pdf.usaid.govpdf.usaid.gov/pdf_docs/PNAAP716.pdf · Atus . s 0%r d m. cA*402 vI *s RiJR"Sk . I .w ....
Transcript of pdf.usaid.govpdf.usaid.gov/pdf_docs/PNAAP716.pdf · Atus . s 0%r d m. cA*402 vI *s RiJR"Sk . I .w ....
mastftis en bovinos
Ioak VN bamp
fti
I itt -a
Atus s 0r d m cA402 vI s RiJRSk I w
40of ampOW4 ktacoks~ a got 1 theft ~s
p4vfww P44 4
o S40 it 00ampX ANE WP PampI VS tat
wx I WAtoIU - l t U M Ot4 r
i pkampi tww~ tP~Is40vsd lAgvu~
sMt Isi 4kw40 4AbMw a 1 fkidluIIf 4EvNkt
P~4~t~a iM0~w i ~ d h~MI It PI4i4
$ -ftjm1 oft~ 4
41PAta wk 0a~4 0 444- ae aw04 la OA4 k v 4i l
i4 vt- I 5OW 44 Iwa 4k n4k4 OfW- li
w Wdio 0 ViSI 40 - w4OaS4k 54
W No 6 tSr ~ 4 ti I tw4A IUqs Ara46d wetI0a4
mSIt RmeiV~44 Ui 19 AS1Iftw
W4 I-IW~1MKd4I4kuswbu 1mi sok s 4
Iw-41isI UIi U 1 wLS~s~
~nwAk SafAwauga W A
M0 4 ai4(W
in~ehdo~ka PA
MASTITS EN BOVINOS
ciulkvtmoan Vlki PhO
c ~~ RU ~ IMSIStWA Pt MISlbvt RM V~f k AMcA tt WralsStpp 4 romCO Ikxwtt
CONTENIDO
MCCAISU5 Dt INI(iKN $ lrVwt qur swvnljsI oaul4Id ik t utu kf cWamp ar Iade
r~tt quw puwkin dwrimsat La scitns sk ios tuoo iWnficL$im 7
MICROOKGANISPOS CAUSANI$ DI MASIITI
MIkh cKxm CLNIwcAS ITI1
DIAGNOSTICQ0 MAW 1 ISJUNTO ALA VA C 1I 4cnU 12
T dtsfono o octdia 12 hu b Cal l b 12 lhUO4 Whittampd I I I )
DIAGNSTICO DE MASTITIS tN E L LABORIO 13 RcktcG de mukuat de Ilhv pacxcn cond 4lb lwt 14
PREVION VCONTROL DE MASTITIS IS 1Hisorm 1 twfcamp Is
RES MEN 16
LITE KAIURA CITADA 17
PROLOGO
ii live~ d lgs~iin i4JAI ct tisIerntejloiruCA Ii iVi iolhVm cidde kw pirwu dmpnsimo k iinusitdas tects roencIisiso Centfouintai a
no w Ito prr0 dhsiawlspmiistito i murorairn idal rivrsad sones tcknki y de amprwqidn rcisi4 qes srnsw a nsejow AtvodM Mn tic kehe cis l sislenhhs del pvdtictot a nsvd Uknw
Cons ew psopdjito w hit puikedo umo wie ik stu soltmints qtte coirp1Ai s~wim docuncngs prrscntados tit utAidAxk) k avjw~itAv esta
U~~tPot ei toyrfo- reAxkwk~kpt coo Ak meto-oia die imecshjA en iefmis ki fvourcimn dec lesbe y soleitn vncp~et poundanspanentes y alter mrghin k odmccidn y tie nwmcjn en pukkin anirnt uwit jwous y Miwraje nwaeriknio yuqrtas tie adnsinkittariMz it ishtl die fin a
Contecipssnte hok tin d~wlwtium ei hqwl~u cosieannit As ImewietwAr r mrnen ~iwses ticinkas solve un cantsonete eweneui en k Ivothuiiinu InA ctmi es el de wWit uninsi y Ain vstikas dec ortkk Adiciuonaltete y
pav el inusnto ougo se pabNaa sin wvundo Woan dijIsAw solve otto IC nus te erwai ee~ksei en lit wnitW dte 4)s hatoi canto es A jvewnetwiisy combire tie Jot paatiignuts internos dto losmrino Ii enehe espn asl teetrae rid -onto en ei Ivewne- a lit sittwid(A enrantrut en firin de peqoeslo 1wroductavem de icrhe en Woons avesi tki isrnto Cet tnef adn
1 nasteral qete isqui se pIewntite t aem~ unit pvee tie is rnrterin shAJk parf ei iPrqtc ) canta contsileKitin esen-ivdInmnte isdiAJt del awsot no rptrentat oncnar r e oi sreultados Mc hiosccto CA lit-110 flu debe wV tmintio it esto) y ramspoto cubietocuss un iets tampnkin y tie tndsajto en
Jot pais
I Iietto CI 1W fi1) CUHme MA xhe i0110KtiWW n l01 Ses paiteS di Centroamcrkano en junk de 1979 Sit objetno Ivindpul iten dessoaroiU y svlvw atermlatnsejortun tie sistensis die jwodutrion tie leee que scan de tkil aplkcxidn poi los prqucahot JiodurtOtrt En erinda insianda 71 lioyrtmb ed (ortlee Irap~tti ~W4 e Ass iwtwint r woaimmakes e Im invloik trans (esemac die tecrtoliviay cr~dito agiopetaii tie as passes partkipamnt es
Se espsva que esto pesblikiian y lan que ke unteredieron contribuyuni a es
I I I ditto
3
INTRODUCCION
inflamxci6n de IAglindula manuria es una aecckin de impotuncia cco n6mica en Ios bovinos porque coma consecuencia del proceso inflamatorio wc producen cambios patol6gicos de divmrsa intensidad que alteran profundamente la calidad y cantidad de eche producida
En Cosa Rica las pfrdidas causadas pot mastitis fucron evaluadas entre US$S00 000 a US$ 1200 000 con bse a que en el pals habia 65 000 vacas pro ductoras de Iethe (Pounden et dI 1966)
Cietas maslitis afectan scveramcnic el animal causando una enfermodad 1i timica que puedo conducir a Iampmue te incrementando las krdidas ecumoxnicas
La mastitis de los bovinos es una enrermedad extendida pot iodo el mundo siendo mayor prublema en explotaciones lecheras que en pnado de doble proshyp6sito
Otro aspecto impertante relacionado con la madtitis es la salud del hombre por las implicacionc que tiene pra su biene-tar el consumo de leche contamina da con microortnismos paa6enos o con residuos de antibi6ticos
Las consideraciones que aqui se prcsentan ticncn como objetivo familiaritar a las personas involucradas en la produccibn de leche con Ins asect s mi ulte salicntes dc la enfermdad y Ins mitodos de dian6stico y prevwnci6n
Prvous Pag S
lacn
MECANISMOS DE INFECCION
Con aarts eviccpcionri Lai nuvillas do primer pwto estin libre do inteci6n de l~aOre y ni la leche nWI~AXi1ndulA mamaria contienen mlcroorpnivros pat6go no A] primcr p~to y cuwmdo ci animal se induye en ei mnuncio habittul do Uas vxcas en priiducci~n pueden ingtomi ALa 6bic dhversns aletcs psat6genos capa
- ccide poducr La n~ccl~n ptiriorment La mstitis
den par of canal y pueden i1lor hasta lIA cistemna do la ubrc c invAdir df tejido IlinduIar
En ci c~As dcilguruenfarmed~Adeis cpcilkamp comno tuberculosis kcptoWpi foh y bouceioOs cl microortansm 6 inteccitno puee clar a1a ubre a trasV dic l1aungp o del sistema tinrJtko
EFn ci proceso die ittiuruaci6n do IAmastiti deben considerarse ins siguicnics
ia)Ua Inv~Asin del micixwjAni~mo es principalmentc pot ci esfinter del pej6 b) Lomcanivnios dk defenia do La uOre El sebo quo exiiste tientro del canal del
pc-t6n tcne propiedAdci b~aceriosticAs y bwic~caId~as El canal dci pet6n cLahluwerA pfimadia ccntru La invai6n pot b~acicria Esta barcra es mcnos efccwiva en v~Ac~AviejitVen prAntis productoras do lecht quc en vAc~As j6ve fltvp$ ovilias U~ fvpxito~ic- wo mectanivmo impoutante en lIAprotecci6n dic la glIndulA m~Am~arU En oc~a~oncs l~af(g()citosis lknc una Acci6n muy d-bil y ino lopra eliminxa Ai gjenic p~Atlgno cite wc muitiplica y se citablece la infcciMw
c) Si IomictnfgAniwmos logun vencer Las delensas tic la ubre so multiplacAn colmniiAn e inv~Aden Ia Ilandula mAnuria En cita rawe del proceso l~ainfec Win cutAa n foims subctinca lot agcntes p~A16pnos cestin dentro doe IAubre pern no hay ningunA manifstaci~n clincA ni aitcraci6n que puedi sef obser udja En cite momenta pure hAber recuperaci6n cspothnceA y l~ainficci6n pucdc pawt dejapecibida CuAndo lia infocci6n persiste loh mircwganiwais coiminn muitiplichntiosI~AI-ddemcnA die IAubre sigucn en dmsenu) hay inwvxJ~n del tclido gLandulas V reaicci~n infllAmntoais hahiladose en esic caso dic mastitis clinica Los sinto nu locies VAlgunin WcrAlci dic IAeraformcdad so hAcen minifiestos La Fl gwra I iiuttw ins esentas quo puedcn ilevarse j cAo en l~ainfecci6n y traumi
sino - wotnu
L~pt~ntin~ RcoAperbi~ansn ianca
6
FACTORIES QUE AUSIENTAN LA POSIBILIDAD DE QUE OCURRA INFEC CION DE LA IJORE
SLot fxactores prediiponentcs quo aumenuno Ua rohilidiad dec quo mulua in Iccci6n pueden set reiumniotasi a)LU nraturtAle d micr01wm niuiw copi y nuneta aixadeidjade ltsadegih
c) El gra~do crentcmia hewed~Ad4 Eiae Isacimu cItrWcsil dc padrcs ahishyjos cotno In hAn campwobado algunams iiAdm (Gsmyus et~ al 19l2 Grootenhis 19111)
di) Ua hiablidlad del esfinter Vdel canal Mc peran put~ inipaedi el ai d ic oka Of~~AflIVV1O5 y pA cbAtitlns Vsaca con roiolc en el sti enio del pcaon
y con hcridtas y escorixaioncs son m1 -Atsccptihksti Aaluitit lIainfctdilm quo vJcjb con~ pciomC tot~lmnnt untmi
~~)iCtiAd do Uas viacna Ua mlAu~ di ubhcs intolt tdis aumeua cn LUcdAd rdetiti con el flumeti) do luauncimas LAvacta dic miayot oed prentan mnaytn inci ukncia die Infecionei quo Us vjacja 16enes eior c auu~dt ptintip~Almmir por reintccci6n dic cuarans pieviAmcente infecado y p proiendti deAlp namp iIIICccioflC Mutphy (1974) indke) quc vett un Ixtof dic edad en lIa incidenciA tic inshyleccion e ubre ri cu~Al Acturo coro heti d io1icl4 m indcpcndienete o lostuns g11 kW lesmci r1tna uhmc La ac44do tAieepoiiu dc La4 pucscnaan ox pitivlcncis die nucvi inloccionei al oniento tic IAlxtadn Ci~AVprincipim del 14iriodo wcon
I) twddt~o piolocnado y el iwdetin inromplo fIaicen lU inmin de U~
9) Lac-alid~ad del tovic tiene infllUenIA en lIAiniccciws ti loautme pot rrpv tot mces awkxti~Mw d ti niioiapnunos di mayot pievalencIAa en IAun mk pniad (is productoras dec leche (Potanden et at 1967 FEseoh 1976)
h) Cuando c hxac ordeAL con 4mo del tancti) wete conidtu quc en 4Kcaone Ian temness p-acden cxauu tr~aumoa httla) lesionci en l1 ubte Algunos teffletos Aquieeen el hIhito dic mmIut tc doa)mis Yac~A Vpueden tr~Ansrnilir lot mkcroorglanimot do un~A utwe Aolga TeweolrncfO lmnuados con leche que cofllengi Strelfuoccun tki a IfA~nuniisron Ia enfrmmcd~Ad A w~campas u~nma y eli mkmnorginismo se ai16 tie IAboca dic Imsernefo h~AstA ocho
hoema dcUs del Am~Aminumiento con lIA eChe qur COntenA ci SIrpft COMOI
FACTORIES QUE PUEDEN DISMINUIR LA RESISTENCIA DE LOS WUAR TOS INIFECTADOS
Lot cuartos infoctxcos con gtrmnc de IAmwitis pueden erintluenclAtu poX fxici que inducen alot mkrpnisnot Aquc incrementen su viuknci colonicen Vcsausn mnagltss clinkc
En unja utwe infecida edtc citto ampio de equllitwio enic los mkrpu nismn infectanic V Lafesistencia de lU lntiula El equilibria puetic rompeiw pot aumtnto en virulencUa de Las bIacteuI~As por disminuciaon dtie a dclcnu die U~ ubie o ro los doi inecanliwnms Si c0 tompimicnio ocuric cl cuar to infCClIAdo so conviefic on cux~to on masailis clinka
Los rctore quo puetien conducir Aronipimienlo dcl equilbito mencioudo puetien freumrC ASi a) Candiones ambinentile- cspecija~mcntc enfriumienl otIelA ubro durante no
ches liuvioa y trias
7
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
Atus s 0r d m cA402 vI s RiJRSk I w
40of ampOW4 ktacoks~ a got 1 theft ~s
p4vfww P44 4
o S40 it 00ampX ANE WP PampI VS tat
wx I WAtoIU - l t U M Ot4 r
i pkampi tww~ tP~Is40vsd lAgvu~
sMt Isi 4kw40 4AbMw a 1 fkidluIIf 4EvNkt
P~4~t~a iM0~w i ~ d h~MI It PI4i4
$ -ftjm1 oft~ 4
41PAta wk 0a~4 0 444- ae aw04 la OA4 k v 4i l
i4 vt- I 5OW 44 Iwa 4k n4k4 OfW- li
w Wdio 0 ViSI 40 - w4OaS4k 54
W No 6 tSr ~ 4 ti I tw4A IUqs Ara46d wetI0a4
mSIt RmeiV~44 Ui 19 AS1Iftw
W4 I-IW~1MKd4I4kuswbu 1mi sok s 4
Iw-41isI UIi U 1 wLS~s~
~nwAk SafAwauga W A
M0 4 ai4(W
in~ehdo~ka PA
MASTITS EN BOVINOS
ciulkvtmoan Vlki PhO
c ~~ RU ~ IMSIStWA Pt MISlbvt RM V~f k AMcA tt WralsStpp 4 romCO Ikxwtt
CONTENIDO
MCCAISU5 Dt INI(iKN $ lrVwt qur swvnljsI oaul4Id ik t utu kf cWamp ar Iade
r~tt quw puwkin dwrimsat La scitns sk ios tuoo iWnficL$im 7
MICROOKGANISPOS CAUSANI$ DI MASIITI
MIkh cKxm CLNIwcAS ITI1
DIAGNOSTICQ0 MAW 1 ISJUNTO ALA VA C 1I 4cnU 12
T dtsfono o octdia 12 hu b Cal l b 12 lhUO4 Whittampd I I I )
DIAGNSTICO DE MASTITIS tN E L LABORIO 13 RcktcG de mukuat de Ilhv pacxcn cond 4lb lwt 14
PREVION VCONTROL DE MASTITIS IS 1Hisorm 1 twfcamp Is
RES MEN 16
LITE KAIURA CITADA 17
PROLOGO
ii live~ d lgs~iin i4JAI ct tisIerntejloiruCA Ii iVi iolhVm cidde kw pirwu dmpnsimo k iinusitdas tects roencIisiso Centfouintai a
no w Ito prr0 dhsiawlspmiistito i murorairn idal rivrsad sones tcknki y de amprwqidn rcisi4 qes srnsw a nsejow AtvodM Mn tic kehe cis l sislenhhs del pvdtictot a nsvd Uknw
Cons ew psopdjito w hit puikedo umo wie ik stu soltmints qtte coirp1Ai s~wim docuncngs prrscntados tit utAidAxk) k avjw~itAv esta
U~~tPot ei toyrfo- reAxkwk~kpt coo Ak meto-oia die imecshjA en iefmis ki fvourcimn dec lesbe y soleitn vncp~et poundanspanentes y alter mrghin k odmccidn y tie nwmcjn en pukkin anirnt uwit jwous y Miwraje nwaeriknio yuqrtas tie adnsinkittariMz it ishtl die fin a
Contecipssnte hok tin d~wlwtium ei hqwl~u cosieannit As ImewietwAr r mrnen ~iwses ticinkas solve un cantsonete eweneui en k Ivothuiiinu InA ctmi es el de wWit uninsi y Ain vstikas dec ortkk Adiciuonaltete y
pav el inusnto ougo se pabNaa sin wvundo Woan dijIsAw solve otto IC nus te erwai ee~ksei en lit wnitW dte 4)s hatoi canto es A jvewnetwiisy combire tie Jot paatiignuts internos dto losmrino Ii enehe espn asl teetrae rid -onto en ei Ivewne- a lit sittwid(A enrantrut en firin de peqoeslo 1wroductavem de icrhe en Woons avesi tki isrnto Cet tnef adn
1 nasteral qete isqui se pIewntite t aem~ unit pvee tie is rnrterin shAJk parf ei iPrqtc ) canta contsileKitin esen-ivdInmnte isdiAJt del awsot no rptrentat oncnar r e oi sreultados Mc hiosccto CA lit-110 flu debe wV tmintio it esto) y ramspoto cubietocuss un iets tampnkin y tie tndsajto en
Jot pais
I Iietto CI 1W fi1) CUHme MA xhe i0110KtiWW n l01 Ses paiteS di Centroamcrkano en junk de 1979 Sit objetno Ivindpul iten dessoaroiU y svlvw atermlatnsejortun tie sistensis die jwodutrion tie leee que scan de tkil aplkcxidn poi los prqucahot JiodurtOtrt En erinda insianda 71 lioyrtmb ed (ortlee Irap~tti ~W4 e Ass iwtwint r woaimmakes e Im invloik trans (esemac die tecrtoliviay cr~dito agiopetaii tie as passes partkipamnt es
Se espsva que esto pesblikiian y lan que ke unteredieron contribuyuni a es
I I I ditto
3
INTRODUCCION
inflamxci6n de IAglindula manuria es una aecckin de impotuncia cco n6mica en Ios bovinos porque coma consecuencia del proceso inflamatorio wc producen cambios patol6gicos de divmrsa intensidad que alteran profundamente la calidad y cantidad de eche producida
En Cosa Rica las pfrdidas causadas pot mastitis fucron evaluadas entre US$S00 000 a US$ 1200 000 con bse a que en el pals habia 65 000 vacas pro ductoras de Iethe (Pounden et dI 1966)
Cietas maslitis afectan scveramcnic el animal causando una enfermodad 1i timica que puedo conducir a Iampmue te incrementando las krdidas ecumoxnicas
La mastitis de los bovinos es una enrermedad extendida pot iodo el mundo siendo mayor prublema en explotaciones lecheras que en pnado de doble proshyp6sito
Otro aspecto impertante relacionado con la madtitis es la salud del hombre por las implicacionc que tiene pra su biene-tar el consumo de leche contamina da con microortnismos paa6enos o con residuos de antibi6ticos
Las consideraciones que aqui se prcsentan ticncn como objetivo familiaritar a las personas involucradas en la produccibn de leche con Ins asect s mi ulte salicntes dc la enfermdad y Ins mitodos de dian6stico y prevwnci6n
Prvous Pag S
lacn
MECANISMOS DE INFECCION
Con aarts eviccpcionri Lai nuvillas do primer pwto estin libre do inteci6n de l~aOre y ni la leche nWI~AXi1ndulA mamaria contienen mlcroorpnivros pat6go no A] primcr p~to y cuwmdo ci animal se induye en ei mnuncio habittul do Uas vxcas en priiducci~n pueden ingtomi ALa 6bic dhversns aletcs psat6genos capa
- ccide poducr La n~ccl~n ptiriorment La mstitis
den par of canal y pueden i1lor hasta lIA cistemna do la ubrc c invAdir df tejido IlinduIar
En ci c~As dcilguruenfarmed~Adeis cpcilkamp comno tuberculosis kcptoWpi foh y bouceioOs cl microortansm 6 inteccitno puee clar a1a ubre a trasV dic l1aungp o del sistema tinrJtko
EFn ci proceso die ittiuruaci6n do IAmastiti deben considerarse ins siguicnics
ia)Ua Inv~Asin del micixwjAni~mo es principalmentc pot ci esfinter del pej6 b) Lomcanivnios dk defenia do La uOre El sebo quo exiiste tientro del canal del
pc-t6n tcne propiedAdci b~aceriosticAs y bwic~caId~as El canal dci pet6n cLahluwerA pfimadia ccntru La invai6n pot b~acicria Esta barcra es mcnos efccwiva en v~Ac~AviejitVen prAntis productoras do lecht quc en vAc~As j6ve fltvp$ ovilias U~ fvpxito~ic- wo mectanivmo impoutante en lIAprotecci6n dic la glIndulA m~Am~arU En oc~a~oncs l~af(g()citosis lknc una Acci6n muy d-bil y ino lopra eliminxa Ai gjenic p~Atlgno cite wc muitiplica y se citablece la infcciMw
c) Si IomictnfgAniwmos logun vencer Las delensas tic la ubre so multiplacAn colmniiAn e inv~Aden Ia Ilandula mAnuria En cita rawe del proceso l~ainfec Win cutAa n foims subctinca lot agcntes p~A16pnos cestin dentro doe IAubre pern no hay ningunA manifstaci~n clincA ni aitcraci6n que puedi sef obser udja En cite momenta pure hAber recuperaci6n cspothnceA y l~ainficci6n pucdc pawt dejapecibida CuAndo lia infocci6n persiste loh mircwganiwais coiminn muitiplichntiosI~AI-ddemcnA die IAubre sigucn en dmsenu) hay inwvxJ~n del tclido gLandulas V reaicci~n infllAmntoais hahiladose en esic caso dic mastitis clinica Los sinto nu locies VAlgunin WcrAlci dic IAeraformcdad so hAcen minifiestos La Fl gwra I iiuttw ins esentas quo puedcn ilevarse j cAo en l~ainfecci6n y traumi
sino - wotnu
L~pt~ntin~ RcoAperbi~ansn ianca
6
FACTORIES QUE AUSIENTAN LA POSIBILIDAD DE QUE OCURRA INFEC CION DE LA IJORE
SLot fxactores prediiponentcs quo aumenuno Ua rohilidiad dec quo mulua in Iccci6n pueden set reiumniotasi a)LU nraturtAle d micr01wm niuiw copi y nuneta aixadeidjade ltsadegih
c) El gra~do crentcmia hewed~Ad4 Eiae Isacimu cItrWcsil dc padrcs ahishyjos cotno In hAn campwobado algunams iiAdm (Gsmyus et~ al 19l2 Grootenhis 19111)
di) Ua hiablidlad del esfinter Vdel canal Mc peran put~ inipaedi el ai d ic oka Of~~AflIVV1O5 y pA cbAtitlns Vsaca con roiolc en el sti enio del pcaon
y con hcridtas y escorixaioncs son m1 -Atsccptihksti Aaluitit lIainfctdilm quo vJcjb con~ pciomC tot~lmnnt untmi
~~)iCtiAd do Uas viacna Ua mlAu~ di ubhcs intolt tdis aumeua cn LUcdAd rdetiti con el flumeti) do luauncimas LAvacta dic miayot oed prentan mnaytn inci ukncia die Infecionei quo Us vjacja 16enes eior c auu~dt ptintip~Almmir por reintccci6n dic cuarans pieviAmcente infecado y p proiendti deAlp namp iIIICccioflC Mutphy (1974) indke) quc vett un Ixtof dic edad en lIa incidenciA tic inshyleccion e ubre ri cu~Al Acturo coro heti d io1icl4 m indcpcndienete o lostuns g11 kW lesmci r1tna uhmc La ac44do tAieepoiiu dc La4 pucscnaan ox pitivlcncis die nucvi inloccionei al oniento tic IAlxtadn Ci~AVprincipim del 14iriodo wcon
I) twddt~o piolocnado y el iwdetin inromplo fIaicen lU inmin de U~
9) Lac-alid~ad del tovic tiene infllUenIA en lIAiniccciws ti loautme pot rrpv tot mces awkxti~Mw d ti niioiapnunos di mayot pievalencIAa en IAun mk pniad (is productoras dec leche (Potanden et at 1967 FEseoh 1976)
h) Cuando c hxac ordeAL con 4mo del tancti) wete conidtu quc en 4Kcaone Ian temness p-acden cxauu tr~aumoa httla) lesionci en l1 ubte Algunos teffletos Aquieeen el hIhito dic mmIut tc doa)mis Yac~A Vpueden tr~Ansrnilir lot mkcroorglanimot do un~A utwe Aolga TeweolrncfO lmnuados con leche que cofllengi Strelfuoccun tki a IfA~nuniisron Ia enfrmmcd~Ad A w~campas u~nma y eli mkmnorginismo se ai16 tie IAboca dic Imsernefo h~AstA ocho
hoema dcUs del Am~Aminumiento con lIA eChe qur COntenA ci SIrpft COMOI
FACTORIES QUE PUEDEN DISMINUIR LA RESISTENCIA DE LOS WUAR TOS INIFECTADOS
Lot cuartos infoctxcos con gtrmnc de IAmwitis pueden erintluenclAtu poX fxici que inducen alot mkrpnisnot Aquc incrementen su viuknci colonicen Vcsausn mnagltss clinkc
En unja utwe infecida edtc citto ampio de equllitwio enic los mkrpu nismn infectanic V Lafesistencia de lU lntiula El equilibria puetic rompeiw pot aumtnto en virulencUa de Las bIacteuI~As por disminuciaon dtie a dclcnu die U~ ubie o ro los doi inecanliwnms Si c0 tompimicnio ocuric cl cuar to infCClIAdo so conviefic on cux~to on masailis clinka
Los rctore quo puetien conducir Aronipimienlo dcl equilbito mencioudo puetien freumrC ASi a) Candiones ambinentile- cspecija~mcntc enfriumienl otIelA ubro durante no
ches liuvioa y trias
7
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
in~ehdo~ka PA
MASTITS EN BOVINOS
ciulkvtmoan Vlki PhO
c ~~ RU ~ IMSIStWA Pt MISlbvt RM V~f k AMcA tt WralsStpp 4 romCO Ikxwtt
CONTENIDO
MCCAISU5 Dt INI(iKN $ lrVwt qur swvnljsI oaul4Id ik t utu kf cWamp ar Iade
r~tt quw puwkin dwrimsat La scitns sk ios tuoo iWnficL$im 7
MICROOKGANISPOS CAUSANI$ DI MASIITI
MIkh cKxm CLNIwcAS ITI1
DIAGNOSTICQ0 MAW 1 ISJUNTO ALA VA C 1I 4cnU 12
T dtsfono o octdia 12 hu b Cal l b 12 lhUO4 Whittampd I I I )
DIAGNSTICO DE MASTITIS tN E L LABORIO 13 RcktcG de mukuat de Ilhv pacxcn cond 4lb lwt 14
PREVION VCONTROL DE MASTITIS IS 1Hisorm 1 twfcamp Is
RES MEN 16
LITE KAIURA CITADA 17
PROLOGO
ii live~ d lgs~iin i4JAI ct tisIerntejloiruCA Ii iVi iolhVm cidde kw pirwu dmpnsimo k iinusitdas tects roencIisiso Centfouintai a
no w Ito prr0 dhsiawlspmiistito i murorairn idal rivrsad sones tcknki y de amprwqidn rcisi4 qes srnsw a nsejow AtvodM Mn tic kehe cis l sislenhhs del pvdtictot a nsvd Uknw
Cons ew psopdjito w hit puikedo umo wie ik stu soltmints qtte coirp1Ai s~wim docuncngs prrscntados tit utAidAxk) k avjw~itAv esta
U~~tPot ei toyrfo- reAxkwk~kpt coo Ak meto-oia die imecshjA en iefmis ki fvourcimn dec lesbe y soleitn vncp~et poundanspanentes y alter mrghin k odmccidn y tie nwmcjn en pukkin anirnt uwit jwous y Miwraje nwaeriknio yuqrtas tie adnsinkittariMz it ishtl die fin a
Contecipssnte hok tin d~wlwtium ei hqwl~u cosieannit As ImewietwAr r mrnen ~iwses ticinkas solve un cantsonete eweneui en k Ivothuiiinu InA ctmi es el de wWit uninsi y Ain vstikas dec ortkk Adiciuonaltete y
pav el inusnto ougo se pabNaa sin wvundo Woan dijIsAw solve otto IC nus te erwai ee~ksei en lit wnitW dte 4)s hatoi canto es A jvewnetwiisy combire tie Jot paatiignuts internos dto losmrino Ii enehe espn asl teetrae rid -onto en ei Ivewne- a lit sittwid(A enrantrut en firin de peqoeslo 1wroductavem de icrhe en Woons avesi tki isrnto Cet tnef adn
1 nasteral qete isqui se pIewntite t aem~ unit pvee tie is rnrterin shAJk parf ei iPrqtc ) canta contsileKitin esen-ivdInmnte isdiAJt del awsot no rptrentat oncnar r e oi sreultados Mc hiosccto CA lit-110 flu debe wV tmintio it esto) y ramspoto cubietocuss un iets tampnkin y tie tndsajto en
Jot pais
I Iietto CI 1W fi1) CUHme MA xhe i0110KtiWW n l01 Ses paiteS di Centroamcrkano en junk de 1979 Sit objetno Ivindpul iten dessoaroiU y svlvw atermlatnsejortun tie sistensis die jwodutrion tie leee que scan de tkil aplkcxidn poi los prqucahot JiodurtOtrt En erinda insianda 71 lioyrtmb ed (ortlee Irap~tti ~W4 e Ass iwtwint r woaimmakes e Im invloik trans (esemac die tecrtoliviay cr~dito agiopetaii tie as passes partkipamnt es
Se espsva que esto pesblikiian y lan que ke unteredieron contribuyuni a es
I I I ditto
3
INTRODUCCION
inflamxci6n de IAglindula manuria es una aecckin de impotuncia cco n6mica en Ios bovinos porque coma consecuencia del proceso inflamatorio wc producen cambios patol6gicos de divmrsa intensidad que alteran profundamente la calidad y cantidad de eche producida
En Cosa Rica las pfrdidas causadas pot mastitis fucron evaluadas entre US$S00 000 a US$ 1200 000 con bse a que en el pals habia 65 000 vacas pro ductoras de Iethe (Pounden et dI 1966)
Cietas maslitis afectan scveramcnic el animal causando una enfermodad 1i timica que puedo conducir a Iampmue te incrementando las krdidas ecumoxnicas
La mastitis de los bovinos es una enrermedad extendida pot iodo el mundo siendo mayor prublema en explotaciones lecheras que en pnado de doble proshyp6sito
Otro aspecto impertante relacionado con la madtitis es la salud del hombre por las implicacionc que tiene pra su biene-tar el consumo de leche contamina da con microortnismos paa6enos o con residuos de antibi6ticos
Las consideraciones que aqui se prcsentan ticncn como objetivo familiaritar a las personas involucradas en la produccibn de leche con Ins asect s mi ulte salicntes dc la enfermdad y Ins mitodos de dian6stico y prevwnci6n
Prvous Pag S
lacn
MECANISMOS DE INFECCION
Con aarts eviccpcionri Lai nuvillas do primer pwto estin libre do inteci6n de l~aOre y ni la leche nWI~AXi1ndulA mamaria contienen mlcroorpnivros pat6go no A] primcr p~to y cuwmdo ci animal se induye en ei mnuncio habittul do Uas vxcas en priiducci~n pueden ingtomi ALa 6bic dhversns aletcs psat6genos capa
- ccide poducr La n~ccl~n ptiriorment La mstitis
den par of canal y pueden i1lor hasta lIA cistemna do la ubrc c invAdir df tejido IlinduIar
En ci c~As dcilguruenfarmed~Adeis cpcilkamp comno tuberculosis kcptoWpi foh y bouceioOs cl microortansm 6 inteccitno puee clar a1a ubre a trasV dic l1aungp o del sistema tinrJtko
EFn ci proceso die ittiuruaci6n do IAmastiti deben considerarse ins siguicnics
ia)Ua Inv~Asin del micixwjAni~mo es principalmentc pot ci esfinter del pej6 b) Lomcanivnios dk defenia do La uOre El sebo quo exiiste tientro del canal del
pc-t6n tcne propiedAdci b~aceriosticAs y bwic~caId~as El canal dci pet6n cLahluwerA pfimadia ccntru La invai6n pot b~acicria Esta barcra es mcnos efccwiva en v~Ac~AviejitVen prAntis productoras do lecht quc en vAc~As j6ve fltvp$ ovilias U~ fvpxito~ic- wo mectanivmo impoutante en lIAprotecci6n dic la glIndulA m~Am~arU En oc~a~oncs l~af(g()citosis lknc una Acci6n muy d-bil y ino lopra eliminxa Ai gjenic p~Atlgno cite wc muitiplica y se citablece la infcciMw
c) Si IomictnfgAniwmos logun vencer Las delensas tic la ubre so multiplacAn colmniiAn e inv~Aden Ia Ilandula mAnuria En cita rawe del proceso l~ainfec Win cutAa n foims subctinca lot agcntes p~A16pnos cestin dentro doe IAubre pern no hay ningunA manifstaci~n clincA ni aitcraci6n que puedi sef obser udja En cite momenta pure hAber recuperaci6n cspothnceA y l~ainficci6n pucdc pawt dejapecibida CuAndo lia infocci6n persiste loh mircwganiwais coiminn muitiplichntiosI~AI-ddemcnA die IAubre sigucn en dmsenu) hay inwvxJ~n del tclido gLandulas V reaicci~n infllAmntoais hahiladose en esic caso dic mastitis clinica Los sinto nu locies VAlgunin WcrAlci dic IAeraformcdad so hAcen minifiestos La Fl gwra I iiuttw ins esentas quo puedcn ilevarse j cAo en l~ainfecci6n y traumi
sino - wotnu
L~pt~ntin~ RcoAperbi~ansn ianca
6
FACTORIES QUE AUSIENTAN LA POSIBILIDAD DE QUE OCURRA INFEC CION DE LA IJORE
SLot fxactores prediiponentcs quo aumenuno Ua rohilidiad dec quo mulua in Iccci6n pueden set reiumniotasi a)LU nraturtAle d micr01wm niuiw copi y nuneta aixadeidjade ltsadegih
c) El gra~do crentcmia hewed~Ad4 Eiae Isacimu cItrWcsil dc padrcs ahishyjos cotno In hAn campwobado algunams iiAdm (Gsmyus et~ al 19l2 Grootenhis 19111)
di) Ua hiablidlad del esfinter Vdel canal Mc peran put~ inipaedi el ai d ic oka Of~~AflIVV1O5 y pA cbAtitlns Vsaca con roiolc en el sti enio del pcaon
y con hcridtas y escorixaioncs son m1 -Atsccptihksti Aaluitit lIainfctdilm quo vJcjb con~ pciomC tot~lmnnt untmi
~~)iCtiAd do Uas viacna Ua mlAu~ di ubhcs intolt tdis aumeua cn LUcdAd rdetiti con el flumeti) do luauncimas LAvacta dic miayot oed prentan mnaytn inci ukncia die Infecionei quo Us vjacja 16enes eior c auu~dt ptintip~Almmir por reintccci6n dic cuarans pieviAmcente infecado y p proiendti deAlp namp iIIICccioflC Mutphy (1974) indke) quc vett un Ixtof dic edad en lIa incidenciA tic inshyleccion e ubre ri cu~Al Acturo coro heti d io1icl4 m indcpcndienete o lostuns g11 kW lesmci r1tna uhmc La ac44do tAieepoiiu dc La4 pucscnaan ox pitivlcncis die nucvi inloccionei al oniento tic IAlxtadn Ci~AVprincipim del 14iriodo wcon
I) twddt~o piolocnado y el iwdetin inromplo fIaicen lU inmin de U~
9) Lac-alid~ad del tovic tiene infllUenIA en lIAiniccciws ti loautme pot rrpv tot mces awkxti~Mw d ti niioiapnunos di mayot pievalencIAa en IAun mk pniad (is productoras dec leche (Potanden et at 1967 FEseoh 1976)
h) Cuando c hxac ordeAL con 4mo del tancti) wete conidtu quc en 4Kcaone Ian temness p-acden cxauu tr~aumoa httla) lesionci en l1 ubte Algunos teffletos Aquieeen el hIhito dic mmIut tc doa)mis Yac~A Vpueden tr~Ansrnilir lot mkcroorglanimot do un~A utwe Aolga TeweolrncfO lmnuados con leche que cofllengi Strelfuoccun tki a IfA~nuniisron Ia enfrmmcd~Ad A w~campas u~nma y eli mkmnorginismo se ai16 tie IAboca dic Imsernefo h~AstA ocho
hoema dcUs del Am~Aminumiento con lIA eChe qur COntenA ci SIrpft COMOI
FACTORIES QUE PUEDEN DISMINUIR LA RESISTENCIA DE LOS WUAR TOS INIFECTADOS
Lot cuartos infoctxcos con gtrmnc de IAmwitis pueden erintluenclAtu poX fxici que inducen alot mkrpnisnot Aquc incrementen su viuknci colonicen Vcsausn mnagltss clinkc
En unja utwe infecida edtc citto ampio de equllitwio enic los mkrpu nismn infectanic V Lafesistencia de lU lntiula El equilibria puetic rompeiw pot aumtnto en virulencUa de Las bIacteuI~As por disminuciaon dtie a dclcnu die U~ ubie o ro los doi inecanliwnms Si c0 tompimicnio ocuric cl cuar to infCClIAdo so conviefic on cux~to on masailis clinka
Los rctore quo puetien conducir Aronipimienlo dcl equilbito mencioudo puetien freumrC ASi a) Candiones ambinentile- cspecija~mcntc enfriumienl otIelA ubro durante no
ches liuvioa y trias
7
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
CONTENIDO
MCCAISU5 Dt INI(iKN $ lrVwt qur swvnljsI oaul4Id ik t utu kf cWamp ar Iade
r~tt quw puwkin dwrimsat La scitns sk ios tuoo iWnficL$im 7
MICROOKGANISPOS CAUSANI$ DI MASIITI
MIkh cKxm CLNIwcAS ITI1
DIAGNOSTICQ0 MAW 1 ISJUNTO ALA VA C 1I 4cnU 12
T dtsfono o octdia 12 hu b Cal l b 12 lhUO4 Whittampd I I I )
DIAGNSTICO DE MASTITIS tN E L LABORIO 13 RcktcG de mukuat de Ilhv pacxcn cond 4lb lwt 14
PREVION VCONTROL DE MASTITIS IS 1Hisorm 1 twfcamp Is
RES MEN 16
LITE KAIURA CITADA 17
PROLOGO
ii live~ d lgs~iin i4JAI ct tisIerntejloiruCA Ii iVi iolhVm cidde kw pirwu dmpnsimo k iinusitdas tects roencIisiso Centfouintai a
no w Ito prr0 dhsiawlspmiistito i murorairn idal rivrsad sones tcknki y de amprwqidn rcisi4 qes srnsw a nsejow AtvodM Mn tic kehe cis l sislenhhs del pvdtictot a nsvd Uknw
Cons ew psopdjito w hit puikedo umo wie ik stu soltmints qtte coirp1Ai s~wim docuncngs prrscntados tit utAidAxk) k avjw~itAv esta
U~~tPot ei toyrfo- reAxkwk~kpt coo Ak meto-oia die imecshjA en iefmis ki fvourcimn dec lesbe y soleitn vncp~et poundanspanentes y alter mrghin k odmccidn y tie nwmcjn en pukkin anirnt uwit jwous y Miwraje nwaeriknio yuqrtas tie adnsinkittariMz it ishtl die fin a
Contecipssnte hok tin d~wlwtium ei hqwl~u cosieannit As ImewietwAr r mrnen ~iwses ticinkas solve un cantsonete eweneui en k Ivothuiiinu InA ctmi es el de wWit uninsi y Ain vstikas dec ortkk Adiciuonaltete y
pav el inusnto ougo se pabNaa sin wvundo Woan dijIsAw solve otto IC nus te erwai ee~ksei en lit wnitW dte 4)s hatoi canto es A jvewnetwiisy combire tie Jot paatiignuts internos dto losmrino Ii enehe espn asl teetrae rid -onto en ei Ivewne- a lit sittwid(A enrantrut en firin de peqoeslo 1wroductavem de icrhe en Woons avesi tki isrnto Cet tnef adn
1 nasteral qete isqui se pIewntite t aem~ unit pvee tie is rnrterin shAJk parf ei iPrqtc ) canta contsileKitin esen-ivdInmnte isdiAJt del awsot no rptrentat oncnar r e oi sreultados Mc hiosccto CA lit-110 flu debe wV tmintio it esto) y ramspoto cubietocuss un iets tampnkin y tie tndsajto en
Jot pais
I Iietto CI 1W fi1) CUHme MA xhe i0110KtiWW n l01 Ses paiteS di Centroamcrkano en junk de 1979 Sit objetno Ivindpul iten dessoaroiU y svlvw atermlatnsejortun tie sistensis die jwodutrion tie leee que scan de tkil aplkcxidn poi los prqucahot JiodurtOtrt En erinda insianda 71 lioyrtmb ed (ortlee Irap~tti ~W4 e Ass iwtwint r woaimmakes e Im invloik trans (esemac die tecrtoliviay cr~dito agiopetaii tie as passes partkipamnt es
Se espsva que esto pesblikiian y lan que ke unteredieron contribuyuni a es
I I I ditto
3
INTRODUCCION
inflamxci6n de IAglindula manuria es una aecckin de impotuncia cco n6mica en Ios bovinos porque coma consecuencia del proceso inflamatorio wc producen cambios patol6gicos de divmrsa intensidad que alteran profundamente la calidad y cantidad de eche producida
En Cosa Rica las pfrdidas causadas pot mastitis fucron evaluadas entre US$S00 000 a US$ 1200 000 con bse a que en el pals habia 65 000 vacas pro ductoras de Iethe (Pounden et dI 1966)
Cietas maslitis afectan scveramcnic el animal causando una enfermodad 1i timica que puedo conducir a Iampmue te incrementando las krdidas ecumoxnicas
La mastitis de los bovinos es una enrermedad extendida pot iodo el mundo siendo mayor prublema en explotaciones lecheras que en pnado de doble proshyp6sito
Otro aspecto impertante relacionado con la madtitis es la salud del hombre por las implicacionc que tiene pra su biene-tar el consumo de leche contamina da con microortnismos paa6enos o con residuos de antibi6ticos
Las consideraciones que aqui se prcsentan ticncn como objetivo familiaritar a las personas involucradas en la produccibn de leche con Ins asect s mi ulte salicntes dc la enfermdad y Ins mitodos de dian6stico y prevwnci6n
Prvous Pag S
lacn
MECANISMOS DE INFECCION
Con aarts eviccpcionri Lai nuvillas do primer pwto estin libre do inteci6n de l~aOre y ni la leche nWI~AXi1ndulA mamaria contienen mlcroorpnivros pat6go no A] primcr p~to y cuwmdo ci animal se induye en ei mnuncio habittul do Uas vxcas en priiducci~n pueden ingtomi ALa 6bic dhversns aletcs psat6genos capa
- ccide poducr La n~ccl~n ptiriorment La mstitis
den par of canal y pueden i1lor hasta lIA cistemna do la ubrc c invAdir df tejido IlinduIar
En ci c~As dcilguruenfarmed~Adeis cpcilkamp comno tuberculosis kcptoWpi foh y bouceioOs cl microortansm 6 inteccitno puee clar a1a ubre a trasV dic l1aungp o del sistema tinrJtko
EFn ci proceso die ittiuruaci6n do IAmastiti deben considerarse ins siguicnics
ia)Ua Inv~Asin del micixwjAni~mo es principalmentc pot ci esfinter del pej6 b) Lomcanivnios dk defenia do La uOre El sebo quo exiiste tientro del canal del
pc-t6n tcne propiedAdci b~aceriosticAs y bwic~caId~as El canal dci pet6n cLahluwerA pfimadia ccntru La invai6n pot b~acicria Esta barcra es mcnos efccwiva en v~Ac~AviejitVen prAntis productoras do lecht quc en vAc~As j6ve fltvp$ ovilias U~ fvpxito~ic- wo mectanivmo impoutante en lIAprotecci6n dic la glIndulA m~Am~arU En oc~a~oncs l~af(g()citosis lknc una Acci6n muy d-bil y ino lopra eliminxa Ai gjenic p~Atlgno cite wc muitiplica y se citablece la infcciMw
c) Si IomictnfgAniwmos logun vencer Las delensas tic la ubre so multiplacAn colmniiAn e inv~Aden Ia Ilandula mAnuria En cita rawe del proceso l~ainfec Win cutAa n foims subctinca lot agcntes p~A16pnos cestin dentro doe IAubre pern no hay ningunA manifstaci~n clincA ni aitcraci6n que puedi sef obser udja En cite momenta pure hAber recuperaci6n cspothnceA y l~ainficci6n pucdc pawt dejapecibida CuAndo lia infocci6n persiste loh mircwganiwais coiminn muitiplichntiosI~AI-ddemcnA die IAubre sigucn en dmsenu) hay inwvxJ~n del tclido gLandulas V reaicci~n infllAmntoais hahiladose en esic caso dic mastitis clinica Los sinto nu locies VAlgunin WcrAlci dic IAeraformcdad so hAcen minifiestos La Fl gwra I iiuttw ins esentas quo puedcn ilevarse j cAo en l~ainfecci6n y traumi
sino - wotnu
L~pt~ntin~ RcoAperbi~ansn ianca
6
FACTORIES QUE AUSIENTAN LA POSIBILIDAD DE QUE OCURRA INFEC CION DE LA IJORE
SLot fxactores prediiponentcs quo aumenuno Ua rohilidiad dec quo mulua in Iccci6n pueden set reiumniotasi a)LU nraturtAle d micr01wm niuiw copi y nuneta aixadeidjade ltsadegih
c) El gra~do crentcmia hewed~Ad4 Eiae Isacimu cItrWcsil dc padrcs ahishyjos cotno In hAn campwobado algunams iiAdm (Gsmyus et~ al 19l2 Grootenhis 19111)
di) Ua hiablidlad del esfinter Vdel canal Mc peran put~ inipaedi el ai d ic oka Of~~AflIVV1O5 y pA cbAtitlns Vsaca con roiolc en el sti enio del pcaon
y con hcridtas y escorixaioncs son m1 -Atsccptihksti Aaluitit lIainfctdilm quo vJcjb con~ pciomC tot~lmnnt untmi
~~)iCtiAd do Uas viacna Ua mlAu~ di ubhcs intolt tdis aumeua cn LUcdAd rdetiti con el flumeti) do luauncimas LAvacta dic miayot oed prentan mnaytn inci ukncia die Infecionei quo Us vjacja 16enes eior c auu~dt ptintip~Almmir por reintccci6n dic cuarans pieviAmcente infecado y p proiendti deAlp namp iIIICccioflC Mutphy (1974) indke) quc vett un Ixtof dic edad en lIa incidenciA tic inshyleccion e ubre ri cu~Al Acturo coro heti d io1icl4 m indcpcndienete o lostuns g11 kW lesmci r1tna uhmc La ac44do tAieepoiiu dc La4 pucscnaan ox pitivlcncis die nucvi inloccionei al oniento tic IAlxtadn Ci~AVprincipim del 14iriodo wcon
I) twddt~o piolocnado y el iwdetin inromplo fIaicen lU inmin de U~
9) Lac-alid~ad del tovic tiene infllUenIA en lIAiniccciws ti loautme pot rrpv tot mces awkxti~Mw d ti niioiapnunos di mayot pievalencIAa en IAun mk pniad (is productoras dec leche (Potanden et at 1967 FEseoh 1976)
h) Cuando c hxac ordeAL con 4mo del tancti) wete conidtu quc en 4Kcaone Ian temness p-acden cxauu tr~aumoa httla) lesionci en l1 ubte Algunos teffletos Aquieeen el hIhito dic mmIut tc doa)mis Yac~A Vpueden tr~Ansrnilir lot mkcroorglanimot do un~A utwe Aolga TeweolrncfO lmnuados con leche que cofllengi Strelfuoccun tki a IfA~nuniisron Ia enfrmmcd~Ad A w~campas u~nma y eli mkmnorginismo se ai16 tie IAboca dic Imsernefo h~AstA ocho
hoema dcUs del Am~Aminumiento con lIA eChe qur COntenA ci SIrpft COMOI
FACTORIES QUE PUEDEN DISMINUIR LA RESISTENCIA DE LOS WUAR TOS INIFECTADOS
Lot cuartos infoctxcos con gtrmnc de IAmwitis pueden erintluenclAtu poX fxici que inducen alot mkrpnisnot Aquc incrementen su viuknci colonicen Vcsausn mnagltss clinkc
En unja utwe infecida edtc citto ampio de equllitwio enic los mkrpu nismn infectanic V Lafesistencia de lU lntiula El equilibria puetic rompeiw pot aumtnto en virulencUa de Las bIacteuI~As por disminuciaon dtie a dclcnu die U~ ubie o ro los doi inecanliwnms Si c0 tompimicnio ocuric cl cuar to infCClIAdo so conviefic on cux~to on masailis clinka
Los rctore quo puetien conducir Aronipimienlo dcl equilbito mencioudo puetien freumrC ASi a) Candiones ambinentile- cspecija~mcntc enfriumienl otIelA ubro durante no
ches liuvioa y trias
7
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
PROLOGO
ii live~ d lgs~iin i4JAI ct tisIerntejloiruCA Ii iVi iolhVm cidde kw pirwu dmpnsimo k iinusitdas tects roencIisiso Centfouintai a
no w Ito prr0 dhsiawlspmiistito i murorairn idal rivrsad sones tcknki y de amprwqidn rcisi4 qes srnsw a nsejow AtvodM Mn tic kehe cis l sislenhhs del pvdtictot a nsvd Uknw
Cons ew psopdjito w hit puikedo umo wie ik stu soltmints qtte coirp1Ai s~wim docuncngs prrscntados tit utAidAxk) k avjw~itAv esta
U~~tPot ei toyrfo- reAxkwk~kpt coo Ak meto-oia die imecshjA en iefmis ki fvourcimn dec lesbe y soleitn vncp~et poundanspanentes y alter mrghin k odmccidn y tie nwmcjn en pukkin anirnt uwit jwous y Miwraje nwaeriknio yuqrtas tie adnsinkittariMz it ishtl die fin a
Contecipssnte hok tin d~wlwtium ei hqwl~u cosieannit As ImewietwAr r mrnen ~iwses ticinkas solve un cantsonete eweneui en k Ivothuiiinu InA ctmi es el de wWit uninsi y Ain vstikas dec ortkk Adiciuonaltete y
pav el inusnto ougo se pabNaa sin wvundo Woan dijIsAw solve otto IC nus te erwai ee~ksei en lit wnitW dte 4)s hatoi canto es A jvewnetwiisy combire tie Jot paatiignuts internos dto losmrino Ii enehe espn asl teetrae rid -onto en ei Ivewne- a lit sittwid(A enrantrut en firin de peqoeslo 1wroductavem de icrhe en Woons avesi tki isrnto Cet tnef adn
1 nasteral qete isqui se pIewntite t aem~ unit pvee tie is rnrterin shAJk parf ei iPrqtc ) canta contsileKitin esen-ivdInmnte isdiAJt del awsot no rptrentat oncnar r e oi sreultados Mc hiosccto CA lit-110 flu debe wV tmintio it esto) y ramspoto cubietocuss un iets tampnkin y tie tndsajto en
Jot pais
I Iietto CI 1W fi1) CUHme MA xhe i0110KtiWW n l01 Ses paiteS di Centroamcrkano en junk de 1979 Sit objetno Ivindpul iten dessoaroiU y svlvw atermlatnsejortun tie sistensis die jwodutrion tie leee que scan de tkil aplkcxidn poi los prqucahot JiodurtOtrt En erinda insianda 71 lioyrtmb ed (ortlee Irap~tti ~W4 e Ass iwtwint r woaimmakes e Im invloik trans (esemac die tecrtoliviay cr~dito agiopetaii tie as passes partkipamnt es
Se espsva que esto pesblikiian y lan que ke unteredieron contribuyuni a es
I I I ditto
3
INTRODUCCION
inflamxci6n de IAglindula manuria es una aecckin de impotuncia cco n6mica en Ios bovinos porque coma consecuencia del proceso inflamatorio wc producen cambios patol6gicos de divmrsa intensidad que alteran profundamente la calidad y cantidad de eche producida
En Cosa Rica las pfrdidas causadas pot mastitis fucron evaluadas entre US$S00 000 a US$ 1200 000 con bse a que en el pals habia 65 000 vacas pro ductoras de Iethe (Pounden et dI 1966)
Cietas maslitis afectan scveramcnic el animal causando una enfermodad 1i timica que puedo conducir a Iampmue te incrementando las krdidas ecumoxnicas
La mastitis de los bovinos es una enrermedad extendida pot iodo el mundo siendo mayor prublema en explotaciones lecheras que en pnado de doble proshyp6sito
Otro aspecto impertante relacionado con la madtitis es la salud del hombre por las implicacionc que tiene pra su biene-tar el consumo de leche contamina da con microortnismos paa6enos o con residuos de antibi6ticos
Las consideraciones que aqui se prcsentan ticncn como objetivo familiaritar a las personas involucradas en la produccibn de leche con Ins asect s mi ulte salicntes dc la enfermdad y Ins mitodos de dian6stico y prevwnci6n
Prvous Pag S
lacn
MECANISMOS DE INFECCION
Con aarts eviccpcionri Lai nuvillas do primer pwto estin libre do inteci6n de l~aOre y ni la leche nWI~AXi1ndulA mamaria contienen mlcroorpnivros pat6go no A] primcr p~to y cuwmdo ci animal se induye en ei mnuncio habittul do Uas vxcas en priiducci~n pueden ingtomi ALa 6bic dhversns aletcs psat6genos capa
- ccide poducr La n~ccl~n ptiriorment La mstitis
den par of canal y pueden i1lor hasta lIA cistemna do la ubrc c invAdir df tejido IlinduIar
En ci c~As dcilguruenfarmed~Adeis cpcilkamp comno tuberculosis kcptoWpi foh y bouceioOs cl microortansm 6 inteccitno puee clar a1a ubre a trasV dic l1aungp o del sistema tinrJtko
EFn ci proceso die ittiuruaci6n do IAmastiti deben considerarse ins siguicnics
ia)Ua Inv~Asin del micixwjAni~mo es principalmentc pot ci esfinter del pej6 b) Lomcanivnios dk defenia do La uOre El sebo quo exiiste tientro del canal del
pc-t6n tcne propiedAdci b~aceriosticAs y bwic~caId~as El canal dci pet6n cLahluwerA pfimadia ccntru La invai6n pot b~acicria Esta barcra es mcnos efccwiva en v~Ac~AviejitVen prAntis productoras do lecht quc en vAc~As j6ve fltvp$ ovilias U~ fvpxito~ic- wo mectanivmo impoutante en lIAprotecci6n dic la glIndulA m~Am~arU En oc~a~oncs l~af(g()citosis lknc una Acci6n muy d-bil y ino lopra eliminxa Ai gjenic p~Atlgno cite wc muitiplica y se citablece la infcciMw
c) Si IomictnfgAniwmos logun vencer Las delensas tic la ubre so multiplacAn colmniiAn e inv~Aden Ia Ilandula mAnuria En cita rawe del proceso l~ainfec Win cutAa n foims subctinca lot agcntes p~A16pnos cestin dentro doe IAubre pern no hay ningunA manifstaci~n clincA ni aitcraci6n que puedi sef obser udja En cite momenta pure hAber recuperaci6n cspothnceA y l~ainficci6n pucdc pawt dejapecibida CuAndo lia infocci6n persiste loh mircwganiwais coiminn muitiplichntiosI~AI-ddemcnA die IAubre sigucn en dmsenu) hay inwvxJ~n del tclido gLandulas V reaicci~n infllAmntoais hahiladose en esic caso dic mastitis clinica Los sinto nu locies VAlgunin WcrAlci dic IAeraformcdad so hAcen minifiestos La Fl gwra I iiuttw ins esentas quo puedcn ilevarse j cAo en l~ainfecci6n y traumi
sino - wotnu
L~pt~ntin~ RcoAperbi~ansn ianca
6
FACTORIES QUE AUSIENTAN LA POSIBILIDAD DE QUE OCURRA INFEC CION DE LA IJORE
SLot fxactores prediiponentcs quo aumenuno Ua rohilidiad dec quo mulua in Iccci6n pueden set reiumniotasi a)LU nraturtAle d micr01wm niuiw copi y nuneta aixadeidjade ltsadegih
c) El gra~do crentcmia hewed~Ad4 Eiae Isacimu cItrWcsil dc padrcs ahishyjos cotno In hAn campwobado algunams iiAdm (Gsmyus et~ al 19l2 Grootenhis 19111)
di) Ua hiablidlad del esfinter Vdel canal Mc peran put~ inipaedi el ai d ic oka Of~~AflIVV1O5 y pA cbAtitlns Vsaca con roiolc en el sti enio del pcaon
y con hcridtas y escorixaioncs son m1 -Atsccptihksti Aaluitit lIainfctdilm quo vJcjb con~ pciomC tot~lmnnt untmi
~~)iCtiAd do Uas viacna Ua mlAu~ di ubhcs intolt tdis aumeua cn LUcdAd rdetiti con el flumeti) do luauncimas LAvacta dic miayot oed prentan mnaytn inci ukncia die Infecionei quo Us vjacja 16enes eior c auu~dt ptintip~Almmir por reintccci6n dic cuarans pieviAmcente infecado y p proiendti deAlp namp iIIICccioflC Mutphy (1974) indke) quc vett un Ixtof dic edad en lIa incidenciA tic inshyleccion e ubre ri cu~Al Acturo coro heti d io1icl4 m indcpcndienete o lostuns g11 kW lesmci r1tna uhmc La ac44do tAieepoiiu dc La4 pucscnaan ox pitivlcncis die nucvi inloccionei al oniento tic IAlxtadn Ci~AVprincipim del 14iriodo wcon
I) twddt~o piolocnado y el iwdetin inromplo fIaicen lU inmin de U~
9) Lac-alid~ad del tovic tiene infllUenIA en lIAiniccciws ti loautme pot rrpv tot mces awkxti~Mw d ti niioiapnunos di mayot pievalencIAa en IAun mk pniad (is productoras dec leche (Potanden et at 1967 FEseoh 1976)
h) Cuando c hxac ordeAL con 4mo del tancti) wete conidtu quc en 4Kcaone Ian temness p-acden cxauu tr~aumoa httla) lesionci en l1 ubte Algunos teffletos Aquieeen el hIhito dic mmIut tc doa)mis Yac~A Vpueden tr~Ansrnilir lot mkcroorglanimot do un~A utwe Aolga TeweolrncfO lmnuados con leche que cofllengi Strelfuoccun tki a IfA~nuniisron Ia enfrmmcd~Ad A w~campas u~nma y eli mkmnorginismo se ai16 tie IAboca dic Imsernefo h~AstA ocho
hoema dcUs del Am~Aminumiento con lIA eChe qur COntenA ci SIrpft COMOI
FACTORIES QUE PUEDEN DISMINUIR LA RESISTENCIA DE LOS WUAR TOS INIFECTADOS
Lot cuartos infoctxcos con gtrmnc de IAmwitis pueden erintluenclAtu poX fxici que inducen alot mkrpnisnot Aquc incrementen su viuknci colonicen Vcsausn mnagltss clinkc
En unja utwe infecida edtc citto ampio de equllitwio enic los mkrpu nismn infectanic V Lafesistencia de lU lntiula El equilibria puetic rompeiw pot aumtnto en virulencUa de Las bIacteuI~As por disminuciaon dtie a dclcnu die U~ ubie o ro los doi inecanliwnms Si c0 tompimicnio ocuric cl cuar to infCClIAdo so conviefic on cux~to on masailis clinka
Los rctore quo puetien conducir Aronipimienlo dcl equilbito mencioudo puetien freumrC ASi a) Candiones ambinentile- cspecija~mcntc enfriumienl otIelA ubro durante no
ches liuvioa y trias
7
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
INTRODUCCION
inflamxci6n de IAglindula manuria es una aecckin de impotuncia cco n6mica en Ios bovinos porque coma consecuencia del proceso inflamatorio wc producen cambios patol6gicos de divmrsa intensidad que alteran profundamente la calidad y cantidad de eche producida
En Cosa Rica las pfrdidas causadas pot mastitis fucron evaluadas entre US$S00 000 a US$ 1200 000 con bse a que en el pals habia 65 000 vacas pro ductoras de Iethe (Pounden et dI 1966)
Cietas maslitis afectan scveramcnic el animal causando una enfermodad 1i timica que puedo conducir a Iampmue te incrementando las krdidas ecumoxnicas
La mastitis de los bovinos es una enrermedad extendida pot iodo el mundo siendo mayor prublema en explotaciones lecheras que en pnado de doble proshyp6sito
Otro aspecto impertante relacionado con la madtitis es la salud del hombre por las implicacionc que tiene pra su biene-tar el consumo de leche contamina da con microortnismos paa6enos o con residuos de antibi6ticos
Las consideraciones que aqui se prcsentan ticncn como objetivo familiaritar a las personas involucradas en la produccibn de leche con Ins asect s mi ulte salicntes dc la enfermdad y Ins mitodos de dian6stico y prevwnci6n
Prvous Pag S
lacn
MECANISMOS DE INFECCION
Con aarts eviccpcionri Lai nuvillas do primer pwto estin libre do inteci6n de l~aOre y ni la leche nWI~AXi1ndulA mamaria contienen mlcroorpnivros pat6go no A] primcr p~to y cuwmdo ci animal se induye en ei mnuncio habittul do Uas vxcas en priiducci~n pueden ingtomi ALa 6bic dhversns aletcs psat6genos capa
- ccide poducr La n~ccl~n ptiriorment La mstitis
den par of canal y pueden i1lor hasta lIA cistemna do la ubrc c invAdir df tejido IlinduIar
En ci c~As dcilguruenfarmed~Adeis cpcilkamp comno tuberculosis kcptoWpi foh y bouceioOs cl microortansm 6 inteccitno puee clar a1a ubre a trasV dic l1aungp o del sistema tinrJtko
EFn ci proceso die ittiuruaci6n do IAmastiti deben considerarse ins siguicnics
ia)Ua Inv~Asin del micixwjAni~mo es principalmentc pot ci esfinter del pej6 b) Lomcanivnios dk defenia do La uOre El sebo quo exiiste tientro del canal del
pc-t6n tcne propiedAdci b~aceriosticAs y bwic~caId~as El canal dci pet6n cLahluwerA pfimadia ccntru La invai6n pot b~acicria Esta barcra es mcnos efccwiva en v~Ac~AviejitVen prAntis productoras do lecht quc en vAc~As j6ve fltvp$ ovilias U~ fvpxito~ic- wo mectanivmo impoutante en lIAprotecci6n dic la glIndulA m~Am~arU En oc~a~oncs l~af(g()citosis lknc una Acci6n muy d-bil y ino lopra eliminxa Ai gjenic p~Atlgno cite wc muitiplica y se citablece la infcciMw
c) Si IomictnfgAniwmos logun vencer Las delensas tic la ubre so multiplacAn colmniiAn e inv~Aden Ia Ilandula mAnuria En cita rawe del proceso l~ainfec Win cutAa n foims subctinca lot agcntes p~A16pnos cestin dentro doe IAubre pern no hay ningunA manifstaci~n clincA ni aitcraci6n que puedi sef obser udja En cite momenta pure hAber recuperaci6n cspothnceA y l~ainficci6n pucdc pawt dejapecibida CuAndo lia infocci6n persiste loh mircwganiwais coiminn muitiplichntiosI~AI-ddemcnA die IAubre sigucn en dmsenu) hay inwvxJ~n del tclido gLandulas V reaicci~n infllAmntoais hahiladose en esic caso dic mastitis clinica Los sinto nu locies VAlgunin WcrAlci dic IAeraformcdad so hAcen minifiestos La Fl gwra I iiuttw ins esentas quo puedcn ilevarse j cAo en l~ainfecci6n y traumi
sino - wotnu
L~pt~ntin~ RcoAperbi~ansn ianca
6
FACTORIES QUE AUSIENTAN LA POSIBILIDAD DE QUE OCURRA INFEC CION DE LA IJORE
SLot fxactores prediiponentcs quo aumenuno Ua rohilidiad dec quo mulua in Iccci6n pueden set reiumniotasi a)LU nraturtAle d micr01wm niuiw copi y nuneta aixadeidjade ltsadegih
c) El gra~do crentcmia hewed~Ad4 Eiae Isacimu cItrWcsil dc padrcs ahishyjos cotno In hAn campwobado algunams iiAdm (Gsmyus et~ al 19l2 Grootenhis 19111)
di) Ua hiablidlad del esfinter Vdel canal Mc peran put~ inipaedi el ai d ic oka Of~~AflIVV1O5 y pA cbAtitlns Vsaca con roiolc en el sti enio del pcaon
y con hcridtas y escorixaioncs son m1 -Atsccptihksti Aaluitit lIainfctdilm quo vJcjb con~ pciomC tot~lmnnt untmi
~~)iCtiAd do Uas viacna Ua mlAu~ di ubhcs intolt tdis aumeua cn LUcdAd rdetiti con el flumeti) do luauncimas LAvacta dic miayot oed prentan mnaytn inci ukncia die Infecionei quo Us vjacja 16enes eior c auu~dt ptintip~Almmir por reintccci6n dic cuarans pieviAmcente infecado y p proiendti deAlp namp iIIICccioflC Mutphy (1974) indke) quc vett un Ixtof dic edad en lIa incidenciA tic inshyleccion e ubre ri cu~Al Acturo coro heti d io1icl4 m indcpcndienete o lostuns g11 kW lesmci r1tna uhmc La ac44do tAieepoiiu dc La4 pucscnaan ox pitivlcncis die nucvi inloccionei al oniento tic IAlxtadn Ci~AVprincipim del 14iriodo wcon
I) twddt~o piolocnado y el iwdetin inromplo fIaicen lU inmin de U~
9) Lac-alid~ad del tovic tiene infllUenIA en lIAiniccciws ti loautme pot rrpv tot mces awkxti~Mw d ti niioiapnunos di mayot pievalencIAa en IAun mk pniad (is productoras dec leche (Potanden et at 1967 FEseoh 1976)
h) Cuando c hxac ordeAL con 4mo del tancti) wete conidtu quc en 4Kcaone Ian temness p-acden cxauu tr~aumoa httla) lesionci en l1 ubte Algunos teffletos Aquieeen el hIhito dic mmIut tc doa)mis Yac~A Vpueden tr~Ansrnilir lot mkcroorglanimot do un~A utwe Aolga TeweolrncfO lmnuados con leche que cofllengi Strelfuoccun tki a IfA~nuniisron Ia enfrmmcd~Ad A w~campas u~nma y eli mkmnorginismo se ai16 tie IAboca dic Imsernefo h~AstA ocho
hoema dcUs del Am~Aminumiento con lIA eChe qur COntenA ci SIrpft COMOI
FACTORIES QUE PUEDEN DISMINUIR LA RESISTENCIA DE LOS WUAR TOS INIFECTADOS
Lot cuartos infoctxcos con gtrmnc de IAmwitis pueden erintluenclAtu poX fxici que inducen alot mkrpnisnot Aquc incrementen su viuknci colonicen Vcsausn mnagltss clinkc
En unja utwe infecida edtc citto ampio de equllitwio enic los mkrpu nismn infectanic V Lafesistencia de lU lntiula El equilibria puetic rompeiw pot aumtnto en virulencUa de Las bIacteuI~As por disminuciaon dtie a dclcnu die U~ ubie o ro los doi inecanliwnms Si c0 tompimicnio ocuric cl cuar to infCClIAdo so conviefic on cux~to on masailis clinka
Los rctore quo puetien conducir Aronipimienlo dcl equilbito mencioudo puetien freumrC ASi a) Candiones ambinentile- cspecija~mcntc enfriumienl otIelA ubro durante no
ches liuvioa y trias
7
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
MECANISMOS DE INFECCION
Con aarts eviccpcionri Lai nuvillas do primer pwto estin libre do inteci6n de l~aOre y ni la leche nWI~AXi1ndulA mamaria contienen mlcroorpnivros pat6go no A] primcr p~to y cuwmdo ci animal se induye en ei mnuncio habittul do Uas vxcas en priiducci~n pueden ingtomi ALa 6bic dhversns aletcs psat6genos capa
- ccide poducr La n~ccl~n ptiriorment La mstitis
den par of canal y pueden i1lor hasta lIA cistemna do la ubrc c invAdir df tejido IlinduIar
En ci c~As dcilguruenfarmed~Adeis cpcilkamp comno tuberculosis kcptoWpi foh y bouceioOs cl microortansm 6 inteccitno puee clar a1a ubre a trasV dic l1aungp o del sistema tinrJtko
EFn ci proceso die ittiuruaci6n do IAmastiti deben considerarse ins siguicnics
ia)Ua Inv~Asin del micixwjAni~mo es principalmentc pot ci esfinter del pej6 b) Lomcanivnios dk defenia do La uOre El sebo quo exiiste tientro del canal del
pc-t6n tcne propiedAdci b~aceriosticAs y bwic~caId~as El canal dci pet6n cLahluwerA pfimadia ccntru La invai6n pot b~acicria Esta barcra es mcnos efccwiva en v~Ac~AviejitVen prAntis productoras do lecht quc en vAc~As j6ve fltvp$ ovilias U~ fvpxito~ic- wo mectanivmo impoutante en lIAprotecci6n dic la glIndulA m~Am~arU En oc~a~oncs l~af(g()citosis lknc una Acci6n muy d-bil y ino lopra eliminxa Ai gjenic p~Atlgno cite wc muitiplica y se citablece la infcciMw
c) Si IomictnfgAniwmos logun vencer Las delensas tic la ubre so multiplacAn colmniiAn e inv~Aden Ia Ilandula mAnuria En cita rawe del proceso l~ainfec Win cutAa n foims subctinca lot agcntes p~A16pnos cestin dentro doe IAubre pern no hay ningunA manifstaci~n clincA ni aitcraci6n que puedi sef obser udja En cite momenta pure hAber recuperaci6n cspothnceA y l~ainficci6n pucdc pawt dejapecibida CuAndo lia infocci6n persiste loh mircwganiwais coiminn muitiplichntiosI~AI-ddemcnA die IAubre sigucn en dmsenu) hay inwvxJ~n del tclido gLandulas V reaicci~n infllAmntoais hahiladose en esic caso dic mastitis clinica Los sinto nu locies VAlgunin WcrAlci dic IAeraformcdad so hAcen minifiestos La Fl gwra I iiuttw ins esentas quo puedcn ilevarse j cAo en l~ainfecci6n y traumi
sino - wotnu
L~pt~ntin~ RcoAperbi~ansn ianca
6
FACTORIES QUE AUSIENTAN LA POSIBILIDAD DE QUE OCURRA INFEC CION DE LA IJORE
SLot fxactores prediiponentcs quo aumenuno Ua rohilidiad dec quo mulua in Iccci6n pueden set reiumniotasi a)LU nraturtAle d micr01wm niuiw copi y nuneta aixadeidjade ltsadegih
c) El gra~do crentcmia hewed~Ad4 Eiae Isacimu cItrWcsil dc padrcs ahishyjos cotno In hAn campwobado algunams iiAdm (Gsmyus et~ al 19l2 Grootenhis 19111)
di) Ua hiablidlad del esfinter Vdel canal Mc peran put~ inipaedi el ai d ic oka Of~~AflIVV1O5 y pA cbAtitlns Vsaca con roiolc en el sti enio del pcaon
y con hcridtas y escorixaioncs son m1 -Atsccptihksti Aaluitit lIainfctdilm quo vJcjb con~ pciomC tot~lmnnt untmi
~~)iCtiAd do Uas viacna Ua mlAu~ di ubhcs intolt tdis aumeua cn LUcdAd rdetiti con el flumeti) do luauncimas LAvacta dic miayot oed prentan mnaytn inci ukncia die Infecionei quo Us vjacja 16enes eior c auu~dt ptintip~Almmir por reintccci6n dic cuarans pieviAmcente infecado y p proiendti deAlp namp iIIICccioflC Mutphy (1974) indke) quc vett un Ixtof dic edad en lIa incidenciA tic inshyleccion e ubre ri cu~Al Acturo coro heti d io1icl4 m indcpcndienete o lostuns g11 kW lesmci r1tna uhmc La ac44do tAieepoiiu dc La4 pucscnaan ox pitivlcncis die nucvi inloccionei al oniento tic IAlxtadn Ci~AVprincipim del 14iriodo wcon
I) twddt~o piolocnado y el iwdetin inromplo fIaicen lU inmin de U~
9) Lac-alid~ad del tovic tiene infllUenIA en lIAiniccciws ti loautme pot rrpv tot mces awkxti~Mw d ti niioiapnunos di mayot pievalencIAa en IAun mk pniad (is productoras dec leche (Potanden et at 1967 FEseoh 1976)
h) Cuando c hxac ordeAL con 4mo del tancti) wete conidtu quc en 4Kcaone Ian temness p-acden cxauu tr~aumoa httla) lesionci en l1 ubte Algunos teffletos Aquieeen el hIhito dic mmIut tc doa)mis Yac~A Vpueden tr~Ansrnilir lot mkcroorglanimot do un~A utwe Aolga TeweolrncfO lmnuados con leche que cofllengi Strelfuoccun tki a IfA~nuniisron Ia enfrmmcd~Ad A w~campas u~nma y eli mkmnorginismo se ai16 tie IAboca dic Imsernefo h~AstA ocho
hoema dcUs del Am~Aminumiento con lIA eChe qur COntenA ci SIrpft COMOI
FACTORIES QUE PUEDEN DISMINUIR LA RESISTENCIA DE LOS WUAR TOS INIFECTADOS
Lot cuartos infoctxcos con gtrmnc de IAmwitis pueden erintluenclAtu poX fxici que inducen alot mkrpnisnot Aquc incrementen su viuknci colonicen Vcsausn mnagltss clinkc
En unja utwe infecida edtc citto ampio de equllitwio enic los mkrpu nismn infectanic V Lafesistencia de lU lntiula El equilibria puetic rompeiw pot aumtnto en virulencUa de Las bIacteuI~As por disminuciaon dtie a dclcnu die U~ ubie o ro los doi inecanliwnms Si c0 tompimicnio ocuric cl cuar to infCClIAdo so conviefic on cux~to on masailis clinka
Los rctore quo puetien conducir Aronipimienlo dcl equilbito mencioudo puetien freumrC ASi a) Candiones ambinentile- cspecija~mcntc enfriumienl otIelA ubro durante no
ches liuvioa y trias
7
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
FACTORIES QUE AUSIENTAN LA POSIBILIDAD DE QUE OCURRA INFEC CION DE LA IJORE
SLot fxactores prediiponentcs quo aumenuno Ua rohilidiad dec quo mulua in Iccci6n pueden set reiumniotasi a)LU nraturtAle d micr01wm niuiw copi y nuneta aixadeidjade ltsadegih
c) El gra~do crentcmia hewed~Ad4 Eiae Isacimu cItrWcsil dc padrcs ahishyjos cotno In hAn campwobado algunams iiAdm (Gsmyus et~ al 19l2 Grootenhis 19111)
di) Ua hiablidlad del esfinter Vdel canal Mc peran put~ inipaedi el ai d ic oka Of~~AflIVV1O5 y pA cbAtitlns Vsaca con roiolc en el sti enio del pcaon
y con hcridtas y escorixaioncs son m1 -Atsccptihksti Aaluitit lIainfctdilm quo vJcjb con~ pciomC tot~lmnnt untmi
~~)iCtiAd do Uas viacna Ua mlAu~ di ubhcs intolt tdis aumeua cn LUcdAd rdetiti con el flumeti) do luauncimas LAvacta dic miayot oed prentan mnaytn inci ukncia die Infecionei quo Us vjacja 16enes eior c auu~dt ptintip~Almmir por reintccci6n dic cuarans pieviAmcente infecado y p proiendti deAlp namp iIIICccioflC Mutphy (1974) indke) quc vett un Ixtof dic edad en lIa incidenciA tic inshyleccion e ubre ri cu~Al Acturo coro heti d io1icl4 m indcpcndienete o lostuns g11 kW lesmci r1tna uhmc La ac44do tAieepoiiu dc La4 pucscnaan ox pitivlcncis die nucvi inloccionei al oniento tic IAlxtadn Ci~AVprincipim del 14iriodo wcon
I) twddt~o piolocnado y el iwdetin inromplo fIaicen lU inmin de U~
9) Lac-alid~ad del tovic tiene infllUenIA en lIAiniccciws ti loautme pot rrpv tot mces awkxti~Mw d ti niioiapnunos di mayot pievalencIAa en IAun mk pniad (is productoras dec leche (Potanden et at 1967 FEseoh 1976)
h) Cuando c hxac ordeAL con 4mo del tancti) wete conidtu quc en 4Kcaone Ian temness p-acden cxauu tr~aumoa httla) lesionci en l1 ubte Algunos teffletos Aquieeen el hIhito dic mmIut tc doa)mis Yac~A Vpueden tr~Ansrnilir lot mkcroorglanimot do un~A utwe Aolga TeweolrncfO lmnuados con leche que cofllengi Strelfuoccun tki a IfA~nuniisron Ia enfrmmcd~Ad A w~campas u~nma y eli mkmnorginismo se ai16 tie IAboca dic Imsernefo h~AstA ocho
hoema dcUs del Am~Aminumiento con lIA eChe qur COntenA ci SIrpft COMOI
FACTORIES QUE PUEDEN DISMINUIR LA RESISTENCIA DE LOS WUAR TOS INIFECTADOS
Lot cuartos infoctxcos con gtrmnc de IAmwitis pueden erintluenclAtu poX fxici que inducen alot mkrpnisnot Aquc incrementen su viuknci colonicen Vcsausn mnagltss clinkc
En unja utwe infecida edtc citto ampio de equllitwio enic los mkrpu nismn infectanic V Lafesistencia de lU lntiula El equilibria puetic rompeiw pot aumtnto en virulencUa de Las bIacteuI~As por disminuciaon dtie a dclcnu die U~ ubie o ro los doi inecanliwnms Si c0 tompimicnio ocuric cl cuar to infCClIAdo so conviefic on cux~to on masailis clinka
Los rctore quo puetien conducir Aronipimienlo dcl equilbito mencioudo puetien freumrC ASi a) Candiones ambinentile- cspecija~mcntc enfriumienl otIelA ubro durante no
ches liuvioa y trias
7
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
o IrecueciA do I~A do Its recomend~dis ptor of fAbrk~Anir soon (Ac
h) En of wdchu mccinkir un ilwtvnientio excceivo del v~ci4) 14l~ putkainnc pox encirnl
turt que divninuyen 14a Uhaerobaktclk do I~A Doe ipuAl mrnnerA purden otw~Ar I tiempo cccvo on txdcAo oscfiodeAt in cimipkto quo dcjA mucha c~Anid~Ad do lkche 4~ 11111en SC tuA COn~iderFAdu quo ni do wi minutim do tdtAo pt vAc~A cs ccCi lYE) Vque cf w)defli) in jpitytlcompleto edaAnt
c) Lamp riacksn putdo toct inftuencia on 1 apiakiin de U~ niwitis hNciendto que divninuya- Li C~APAcidad tc ia Icchc p~At~A gIeiviadotLiisit of c1ei) dl ilt Pill CiCl 11111 Paleenlt 6a
d) L~Ahctendii dcmotradi pmt Aiunivxaca quo urn nlmcstenlc A J 4il cliniks quo toIJ
MICROORGANISMOS CAUSANTES DE MASTITIS
L4a rnilktie migen infeccio-A von c~Auwd~A pot bhacteui~A v w~ ha cticotlr dos quo pow Its meno 26 niic txufyAniino puetien cJuJt U~ tnfetmetis Aqui
tcti~A ordenadai en cfico Ivupowindk~An to ntontie do AIuni dotie cIs I
NItrpit m~ten tilcris v repnioc air~n forepkietrokus t f(itStapIhio0(haistwurets VStaphilocoo otn orpokkriosidi2 1mooh i (Itah
3 Iladtiia ctlift mc 1 triorh cali Enteosukrr aeIoqcfls Klebsirla pstimmmAi~o w 1 lvoaotomroiosmn Utiiia
41Mcsstg~~Aniim qo c~Aun enfemnoaedce epr ificA Usia ilittdia teptnviruRkketid v ampjIttwielllim
5 Oarii tgcntc inrcccaova Afsa oplAmnw cuifotmkasito Not urdlu Ckwoiu ditnt prtnqtn v Srliruph~rtortroalsopmors
MNastilis cauimd pot Storkptotutcma Un ci tupo die his Strejpitoocws of il pteante ci ci rtataocits ojisAK~au [t mkcoutrganii)ocf ci 6inicu quo icquicw i La MAIRglndulJmsia Ap~atIA W subisinci4a Vpetptu~Aci(mfl U~ misaf 6 ocutt pot p~Aui oi i otto pot medit o IelAlecho infccut do un poilin ampa onaiimi del mrAditu ItojIIli ygicio0(tJ
L~A- lew id~atido o piel v ci polo del animail ci pi ie IApeione I~A oa eria ti murti Iamp- del topetadow V lot utcnitijo del uldcwrs pueden eoatopia cont~ami n~aAt o
Sl uuLutA Owt pure w oeintruducilo saun hiato i comprbv Anim~Atcs infect dpot mcdio do flufll Viit~mntci t dotwdChAdwcf V atja ti quipai quo lieshy
guefl Atenet c4flticho con IAuWie La mmoilis coauud~A ptv S eA~aieKlir w c~Atcf-lrAn pt exiab~Aciunei
clinic recutrent vr 11ACOMANp~do tielcI ptimer itAaque puetct o yf eaV lichere y mAtcadia inflam~acin tdeLA ubie L~A pttoducci~n tic leche s~ereduce prlo pcivamenic
Cuanto eo ieneni cusarto infoccudocosn S a psAwtiw y -Ch~Ace un OldcAt) incompiet is no w~ etr~Ac I~aleclic rjiduaI h~Ay jumenio en IAsetidat tie lo anttmma clinko c incremento en lv a Slndula maimAriA (Schdlmilne tie I~A VMead 1943)
Luos cusartos infctitis coni Su~iliutw polo que fueton cutrtioi y tirclsrAo untiwn m4 ucepasle AlU reinfecci6n que In cu~Arlr quo nunca h~mn idtj infect~aido
En Imhil)con PO16itiA A V quo utiliian cus leche p~AraIC~A S tkVdfiW Aimentacitln dtictita Vcusodo cu tcfnewft twenen ci hlhito de mammse unrai 1oar1 (iec~ulmenic miamnuis i ubre) un Wiats porccnaiei do Anim~Alc puede reiulltar infemado
9
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
Cuandio una teince infclida i la mAnceta dmecitja Ile Apuimci pjitto l~a bictcdia pucdticuactivarw~ v c~AuAli rtentedad Pow rite mcc~Aniuo ve puctic Introducir 0 pCepctuAr 1Ainfecciem en un hlo Est4pitibilid~AdeindikcAn quc el m~Ancjo y cr1fad teIcnerAt putrjc rosulat impofltante en ptevencknl tie nutii pot S fwliscthw
El Sureptocot aus ioc~pkknkas uKatitwilmtntet puedtic eno-atifi -vea pero gencr~Almente ocijwu m~Atlitk wbtgudA o ctfinicia Cl Siteptswikean mva epkkettkas puci edew 1 cauu de mna~titk en linitJ pcqwA~Adtide ct tan ceidum
dc1Qtc 4 t En l~aprolitlAis dec mastiis cusjd pow S awith est efmeddlo
aislAmiento dec vac~A infci~tas
MAstii causada pot Sitiphiltxoceca L~A powM h~~o~nAstitio~auwdAm tmblin som ftecuenaif U~ bActee iAm46ctnin ticati del grupt) crl Sluhilo cccais rnru el cu~AI w Altija denit o tiC IAgl~ndulA mAmxa i L i latuia puede contAmln~Ar IApitl del ptvwa lUt miantn del ordcAhador V el euipii de iwdctt V Wi paw dec un cuarto infecuiu aotro ii tic un animai Awot
L~a mJstitit crica cauta pa)r StOP1811OMcA PUde P471i4Iit dUetAIIte VAt iA ilactanci~s peon ptu acc6n de Ia bacefia el tiki ntwm~al de l~aubte etipA
ado progeiiv~Amcnte pot lido filwe~tico V IApitxducci~n de leche ei cada vei menor
En ratra oxAsk nci IAmastitic~AudA pow Stpda~asci miu wicau y purde cvolucion~r Amasitis gAngtemoa iofAnimal Ie1 lenfifedAtd VcIAt iohrevive tiche w eliminado con destino al rnuadatfrm
Loi cav dc M~AieI4 CAWA~a 511JIIOmna)a AtmentAan 11 vdadPow COO del AnialI cisao puctic see ticido ApeoktnrAdaipo titcd expavcikr A1 in fccci6n hetaI a V lceJnnci dic 10t PC1)IC VAdefecitO del cifinitet v del cn~Al del pctin
Coeno mctitia profilkciica p~tfa ivninuit l1amatili cjaui~da pow Staphilo ctct se fctctamicntiAn 14 prActicA unitwiij d ende cmdelk) Vrnmcj tic AA producci6n junto conl tvrapis pjVA la vaca eca En Cto cJAu) w tichen at
MCar primefo Wnovillai lucgo la viac~a una y pt ultimo Y pAg(AdiAmcnte Usavica infc La
La mAtiti causad poe Stwjhilococcas reviten cci~Ai iMP~WIAIKIk potshyclue
)LA b~aicias w halan ditribuidis amplimcntec n I~A y puctiennAtur~Akei ~~coloniAr en IApicltdel Animal rn hced~a y leimoe dic In peunc y en lIA
b) Mucha dc la ccpa c Staphilococcts aiilati un rcsitcntc 1 penicilin c) Los tratarmiento cqn infuionc intriIaticdAntibi6tkrn hAn ito me
no e(caivo quc cn el tr~AAmkento dc Strepioccass LA wifa uclcn we edcliv cn cl trtamknio dec mastitis por Stophliocorcus eciialmcnte cuAndo se administr~An Acornknio del prucebo Infccciose)
Masittis camadas per girmenes coliformes La principal tucteri do cite Xeupu es l~arscherkha coll( pCIro tmbain han sitia jAslAtli Lnterohvxter ueio~Ahe y Kcbskl ptaranionkj En UNA c~iplotacifbvntwIAa m~atl putc eec caua pot uno o ml tic cab microorgpniseno
LAS pr~cticas dec minejo y IAS condicionct en que sc h~Acc rI uirdcfo anproj b~Ablcmcnte impotes~c cn telac16n con lU prcv~Alcncia y tipt de mirorAni ma involucrjdo cn lIAmtiti
La prcvalcncit dec l~amastitis c~AuAda pot IA bacteria coliftwmc call rcla cionadA con ei Rrtado dec conatamlnaci6ai dcl amntnt el cual rcpcrcutc en IA contamin~Aci6n tic Ia peranc tc 12 mano dic owriador tic Insutensilin patampcl owefo y en lIAprcentacioan de m~Atiti
9
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
LA pecAIC114 tie nu~~iml Ctt 1A~ 10WU CI M3143A11A eit NKJA14904 tit 0PltiL$
ti~stle ti t$bkt pffqolte pixiti ~vuaiA p-d 1teitia old oupa catiirncWt( i
(37S pool c~cni tik Lo piwpirtibikt trilin puoblefnu udc onAtiit u diIAcluttkbs
LIA p ntiKI 1t tic 1Jh4Jif)) si 0Coititklit tltt-44tt0Wt~IW
ctus~ts dic stocdt V 1AAuwtuiA 4ttutluu ti pticACt tmnitwtit4i tie kAo
(CAt ii 198~3) k~tiffit ucVA61410itict Ai I)CPAIntUi0 tk M~ugA f(rdilu 1967) 4knttexituetit )26 -k(sc0n11AL CI 5015 gUtiwucIu lur ttIishy
to 4 NildokttX4u11 Iotintotmioll tt~~wr quir no$ h~bi ACttc 411cirmilW rocticc Alt mt etisuitilc ii-Atta mshtutst urbl ~Atwu 1967)
oae uir ci 6H pew ulenti tk Lot vjKA ell cit1116tim tit uluible pfPit~niwaiat tki neddtuIucuunti ptttAt 1 11tttii fOiVAs 1976) t4 uuddww
Sitt Villt IM01ciutelCit r
MANIFESi ACIONES CLINICAS DE MASTITIS
LA enjjaijj putie 111unifciIAtW ic nkjntcftr cut Ctuuinji diuui tkik tutt
Itt3stitiItly -OVtA (~~tiSllttljt i(ICutf uC4it1tlit gcirIWItHild V qUC gue ik L4fttuit A 14 111110Cl~ 1140A U114 Illjittiit 1IOCIA114I $HM ittwitofitmntp
v vt~firt 1iiiki Oii tt t11HL C ~ilI 1W PfCWMtI~f cJsaJ inl~tittlttle t lhP
iiii tic nUtilit (MV PsnCtCuet tiAt Clt -611ttA1imjtiAoi ti 4i~LI
Aigutteti M11t40k ilcn1t tti 414(laWit lot )IittilWttAS tClA6ii4tAIto
A)Illfeccinnl tit 14 tsbc Loslll lmt gmi~tafuj~ntt itivjsicut IAucitidaa tic 1AtinslA
11)MNilaitis MlbcIiukCA Ellt COt Iunl sic 1t4titiit111 Ii 1tKWWW1 1i0 la tkiU 41tij galt~Amtsio n iit(hjib lt 1icI t~It 1j AIeActitt tic 1A Itthe Wc
sittAll 1149 IMUtctt CqWlc (Clait)(11 SlAtliti let)
s) Stjti clink~A ttt CitC (3AW06cti 41ACvJ1f m41 1111101 W~il ic 14 gliutitkIIA nunAMAtI~A C411t1 (ic 1A1 IcswLA fou1MA irtt sicmttii cink~A w pe niu Juu0 t(aniIbit~t 01t 1A ktIC (11A gfuniuu muauitit is14tche ticetca plttipitjasitn tjuu ap~tietstiuV lUiqts) 14-tiC10 ie 41hlAMAgus tie lA Ottc puelkus -40snt
rnssi Iwnitute is ow 0itl
Fit 1 ftuttitAj Wc- tie II15jtti Cl~iliA h~AV Mn~fAdA inIIlAcsuli dol tuxtai
kuhlc duuinuc UJpAltlldiA fikCA 110 01 flUfMAI 1t Ott C1 11II~A1tA tCk 11utlti J0141A tic ItAtIlAlCIA ItWsI (unoital to0adu)U afcl Ill fK4M- 1~A pucik evistuciuov cton intom gencitalc tecflkirnuotit ItivA tItj pulmi ijpitit drb1sdAd tkittciun v ptididA do a tioc tic c~A W
sit itte tiwlits tuJtii 4gu51 itnk i) Ntaitis vcrni i4 fismuu tie ntwuttik cAuusiA lot ifsiftte Pctittu
ellt 1AMti et b tic lo caut ctsitic ittuaitiis ubcIitliCs Ptshyspact t tit trc pucrtcle~lcuta A U1113IttA (Uitc~A Actf tic itt1iti Lutc dd(
sieutkcittnicnts dol pitKC-Al bhAl IttC~UcA 1lI atflMA S111KIsiik
lJAIjt Iu~w iewictil ut icsr-Ann tie (UAtIU (ASO$ dilik ampk mtt~itCIt AilUtt olicul~tt pat Ci tHAL1600ta
te lA stil IO
(NtUuplw11 1959) IIndu~Is 0 nisMI~Alk elltdIAdill onC1 tips
diticit tie fliattit I 01utfirliancts tknitcIijA lJAcijU~tAit (k lamittt01t0111 Ot
10
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
-A
1 Itti
a
II
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
VWAGNO$QTICO Ut )4AS1IT 3WTO A LA VA(CA
amp 4p~4sg~~ 4 aamp~de t4 fwhi404~ to0~ ooftoor Wc
II$amp ampA tk o f4t AMA I4V4 o 4k tx Uo Ow1AK
fsy11M4 is-f 11o sifts wtoo 4 m4poundMSt 04m1 4we as Sew Q
tAtA Ot fW430 44W 0 C8t1$AA
ac~so ftA--a IVW1 or AdwAm Rai ft~Agbhx t9OkQotatP44aI w
464k $5oitt jo 40 i4mtww6 offAimtbvIeAdt
4 molkof4e40 1 obAr0~ isxml4
00AWAMIamp fOkfl4A
lAwmS ft tit Ada t b1auvIL 95R 66r tw toia
g4Af Ak 16gkwaSgUt o41 fwo 0A Ie Las111 f444c~koww ~ sm~~~l4
as4W161s AsPow- CAA4b W-Mtl som1wv11m Is- tiout~ ss~
iso4o- vtIwvwvxm ~ P~iIwoa tClA64t 144w Is6o4~Lw 44 US omtid 44 IM wa tvA 0
44Ci
4- 40 fia w wows lr umwi g flfs wts vulm 6iw4 4 imn
14t Air wwg 4lot Asovp 4 I fdW 44 l 4uaiet A 4
m~Iss t4fvas NP
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
rowoxx PVWs oASswas i Ame 341k0d 54Ow go hov
4i~~ ~I 00t~io~s AA Bi 4 - nampt
lw~~ ~wi 4wS~W~As1 oft Atomm-Ji 4VAamp ioh ~ VAAN 30Aft1 tbo W AotWaI- Ni kAAu Ao 104amp
A ~ ~ ~ ~ PiO ~1woWeWt s Ar I4Gxw IA~ s
A- W 41wS~ PWO44 tamp~4~ aAw-uo Aoa4x hb~~~4iv A w i Uo V- -Am10Oi +-w 3L Nov xis
OVf VW10- Vw Ots 40IS Ap0 Jm I Ameoi~a
m 0 AN o9r -469 sts WNW
4Mf-VI bamp3t FI IW 40 AA4 WftmG wT Xa we1
ampa41aauU totwb~~~~~pma doA ~ ~ M N4
V Wso 4L wt4 44w~aU WrW4m4 A4
oJ~V 4 usA i 0
too 00 vo fw f~opowv to Sfjtftw oa I~b~~aVY~~A
4I~ ~~OL 4imk~~WrI41w IIR~ ~ INA6
oiw w 040sowd9
AL vI~w aMj 4 4w blqjvsiato uiWI4
ive amp40swa 4vfo At4~SAld 4oosa oos
tow sofai44
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
W 41vw4 t44 -Fi i
Wffvt f 4i1 q w~t~tt 6 -t5W amp
4bUS4 W gi4 Uot Usep- II1
W404 jrat4baMqIjvu 4- 4m~ 4 kpoundUia O111 - -14 WSWtW64 rle a vw
S al~~I tar X411 IattKI W464 9 amp4 A-A-)afc4 8ji4 6 A 4 nu~4 lkt41 aft4
KI ft)I-K)F tIWtS IICiI raKamp A k46 VeiSImvk mmJa
I 4t~fl3Af rN amp so IAe 4
Eem1rA40444 Fl
I Awat mwf 4
$-Aa raoav amp U i
IW~v~vfts 84 u
4f s Nw haft 446 A mlk txio4
i tA dIa t-rfm iampa ~r~~~ u
- ltmI S W~lma I qw m I
mA 44
t I WW 4L =4V- St~ aI4t6jft Mv5amp 1obac IftWTV ItQa
mvatoc tzur Ni jv agAt5~ Aws rwi~~ C- amp54w
Of ska944U f41Sqmw S IampJYk f a sK1S 4k s ikash
aetkzf4i ro~cmt s a i~ LbCti 44 amptc 6AgmamprvliowAc S84e
- fr ae w 4 -4W p A 4am4 p4I6 Act1 atwft3l Klkaho1 4kZa cl
I rvfWM1j14 a4Sa S6t of4I9U41 ~AdlL 4 iAffAcWt twowS 5 Ac~o
hSr h~m Cft 6 ~ew II~~w~ MA -ft wt eo~ at L
Kccl 44 Ex iaKc 4Iwaa uqwmftbo ~rl
mega
10 Utv w fampmw4osvot-a Ac4s~zpc4 a-As c -0ba Iampq SW
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
t44vim A~rq 4i ~ u~amp 4~
la
t
I~a~~~~s ars~wtiw cosvw
na~tA4~I
kEI wod rd 4T1ww tr b4shy
rOfVjC(N V CONTROL DE MASTITIS
Iww ffti~4wft1 IampwA4 Vt i - 4ipAqat to- mrnddi 1m A 4 14a tu Novowftur te~w4iA W WOa0 v w toe
tu4s s ampph$a IA AM AMUA t3itO j0 W
IOf 4 M4i o a fm
ampw ow oM6m ftl~ Swi sofirmfcf
t Sw a sitOr - kS-044piak eqpsm ok ilha v
Al A IN~
sW~
Wli wi446 taiiiii w
di~isssi-
$~~i) Mot
iwi
WM04Wf 4gohiJ sw
8 Iei
4
It
tgsa
Vdi
4
W40 1 J
l ksprftt44 A qU0r I - 4 lq -a4 pa t
t4 r 00Fbe bsao~AI-mft 40 ftql esw~~pu~ar ~
dwto si 4 br 414s~W04ftv goma i jAampi m
vtm4rkamph pi tUts$ a44 t w Apoot ElAVI I~i 4 5 Amh Str wir gO 3 WLpP~u M4
semuoi wli if s v wx mkroat ms Oto (viwirftksuj rreww~wm
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
L Inkhgmew q i-thWsf ra el h pvcdO W dafikampa 0ow n~amWi Ww~usramp4 pat nN dc ttasnM~uuO omi dmVapt) tstWdO I1 sira fl
Vpin -qw ptiunta WIS dclikj V b) SLWAdO hWmcdLUMin~c 4 p1 Ota~io twhe 4 waa ow utmitun Lecuncia El trgmtsknjo
V Wat iwads a WOW1 d~ grjamp en AhiMn Ant k tu I
stwtc 90M cad Pot y$v Sfw rCwta Perto la i nwAn ca d Antiica no vs un eftlwi-fc5ptvwnci6fl dir m~wiiii
~u44 Pot bustflaui Cowtin (Ewatws i-i t 59) V lanLv 4kohd Cotra is muAght puide wit tq1ado Con 14 iigwtntci
2) Ituata moo dr IA~ ollav pekmi- puto v dr IA~ acassrLmti- con Li-vAshymit (Iewto kSrW~ dd-tti41i) (I ptoduco wknWampgu pot iA wal a i-n WqvCC~iniuul taundo 7$S nitJ dc-poa 4SwatIt campato l iiWniiento be ewaEmn~ luac tamtir d in iilpkno di- La ni~c El utatainto cont IviuirOi b Muft~in li-nte a ntbdmmika onitSM4iaco cW En La pt-ynM~n dc 4~ean i-I klWwmiu k -ni un i-fr(Ia knwv-citaca cio r3watsk dcl coum kwfun2Itl-o dd -aninm (rk-h ri iul 1983 IthAbma V Shimi 1913)
c) tattsfltV w Moor cuiat i-n forma wcpvdA patA quw no adsquician e-I hi bhio ik mienwt una tgta
c)f dc-r I-no-higwa uajisu dc iada animal pw wAI-uao 1) Vzg4ar qw lUamkqwiw dc cwh t ahkw ladaentci4Wn it) Si- dbcCI-ta Att MIV1Wo i-I to 4ke Ia vCUdrcwWA VcuMnd Wiuwc wi
lvawUdo o dcqIOla vc nAwktic~i to a cont dia~iampgike ic-icn dc maoiiiki En haso muy inti-cshy
ta-t sooctw4dbl otc~s Lai vacmfk ptiw p -nuflfl ups iiptado
h) Sc drbn idAasW 4k parsohl44t n-4-cas V6shy
i) e c4bn utia Sm k dkoico ctinarat dc lat-Iw~taiuo4tc lSo 4k
4k daot
RESUMEN
La mnawsith dc lo- bovinos un ouLdo anomil de U U1ndla mammita que ojuu p~wdelat ccunmicAs cuAntiwmAei-l as c potxlonc SI-cheuah del mundo
Con-4dctando la matts WO vacA- dc una cploucl6n putden wt agpadas Ctc aliwo a) AnhAks lib rni mcmcaimiAuansis de magAiii1 b) Anim~lo inti-cudo con baccisb c~anic de masgii pe-r que no mueitran
sintopu clinko(pokicen muitit tubclinkcA) V c) AnknAu-IttcudmK Vqtw musitean intmasevkknsmk de IsenfermedAd
En la nuii U ptinciwa fusnte de infi-cci6n es dc- orign extino VSm mi cukvaflp m i-iam aIal1nduU a r~A-amp del cifinic dvi pet6n
Enuti So ftorici qui- Conti btvn it que wc liew it cabo la nfcca6n pta-dn na-nclnasa 14 naiwakia del inky cwtnivno infi-cc-imo d prulo de-expoi ci~i del animal aloi agsntcp agi-ci la rittfil del animal a la infccci~n lai citsci- iiAt di- ampfics Mcpu-din Uai-d de-1A vacas VSm ordefaos defec
16
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
---
Cuando los nikuoxpji~mo hms k~rado entiar s 6 utw c olabcscebkc cto0 grado dc ctquiio coeni oo y loi mccanismos de defenia dc lia glindula Si
Icquailxio Iw romp wc niulipliAn lom mkioowgAnismo invadcn ci lejkloauaio Ywe ptrockc Uamnslsiis clinicL
El cquilbrio mikw tgnivao0ndula mniamx putdc tomipeiw poe llacloshyics cowo dMintii6n de Usaampenas de la ume condicsones ambentlcs des tiyrbkrib aia i Amnuen rumiento in cnso AnonvuUlasen el ordc~ (tide
-0muyAo lAriio-ifn ompktioi- cieo-dc vicdeo-dc frccucciade pul$Acksnc) -----shy[a alhmcntaClt~e l animnaicSy los f~Actiucs de remislencUa a la infcckm quc parcce tKl nin caractcrlstcAs htcdabks
La aMa de miwoniW1mos iaumantcs de mastitis cs amplia dcindoitU
wcg~n el grado dc prcvaltociA 1A mastitis causada por Strepworou amp kIAW Skmiocaccus eurs Ypar bactefUs del giupocolifotme
Algonias cntcrmcdades causadas pot Wienes cgpccilo(LisreiA Leptos pk amprefif) pucdcri cursar con maoitis en cite cawo el lipo de mxavItii liene caracictisikas propias swn ci agnteccusarnc dc Ii cnftnmdad
El diagn6stico de mastitis puedc haccrsc pot medio de pfuctus que wctealitan junto aUi vacA (prueba del cedazo o de Ui taa Clifornia Whiucside arul de NoshymotimtJ) 0 ptwecximenes de aboratouio (recuento de Icucocitospruebas bictLshyriol6gcas) de lche tecolecada asipicamente
La prevenci6n yconmice de mastitis debe conicinplar losiguientcsawcs 1 Ordcho sanitario taniado con inncrsi6n de los pezones en yodo
3 Tratamiento al sewa Us vacas 4 Admirtistrar Levamisol dutantc ci scptirno mc-de gestci6ri5 No tenet cettlos drntro de Ui gaira de ordeto 6 No alirnentAr en=4o con leche de vacas enfermai de mastitis 7 Rcirisma consutenctnel incionamicnto de Uas miquinas dc ordcAo S Evitar al m~iximo el uso de la sonda pita cvacuar la ubre 9 Guardar on forma eicrita Uahistoria sAnitaria de~l hato
10 ConsultAr a los midicos veterinirios y ltevar rnuestras a los lahoratorios dec diagn6stico vetrinario o a los laboratorios die cvaluaci6n dc producci6n die leche
11 Se recomicnda Ua inmcrsi6n die los peboncs en yodo dcspus del ordd~o c6 rugia menor cote tic pczoncs supetnumcrarios curaci6n tie hcridlas y trashytuamicnto contra mastitis
LITERATURA CITADA
CENTRO AGRONOMICO TROPICAL DE INVESTIGACION Y ENSE1RANA (CATIE) Infoeme final 19791983 del Proyccia de Investilacl6n apikado en lgemade producshycI6n de lecht en Nicaragua CATIE Departamento de Produccion Animal Turcialba Costa Rk 1983
DowD r It NEAVE r k VKINGWILL RG Control of Udder Infection by Managc ment 1 Dairy Scl 47(10)11091114 1964
DOIIOD I R yMEEK A ISomatic Cell Counts in Bovine Mil Can Vel 1231 19125 198
EBERIIART R I LEVAN P1L y GRIEL JUNIOR LCGevmlcidal Teat Dip Ina Ierd with Low Prevalence Lf Streptococcus oaAkctiar and Susphilococ-cui uureu Mastiti 1 Dairy Wd 66(6) 1390-139S 1983
ESCOBAR B C 0 Incidenc~a de Mastltm en el h~Ato lechero dclerminada poe las pruebasde California Mastitis Ifolis y Catalasa Tesis M SCentro de EnwhAana e lnvestigacl6nI ICA Tuialba CostaRica 1967 38 p
17
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18
FLESH I HAREL Wy NELMEN D Immunopotentiating Ellet of Ievamole in the Prevention of Bovine Mastiti Fetal Death and Endometritih The Veterinary Record 3(3)$6571913
FUNK D A FREEMAN A Ey BERGER P I Environmetal and Physiological Iacto
Affecting Mastith at Drying Off and Postcalving I Dairy Sci 6$12581268 1982
GONYON D S EVERSON D 0 y CRISTIAN R E Heritability of Mastitis Score in Pacific Northwest Dairy Iltrds I Dairy ScL 6S12691276 1982
GROOTENIISGMatiff Prevention-by Sele(tion of Sirem The-Veterinarr Record ------
1082S8-260 1981
ISIIIKAWA If y SHIMIZU 1 Depression of BLymphocytes by Mastilis and Treatminl with Levamiole 1 Daiy Sci66SS6$61 1983
KLEIN L A y KLECKYER A L tinivefstli of Pennsylvania Vet Et Quart 82 13 1941 Cilado pot Schalm 0 WCornel Vet 32(1942) 42
MEDINA D 0 Contribuci~n at estudio de Ia Masltis Bovina en el Departamento de Manashyigua Ini-i de Zootecnira Escuela Nacional de Agricullura y Ganadera ManaltuA Nica ralCua 1967 33 p
Bovine Edder Infection and Matitis Il The Occurrence ofMURPIFY I M The Geneii ot Streptococcal Infection in a cow Population During a vnYear Period and It- Rela
tion~hip to Ate Am 1 Vet Recarch 829 1947
MURPIIY I M1Lecture March 10 Cornell Univerir Cilado pot Schmidt G It y Van Vleck L D Principleot Dairy Science W H Irtman and Company San Francisco 1974 145 p
COUNCIL Current Concepts of Bovine Maslitis The NationalNATIONAL MASIITIS Mastiti Council Inc Ilinsdale Illinois 1963 2 p
OLIVA A R V Prevalencia de mastilis bovina en el parcelamiento Nueva Concepin Escuintla Guatemala Tei Mdico Veterinario y Zootecnista Universidad de San Car los Facultaid de Medicina Veterianaria y Zuotecnia Guatemala 1976
I W PIIILPOT W N y BODDIE R L Efficacy of Low Concentration 1oPANKEY dophot Ieat Dips Against Staphilio-occinrtr1 Dairy Sci 661$5160 19813
R L Y WATTS | L Evaluation of nine
Teat Dip Formulation- Under Experimental Challenge to Srphilococcus aureus and
SIreptococCus aojamptlaliar I Dairy Sci 66161167 1983
PANKEY I W PHILPOT W N BODDIE
POUNDEN W D BAT EMAN 1 W y AGUIRRE 1 A Mastilis lCuInto le cuesta a Costa
Rica Turrialba 16(2)194195 1966
1 Vy BLYDENSTEIN 1 Variable ResihPOUNDEN W D FRANK N A BATEMAN Cows to Streploroccus Wgalctior Mastitis Am I Vet Res 28(127)1735-1742tance o
1967
POUT REL B y RAINARD P Predicting the Probability of Quarter Infection (by major pathogens) from Somatic Cell Concentration Am I Vet Res 43(7)1296-1299 1982
SARAVIA C A Ocurrencia de Staphilocecrus pat6gero en leche mamitica en el Departa mento de Managua y prueba de sensibilidad a antibioticos Tesis de Zootecnista Escueshyla Nacional de Apicultura y Ganaderia Managua Nicaragua 196744 p
SCHALM 0 W y MEAD S W The Effect of Incomplet Milking on Chronic Mastifis Caused by S oulactiae I Dairy Sci 26823 1943
SHULTZE W D Effects of Selective Regimen of Dry Cow Therapy on Intramammary
Infection and Antibiotic Sensitivity of Surviving Pathogens I Dairy Sdt 66892 1983
SHELDRAKE R F McGREGOR G D y HOARE R I T Somatic Cell Count Electrishy
cal Conductivity and Serum Albumin Concentration for Detecting Bovine Mastitis I Dairy Scl 66548-555 1982
18