PEMBANGUNAN MAMPAN

PRINSIP-PRINSIP THE UNITED NATIONS CONFERENCE

ON THE HUMAN ENVIRONMENT (STOCKHOLM

CONFERENCE) DI STOCKHOLM

PENYATAAN PENDAPAT ATAU KEPERCAYAAN TEGAS (UNITED NATIONS ENVIRONMENT PROGRAMME ENVIRONMENT FOR DEVELOPMENT, N.D.):

PRINSIP 1

MANUSIA MEMPUNYAI HAK ASAS UNTUK KEBEBASAN, KESAMAAN DAN KEADAAN CUKUP KEHIDUPAN, DALAM SATU PERSEKITARAN SATU KUALITI YANG MEMBENARKAN SATU KEHIDUPAN MARTABAT DAN KESEJAHTERAAN, DAN DIA MENANGGUNG SATU TANGGUNGJAWAB FORMAL DAN BERDARJAT UNTUK MELINDUNGI DAN MEMBAIKI PERSEKITARAN BAGI GENERASI SEKARANG DAN MASA DEPAN.

DALAM HAL INI, DASAR MENGGALAKKAN ATAU

MENGEKALKAN FAHAMAN APARTEID (DASAR

PEMISAHAN KAUM), PENGASINGAN RAS,

DISKRIMINASI, PENJAJAHAN DAN BENTUK YANG

LAIN PENINDASAN DAN PENGUASAAN ASING

MESTI DIHAPUSKAN.

PRINSIP 2

SUMBER ALAM BUMI, TERMASUK UDARA, AIR, TANAH,

FLORA DAN FAUNA SERTA TERUTAMANYA SAMPEL WAKIL

EKOSISTEM ALAM, MESTI DILINDUNGI BAGI FAEDAH

GENERASI SEKARANG DAN MASA DEPAN MELALUI

PERANCANGAN ATAU PENGURUSAN CERMAT, YANG

SESUAI.

PRINSIP 3

KEMAMPUAN BUMI UNTUK MENGELUARKAN

SUMBER DAPAT DIPERBAHARUI PENTING (YANG

BERHUBUNG DENGAN KEPENTINGAN DAN

KEPERLUAN HIDUP) MESTI DIKEKALKAN DAN,

PRAKTIKAL, DIPERBAHARUI ATAU DIPERBAIKI.

PRINSIP 4

MANUSIA MEMPUNYAI SATU TANGGUNGJAWAB KHUSUS UNTUK MELINDUNGI DAN SECARA PINTAR MENGURUS WARISAN HIDUPAN LIAR DAN HABITATNYA, YANG MANA ADALAH SEKARANG DENGAN SERIUS MEMBAHAYAKAN OLEH SATU KOMBINASI FAKTOR KURANG BAIK. PEMULIHARAAN ALAM SEMULA JADI , TERMASUK HIDUPAN LIAR, MESTI KERANA ITU MENERIMA KEPENTINGAN DALAM PERANCANGAN BAGI PEMBANGUNAN EKONOMI.

PRINSIP 5

SUMER BUKAN-DAPAT DIPERBAHARUI BUMI MESTI

DIGUNAKAN SEDEMIKIAN UNTUK MENJAGA DAN

MENENTANG BAHAYA KEHABISAN MASA DEPAN

MEREKA DAN UNTUK MEMASTIKAN YANG FAEDAH

DARIPADA PEKERJAAN DEMIKIAN ADALAH

DIKONGSI OLEH SEMUA UMAT MANUSIA.

PRINSIP 6

PEMBUANGAN BAHAN TOKSIK ATAU BAHAN YANG LAIN DAN PELEPASAN HABA, DALAM KUANTITI DEMIKIAN ATAU PENUMPUAN SEBAGAIMANA MELAMPAUI KEMAMPUAN ALAM SEKITAR UNTUK MENJADIKAN MEREKA TIDAK BAHAYA, MESTI DIHENTIKAN SUPAYA MEMASTIKAN YANG KEROSAKAN SERIUS DAN TIDAK DAPAT DIUBAH LAGI IALAH TIDAK MENIMPA EKOSISTEM. PERJUANGAN MANUSIA NEGARA-NEGARA MENENTANG PENCEMARAN SEHARUSNYA DISOKONG.

PRINSIP 7

NEGARA HARUS MENGAMBIL SEMUA LANGKAH WAJAR

UNTUK MENGELAKKAN DARIPADA PENCEMARAN LAUT

OLEH BAHAN YANG ADALAH BERKEMUNGKINAN UNTUK

MENCIPTA BAHAYA KEPADA KESIHATAN MANUSIA,

KEPADA KEROSAKAN SUMBER HIDUP DAN KEHIDUPAN

MARIN, UNTUK MEROSAKKAN KEMUDAHAN ATAU

MENGGANGGU DENGAN PENGGUNAAN SAH LAUT.

PRINSIP 8

PEMBANGUNAN EKONOMI DAN SOSIAL IALAH

PENTING BAGI MEMASTIKAN SATU PERSEKITARAN

HIDUP DAN KERJA MENYOKONG BAGI MANUSIA

DAN BAGI MENCIPTA KEADAAN DI ATAS BUMI YANG

ADALAH PERLU BAGI PERBAIKAN KUALITI

KEHIDUPAN.

PRINSIP 9

KEKURANGAN BERSIFAT PERSEKITARAN DIKELUARKAN OLEH KEADAAN KURANG-PEMBANGUNAN DAN BENCANA ALAM MENGEMUKAKAN MASALAH SERIUS DAN BOLEH TERBAIK DIPERBAIKI MELALUI MEMECUT PEMBANGUNAN MELALUI PEMINDAHAN KUANTITI BESAR DAN BANYAK BANTUAN KEWANGAN SERTA BERKENAAN TEKNOLOGI SEBAGAI SATU PENAMBAHAN KEPADA USAHA DOMESTIK NEGARA SEDANG MEMBANGUN DAN BANTUAN DEMIKIAN SAMPAI PADA WAKTUNYA SEBAGAIMANA MUNGKIN DIPERLUKAN.

PRINSIP 10

BAGI NEGARA SEDANG MEMBANGUN, KESTABILAN

HARGA DAN PEROLEHAN CUKUP BAGI KOMODITI

PRIMER DAN BAHAN MENTAH ADALAH PENTING

UNTUK PENGURUSAN BERSIFAT PERSEKITARAN,

SEJAK FAKTOR EKONOMI DAN JUGA PROSES

EKOLOGI MESTI DIAMBIL KIRA.

PRINSIP 11

DASAR BERSIFAT PERSEKITARAN SEMUA NEGARA HARUS MENINGGI DAN BUKAN BERKENAAN DENGAN KERUGIAN MENJEJASKAN POTENSI PEMBANGUNAN SEKARANG ATAU MASA DEPAN NEGARA SEDANG MEMBANGUN, DAN TIDAK HARUS MEREKA HALANG PENCAPAIAN KEADAAN HIDUP LEBIH BAIK BAGI SEMUA, DAN LANGKAH SESUAI SEHARUSNYA DIAMBIL OLEH NEGARA DAN ORGANISASI ANTARABANGSA DENGAN SATU PANDANGAN UNTUK MENCAPAI PERSETUJUAN PADA MESYUARAT EKONOMI KEBANGSAAN DAN ANTARABANGSA WAJAR SEBAGAI AKIBAT HASIL DARIPADA PEMAKAIAN UKURAN BERSIFAT PERSEKITARAN.

PRINSIP 12

SUMBER-SUMBER SEHARUSNYA ADA UNTUK MEMELIHARA DAN MEMBAIKI PERSEKITARAN, MEMPERTIMBANGKAN KEADAAN-KEADAAN DAN KEPERLUAN-KEPERLUAN KHUSUS NEGARA-NEGARA SEDANG MEMBANGUN DAN MANA-MANA KOS YANG MANA MUNGKIN MUNCUL DARIPADA MENGGABUNGKAN PERLINDUNGAN-PERLINDUNGAN BERSIFAT PERSEKITARAN MEREKA KE DALAM PERANCANGAN PEMBANGUNAN MEREKA DAN KEPERLUAN BAGI MEMBUAT SEDIA KEPADA MEREKA, DI ATAS PERMINTAAN MEREKA, BANTUAN TEKNIKAL DAN KEWANGAN ANTARABANGSA TAMBAHAN BAGI TUJUAN INI.

PRINSIP 13

SUPAYA MENCAPAI PENGURUSAN SUMBER-SUMBER

LEBIH RASIONAL DAN DEMIKIAN UNTUK MEMBAIKI

PERSEKITARAN, NEGARA-NEGARA HARUS MENGAMBIL

SATU PENDEKATAN BERSEPADU DAN TERSELARAS

KEPADA PERANCANGAN PEMBANGUNAN MEREKA

SEHINGGA MEMASTIKAN YANG PEMBANGUNAN IALAH

SESUAI DENGAN KEPERLUAN UNTUK MELINDUNGI DAN

MEMBAIKI PERSEKITARAN BAGI FAEDAH PENDUDUK

MEREKA.

PRINSIP 14

PERANCANGAN RASIONAL MENGANDUNGI SATU

ALAT PENTING BAGI MENYESUAIKAN MANA-MANA

KONFLIK DI ANTARA KEPERLUAN-KEPERLUAN

PEMBANGUNAN DAN KEPERLUAN MELINDUNGI

DAN MEMBAIKI PERSEKITARAN.

PRINSIP 15

PERANCANGAN MESTI DIGUNAKAN KEPADA

PETEMPATAN-PETEMPATAN MANUSIA DAN

PEMBANDARAN DENGAN SATU PANDANGAN UNTUK

MENGHINDARI KESAN-KESAN KURANG BAIK PADA

PERSEKITARAN DAN MEMPEROLEHI FAEDAH-FAEDAH

SOSIAL, EKONOMI DAN BERSIFAT PERSEKITARAN

MAKSIMUM BAGI SEMUA. DALAM HAL INI PROJEK-

PROJEK YANG BERMATLAMAT BAGI PENGUASAAN

PENJAJAH DAN BERSIFAT PERKAUMAN MESTI

DITINGGALKAN.

PRINSIP 16

POLISI-POLISI SECARA DEMOGRAFI YANG MANA ADALAH

TANPA PRASANGKA KEPADA HAK-HAK MANUSIA ASAS

DAN YANG MANA ADALAH DIANGGAP SESUAI OLEH

KERAJAAN-KERAJAAN BERKAITAN SEHARUSNYA

DIGUNAKAN DALAM KAWASAN-KAWASAN/WILAYAH-

WILAYAH ITU DI MANA KADAR PERTUMBUHAN

PENDUDUK ATAU PENUMPUAN-PENUMPUAN

PENDUDUK MELAMPAU ADALAH KEMUNGKINAN

MEMPUNYAI KESAN-KESAN KURANG BAIK/MERUGIKAN

PADA PERSEKITARAN TENTANG PERSEKITARAN

MANUSIA DAN HALANG PEMBANGUNAN.

PRINSIP 17

INSTITUSI-INSTITUSI KEBANGSAAN SESUAI MESTI

DIPERTANGGUNGJAWABKAN DENGAN TUGAS

PERANCANGAN, MENGURUS ATAU MENGAWAL

SEMBILAN (9) SUMBER-SUMBER BERSIFAT PERSEKITARAN

NEGARA-NEGARA DENGAN SATU PANDANGAN UNTUK

MENINGGIKAN KUALITI BERSIFAT PERSEKITARAN.

PRINSIP 18

SAINS DAN TEKNOLOGI, SEBAHAGIAN SUMBANGAN

MEREKA KEPADA PEMBANGUNAN EKONOMI DAN

SOSIAL, MESTI DIGUNAKAN UNTUK PENGECAMAN,

PENGHINDARAN DAN KAWALAN RISIKO-RISIKO BERSIFAT

PERSEKITARAN DAN PENYELESAIAN MASALAH-MASALAH

BERSIFAT PERSEKITARAN DAN BAGI KEBAIKAN BERSAMA

UMAT MANUSIA.

PRINSIP 19

PENDIDIKAN DALAM HAL-HAL BERSIFAT PERSEKITARAN, BAGI GENERASI MUDA DAN JUGA DEWASA, PEMBERIAN PERTIMBANGAN WAJAR KEPADA KURANG BERNASIB BAIK, IALAH PENTING SUPAYA MELEBARKAN ASAS BAGI SATU PENDAPAT MENYEDARKAN DAN KELAKUAN BERTANGGUNGJAWAB OLEH INDIVIDU-INDIVIDU, SYARIKAT-SYARIKAT DAN KOMUNITI-KOMUNITI DALAM MELUNDUNGI DAN MEMBAIKI ALAM SEKITAR DALAM DIMENSI MANUSIA PENUH-NYA.

IA ADALAH JUGA PENTING YANG MEDIA MASSA KOMUNIKASI-KOMUNIKASI MENGHINDARI DARI MENYUMBANG KEPADA KEMEROSOTAN PERSEKITARAN, TETAPI, SEBALIKNYA MENYEBARKAN MAKLUMAT TENTANG SATU BERSIFAT PENDIDIKAN ALAM SEMULA JADI TENTANG KEPERLUAN UNTUK MERANCANGKAN DAN MEMPERBAIKI ALAM SEKITAR SUPAYA MEMBOLEHKAN MAL (A COMBINING FORM MEANING “BAD,” “WRONGFUL,” “ILL,” OCCURRING ORIGINALLY IN LOANWORDS FROM FRENCH ( MALAPERT ); ON THIS MODEL, USED IN THE FORMATION OF OTHER WORDS (DICTIONARY.COM, 2010)) MEMBANGUN DALAM SEGALA HAL.

PRINSIP 20

PENYELIDIKAN DAN PEMBANGUNAN SAINTIFIK DALAM KONTEKS MASALAH-MASALAH BERSIFAT PERSEKITARAN, KEDUA-DUA KEBANGSAAN DAN MULTINASIONAL, MESTI DIGALAKKAN DI SEMUA NEGARA-NEGARA, TERUTAMANYA NEGARA-NEGARA SEDANG MEMBANGUN.

ALIRAN BEBAS TENTANG MAKLUMAT SAINTIFIK MODEN

DAN PEMINDAHAN PENGALAMAN MESTI DISOKONG

DAN DIBANTU, UNTUK MEMUDAHKAN PENYELESAIAN

MASALAH-MASALAH BERSIFAT PERSEKITARAN;

TEKNOLOGI-TEKNOLOGI BERSIFAT PERSEKITARAN

SEHARUSNYA ADA KEPADA NEGARA-NEGARA SEDANG

MEMBANGUN PADA ISTILAH YANG MANA BOLEH

MENGGALAKKAN PENYEBARAN LUAS MEREKA TANPA

MEMBENTUK SATU BEBAN EKONOMI PADA NEGARA-

NEGARA SEDANG MEMBANGUN.

PRINSIP 21

PIAGAM PERTUBUHAN BANGSA-BANGSA BERSATU DAN PRINSIP-PRINSIP UNDANG-UNDANG ANTARABANGSA MENYATAKAN NEGARA-NEGARA MEMPUNYAI HAK BERDAULAT UNTUK MENGGUNAKAN SUMBER-SUMBER MEREKA SENDIRI MENURUT DASAR-DASAR BERSIFAT PERSEKITARAN MEREKA SENDIRI, DAN TANGGUNGJAWAB UNTUK MEMASTIKAN YANG AKTIVITI-AKTIVITI DI DALAM BIDANG KUASA MEREKA ATAU KAWALAN TIDAK MENYEBABKAN KEROSAKAN ALAM SEKITAR NEGARA-NEGARA LAIN ATAU KAWASAN-KAWASAN DI SEBALIK BATASAN BIDANG KUASA KEBANGSAAN.

PRINSIP 22

NEGARA-NEGARA HARUS BEKERJASAMA UNTUK

MEMBANGUN UNDANG-UNDANG ANTARABANGSA

MENGENAI TANGGUNGJAWAB DAN PAMPASAN BAGI

MANGSA-MANGSA PENCEMARAN DAN KEROSAKAN

BERSIFAT PERSEKITARAN LAIN YANG DISEBABKAN OLEH

AKTIVITI-AKTIVITI DI DALAM BIDANG KUASA ATAU

KAWALAN NEGARA-NEGARA DEMIKIAN KE KAWASAN-

KAWASAN DI SEBALIK BIDANG KUASA MEREKA.

PRINSIP 23

TANPA PRASANGKA KEPADA KRITERIA PIAWAI YANG AKAN DITENTUKAN DI PERINGKAT KEBANGSAAN KOMUNITI ANTARABANGSA BERSETUJU IA AKAN MENJADI PENTING DALAM SEMUA KES-KES DALAM MEMPERTIMBANG SISTEM-SISTEM NILAI-NILAI LAZIM DI SETIAP NEGARA, DAN TAKAT DAPAT TIDAKNYA DITERAPKAN PIAWAI YANG MANA SAH BAGI KEBANYAKAN NEGARA-NEGARA MAJU TETAPI YANG MUNGKIN TIDAK SESUAI DAN KOS SOSIAL TIDAK WAJAR BAGI NEGARA-NEGARA SEDANG MEMBANGUN.

PRINSIP 24

HAL-HAL ANTARABANGSA BERKENAAN DENGAN PERLINDUNGAN DAN PERBAIKAN ALAM SEKITAR SEHARUSNYA DITANGANI DALAM SATU SEMANGAT KERJASAMA OLEH SEMUA NEGARA-NEGARA, BESAR DAN KECIL, PADA SATU KEDUDUKAN SAMA.

KERJASAMA MELALUI PENYUSUNAN-PENYUSUNAN BERBILANG HALA (MULTILATERAL) ATAU DUA HALA (BILATERAL) ATAU LAIN CARA SESUAI IALAH PENTING KEPADA KAWALAN DENGAN BERKESAN, MENGHALANG, MENGURANG DAN MENGHAPUSKAN KESAN-KESAN BERSIFAT PERSEKITARAN YANG SUKAR DISEBABKAN AKTIVITI-AKTIVITI DILAKUKAN DALAM SEMUA SFERA, SEDEMIKIAN LAPORAN WAJAR DIAMBIL UNTUK KEDAULATAN DAN KEPENTINGAN SEMUA NEGARA.

PRINSIP 25

NEGARA-NEGARA HARUS MEMASTIKAN YANG

ORGANISASI-ORGANISASI ANTARABANGSA MEMAINKAN

SATU PERANAN TERSELARAS, CEKAP DAN DINAMIK BAGI

PERLINDUNGAN DAN PERBAIKAN ALAM SEKITAR.

PRINSIP 26

MANUSIA DAN PERSEKITARANNYA MESTI

MENGELAKKAN KESAN-KESAN SENJATA-SENJATA

NUKLEAR DAN SEMUA LAIN-LAIN CARA-CARA

KEMUSNAHAN MASSA (BESAR-BESARAN).

NEGARA-NEGARA MESTI BERUSAHA UNTUK MENCAPAI

PERSETUJUAN SEGERA, PADA BADAN ANTARABANGSA

YANG BERKAITAN, TENTANG PENGHAPUSAN DAN

KEMUSNAHAN SEPENUHNYA SENJATA-SENJATA

DEMIKIAN.

KESIMPULAN PARTHA DASGUPTA (2007):

“PEMBANGUNAN MAPAN” BERMAKNA MENGEKALKAN KESEJAHTERAAN SOSIAL, DAN YANG KESEJAHTERAAN ITU BERMAKNA TIDAK HANYA KESEJAHTERAAN SEKARANG, TETAPI KESEJAHTERAAN MERENTASI GENERASI-GENERASI.

INDEKS KESEJAHTERAAN SOSIAL IALAH NILAI MASA SEKARANG TENTANG ALIRAN KESEJAHTERAAN SETIAP GENERASI.