Pedagogy 1

Τρίτη, 22 Νοεμβρίου 2011 http://users.uoa.gr/~dhatziha Αριθμός διαφάνειας 1

ΔομικάΔομικά ΓνωρίσματαΓνωρίσματα τηςτηςπαιδαγωγικήςπαιδαγωγικής διαδικασίαςδιαδικασίας

Βασικές προϋποθέσεις τηςπαιδαγωγικής διαδικασίας


ΦαινομενολογικήΦαινομενολογική προσέγγισηπροσέγγισητηςτης παιδαγωγικήςπαιδαγωγικής διαδικασίαςδιαδικασίας

Κατά τρόπο απλό και αυθεντικό …

στη σχέση μητέρας και παιδιού…


ΒασικέςΒασικές διαπιστώσειςδιαπιστώσεις……1.Πρόκειται για αμφίδρομη διαπροσωπική

σχέση και επικοινωνία ανάμεσα σε έναν«παιδαγωγό» και έναν «παιδαγωγούμενο».

2.Οι σχέσεις δεν έχουν περιστασιακό καιεπιφανειακό χαρακτήρα που γνωρίζουμεαπό την απλή καθημερινή επαφή μεταξύτων ανθρώπων.


ΒασικέςΒασικές διαπιστώσειςδιαπιστώσεις……

3. Οι σχέσεις έχουν ιδιότητες μιας μονιμότερηςσε διάρκεια και συναισθηματικάχρωματισμένης (με ενδιαφέρον, αγάπη, εμπιστοσύνη) επικοινωνίας.

4. Ο παιδαγωγός επωμίζεται την ευθύνη γιατον καθορισμό των στόχων, των μεθόδωνκαι των μέσων αγωγής.



5. Ο παιδαγωγός ενσαρκώνει αυτό που

αυθόρμητα επιδιώκει ο μαθητής.

6. Επιδιώκεται ή προκύπτει εξ αποτελέσματος

η διαμόρφωση, σταθεροποίηση ή αλλαγή

της συμπεριφοράς.



7. Διεξάγεται πάντα σε συγκεκριμένο

κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο.

8. Επιχειρείται σύνθεση ανάμεσα στις

πεποιθήσεις της παλιάς και της νέας γενιάς.



9. Επιδιώκεται δυναμικός συνδυασμός των απόψεων,

των ορίων και των αιτημάτων του κοινωνικού

συνόλου και των αναγκών του ατόμου.

10. Επιδιώκεται δυναμική συνέχεια ανάμεσα στο

παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον και όλη η πορεία

του παιδαγωγικού φαινομένου ισορροπεί ανάμεσα

στο «δέον» και το «είναι».


ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα……

ΗΗ παιδαγωγικήπαιδαγωγική διαδικασίαδιαδικασία αποτελείαποτελεί έναένα

φαινόμενοφαινόμενο κοινωνικήςκοινωνικής αλληλεπίδρασηςαλληλεπίδρασης μεμε

διαλογικήδιαλογική, , τελεολογικήτελεολογική καικαι διαλεκτικήδιαλεκτική δομήδομή..


ΠαράδειγμαΠαράδειγμα 11ΣωκρατικήΣωκρατική σχέσησχέση ««δασκάλουδασκάλου –– μαθητήμαθητή»»

Ερώτημα: πως μπορεί ο άνθρωπος ναανταποκριθεί στο βαθύτερο νόημα τηςζωής;Απάντηση: Με την επικράτηση τουλογικού πάνω στο «θυμοειδές» και«επιθυμητικό»: Δρόμος της αρετής.


Ο δάσκαλος προσποιείται ότι δεν γνωρίζει.

Ειρωνεία.

Προκαλεί το μαθητή να εκφράσει τις δικέςτου απόψεις.

ΣωκρατικήΣωκρατική ΜέθοδοςΜέθοδοςΜαιευτική τέχνη – Α’ φάση


Αρχίζει ο έλεγχος.

Συνειδητοποιεί ο μαθητής σταδιακά την άγνοιάτου.

Μεταφέρεται σε κατάσταση «απορίας». (Αποκτάκίνητρα μάθησης)

ΣωκρατικήΣωκρατική ΜέθοδοςΜέθοδοςΜαιευτική τέχνη – Β’ φάση


«Εκμαίευση» της νέας γνώσης.

Από τη γνώμη στη γνώση.

Στη συνειδητοποίηση των εννοιών.

Στην ορθή πράξη.

ΣωκρατικήΣωκρατική ΜέθοδοςΜέθοδος

Όποιος γνωρίζει το καλό ενεργεί ανάλογα…

«ουδείς εκών κακός»

Μαιευτική τέχνη – Γ’ φάση


Ο δάσκαλος δεν δίνει έτοιμες αλήθειες στο

μαθητή.

Δημιουργεί – με κατάλληλα ερεθίσματα-

ανησυχίες και κάνει το μαθητή να αναζητεί ο

ίδιος τη λύση.

ΠλατωνικήΠλατωνική θεωρίαθεωρία τηςτης ανάμνησηςανάμνησης

Σύγχρονη θεωρία κινήτρων. Μέθοδος προβληματισμού


ΠαράδειγμαΠαράδειγμα 22PestalozziPestalozzi -- ΗθικήΗθική τελειότητατελειότητα τουτου παιδιούπαιδιού

Στάδιο 1ο:Επιδιώκεται η διαμόρφωση ηθικής συνείδησης.

Στάδιο 2ο:Ξεπέρασμα των αδυναμιών και αφοσίωση στιςαξίες.

Στάδιο 3ο:Διαμόρφωση σωστής εικόνας για τα ηθικάκαθήκοντα μέσα στο κοινωνικό σύνολο.


ΠαράδειγμαΠαράδειγμα 33ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά γνωρίσματαγνωρίσματα τουτου παιδαγωγικούπαιδαγωγικού

φαινομένουφαινομένου σύμφωνασύμφωνα μεμε τοντον NohlNohl

Πρόκειται για μια συναισθηματική σχέση του«παιδαγωγικού ζεύγους».Η παιδαγωγική σχέση τίθεται σε λειτουργία απότην πρόθεση του παιδαγωγού να επιδιώξει το«καλό του παιδιού».Η δράση του παιδαγωγού στοχεύει στηνπαρούσα κατάσταση αλλά και στις μελλοντικέςανάγκες του παιδιού.


ΠαράδειγμαΠαράδειγμα 44CieseckeCiesecke: : ΠρόκλησηΠρόκληση μάθησηςμάθησης

Ο ενήλικας απλά υποβοηθά το παιδίμα εξελιχθεί μέσα από τη μάθηση.

Δεν υπάρχει σωστή αλλά κατάλληληπαιδαγωγική ενέργεια.

Η παιδαγωγική διαδικασία είναισυνδεδεμένη με κοινωνικούς θεσμούς.


ΠαιδαγωγικόΠαιδαγωγικό ζεύγοςζεύγος((ΣχολήΣχολή DiltheyDilthey))

«Αυθεντία του παιδαγωγού».

«Το Μορφώσιμο του τροφίμου».

Τονίζεται η διαλογική δομή της παιδαγωγικής διαδικασίας


ΤιΤι σημαίνεισημαίνει αυθεντίααυθεντία;;

Αναμφισβήτητο και ανεξέλεγκτο κύρος τουπαιδαγωγού σε όλες τις δραστηριότητές του.Πλήρη υπακοή στις υποδείξεις και τιςαξιώσεις.Αγάπη από απόσταση από τη μεριά τουδασκάλου.Απόλυτος σεβασμός ή και φόβος από τημεριά του μαθητή.


ΤιΤι σημαίνεισημαίνει ««μορφώσιμομορφώσιμο τουτου τροφίμουτροφίμου»»;;

Τον πρώτο ρόλο τον παίζουν οικληρονομικές καταβολές.

Η δεκτικότητα της γνώσης εξαρτάται απότην κληρονομικότητα.

Το περιβάλλον παίζει δευτερεύονταρόλο.


ΗΗ σύγχρονησύγχρονη παιδαγωγικήπαιδαγωγική αμφισβήτησεαμφισβήτησεέντοναέντονα καικαι τιςτις δύοδύο συνιστώσεςσυνιστώσες τουτου

παιδαγωγικούπαιδαγωγικού ζεύγουςζεύγους

Από τη δεκαετία του ΄60 και μετάάρχισε να αναπτύσσεται

ενδιαφέρουσα επιχειρηματολογία


ΑμφισβήτησηΑμφισβήτηση τηςτης αυθεντίαςαυθεντίας τουτουπαιδαγωγούπαιδαγωγού

Η αυθεντία θεωρείται γνώρισμαανελεύθερης και καταπιεστικής αγωγής.

Η παιδαγωγική αυθεντία μπαίνει σεφάση κρίσης

Αναπτύσσεται το κίνημα τηςαντιαυταρχικής αγωγής


ΕκφραστέςΕκφραστές τουτου κινήματοςκινήματος τηςτηςαντιαυταρχικήςαντιαυταρχικής αγωγήςαγωγής

Παιδαγωγικό σύστημα Neil

Σχολείο Σάμερχιλ

Φοιτητικό κίνημα

Σχολή της Φρανκφούρτης


ΠαιδαγωγικόΠαιδαγωγικό σύστημασύστημα NeilNeilΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά γνωρίσματαγνωρίσματα

1. Βασίστηκε στις φυσιολατρικές αρχές τουRousseau και στην ψυχαναλυτική θεωρία τουFreud.

2. Είχε στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή ελευθερίατου παιδιού καταργώντας την εξουσία τουενήλικα.

3. Το σχολείο πρέπει να είναι κατάλληλο για ταπαιδιά και όχι τα παιδιά για το σχολείο.


ΠαιδαγωγικόΠαιδαγωγικό σύστημασύστημα NeilNeilΑξιολόγησηΑξιολόγηση

1. Επιδιώκει την ατομική «ευτυχία» και δενενδιαφέρεται για την κοινωνική ένταξη του παιδιού.

2. Το σχολείο του αποτελεί ένα αξιοπρόσεκτο καιδημιουργικό πείραμα σε μια εξωπραγματική νησίδατης ζωής.

3. Απευθύνεται σε μια μικρού φάσματος κοινωνική καιοικονομική τάξη.


ΦοιτητικόΦοιτητικό κίνημακίνημαΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά

1. Κοινωνική αλλαγή μέσα από τη διαδικασία τηςμάθησης και της αγωγής.

2. Η παιδαγωγική θεωρία θεμελιώθηκε σε Μαρξιστικήβάση.

3. Η παιδαγωγική διαδικασία εντάσσεται στοεποικοδόμημα.

4. Φορείς της αλλαγής θεωρήθηκαν η εργατική τάξη, τοφοιτητικό κίνημα και η διανόηση.


ΦοιτητικόΦοιτητικό κίνημακίνημακριτικήκριτική

1. Στην αγωγή δεν ισχύει η «αρχιμήδεια» αφετηρία. Η αγωγήστηρίζεται στην εμπειρία των προηγούμενων γενεών.

2. Καλλιεργήθηκε διάθεση αντιπαλότητας ανάμεσα στηνπαλαιά και νέα γενιά και δυσκολεύτηκε η επικοινωνία.

3. Η υπερβολική ενθάρρυνση παιδιών σχολικής ηλικίας ταοδήγησε να εκδηλώσουν ψυχολογικά επιζήμια σεξουαλικήσυμπεριφορά.


ΜορφώσιμοΜορφώσιμο τουτου παιδιούπαιδιούΔύοΔύο ακραίεςακραίες απόψειςαπόψεις

1. Η πρώτη υποστηρίζει την παντοδυναμία των

κληρονομικών παραγόντων.

2. Η δεύτερη πιστεύει στην παντοδυναμία των

επιδράσεων του περιβάλλοντος.


ΜορφώσιμοΜορφώσιμο τουτου παιδιούπαιδιούΔύοΔύο ακραίεςακραίες απόψειςαπόψεις

1. Στην πρώτη άποψη στηρίζεται το «μοντέλο κληρονομικότη-

τας», όπου έτεινε η παραδοσιακή παιδαγωγική (σχολή

Dilthey) μέχρι τη δεκαετία του ‘50.

2. Στη δεύτερη άποψη στηρίζεται το «μοντέλο περιβάλλοντος»,

που επικράτησε στη σύγχρονη παιδαγωγική, χωρίς να

παραγνωρίζεται η συμμετοχή του γενετικού παράγοντα.


ΜοντέλαΜοντέλα έρευναςέρευνας καικαι ερμηνείαςερμηνείας

Η κληρονομικότητα παίζει καθοριστικό ρόλο για τηδιαμόρφωση του φαινοτύπου

Σύμφωνα με τους φυσιοκράτες και τους ρομαντικούς με τηναγωγή απλά αναπτύσσονται οι κληρονομικές καταβολές

Στο μοντέλο αυτό ανάγονται απόψεις ρατσιστών.

Στο μοντέλο αυτό στηρίζεται η θεωρία της διπολικήςνοημοσύνης: θεωρητική νοημοσύνη και πρακτικήνοημοσύνη.

Μοντέλο κληρονομικότητας


ΔιαφοροποίησηΔιαφοροποίηση επιδόσεωνεπιδόσεων πειραματόζωωνπειραματόζωων ωςωςπροςπρος τηντην κληρονομικότητακληρονομικότητα ((AnastasiAnastasi, 1958), 1958)

130

150

170

190

210

230

250

270

290

1 2 3 4 5 6Γενεές

Μέσος

όρο

ς λαθώ

ν

Έξυπνα Κουτά



Κανένα χαρακτηριστικό του φαινοτύπου δεν

πρέπει να αποδίδεται εξ ολοκλήρου στην

κληρονομικότητα ή στο περιβάλλον

Το περιβάλλον και η κληρονομικότητα είναι

δύο αλληλεξαρτώμενοι και αλληλεπιδρόντες

παράγοντες

Μοντέλο αλληλεπίδρασης


ΑλληλεπίδρασηΑλληλεπίδραση κληρονομικότηταςκληρονομικότητας καικαι περιβάλλοντοςπεριβάλλοντοςστηνστην επίδοσηεπίδοση πειραματόζωωνπειραματόζωων ((Wolf, 1971)Wolf, 1971)

100

110

120

130

140

150

160

170

180

Περιορισμένο Κανονικό Εμπλουτισμένο

Περιβάλλον

Μέσος

όρος λαθών

Έξυπνα Κουτά


ο

t1 t2

Π ερ ιβ ά

λ λο ν

Π ε ρ ι β ά λ λο ν

Όρια

προσα

ρμογής

όρια

αντίδ

ραση

ς

φαινότυπος χ1

φαινότυπος χ2

Ελάχιστοόριο

Μέγιστοόριο

γονότυπος χ

Σχέση γονότυπου και περιβάλλοντος (Ceslik 1980)



Η αγωγή ανήκει στους περιβαλλοντικούςπαράγοντες

Τα τελευταία χρόνια αυτό το μοντέλο εμφανίζει μιασχετική υπεροχή με τη στήριξη τωνμπηχεβιοριστών.

Η εκπαιδευτική πολιτική πολλών χωρώνεπαναπροσδιορίστηκε με βάση αυτό το μοντέλο.

Μοντέλο περιβάλλοντος


ΣχέσηΣχέση τουτου δείκτηδείκτη νοημοσύνηςνοημοσύνης μεμε τηντην κοινωνικήκοινωνική τάξητάξη

90 95 100 105 110 115

Χειρωνάκτες εργάτες

Εργάτες γης

Ανθρακωρύχοι

Ακειδίκευτοι εργάτες

Γεωργοί

Ειδικευμένοι εργάτες

Εμποροϋπάλληλοι

Υπάλληλοι γραφείου

Επιστάτες

Έμποροι-Βιοτέχνες

Στρατός-Αστυνομία

Βιομήχανοι

Μεσαία στελέχοι

Ανώτερα στελέχοι

Δείκτης νοημοσύνης


ΗΗ πιθανότηταπιθανότητα γιαγια έναένα παιδίπαιδί χειρώνακταχειρώνακτα νανα έχειέχει ΔΝΔΝ κάτωκάτω απόαπό 100 100 είναιείναι 689 689 ενώενώ γιαγια έναένα ανώτεροανώτερο στέλεχοςστέλεχος είναιείναι μόνομόνο 184184

0

100

200

300

400

500

600

700

800

70 34 4

75 90 5

80 187 12

85 292 27

90 419 49

95 555 108

100 689 184

Χειρωνάκτες Ανώτερα στελέχοι


ΗΗ πιθανότηταπιθανότητα γιαγια έναένα παιδίπαιδί χειρώνακταχειρώνακτα νανα έχειέχει ΔΝΔΝ πάνωπάνω απόαπό 100 100 είναιείναι 311 311 ενώενώ γιαγια έναένα ανώτεροανώτερο στέλεχοςστέλεχος είναιείναι 816816

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

100 311 816

105 196 710

110 101 566

115 56 400

120 25 278

125 10 168

130 5 89

135 1 42

Χειρωνάκτες Ανώτερα στελέχοι


ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα

Σήμερα είναι αποδεκτή η άποψη ότι ηαγωγή εξαρτάται από την

αλληλεπίδραση των γενετικών καιπεριβαλλοντικών παραγόντων

Η κληρονομικότητα ορίζει το περιβάλλον αποφασίζει….


ΣχηματισμόςΣχηματισμός τηςτης ανθρώπινηςανθρώπινηςσυμπεριφοράςσυμπεριφοράς καικαι προσωπικότηταςπροσωπικότητας

Η προσωπικότητα και ησυμπεριφορά του ανθρώπου

ελέγχονται από το κληρονομημένοκαι το κεκτημένο πρόγραμμα


ΜετάβασηΜετάβαση απόαπό τιςτις δύοδύο ακραίεςακραίεςαπόψειςαπόψεις στοστο μοντέλομοντέλο τηςτης σύζευξηςσύζευξης

Μελέτη παιδιών που στερήθηκαν την αγωγήκαι μεγάλωσαν με τη φροντίδα ζώων.Ευρήματα από την έρευνα στα θετά παιδιά.Πορίσματα από έρευνα σε διδύμους.Εθνολογικές έρευνες.Έρευνα της συμπεριφοράς των ζώων.Ψυχαναλυτική μελέτη της παιδικής ηλικίας


ΓενικόΓενικό συμπέρασμασυμπέρασμα 11

Το παιδαγωγικό φαινόμενο είναικαθοριστικό για την ανθρώπινηύπαρξη. Χωρίς αγωγή δεν είναι

δυνατή η επιβίωση του ανθρώπου



Η πρώιμη παιδική ηλικία έχει τημεγαλύτερη βαρύτητα στην ψυχική εξέλιξητου ανθρώπου. Η δομή της συμπεριφοράςκαι της προσωπικότητας θεμελιώνεται στα

πρώτα χρόνια της ζωής.



Η κληρονομικότητα ορίζειτο περιβάλλον αποφασίζει….

Η ανάπτυξη του ανθρώπου είναι αποτέλεσματης αλληλεπίδρασης της κληρονομικότηταςκαι του περιβάλλοντος.

Η κληρονομικότητα θέτει την «οριακή νόρμα». Η τελική ανάπτυξη των ικανοτήτων είναι έργοτου περιβάλλοντος και της αγωγής



Η σωματική και η «θυμική» πλευρά επηρεάζεται

περισσότερο από την κληρονομικότητα απ’ ότι η ψυχική.

Η γλωσσική ικανότητα, η σχολική επίδοση, η κοινωνική

και ηθική συμπεριφορά, οι στάσεις και τα ενδιαφέροντα

επηρεάζονται περισσότερο από το περιβάλλον.

Η βαρύτητα των κληρονομικών και περιβαλλοντικώνπαραγόντων ποικίλει κατά τομείς της προσωπικότητας.


ΤελικόΤελικό συμπέρασμασυμπέρασμα

Ο δάσκαλος είναι ποιητήςτου ανθρώπου

Pedagogy 1

Documents

Transcript of Pedagogy 1