Pensioen ontwikkelingen Curacao_v0 5

Pensioen ontwikkelingenCuracao

Economen club

Reinald Curiel & Servaas Houben

29 januari 2016

1

Disclaimer

De inhoud van deze presentatie is niet de officiële mening van ENNIA. De informatie en opinie in deze presentatie ligt volledig bij de presentatoren.

2

Agenda1. Impact pensioen en verzekeringen

2. Pensioen opbouw – 3 pijler systeem

3. Trends en uitdagingen voor Curaçao1. Trend hogere levensverwachting

2. Lage beleggings rendementen

3. Verplicht pensioen?

4. Beheer algemene middelen (SVB)

4. Opportunities Curaçao1. Investeringen

2. Kwaliteit bestuur

3. Update regelgeving

4. Entrepreneurial spirit

5. Migratie&bevolkingsgroei

3

Schadeverzekering ook van belang voorEconomie: Case Building depot

4

Ontwikkeling pensioen en verzekeringsmarkt

6

Total assets (in mln ANG) 2010 2011 2012 2013

pension funds 6,803 6,889 7,303 7,548

local non-life 493 568 580 558

local life 2,232 2,348 2,495 2,613

international non-life 3,456 3,668 3,611 3,622

international life 101 32 26 29

P&L (in mln ANG) 2010 2011 2012 2013

pension funds 70.2 (56.9) 142.3 106.0

local non-life 18.6 35.2 28.9 14.5

local life 38.6 36.9 65.5 41.0

international non-life 328.6 188.9 285.6 247.1

international life 9.4 (0.3) 2.7 0.0

Impact pensioenen en verzekeringen

1. 926 personen werkzaam in de sector (CBS eind 2015)

2. Significante investeringen/assets: totaal aantal activa pensioensector is gelijk aan GDP Curacao&Sint Maarten, van lokale verzekeraars 42% van totale GDP (annualreport 2014 centrale bank)

7

Pensioen opbouw

• Pensioen is een uitkering bij leven, overlijden of invaliditeit.

• Opbouw gaat via het 3 pijlersysteem:▫ 1e pijler: basisvoorziening geregeld

door de overheid.

▫ 2e pijler: aanvullend voorziening via de werkgever.

▫ 3e pijler: extra particulier te regelen voorziening.

8

3e pijler

2e pijler

1e pijler

3 pijler systeem

9

1e Pijler 2e Pijler 3e Pijler

Ouderdom AOV Ouderdoms- Lijfrente- of Pensioen Kapitaal

verzekering

Ouderdom AOV Ouderdoms- Lijfrente- of Pensioen Kapitaal

verzekering

Overlijden AWW Nabestaanden Lijfrente- ofPensioen Kapitaal verzekering

Overlijden AWW Nabestaanden Lijfrente- ofPensioen Kapitaal verzekering

Invaliditeit OV Arbeids-ongeschiktheid-pensioen

Invaliditeit OV Arbeids-ongeschiktheid-pensioen

Pensioenopbouw volgens het drie pijler systeem

Pensioen systemen 1ste pijler - financiering

10

Omslag/pay-go Kapitaal dekking

Opzet Huidige generatiewerkenden betaalt uitkeringhuidige generatiegepensioneerden

Deelnemers en generatiessparen voor zichzelf

Spaarpot? Nee Ja

Voordelen Simpel te implementerenGemakkelijk uit te leggen

Voorkomt subsidie tussengeneraties

Nadelen Omvang van generaties kanwijzigenLevensverwachting kanwijzigen

Ondanks spaarpot tochafhankelijk van veranderingenin levensverwachting en rendementNiet iedereen werkt en kankapitaal opbouwen

Pensioen systemen 2de pijler

• Defined Benefit regelingen (DB)▫ Pensioen op basis van pensioenformule.

▫ De hoogte van de pensioenuitkering toezegging staat vast; pensioenkosten zijn onzeker.

▫ Eindloon-, middelloon-, gematigd eindloonregeling

• Defined Contribution regelingen (DC)▫ Pensioen afhankelijk van premie die beschikbaar is

▫ Pensioenkosten liggen vast; hoogte van de pensioenuitkering is onzeker.

▫ Beschikbare premieregeling

11

DB - Eindloon

12

Bij een eindloonregeling wordt een pensioen opgebouwd dat gerelateerd is aan de hoogte van het laatstverdiende loon van de werknemer.

Backservice

In dienst Aanvang regeling

Pensioen datum

Opbouwpercentage x dienstjaren x laatste pensioengrondslag

DB - Middelloon

13

Bij een middelloonregeling is de hoogte van het pensioen gerelateerd aan het gemiddeld verdiende loon.

In dienst Aanvang regeling

Pensioen datum

Per dienstjaar een percentage van pensioengrondslag in desbetreffende dienstjaar

Beschikbare premie

• Er wordt een vooraf een bedrag beschikbaar gesteld voor de pensioenopbouw.

• De hoogte van het ouderdomspensioen is afhankelijk van het opgebouwde pensioenkapitaal op de pensioendatum.

• Van de premies worden overlijdens- en arbeidsongeschiktheidsrisico verzekerd.

• Pensioenkapitaal neemt toe met rendement.

14

2de pijler uitvoerings instanties

Verschillende vehikels om 2de pijler pensioen op te bouwen:

• Pensioenfonds: ▫ Ondernemingspensioenfonds

▫ bedrijfstakpensioenfonds

• Verzekeraars

• Pensioenkoepels

15

3de pijler pensioen

• Extra verzekeren via individuele verzekeringen bij verzekeraars

• Pensioen in eigen beheer voor DGA

• Fiscale incentives (aftrek was 1.000, wordt nu 5.000 en op Aruba 10.000)

16

Trends en uitdagingen Curacao1. trend hogere levensverwachting

Duidelijke trend in hogere levensverwachting

• Onderzoek Buck consultant Aruba en ex-NA toont stijging levensverwachting mannen +2 maanden per jaar en vrouwen +3

• United nations gaan uit van voortzetting trend in ontwikkeling levensverwachting

• CBS Curacao: wereldwijde trend die wij niet kunnen ontkennen op basis van te weinig data

17


Preventieve maatregelen

• Pas pensioenleeftijd aan in lijn met levensverwachting

• Hou bij berekening voorziening (contante waarde kosten – baten) rekening met trend

• Minder zekerheid bij polishouders (minder DB)

• MAAR: zorg als bedrijf/samenleving ervoor dat er werk is waar ouderen in uitblinken:▫ Coachen/mentoren

▫ Projectwerk

▫ Flexibel (thuis) en parttime werken

18


19


20

Source: Demographic research


21

Source: UN population publications

Trends en uitdagingen Curacao2. laag beleggings rendement

• Wereldwijd lage rente▫ Lastig omdat spaarproducten van verzekeraars

een minimum rendement geven

• Verplichting lokaal 60% te beleggen▫ Zijn deze beleggingen beschikbaar?

▫ Zijn er veilige beleggingen (staatsobligaties) beschikbaar zodat aan de garanties voldaan kan worden?

▫ Concentratie risico bij focus op hypotheken?

22

Trends en uitdagingen Curacao2. laag beleggings rendement

23

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

Yie

ld G

ree

ce, I

rela

nd

in %

Yil

ed in

% (

exc

ep

t G

ree

ce, I

rela

nd

)

Date

10 year government bond yields

US

Germany

Netherlands

ex-NA

Ireland

Greece

Trends en uitdagingen Curacao3. eventueel verplicht 2de pijler pensioen

• Er ligt een plan/wetsvoorstel klaar voor invoering verplicht bedrijfspensioen (Aruba 2012, SXM in de maak)

• Deelname van alle stakeholders bij opzet

• Politiek issue: premiedruk (verplichting uit wetgeving) komt te hoog te liggen gezien kosten 1ste pijler.

24

Trends en uitdagingen Curacao4. Beheer algemene middelen

• Reserves sociale voorzieningen raken uitgeput.

• Tekorten dienen te worden aangevuld uit algemene middelen.

• Met vaststellen begroting 2016 is gekozen voor fiscalisering van premies voor de sociale voorzieningen.

• Geen of weinig tijdig inzicht in prestatie van individuele fondsen.

25

Kansen Curacao1. investeringen

• Uitbreiding kapitaalmarkt:▫ Beurs DCSX

▫ Curacao Growth Fund Kapitaal verschaffen voor start-ups

Oplossing voor successie issues als familie leden geen interesse hebben om bedrijf voort te zetten

• Volkshuisvestiging

• Wegenfonds

• Structureel

• Projecten (gebrek aan gegoede projecten)

26

Kansen Curacao2. kwaliteit bestuur

Onduidelijke criteria voor aanstelling bestuursleden pensioenfondsen en verzekeraars door centrale bank:

• Integriteits betrouwbaarheids toets, januari 2011

• Interne richtlijnen voor toetsing deskundigheid -> niet transparant

27

Kansen Curacao3. update regelgeving

Momenteel laissez-fiare politiek vanuit centrale bank:

• Hierdoor lastig om fondsen met elkaar te vergelijken vanwege andere aannames

• In het verleden (Equitable life) geleid tot bankruptcy van verzekeraars

• Geen vaste scenario analyse: onduidelijk hoe stabiel fondsen zijn voor schokken

• Transparantie jaarverslagen

28

Kansen Curacao4. entrepreneurial spirit

• Behoefte van klant centraal stellen ipv belasting technische voordelen▫ Verzekeringen via internet aanbieden

▫ Transparantie mbt kosten

▫ Nog geen independer

▫ Big data: bv banken Engeland

• Micro finance zoals in Haiti?

• Goedkoop/eenvoudig pensioen voor klein MKB

• Herverzekering catastrophe risico’s Caribisch gebied (Caribbean Catastrophe Risk Insurance Facility )

29

Kansen Curacao5. Migratie&bevolkingsgroei

• Bevolking Curacao vergrijst waardoor paygo steeds lastiger wordt om te handhaven

• Nieuwe bedrijvigheid (eerste generatie emigranten Amerika) <> 80-20 regel?!

• Korten AOV voor pensionado’s in buitenland schaadt reputatie betrouwbare overheid

30

Conclusie

• Door lage rendement en hogere levensverwachting is bestaand business model voor pensioenfondsen en verzekeraars niet toekomst bestendig

• Innovatie is vereist om sector te laten opbloeien:▫ Meer opties om (lokaal) te beleggen, en te

beleggen in alternatieve beleggingen zolang er geen lokale staats obligatie markt is

▫ Product vernieuwing: nieuwe trends en behoeften verzekeren (bv identity theft, data protection, etc)

• Tijd van “op de winkel passen” bestuur voorbij

31

Referenties

• Adveq, Benefits of Private Equity for the European Economy, Winter 2012/2013

• Buck consultants, Update mortality study 2015, http://buckconsultants.cw/augustus-2015-update-sterfteonderzoek-1, August 2015

• Centrale bank van Curacao en Sint Maarten, Annual report 2014, http://www.centralbank.cw/uploads/files/Annual%20Report%202014%282%29.pdf

• Centrale bank, Beleidsregel Betrouwbaarheidstoetsing CBCS, http://www.centralbank.cw/integrity-financial-sector, januari 2011

• Esa population publications, World Population Ageing: 1950-2050, 2002

• Servaas Houben & Arie van der Linden, Beleggen op Curacao, www.ag-ai.nl/download/20549-22-1-act.indenvreemde.pdf, de Actuaris september2014

• Servaas Houben, Longevity in the Caribbean - the end of la dolce vita?, The European Actuary, October 2015

32

About usServaas Houben is heading the actuarial team of ENNIA in Willemstad,

Curacao. He studied econometrics in the Netherlands and worked in life

insurance for the first four years of his career. Thereafter, he worked in

Dublin and London. Besides actuarial, Servaas completed the CFA and

FRM qualifications, and regularly writes on his blog, for CFA digest and

(actuarial) magazines.

Email: [email protected]: http://actuaryabroad.wordpress.com

33

Reinald Curiel is Chief Commercial Officer/Managing Director of

ENNIA Insurance group of companies. He is a ‘Register Accountant’

and studied Bedrijfskunde (EUR) and Verzekeringskunde (UvA).

Email: [email protected]

Pensioen ontwikkelingen Curacao_v0 5

Documents

Transcript of Pensioen ontwikkelingen Curacao_v0 5