PENGENDALIAN RANGKAIAN SEJUK

19 Mac 2009 1

PENGENDALIAN PENGENDALIAN ‘COLD CHAIN’‘COLD CHAIN’

OLEHOLEHJUHAINUN TAHAJUHAINUN TAHA

KETUA PENOLONG PENGARAH KANANKETUA PENOLONG PENGARAH KANANJABATAN KESIHATAN NEGERI SABAHJABATAN KESIHATAN NEGERI SABAH

DISEDIAKAN: SALBIAH MOHD SALLEHDISEDIAKAN: SALBIAH MOHD SALLEH

19 Mac 2009 2

KandunganKandunganA.A. DefinasiDefinasiB.B. Vaksin dan DiluentVaksin dan Diluent

1.1. Penyimpanan VaksinPenyimpanan Vaksin2.2. Kestabilan VaksinKestabilan Vaksin3.3. Potensi VaksinPotensi Vaksin

C.C. Peralatan Cold ChainPeralatan Cold ChainD.D. Pemantau Suhu Cold ChainPemantau Suhu Cold ChainE.E. Penerimaan VaksinPenerimaan VaksinF.F. Sistem Inventori VaksinSistem Inventori Vaksin

19 Mac 2009 3

A. DEFINASIA. DEFINASI‘‘COLD COLD CHAIN’CHAIN’

Cold Chain – rangkaian pembekalan dalam julat Cold Chain – rangkaian pembekalan dalam julat suhu yaag terkawal. suhu yaag terkawal.

Sistem Cold Chain – sistem mengangkut, Sistem Cold Chain – sistem mengangkut, mengedar dan menyimpan produk , bermula dari mengedar dan menyimpan produk , bermula dari kilang pembuatnya sehingga ke tempat diguna kilang pembuatnya sehingga ke tempat diguna pada suhu yang ditetapkan.pada suhu yang ditetapkan.

Melibatkan penggunaan bahan-bahan, peralatan-Melibatkan penggunaan bahan-bahan, peralatan-peralatan dan prosedur-prosedur yang dapat peralatan dan prosedur-prosedur yang dapat mengekalkan produk berada pada julat suhu mengekalkan produk berada pada julat suhu tertentu sepanjang rangkaian pengedaran dan tertentu sepanjang rangkaian pengedaran dan penyimpanan. penyimpanan.

19 Mac 2009 4

SISTEM SISTEM ‘‘COLD CHAIN’COLD CHAIN’

19 Mac 2009 5

SISTEM ‘COLD CHAIN’ VAKSINSISTEM ‘COLD CHAIN’ VAKSIN

WHO.Vaccine, Immunization and Biologicals. The Cold Chain, Nov 26, 2002

19 Mac 2009 6

STOR PENGEDAR

(PNIAGA)

STOR DAERAH

KLINIK KESIHATAN / FARMASI

KLINIK IMUNISASI/ WAD

KILANG

RANGKAIAN SEJUK RANGKAIAN SEJUK VAKSINVAKSIN

LAPANGAN TERBANG NEGARA

19 Mac 2009 7

‘‘Cold Chain’Cold Chain’

19 Mac 2009 8

‘‘COLD CHAIN’- Kenapa COLD CHAIN’- Kenapa Penting ?Penting ?

1.1. Mengawal Mengawal kualiti, keselamatan kualiti, keselamatan dan efikasi dan efikasi produk - produk yang produk - produk yang sensitif kepada suhu seperti sensitif kepada suhu seperti bahan-bahan :bahan-bahan :

Farmaseutikal Farmaseutikal BiologikalBiologikal DiagnostikDiagnostik Sampel-sampel makmalSampel-sampel makmal KimiaKimia MakananMakanan

19 Mac 2009 9


2.2. Komponen penting di dalam Komponen penting di dalam pembekalan vaksin-vaksin pembekalan vaksin-vaksin pencegahan penyakit di dalam pencegahan penyakit di dalam Program Immunisasi negara seperti : Program Immunisasi negara seperti :

BCGBCG Hepatitis BHepatitis B HibHib Diptheria, Petussis dan TetanusDiptheria, Petussis dan Tetanus PolioPolio Measle, Mump dan RubellaMeasle, Mump dan Rubella TetanusTetanus InfluenzaInfluenza

19 Mac 2009 10


3.3. Impak dari putusnya ‘cold chain’ vaksin akan Impak dari putusnya ‘cold chain’ vaksin akan menyebabkan:menyebabkan:

Potensi dan efikasi vaksin dan komponen Potensi dan efikasi vaksin dan komponen terjejas.terjejas.

Tiada bekalan vaksin.Tiada bekalan vaksin. Menjejaskan program immunisasi semasa.Menjejaskan program immunisasi semasa. Pembaziran dan kerugian wang kerajaan Pembaziran dan kerugian wang kerajaan

Peningkatan tindakbalas advers selepas Peningkatan tindakbalas advers selepas

administrasiadministrasi Menjejaskan keyakinan masyarakat Menjejaskan keyakinan masyarakat

kepada perkhidmatan kesihatan yang kepada perkhidmatan kesihatan yang disediakan.disediakan.

19 Mac 2009 11

B. VAKSIN ?B. VAKSIN ?

Bahan biologikal yang sensitif , di mana Bahan biologikal yang sensitif , di mana potensinya boleh hilang dengan masa terutama potensinya boleh hilang dengan masa terutama apabila terdedah kepada haba, cahaya matahari apabila terdedah kepada haba, cahaya matahari atau cahaya lampu kalimantang, dan juga atau cahaya lampu kalimantang, dan juga kepada pembekuan.kepada pembekuan.

Potensi vaksin yang hilang tidak dapat dibalik Potensi vaksin yang hilang tidak dapat dibalik semula.semula.

Bagi menjamin potensi vaksin dan pelindungan Bagi menjamin potensi vaksin dan pelindungan terhadap penyakit dicapai, vaksin perlu diedar, terhadap penyakit dicapai, vaksin perlu diedar, disimpan dan diadministrasikan pada suhu-suhu disimpan dan diadministrasikan pada suhu-suhu yang disyorkan.yang disyorkan.

19 Mac 2009 12

Jenis-Jenis VaksinJenis-Jenis Vaksin

INACTIVATED (KILLED)

PURIFIED LIVE (ATTENUATED)

Hepatitis A Hepatitis B BCG

Influenza ( IM)

Hib Cholera

Rabies Meningococcal Polysac.

Measles

Tetanus Toxoid

Meningococcal Conj. Mumps

Diphtheria toxoid

Pertussis (acellular) Polio (Oral)

JE Pneumococcal Conj. Rubella

Typhoid ( Inj.) Pneumococcal Polysac.

Varicella

Typhoid ( Oral )

19 Mac 2009 13

Eksipien VaksinEksipien Vaksin

19 Mac 2009 14

WHO-Recommended Vaccine Storage WHO-Recommended Vaccine Storage ConditionsConditions

Primary Intermediate Health Centre

Health PostRegion District

6 monthsa 3 months 1 month 1 month Daily use

OPV -15oC to -25oC

+2oC to +8oC

BCG WHO no longer recommends that freeze-dried vaccines be

stored at –20°C. Storing them at –20°C is not harmful but it is unnecessary. Instead, these vaccines should be kept in

refrigeration and transported at +2°C to +8°C.

Measles

MMRMR

Yellow Fever

Hib freeze-dried

Hep B DTP-Hep B

Hib liquid

DTP

DTTTTdNote a. 6 months is the maximum recommended storage time at primary level. This includes the period required to obtain clearance from the National Regulatory Authority.

Vaccines

19 Mac 2009 15

Kestabilan VaksinKestabilan Vaksin Sensitivity to HeatSensitivity to Heat

RangeRange VaccineVaccineMost sensitive

Least sensitive

OPV

Measles, MR, MMR

DTP, DTP-HepB, DTP-Hib, DTP-HepB+Hib,YF

BCG

Hib, DT

Td, TT, HepB, JE

19 Mac 2009 16

Kestabilan VaksinKestabilan Vaksin Sensitivity to ColdSensitivity to Cold

RangeRange VaccineVaccineMost sensitive

Least sensitive

HepB

Hib(liquid)

DTP, DTP-HepB, DTP-Hib, DTP-HepB+Hib,YF

DT

Td

TT, Hib lyophilised

Vaccines damaged by freezing

Vaccines unaffected by freezing

DPT, DT,Td,TT, Hepatitis B BCG *,OPV,Measles *, MumpsNote: Vaccines freeze at temperatures just below zero.BCG and measles vaccines must not be frozen after reconstitution. Diluent for any vaccine must never be frozen.

19 Mac 2009 17

Kestabilan VaksinKestabilan Vaksin

Sensitivity to LightSensitivity to Light

1.1. Eg. BCG, measles, MR, MMR dan Eg. BCG, measles, MR, MMR dan Rubella vaccine.Rubella vaccine.

2.2. Keep covered and protected from strong Keep covered and protected from strong lights at all times in dark brown glass.lights at all times in dark brown glass.

19 Mac 2009 18

Potensi VaksinPotensi Vaksin

1.1. Potensi vaksin boleh hilang secara Potensi vaksin boleh hilang secara kekal apabila ‘cold chain’ putus atau kekal apabila ‘cold chain’ putus atau bila vaksin terdedah pada suhu di bila vaksin terdedah pada suhu di luar julat.luar julat.

2.2. Tidak semua vaksin akan hilang Tidak semua vaksin akan hilang potensi pada +8°C , ianya potensi pada +8°C , ianya bergantung :bergantung :

1.1. Data kestabilan dan immunogenisiti Data kestabilan dan immunogenisiti oleh pengeluar.oleh pengeluar.

2.2. Tempoh masa terdedahTempoh masa terdedah3.3. Suhu.Suhu.

19 Mac 2009 19

Potensi Vaksin Potensi Vaksin

3.3. Potensi vaksin dapat ditentukan Potensi vaksin dapat ditentukan melalui ujian makmal / Ujian melalui ujian makmal / Ujian Potensi Vaksin bagi menentukan Potensi Vaksin bagi menentukan samaada ianya masih boleh samaada ianya masih boleh digunakan.digunakan.

4.4. Ujian Potensi Vaksin – hanya dibuat Ujian Potensi Vaksin – hanya dibuat jika melibatkan kuantiti minima jika melibatkan kuantiti minima seperti di Jadual berikut.seperti di Jadual berikut.

19 Mac 2009 20

Vaccine Potency TestingVaccine Potency Testing

WHO

Minimum quantities of vaccine justifying vaccine potency testing

19 Mac 2009 21

Diluent VaksinDiluent Vaksin

1.1. Diluent vaksin adalah Diluent vaksin adalah spesifik untuk spesifik untuk vaksinnya dan tidak boleh bertukar ganti.vaksinnya dan tidak boleh bertukar ganti.

2.2. Mungkin mengandungi :Mungkin mengandungi :a.a. Stabilizers to improve heat stability of Stabilizers to improve heat stability of

the vaccinethe vaccineb.b. Bactericides to maintain sterilityBactericides to maintain sterilityc.c. Chemicals to assist in dissolving the Chemicals to assist in dissolving the

vaccine into liquidvaccine into liquidd.d. Buffers to ensure the correct acidic Buffers to ensure the correct acidic

balancebalance

19 Mac 2009 22


3.3. Diluent vaksin adalah kurang sensitif Diluent vaksin adalah kurang sensitif kepada suhu penyimpanan , tidak perlu kepada suhu penyimpanan , tidak perlu simpan dalam simpan dalam cold chain.cold chain.

4. JANGAN BEKUKAN vial diluent bersama vaksin. Pembekuan boleh meningkat risiko vial retak dan mencemar kandungannya.

5. Simpan diluent yang dibekalkan bersama vaksin jenis beku-kering pada suhu di antara +2°C dan +8°C dan pastikan dibekalkan bersama-sama vaksinnya.

19 Mac 2009 23


6. Jika ruang mencukupi, diluent yang dibekalkan berasingan dari vaksinnya juga boleh disimpan dengan selamat pada suhu di antara +2°C to +8°C bagi mengelakkan kejutan haba kepada vaksin semasa rekonstitusi.

19 Mac 2009 24

C. PERALATAN ‘COLD C. PERALATAN ‘COLD CHAIN’CHAIN’

1.1. Mesti mematuhi standard yang Mesti mematuhi standard yang ditetapkan oleh WHO EPI programme ditetapkan oleh WHO EPI programme dan UNICEF.dan UNICEF.

2.2. Peralatan semasa simpanan :Peralatan semasa simpanan : Bilik Sejuk /Beku ( simpanan dalam Bilik Sejuk /Beku ( simpanan dalam

kuantiti banyak Vaksin OPV, measle kuantiti banyak Vaksin OPV, measle dan mump )dan mump )

Peti Sejuk Peti Sejuk ( muatan depan/atas, Ice-lined, ( muatan depan/atas, Ice-lined, domestik )domestik )

Peti PembekuPeti PembekuJenis elektrik, gas, minyak dan tenaga

solar

19 Mac 2009 25

PERALATAN ‘COLD CHAIN’PERALATAN ‘COLD CHAIN’

3.3. Peralatan semasa diangkut :Peralatan semasa diangkut : Lori/Trak Sejuk/BekuLori/Trak Sejuk/Beku Cold Box/ Kotak sejukCold Box/ Kotak sejuk Vaccine carrier/flaskVaccine carrier/flask International vaccine packagesInternational vaccine packages

4.4. Lain-lain peralatan sokongan :Lain-lain peralatan sokongan : Ice packs/ cubeIce packs/ cube Bahan-bahan untuk memisah Bahan-bahan untuk memisah

icepack dari vaksin seperti kertas, icepack dari vaksin seperti kertas, kadboard, styrofoam , bubble wrap.kadboard, styrofoam , bubble wrap.

19 Mac 2009 26

PERALATAN ‘COLD CHAIN’PERALATAN ‘COLD CHAIN’

5.5. Saiz dan jenis peralatan yang Saiz dan jenis peralatan yang diperlukan bergantung :diperlukan bergantung :

a.a. Peringkat cold chainPeringkat cold chainb.b. Kuantiti vaksinKuantiti vaksinc.c. Jenis vaksin. Jenis vaksin. d.d. Tempoh masa simpanan vaksinTempoh masa simpanan vaksine.e. Suhu persekitaran danSuhu persekitaran danf.f. Cuaca persekitaranCuaca persekitarang.g. Sumber kuasa/ Bekalan elektrikSumber kuasa/ Bekalan elektrikh.h. Tempoh masa perjalananTempoh masa perjalanan

19 Mac 2009 27

Peti Sejuk VaksinPeti Sejuk Vaksin

19 Mac 2009 28

Peti Sejuk Jenis Ice lined - Peti Sejuk Jenis Ice lined - Cara Susun Cara Susun

VaksinVaksin

19 Mac 2009 29

Peti Sejuk Jenis Ice lined - Peti Sejuk Jenis Ice lined - Label Perlu Label Perlu

dilekatkandilekatkan

19 Mac 2009 30

Peti Sejuk VaksinPeti Sejuk Vaksin1.1. Sediakan peti sejuk khas untuk simpanan vaksin Sediakan peti sejuk khas untuk simpanan vaksin

dalam saiz yang bersesuaian dengan kuantiti dalam saiz yang bersesuaian dengan kuantiti vaksin yang disimpan. Juga untuk menyimpan vaksin yang disimpan. Juga untuk menyimpan stok kuarantin secara berasingan.stok kuarantin secara berasingan.

2.2. Penuhi rak-rak tengah dan atas peti sejuk Penuhi rak-rak tengah dan atas peti sejuk sehingga 50 % penuh bagi memberi ruang sehingga 50 % penuh bagi memberi ruang pengaliran udara yang mencukupi untuk pengaliran udara yang mencukupi untuk menstabilkan suhu peti sejukmenstabilkan suhu peti sejuk

3.3. Jangan simpan produk bukan vaksin bersama-Jangan simpan produk bukan vaksin bersama-sama vaksin.sama vaksin.

4.4. Jangan biarkan pintu peti sejuk terbuka dalam Jangan biarkan pintu peti sejuk terbuka dalam jangka masa yang lama, akan menjejaskan suhu jangka masa yang lama, akan menjejaskan suhu peti sejuk dan produk yang sensitif kepada peti sejuk dan produk yang sensitif kepada cahaya seperti MMR dan Varicellacahaya seperti MMR dan Varicella

19 Mac 2009 31

Peti Sejuk Vaksin Peti Sejuk Vaksin

5.5. Susun vaksin :Susun vaksin :a.a. Rak paling atas - OPV, measle dan Rak paling atas - OPV, measle dan

mumps mumps b.b. Rak tengah - DPT, DT, Td, BCG Rak tengah - DPT, DT, Td, BCG

dan dan Hepatitis B Hepatitis B

6.6. Elakkan vaksin DPT dari menyentuh plat Elakkan vaksin DPT dari menyentuh plat logam di belakang peti sejuk di mana ia logam di belakang peti sejuk di mana ia mungkin menjadi beku.mungkin menjadi beku.

7.7. Susun mengikut tarikh luput- belakang Susun mengikut tarikh luput- belakang atau kanan dan ambil vaksin dari kiri (peti atau kanan dan ambil vaksin dari kiri (peti sejuk) ke kanan atau dari depan atau sejuk) ke kanan atau dari depan atau mengikut FIFO atau FEFO.mengikut FIFO atau FEFO.

19 Mac 2009 32

Peti Sejuk Vaksin Peti Sejuk Vaksin

8.8. Jangan simpan vaksin di pintu dan rak paling Jangan simpan vaksin di pintu dan rak paling bawah.bawah.

9.9. Asingkan vaksin mengikut jenis yang Asingkan vaksin mengikut jenis yang berlainan dengan jelas. Jarakkan 1-2 cm berlainan dengan jelas. Jarakkan 1-2 cm antara barisan produk untuk memberi ruang antara barisan produk untuk memberi ruang aliran udaraaliran udara

10.10. Simpan botol berisi air di tingkat bawah Simpan botol berisi air di tingkat bawah sekali dan di pintu peti sejuk dan ice pack di sekali dan di pintu peti sejuk dan ice pack di ruang beku bagi menyejukkan peti sejuk ruang beku bagi menyejukkan peti sejuk semasa kecemasan atau menstabilkan suhu. semasa kecemasan atau menstabilkan suhu.

19 Mac 2009 33

Peti Sejuk Peti Sejuk - Cara - Cara Susun Susun VaksinVaksin

19 Mac 2009 34

Penyelenggaraan Peti Sejuk Penyelenggaraan Peti Sejuk Vaksin Vaksin

1.1. Letak di tempat gelap, dingin jauh dari Letak di tempat gelap, dingin jauh dari cahaya matahari atau sumber haba.cahaya matahari atau sumber haba.

2.2. Letak pada kedudukan sekurang-kurangnya Letak pada kedudukan sekurang-kurangnya 10 cm dari dinding untuk pengudaraan.10 cm dari dinding untuk pengudaraan.

3.3. Guna Plug guard bagi mencegah insiden Guna Plug guard bagi mencegah insiden plug bekalan elektrik tercabut dari outlet.plug bekalan elektrik tercabut dari outlet.

4.4. Kunci dan penggera (bunyi dan visual) Kunci dan penggera (bunyi dan visual) dipasang .dipasang .

5.5. Pastikan penutup getah di sekeliling pintu Pastikan penutup getah di sekeliling pintu peti sejuk tidak rosak.peti sejuk tidak rosak.

19 Mac 2009 35

Penyelenggaraan Peti Sejuk Penyelenggaraan Peti Sejuk Vaksin Vaksin

6.6. Defrost peti sejuk apabila ketebalan debu air batu > 6 Defrost peti sejuk apabila ketebalan debu air batu > 6 mm dengan memindahkan vaksin ke peti sejuk lain mm dengan memindahkan vaksin ke peti sejuk lain atau ke dalam kotak sejuk yang telah disejukkan atau ke dalam kotak sejuk yang telah disejukkan terlebih dahulu.terlebih dahulu.

7.7. Masukkan vaksin sensitif panas ke dalam cold box Masukkan vaksin sensitif panas ke dalam cold box yang mengandungi ice pack beku dan vaksin sensitif yang mengandungi ice pack beku dan vaksin sensitif beku ke dalam cold box yang mengandungi ice pack beku ke dalam cold box yang mengandungi ice pack cair. cair.

8.8. Semasa bekalan elektrik putus :Semasa bekalan elektrik putus :a.a. << 4 jam - Jangan buka pintu peti sejuk kerana 4 jam - Jangan buka pintu peti sejuk kerana

suhu meningkat sebanyak 1suhu meningkat sebanyak 1°°C dalam masa 1 jam .C dalam masa 1 jam .b.b. >> 4 jam – Pindahkan vaksin ke dalam kotak 4 jam – Pindahkan vaksin ke dalam kotak

vaksin atau peti sejuk lain.vaksin atau peti sejuk lain.

9.9. Selenggara dan periksa secara berjadual. Pemeriksaan Selenggara dan periksa secara berjadual. Pemeriksaan yang lebih kerap dibuat ke atas peti sejuk yang telah yang lebih kerap dibuat ke atas peti sejuk yang telah berusia.berusia.

19 Mac 2009 36

Vaccine Cold BoxVaccine Cold Box Mengangkut vaksin dalam kuantiti yang Mengangkut vaksin dalam kuantiti yang

banyak, menyimpan vaksin semasa banyak, menyimpan vaksin semasa penyelenggaraan peti sejuk atau kecemasan.penyelenggaraan peti sejuk atau kecemasan.

Berpenebat dan mempunyai penutup kejap.Berpenebat dan mempunyai penutup kejap.

Dibuat dari bahan polyurethane – durable Dibuat dari bahan polyurethane – durable and robustand robust

19 Mac 2009 37

Vaccine Packaging/ Vaccine Packaging/ PolystyrenePolystyrene

Mengangkut vaksin di peringkat Mengangkut vaksin di peringkat antarabangsa ( dipanggil one-way shipping antarabangsa ( dipanggil one-way shipping container ).container ).

Beri pelindungan baik terhadap haba dan Beri pelindungan baik terhadap haba dan sejuk, mematuhi standard WHO/ UNICEFsejuk, mematuhi standard WHO/ UNICEF

Dibuat dari bahan form polystyrene.Dibuat dari bahan form polystyrene.

19 Mac 2009 38

Vaccine Carrier / FlaskVaccine Carrier / Flask Bekas berpenebat dengan penutup Bekas berpenebat dengan penutup

berpenebat kejap.berpenebat kejap.

Mengangkut vaksin dalm kuantiti kecil Mengangkut vaksin dalm kuantiti kecil untuk kegunaan 1 hari – sesi imunisasi.untuk kegunaan 1 hari – sesi imunisasi.

Elakkan membuka peti sejuk dengan kerap Elakkan membuka peti sejuk dengan kerap semasa klinik.semasa klinik.

19 Mac 2009 39

Ice PacksIce Packs Bekas plastik berbentuk empat segi Bekas plastik berbentuk empat segi

bujur yang diisi dengan air.bujur yang diisi dengan air.

Terdapat adalam 2 saiz, Terdapat adalam 2 saiz, 0.4 Liter untuk Vaccine Carrier0.4 Liter untuk Vaccine Carrier 0.6 Liter untuk Vaccine Cold Box0.6 Liter untuk Vaccine Cold Box

Digunakan untuk menyejukkan Cold Digunakan untuk menyejukkan Cold box, Vaccine carrier dan bekas-bekas box, Vaccine carrier dan bekas-bekas yang berpenebat.yang berpenebat.

Ambil 24 jam untuk membekukan 1 ice Ambil 24 jam untuk membekukan 1 ice packpack

19 Mac 2009 40

Cara Mengisi Ice Pack Ke Dalam Cara Mengisi Ice Pack Ke Dalam C Cold Boxold Box

19 Mac 2009 41

Cara Mengisi Ice Pack Ke Dalam Cara Mengisi Ice Pack Ke Dalam Vaccine CarrierVaccine Carrier

19 Mac 2009 42

D. PEMANTAUAN SUHU ‘COLD D. PEMANTAUAN SUHU ‘COLD CHAIN’CHAIN’

a.a. Jangkasuhu ( Dial, Minimax, Digital)Jangkasuhu ( Dial, Minimax, Digital)b.b. Thermostat ( built-in)Thermostat ( built-in)c.c. Rekod SuhuRekod Suhud.d. Cold Chain Monitor Card (CCM)Cold Chain Monitor Card (CCM)e.e. Vaccine Vial Monitor (VVM)Vaccine Vial Monitor (VVM)f.f. Freeze Watch IndicatorFreeze Watch Indicatorg.g. Stop! Watch IndicatorStop! Watch Indicatorh.h. Shake’s TestShake’s Testi.i. DT & TT Vaccine Shipping IndicatorDT & TT Vaccine Shipping Indicator

19 Mac 2009 43

a. Jangkasuhu Minimaxa. Jangkasuhu Minimax Menunjukkan paras suhu Menunjukkan paras suhu

maksima dan minima yang terjadi maksima dan minima yang terjadi dalam satu jangkamasa tertentu. dalam satu jangkamasa tertentu.

Tiub kanan- untuk bacaan suhu Tiub kanan- untuk bacaan suhu tertinggi (positif) manakala tiub tertinggi (positif) manakala tiub kiri- suhu terendah (negatif)kiri- suhu terendah (negatif)

Julat suhu antara -30Julat suhu antara -3000C dan 50C dan 5000C.C.

Raksa/ merkuri boleh bergerak Raksa/ merkuri boleh bergerak kedua-dua arah sambil menolak 2 kedua-dua arah sambil menolak 2 besi indikator . besi indikator .

Suhu maksima dan minima bagi Suhu maksima dan minima bagi satu-satu jangkamasa boleh satu-satu jangkamasa boleh dibaca pada hujung indikator dibaca pada hujung indikator yang berdekatan dengan kolum yang berdekatan dengan kolum raksa raksa

19 Mac 2009 44

Jangkasuhu Minimax- Cara Jangkasuhu Minimax- Cara PenggunaanPenggunaan

1.1. Jangkasuhu minimax diletakkan Jangkasuhu minimax diletakkan menegak di tengah peti sejuk.menegak di tengah peti sejuk.

2.2. Kedudukan jangkasuhu mestilah Kedudukan jangkasuhu mestilah praktikal untuk membolehkan bacaan praktikal untuk membolehkan bacaan dibuat tanpa mengeluarkannya.dibuat tanpa mengeluarkannya.

3.3. Reset dan tutup rapat pintu peti Reset dan tutup rapat pintu peti sejuk dengan segera selepas bacaan sejuk dengan segera selepas bacaan dibuat.dibuat.

19 Mac 2009 45

Jangkasuhu Minimax- Cara Jangkasuhu Minimax- Cara PenggunaanPenggunaan

4.4. Penggunaan jangkasuhu kali Penggunaan jangkasuhu kali pertama atau selepas “defrosting”pertama atau selepas “defrosting”

i.i. Letak di lokasi dan biarkan selama ½ jam Letak di lokasi dan biarkan selama ½ jam ii.ii. Tekan ‘reset lever’ hingga indikator turun Tekan ‘reset lever’ hingga indikator turun

ke paras merkuri di kedua-dua belah.ke paras merkuri di kedua-dua belah.iii.iii. Biarkan sekali lagi selama ½ jamBiarkan sekali lagi selama ½ jamiv.iv. Baca suhu dan rekodkanBaca suhu dan rekodkan

5.5. Penggunaan jangkasuhu untuk Penggunaan jangkasuhu untuk penggunaan seterusnyapenggunaan seterusnya

i.i. Baca dan rekod bacaan suhuBaca dan rekod bacaan suhuii.ii. Reset indikatorReset indikator

19 Mac 2009 46

b. Thermostatb. Thermostat

1.1. Fungsi – mengawal suhu di dalam peti Fungsi – mengawal suhu di dalam peti sejuk / pembekusejuk / pembeku

2.2. Jika suhu peti sejuk /pembeku adalah Jika suhu peti sejuk /pembeku adalah sangat tinggi, putarkan thermostat ke arah sangat tinggi, putarkan thermostat ke arah yang lebih sejuk dan sebaliknya.yang lebih sejuk dan sebaliknya.

3.3. Jika suhu sekeliling > 40 C, putarkan Jika suhu sekeliling > 40 C, putarkan thermostst ke arah sejuk maksima atau thermostst ke arah sejuk maksima atau pindahkan peti sejuk ke tempat yang lebih pindahkan peti sejuk ke tempat yang lebih sejuk.sejuk.

4.4. Jika suhu yang dikehendaki tidak dicapai, Jika suhu yang dikehendaki tidak dicapai, periksa peti sejuk untuk sebarang periksa peti sejuk untuk sebarang kerosakan dan hubungi penyelenggara alat kerosakan dan hubungi penyelenggara alat tersebut.tersebut.

19 Mac 2009 47

c. Rekod Suhuc. Rekod Suhu1.1. Bacaan suhu hendaklah direkodkan Bacaan suhu hendaklah direkodkan

ke dalam ke dalam GrafGraf Suhu Peti Sejuk Suhu Peti Sejuk

19 Mac 2009 48

Rekod SuhuRekod Suhu2.2. Catit suhu minima, maksima dan semasa Catit suhu minima, maksima dan semasa

mengikut simbol.mengikut simbol.

3.3. Rekod suhu 2 kali sehari, pada jam 8 pagi dan 4 Rekod suhu 2 kali sehari, pada jam 8 pagi dan 4 petangpetang

Perekodan hendaklah menggunakan graf suhuPerekodan hendaklah menggunakan graf suhu Semakan pada waktu sama setiap hariSemakan pada waktu sama setiap hari Maklumat yang diperlukan pada graf diisi Maklumat yang diperlukan pada graf diisi

sepenuhnyasepenuhnya

4.4. Bacaan hendaklah ditandatangan ringkas sebagai Bacaan hendaklah ditandatangan ringkas sebagai bukti.bukti.

5.5. Jadual bertugas untuk staf yang merekodkan Jadual bertugas untuk staf yang merekodkan suhu perlu dipamerkan berhampiran dengan suhu perlu dipamerkan berhampiran dengan jangkasuhu/ peti sejuk untuk memudahkan jangkasuhu/ peti sejuk untuk memudahkan rujukan.rujukan.

6.6. Simpan graf suhu berdekatan peti sejuk/ Simpan graf suhu berdekatan peti sejuk/ pembeku.pembeku.

19 Mac 2009 49

Tindakan Apabila Suhu Peti Tindakan Apabila Suhu Peti Sejuk > Julat Sejuk > Julat

DibenarkanDibenarkan1.1. Jalankan pemeriksaan Peti Sejuk, pastikan :Jalankan pemeriksaan Peti Sejuk, pastikan :

a)a) Semua suis dipasangSemua suis dipasangb)b) Sambungan elektrik baikSambungan elektrik baikc)c) Fius tidak terbakarFius tidak terbakard)d) Sambungkan kepada ‘essential power supply’Sambungkan kepada ‘essential power supply’e)e) ‘‘Defrosting’ telah dijalankanDefrosting’ telah dijalankanf)f) Getah penutup disekeliling pintu peti sejuk Getah penutup disekeliling pintu peti sejuk

tidak rosaktidak rosak

2.2. Reset jangkasuhu, dan semak bacaan selepas 1-Reset jangkasuhu, dan semak bacaan selepas 1-2 jam 2 jam

3.3. Jika perlu, hubungi Ketua Unit / Sykt KonsesiJika perlu, hubungi Ketua Unit / Sykt Konsesi

19 Mac 2009 50

Tindakan Apabila Suhu Peti Tindakan Apabila Suhu Peti Sejuk > Julat Sejuk > Julat

DibenarkanDibenarkan4.4. Pindahkan produk ke dalam Cold box/ kotak Pindahkan produk ke dalam Cold box/ kotak

polystyrenepolystyrene

5.5. Bagi bilik/stor - Bagi bilik/stor - Jalankan pemeriksaan dan Jalankan pemeriksaan dan pastikan :pastikan :

a)a) Pengaliran udara tidak terhalang Pengaliran udara tidak terhalang b)b) Kipas angin atau alat penghawa dingin Kipas angin atau alat penghawa dingin

dipasangdipasangc)c) Jika perlu hubungi Ketua Unit / SyarikatJika perlu hubungi Ketua Unit / Syarikat

6.6. Kurantin dan label jenis dan kuantiti stok Kurantin dan label jenis dan kuantiti stok terlibat, tunggu pengesahan pengeluar.terlibat, tunggu pengesahan pengeluar.

19 Mac 2009 51

d. Cold Chain Monitor Cardd. Cold Chain Monitor Card

1.1. Indikator akan Indikator akan berubah warna dari berubah warna dari putih ke biru jika putih ke biru jika vaksin telah vaksin telah terdedah pada suhu terdedah pada suhu +10 C hingga > +10 C hingga > +34 C sekurang-+34 C sekurang-kurang selama 2 kurang selama 2 jam.jam.

2.2. Syor tentang Syor tentang tempoh vaksin tempoh vaksin boleh digunakan boleh digunakan adalah seperti pada adalah seperti pada kad monitor.kad monitor.

19 Mac 2009 52

Cold Chain Monitor CardCold Chain Monitor Card

19 Mac 2009 53

e. Vaccine Vial Monitore. Vaccine Vial Monitor

Kotak tengah 4 segi - bertukar hitam jika Kotak tengah 4 segi - bertukar hitam jika vaksin terdedah pada suhu panas dalam vaksin terdedah pada suhu panas dalam tempoh masa tertentu.tempoh masa tertentu.

DIGUNAKAN UNTUK VAKSIN POLIO

19 Mac 2009 54

f. Freeze Watch Indicatorf. Freeze Watch Indicator

Indikator akan berubah Indikator akan berubah warna dari putih ke warna dari putih ke merah jika vaksin telah merah jika vaksin telah terdedah pada suhu terdedah pada suhu <0°C selama 1 jam.<0°C selama 1 jam.

Diletak bersama vaksin Diletak bersama vaksin DTP, TT, DT, Td (titik DTP, TT, DT, Td (titik beku -6.5°C), Hepatitis beku -6.5°C), Hepatitis B (-0.5°C), Liq.Hib .B (-0.5°C), Liq.Hib .

19 Mac 2009 55

Freeze Watch IndicatorFreeze Watch Indicator

19 Mac 2009 56

g. Stop! Watch Indicatorg. Stop! Watch Indicator

1.1. Indikator ini Indikator ini memantau operasi memantau operasi sebuah peti sejuk.sebuah peti sejuk.

2.2. Satu kad yang Satu kad yang mengabungkan CCM mengabungkan CCM dan Freeze Watch.dan Freeze Watch.

3.3. Memantau kedua-Memantau kedua-dua suhu rendah dua suhu rendah dan tinggi yang dan tinggi yang berlaku di dalam berlaku di dalam peti sejuk.peti sejuk.

19 Mac 2009 57

h. Shake’s Testh. Shake’s Test

Pembekuan Pembekuan merosakkan merosakkan vaksin DPT, vaksin DPT, Hepatitis B dan Hepatitis B dan Tetanus Toxoid.Tetanus Toxoid.

19 Mac 2009 58

i. DT & TT Vaccine Shipping i. DT & TT Vaccine Shipping IndicatorIndicator

Titik indikator akan Titik indikator akan bertukar ke warna bertukar ke warna hitam secara kekal hitam secara kekal apabila terdedah apabila terdedah pada suhu > +48° pada suhu > +48° CC

Disertakan bagi Disertakan bagi setiap 3,000 dos setiap 3,000 dos vaksin DT, DPT dan vaksin DT, DPT dan TTTT

19 Mac 2009 59

E. PENERIMAAN VAKSINE. PENERIMAAN VAKSIN

a.a. Pastikan seal di kotak sejuk vaksin tiada Pastikan seal di kotak sejuk vaksin tiada kesan dibuka.kesan dibuka.

b.b. Periksa susun atur keadaan pek ais Periksa susun atur keadaan pek ais samada beku, sedang cair atau telah cair.samada beku, sedang cair atau telah cair.

c.c. Periksa indikator pada CCM atau Freeze Periksa indikator pada CCM atau Freeze Watch jika disertakan.Watch jika disertakan.

d.d. Terima jika pek ais masih beku atau tiada Terima jika pek ais masih beku atau tiada perubahan warna pada indikator cold perubahan warna pada indikator cold chain.chain.

e.e. Pindah vaksin dari kotak ke peti sejuk Pindah vaksin dari kotak ke peti sejuk dengan segera.dengan segera.

19 Mac 2009 60

PENERIMAAN VAKSINPENERIMAAN VAKSINf. Laporkan keadaan fizikal vaksin dan suhu

simpanan semasa diangkut.

g. Laporkan masa kelewatan yang berlebihan semasa diangkut

h. Laporkan mana-mana penyimpanan yang sub-optimal semasa diangkut/ ujian ‘shake’ .

i. Semua stok dan maklumat perlu disemak dan direkod. Kurantin dan labelKurantin dan labeljenis dan kuantiti stok jenis dan kuantiti stok terlibat, tunggu pengesahanterlibat, tunggu pengesahanpengeluar jika perlu.pengeluar jika perlu.

19 Mac 2009 61

PENERIMAAN VAKSINPENERIMAAN VAKSIN

19 Mac 2009 62

PENERIMAAN VAKSINPENERIMAAN VAKSIN

19 Mac 2009 63

F. SISTEM INVENTORI F. SISTEM INVENTORI VAKSINVAKSIN

1.1. Tentukan paras minima dan maksima stok Tentukan paras minima dan maksima stok vaksin bagi mencegah kelebihan atau vaksin bagi mencegah kelebihan atau kekurangan stok. Stok yang berlebihan kekurangan stok. Stok yang berlebihan boleh meningkatkan risiko pembaziran.boleh meningkatkan risiko pembaziran.

2.2. Simpan stok vaksin dalam kuantiti yang Simpan stok vaksin dalam kuantiti yang minima, cukup bagi kegunaan sehingga minima, cukup bagi kegunaan sehingga jadual penghantaran akan datang atau jadual penghantaran akan datang atau mengikut kapasiti peti sejuk yang ada. mengikut kapasiti peti sejuk yang ada.

3.3. Periksa tarikh luput stok vaksin secara Periksa tarikh luput stok vaksin secara berjadual, sekurang-kurangnya 1 x sebulan, berjadual, sekurang-kurangnya 1 x sebulan, lebih kerap daripada ubat-ubatan lain.lebih kerap daripada ubat-ubatan lain.

19 Mac 2009 64

SISTEM INVENTORI VAKSINSISTEM INVENTORI VAKSIN

4.4. Amalkan prinsip MDKD atau MKKD Amalkan prinsip MDKD atau MKKD dalam penyimpanan dan pengeluaran dalam penyimpanan dan pengeluaran stok vaksin.stok vaksin.

5. Laporkan keadaan fizikal vaksin dan suhu simpanan semasa diangkut.

6. Laporkan masa kelewatan yang berlebihan semasa diangkut

7. Laporkan mana-mana penyimpanan yang sub-optimal semasa diangkut/ ujian ‘shake’

19 Mac 2009 65

G. PERINGATAN !G. PERINGATAN ! Pegawai Farmasi mempunyai peranan penting Pegawai Farmasi mempunyai peranan penting

sebagai Cold Chain sebagai Cold Chain EducatorEducator dalam penjagaan dalam penjagaan vaksin, sebagai vaksin, sebagai communicatorscommunicators kepada pesakit dan kepada pesakit dan anggota kesihatan lain.anggota kesihatan lain.

Amalkan A Good Cold Chain Practice di semua Amalkan A Good Cold Chain Practice di semua peringkat -Semua produk peringkat -Semua produk cold chaincold chain yang perlu yang perlu dibawa ke wad atau dipulang ke Farmasi hendaklah dibawa ke wad atau dipulang ke Farmasi hendaklah dimasukkan ke dalam cold box/ kotak polystyrene dimasukkan ke dalam cold box/ kotak polystyrene beserta ice pack/ ketulan aisbeserta ice pack/ ketulan ais

Catatkan suhu peti sejuk 2 kali sehari termasuk hari Catatkan suhu peti sejuk 2 kali sehari termasuk hari cuti terutama lokasi yang cuti terutama lokasi yang tidaktidak mempunyai punca mempunyai punca kuasa kecemasan (essential power supply)kuasa kecemasan (essential power supply)

19 Mac 2009 66

H. RUJUKANH. RUJUKAN

1.1. Cold Chain Management of Vaccines, February 2005, CPD Cold Chain Management of Vaccines, February 2005, CPD Home Study Program, Merck Frosst Vaccine Division.Home Study Program, Merck Frosst Vaccine Division.

2.2. WHO. Expanded Programme On Immunization. Safe Vaccine WHO. Expanded Programme On Immunization. Safe Vaccine handling, cold chain and immunizations: A manual for the handling, cold chain and immunizations: A manual for the newly independent states.newly independent states.

3. WHO.Vaccine, Immunization and Biologicals. The Cold Chain, Nov 26, 2002

4.4. WHO Module 3, The Cold Chain, Immunization PracticeWHO Module 3, The Cold Chain, Immunization Practice

5.5. WHO. Making use of Vaccine Vials Monitors, Department Of WHO. Making use of Vaccine Vials Monitors, Department Of Vaccine, April 2000Vaccine, April 2000

6.6. WHO V&B- 1999,Temperature monitor for vaccine and the cold WHO V&B- 1999,Temperature monitor for vaccine and the cold chainchain

7.7. Buku Panduan Immunisasi Kementerian Kesihatan Malaysia Buku Panduan Immunisasi Kementerian Kesihatan Malaysia

19 Mac 2009 67

PENGENDALIAN RANGKAIAN SEJUK

Documents

Transcript of PENGENDALIAN RANGKAIAN SEJUK