعیین فاصله مناسب بین محورهاي مجاور در یک خودرو سـنگین و حـداکثر وزن

ه هایی از این مالحظـات هسـتند. یکـی از مهمتـرین وظـایف حـاکمیتی قابل عبور از روي پلها نمون

دولتها جلوگیري از آسیب به زیرساخت و در عین حال حـل مشـکل متقاضـیان حمـل بارهـاي غیـر

متعارف که عمدتا مردم عادي هم نیستند میباشد.

کاهش سطح سرویس

ائین موجـب میشـود سـایر جابجایی بارهاي غیر متعارف در سطح شبکه راههاي کشور بـا سـرعت پـ

خودروهاي عبوري با در نظر گرفتن مالحظات ایمنی سرعت خود را به میزان قابل تـوجهی کـاهش

Page 22: Phase 1 Report

22

و این بدین معناست که تعـداد خودروهـاي عبـوري از یـک جـاده در واحـد زمـان بـه شـدت دهند

فاده از میدهد کاهش سطح سرویس به معناي عـدم اسـت نشان 5-1که جدول کاهش یابد. همانگونه

ظرفیت جاده ایست که براي احداث و نگهداري آن سرمایه گذاري اولیه و جاري سنگینی صـورت

پذیرفته است.

طبقه بندي سطح سرویس جاده -5- 1جدول

توضیحاتسطح

سرویس

Free flow with low volumes and high speeds.

A .اي باالجریان آزاد ترافیک با تعداد کم خودروهاي عبوري و سرعته

Reasonably free flow, but speeds beginning to be restricted by traffic conditions.

.جریان نسبتا روان ترافیک با سرعتی در آستانه محدودیت بواسطه شرایط ترافیکیB

In stable flow zone, but most drivers are restricted in the freedom to select their own speeds.

جریان با ثبات؛ اما اکثر رانندگان در انتخاب سرعت دلخواه محدودیت دارند.C

Approaching unstable flow; drivers have little freedom to select their own speeds.

در آستانه بی ثباتی جریان ترافیک؛ رانندگان آزادي کمی در انتخاب سرعت خودروي خود دارند.D

Unstable flow; may be short stoppages.

E .جریان بی ثبات ترافیک؛ همراه با توقفات کوتاه

Unacceptable congestion; stop-and-go; forced flow.

F ازدحام ترافیکی غیر قابل قبول؛ توقف و حرکت؛ جریان با فشار.

Source: Adapted from the AASHTO Green Book.

1 1995 Highway Capacity Manual (Special

Report 209), Transportation Research Board, Washington, DC, Third Edition, updated 1994.

ازدحام ترافیکی

چرا که با کـاهش میزان ازدحام ترافیکی و کاهش سطح سرویس دو روي یک سکه هستند. افزایش

لیل سرعت کمتر مدت بیشـتري در مسـیر بـاقی سطح سرویس تعداد خودروهاي در حال عبور که بد

میمانند افزایش مییابد. تحمیل هزینه هاي استهالك و سـوخت بیشـتر بـه سـایر خودروهـاي عبـوري

همراه با نارضایتی را میتوان بعنوان تبعات جانبی حمل ونقل غیر متعـارف از منظـر ازدحـام ترافیکـی

نام برد.

Page 23: Phase 1 Report

23

طوالنی بودن زمان تردد

تردد بارها / وسیله هاي غیر متعارف با سرعت کم انجام میشود میتوان نتیجـه گرفـت با این فرض که

فاصله بین مبدا و مقصد حمل میتواند تا حد خوبی بزرگی میـزان تبعـات ناشـی از حمـل بارهـاي که

جامعـه ازدحـام هر چه مسیر طـوالنی تـر باشـد بخـش بزرگتـري از غیر متعارف را به تصویر بکشد.

ــا، بخــش بزرگتــري از زیرســاخت رخ میدهــد. حــس میکنــد و کــاهش بهــره وري ترافیکــی را ام

بدیهیست که طوالنی بودن مسیر به معناي طوالنی بودن زمان حمل نیز میباشد.

تاخیر در پروژه هاي بزرگ

را تجهیزات بزرگ و وزیـن مـورد نیـاز بـراي احـداث صـنایع مـادر نظیـر همترین بارهاي ترافیکیم

گاز، نیشکر و حتی برخی ماشین آالت مورد استفاده در اینگونـه صـنایع تشـکیل پتروشیمی، نفت و

میدهند که در کارخانجات تولید کننده دور از محل احداث کارخانه ساخته میشوند. عـدم رعایـت

زمانبندي نصب و بهره برداري از این تجهیزات بعلت مشـکالت پـیش بینـی نشـده در مرحلـه حمـل

ژه ها بی نظمی حاصل از آن در سـایت مقصـد و معطـل مانـدن میلیاردهـا موجب عقب افتادگی پرو

تومان سرمایه مصرف شده و دهها شرکت و صدها نیروي انسانی بکارگرفته شده در مرحله احـداث

میشود. هزینه فرصت از دسته رفته ناشی از مشکالت حمل قابل صرف نظر نیست.

با طراحی و ساختحمل ارتباط تنگاتنگ

وجوه تمایز بارهاي غیر متعارف از بارهاي معمولی در اینست که بـه تعـداد محـدود و بـراي یکی از

بـار شـامل فنـی تاز مشخصـا بنـابراین، از یکسـو اطـالع کاربردهاي خاص ساخته و حمل میشوند.

شـیوه حمـل و ، مشخصات وسیله نقلیه، بر تعیین شیوه بارگیري و ... ابعاد آن، جرم، محل مرکز ثقل

از موانع و تخلیه موثر است؛ از سوي دیگـر رعایـت محـدودیتهاي حمـل و نقلـی در طراحـی عبور

مقـدار زیـادي قطعه که از آن بعنـوان بـار نـام میبـریم ممکـن اسـت مشـکالت ناشـی از حمـل را تـا

در طراحی و ساخت و حمل کاالها و قطعـات معمـولی اینگونـه مشـکالت تـا ایـن پیشگیري نماید.

حد جدي نیست.

)خصصی بودن حمل و نقل (بارگیري، تجهیزات، رانندگی، ایمنی حرکت، تخلیهت

آنگونه که از توضیحات باال میتـوان اسـتنتاج نمـود حمـل بارهـاي ترافیکـی یـک مقولـه تخصصـی

Page 24: Phase 1 Report

24

میباشد. تجهیزات و ماشینهاي غیرمعمولی نیاز دارد؛ رانندگان با مهارتهاي خاص و شیوه هـاي انجـام

شــرکتهایی کــه توانــایی گی و تخلیــه و بــارگیري متعــارف و شــناخته شــده. کــار متفــاوت از راننــد

و قـادر بـه ز موانع مختلف را تجربه کـرده انـد جابجایی بارهاي ترافیکی را دارند و چگونگی عبور ا

میباشد.راهگشایی در هنگام مواجهه با موارد پیش بینی نشده اند محدود

هزینه هاي حمل باال

الذکر نشانگر آن است که عبور و مرور بارهاي ترافیکی میتواند هزینـه هـاي ترکیب ویژگیهاي فوق

قابل توجهی را به جامعه تحمیل نماید. صاحب بار بشدت در مقابـل عـدم رعایـت زمانبنـدي حمـل

آسیب پذیر است. حمل بار کار هر شرکت عادي حمل و نقلی نیست و محدودیتهاي زیرسـاختی و

نی میکند. پس در مجموع هزینه هاي حمل براي صاحب بـار و بـراي تجهیزات مدت حمل را طوال

جامعه قابل صرف نظر نیست.

Page 25: Phase 1 Report

25

دسته بندي بار ترافیکی -1-4

و انگلسـتان نشـان میدهـد کـه کانـادا بررسی تجربیات کشورهاي دیگر نظیـر آمریکـا، نیوزلنـد،

نظـر میرسـد کـه حساسـیت بارهاي ترافیکی را میتـوان بـه گونـه هـاي مختلـف دسـته بنـدي نمـود. ب

زیرساختهاي حمل و نقل در این تقسیم بندي موثر باشد. مثال در کلیـه کشـورهاي فـوق الـذکر کـه

یـک طبقـه مشـخص را تشـکیل over-weightمورد مطالعه قرار گرفتند بارهاي فـوق سـنگین یـا

-overفـوق بلنـد یـا هر یک از دو نوع دسته بندي زیر مشاهده شد: بارهـاي اما از نظر ابعاد میدهند؛

height بارهاي با ابعاد غیر متعارف یا ،oversize یاover-dimensional .

. بـدیهی اسـت غیر عادي بودن ابعاد شامل طول، عرض، ارتفاع به تنهـایی یـا ترکیبـی از ایـن ابعـاد

ات (بـراي اطالعـ است که بارهاي فوق بلند زیر مجموعه بارهاي غیر متعارف ابعـادي تلقـی میشـوند

مراجعه شود). 7و 5، 3، 2، 1بیشتر به پیوستهاي

آن دسته از بارهایی کـه براسـاس مـاده یـک از دسـتورالعمل جابجـایی محمـوالت ترافیکـی در

راههاي کشور براي جابجایی نیازمند هماهنگی و کسب اجازه از وزارت راه و ترابري هسـتند بـه دو

دسته تقسیم میشوند:

قـرار دارد از پیش تعریف شـده ابعاد آنها در محدوده ايیک از وزن و هر بارهایی که -

ی سازمان راهداري و حمل و نقـل جـاده استانواحدهاي توسط جابجایی آنها که اجازه

صادر میشود.اي

بارهاي ترافیکی

OOV

ابعاد غیر متعارف

OVERDIMENSIONAL

فوق سنگین

OVERWEIGHT

ترکیب ابعاد

COMBINATIONAL

ارتفاع

OVERHEIGHT

عرض

OVERWIDTH

طول

OVERLENGTH

Page 26: Phase 1 Report

26

در چارچوب تعریف شده قرار ندارد و تصـمیم گیـري در آنها دابعاوزن و بارهایی که -

فراتـر رفتـه و فقـط در ادارات ذیـربط سـتادي محـدوده اختیـارات اسـتان از مورد آنهـا

به درخواست رسیدگی میشود.سازمان راهداري و حمل و نقل جاده اي

جزئیات فنی شامل محدوده هر یک از ابعاد در فصل دوم گزارش معرفی میشود.

Page 27: Phase 1 Report

27

معرفی قوانین و دستورالعملها -1-5

شده است. در وهلـه اول ایجـاد قـانون ضرورت قوانین و مقررات در جامعه براي سه منظور تعبیه

در وهله دوم مقررات به برقراري ارتباط صحیح بین افراد از یک سـو و بـین و براي حفظ نظم است

افراد با دولت از سوي دیگر کمک شـایانی مـی کنـد. در وهلـه سـوم قـانون ضـمانت اجرایـی را بـه

یه گردد.همراه دارد. اگر کسی تخلف کرد چه ضمانتی وجود دارد که تنب

ولی ضرورت مقررات حمل و نقل غیر از موارد باال به موارد زیر کمک می کند:

امکان برنامه ریزي بلند مدت و کوتاه مدت اجرایی و اداري مهیا مـی گـردد در ضـمن محـدوده

یش بینـی پـ انتظارت و اختیارات طرفین مرتبط شفاف می گردد. چگـونگی برخـورد بـا رخـدادهاي

دهد.نشده را نشان می

به قرار زیر است : مرتبط با موضوع پروژه قوانین و دستورالعملهایی امور حمل و نقل

مربـوط بـه )11(پیوسـت دستورالعمل جابجایی محموالت ترافیکی در راه هاي کشـور .1

) است. 82وزارت راه و ترابري، سازمان حمل و نقل و پایانه هاي کشور (اسفند

مربـوط بـه وزارت کشـور (خـرداد )12ندگی (پیوسـت راهنمایی و رانجدید آیین نامه .2

) تصویب شده است.84

)13آیین نامه حمل بار و مسافر و بخشـنامه هـا و دسـتورالعملهاي اجرایـی آن (پیوسـت .3

مربوط به وزارت راه و ترابري، سازمان حمل و نقـل و پایانـه هـاي کشـور (اردیبهشـت

) است.80

Page 28: Phase 1 Report

28

تفکیک موارد قانونی -1-6

ه قوانین و تبصره هاي مربوط به مقررات و دستورالعملها کمـک قابـل تـوجهی در مـوارد توجه ب

ذیل به کارفرما می نماید.

انتخاب پیمانکار حمل با توجه به سوابق مسـتند اجرایـی شـرکتهاي حمـل و نقـل کـه طبـق .1

مقررات در پایگاه اداره ایمنی و ترافیک وزارت راه نگهداري می شود.

اربردي جهت حصول اطمینان از بررسی دقیق مسیرهاي حمل با نظارت اتخاذ راههاي ک .2

ناظر مستقیم کارفرما

شناخت از موانع و مشکالت مسیر .3

پیش بینی و اقدامات به موقع براي رفع مشکالت در طول مسیر .4

برآورد تقریبی زمان حمل .5

تفکیک مفاد قانونی

1- 6- 1بارگیري

2-6-1اسکورت

3- 6-1عبور از موانع

4- 6- 1نظارت و تخلفات

5- 6-1هماهنگی عملیات

6-6- 1تاسیس شرکت حمل و نقل

Page 29: Phase 1 Report

29

بارگیري -1-6-1

از اقدام به حرکت وسایل نقلیـه، اوزان شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند قبل :12ماده

(جـدول مربـوط بـه اوزان مجـاز 6-1گروه هاي محوري وسایل نقلیه را کنترل و بـا جـدول شـماره

) وسـایل نقلیـه اي کـه 10-1و 9-1وسایل نقلیه حامل محمـوالت ترافیکـی) تطبیـق نماینـد.(عکس

حـت هـیچ شـرایطی مجـاز بـه بارگیري آن ها مطابق اوزان محـوري مجـاز صـورت نگرفتـه باشـد، ت

حرکت و تردد در راه هاي کشور نیستند.

)، در یـک 11-1متـر باشـد (عکـس 2محورهایی از وسایل نقلیه که فاصله مراکز آن ها کمتر از

گروه محوري محسوب می شوند در غیر این صورت در گروه هـاي محـوري جداگانـه بـه حسـاب

گانـه در مرشکن ها به صورت دو گـروه محـوري جدا تایی در ک 4می آیند. با وجود این محورهاي

) (کـد انـواع وسـایل نقلیـه و فواصـل محـوري آن هـا بـه همـراه 12-1نظر گرفته می شوند (عکـس

ارائه شده است.) 7-1آرایش گروه هاي محوري در جدول

26محـور 7کمرشـکن نشـان دهنـده 613 وسـیله نقلیـه کـد 7ردیـف 6-1جدول بطور مثال در

را نشان می دهد. جاز در گروه محوريمیزان وزن م 9-1ر عکس است د چرخ

تن 62چرخ 26محور 7شکنمجموع وزن مجاز کمر - 9-1عکس

A

تن 6

B

تن 20

A+B=26 ton

C

تن 18

D

تن 18

C+D=36 ton

Page 30: Phase 1 Report

30

26محـور و 7بـا کمرشـکن نشان دهنده 613وسیله نقلیه کد 7ردیف 6-1بطور مثال در جدول

تعداد چرخ در گروه محوري را نشان می دهد. 10-1چرخ است و در عکس

نشان دهنـده بـوژي بـا فاصـله محـوري 619وسیله نقلیه کد 10ردیف 7-1بطور مثال در جدول

این وسیله نقلیه را نشان می دهد. 11-1متر است. در عکس 2کمتر از

چرخ 26محور 7کمرشکن -10-1عکس

چرخ 8 چرخ 8

B A

چرخ 2

چرخ 8

D C

متر 2بوژي با فاصله کمتر از -11-1عکس

متر 50/1

Page 31: Phase 1 Report

31

محـور در 4نشـان دهنـده کمرشـکن بـا 613وسیله نقلیه کد 7ردیف 7-1در جدول بطور مثال

نشان داده است. 12-1داگانه است که در عکس گروه محوري ج

محور در گروه محوري جداگانه 4کمرشکن با -12-1عکس

A

a

B

b متر 5/8

a

C

a

D

a

متر 40/1

Page 32: Phase 1 Report

32

تعداد چرخ و نحوه تقسیم وزن در گروه هاي محوري انواع وسایل نقلیه حامل محموالت ترافیکی - 6-1جدول

ف ردی

کد

وسیله

نقلیه

یا ترکیب آنها (تن) میزان وزن مجاز در گروه هاي محوري تعداد چرخ در گروههاي محوري

A B C D E F A B C D E F A+B C+

D

D+

E E+F

A+B+C

+D+E+F

1 601 2 4 8 - - - 6 13 20 - - - 19 20 - - 32

2 603 2 4 4 4 - - 6 13 13 13 - - 19 20 - - 36

3 605 2 8 8 - - - 6 20 20 - - - 26 20 - - 40

4 607 2 8 12 - - - 6 20 20 - - - 26 20 - - 40

5 609 2 8 8 - - - 6 20 20 - - - 26 20 - - 40

6 611 2 8 12 - - - 6 20 30 - - - 26 30 - - )1(5/48 )2 (5/53

)3(5/51 )4(56

7 613 2 8 8 8 - - 6 20 20 20 - - 26 36 - - )1(56 )2(60

)3(58 )4(62

8 615 2 8 8 8 8 - 6 20 20 20 20 - 26 - 36 - )1(66 )2(74

)3 (70 )4(78

9 617 2 8 8 8 8 8 6 20 20 20 20 20 26 36 - 36 )1(81 )2 (91

)3 (86 )4 (96

10 619 2 8 8 - - - 8 20 18 - - - 28 - - - *

11 619 2 8 16 - - - 8 20 36 28 - - - **

* وزن کل بوژي براساس تعداد محور آن تعیین و توزین محورها به صـورت جداگانـه صـورت

می گیرد.

** بوژي ساید باي ساید

Page 33: Phase 1 Report

33

تقسیم بندي وسایل نقلیه و فواصل محوري آنها به همراه آرایش گروه هاي محوري -7- 1جدول

Page 34: Phase 1 Report

34

سکورتا -1-6-2

ترافیکی باید خودروهاي سواري یـا وانـت براي حرکت وسیله نقلیه حامل محموالت :18ماده

(اسکورت) و با عالئم و تجهیزات هشداردهنده دیگر وسایل نقلیه را از تردد وسـایل نقلیـه ترافیکـی

گردد: آگاه نمایند. به این منظور تعداد خودروهاي اسکورت به نحو زیر تعیین می

حموالت ترافیکی بیش از نقلیه حامل م وسایل کل (وسیله نقلیه+ محموله)الف) اگر وزن

تن باشد، دو خودرو براي اسکورت 62تن باشد، یک خودرو و اگر بیشتر از 62تن و تا 50

الزم است.

متر باشد، یک 42متر و تا 20ب) اگر طول کل وسایل نقلیه حامل محموالت ترافیکی بیشتر از

متر باشد، دو خودرو براي اسکورت الزم است. 22خودرو و اگر بیشتر از

متر باشد، یک 4متر و تا 5/3ج) اگر عرض وسایل نقلیه حامل محموالت ترافیکی بیشتر از

.متر باشد، دو خودرو براي اسکورت الزم است4خودرو و اگر بیشتر از

تعداد خودروهاي اسکورت الزم براي هر وسیله نقلیـه حامـل محمولـه ترافیکـی برابـر :1تبصره

باشــد. بــا وجــود ایــن تــردد در ایــن بنــد مــی“ ج”تــا “ الــف” بــا حــداکثر مقــادیر حاصــله از بنــدهاي

هایی از مسیر که خطوط رفت و برگشت آنها از هم جدا شـده باشـند حـداکثر یـک خـودرو قسمت

گـردد حتـی اگـر بیشـترین تعـداد اسـکورت به عنوان اسکورت در آن قسمت از مسیري تعیـین مـی

در دستگاه باشد.“ ج”تا “ الف”براساس بندهاي

سـواري خودروي اسکورت وسایل نقلیه حامل محموله ترافیکی صـرفاً بایـد از نـوع :2رهتبص

بـوس و... بـه عنـوان بدون نقص فنی باشد و استفاده از انواع دیگر وسایل نقلیـه نظیـر مینـی یا وانت

اسکورت ممنوع است.

خودروهاي اسکورت باید داراي عالیم و تجهیزات زیر باشند: : 19ماده

ان به رنگ زرد که وسط سقف نصب شده باشد.گرد چراغ .1

Page 35: Phase 1 Report

35

نوشته شده باشد.“ محموله ترافیکی” و“احتیاط”تابلویی که در آن کلمات .2

متر با دو خط شبرنگ به عرض سانتی 5050یک عدد پرچم قرمز رنگ به ابعاد .3

درو که سمت چپ و ستون وسط خو EN 471متر مطابق با استاندارد سانتی 5

نصب شده باشد.

) Xenonخشی (رزن الکتریکی از نوع آذ چراغ چشمک .4

هاي اولیه درمانی جعبه کمک .5

کیلویی از نوع بالن داخل داراي اعتبار مصرف.4نشانی یک عدد کپسول آتش .6

وسایل نقلیه حامل محموالت ترافیکی باید داراي لوازم و تجهیزات زیر باشند: : 20ماده

)Xenonزن الکتریکی از نوع آذرخشی ( مکچهار عدد چراغ چش- 1

چهار عدد مثلث شبرنگ تا تابلو سه وجهی- 2

دو عدد گوه براي ثابت نگهداشتن وسیله نقلیه هنگام توقف- 3

هاي اولیه درمانی یک عدد جعبه کمک- 4

کیلویی از نوع بالن داخل داراي اعتبار مصرف. 6نشانی حداقل یک عدد کپسول آتش- 5

.باید مستقل از باطري خودرو تأمین گردد 1هاي الکتریکی بند چراغتبصره: انرژي

متـر را 4اي بـا عـرض بـیش از چنانچه وسیله نقلیه حامل محموالت ترافیکی، محمولـه : 21ماده

زن آذرخشـی هـاي گـردان یـا چشـمک نماید، باید چهارگوشـه طـرفین محمولـه بـا چـراغ حمل می

)Xenon محموله از مقدار فوق تجاوز ننماید ولی طول کـل ) مشخص شود و در صورتی که عرض

هـاي گـردان متر باشد، دو گوشه عقب طرفین محموله باید با چـراغ 22محموله و وسیله نقلیه بیش از

) مشخص شوند.Xenonزن آذرخشی ( یا چشمک

وسایل نقلیه حامل محموالت ترافیکی که تردد آنها براساس مفاد این دسـتورالعمل نیـاز تبصره:

زن از نـوع باشند، با هر ابعاد و اوازنی باید مجهز بـه دو عـدد چـراغ چشـمک همراه اسکورت نمی به

Page 36: Phase 1 Report

36

) یا چراغ گردان به رنگ زرد نصب شده یکی روي اتاق وسیله نقلیـه و دیگـري Xenonآذرخشی (

در انتها محموله باشند.

ي آنهـا بایـد در هاي جلو وسایل نقلیه حامـل محمـوالت ترافیکـی و اسـکورتها چراغ :22ماده

حین حرکت روشن باشند.

در صورتی که یک خودروي اسکورت بـراي همراهـی وسـیله نقلیـه حامـل محمولـه : 23ماده

ترافیکی تعیین گردد، خودرو باید در جلو وسیله نقلیه حرکت کند و در صـورت تعیـین دو خـودرو

وسیله نقلیه حرکت کند.اسکورت براي وسیله نقلیه، یک خودرو باید در جلو و دیگري در عقب

اند خودرو اسـکورت در مسیرهایی که خطوط رفت و برگشت آنها از یکدیگر جدا شده تبصره:

باید عقب وسیله نقلیه حرکت کند.

خودروي اسکورتی که در جلوي وسایل نقلیـه حامـل محمـوالت ترافیکـی حرکـت :24ماده

و خـودروي اسـکورتی کـه در عقـب )13-1عکـس متر (150اي حداکثر کند، ملزم است فاصله می

متـر (عکـس 100اي حـداکثر کند، ملزم است فاصـله وسیله نقلیه حامل محموله ترافیکی حرکت می

) را با وسیله نقلیه ترافیکی در طول مسیر حفظ کند. 1-14

متر با محموله ترافیکی فاصله داشته باشد. 150اسکورت جلو باید حداکثر -13-1عکس

Page 37: Phase 1 Report

37

متر با محموله ترافیکی فاصله داشته باشد. 100باید حداکثر عقباسکورت -14-1عکس

هاي مناسـب وسایل نقلیه حامل محموالت ترافیکی صرفاً مجاز به توقف در پارکینگ: 25ماده

باشند و هنگام توقف وسـایل نقلیـه بایـد بـا اسـتفاده از گـوه ثابـت نگهداشـته شـوند. (پارکینـگ می

متـر از لبـه 3گردد که لبه بار یا وسیله نقلیه پـس از توقـف در آن حـداقل میمناسب به محلی اطالق

)15-1راه فاصله داشته باشد.) (عکس

هـاي در صورت بروز موارد خاص و اضطراري که وسیله نقلیه در مکـانی غیـر از مکـان تبصره:

شود رعایت مورد زیر الزامی است: فوق مجبور به توقف می

متـر از جلـو یکـی بـه 70نقلیه در شب یک چراغ الکتریکی به فاصله در صورت توقف وسیله-1

متر از عقب و دو عدد در پهلوي وسیله نقلیه حامل محموله ترافیکی و در سمت جاده قـرار 70فاصله

گیرد.

متـري از جلـو و یکـی 70در صورت توقف وسایل نقلیه در روز یک مثلث شبرنگ به فاصله -2

دو عدد در پهلوي وسیله نقلیه حامل محموله ترافیکی و در سمت جـاده متري از عقب و 70به فاصله

قرار گیرد.

Page 38: Phase 1 Report

38

متر فاصله داشته باشد. 3پارك محموله ترافیکی باید لبه بار یا وسیله نقلیه با لبه جاده حداقل -15-1عکس

هـاي کلیه رانندگان و خدمه همراه وسایل نقلیه حامل محموالت ترافیکی و اسکورت: 26ماده

هـاي الزم، موظـف بـه آنها در صورت توقف وسیله نقلیه یـا انجـام عملیـات حمـل و نقـل و کنتـرل

باشند. می 471ENاستفاده از البسه شبرنگ و روز رنگ مطابق استاندارد

سرعت مجاز وسایل نقلیه حامل محموالت ترافیکی و اسکورت هاي آن ها بـه شـرح :27ماده

زیر تعیین می گردد:

متـر 30و بـیش از 45متر 30تا 20، بین 60متر 20ت مجاز وسایل نقلیه با طول کل تاسرع الف)

کیلومتر در ساعت می باشد. 40

4و بـیش از 45متر 4تا 3، بین 60متر 3متر تا 60/2سرعت مجاز وسایل نقلیه با عرض بین ب)

کیلومتردر ساعت می باشد. 40متر

متـر 6و بـیش از 45متـر 6تا 5، بین 60متر 5متر تا 50/4رتفاع سرعت مجاز وسایل نقلیه با ا ج)

کیلومتر در ساعت می باشد. 40

و بـیش از 45تـن 96تـا 62، بـین 60تـن 62تا 40سرعت مجاز وسایل نقلیه با وزن کل بین د)

باشد.کیلومتر در ساعت می 30تن 96

Page 39: Phase 1 Report

39

ري است که با توجه به بنـدهاي (الـف) تـا سرعت مجاز وسایل نقلیه برابر با حداقل مقدا تبصره:

(د) این ماده تعیین می گردد با وجود این رعایـت مقـررات مربـوط بـه سـرعت مطمئنـه و تابلوهـاي

محدودیت سرعت نصب شده در جاده ها الزامی است.

شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند میزان حداکثر سرعت مجـاز وسـایل نقلیـه :28ماده

سانتی متر، با رنگ سفید و نوشـته مشـکی رنـگ و بـا حاشـیه 25یی دایره اي شکل با قطر را با تابلو

سانتی متر که در سمت چپ و عقب وسیله نقلیـه حامـل محمولـه ترافیکـی نصـب 30قرمز به عرض

شده باشند، به اطالع دیگر رانندگان برسانند.

گراف از نـوع اسـتاندارد بـا شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند صفحات تاخو: 29ماده

سوراخ گالبی شکل به تعداد رانندگان و روزهاي سفر وسیله نقلیه را با درج تاریخ استفاده و شـماره

پالك وسیله نقلیه ممهور و در اختیار راننده (رانندگان) یا نماینده اي که به همراه وسیله نقلیـه اعـزام

انندگان موظفند صفحه مربوط به تاریخ مشخص و متعلـق می نمایند، قرار دهند. از این رو راننده یا ر

به خود را در تاخوگراف قرار داده تا در صورت درخواست پلـیس راه ارائـه نمایـد. عـالوه بـر ایـن

روز قبـل عملکـرد وسـیله نقلیـه و راننـدگان در وسـیله نقلیـه و صـفحات 7ضرورت دارد صـفحات

افیکی موجود باشند. مربوط به یک ماه گذشته در شرکت حمل و نقل تر

سازمان هاي حمل و نقل و پایانه هاي استان ها با همکاري پلـیس راه نسـبت بـه بررسـی تبصره:

تاخوگراف وسایل نقلیه به صورت تصادفی اقدام و در صورت بروز تخلفات ضمن اعمال مقـررات

رین پلـیس راه مـی فصل دهم، مراتب به دفتر ایمنی و ترافیک گزارش می نمایند. با وجود این مـأمو

قـانون مجـازات 724توانند نسبت به کنترل تاخوگراف وسـایل نقلیـه برابـر مقـررات موجـود (مـاده

اسالمی) و همچنین رعایت سرعت و ساعات کار مجاز رانندگان مطابق قوانین و مقـررات مربـوط و

فصل دهم این دستورالعمل اقدام نمایند.

Page 40: Phase 1 Report

40

عبور از موانع -1-6-3

متر 6اع بیش از ارتف -1-6-3-1

هـاي حمـل و نقـل متـر باشـد، شـرکت 6چنانچه ارتفاع وسیله نقلیه و محموله بیش از :31ماده

اي اطـالع داده و بـا موافقـت آنهـا ترافیکی موظفند در طول مسـیر مراتـب را بـه ادارات بـرق منطقـه

ده تالقـی دارنـد، هاي برق که با جـا نسبت به ادامه مسیر یا در صورت لزوم قطع و وصل مجدد هادي

)16-1اقدام نمایند.(عکس

قطع و وصل مجدد هادي برق روي جاده -16-1عکس

کنار گذر راه آهن -1-6-3-2

در صورتی که ارتفـاع وسـیله نقلیـه و محمولـه بـیش از ارتفـاع مجـاز قابـل عبـور در :33ماده

روز قبـل زمـان 3ل گذرگاه هاي راه آهن باشد، شرکت هاي حمل و نقـل ترافیکـی موظفنـد حـداق

عبور از روي ریـل مجـاور گـذرگاه مراتـب را بـه شـرکت راه آهـن منطقـه اطـالع داده و سـپس بـا

هماهنگی نماینده شرکت راه آهن منطقه از روي ریل مجاور گذرگاه عبور نمایند.

Page 41: Phase 1 Report

41

با در نظر گـرفتن شـرکت راه آهـن منطقـه بـه جـاي اداره 14ماده 3رعایت مفاد تبصره تبصره:

راه و ترابري در اجراي این ماده نیز الزامی است. کل

سـاعت پـس از زمـان 24ادارت کل راه و ترابري موظفند حـداکثر ظـرف : 14ماده 3تبصره

اعالم شده توسط شرکت حمل و نقل ترافیکـی بـراي عبـور از کنارگـذر پـل هـا ، نسـبت بـه اعـزام

ا اقـدام نماینـد در غیـر اینصـورت مسـئول نماینده براي نظارت بر عبور محموالت از کنارگذر پل ه

جبران هزینه هاي مربوط به توقف وسیله نقلیه و محموله براي شرکت حمـل و نقـل و صـاحب کـاال

می باشند.

احداث کنارگذر در مورد تونل ها و گذرگاه هاي راه آهن داراي محدودیت ارتفـاع :34ماده

آن نیز می باشد. این دستورالعمل و تبصره 17نیز مشمول مفاد ماده

مسئولیت احداث کنارگذر در مورد پل هاي واقع در مسیر که داراي ظرفیت محـدود :17ماده

باربري هستند، به عهده شرکت حمل و نقل ترافیکی می باشد و ادارات کل راه و ترابري موظفند بـا

نـی راه صـدمه شرکت هاي حمل و نقل در احداث کنارگذرها به نحـوي کـه بـه تاسیسـات و ابنیـه ف

وارد ننمایند، همکاري کنند.

به منظور اقتصادي بودن احداث کنارگذرها در مسـیرهاي مهـم حمـل و نقـل ترافیکـی، تبصره:

شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی می توانند تعدادي از کنارگذرها را به صـورت دایمـی احـداث و

مسئولیت مرمت و نگهداري آن ها را نیز به عهده گیرند.

کنار گذر تونل -1-6-3-3

در صورتی که محدودیت هاي ارتفاع (کمتر از ارتفاع کـل وسـیله نقلیـه و محمولـه) :32ماده

روز قبل زمـان عبـور از 3مربوط به تونل ها باشد، شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند حداقل

م شده از کنارگـذر تونـل کنارگذر تونل را به اطالع اداره راه و ترابري محل رسانده و در زمان اعال

Page 42: Phase 1 Report

42

عبور نمایند. نماینـدگان ادارات کـل راه و ترابـري مـی تواننـد بـه منظـور حصـول اطمینـان از عبـور

وسایل نقلیه از کنارگذر تونل ها در زمان اعـالم شـده از طـرف شـرکت حمـل و نقـل ترافیکـی در

محل حاضر و بر عبور وسیله نقلیه از کنارگذر تونل نظارت داشته باشند.

در اجراي این ماده در مورد عبـور از کنارگـذر تونـل هـا 14ماده 3رعایت مفاد تبصره تبصره:

نیز الزامی است.

سـاعت پـس از زمـان 24ادارت کل راه و ترابري موظفند حـداکثر ظـرف : 14ماده 3تبصره

عـزام اعالم شده توسط شرکت حمل و نقل ترافیکـی بـراي عبـور از کنارگـذر پـل هـا ، نسـبت بـه ا

نماینده براي نظارت بر عبور محموالت از کنارگذر پل ها اقـدام نماینـد در غیـر اینصـورت مسـئول

جبران هزینه هاي مربوط به توقف وسیله نقلیه و محموله براي شرکت حمـل و نقـل و صـاحب کـاال

می باشند.

پل -1-6-3-4

کنار گذر پل -الف

هـاي حـوزه صورت تغییر در ظرفیت باربري پـل ادارات کل راه و ترابري موظفند در : 13ماده

هـاي کشـور استحفاظی خود، مراتب را به انضمام محاسبات فنی الزم به سازمان حمل و نقل و پایانه

هاي داري محدودیت قرار گیرند. اعالم تا پس از بررسی و تأیید در فهرست پل

سازمان حمـل و نقـل و هاي موضوع این ماده توسط تا زمانی که محدودیت ظرفیت پلتبصره:

هاي نظـارت کننـده (سـازمان حمـل و نقـل و کدام از دستگاه هاي کشور تأیید نشده باشد، هیچ پایانه

راه یا اداره کل راه و ترابري استان) مجاز به جلـوگیري از تـردد وسـایل نقلیـه نیسـتند. ها، پلیس پایانه

نـده براسـاس مقـررات جـاري کشـور در صورت جلوگیري از تردد وسیله نقلیه، دستگاه نظارت کن

هاي تحمیل شده به شرکت حمل و نقل ترافیکی و صاحب کاال باشد. مسئول جبران هزینه

Page 43: Phase 1 Report

43

هـاي حمـل و نقـل ترافیکـی مجـاز بـه عبـور وسـایل نقلیـه حامـل محمـوالت شرکت: 14ماده

جـاز بـارگیري تـر از میـزان م هایی که به دالیل فنی داراي محدودیت وزن پایین ترافیکی از روي پل

هـایی از ایـن وسایل نقلیه یا گروه محوري اوزان باشند، نیسـتند. از ایـن رو ضـمن درج فهرسـت پـل

ها موضـوع را بـه اداره روز قبل از زمان عبور از کنار گذر پل 3قبیل در پروانه عبور موظفند حداقل

رتجلسـه مطـابق فـرم ب راه و ترابري محل اطالع داده و مراتب عبـور از کنـار گـذر پلهـا را در صو

هـاي اسـتان تحویـل نماینـد. تکمیل و به انضمام نسخه اول پروانه عبور به سازمان حمل و نقل و پایانه

فرم تکمیل شده باید تا تخلیه محموله به همراه وسیله نقلیه بوده و در صورت لزوم بـه منظـور کنتـرل

به مأمورین پلیس راه ارایه گردد.

ن ماده براي حرکت وسایل نقلیه بدون بار الزامی نیست.رعایت مفاد ای :1تبصره

هـاي داراي محـدودیت واقـع در مسـیر داراي کنارگـذر نباشـند و در صورتی که پـل : 2تبصره

هاي حمل و نقـل موظفنـد از مسـیرهاي جـایگزین امکان احداث آن نیز وجود نداشته باشد، شرکت

استفاده کنند.

ساعت پـس از زمـان اعـالم شـده 24ي موظفند حداکثر ظرف ادارات کل راه و ترابر :3تبصره

هـا، نسـبت بـه اعـزام نماینـده بـراي توسط شرکت حمل، نقل ترافیکی براي عبور از کنـار گـذر پـل

هـا اقـدام نماینـد در غیـر ایـن صـورت مسـئول جبـران نظارت بر عبور محموالت از کنـار گـذر پـل

باشند. کاال میبراي شرکت حمل، نقل و صاحب هاي مربوط به توقف وسیله نقلیه و محموله هزینه

هاي واقع در مسیر که داراي ظرفیت محـدود مسئولیت احداث کنار گذر در مورد پل: 17ماده

باشد و ادارات کل راه و ترابـري موظفنـد بـا باربري هستند به عهده شرکت حمل و نقل ترافیکی می

و ابنیـه فنـی راه صـدمه سـات کـه بـه تأسی هاي حمل و نقل در احداث کنارگذرها به نحـوي شرکت

وارد ننمایند، همکاري کنند.

Page 44: Phase 1 Report

44

به منظور اقتصادي بودن احداث کنارگذرها در مسیرهاي مهـم حمـل و نقـل ترافیکـی، تبصره:

توانند تعدادي از کنار گذرها را بـه صـورت دایمـی احـداث و هاي حمل و نقل ترافیکی می شرکت

نیز به عهده گیرند. مسئولیت مرمت و نگهداري آنها را

عملیات وینچ -ب

عبور محموالت فوق سنگین که مجموع وزن کشـنده، بـوژي و محمولـه آن بـیش از :15ماده

متـر ممنـوع اسـت و ایـن گونـه از پـل هـا مشـمول 10تن باشد از روي پل هاي با دهانه بـیش از 96

این دستورالعمل می باشند. 14مقررات ماده

که مجموع وزن بوژي و محموله در مورد وسـایل نقلیـه موضـوع ایـن مـاده در صورتی تبصره:

تن باشد، شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی می تواننـد بـا عبـور دادن کشـنده بـه 96کمتر یا مساوي

کیلومتر درساعت به وسیله دستگاه وینچ یـا 5طرف دیگر پل، بوژي و محموله را با حداکثر سرعت

موظـف بـه 14ند و ادارات راه و ترابـري نیـز بـا رعایـت مفـاد مـاده بکسل به طرف دیگـر پـل بکشـ

همکاري در این خصوص می باشند.

تخلیه و بارگیري مجدد -ج

چنانچه محموله ترافیکی از جمله وسایلی نظیر بلدوزر، لودر، گریدر، بیل مکـانیکی و :16ماده

پل ها هستند و پـل داراي محـدودیت . . . باشد که داراي توان حرکتی مناسب در عبور از کنارگذر

کمتر از وزن کل وسیله نقلیه باشد، شرکت هاي حمـل و نقـل ترافیکـی مجازنـد، محمولـه را بـدون

وارد شدن آسیب و صدمه به تأسیسات راه از کنار پل عبور داده و سیله نقلیه نیز بدون محمولـه پـس

اید. ایـن گونـه اقـدامات در حمـل و نقـل از عبور از روي پل اقدام به سوار نمودن مجدد محموله نم

ترافیکی به منزله عبوراز کنارگذر پل محسوب شده و ادارات راه و ترابري نیز با رعایـت مفـاد مـاده

موظف به همکاري می باشند. 14

Page 45: Phase 1 Report

45

عرض -1-6-3-5

میزان عرض محموالت پس از بارگیري باید به نحو مناسب انـدازه گیـري و بیشـترین :36ماده

مورد محموالتی که داراي عرض یکسان در طول وسیله نقلیه نیستند بـه عنـوان عـرض در عرض در

نظر گرفته شود.

متر با وسایل نقلیه داراي بارگیر کفـی 5بارگیري و حمل محموالت با عرض بیش از :37ماده

ظـر ممنوع است و چنانچه ضرورت حمل چنین محموالتی وجود داشته باشد، محموالت باید بـا در ن

گرفتن وزن توسط کمرشکن متناسب حمل شوند.

در صورتی که محموالتی به دلیل داشتن عرض کمتـر از عـرض بـارگیر وسـیله نقلیـه :40ماده

کنار هم قرار گرفته باشند، تحت هیچ شرایطی نباید از بغل وسیله نقلیه بیرون بمانند.

متر 6تا 4عرض بین -الف

متـر باشـد، بـه تشـخیص پلـیس راه 6تـا 4وسایل نقلیه بین در صورتی که عرض کل: 38ماده

یک دستگاه خودرو پلیس راه وسیله نقلیه را در مکان هـایی کـه تـردد وسـایل نقلیـه بـا عـرض بـین

مقادیر فوق خطرآفرین است، همراهی خواهد نمود. بنابراین در ایـن شـرایط شـرکت هـاي حمـل و

به مأمورین پلـیس راه اطـالع داده و نظـر پلـیس راه در نقل ترافیکی موظفند در طول مسیر مراتب را

خصوص لزوم یا عدم لزوم همراهی با وسیله نقلیه کتباً دریافت دارند.

متر 6عرض بیش از -ب

متر باشد، یکی از وسـایل نقلیـه 6در صورتی که عرض محموله و وسیله نقلیه بیش از : 39ماده

محموله ترافیکی را در طول مسیر همراهی و در صـورت لـزوم متعلق به پلیس راه، وسیله نقلیه حامل

نسبت به هدایت ترافیکـی وسـایل نقلیـه دیگـر و توقـف احتمـالی آن هـا اقـدام مـی نمایـد. بنـابراین

Page 46: Phase 1 Report

46

شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند در طول مسیر هماهنگی هاي الزم را پلـیس راه محـل بـه

عمل آورند.

و راه هاي روستایی و راه هایی کـه نظـارت پلـیس راه بـه صـورت در راه هاي فرعی : 1تبصره

دایم در آن ها صورت نمی گیرد، شرکت حمل و نقـل ترافیکـی موظـف اسـت یکـی از اسـکورت

هاي آموزش دیده را با تمامی تجهیزات و عالیم هشدار دهنده مناسب به این کار گمـارده و نسـبت

به هدایت دیگر وسایل نقلیه اقدام کند.

مأمورین پلیس راه می توانند در صورت تشخیص فعالیت اسکورت مربوط به تبصـره :2بصره ت

این ماده را به عهده گیرند و شرکت حمل و نقل ترافیکی نیز موظف به همکاري می باشد. 1

طول -1-6-3-6

1مـاده 2در صورتی که طول محموله غیرقابل تفکیک با در نظر گرفتن مفـاد تبصـره :41ماده

ش از طول بارگیري موجود در حمل و نقل جاده اي باشـد، محمولـه بایـد توسـط بـارگیر منفصـل بی

حمل شود به نحوي که قسمت انتهایی بارگیر داراي سیستم هاي کنترل ترمـز و روشـنایی وابسـته بـه

سیستم وسیله نقلیه باشد.

وسـایل نقلیـه در حداکثر میزان بیرون مانـدگی بـار از مرکـز آخـرین محـور : 1ماده 2تبصره

متر و حداکثر میزان جلو آمدگی بار از مرکز اولـین محـور وسـیله 5متر و در تریلی ها 3کامیون ها

متر می باشد و وسایل نقلیه اي کـه میـزان بیـرون مانـدگی و یـا جلوآمـدگی بـار بـیش از 50/1نقلیه

دارند.مقادیر فوق باشد، تحت هیچ شرایطی اجازه تردد در راه هاي کشور را ن

متر باشد، اسکورت ها موظفنـد هنگـام 40چنانچه طول محموله و وسیله نقلیه بیش از :42ماده

عبور وسیله نقلیه در قوس ها یا تونل ها اقدام به توقف دیگر وسایل نقلیه نمایند و وسیله نقلیـه حامـل

Page 47: Phase 1 Report

47

ونـه از وسـایل محموله ترافیکی از محور وسط قوس یا تونل عبـور نماینـد. محورهـاي عقـب ایـن گ

نقلیه در صورت منفصل بودن باید داراي صفحه گردان باشند.

پلیس راه در صورت تشخیص می تواند در مسیرهاي از قبـل تعیـین شـده مقـررات ایـن تبصره:

متر نیز اعمال نماید. 40تا 30ماده را براي وسایل نقلیه به طول بین

طـول کمتـر از طـول بـارگیر وسـایل نقلیـه در صورتی که محموالتی به دلیل داشـتن :44ماده

پشت سر هم قرار گرفته باشند، تحت هیچ شرایطی نمی توانند از عقب وسیله نقلیه بیرون بمانند.

مقررات خاص -1-6-3-7

شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی که محموالتی نظیـر کمـابین، بلـدوزر، سـایدبوم و : 45ماده

می توانند قطعات منفصله این گونه محمـوالت شـامل دروکـن ، فینیشر را حمل می نمایند به شرطی

تیغه، لوله گذار و آسفالت پخش کن را نیز حمل کنند که ضـمن بـاز کـردن آن هـا و رعایـت وزن

این دستورالعمل را نیـز بـه طـور کامـل 44و 40، 35، مقررات مربوط به مواد 12مجاز موضوع ماده

باید قطعات منفصله یاد شده را با وسیله نقلیه دیگـري حمـل رعایت نموده باشند در غیر این صورت

کنند.

تردد وسایل نقلیه ترافیکی در آزادراه ها یـا راه هـایی کـه بـه طـور کلـی بـراي تـردد :46ماده

وسایل نقلیه حامل بار ممنوع اعالم شـده انـد، مجـاز نیسـت و در صـورتی کـه بـراي حمـل محمولـه

د راه یـا راه هـاي فـوق الـذکر (بـه تشـخیص سـازمان حمـل و نقـل ترافیکی مسیر دیگري غیر از آزا

وپایانه ها یا رئیس قرارگاه پلیس راه استان محل عبور) وجـود نداشـته باشـد، شـرکت هـاي حمـل و

نقل ترافیکی می توانند با هماهنگی پلیس راه استان در این گونه راه ها یا بخشی از آن ها بـا رعایـت

اولین خروجی ممکن از آن ها خارج شوند. موارد ایمنی ، تردد و در

Page 48: Phase 1 Report

48

نظارت و تخلفات -1-6-4

هـا نسـبت هاي اسـتان در صورتی که مأمورین پلیس راه یا سازمان حمل و نقل و پایانه :47ماده

به عدم رعایت مفاد این دستورالعمل در صدور پروانه عبور یا عـدم رعایـت مفـاد منـدرج در پروانـه

شوند، ضمن متوقف نمودن وسیله نقلیه در پارکینـگ مناسـب، مراتـب را عبور در حین حمل واقف

هـاي اسـتان محـل توقـف گـزارش نماینـد. سـازمان حمـل و نقـل و به سازمان حمل و نقـل و پایانـه

هاي استان محل توقف ضمن بررسی، مراتب را جهت تعیـین تکلیـف نهـایی حمـل محمولـه و پایانه

هاي استان محـل ده پروانه عبور به سازمان حمل و نقل و پایانهابالغ به شرکت حمل و نقل صادر کنن

دهد، در این صورت شرکت حمل و نقل ترافیکی موظف است ضـمن صدور پروانه عبور اطالع می

پرداخت خسارت احتمالی وارده به راه و ابنیه فنی مطـابق مقـررات، نسـبت بـه صـدور پروانـه عبـور

هـا اسـتان محـل قلیـه اقـدام و سـازمان حمـل و نقـل و پایانـه دیگري براي ادامه مسیر حرکت وسیله ن

توقف نیز گزارش کامل موضوع را به همراه اصل پروانه عبور و مستندات الزم جهـت اجـراي مـاده

این دستورالعمل به دفتر ایمنی و ترافیک ارسال نماید. 50

ر از پـذیرش در صورت امتناع شرکت حمل و نقل ترافیکـی صـادر کننـده پروانـه عبـو تبصره:

هـاي اسـتان محـل مسئولیت یا عدم همکاري یا وجود اختالف نظر بـا سـازمان حمـل و نقـل و پایانـه

صدور پروانه عبور، مراتب به دفتر ایمنی و ترافیک گزارش و نظر آن دفتر مالك عمل خواهد بود.

دام بـه ها یا مؤسسات حمل و نقل بدون صدور پروانه عبـور اقـ در صورتی که شرکت: 48ماده

حمل محموالتی نمایند که از نظر ابعاد و اوزان مشمول مقررات این دستورالعمل باشند، به نحو زیـر

گردد: اقدام می

چنانچه شرکت متخلف داراي مجوز حمل و نقل ترافیکی باشد، بـراي ادامـه مسـیر پروانـه الف:

قرار خواهد گرفت.این دستورالعمل مورد رسیدگی 50عبور صادر و اقدام فوق مطابق ماده

در صورتی که شرکت یا موسسه حمـل و نقـل داراي مجـوز حمـل و نقـل ترافیکـی نباشـد، ب:

شرکت یا موسسه موظف است با همکاري یک شرکت حمل و نقل ترافیکی نسـبت بـه ادامـه مسـیر

Page 49: Phase 1 Report

49

نامـه حمـل آیین12محموله اقدام نماید و تخلف شرکت یا موسسه حمل و نقل نیز در کمیسیون ماده

اي ها و موسسـات حمـل و نقـل جـاده و نقل بار و مسافر و مدت تعطیلی و لغو پروانه فعالیت شرکت

مطرح و حسب نظر کمیسیون از یک ماه تا یـک سـال بـه لغـو موقـت پروانـه فعالیـت و در صـورت

تکرار به لغو دائم پروانه فعالیت محکوم خواهد شد.

ن بارنامـه و پروانـه عبـور اقـدام بـه جابجـایی در صورتی که وسایل نقلیـه بـدون داشـت : 49ماده

محموالت ترافیکی نمایند، وسیله نقلیه در پارکینگ مناسب متوقف و ادامه مسـیر از طریـق صـاحب

کاال و با مسئولیت یک شرکت حمل و نقل ترافیکی با صدور بارنامه و پروانه عبـور و رعایـت مفـاد

اي بـه اسـتفاده از صـورت وضـعیت و بارنامـه ها و موسسـات حمـل و نقـل جـاده قانون الزام شرکت

پذیر خواهد بود. امکان

دفتر ایمنی و ترافیک ضمن بررسی عملکرد شرکت هـاي حمـل و نقـل ترافیکـی در : 50ماده

خصوص رعایت مفاد این دستورالعمل در صدور پروانه هاي عبور و یـا رعایـت مفـاد آن در هنگـام

ش هاي ارسالی پلیس راه و سازمان هاي حمـل و نقـل و جابجایی محموالت ترافیکی براساس گزار

8-1امتیـاز منفـی بـر اسـاس جـدول پایانه هاي استان ها، در صورت بروز تخلفات پس از احتسـاب

این دستورالعمل به نحو زیر اقدام نماید.

امتیاز منفی به مدت دو ماه جلوگیري از صـدور پروانـه عبـور 20در صورت مجموع حداقل -1

محموالت ترافیکی براي

امتیاز منفـی بـه مـدت شـش مـاه جلـوگیري از صـدور پروانـه 35در صورت مجموع حداقل -2

عبور براي محموالت ترافیکی و لغو موقت پروانه فعالیـت از یـک مـاه تـا سـه مـاه براسـاس تصـمیم

شـرکت هـا آئین نامه حمل و نقل بار و مسافر و مدت تعطیلی و لغو پروانه فعالیت 12کمیسیون ماده

و موسسات حمل و نقل جاده اي

Page 50: Phase 1 Report

50

امتیاز منفی بـه مـدت یـک سـال جلـوگیري از صـدور پروانـه 50در صورت مجموع حداقل -3

عبور براي محموالت ترافیکی و لغو موقت پروانه فعالیت از سه مـاه تـا یـک سـال براسـاس تصـمیم

کمیسیون فوق الذکر

دایم مجوز حمل و نقل ترافیکی و لغـو موقـت امتیاز منفی لغو 70در صورت مجموع حداقل -4

پروانه فعالیت به مدت بیش از یک سال یا لغـو آن براسـاس تصـمیم کمیسـیون فـوق الـذکر احکـام

صادره در اجراي این ماده از طریق دفتر ایمنی و ترافیکی به سازمان حمل و نقل و پایانه هـاي اسـتان

وگیري از صـدور پروانـه عبـور بـراي محمـوالت اعالم و سازمان یاد شده موظف است در مورد جل

ترافیکی رأساً و در مورد لغو موقت پروانه فعالیت (جلوگیري از فعالیـت حمـل و نقـل جـاده اي) بـا

هماهنگی نیروي انتظامی براساس مفاد آیین نامه فوق الذکر اقدام نماید.

حکـم یـا گذشـت در صورت برخورد با شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی و صـدور :1تبصره

درصد از امتیاز منفی موضوع صدور حکم یـا امتیـاز 20بیش از دو سال از زمان بروز تخلف، معادل

منفی مربوط به تخلف در سابقه تخلفات شرکت باقی خواهد ماند.

اجراي مقررات مربوط به این ماده در صدور و اجراي احکام مانع از اعمـال مقـررات : 2تبصره

لیس راه و پرداخت خسارات وارده براساس مقررات جاري کشور نخواهد بود. توسط مأمورین پ

به وسیله نقلیـه زمـانی اجـازه 49و 48، 47در صورت بروز هر کدام از موارد در مواد :3تبصره

حرکت داده خواهد شد که تمامی مفاد این دستورالعمل در مـورد وسـیله نقلیـه و محمولـه واسـناد و

ت وخسارات وارده به راه وابنیه فنی نیز پرداخت شده باشد. مدارك مربوط رعای

تبصـره تـدوین وکلیـه دسـتورالعمل هـا و مقـررات 34ماده و 51این دستورالعمل در :51ماده

رتبط با موضوع حمل و نقل ترافیکی لغو می گردد.مغایر م

Page 51: Phase 1 Report

51

فیکـی بـا اسـتفاده از از جایگاه قوانین و دستورالعملهاي جاري کشور در حـوزه حمـل و نقـل ترا

بند (د) مقررات حمـل بـار 4قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی تبصره 14ماده

:8/12/75در راه ها مورخ

: چنانچه حمل محموله هایی که غیرقابل تقسیم بوده و وزن و ابعادشان از حدود فـوق 4تبصره ‹‹

از طریق جاده ضرورت یابد، الزم است با پروانـه عبـور الذکر تجاوز نماید و از محلی به محل دیگر

رایانه اي صادره توسط شرکت هاي حمل و نقل مجاز به صدور پروانه عبـور ، ترتیـب حمـل و نقـل

این قبیل محموالت داده شود. ضوابط صدور پروانه عبور توسط شرکت هاي حمل و نقل جـاده اي

عایت نکـات ایمنـی مطـابق دسـتورالعمل پیوسـت و همچنین نحوه جابجایی محموالت ترافیکی با ر

››تحت عنوان دستورالعمل جابجایی محموالت ترافیکی در راه هاي کشور می باشد.

همچنین اشکاالت وارده بـه دسـتورالعمل هـا کـه منجـر بـه خلـق قـوانین نانوشـته در ایـن حـوزه

گردیده پرداخته خواهد شد.

Page 52: Phase 1 Report

52

و نقل ترافیکیامتیاز منفی تخلفات در حمل -8- 1جدول

مالحظات امتیاز منفی بند شرح تخلف ردیف

20 10- 1 عدم صدور پروانه عبور در هنگام جابجایی محموالت ترافیکی 1

10 4- 4 عدم تکمیل یا درج صحیح ابعاد واوازن وسیله نقلیه و محموله در پروانه عبور 2

10 5- 4 صدور پروانه عبور براي وسیله نقلیه داراي نقص فنی 3

10 7- 4 عدم درج صحیح ساعات مجاز حرکت وسایل نقلیه 4

2 7- 4 حرکت وسیله نقلیه در ساعات غیر مجاز 5تخلف

راننده

15 2/6/7-7/6- 4 حرکت در مسیري غیر از مسیر تعیین شده یا تعیین مسیر به غلط 6

5 3- 5 حرکت وسیله نقلیه در روزهاي با مناسبات خاص 7

8 هاي استان نسخ اول یا دوم پروانه عبور به سازمان حمل و نقل و پایانهعدم تحویل

در زمانهاي تعیین شده8 -1 10

25 بارگیري وسیله نقلیه با وزن بیش از حد مجاز 9

10 عبور وسیله نقلیه از روي پلهاي داراي محدودیت وزن یا عدم تحویل

صورت جلسات مربوط به عبور از کنارگذر پلها

6-2

6-4 25

11 عدم درج صحیح تعداد اسکورت یا همراه نبودن تعداد اسکورت منـدرج در پروانـه

عبور با وسیله نقلیه3 -1 10

5 1- 3 عدم استفاده از اسکورت مناسب یا استفاده از اسکورت داراي نقص فنی 12

10 4- 2/3- 4 عدم تأمین و بکارگیري تجهیزات هشدار دهنده 13

2 5- 4 نمودن چراغهاي جلو وسیله نقلیه و یا اسکورت قصور در روشن 14تخلف

راننده

2 8- 3 قصور در نصب عالیم هشدار دهنده در سطح راه در توقف اضطراري 15تخلف

راننده

2 9- 3 قصور در استفاده از البسه شب رنگ و روز رنگ 16تخلف

راننده

10 9- 4 عدم درج صحیح سرعت مجاز وسیله نقلیه ترافیکی 17

2 9- 4 عدم رعایت سرعت مجا در حین حرکت وسیله نقلیه ترافیکی 18تخلف

راننده

10 10- 3 عدم نصب تابلو نشان دهنده سرعت مجاز در عقب وسیله نقلیه ترافیکی 19

10 10- 3 عدم تکمیل و بکارگیري صفحات تاخوگراف مناسب 20

21 یـه یـا یـک مـاه قبـل در روز قبل در وسـیله نقل 7عدم وجود صفحات تاخوگراف

شرکت حمل و نقل3 -10 10

Page 53: Phase 1 Report

53

8- 1ادامه جدول

مالحظات امتیاز منفی ماده شرح تخلف ردیف

10 10- 3 استفاده از تاخوگراف معیوب در وسیله نقلیه 22

23 عدم درج صحیح محدودیتهاي ارتفاع در پروانـه عبـور یـا عـدم رعایـت آنهـا در حـین

سات مربوطحرکت یا عدم تحویل صورت جل

33-30

6-7

8 -4

20

10 11- 4 متر5/4بارگیري محموالت روي یکدیگر با ارتفاع بیش از 24

10 13- 4 متر روي کفی5بارگیري محموالت با عرض بیش از 25

عدم هماهنگی با پلیس راه در هدایت وسایل نقلیه در حمل محموالت عریض 26

39و38

4 -14

4 -15

20

10 16- 4 له از بغل وسیله نقلیه در صورت بارگیري محموالت کنار همبیرون ماند محمو 27

20 18-17/4- 4 عدم بکارگیري بارگیر منفصل یا صفحات گردان در حمل محموالت طویل 28

20 19-18/4- 4 عدم رعایت نکات ایمنی در حمل محموالت طویل 29

10 20- 4 بیرون ماندگی بار در صورت بارگیري محموالت پشت سر هم 30

31 ، تیغه بلدوزر، آسفالت پخش کن فینیشر یـا دکـل سـایدبوم بـه حمل دروکن کمباین

صورت غیر مجاز4 -21 20

15 22- 4 صدور پروانه عبور یا تردد در راه ممنوع 32

هماهنگی عملیات -1-6-5

زمان تردد -1-6-5-1

ت بعـد از طلـوع آفتـاب تـا نـیم ساعات مجاز حرکت وسایل نقلیه ترافیکی از نیم سـاع : 9ماده

هـاي حمـل و نقـل ترافیکـی موظفنـد برنامـه باشد. از این رو شرکت فتاب می ساعت قبل از غروب آ

هـاي زمانی سفر وسایل نقلیـه را بـا درج دقیـق سـاعت حرکـت در منـاطق مختلـف کشـور و در مـاه

هـاي مشـخص ر توقفگـاه هاي مناسب و د مختلف سال به نحوي تنظیم نمایند که توقف آنها در زمان

در مسیر تعیین شده براي حرکت صورت گیرد.

شرکت هاي حمـل و نقـل ترافیکـی مـی تواننـد محمـوالت ترافیکـی را کـه در آنهـا :1تبصره

متـر تجـاوز ننمایـد، بـا رعایـت 80/4تن و ارتفاع از 40متر، وزن از 19متر، طول کل از 3عرض از

متـر در 80/4و به شرط آن که محدودیت هاي ارتفاع کمتر از این دستورالعمل 21مفاد تبصره ماده

مسیر وجود نداشته باشد، در شب جا به جا کنند.

Page 54: Phase 1 Report

54

شرکت هاي حمـل و نقـل ترافیکـی مـی تواننـد در شـهرهایی کـه محـدودیت تـردد :2تبصره

ا وسایل نقلیه در روز اعمال می گـردد یـا در روسـتاهایی کـه بـه دلیـل عبـور از کنارگـذر پـل هـا یـ

شب تـا 12مواردي از این قبیل حرکت وسایل نقلیه در روز خطر آفرین است، در شب (بین ساعت

صبح) از منطقه مورد نظر عبور کنند. 5

شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی در روزهـایی کـه بـه مناسـبت هـاي خـاص، از طـرف :10ماده

ممنوعیـت تـردد اعـالم مـی شـوند، سازمان حمل و نقل و پایانه هاي کشور یا پلیس راه ناجـا داراي

مجاز به جابه جایی محمـوالت ترافیکـی نمـی باشـند. چنانچـه در محورهـایی از مسـیرهاي ارتبـاطی

کشــور حرکــت وســایل نقلیــه ترافیکــی در روزهــاي تعطیــل ممنــوع تشــخیص داده شــود، فهرســت

گـام یـا از طریـق محورهاي مذکور در سایت اینترنتی سازمان حمل و نقل و پایانه هاي کشـور بـه هن

سازمان هـاي حمـل و نقـل و پایانـه هـاي اسـتان هـا بـه شـرکت هـاي حمـل و نقـل ترافیکـی اعـالم

می گردد.

وظایف شرکتهاي حمل بار ترافیکی -1-6-5-2

شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند عالوه بر رعایـت مقـررات عمـومی حمـل و :6ماده

ل و نقل محموالت ترافیکی در هر سفر را مطابق مفاد ایـن نقل، کلیه شرایط و ضوابط مربوط به حم

دستورالعمل از مبداء (محل بـارگیري) تـا مقصـد (محـل تخلیـه) در پروانـه عبـور مطـابق فـرم الـف

ضمیمه به صورت تایپ شده و بـدون خدشـه و خـراش درج و پـس از ممهـور نمـودن بـه مهرهـاي

ه همراه وسیله نقلیه اعزام می نمایند، تحویل دهند. مدیر فنی و شرکت به راننده یا نماینده اي که ب

صـورتی کـه فضـاي فـرم الـف ضـمیمه بـراي درج توضـیحات الزم خصوصـاً در در :1تبصره

مسیرهاي طوالنی کافی نباشد، شرکت هاي حمـل و نقـل ترافیکـی بایـد مسـیر حمـل را بـه چنـدین

داگانه صادر نمایند. قسمت تقسیم نموده و براي هر قسمت از مسیر پروانه عبور ج

Page 55: Phase 1 Report

55

در صـورتی کـه بکـارگیري فنـاوري هـاي پیشـرفته در حمـل و نقـل جـاده اي زمینـه :2تبصره

رعایت مـوثرتر و کـاراتر مفـاد ایـن دسـتورالعمل را فـراهم نمایـد، بـه کـارگیري آن هـا بـا رعایـت

استانداردهاي مربوط و تأیید سازمان حمل و نقل و پایانه هاي کشور بالمانع است.

هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند قبل از صدور بارنامه و پروانه عبور، نسبت بـه شرکت :7ماده

حصول اطمینان از وضعیت فنی وسیله نقلیه مطابق مفاد آیین نامه حمـل و نقـل بـار و مسـافر و مـدت

رات و اي و بارگیري مطابق مقـر ها و موسسات حمل و نقل جاده تعطیلی و لغو پروانه فعالیت شرکت

اقدام نمایند. اطمینان از مهار مناسب محموله همچنین

هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند قبـل از صـدور پروانـه عبـور بـراي جابجـایی شرکت: 8ماده

هاي وزن و ارتفـاع موجـود و همچنـین به بررسی مسیر عبور و محدودیت محموالت ترافیکی نسبت

هـاي وزن و ارتفـاع کـه در سـایت عمل و محـدودیت آخرین تغییرات انجـام شـده در ایـن دسـتورال

شـود و یـا از طریـق ادارات کـل و هـاي کشـور بـه هنگـام مـی اینترنتی سازمان حمل و نقـل و پایانـه

گردد، اقدام نمایند. ها اعالم می هاي استان هاي حمل و نقل و پایان سازمان

نسـخه دوم ودیسـکت شرکت هـاي حمـل و نقـل ترافیکـی موظفنـد در پایـان هرمـاه :11ماده

حاوي اطالعات کلیه پروانه هاي عبور صادر شده در آن مـاه و نسـخه اول کلیـه پروانـه هـاي صـادر

شده متعلق به یک ماه قبل را به سازمان هاي حمل و نقل و پایانه هاي استان هـا تحویـل و فـرم هـاي

ز موظفند پروانـه هـاي عبـور جدید دریافت نمایند. سازمان هاي حمل و نقل و پایانه هاي استان ها نی

صادر شده و همچنین توضیحات ارائه شده توسط پلـیس راه را بـه صـورت تصـادفی مـورد بررسـی

قرار داده و مراتب تخلفات شرکت هاي حمـل و نقـل ترافیکـی را در خصـوص رعایـت مفـاد ایـن

ا را جهـت دستورالعمل در صدور پروانه هاي عبور و یا رعایت ضـوابط و شـرایط منـدرج در آن هـ

این دستورالعمل به دفتر ایمنی و ترافیک گزارش نمایند. 50اجراي ماده

Page 56: Phase 1 Report

56

مهلت تحویل نسخ اول پروانه هاي عبور صادر شده براي آن دسته از محموالتی کـه بـه تبصره:

دلیل ویژگی هاي فنی یا بروز مشکالت غیرقابل پیش بینی ، بیش از یک ماه در مسیر حرکـت بـوده

خلیه محموله می باشد. اند، پس از ت

شرکت هاي حمل و نقـل ترافیکـی موظفنـد مسـیر حمـل محمـوالت ترافیکـی را بـه :30ماده

نحوي تعیین کنند که کلیه محدودیت هاي ارتفاع در مسیر که داراي ارتفاع مجـاز کمتـر از ارتفـاع

ز قیـد گـردد و در وسیله نقلیه و محموله باشند در پروانه عبور ذکر و ضرورت عبـور از کنارگـذر نیـ

صورت عدم وجود کنارگذر یا عدم امکان احداث آن از مسیرهاي جایگزین دیگر استفاده نمایند.

آن بخش از محدودیت هاي ارتفاع شـامل تونـل هـا، پـل هـاي مربـوط بـه تقـاطع هـاي تبصره:

ایانه هـاي غیرهمسطح و تقاطع هاي راه آهن (گذرگاه ها) در سایت اینترنتی سازمان حمل و نقل و پ

کشور موجود و به هنگام شده یا از طریق سازمان هاي حمل و نقل و پایانه هاي استان هـا اعـالم مـی

شود ولی محدودیت هاي ارتفاع دیگر نظیر لوله هاي آب رسانی، پل هاي عابر پیاده یـا محـدودیت

رکت حمـل و هاي ارتفاعی که در محدوده شهري قرار می گیرند، در سایت فوق موجود نبوده و ش

نقل ترافیکی موظف است قبل از اقدام به تعیین مسیر یا صدور پروانه عبـور نسـبت بـه بررسـی دقیـق

مسیر حمل اقدام نماید.

در صورتی که محموالتی به دلیل داشـتن ارتفـاع کمتـر از حـد مجـاز روي یکـدیگر :35ماده

متر تجاوز کند. 5/4قرار گرفته باشند، ارتفاع کل آن ها تحت هیچ شرایطی نباید از

شرکت هاي حمل و نقل ترافیکی موظفند قبل از اقدام بـه صـدور پروانـه عبـور بـراي :43ماده

متر نسبت به بررسی مسیر اقـدام و محـل تمـامی نقـاطی کـه 30وسایل نقلیه با طول هاي کل بیش از

ه آمیـز اسـت را مشـخص و بـه منظـور تردد وسایل نقلیه با طول فوق براي دیگر وسایل نقلیه مخـاطر

Page 57: Phase 1 Report

57

کنترل هاي الزم براي هدایت دیگر وسایل نقلیه در اختیار راننـده یـا نماینـده اعزامـی همـراه وسـیله

نقلیه قرار دهند.

ي حمل و نقلشرکتهابه اجازه فعالیت -1-6-6

ده اي و سازمان حمل و نقل و پایانه هاي کشور با اعالم به شرکت هاي حمل و نقل جـا :3ماده

شرکت هاي حمل و نقـل وابسـته بـه نهادهـاي دولتـی پـس از برگـزاري آزمـون در خصـوص مفـاد

اي بـا داشـتن شـرایط زیـر، دستورالعمل، نحوه صدور پروانـه عبـور و مقـررات حمـل و نقـل جـاده

مجوزهاي الزم را در خصوص جا بجایی محموله ها ترافیکی به آن هـا ارائـه تـا براسـاس مفـاد ایـن

لعمل نسبت به صدور پروانه عبور و جابه جایی محموله ها ترافیکی اقدام نمایند.دستورا

فنی) درصد نمرات (توسط مدیرعامل یا مدیر 80قبولی در آزمون مربوط با کسب حداقل - 1

داشتن مجوز فعالیت دائم در حمل و نقل جاده اي - 2

مشـمول 1براسـاس مفـاد مـاده محموالتی کـه پـس از بـارگیري از نظـر ابعـاد و اوزان، :4ماده

شرایط و ضوابط این دستورالعمل باشند، صرفاً باید توسط شرکت هـاي حمـل و نقـل داراي مجـوز

حمـل و نقــل ترافیکـی از ســازمان حمـل و نقــل و پایانـه هــاي کشـور (شــرکت هـاي حمــل و نقــل

شوند.ترافیکی) و با بارنامه و پروانه عبور مربوط صادر شده توسط آن ها ، جا بجا

شرکت هاي حمل و نقل بین المللی که به جابه جایی محموله ها ترافیکی مبـادرت مـی تبصره:

ورزند، در صورت دارا نبودن مجوز حمل و نقل ترافیکی موظفند با همکاري یک شرکت حمـل و

یـن نقل ترافیکی، محموله را در قلمرو کشور ایران در قالب مفاد این دستورالعمل حمل نماینـد. در ا

حالت صدور بارنامه داخلی الزامی نیست.

Page 58: Phase 1 Report

58

سازمان حمل و نقل و پایانه هاي کشور می تواند بخشـی از فعالیـت هـاي اجرایـی ایـن :5ماده

دستورالعمل به جـز مقـررات فصـل دهـم را بـه انجمـن شـرکت هـاي حمـل و نقـل فـوق سـنگین و

ترافیکی واگذار و بر فعالیت آن ها نظارت نماید.

Page 59: Phase 1 Report

59

دوم فصل

مستند سازي فرآیند موجود حمل بارهاي ترافیکی

Page 60: Phase 1 Report

60

مقدمه -2-1

یندهاي اداري و اجرائی حمل بارهاي ترافیکـی بـا توجـه بـه آفربه معرفی فصل دوم این گزارش

مقررات حاکم و تجربیات متعدد حاصل شده از حمل قطعات مورد نیاز براي احـداث مجتمـع هـاي

بهبود در قوانین و مقررات و رویه ها منوط به یـک رویکـرد سیسـتمی میپردازد. هرگونه یپتروشیم

.استبه وضعیت موجود

گـام اساسـی کـه ترکیبـی از اقـدامات میـدانی و اقـدامات اداري اسـت 7در ابتدا فرایند حمل به

شکسته میشود، البته با رعایت توالی عملیات. سپس جزئیات هـر مرحلـه مـورد بحـث قـرار میگیـرد.

در همـه -جابجائی محمولـه -ذکر است که وزن اقدامات اداري و فنی الزم براي پیشبرد کارشایان

گامها یکسان نمیباشد ولی معرفی گامها تنها بر اسـاس موقعیـت آنهـا در زنجیـره فعالیتهـا بـه شـفاف

سازي توضیحات کمک خواهد نمود.

ي هفـت گانـه و نیـز تجربیـات با استناد به شرح اقدامات الزم در هر یـک از گامهـا دربخش بعد

مشاور تنظیم کننده این گزارش پیشنهادات مشخصی بـراي تسـهیل جابجـائی بارهـاي غیـر متعـارف

معرفی خواهد شد.

Page 61: Phase 1 Report

61

اجرایی حمل بارهاي ترافیکی –فرآیند اداري -2-2

مسایل اداري و اجرایی با هم ادغام و بصورت زیر است:این فرآیند در

شروع

پایان

دریافت پروانه / اجازه عبور

2-2 -1

بارگیري

2-2 -2

توزین

2-2 -3

شروع حمل

2-2 -4

هماهنگی عبور

2-2 -5

پایان حمل

2-2 -6

تخلیه

2-2 -7

Page 62: Phase 1 Report

62

دریافت پروانه / اجازه عبور -2-2-1

صـادر زیـر ترافیکی با توجه به شرایط محموله (وزن + ابعاد) تحـت عنـاوین محمولهمجوز تردد

می گردد.

پروانه عبور -1

اجازه نامه -2

اقدام به اخذ

متر 5/4 >ارتفاع >متر 6

رمت 6/2 >عرض >متر 5

متر 5/16 >طول >متر 30

تن 40 >وزن >تن 96

تعیین مشخصات محموله

ترافیکی

بله

خیر صدور پروانه

صدور مجوز

Page 63: Phase 1 Report

63

شرایط صدور پروانه عبور -2-2-1-1

متر 5 تا متر 60/2 بین عرض -1

متر 85/5 تا متر 50/4 بین ارتفاع -2

متر 30 تا متر 50/16 بین طول -3

تن 96 تا تن 40 بین وزن -4

و دفتر مرکزي انجمن ترافیـک وزارت راه صـادر پروانه عبور در مراکز استان«

»می گردد

یمراحل صدور پروانه عبور بارهاي ترافیک - 1-2جدول

سازمان حمل و نقل استان ) نقل متقاضی (نماینده شرکت حمل و مرحله

مراجعه نماینده شرکت 1

ارائه مدارك الزم 2

دریافت و کنترل مدارك و مشخصات 3

فنی

اقص و اشکاالت مداركاعالم نو 4

رفع نواقص اعالم شده 5

ورود اطالعات به سیستم 6

صدور پروانه عبور 7

اعالم هزینه به متقاضی 8

مراجعه به بانک و واریز وجه اعالم شده 9

ارائه فیش واریز شده 10

تأیید پروانه عبور صادر شده و ممهور 11

نمودن آن

ادر شدهتحویل پروانه عبور ص 12

بایگانی نسخه دوم مدارك 13

Page 64: Phase 1 Report

64

روانهتقاضاي پ

مراجعه نماینده شرکت به سازمان

حمل و نقل استان وارائه مدارك الزم

و دریافت

بررسی مدارك

توسط سازمان

ورود اطالعات به سیستم

جهت صدور پروانه

مراجعه نماینده شرکت

جهت واریز وجه به بانک

تأیید پروانه عبور و ممهور

نمودن آن توسط سازمان

تحویل به شرکت

در صورت

موجود نواقص

نقصی وجود ندارد

و نقل اعالم هزینه به شرکت حمل

ارائه فیش واریز شده

نسخه اول

نسخه دوم

بایگانی سازمان

Page 65: Phase 1 Report

65

مرحله اول: مراجعه نماینده شرکت

عامل: متقاضی(نماینده شرکت حمل و نقل)

فرآیند:

شرکتهاي حمل و نقل جهت حمل بارهاي ترافیکی باید به سـازمان حمـل و نقـل اسـتان مراجعـه

ند.ینماکنند و مجوز مربوطه را کسب

نکات:

شود که ابعاد آنها خـارج از ابعـاد اسـتاندارد وغیـر قابـل بارهاي ترافیکی، به بارهاي اطالق می-1

ترافیکی) باشد ولی بنا به شرایط نـاگزیر از حمـل آنهـا هسـتند، در نتیجـه بایـد از از لحاظتفکیک (

سازمان حمل و نقل مجوزهاي الزم را کسب کنند.

توان پروانه عبور را به نام شـخص راننـده صـادر کـرد، سیله نقلیه، میدر صورت خالی بودن و-2

شود. در صورتیکه وسیله نقلیه حامل بار باشد، پروانه عبور به نام شرکت صادر می

مرحله دوم: ارائه مدارك الزم

عامل: متقاضی (نماینده شرکت حمل و نقل)

فرآیند:

هاي مربوطـه+فرم درخواسـت تکمیـل شـده و در هبراي دریافت پروانه عبور، متقاضی باید بارنام

صورت نیاز سایر مدارك مربوطه را به سازمان ارائه نماید.

نکات:

متقاضی باید فرم درخواست تکمیل شده را تحویل سازمان دهد.-1

بارنامه و فرم درخواست باید توسط یک شرکت صادر شده باشد.-2

فنی مرحله سوم: دریافت و کنترل مدارك و مشخصات

عامل: سازمان حمل و نقل استان

فرآیند:

Page 66: Phase 1 Report

66

در این مرحله پس از دریافت مدارك، مسئولین صدور پروانه عبـور(در اداره ایمنـی و ترافیـک)

نمایند تا از صحت آنها اطمینان حاصل کنند. اقدام به کنترل و برسی مدارك ارائه شده می

نکات:

ند از:شوند عبارت مواردي که در این مرحله کنترل می

کنترل اینکه بارنامه و فرم درخواست حتماً توسط یک شرکت صادر شده باشد.-1

اگر بار داراي شرایط غیر متعارف باشد، متقاضی باید تائیدیه صاحب کاال یا عکـس محمولـه -2

پس از بارگیري را نیز ارائه نماید.

ته باشد.مشخصات فنی وسیله نقلیه انتخاب شده با وضعیت محموله مطابقت داش-3

مرحله چهارم: اعالم نواقص و اشکاالت مدارك

عامل: سازمان حمل و نقل استان

فرآیند:

مسئولین صدور پروانه عبور پس از مشاهده نواقص و اشکاالت موجود باید متقاضی را از وجـود

آنها مطلع کنند تا جهت رفع آنها اقدام کند.

مرحله پنجم: رفع نواقص اعالم شده

ضی (نماینده شرکت حمل و نقل)عامل: متقا

فرآیند:

متقاضی، باید جهت رفع نواقص اعالم شده، اقدامات الزم را انجام دهد.

مرحله ششم: ورود اطالعات به سیستم

عامل: سازمان حمل و نقل استان

فرآیند:

پس از تکمیل مدارك، جهت صدور پروانه عبور، باید اطالعات وارد سیستم شود.

Page 67: Phase 1 Report

67

ور پروانه عبورمرحله هفتم: صد

عامل: سازمان حمل و نقل استان

فرآیند:

در این مرحله، با توجه به اطالعات وارد شده به سیستم (مبـداء، مقصـد، وزن، ابعـاد، نـوع وسـیله

شود. نقلیه و محموله)، پروانه عبور صادر می

مرحله هشتم: اعالم هزینه به متقاضی

عامل: سازمان حمل و نقل استان

فرآیند:

سـاس پروانـه عبـور صـادر شــده، هزینـه محاسـبه شـده و بــه متقاضـی جهـت پرداخـت اعــالم برا

گردد. می

مراجعه به بانک و واریز وجه اعالم شده : مرحله نهم

عامل: متقاضی (نماینده شرکت حمل و نقل)

فرآیند:

گیرد. متقاضی با مراجعه به بانک مبلغ اعالم شده را واریز و فیش آنرا تحویل می

رائه فیش واریز شدها له دهم:مرح

عامل: متقاضی (نماینده شرکت حمل و نقل)

فرآیند:

شرکت پس از واریز وجه باید فیش واریزي را به سازمان تحویل دهد.

مرحله یازدهم: تأیید پروانه عبور صادر شده و ممهور نمودن آن

عامل: سازمان حمل و نقل استان

Page 68: Phase 1 Report

68

فرآیند:

به تأیید مقام مسئول (مدیر یا معاون) برسد و ممهـور بـه مهـر سـازمان پروانه عبور صادر شده باید

شود.

مرحله دوازدهم: تحویل پروانه عبور صادر شده

عامل: سازمان حمل و نقل

فرآیند:

شود. در این مرحله، پروانه عبور صادر شده به متقاضی تحویل داده می

مرحله سیزدهم: بایگانی نسخه دوم مدارك

ن حمل و نقلعامل: سازما

فرآیند:

شود. پس از پایان کار، نسخه دوم مدارك، در سازمان بایگانی می

شرایط صدور اجازه نامه - 1-2- 2-2

جهـت تـردد در محورهـاي زیـر کلیه محموالت ترافیکی در صورت داشتن یکی از مشخصـات

رت صـادر مـی جاده اي کشور با صدور اجازه نامـه کـه فقـط در مرکـز اداره ایمنـی و ترافیـک وزا

گردد مجاز به عبور می باشند.

متر 5 بیش از عرض - 1

متر 6 بیش از ارتفاع - 2

متر 30 بیش از طول - 3

تن 96 بیش از وزن - 4

Page 69: Phase 1 Report

69

ریزي و کنترل امور مربـوط بـه حمـل و نقـل بارهـاي سـنگین و نامه، برنامه هدف از صدور اجازه

بعـاد و اوازن آنهـا از میـزان مجـاز در مقـررات حمـل و نقـل بـار در فوق سنگین و حجیم است که ا

نماید. راههاي کشور تجاور می

یعبور بارهاي ترافیک مجوزمراحل صدور - 2-2جدول

مرحله متقاضی

)(نماینده شرکت حمل و نقل

حمل و راهداري و سازمان

جاده اينقل

(دفتر ایمنی و ترافیک)

راهداري و سازمان

اده اي جحمل و نقل

(دبیرخانه)

مراجعه نماینده شرکت 1

ارائه مدارك الزم 2

3

رفع نواقص اعالم شده 4

نامه تهیه پیش نویس اجازه 5

امضاء پیش نویس 6

آن تاییدپیش نویس و پتای 7

ارسال اجازه نامه به دبیرخانه 8

9 ارائه فیش بابت هزینه صدور

اجازه نامه

10 تحویل اجازه نامه به

متقاضی

Page 70: Phase 1 Report

70

مجوز تقاضاي

ارائه مدارك

ت و دریاف

بررسی

نقص وجود دارد

تهیه پیش نویس

اجازه نامه و امضاء

ارسال اجازه نامه

به دبیرخانه

تحویل اجازه نامه

به متقاضی

نقصی وجود ندارد

تایپ پیش نویس

ارائه فیش بابت هزینه

توسط شرکت

Page 71: Phase 1 Report

71

مرحله اول: مراجعه نماینده شرکت

(نماینده شرکت حمل و نقل) عامل: متقاضی

فرآیند:

هاي شرکتهاي حمل و نقل جهت حمل بارهاي ترافیکی ویژه باید به سازمان حمل و نقل و پایانه

نمایند.کشور (دفتر ایمنی و ترافیک) مراجعه و مجوز مربوطه را کسب

نکات:

شود که غیر قابل تفکیک بوده و از نظر ابعـاد واوازن خـارج از ارهاي ویژه به بارهاي اطالق میب

باشند و داراي شرایط خاص براي حمل هستند. میزان مجاز مقررات سیستم صدور پروانه عبور می

مرحله دوم: ارائه مدارك الزم

عامل: متقاضی

فرآیند:

ه، متقاضی باید مدارك ذیل را ارائه نماید:نام جهت دریافت اجازه

شود) فرم درخواست کتبی( توسط متقاضی تکمیل می -

بارنامه مربوطه -

نامه صاحب کاال -

مرحله سوم: دریافت مدارك و کنترل آنها

فتر ایمنی و ترافیک)دهاي کشور ( عامل: سازمان حمل و نقل و پایانه

فرآیند:

نامه، پس از دریافـت مـدارك، اقـدام بـه کنتـرل و بررسـی اجازه در این مرحله، مسئولین صدرو

کنند. نمایند و اشکاالت و موارد ناقص را به متقاضی اعالم می آنها می

نکات:

شوند عبارتند از: که در این مرحله کنترل می مواردي

Page 72: Phase 1 Report

72

کنترل اینکه بارنامه و فرم درخواست حتماً توسط یک شرکت صادر شده باشد. -

داراي شرایط غیر متعارف باشد، متقاضی باید تأئیدیه صاحب کاال یـا عکـس محمولـه اگر بار -

پس از بارگیري را نیز ارائه نماید.

مشخصات فنی وسیله نقلیه انتخاب شده با وضعیت محموله مطابقت داشته باشد. -

مرحله چهارم: رفع نواقص اعالم شده

عامل: متقاضی

فرآیند:

جهت رفع نواقص انجام و مجدداً به سازمان مراجعه کند. زم رامتقاضی باید اقدامات ال

نویس اجازه نامه مرحله پنجم: تهیه پیش

هاي کشور (دفتر ایمنی و ترافیک) عامل: سازمان حمل و نقل و پایانه

فرآیند:

نمایند. نویس مربوطه را تهیه می پس از تأیید مدارك، مسئولین صدور اجازه نامه، پیش

نویس شامضاء پی مرحله ششم:

هاي کشور (دفتر ایمنی و ترافیک) عامل: سازمان حمل و نقل و پایانه

فرآیند:

پیش نویس تهیه شده باید به تأیید مدیران یا معاون مربوطه برسد

مرحله هفتم: تایب پیش نویس و تأیید آن

ةاي کشور (دفتر ایمنی و ترافیک) عامل: سازمان حمل و نقل و پایانه

فرآیند:

Page 73: Phase 1 Report

73

در این مرحله پـیش نـویس تأییـد شـده، تایـپ و سـپس توسـط مـدیر یـا معـاون مربوطـه امضـاء

گردد. می

مرحله هشتم: ارسال اجازه نامه به دبیرخانه

ةاي کشور (دفتر ایمنی و ترافیک) عامل: سازمان حمل و نقل و پایانه

فرآیند:

گردد ارسال می در این مرحله، اجازه نامه جهت ثبت و تخصیص شماره به دبیرخانه

نکات:

شود، جهت پلیس راه، شرکت حمل کننده، بایگـانی و دفتـر اجازه نامه در چهار نسخه صادر می

شود. ایمنی و ترافیک، در ضمن به تعداد استانهاي در طول مسیر نیز یک نسخه فکس می

مرحله نهم: ارائه فیش بابت هزینه صدور اجازه نامه

عامل: متقاضی

فرآیند:

باید هزینه صدور اجازه نامه را که از طرف سازمان به وي اعالم شده به حساب سـازمان متقاضی

واریز و فیش واریزي را به سازمان ارائه نماید.

مرحله دهم: تحویل اجازه نامه به متقاضی

هاي کشور (دبیرخانه) عامل: سازمان حمل و نقل و پایانه

فرآیند:

گیرد. ا از دبیرخانه تحویل میمتقاضی با ارائه فیش، اجازه نامه ر

Page 74: Phase 1 Report

74

بارگیري -2-2-2

رویه فنی بارگیري محموالت ترافیکی

تعیین تعداد محور مورد نیاز بوژي براساس وزن قطعه آماده حمل -1

داشته ها

وزن کل قطعه

تن) 5/3تا 3وزن مرده هر محور بوژي (

تن (وزن مرده بوژي + وزن بار) 18وزن مجاز بار محوري

تن به جـز محـور بنـدرعباس بـه انـار یـزد 18زن بار محوري در تمام مسیرهاي جاده اي کشور (و

تن می باشد) 15که

طول قطعه

متر (یک متر و پنجاه سانتی متر) 50/1طول بوژي فاصله هر محور بوژي

مثال

متر است. 15طول بوژي ده محور

عرض قطعه

اراي عرض هاي متفاوت هستند)متر (مارك هاي مختلف د 4تا 3عرض بوژي بین

سنتر وزنی قطعه

سنتر طولی قطعه

سنتر طولی بوژي

تعداد پایه هاي نگهدارنده قطعه (سدل ها)

فاصله پایه هاي نگهدارنده قطعه (سدل ها)

Page 75: Phase 1 Report

75

مدیر فنی شرکت حمل و نقل با در نظر گرفتن داشته هـاي فـوق نحـوه قـرار گـرفتن قطعـه را بـا

تعیـین کننـده حـد مجـاز بـار محـوري مـورد تأییـد اداره ایمنـی و ترافیـک توجه به رعایت جـداول

وزارت راه محاسبه و اعالم می دارد.

مهمترین عوامل

سنتر وزنی و طولی قطعه آماده حمل با سنتر طولی بوژي معیار محاسبه قرار می گیرد.

ن قسـمت قطعـه جهت ایمن ترین شرایط حمل محاسبات به شکلی انجام می گیرد تا سنگین تـری

آماده حمل بر روي محورهاي جلو بوژي قرار گیرد.

توزین -2-2-3

پس از بارگیري که بعضاً بدون مطالعه علمی فنی انجام می شـود. بارهـا مشـاهده گردیـده انجـام

عملیات توزین که به یک روز زمان نیاز دارد بعلت عـدم رعایـت مـوارد فنـی در نحـوه بـارگیري و

با توجه به شرایط قانونی منجر به توقف هاي طوالنی می گردد. تأیید نشدن توزین

قدم اول

پس از حصـول اطمینـان از مطابقـت جـداول و منـدرجات پروانـه عبـور جهـت شـروع حرکـت

انجام می شود. زیرعملیات

شرکت حمل و نقل: نماینده سازمان پایانه هاي بار و پلیس راه منطقه حوزه استحفاظی مبـداء -1

براي انجام توزین مطلع می نماید. حرکت را

توزین توسط نماینده سـازمان پایانـه هـاي بـار بـا حضـور و نظـارت مـأمور پلـیس راه مطـابق -2

مندرجات پروانه عبور بوسیله دستگاه تـوزین دیجیتـالی دسـتی یـا معمـولی در شـرایط مناسـب بایـد

انجام شود.

ه در طول فاصله محوري ناوگـان در حـال (هم سطح بودن محدوده محل توزین با دستگاه مربوط

یک متر و پنجاه سانتی متر) 50/1توزین حدود

)1-2عکس توزین بصورت جداگانه براي هر محور انجام می گیرد. (

Page 76: Phase 1 Report

76

در صورت مطابقت توزین با مندرجات پروانه عبـور صورتجلسـه تـوزین نوشـته و پـس از تاییـد

حمل کننده) شروع حرکت بالمانع اعالم می گردد.نمایدگان حاضر (پایانه بار، پلیس راه، شرکت

توزین هر محور - 1-2عکس

عدم مطابقت توزین با مندرجات پروانه عبور

مجموع وزن بار محوري در کل با مندرجات پروانـه عبـور مطابقـت داشـته امـا بـار محـوري -1

تن) تجاوز نمایند. 15یا 18تعدادي از محورها از حد مجاز بار محوري (

در این حالت با جا به جا نمودن قطعه آماده حمل روي سطح وسیله حمل کننده رفـع اشـکال در

باشد. بار مجاز محوري امکان پذیر می

در صورتیکه مجموع وزن بار محوري در کل با مندرجات پروانه عبور مطابقت نکند: -2

ه کـردن محـور رفـع مشـکل الف: اگر قطعه آماده حمل بوسیله بوژي بارگیري شده باشد با اضاف

امکان پذیر می باشد در غیر اینصورت قطعاً در انتخاب وسیله حمل باید تجدیدنظر گردد.

جهت نظارت بر رعایت محدودیتهاي اعمال شده در پروانه عبور صادره، اقـدام بـه کنتـرل نحـوه

گردد. عبور بار ترافیکی می

Page 77: Phase 1 Report

77

خالصه مراحل

ت حمل و نقلانجام عملیات توزین، توسط شرک - 1

تهیه صورتجلسه توزین و تطبیق با مقررات و تأئید نماینده سازمان - 2

ثبت ساعت عبور و کنترل مندرجات پروانه عبور در طول مسیر توسط - 3

پاسگاه پلیس راه

ارسال پروانه عبور به همراه تخلفات صورت گرفته به سازمان - 4

حمل و نقل استان

وزینمرحله اول: انجام عملیات ت

عامل: شرکت حمل ونقل

فرآیند:

بعد از اینکه شرکت، پروانه عبـور را تحویـل گرفـت جهـت تطبیـق وزن محمولـه بـا منـدرجات

پروانه عبور، باید عملیات توزین انجام شود.

نکات:

محور و به باال باشد، عملیات توزین بـا حضـور نماینـده سـازمان 11در صورتیکه وسیله نقلیه -1

د.گیر انجام می

بنا به صالحدید سازمان و پلیس راه، در طول مسیر نیز ممکن اسـت عملیـات تـوزین صـورت -2

بگیرد.

مرحله دوم: تهیه صورتجلسه توزین

نقل عامل: شرکت حمل و

Page 78: Phase 1 Report

78

فرآیند:

نماینده شرکت باید صورتجلسه عملیات توزین را تنظیم نماید و وزن هر کدام از محورهـا را در

من این صورتجلسه باید به تأئید نماینده سازمان هم برسد).آن ثبت نماید. (در ض

مرحله سوم: تطبیق محموله با مقرارت

عامل: شرکت حمل ونقل

فرآیند:

شرکت حمل و نقل ابعـاد و اوازن محمولـه و وسـیله نقلیـه را بـا منـدرجات پروانـه عبـور تطبیـق

وله با پروانه عبور توسط شـرکت نماید و در صورت عدم تطبیق، اقدامات الزم جهت تطبیق محم می

گیرد. صورت می

مرحله چهارم: تحویل صورتجلسه توزین به سازمان

قلن عامل: شرکت حمل و

فرآیند:

شرکت باید صورتجلسه تهیه شده را براي سازمان حمل و نقل استان ارسال کند.

شروع حمل -2-2-4

مـدارك ذیـل را تحویـل و مجـوز نماینده شرکت حمل کننده ضمن مراجعه به پلیس راه مبـداء

تردد در مسیر را دریافت می نماید.

پروانه عبور -1

صورت جلسه توزین -2

اسکورت ها -3

عوامل همراه (راننده کشنده بـوژي، اپراتـور بـوژي و بقیـه عوامـل بـا امکانـات و مشخصـات -4

)زیرقانونی

Page 79: Phase 1 Report

79

نجام می شود:ا زیربررسی پروانه عبور توسط پلیس راه مبداء طی مراحل

تطبیق مندرجات پروانه عبور با مشخصات (محموله + وسیله نقلیه) -1

شرایط و امکانات ایمنی وسیله حمل کننده -2

شرایط و امکانات ایمنی اسکورت ها -3

در صورت تأیید بررسی بالمانع بودن تردد اعالم و ساعت حرکـت از جلـوي پاسـگاه پلـیس راه

رج می گردد تا با توجه به سرعت مجاز قیـد شـده در پروانـه عبـور، سـرعت مبداء در پروانه عبور د

با مسافت طی شده قابل کنترل باشد.

هماهنگی عبور -2-2-5

(وسیله نقلیه + محموله)متر 6بیش از هماهنگی در مورد ارتفاع -2-2-5-1

شوند)(این نوع محموالت در اصطالح حمل و نقل ترافیکی محموالت برقی نامیده می

متر شامل شرایط ذیل می گردد: 6تردد محموالت با ارتفاع بیش از

مراجعه نماینده شرکت حمل کننـده بـه بـرق منطقـه اي اسـتان، شهرسـتان، ................ مبـداء -1

حرکت

درخواست کتبی عبور از منطقه یاد شده با ذکر مشخصات کامل -2

الف: مشخصات وسیله نقلیه ترافیکی

شخصات محموله ترافیکی ب: م

مقصد مبداء ج: مشخصات مسیر حرکت

درخواست کتبی شرکت حمل کننده با هامش نویسی عالیترین مقام بـرق منطقـه اي بـه اداره -3

ایمنی برق ارسال می گردد.

اداره ایمنی برق محاسبات مالی را با توجه بـه ارتفـاع محمولـه و سـاعات قطعـی بـرق جهـت -4

هزینه را به نماینده شرکت اعالم می دارد. عبور محاسبه و

نماینده شرکت وجه محاسبه شده را واریز و اصل رسـید را بـه اداره ایمنـی بـرق تحویـل مـی -5

نماید.

Page 80: Phase 1 Report

80

رئیس اداره ایمنی طی نامه کتبی با کد رمزدار تمام مناطق تحـت پوشـش را در جریـان قـرار -6

می دهد.

ه به اتفاقـات بـرق منطقـه اي ضـمن ارائـه دسـتور کتبـی نماینده شرکت حمل کننده با مراجع -7

رئیس اداره ایمنی نفرات، ابزار و ماشین آالت مورد نیاز را دریافت و جهت حرکـت اقـدامات الزم

انجام می گیرد.

(مراحل باال براي عبور از محدوده کلیه استانها و شهرستانهاي در طول مسیر بایـد بـه طـور مجـزا

انجام پذیرد)

عابر پیاده هماهنگی در مورد پل -2-2-5-2

ر کلیه مناطق کشور متداول گردیده است.پیاده د در سالهاي اخیر نصب پلهاي عابر

اما متأسفانه عدم هماهنگی ارگانها و سازمانهاي برخوردار از منـافع و مضـار نصـب اینگونـه پلهـا

از 30ر تبصـره مـاده موجب مشکالت فراوانی براي حمل محمـوالت ترافیکـی گردیـده، چنانچـه د

ده است.دستورالعملها و قوانین به طور مستقیم به این معضل اشاره گردی

آن بخش از محدودیت هاي ارتفاع شـامل تونـل هـا، پـل هـاي مربـوط بـه تقـاطع هـاي تبصره:

غیرمسطح و تقاطع هاي راه آهن (گذرگاه ها) در سایت اینترنتی سازمان حمل و نقـل و پایانـه هـاي

جود و به هنگام شده یا از طریق سازمان هاي حمل و نقل و پایانه هاي استان هـا اعـالم مـی کشور مو

شود ولی محدودیت هاي ارتفاع دیگر نظیر لوله هاي آب رسانی، پل هاي عابرپیـاده یـا محـدودیت

هاي ارتفاعی که در محدوده شهري قرار می گیرند، در سایت فوق موجود نبوده و شرکت حمـل و

یکی موظف است قبل از اقدام به تعیین مسیر یا صدور پروانه عبـور نسـبت بـه بررسـی دقیـق نقل تراف

مسیر حمل اقدام نماید.

اما تاکنون فکري براي هماهنگی در نصب پلهاي عـابر پیـاده نشـده. لـذا مشـاهده گردیـده یـک

ز آنهـا مسیر جهت حمل محموالت ترافیکی مـورد بررسـی قـرار گرفتـه، تمـام موانـع دیـده، عبـور ا

Page 81: Phase 1 Report

81

ارزیابی شده، اما در زمان حمل در طول همان مسیر مواجه با پل عابر پیاده اي شده اند کـه در دو یـا

سه روز بعد از بازدید مسیر نصب گردیده شده.

عبور از پلهاي عابرپیاده فرآیند

(فاقد کنارگذر)

مراجعه نماینده شرکت حمل کننده به شهرداري منطقه -1

با درج مشخصات (محموله + وسیله نقلیه) جهت اخذ مجوز عبور درخواست کتبی -2

برآورد هزینه از طرف دفتر فنی شهرداري منطقه و اعالم واریز هزینه -3

(جهت ساخت کنارگذر در صورت وجود فضاي مناسب یا جابجایی پل عابرپیاده)

واریز هزینه و ارائه اصل فیش به شهرداري منطقه و دریافت مجوز -4

ایجاد امکانات جهت احداث کنارگذر یا جابجایی پل عابرپیاده. -5

هماهنگی در مورد گذرگاه راه آهن -2-2-5-3

عبور: فرآیند

مراجعه نماینده شرکت حمل کننده به اداره راه آهن منطقه -1

درخواست کتبی با درج مشخصات (محموله + وسیله نقلیه) جهت اخذ مجوز عبور -2

هبرآورد هزین -3

واریز هزینه و ارائه اصل فیش به راه آهن منطقه -4

مراجعه به واحد اتفاقات راه آهن جهت در اختیار قرار گرفتن نفرات، ابزار (تـراورس جهـت -5

هم سطح شدن اطراف ریل) و ماشین آالت مورد نیاز با توجه به ساعت معین شده از طرف اتفاقـات

راه آهن.

گذرگاه راه آهن با تائید (نماینده راه آهن منطقه، مأمور پلـیس راه تنظیم صورتجلسه عبور از -6

) 2-2حوزه استحفاظی و نماینده شرکت حمل کننده) (عکس

Page 82: Phase 1 Report

82

نحوه عبور محموله ترافیکی از گذرگاه راه آهن - 2-2عکس

هماهنگی در مورد تونل -2-2-5-4

عبور فرآیند

لیه)در صورت مجاز بودن ارتفاع (محموله + وسیله نق

قبل از ورود به تونل -1

متري خروجی تونـل مسـتقر و بـا عالمـات هشـدار دهنـده از ورود 150اسکورت جلو در فاصله

وسائل نقلیه عبوري به تونل جلوگیري می نمایند.

متري ورودي تونل مستقر و بـا عالمـات هشـداردهنده از ورود 100اسکورت عقب در فاصله -2

ل جلوگیري می نماید. وسائل نقلیه عبوري به تون

محموله ترافیکی به تنهایی از وسط تونل عبـور مـی نمایـد. پس از حصول اطمینان از تخلیه تونل

)3-2(عکس

Page 83: Phase 1 Report

83

نحوه عبور محموله ترافیکی از تونل و حصول اطمینان از تخلیه تونل - 3-2عکس

در صورت مجاز نبودن ارتفاع (محموله + وسیله نقلیه)

تونل) (عبور از کنارگذر

فرآیند

بررسی کنارگذر جهت عبور مناسب و ایمن توسط مسئول فنی شرکت حمل کننده -1

در صورت نیاز به بازسازي کنارگذر اقدامات جهت ترمیم انجام می پذیرد. -2

مراجعه نماینده شرکت حمل کننده به اداره راه و ترابري منطقه و ارائه پروانه عبور -3

ــا نماینــ -4 ــور از همــاهنگی ب ــري منطقــه جهــت حضــور در محــل و تأییــد عب ده اداره راه و تراب

کنارگذر

هماهنگی در مورد پل -2-2-5-5

عبور از کنار گذر -الف

عبور فرآیند

بررسی کنارگذر جهت عبور مناسب و ایمن توسط مسئول فنی شرکت حمل کننده -1

می پذیرد.در صورت نیاز به ترمیم و بازسازي اقدامات الزم انجام -2

Page 84: Phase 1 Report

84

مراجعه نماینده شرکت حمل کننده به اداره راه و ترابري منطقه و ارائه پروانه عبور -3

هماهنگی با نماینده اداره راه و ترابـري منطقـه و مـأمور پلـیس راه حـوزه اسـتحفاظی جهـت -4

)6-2و 5-2، 4-2عکس حضور و تأیید عبور از کنارگذر (

ازي شدهکنارگذر بازس - اندیمشک - 4-2عکس

ورودي کنار گذر پل تک تکاب از مسیر اندیمشک به پل دختر - 5-2عکس

کنارگذر بازسازي شده

Page 85: Phase 1 Report

85

کنار گذر پل دختر برجی کنار گذر آماده عبور است - 6-2عکس

عملیات وینچ -ب

تن باشد 96در صورتی که مجموع وزن محموله، بوژي و کشنده بیش از

جام می شودتن) عملیات وینچ ان 28(حداکثر

وینچ فرآیند

مراجعه نماینده شرکت حمل کننده به اداره راه و ترابري منطقه و ارائـه پروانـه عبـور بـا درج -1

موافقت عملیات وینچ

درخواست کتبی نماینده شرکت حمل کننده جهت انجام عملیات وینچ با مشخصـات کامـل -2

(محموله + وسیله نقلیه)

ره راه و ترابري براي بازدید از امکانات وینچهماهنگی با نماینده ادا -3

در صورت تأیید ابزار و دستگاه وینچ بـا حضـور نماینـده اداره راه و ترابـري منطقـه و مـأمور -4

پلیس راه حوزه استحفاظی پل مربوطه عملیات وینچ به شرح ذیل انجام می شود:

خروجی دهانه پـل مسـتقر و بـا متري 150. اسکورت جلو با هدایت مأمور پلیس راه در فاصله 1

عالئم هشداردهنده مانع ورود خودروهاي عبوري به روي پل می شود.

Page 86: Phase 1 Report

86

متري ورودي دهانـه پـل مسـتقر و بـا 150. اسکورت عقب با هدایت مأمور پلیس راه درفاصله 2

عالئم هشداردهنده مانع ورود خودروهاي عبوري به روي پل می شود.

را تا قبل از منطقه ورود به پل هدایت می نماید. . کشنده، بوژي حامل محموله3

. کشنده بوژي از مال بند هدایت کننده بوژي جدا و به تنهایی به طـرف مقابـل پـل منتقـل مـی 4

گردد.

) پـس از اسـتقرار 8-2و 7-2. در صورتی که کشنده بوژي مجهز به سیستم وینچ باشد (عکس 5

تصال بکسـل مناسـب بـه مـال بنـد هـدایت کننـده بـوژي در طرف مقابل پل بوسیله دستگاه وینچ و ا

کیلـومتر بـوژي حامـل محمولـه را بـه 5مستقر در سمت دیگر پل در نهایت رعایت ایمنی با سرعت

تنهایی بدون توقف از روي پل به وسیله بکسل متصل به دستگاه وینچ بـه سـمت مقابـل پـل هـدایت

می نمایند.

اضر (نماینـده اداره راه و ترابـري، پلـیس راه و نماینـده . جریان عبور صورتجلسه و مأمورین ح6

شرکت) شرح عبور را تأیید می نمایند.

کشنده مجهز به سیستم وینچ - 7- 2عکس

Page 87: Phase 1 Report

87

سیستم وینچکشنده مجهز به - 8- 2عکس

تخلیه و بارگیري مجدد -ج

یــل در صــورتیکه محمــوالت ترافیکــی در حــال حمــل داراي تــوان حرکتــی باشــند (بلــدوزر، ب

مکانیکی، لودر و غیره)

استفاده می کرد: زیربراي عبور از روي پل هاي داراي محدودیت وزنی از روش

مراجعه نماینده شرکت حمل و نقل به اداره راه و ترابري منطقه -1

درخواست عبور وسیله نقلیه از پل بدون محموله -2

ر منطقه هماهنگی با نماینده اداره راه و ترابري جهت حضور د -3

وسیله نقلیه حمل کننده در محل مناسب (سکوي تخلیـه و بـارگیري) محمولـه را تخلیـه و بـه -4

تنهایی از روي پل عبور می نماید.

طرف مقابل پل در محل مناسـب مجـدداً بـر روي وسـیله محموله از کنار گذر پل عبور و در -5

نقلیه بارگیري می شود.

اداره راه و ترابري و نماینـده شـرکت حمـل کننـده تأییـد مـی مراتب فوق صورتجلسه مأمور -6

نمایند.

Page 88: Phase 1 Report

88

هماهنگی در مورد عرض -2-2-5-6

متر 6تا 4 عرض بین -الف

عبور فرآیند

مراجعه نماینده شرکت به پاسگاه پلیس راه حـوزه اسـتحفاظی مبـداء حرکـت و ارائـه پروانـه -1

عبور

در اختیار گرفتن مأمور و خـودرو جهـت عبـور در هماهنگی با فرماندهی پاسگاه پلیس راه و -2

مناطق خطرآفرین.

مراحل درخواست همراهی مأمورین در هر حوزه استحفاظی بصورت جداگانه انجام می پذیرد.

(بدون مجوز پاسگاه پلیس راه حـوزه اسـتحفاظی ورود محمـوالت ترافیکـی بـه حـوزه مربوطـه

ممنوع می باشد)

متر 6بیش از عرض -ب

عبور ندفرآی

مراجعه نماینده شرکت حمل و نقل به پاسگاه پلیس راه حوزه استحفاظی مبداء و ارائه پروانـه -1

عبور

هماهنگی با فرماندهی پاسگاه پلیس راه و در اختیار گرفتن مأمور و خـودرو جهـت همراهـی -2

)الف و ب -9-2در طول مسیر (عکس

متر بدون همراهی پلیس راه ممنوع می باشد. 6تردد وسایل نقلیه ترافیکی با عرض بیش از

(بدون مجوز پاسگاه پلـیس راه حـوزه اسـتحفاظی ورود محمـوالت ترافیکـی بـه حـوزه مربوطـه

ممنوع می باشد)

Page 89: Phase 1 Report

89

الف

ب

متر 6حضور مأمورین پلیس راه جهت همراهی محموالت ترافیکی با عرض بیش از -9- 2عکس

هماهنگی در مورد طول محموله -2-2-5-7

کلیه محموالت ترافیکی که در هنگام بارگیري میزان بیرون ماندگی بار از مرکز آخـرین محـور

وسیله نقلیه خارج از محدوده مجاز باشد باید توسط وسیله نقلیه مخصـوص بـارگیر منفصـل (پایـپ)

) 10-2بارگیري شود که در محورهاي جلوداري صفحه گردان باشد. (عکس

Page 90: Phase 1 Report

90

غیر مجاز باید محور جلو داراي صفحه گردان باشد. براي طولهاي -10-2عکس

متر) 40(طول بیش از

متر نیاز بـه وسـیله نقلیـه مخصـوص بـارگیر منفصـل 40حمل محموالت ترافیکی با طول بیش از

)11-2(پایپ) مجهز به صفحه گردان در محورهاي جلو و عقب می باشد. (عکس

باید هر دو محور جلو و عقب داراي صفحه گردان باشد. متر باشد 40اگر طول بیش از -11-2عکس

تذکر مهم:

سانتی متر است. 100تا 80ارتفاع بوژي معمولی از سطح زمین بین

یک متر و پنجاه سانتی متر است. 50/1تا 30/1ارتفاع بوژي مجهز به صفحه گردان از سطح زمین

Page 91: Phase 1 Report

91

بارگیري (پایپ بوژي) فرآیند

تفاوت ارتفاع -1

قرار گرفتن قطعه روي دو صفحه گردان نیاز به محاسبات فنی دقیق دارد. -2

(عوامل حمل این گونه قطعات باید از تجربه کافی در حمل و نقل ترافیکی با شرایط منفصـل را

داشته باشند.)

محورهاي عقب بوژي پایپ باید مجهز به سکوي مناسـب بـراي مسـتقر شـدن اپراتـور بـوژي -3

باشد.

ژي پایپ باید مجهز به سیستم ارتباطی بی سیم جهت ارتباط راننده بوژي با اپراتـور بـوژي بو -4

مستقر در انتهاي محورهاي عقب باشد.

تردد فرآیند

ضمن حاکم بودن تمام موازین قانونی در خصوص حمل محموالت ترافیکی رعایت موارد ذیل

الزامی است.

رار گیرد. مسیر حرکت روزانه باید مورد بازدید ق -1

شـکل Uدرجـه و قـوس هـاي 90عبور از قوس هاي جاده با زاویه هاي مختلـف مخصوصـاً -2

محاسبه و شرایط عبورمشخص گردد.

توقفگاه بعدي مشخص و در صورت نیاز ترمیم و ساخته شود. -3

در صورت نیاز به مسدود نمودن مسیر جهت تردد محموله منطقه مشخص گردد. -4

تذکر مهم:

متر در طـول مسـیر جـاده اي بـا نظـارت و همکـاري 40دد محموالت ترافیکی با طول بیش از تر

مأمورین پلیس راه امکان پذیر می باشد.

هماهنگی با پلیس راه منطقه در مورهاي قبلی آورده شده است.

Page 92: Phase 1 Report

92

پایان حمل -2-2-6

پل ها، تونل هـا و ،ذرتحویل یک نسخه از پروانه عبور و صورتجلسه هاي عبور از موانع (کنارگ

غیره) به آخرین پاسگاه پلیس راه حوزه استحفاظی

تخلیه -2-2-7

تخلیه محموالت ترافیکی فرآیند

. مراجعه نماینده شرکت حمل کننده به کارفرما مستقر در محل تخلیه (سایت)1

. هماهنگی با نماینده کارفرما جهت مراحل تخلیه 2

تخلیـه (سـایت) جهـت حصـول اطمینـان از عـدم وجـود موانــع . بازدیـد مسـیر ورود بـه منطقـه 3

ارتفاعی، بررسی قوس هاي منتهی به محله تخلیه از نظر امکـان چـرخش وسـیله نقلیـه + محمولـه در

محوطه سایت

. در صورت نیاز به برطرف نمودن موانع هماهنگی جهت رفع آنها با نماینده کارفرما4

ردن آماده نمودن ابزار وسائل مورد نیاز . در صورت تخلیه محموله با روش جک ک5

بهترین شرایط

دي حمل جهت رسیدن قطعه به سایت در زمان آمادگی نصب قطعهنطراحی برنامه زمانب

Page 93: Phase 1 Report

93

فصل سوم

تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر حمل و نقل بارهاي

ترافیکی

Page 94: Phase 1 Report

94

ل بارهـاي ترافیکـی و شاخصـهاي حمـ کیفیت و کمیت عناصر موثر بر 1-3در این فصل ابتدا بخش

عناصر موثر بر اساس ماهیـت و ویژگـی هـاي 2-3در بخش نماید.معرفی می این حوزه را عملکرد

در بخـش خود گروه بندي می شوند و تاثیر آنها بر شاخصهاي عملکرد مورد بحث قرار مـی گیـرد.

قرار می گیرد.مورد بررسی پتانسیلها و محدودیتهاي حمل و نقل بارهاي ترافیکی 3-3

گـروه هـر پیشنهادات مشاور براي تحول در حمل بارهاي ترافیکی به تفکیـک 4-3بخش نهایت در

ن می نماید.بیارا از عوامل و عناصر موثر

تاثیر گذار بر کیفیت، کمیت و اثربخشی ناصرشناسایی ع -3-1

طح عملکـرد نهادهـاي تعامل عناصر موثر در حمـل و نقـل بارهـاي غیـر متعـارف بـر سـ از آنجا که

از شناسایی شاخصهاي عملکـرد ) 2شناسایی عناصر و ) 1قسمت دوبحث را در ،ذیربط اثر میگذارد

جداگانه ادامه میدهیم. بطورلحاظ کمیت و کیفیت

عناصر موثر در حمل بارهاي غیرمتعارف -3-1-1

متفـاوت در حمـل نشـان داده شـده اسـت حـداقل شـانزده نـوع عنصـر 1-3نمودار همانگونه که در

بارهاي غیر متعارف ایفاي نقـش مینماینـد. ماهیـت نقشـها متفـاوت اسـت و سـطوح تصـمیم گیـري

استراتژیک تا عملیاتی را در بر میگیرد. در عمل، تعداد عناصر مشارکت کننـده بسـیار بـیش از ایـن

گی صـورت خواهد بود، چرا که در طول مسیر حمل مـثال بـا چنـدین مرکـز پلـیس راه بایـد همـاهن

پذیرد حال آنکه در فهرست زیر پلیس راه فقط یک بار شمارش شده است. نمونه هـاي دیگـري از

این نوع را میتوان براحتی مشاهده نمود.

شرکت صاحب بار، تجهیزات یا خودرو ترافیکی .1

شرکت حمل کننده .2

شرکت طراحی کننده و سازنده .3

Page 95: Phase 1 Report

95

Page 96: Phase 1 Report

96

عناصر موثر در حمل بارهاي غیر متعارف -1- 3نمودار

از بار ، قطعات یا تجهیزات غیر متعـارفی اسـت کـه بـه سـفارش صـنعت خـاص طراحـی و * منظور

ساخته می شود.

دفتر ایمنی و ترافیک –سازمان راهداري و حمل و نقل جاده اي .4

واحد استانی سازمان راهداري و حمل و نقل جاده اي در طول مسیر حمل .5

نونگذار (دولت، مجلس ... )قا .6

شهرداري هریک از شهرهاي در طول مسیر حمل .7

شرکت برق منطقه اي ذیربط در طول مسیر حمل .8

شرکت مخابرات .9

پلیس راه ذیربط در طول مسیر .10

قوانین و دستورالعملها .11

رویه ها و فرایندها .12

مفاد قرارداد حمل .13

مشخصات زیرساخت در طول مسیر حمل .14

ذینفعان سیستم اطالع رسانی بین .15

اطالعات موجود از مشخصات شبکه راهها (به تفکیک پل، تونل و...) .16

حمل بارهاي غیرمتعارفلحاظ کمیت و کیفیت بهمعرفی شاخصهاي عملکرد -3-1-2

قبل از معرفی شاخصهاي عملکردي به تعریف کمیت و کیفیت می پردازیم. در این گزارش فـرض

یا مقدار آن است پس همانگونه که انتظار مـی رود بایـد بر آن است که کمیت هر چیز معرف میزان

قابل اندازه گیري باشد ولی کیفیت یعنی دستیابی به استانداردهاي از پـیش تعیـین شـده مشـخص بـا

توجه به نیازها و انتظارات مشتریان و منابع موجود در زمینه هایی که کمی سـازي آنهـا امکـان پـذیر

مین زده می شوند.نیست یا به سختی و با واسطه تخ

Page 97: Phase 1 Report

97

در تجزیه و تحلیل کمی وضعیت حمل بارهاي ترافیکی کشور میتوان ابعاد زیر را مـورد توجـه قـرار

داد و اثربخشی اقدامات متحول کننده و بهبود دهنده وضع موجود را بـا کمـک آنهـا انـدازه گیـري

نمود.

حمل بار ترافیکیزمان مدت .1

امدت زمان اخذ مجوز و هماهنگی با نهاده .2

حمل بار ترافیکیهاي هزینه .3

ــاي .4 ــه خودروهـ ــده بـ ــل شـ ــتهالك تحمیـ ــوخت و اسـ ــل سـ ــافی مثـ ــاي اضـ ــه هـ هزینـ

عبوري

وزن حمل شده (بهره وري حمل) .5

در تجزیه و تحلیل کیفی حمل بارهاي ترافیکی کشور می توان به موارد زیر اشاره نمود:

سهولت در حمل و نقل .1

سهولت در اخذ محوزها و هماهنگی با نهادها .2

مرحله طراحی لحاظ گردد.تبدیل بارهاي ترافیکی به بارهاي متعارف در .3

ایمنی محموله، خودرو (هاي) حمل، راننده (گان) و سایرنفرات و تجهیزات مورد استفاده .4

آسیب به زیرساختهاي حساس نسبت به حمل بار غیر متعارف .5

ایمنی عبور و مرور در طول مسیر در طی زمان حمل .6

اهکاهش سطح سرویس ر .7

سالمت بار در بارگیري و حمل و نقل و تخلیه .8

استهالك نیروي انسانی مثل خستگی .9

نیروي انسانی در زمینه حمل و نقل بارهاي ترافیک مهارت .10

ی تبـدیل مـ بـه ک از وصـفی سطح ینمی توان در چندرا اغلب شاخصهاي کیفی ،ارزیابیدر مرحله

نمود.

براي هـر یـک از سـطوح زیـر انـدازه را می توان و کیفیگانه شاخصهاي کمی 15یک از ابعاد هر

مورد ارزیابی مقایسه اي یا روندي قرار داد.آن را گیري نمود و

Page 98: Phase 1 Report

98

جابجایی یک بار مشخص

(مانند مجتمع پتروشیمی) مجموعه بارهاي غیر متعارف مورد نیاز یک پروژه مشخص

(مثال سال) مجموعه جابجایی انجام شده در یک دوره زمانی

سط شاخص براي جابجایی بـار غیـر متعـارف یـک صـنعت مشـخص (مـثال میزان متو

پتروشیمی)

عناصر موثر در حمل بارهاي غیر متعارف و شاخصهاي عملکردي در یک نگاه -3-1-3

عناصر موثر در حمل بارهاي غیر متعارف و شاخصهاي عملکردي را در ارتبـاط بـا یکـدیگر چنانچه

). زیـر بنـایی 2-3ندي محتـوایی حاصـل مـی شـود (نمـودار مورد مطالعه قرار دهیم یک نوع سطح ب

ترین نهادهاي اثرگذار بر حمل بارهاي غیر متعارف در پایین ترین سـطح نمـودار جـاي گرفتـه انـد.

بـر فعالیتهـا، مشخصـات فنـی و محـدودیتها و قابلیتهـاي زیـر سـاخت قانون و دستورالعملهاي حاکم

، داده ها و اطالعات مرتبط با هر یک از عناصـر معرفـی فیزیکی، رویه ها و فرآیندهاي اداري حاکم

را سطح یک می نامیم. شده در این سطح

عناصري که در سطح دو قرار دارند از یکسو در استحکام، عمق و کیفیت عناصـر سـطح یـک تـاثیر

می گذارند و از سوي دیگر بر مبناي محتواي عناصـر سـطح یـک یـا عناصـر سـطح سـه از عملیـات

ار پشتیبانی می کنند، بر حسن انجام کار در حد وظایف خود نظارت می کننـد و از منـافع جابجایی ب

عموم مردم صیانت می نمایند.

عناصر معرفی شده در سطح سه در تعامل با یکدیگر مشخصات بار ترافیکی را تعیین می کننـد و در

حلـه طراحـی و سـاخت، از صورت تعامل مناسب با یکدیگر می توانند با اتخاذ تدابیر خاصی در مر

سختی حمل بار ترافیکی بکاهند.

عناصر معرفی شده در سطح چهار فقط شاخصهاي عملکردي هستند کـه حاصـل تعامـل درون الیـه

.استو میزان توسعه یافتگی عناصر سطح یک 3و 2اي و بین الیه هاي سطوح

Page 99: Phase 1 Report

99

و شاخصهاي عملکردي ارهاي غیر متعارفعناصر موثر در حمل بهرم -2- 3نمودار

طبقه بندي عناصر موثر -3-2

زیـر گـروه سـه در با توجه به نقاط اشـتراك آنهـا توان عناصر موثر در حمل بارهاي ترافیکی را می

.ه و مورد بررسی قرار داددسته بندي نمود

،مدت

ایمنی ،هزینه

،ترافیک ،زیر ساخت

و... راه سطح سرویس

تجهیزات سازنده طراحی و

و... شرکت حمل ، مالک

،راه پلیس ،وزارت راه

... و مخابرات ،منطقه اي برق ، شهرداري

،زیر ساخت مشخصات ،قرارداد

و... داده و اطالعات ،رویه و فرآیند ،العملو دستور قانون

1سطح

2سطح

3سطح

4سطح

Page 100: Phase 1 Report

100

ذینفعان . 1

پشتیبانی کنندگان . 2

زیرساختها. 3

:ذینفعان

حقیقی و یا حقوقی که صاحب بار شناخته میشوند و تبعات ناشـی از تـاخیر درحمـل، کلیه اشخاص

افزایش هزینه هاي حمل و تاخیر در پروژه هاي استفاده کننده از بار ترافیکـی بـه آنهـا برمیگـردد در

این طبقه قرار میگیرند.

بعالوه، چنانچه بـار برد. شرکت حمل کننده بار ترافیکی از جابجایی بار ترافیکی بهره میهم چنین

مورد نظر یک قطعه بزرگ از مجتمعهاي صـنعتی عظـیم نظیـر پتروشـیمی باشـد شـرکتهاي طراحـی

کننده قطعه و سازنده آن نیز ذینفع هستند. عالوه بـر نقـش قطعـه در درآمـد ایـن شـرکتها مشـکالت

همـه منـافع و ناشی از حمل به گونه اي آنهـا را تحـت تـاثیر قـرار میدهـد. امـا بـدین جهـت کـه در

(صاحب بـار) شـراکت ندارنـد مـی توانـد آنهـا را ذینفـع فرعـی ضررهاي محتمل براي ذینفع اصلی

نامید.

: پشتیبانی کنندگان

مـدافع سازمانهاي دولتی که از یکسو تسهیل کننده حمل بارهاي ترافیکـی هسـتند و از سـوي دیگـر

در ایـن )عبـور و مـرور برعهـده آنهاسـت مثال حفظ زیرساختها و ایمنی هستند (منافع عمومی جامعه

گیرند. پلیس راه، شهرداري، شـرکت بـرق منطقـه اي، واحـدهاي تابعـه وزارت راه و طبقه قرار می

بخش هستند.ترابري نمونه هاي برجسته این

: ازیرساخته

می توان به چهار بخش به شرح زیر دسته بندي نمود:ر ترافیکی را بازیرساخت بستر حمل

شامل زیرسـازي، روسـازي، تونـل، پـل، -شبکه راهها و ابنیه فنی آن -فیزیکی زیرساخت )1

روگذر، زیرگذر؛

شامل مجموعه قوانین، آئین نامه ها و دسـتورالعملهاي حـاکم بـر حمـل زیرساخت حقوقی )2

بار ترافیکی و قرارداد هاي مرتبط با حمل بار؛

Page 101: Phase 1 Report

101

بـراي انجـام هماهنگیهـاي شامل مجموعه رویه ها و فراینـدهاي حـاکم زیرساخت فرایندي )3

الزم با سازمانها و نهادهاي پشتیبانی کننده حمل بار ترافیکی؛

شامل داده ها، تجهیزات و سامانه هاي اطالعاتی مـورد اسـتفاده بـراي زیرساخت اطالعاتی )4

پشتیبانی از فعالیتهاي مرتبط با جابجایی بار ترافیکی.

مینماید.طبقه را در یک نگاه معرفی سهنمودار زیر این

طبقه بندي عناصر موثر بر حمل بارهاي ترافیکی -3- 3نمودار شماره

عناصرموثر

ذینفعان

زیرساخت پشتیبانی کنندکان

وزارت راه

پلیس راه

شهرداري

فیزیکی

اطالعاتی

حقوقی

فرایندي

مالک بار

شرکت حمل

شرکت طراحی

شرکت

ذینفعان

پشتیبانی

کنندگان

زیر ساختها

شاخصهاي

عملکرد

عملیاتیارتباط غیر عملیاتی (اداري، حفاظتی، سرویس دهی)ارتباط

Page 102: Phase 1 Report

102

با شاخصهاي عملکردي عناصر موثر در حمل بارهاي غیر متعارفتعاملی ساختار -4- 3نمودار

پتانسیلها و محدودیتهاي حمل و نقل بارهاي غیر متعارف -3-3

اصر موثر در حمل بارهاي غیر متعارف، اثرات شگفت انگیزي بر اقتصـاد کشـور عملکرد مناسب عن

و زندگی مردم می تواند داشته باشد. پروژه هاي متاثر از این نوع حمل هزینه فرصـت بسـیار زیـادي

را به علت طوالنی و نامشخص بودن مدت حمل متحمل می شوند که جامعه را تحت تاثیر قـرار مـی

، فرآینـدها، مقـررات و تجهیـزات و مهارتهـا هاي فیزیکیایه گذاري در زیر ساختدهد. بنابراین سرم

راه برون رفت از مشکالت و محـدودیتهایی اسـت کـه پـروژه هـاي بـزرگ و زیـر بنـایی کشـور را

آنچه که بیش از همه در کشورهاي در حال توسعه توجه تصمیم گیـران را بـه خـود تهدید می کند.

گـذاري در زمینـه زیرسـاختهاي فیزیکـی و تجهیـزات اسـت. حـال جلب می کند ضرورت سـرمایه

آنکه مهارتها، فرآیندها و مقررات جاري نقش پر رنگ تري ایفا می کنند.

علمی و کاربردي مناسـب و عـدم بهـره بـرداري آموزشی صرف به تجربه و فقدان دوره هاي ياتکا

این نوع حمل و نقل عمـل مـی کنـد از تجربیات بین المللی به عنوان یک محدودیت مهم در توسعه

و پرداختن به آن نباید از چشمان تیزبین برنامه ریزان مخفی بماند.

فرآیندهاي اداري کاغذي و سنتی که بطوري طاقت فرسایی انرژي مجریـان و پیمانکـاران حمـل را

چرا کـه از زیر ساختهاي فیزیکی اهمیت کمتـري نـدارد. که صرف خود می نماید بعد دیگري است

کیفیت و کمیت حمل را تحت تـاثیر قـرار مـی دهـد. قـوانین و مقـررات نیـز وضـعیت مشـابه اي بـا

مهارتها و فرآیندها دارد.

حاکم بر جابجایی اوال ایمنی انسان و خودرو را موجب مـی شـود و مناسب قوانین و مقررات وجود

بناهـاي فنـی مربوطـه (پـل، ثانیا حفاظت از راه بعنوان مهمترین زیر ساخت جابجایی و اجزا آن یعنی

حفظ زیر ساخت در شرایط مناسب و پیشگیري از حوادث و سـوانح موجب می شود.تونل و...) را

ستاوردهاي دیگري نیز دارد:د

روانـی ترافیـک بـاري و مسـافري در طـول جـاده هـاي کشـور ایجاد مشکالت کمتر براي جامعـه و

ر زنـدگی روزمـره دجلـوگیري از نامالیمـات عملکـرد دولـت و مردم از بیشتر رضایتمندي موجب

بهره برداري از ظرفیت جابجایی (ناوگـان و زیـر سـاخت) را بـه حـداکثر آنها می شود. عالوه بر آن

Page 103: Phase 1 Report

103

ضمنا بر اقتصادي بودن حمل و نقل بواسطه حذف یـا کـاهش هزینـه هـاي غیـر ضـروري می رساند.

بته شفاف سازي وظایف هر یـک از عوامـل (تصادفات، آسیب به زیر ساختها و... ) اثر می گذارد. ال

اجـراي قـوانین مناسـب تصـویب و موثر بر جابجایی بار و مسافر نیز یکی از دستاوردهاي حاصـل از

است.

پیشنهادهاي بهبود -3-4

ینـد آبـر فر کارشناسـی همراه با مـروري در جابجایی بارهاي ترافیکی این مشاور عملی تجربیات

در حـول تبراي محموالت ترافیکی حاکی از آن است که برنامه ریزي اداري و اجرائی حمل و نقل

لذا تعدادي از پیشنهادات مـا در ایـن زمینـه بـه شـرح زیـر معرفـی میشـود. استاین بخش ضروري

تاثیر مستقیمی بر این بخش از حمـل ونقـل خواهـد يپیشنهاداموارد بدیهی است که هر یک از این

کافی را ایجاد نماید. یتواند اثر بخش یبی مناسب از آنها میداشت و ترک

اقدامات پیشنهادي به تفکیک ذینفعان، پشتیبانی کنندگان و زیرساخت به شرح زیر است:

ذینفعان -3-4-1

واگذاري کار به پیمانکاران حمل و نقل واجد صالحیت) 1

ایمنـی و دفتـر مـثال بررسی عملکـرد شـرکتهاي حمـل و نقـل ترافیکـی توسـط نتایج با توجه به

کـاري شـرکتهاي مربوطـه بررسـی گـردد و کـار بـه قبل از انتخاب پیمانکار حمل سـوابق ،ترافیک

پیمانکار واجد الشرایط واگذار شود.

استفاده از شرکتهاي بازرسی فنی حمل و نقل) 2

از جهـات ترافیکـی در این صورت استانداردهاي داخلی و بین المللی حمـل و نقـل محمـوالت

تـداي کـار مـد در مراحل بارگیري، حمل و تخلیـه از اب نی محموله، کارکنان، محیط...)مختلف (ایم

نظر قرار خواهد گرفت و احتمال بروز وقایع نامطلوب بشدت کاهش می یابد.

Page 104: Phase 1 Report

104

توجیه پیمانکار حمل) 3

،و نماینـده پیمانکـار حمـل مرتبط با موضوع در پروژه اصـلی تشکیل جلسه با مدیر فنی از طریق

و در صـورت نیـاز حمل و نصب مورد بررسی قرار می گیرند ررسی نهایی برنامه زمان بندي جهت ب

حمل رسمیت یابد.و برنامه اعمال شده آخرین تغییرات

لحاظ نمودن برنامه زمانبندي حمل در قرارداد پیمانکار) 4

متعهـد مـی ونی به رعایت و اجراي برنامه با بکـارگیري مفـاد قـان و نقل را حمل این امر پیمانکار

توانـد در براي روشن شدن اهمیت این موضـوع توجـه شـما را بـه یـک تجربـه تلـخ کـه مـی کند.

یـک قطعـه ترافیکـی 82اصالحات سیستم مد نظر قرار گیـرد جلـب مینمـاییم. در بهمـن مـاه سـال

–مربوط به یکی از پـروژه هـاي پتروشـیمی بـارگیري و پـس از صـدور اجـازه نامـه از مسـیر اراك

مورچه خورت و غیره به مقصد عسـلویه مجـوز دریافـت مـی نمایـد عملیـات -دلیجان –سلفچکان

روز در منطقـه دوراهـی 52کیلـومتر در مـدت 410حوزه میدانی شروع می شود پس از طی مسافت

طرق بین نطنز و نائین بعلت عدم امکان عبور محموله متوقف می شود.

بالتکلیفی بعلت مصادف شـدن بـا تعطـیالت نـوروز شرکت حمل کننده پس از ده روز توقف و

از سـایت 28/1/83قطعه یاد شده را جک نموده بوژي را برداشته محل را ترك می نماید در تـاریخ

مسـئولین ،پـس از بررسـی و مربوطه اطالع حاصل می شود قطعـه مـذکور هنـوز بـه سـایت نرسـیده

پروانـه 83وفق می شوند در مرداد مـاه سـال در نهایت با پیگیري هاي مدام مموضوع شدند و متوجه

270مـاه ( 9پـس از 83عبور مجدد براي عبور از مسیر دیگر دریافت نمایند که در شهریور مـاه سـال

روز) قطعه مذکور تحویل سایت می گردد.

)پتروشیمی(توجیه مدیران ذیربط صنعت ) 5

ي الزامی است. مجـوز بـا توجـه براي حمل محموالت ترافیکی اخذ مجوز از وزارت راه و ترابر

به ابعاد و وزن محموله از نـوع پروانـه عبـور یـا اجـازه نامـه اسـت. در ارتبـاط بـا مجوزهـا قـوانین و

Page 105: Phase 1 Report

105

دستورالعمل هایی جهت جلوگیري از مشکالت زمان فعالیـت میـدانی حمـل و نقـل در نظـر گرفتـه

ها خسـارات جبـران ناپـذیري شده که رعایت آنها الزامی است و در مواردي عدم رعایت صحیح آن

را در پی خواهد داشت. بدین منظور مشاور تأکیـد دارد قـوانین و مقـررات حـاکم، قبـل از صـدور

و پیمانکاران حمل کننده برسد. )پتروشیمی(مجوز، به آگاهی مدیران ذیربط صنعت

معضـالت لذا مشاهده گردیده شرکتهاي حمل و نقل بعضاً به اینگونـه قـوانین کـم توجـه بـوده و

عدم رعایت قوانین خاص این بخش بطور عمده متوجه دست اندرکاران صنعت بوده است.

ایجاد واحد مدیریت پروژه هاي حمل و نقل) 6

بررسی هاي انجام گرفته در عرصه جمع آوري اطالعات حمل و نقل داخلـی بـا در نظـر گـرفتن

ر را در ایـن بـاور بـه یقـین رسـانده کـه مشـاو ،فعالیتهاي حوزه میدانی حمل و نقل ترافیکی در ایران

حمـل MCمعضالت سیستم حمل و نقل ترافیکی جاده اي ایجاب می کند یک واحد تحت عنـوان

: اي هدایت امور زیرو نقل بر

مهندسی حمل و نقل. و طراحی

.برنامه ریزي حمل و نقل

حمل و نقل در طول مسیر جاده اينظارت بر.

نی حمل و نقل.بکارگیري شرکتهاي بازرسی ف

از ابتداي طراحی پروژه بصورت فعال در کنار سایر واحدهاي صنعتی به کار گرفته شود.

توسعه و بکارگیري تخصص طراحی مهندسی حمل و نقل) 7

با هدف لحاظ نمودن امکانات و محدودیت هاي حمل و نقل سنگین و فوق سـنگین در طراحـی

عبارتند از:مهندسی حمل و نقل قطعات. اطالعات مورد نیاز واحد طراحی

منطقه اجراي پروژه

سازندگان داخلی و خارجی

نقشه هاي طراحی قطعات سنگین و فوق سنگین

Page 106: Phase 1 Report

106

فعالیتهاي واحد طراحی مهندسی حمل و نقل عبارتند از:

شناسایی آسیبها و تهدیدات ناشی از حمل قطعه تا مقصد

ي روي تجهیـزات حمـل و نقـل و طراحی و تهیه نقشه حمل و نقل (بارگیري، قرار گیر

تخلیه)

بررسی مسیرهاي مبدا از مبادي ورودي و مبادي ساخت داخل به مقصد ( منطقه اجـراي

پروژه )

اعالم حداکثر توان وزنی و ابعادي مسیرهاي قابل استفاده

اعالم محدودیت ها ي ویژه حمل و نقل ترافیکی روي قطعه به واحد طراحی و سـاخت

له طراحی قطعهو مشارکت در مرح

ــع محــدودیت هــا ضــمن رعایــت ــزات در جهــت رف ــات و تجهی طراحــی ایجــاد امکان

.فاکتورهاي ایمنی حمل و هزینه ها

بررسی توان شرکت هاي حمل و نقل داخلی در زمینه طرح مورد نظر.

ارائه مشاوره به واحد طراحی مهندسی پروژه در ارتباط با تقسیم قطعات فوق سنگین بـه

کتر با توجه بـه وزن و ابعـاد جهـت سـهولت در حمـل بـا در نظـر گـرفتن واحدي کوچ

.ظرفیت مسیر حمل

طراحی سدلهاي نگهدارنده قطعات با توجه به امکانات حمـل و نقـل داخلـی و شـرایط

. ایمن سازي قطعه در زمان حمل

ایجاد واحد برنامه ریزي حمل و نقل) 8

عناوین زیر: با هدف

قطعات سنگین و فوق سنگین منطبق با واقعیات برنامه ریزي زمان نصب.

در صورت لزوم مهیا سازي فضايDEPO ( دپو ) جهت قطعات در اطـراف سـایت و

.امکان شرایط شیفت یا حمل داخلی

زیر:برنامه زمانبندي حمل براي هر قطعه با توجه به موارد و اطالعات

Page 107: Phase 1 Report

107

تاریخ استارت حرکت قطعه.

انتخاب بهترین مسیر.

شخصات کـامل مـسیر ( موانع وزنی ، ارتفاعی ، محدودیت هاي عبـور از مراکـز م

.استان ها، شهرستان ها، دهستان هاي طول مسیر ، وضعیت جوي )

ترافیکیشبیه سازي کامپیوتري حمل محموله ) 9

بار ترافیکی در طـول مسـیر مـورد نظـر پـیش حمل که در مرحله یاشکاالت شبیه سازي کامپیوتريبا

راي کاهش مشکالت حتی االمکـان از مرحلـه طراحـی بمی توان شناسایی می گردد و ،اهد آمدخو

آغاز نمود و تهمیدات الزم را از مرحلـه بـارگیري تـا تخلیـه پیشـاپیش برنامـه ریـزي و ساخت قطعه

نمود.

نظارت و پیگیري حملایجاد واحد ) 10

براي سازماندهی و انجام اقدامات زیر:

انه از حرکت قطعه در مسیر و مقایسه با برنامه زمانبندي تهیه گزارش روز.

در صورت مغایرت با برنامه ، اعالم دالیل مغایرت.

بررسـی دالیل مغـایرت در واحـد کـنترل حمـل زیر نظـر مدیـر طــرح حمــل و اقــدام

.براي رفع آنها بصورت روزانه

: قر در مسـیر مجهـز بـه سیسـتم سـازماندهی اکیـپ هـاي مسـت ایجاد امکانات رفع موانع

اقدام جهت آماده سازي کنارگـذرها بـا هـدف :زیرارتباطی تصویري و انجام اقدامات

ماهنگی با ارگان ها و نهادهاي دولتی در مسیر بـراي ه عبور بدون توقف در این مناطق،

.جلوگیري از اتالف وقتبا هدف عبور از موانع

پشتیبانی کنندگان -3-4-2

طه هاي حمل و نقل فاقد تخصص و تجهیزاتحذف واس) 1

Page 108: Phase 1 Report

108

شرکت یا افرادي بدون سابقه میدانی در فعالیت حمل و نقل ترافیکی در شکل واسـطه گـري در

مـی گـردد حوزه فعالیت حمل و نقل دخالت نموده که منجر به مشکالت فراوانی براي کارفرمایـان

ین امـور مـد نظـر قـرار گرفتـه و در انتخـاب لذا مشاور پیشنهاد می نماید قوانین و دستورالعملها در ا

پیمانکار و حمل محموالت ترافیکی از نظرات کارشناسی استفاده نمایند.

ایجاد سیستم ارزیابی پیمانکاران حمل و نقل ترافیکی) 2

بعضاً مشاهده گردیده شرکتهاي حمل و نقل ترافیکی بعلـت عـدم رعایـت اصـول فنـی و مـوارد

فیکی را دچار مشکل نموده و خسارات مالی فراوانی را به کارفرمـا تحمیـل قطعات ترا ،قانونی حمل

بـا نموده اند اما بعلت عدم اطالع کارفرمایـان مجـدداً در پـروژه هـاي دیگـر بکـار گرفتـه شـده انـد.

طراحی و بهره برداري از این سیستم می توان همواره فهرست پیمانکاران معتبـر را در اختیـار عمـوم

داد.عالقمند قرار

استفاده از سیستمهاي الکترونیکی و اینترنتی) 3

زمان دریافت مجوزهـا و مبادلـه اطالعـات بـین عناصـر درگیـر در بکارگیري این سیستمها می تواند

را کاهش دهد. حمل و نقل (وزارت راه، پلیس راه، شرکت حمل و نقل، پتروشیمی و اداره برق)

ساخت زیر -3-4-3

یزیکیزیر ساخت ف -3-4-3-1

بر روي شبکه راه هاسرمایه گذاري .1

سرمایه گذاري روي جاده هـایی کـه بصـورت متـداول بـراي حمـل محمـوالت ترافیکـی مـورد

استفاده قرار می گیرند می تواند هزینه و مدت زمان حمل و نقل محمولـه هـاي ترافیکـی را کـاهش

طقی براي همیشه بر طـرف کنـد. ایـن تعیین مواردي که می تواند موانع را با سرمایه گذاري من دهد.

امــر نیازمنــد مطالعــات فنــی و اقتصــادي اســت کــه مــی توانــد بــا مشــارکت وزارت راه و ترابــري و

سازمانهاي ذینفع صورت پذیرد.

Page 109: Phase 1 Report

109

رفع موانع ارتفاعی برق. 2

میتواند به دو صورت زیر باشد:رفع مانع

ینـد از پایـه هـایی بـا ارتفـاع در کلیه نقاطی که هادي هاي برق عرض جاده را طـی مـی نما .1

متر استفاده گردد. 9بیش از

شرایط خاص کشور با توجه به حجم باالي حمل و نقل از مسیر جاده اي، سرمایه بـر بـودن .2

حمل و نقل، و ارتباط مستقیم توسعه صنعت با حمل و نقل ایجاب می نماید مدیران مـرتبط

هاي برق از طریق کانالهاي زیرزمینـی جهـت روشی را اتخاذ فرمایند تا عبور هادی ،با صنایع

عبور از عرض مسیر جـاده اي مـورد مطالعـه و راهکارهـاي علمـی جهـت برطـرف نمـودن

مسائل فوق در دستور کار قرار گیرد.

زیر ساخت فرآیندي -3-4-3-2

فرایند صدور مجوزمهندسی مجدد .1

جـوز بـا اسـتفاده از فنـاوري پیش بینـی راهکارهـایی بـراي کـاهش زمـان و تـالش بـراي دریافـت م

اطالعات و تجربیات کشورهاي دیگر می تواند به فعالیتهاي حمل بارهاي ترافیکی سرعت بخشید.

تنوع مجوز. 2

بـراي مـثال مجـوز ابعـادي ؛باشـد حسب طبقه بندي بار ترافیکی در انواع مختلـف مجوز می تواند بر

بـراي اضـافه وزن و مجـوز مجـوز وزنـی بارهایی که فقط مشکل طـول و عـرض و ارتفـاع دارنـد و

و هر کدام مقررات خاص خود دارد. ابعـاد غیـر متعـارف ایمنـی و آنهاستهر دو ترکیبی که شامل

ترافیک را به مخاطره می اندازد ولی وزن غیر متعارف بـه زیـر سـاخت و پلهـا آسـیب مـی رسـاند و

با هم فرق کند. میتواند هزینه مجوز ها؛ بنابراین هر دو بیشترین آسیب را داردترکیب

تفویض اختیار صدور مجوز به استانها. 3

Page 110: Phase 1 Report

110

چنانچه هماهنگیهاي درون سازمانی بیشتري در سازمان راهداري و حمـل و نقـل جـاده اي صـورت

تهـران بـراي اخـذ مجـوز از دفتـر ایمنـی و ترافیـک بـه جاي نماینده شرکت حمل و نقل به و پذیرد

از اتالف منابع براي دریافت مجوز جلوگیري خواهـد در این صورت ایداستان مبدا حمل مراجعه نم

شد. در اینصورت اداره ایمنی و ترافیک امور پشـتیبانی اطالعـاتی و فنـی و همـاهنگی بـراي حسـن

انجام کار را برعهده خواهد داشت.

. بررسی صدور مجوزهاي مدت دار4

زمـانی ر شده می توانـد در محـدوده مجوز صادبررسی تجربیات کشورهاي دیگر نشان می دهد که

مـی توانـد روز 14روزه یا اعتبار سه ماهه و بیشتر). مجوز اعتبـار 14خاصی صادر گردد (مثال اعتبار

تـردد مـدت د در نتیجـه شـو روز بسـیج 14با هزینه کمتري ارائه گردد ولی باید تمام امکانات بـراي

می شود. در عوض مجـوز سـه ماهـه محدود روز 14حمل و نقل ترافیکی در جاده به مقدار کمتر از

مجـوز را نـوع با هزینه بیشتري ارایه گـردد. حـال کارفرمـا مـی توانـد بـا صـالحدید خـود می تواند

شاید محدودیت زمان مجوز به عنوان یک عامل فشار بر روي شرکت حمـل موجـب انتخاب نماید.

جنبه هاي مثبت و منفـی ایـن پیشـنهاد افزایش تالش براي کاهش زمان حمل شود. البته براي بررسی

مراجعه شود) 9باید مطالعات الزم صورت پذیرد.(براي اطالعات بیشتر به پیوست

ساخت اطالعاتی زیر -3-4-3-3

تحـت را سه بعد اصلی که انتظار میرود زیرساخت اطالعاتی همراه با ابزارها و نرم افزارهاي مربوطـه

پوشش قرار دهند عبارتند از:

o عات شبکه راههاي کشور براي بررسی کارشناسی مشکالت حمل بار ترافیکیاطال

o اطالعات در مورد پیشروي بار در طول مسیر حمل بسمت مقصد

o اطالعات قوانین و مقررات حاکم بر جابجایی بارهاي ترافیکی

ایـن توانند به خـوبی از عهـده فناوري اطالعات و ارتباطات همراه با سیستمهاي اطالعات مکانی می

کار برآیند، البته طراحی مدلهاي مناسب کسب و کار براي جلوگیري از اتـالف منـابع صـرف شـده

Page 111: Phase 1 Report

111

براي نرم افزار و سخت افزارهی ضروریست. برخی از مصـادیق ابتـدایی از دسترسـی بـه اطالعـات

که در نمونه هاي خارج از کشور مشاهده میشود و پرداختن بـه آن در کشـور مـا بسـیار سـاده اسـت

بارتند از:ع

o ت و اسـکورت پلـیس بـر روي شـبکه اسـکور ، هزینه هاي صدور مجـوز اطالع رسانی

اینترنت

o بر روي سامانه هاي اطالع رسانی زمان الزم براي اخذ مجوزمدت ودن مشفاف ن

o پروانه و هماهنگ کننـده در مسئول صدور به گونه اي که نحوه تماس با اطالع رسانی

را مشخص نماید.و ساعات حضور آنان استانهر

زیر ساخت حقوقی -3-4-3-4

. شفاف سازي زمان منع تردد محموله ترافیکی 1

صـورت ترافیکـی بـه بارهـاي منـع تـردد در دستورالعمل فعلی جابجایی بارهاي ترافیکـی روزهـاي

شفاف مطرح نشده است و در بررسی تجربیات خارج از کشور عکس آن مشاهده شد (بـراي نمونـه

مراجعه شود). بنظر میرسد شفافیت در این زمینه تا حـد زیـادي بـه برنامـه ریـزي 9ره به پیوست شما

حمل قبل از آغاز عملیات جابجایی و حتی در مرحله زمانبندي پـروژه اصـلی اسـتفاده کننـده از بـار

ایـامی را کـه طـی به همین منظور مثال مـی تـوان ترافیکی (مثال مجتمع پتروشیمی) کمک می کند.

متمادي امکان حمل وجود نداشته است مشخص و اعالم نمـود. مثـال زیـر تنهـا بـراي جلـب سالهاي

توجه به این مقوله ارائه شده است:

نمی توانید در زمانهاي زیر محموله ترافیکی را حمل کنید:

روردینف 5اسفند تا 27از

ماه در محورهاي .... دو هفته آخر شهریورتمام روزهاي

در محورهاي ..... در فصل تابستانشنبه تا طلوع خورشید روز هر هفته بهاز ظهر چهارشن

تعطیالت مذهبی

Page 112: Phase 1 Report

112

. اسکورت 2

بارهـاي اسـکورت اشـاره اي بـه کلیـات و جزئیـات "جابجـایی بارهـاي ترافیکـی "در دستورالعمل

، حال آنکه تجربیات ما در حمل بارهـاي ترافیکـی مشـارکت و شده استراه نپلیس ترافیکی توسط

همکاري این دستگاه را نشان میدهد و بررسی تجربیات جهـانی حـاکی از شـفاف بـودن مقـررات و

رجـوع 8ضوابط انجام آن در کشورهاي پیشـرفته دارد. (بـراي اطالعـات بیشـتر بـه پیوسـت شـماره

شود)

. تعادل بار و خودرو3

و هر چـه مرکـز ثقـل بـاالتر تریلر نزدیکتر باشد تعادل بار بهتر می شودبه کف بار هر چه مرکز ثقل

در .یشتر مـی شـود تعادل در هنگام ترمز کردن، شروع حرکت و پیچها باحتمال برهم خوردن رود ب

متـر باشـد بایـد 8/2کشور نیوزلند هر خودرویی که ارتفاع بدنه یـا بـار آن از سـطح زمـین بیشـتر از

(Static Roll Threshold) SRT و از شـرکتهاي معتبـر خودرو و محمولـه آن محاسـبه گـردد

هدف از آن حصول اطمینان از رابطه منطقی بـین وزن و ارتفـاع اسـت کـه موجـب گواهی بگیرد.

بویژه بهنگام عبور از کنار ابنیه بسـیار نزدیـک بـه معبـر (تقریبـا ممـاس) و حفـظ تعادل خودرو و بار

. چگـونگی )مراجعـه شـود 6پیوست براي اطالعات بیشتر به می گردد ( تعادل بهنگام مانور خودرو

این پدیده در ایران نیازمند بررسی و اتخاذ تصمیمهاي مناسب است.

. بازنگري مقررات بارهاي ترافیکی4

در بـازنگري بنظـر میرسـد کـه با بررسی مقررات بارهاي غیر متعارف در سایر کشورها و موارد بـاال

.مقررات حاکم بر حمل بارهاي ترافیکی در کشور ضرورت دارد

سایر -3-4-4

و فرهنگ سازي . آموزش1

Page 113: Phase 1 Report

113

سطح سواد، معلومات و دانش تخصصـی در کارکنـان شـرکتهاي حمـل بـار ترافیکـی تـاثیر ارتقاي

بســزایی در افــزایش بهــره وري خــدمات حمــل و نقــل خواهــد داشــت. ارزیــابی وضــعیت کنــونی

ر مـی رسـد. در ایـن شرکتهاي حمل در طراحی و برنامه ریزي دوره هاي آموزشی بسـیار مـوثر بنظـ

زمینه از تجربیات موجود در خارج از کشور نیز می توان بهره گیري نمود.

آموزش متخصص طراحی قطعات و تجهیزات غیـر متعـارف در مـورد محـدودیتهاي خـاص از غیـر

عادي بودن وزن و ابعاد می تواند آنها را نسبت به موضوع حساس نموده و رعایت مالحظـات حمـل

ی و ساخت محصول را موجب می شود.و نقل در طراح

استفاده از تکنولوژي نوین در تجهیزات حمل و نقل. 2

بررسی مقایسه اي تجهیزات و خودروهاي حمل بار غیر متعـارف در کشـور مـا از نظـر تکنولـوژي،

عمر و... با دنیاي پیرامون ما می تواند دریچه هـاي نـویی را در ایـن زمینـه بگشـاید و شـاید از طریـق

زمینه هاي بهبود در این بخـش GISو GPS، استفاده از سازي ناوگان حمل بارهاي غیر متعارفنو

شود.تسریع

آنمحاسبات وزن، محور و طول محموله براي پلها و جدول . 3

براي تردد از روي پلها باید حتما وزن و محور با محاسبات بدسـت آیـد. بـراي ایـن منظـور جـدولی

محـور و طـول آن 3پوند باشد تریلی بایـد کمتـر از 51000ن محموله مثال ارایه می شود که اگر وز

مراجعه شود) 4(براي اطالعات بیشتر به پیوست شماره فوت نباشد. 20کمتر از

ترافیکیبار حمل و نقل کیفی ایجاد سیستم ارزیابی .4

عبـارت دیگـر یـک انجام گـردد بـه 2-1-3گانه بند 10کیفی می تواند بر اساس تقسیمات ارزیابی

چک لیست ارزیابی کیفی در چندین سطح طراحی می شود که ماحصل آن براي هـر بـار ترافیکـی

یک نمـره داراي (فرآیند قبل و بعد از حمل بار) یک نمره منفی تعلق می گیرد یعنی هر بار ترافیکی

کیفـی منفـی اخصهاي . نتایج این ارزیابی، شتا بعد از آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد استمنفی

در فرآینـدهاي حمـل اقدام اصـالحی نشان می دهد با تعریف محموله ها در مسیرهاي مختلف را بر

Page 114: Phase 1 Report

114

اقـدام اصـالحی بـر کیفیـت بـودن اثـر بخـش شاخصهاي منفی کیفی از بین می روند و بعدي و نقل

بوضوح دیده می شود.

در ایران فیکی. بازنگري قوانین موجود و حاکم بر حمل و نقل بارهاي ترا5

) و 10تـا 1با بررسی تجربیات کشورهایی همچون امریکا، کانـادا، انگلسـتان و نیوزلنـد (پیوسـتهاي

پیشنهادهاي اخیر به این نتیجه می رسیم که وضعیت عمـومی و تخصصـی قـوانین مـا خیلـی ضـعیف

یـرد. بـه قـرار گ تخصصـی است و باید قوانین موجود و حاکم بـر بارهـاي ترافیکـی مـورد بـازنگري

عبارت دیگر با نیم نگاهی به پیوستها، احتیاجی به تحلیل نقاط ضعف آن نیست.

جمع بندي -3-4-5

نشـان میدهـد کـه ایجـاد، نگهــداري، بهبـود و تحـول در هـر یـک از ابعـاد زیرســاختی 1-3جـدول

مشارکت واقدام یک مجموعه از عناصـر مـوثر را طلـب میکنـد. هماهنـگ سـازي امـور مـرتبط بـا

یرساختهاي حمل و نقلی در حوزه هاي برون شـهري و درون شـهري را میتـوان بـه ترتیـب توسـط ز

شهرداري و وزارت راه و ترابري انجام داد. اصالحات فرایندي بـا کمـک تمـامی دسـتگاههایی کـه

در اعطاي مجوز نقش دارند صورت میپذیرد. اصـالحات حقـوقی بـا مشـارکت ناجـا، وزارت راه و

امکانپذیر است. البتـه بخشـی کـه بایـد در -شاید سازمان شهرداریهاي کشور –اري ترابري و شهرد

قراردادهاي حمل لحاظ شود به مالک بار نیز مربـوط میشـود. در ایجـاد زیرسـاخت اطالعـاتی همـه

عناصر دخالت هموزنی ندارند ولی از آنجا که همگان میتوانند به اشکال مختلف از مزایاي آن بهـره

ه عنوان ایفا کننده نقش قلمداد میشوند. مند شوند ب

Page 115: Phase 1 Report

115

ارتباط عناصر فعال در امور حمل بارهاي ترافیکی با زیرساخت - 1- 3جدول شماره

زیرساخت

پشتیبانی کنندگان ذینفعان

مالک

بار

حمل

کننده

طراح و

سازنده

وزارت

نیرو

نیروي

انتظامی

وزارت

راه شهرداري

× × × فیزیکی

× × × × فرایندي

× × × حقوقی

× × × × × × اطالعاتی

Page 116: Phase 1 Report

116

واژه شناسی

اندازه و مقدار هر چیزي که بر روي شئی دیگري کـه بـه عنـوان نگهدارنـده آن عمـل ):Loadبار (

می کند، قرار می گیرد.

هیـزات کـه هـر نـوع بـار اعـم از محصـوالت، مـواد یـا تج ):Divisible Loadبار تفکیک پـذیر(

ارتفاع، وزن، طول و یا عرض آنها به مرز مشخص قانونی قابل کاهش است.

انــدازه کــل وســیله نقلیــه در محــور قــائم از ســطح زمــین شــامل هــر نــوع بــار و ):Heightارتفـاع (

تجهیزات نگهدرانده آن

یل اندازه کل در محود افقی در راسـتاي حرکـت وسـیله نقلیـه یـا ترکیبـی از وسـا ):Lengthطول(

نقلیه شامل هر نوع بار و تجهیزات نگهدارنده آن

هر وسیله مناسب بـراي حرکـت روي جـاده کـه ):Motor Vehicleوسیله حمل و نقل موتوري (

توسط هر منبع قدرتی غیر از ماهیچه کشیده شود با اسـتثناي هواپیمـا، قـایق موتـوري، غلتـک جـاده

دیلچر الکتریکی باتري دار که توسط معلـولین اي، خودروهاي حمل بار نازك، ایستگاه هاي قطار،

مایل در ساعت حرکت می کند، خودروهـاي گلـف مـورد اسـتفاده 15جسمی با سرعتی کمرت از

فقط در زمینه هاي گلـف ، تراکتورهـاي کشـاورزي، وسـایل حمـل بـر روي ریـل و بـرف روبهـا و

مایـل در 4تی حـداکثر ماسین هاي چمن زن در حالی که براي هدف اصلی طراحی شده و بـا سـرع

ساعت بکار می روند مستقل از اینکه هدایت کننـده آنهـا سـوار بـوده یـا بصـورت پیـاده بـدنبال آن

حرکت می کند.

اندازه و مقدار هر بار یا خودرویی خارج از استاندارد (وزن، عرض، ارتفاع و طول) بار ترافیکی:

بـاري کـه از نظـر ابعـاد و یـا وزن غیـر خودرو یا خودرو همراه بـا ):OOVخودروي غیر متعارف (

متعارف است. ترکیب خودروهاي الزم براي حمل یا بار سنگین یا بزرگ.

اجازه نامه کتبی براي حمل یک خودرو یا خودرو همراه با بـاري کـه سـایز و یـا ):Permitمجوز (

وزن آن از حدود از پیش اعریف شده براي جابجایی بصورت معمولی بیشتر باشد.

وسیله نقلیه با تایر الستیکی بدون قدرت کشنده کـه توسـط وسـیله نقلیـه موتـوري ):Trailerلر(تری

کشیده می شود.

Page 117: Phase 1 Report

117

هر وسیله نقلیه موتوري طراحـی شـده کـه از آن در اصـل بـراي جابجـایی کـاال ):Truckکامیون (

استفاده می شود.

هاي دیگـر جابجـایی انسـان و هر ابزاري مناسب براي انتقال ، کشیدن یا شیوه ):Vehicleخودرو (

کاال که توسط چرخ ، جریان هواي بین سطح وسیله یا هر شـئی دیگـري کـار مـی کنـد بـه اسـتثناي

کشش توسط نیروي انسانی یا کشنده هاي ریلی

بخشی از یک بار که از جلو یـا عقـب یـک خـودرو یـا ترکیـب ):overhangبیرون زدگی طولی(

خودروها فراتر رفته باشد.

یک باري که از حداکثر ارتفاع مجاز مشخص شـده در قـانون ):overheightع غیرمتعارف (ارتفا

تجاوز نماید.

یک باري که از حداکثر عرض مجـاز مشـخص شـده در قـانون ):overwidthعرض غیرمتعارف (

تجاوز نماید.

یک باري کـه از حـداکثر طـول مجـاز مشـخص شـده در قـانون :)overlengthطول غیرمتعارف (

اوز نماید.تج

یک بـاري کـه از حـداکثر وزن مجـاز مشـخص شـده در قـانون ):overweightوزن غیرمتعارف (

تجاوز نماید.

مراجعه شود) 9و 2(براي اطالعات بیشتر به پیوست هاي

Page 118: Phase 1 Report

118

پیوستها

Page 119: Phase 1 Report

119

پیوستها