EAEko Hondakinak Prebenitzeko eta Kudeatzeko Plana 2020 Ekonomia zirkular baterantz
PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
-
Upload
profedemecanizadofp -
Category
Documents
-
view
239 -
download
0
Transcript of PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
1/66
1
3. INGURUMENA
KUDEATZEKO SISTEMAK
IKS
Ingurumen-kimika
QOG-Ingurumen-antolakuntza eta -kudeaketaJosean Kijera
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
2/66
2
• Lehiakortasunean kontuan hartu beharreko faktoretzathartzen hasi da ingurumena, enpresei abantailak ekar
baitiezazkieke.
• Hauek dira ingurumenari buruzko politika onaren
ondorioak:
– Energiaren eta lehengaien kostuak murriztea
– Aparteko etekinak sortzea hondakinak merkaturatuz
• Ingurumenari buruzko irizpideak produkzio-prozesuen
bidez sartzea.
1. ENPRESAREN
INGURUMEN-KUDEAKETA
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
3/66
3
IKS: Ingurumena kudeatzeko borondatezko sistemak dira.Horiei esker, legez eskatzen diren helburuak gainditu
egiten dituzte enpresek, garapen jasangarriaren aldeko
erantzukizuna bereganatuz.
Orain dela gutxira arte ez ziren zenbatzen enpresen jarduerek ingurumenaren aldetik eragindako kostuak.
Enpresen jarrera aldatu egin da honako hauek direla-eta:
* Administrazioak aldarrikatutako legeria
* Merkatuak ingurumenari dagokionez duen jarrera
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
4/66
4
Ingurumena
kudeatzeko
enpresak
dituenpizgarriak:
Legeria gero eta konplexuagoa eta zorrotzagoa
Administrazioak zaintza eta kontrol
handiagoak egitea
Lehiakortasuna hobetzea ingu-
rumenaren kalitatea dela-eta
Gizarteak ingurumena errespetatzen ez duen jarduera baztertzea
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
5/66
5
Ingurumena babesteko neurriak
• Lehengaiak, energia eta ura behar dira
produzitzeko, funtsean:
– Lehengaiak, oro har, berriztagarriak ez diren baliabi-
deetatik eskuratzen dira: natur baliabideak bizkor agortzen
ari dira; gero eta hondakin gehiago sortzen da.
– Energiak ingurumen-eragin handia dakar.
– Ura natur baliabide mugatua eta delikatua da: ondasunurria da ura, eta enpresa askorentzat ez du balio handirik;
izan ere, benetan behar dutena baino askoz ur gehiago
erabiltzen dute.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
6/66
6
Enpresaren eta ingurumenaren arteko erlazioak. Ingurumenaz jabetuta
dagoen enpresa baten sarrerak (inputak) eta irteerak (outputak).
INPUTAK OUTPUTAK
Materialak:
Lehengaiak
Osagarriak
Bitartekoak
Produktuak
Produktuak
Energia Zarata
Hondar-
-energia
Airea
Ura
Igorpenak
Isurketak
Hondakinak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
7/66
7
Neurri
zuzentzaileak
Energia-kontsumoa murriztea (energia-eraginkortasuna)
Ur-kontsumoa murriztea
Lehengaien kontsumoa murriztea
Hondakin solidoak egoki kudeatzea
Hondakin-urak egoki kudeatzea
Atmosferako igorpenak egoki kudeatzea
Zaratak eta dardarak gutxitzea
Ingurumenaren arloko betebeharrak betetzea
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
8/66
8
Ingurumena kudeatzeko eremua enpresan
Ingurumena errespetatzen duen enpresa baten ereduzko eskema.
ENERGIAKontsumo txikia
URAGutxienezko kontsumoa
LEHENGAIAK
Material birziklatuak edo
berriztagarriak erabiltzea
PRODUKZIO--PROZESUA
Gehienezko
segurtasuna
ATMOSFERAKO
IGORPENAKGutxienezko
bolumena
ISURKETAK
Gutxienezkoa eta
tratamenduarekin
HONDAKINAK
Gutxienezko bolumenak
eta ez arriskutsuak,
birziklagarriak edo
baloragarriak
PRODUKTUA
Gehienezko iraupena,gutxienezko ontzia.
Gutxienezko eragina
hondakin birziklagarria edo
baloragarria egiteko
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
9/66
9
Honakoak
izan behardira kontuan
IKS
ezartzeko
Enpresaren errealitatea sakon ezagutzea hasi baino lehen
Enpresarentzat egingarria izateko modukoa diseinatzea
Pertsonal guztia eta sail guztiak inplikatzea
Ahalik eta bitarteko gehien optimizatzea
Taldeari etengabe hobetzeko modua ematea
Esperientziak elkarri trukatzeko modua ematea
Guztientzako ildoak izatea
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
10/66
10
Ingurumenari buruzko politikak garapen jasangarrialortzeko helburu komunerako sortzen dira, kaltegarriak
diren agenteei eta jarduerei aurre egiteko, baita ingu-
rumenaren kontrako gizarte-jarrerak aldarazteko ere:PREBENTZIOKO POLITIKAK dira.
Enpresen ingurumenari buruzko politika: ingurumena
babesteko jakineko helburuak lortzeko enpresak dituenhelburu orokorren multzoa; jarduteko printzipioak eta
prozedurak dira; ingurumenarekiko konpromisoak lortzeko
helburuen adierazpena.
2. INGURUMENARI BURUZKO
POLITIKAK
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
11/66
11
Ingurumenari buruzko politiken oinarrizko ildoak:
• Zuzenketa-lanen gaineko prebentzioa
• Ingurumenaren kontrako erasoak zuzentzea, ahal
dela erasoaren abiaburuan
• Erasotzailea zigortzea: kutsatzen duenak ordainduegin behar du
• Ingurumenaren arloan epaileen babes handia
Enpresa bakoitzak ingurumenari buruzko bere politika izango
du, eta politika hori bere IKS abiarazteko eta etengabe hobe-
tzeko eragile nagusia da. Guztiz borondatezkoa da; honakoak
bermatzen ditu:
• Indarreko legeria betetzea
• Ingurumenaren babesa etengabe hobetzea, maila
tekniko eta ekonomiko bideragarrietaraino.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
12/66
12
Lehengaien, uraren eta energiaren kontsumoa murrizteko,
hondakinak eta kostuak gutxitzeko, lehiakortasuna hobe-
tzeko eta bere irudia hobetzeko enpresak duen bitartekoa
da egun ingurumenaren kudeaketa.
IKS: sistema orokorra du abiaburutzat; sistema horretan,
enpresaren ingurumenari buruzko politika egiteko, apli-katzeko, berrikusteko eta mantentzeko egitura, erantzuki-
zuna, jarduerak, prozedurak eta baliabideak biltzen dira.
3. IKS-en OINARRIAK
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
13/66
13
Honako hauek ahalbidetzen ditu IKSk (helburu propioak):
• Ingurumenari buruzko politika propioa ezartzea.
• Ingurumenaren ezaugarriak identifikatzea eta ingurumen-
-eraginak finkatzea.
• Legez ezarritako eskakizunak bereganatzea eta zigorra
jasotzeko arriskua gutxitzea.
• Ingurumenari buruzko lehentasunak eta helburuak
finkatzea.
• Kontrola, zuzenketa, auditoretza eta berrikusketa erraztea.
• Aldaketara egokitzea.
eta gainera...
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
14/66
14
IKSk honako
hauekhobetzeko
modua
ematen du:
Segurtasuna (ingurumen-arrisku txikiagoa).
Ingurumen-kalitatea (kalitate orokorrarekin batera)
Aurreztea (lehengaiak, energia, ura).
Merkatua (egoera, ezarpena, bezeroak...)
Irudia (gizartearen eremuan)
Ekoizpena (prozesua hobetzea)
Finantzabideak (erraztasun handiagoak)
Enpresaren etorkizuna
Helburu hauek:
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
15/66
15
Edozein enpresak ezar dezake IKS, sistema horrek dakartzan
kostuak eta etekinak aztertu ondoren.
IKS ezartzekoinplikatutako
arloak
Enpresa
Ziurtatzailea edo egiaztatzailea
Erakunde eskuduna
Intereseko taldeak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
16/66
16
Erakunde eskudunak IKSen funtzionamendua bermatzen du,
eta sistema horiek ezartzen dituzten enpresak erregistratzenditu (Espainiako estatuan Ziurtapenak emateko erakunde na-
zionala da - ENAC).
ARLO
PUBLIKOAARLO PRIBATUA ARLO ZIB ILA
Herri-botereak:
- Betearazlea
- Legegilea
- Judiziala
Finantza-erakundeak
EnpresaburuakInbertitzaileak
Akziodunak
Sindikatuak
Langileak
Kontratistak Aseguru-etxeak
Bezeroak
Lehiakideak
Hornitzaileak
- Auzokideen elkarteak
- GKE eta talde
ekologistak
- Kontsumitzaileak- Hedabideak
- Publizitatea oro har
I n t e r e s -
t a
l d e a k
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
17/66
17
IKS ezartzeko
eskema
Enpresako beste
atalekiko loturak:- Kalitatea
- Stockak
- Erosketak
- Produkzioa
- Segurtasuna- Mantentzea
PROIEKTUA DEFINITZEA
ETA JAKINARAZTEA
INGURUMENA
KUDEATZEKO SISTEMADISEINATZEA
INGURUMENA
KUDEATZEKO SISTEMAJARTZEA
AUDITORETZA ETA
ZIURTAPENA
ZIURTAGIRIA
DATUAK
DOKUMENTAZIOA
EKINTZAK
INBERTSIOAK
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
18/66
18
IKS ezartzeko
ereduzko prozesua
1. Konpromisoa
2. Hasierako ebaluazioa
3. Ingurumenari buruzko politika definitzea
4. Plangintza
5. Aplikazioa
6. Kontrola eta ebaluazioa
7. Adierazpena
8. Egiaztapena edo/eta ziurtapena
9. Kanpoko komunikazioa eta ustiapena
10. Berrikuspena eta hobekuntza
11. Etengabeko hobekuntza
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
19/66
19
4. IKS EZARTZEKO FASEAK
• 1. fasea: proiektua definitzea eta jakinaraztea
• 2. fasea: IKS diseinatzea
• 3. fasea: sistema abiaraztea
• 4. fasea: auditoretza eta sistemaren ziurtapena
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
20/66
20 Adibidea: Ascable, S.A.ren IKSren eskema orokorra.
CE 761/2001 ARAUDIA / UNE-EN ISO 14001
KALITATE ETA INGURUMENARI
BURUZKO POLITIKA
ESKULIBURUA: Q.V.00“Ingurumena Kudeatzeko
Sistemari buruzko Eskuliburua”
PLANGINTZA:Ingurumenaren gaineko
alderdiak identifikatzeko eta
katalogatzeko prozedurak,
legezko eskakizunak eta
enpresak lortu beharreko
helburuak eta xedeak daude
atal honetan.
EZARPENA ETA
FUNTZIONAMENDUA: Atal honetan honako hauek daude:
ASCABLE, S.A.KO egitura eta
pertsonala definitzeko laneko
prozedurei edo prozedurei buruzko
dokumentazioa; IKS egiteko
baliabideak; pertsonal guztiaren
trebakuntza identifikatzeko etaziurtatzeko, IKSaren gaineko
kanpoko eta barneko komunika-
ziorako prozedurak; beharrezko
dokumentazioa eta horren gaineko
kontrola; ingurumenean eragin
handia duten prozesuen gaineko
kontrolak eta larrialdietarako planak
egokitzea ingurumenaren arloko
balizko egoera eta istripuetarako.
FROGATZEA ETA
ZUZENTZEA: Atal honetan beharrezko
dokumentazio guztia dago IKSak
behar bezala funtziona dezan.
Honako hauek biltzen ditu:
neurketak eta jarraipena egiteko
prozedura, bat ez etortzeak,
zuzenketa-lanak, prebentzioa etaprozesuaren hobekuntza,
erregistroak eta sistemak ondo
funtzionatzen duela erabakitzeko
IKSaren auditoretzak
BERRIKUSPENA:Eta azkenik ASCABLE,
S.A.ko zuzendaritzak egiten
duen berrikuspena.
Berrikuspenaren xedea
sistemaren funtzionamendua
egiaztatzea da bildutako
informazioarekin, baita
enpresaren gaineko IKSarenebaluazioa egitea ere.
ETENGABEKO HOBEKUNTZA
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
21/66
21
1. Fasea: proiektua definitzea eta jakinaraztea
KONTRATUA
LANEKO
DOKUMENTUA
BILERAK,
HITZALDIAK ETA
IDATZIZKOINFORMAZIOA
1. ZUZENDARITZAREN
KONPROMISOA
2. PROIEKTUAREN
OINARRIAK DEFINITZEA
3. KORPORAZIOARENKOMUNIKAZIOA
1. fasea
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
22/66
22
• Enpresako zuzendaritzak konpromisoa hartu behar du
lehenengo baldintza gisa; beharrezko azpiegitura etabaliabideak jarriko ditu (giza baliabideak eta baliabide
ekonomikoak).
• Kontratua egin ohi da IKS ezartzeko baldintzekin.
• Ondoren, proiektuaren oinarriak definitzen dira zehatz-
-mehatz dokumentu batean:
- Erabili beharreko ziurtapen-araua
- Ezarpenaren eremua
- Sistema ezartzeko eta ziurtatzeko epea
- Bestelako kudeaketa-sistemekiko elkarreraginak
• Inplikatutako guztiei jakinarazten zaie proiektua (batzarrak,
hitzaldiak...)
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
23/66
23
2. fasea: IKS diseinatzea
2. fasea
4. INGURUMENARI BURUZKO
HASIERAKO BERRIKUSPENA
5. INGURUMENAREN
GAINEKO ESKAKIZUNAK
LEHENESTEA
6. SISTEMAREN
PLANGINTZA EGITEA
INGURUMENARI BURUZKO
HASIERAKO BERRIKUSPENA
INGURUMENARI BURUZKO POLITIKA
HELBURUAK ETA XEDEAK
KONTRATUAREN ZEHAZTAPENAK
INGURUMENARI BURUZKO
PROGRAMAK
INGURUMENA KUDEATZEARI
BURUZKO ESKULIBURUA
PROZEDURAK
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
24/66
24
Ingurumenari buruzko hasierako berrikuspena
Ingurumenari buruzko hasierako ebaluazioa egiten da
jarduera identifikatu eta baloratzeko, honako hauei
dagokienez:- Lehengaiak
- Produktuak
- Prozesuak
- Energia
- Era guztietako igorpenak
- Istripuak izateko arriskua
- Ingurumen-eraginei buruzko zerrenda
Ebaluatzeko lehentasuna dutenak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
25/66
25
Ingurumen--efektua
Benetakoa eta balizkoa
Efektuen maila
Energia
kudeatzea
Energiaren kantitatea eta jatorria
Kontsumoa murrizteko moduak
Energia berriztagarriak erabiltzeko balizko bideak
Pertsonalak
udeatzea Jarduera, eginkizunak, informazioa, trebakuntza
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
26/66
26
Materialak
eta
ondasunak
Produktuen ingurumen-efektuak
Lehengaiak hautatzea eta kudeatzea
Hainbat produktu erabiltzea eta kentzea
Murrizketaren bidezko berreskuratzea
Garraiatzea eta biltegiratzea
Hondakinakkentzea
Maneiatzea, biltegiratzea eta garraiatzea
Murriztea
Berreskuratzea, berriz erabiltzea eta
birziklatzea
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
27/66
27
Igorpenak
Atmosferako eta uretako igorpenak murriztea
Berriz erabiltzea
Birziklatzea
Zarata Murriztea, prozesu zaratatsuak, zarataren ondorioak...
Produktu
berriak
Materialak, erabilera, birziklatzea, kentzea
Bilgarriak, banaketa
Hornidura Hornitzaileen jarduna, kontrola
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
28/66
28
Istripuak
Ingurumen-istripuen balizko efektuak
Prebentzio-planak, kontingentzia
Kanpoko
informazioa
Tokiko taldeen eta erakundeen interesa
Intereseko taldeen eragina
Efektuei eta jarduerei buruzko argibideak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
29/66
29
Enpresak ingurumenari buruzko legearen aldetik duen
betetze-maila eta ondorioak finkatu ondoren, hobetu
daitezkeen arloak hartuko dira aintzat, eta ingurumenari
buruzko ekintza-plana edo kudeaketa-programa egingo da
lehentasunak ezarrita.
Arautegia betetzea abiatzeko gutxieneko baldintza da
Ekintza-planaren ondotik, ingurumenari buruzko politika
diseinatuko da: printzipioen eta asmoen adierazpena, legea
betetzeko konpromisoa (etengabe hobetzeko neurriakezartzea gomendatzen da).
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
30/66
30
Adibidea: Grupo HidroCantábrico-ren ingurumenari buruzko
politikaren gaineko dokumentuaren azala.
Bost geruzak babesten dute gure Lurreko bizitza, eta bost
dira ingurumenerako gure politikaren helburuak.
Helburuok ezagutzea da horiek betetzeko lehen pausoa
INGURUMENERAKOINGURUMENERAKO
POLITIKAPOLITIKA
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
31/66
31
Gure langileak ingurumenaren arloantrebatzeko, jabearazteko etakomunikatzeko bide egokiak ezartzea.
5. Ezartzea
Ingurumena babesteko gure konpromisoaezagutaraztea gizarteari oro har.4. Jakinaraztea
Ingurumenaren arloan etengabe hobetzeko
konpromisoarekin bat datozen helburuaketa xedeak ezartzea.3. Neurtzea
Ingurumenari buruzko legeria etaarautegiak betetzea eta gure hornitzaileekHidroCantábrico-k ingurumenaren aldetikeskatutako baldintzak betetzen dituztelabermatzea.
2. Eskatzea
Sozietateari balioa ematea, ingurumenaerrespetatzea eta babestea eta gizarteak
ekonomiarekin duen erantzukizunauztartuz, betiere enpresa GarapenIraunkorrera bideratuta.
1. Transferitzea
Adibidea: Gurpo HidroCantábrico-ren ingurumenari buruzko
politikaren gaineko gakoak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
32/66
32
Ingurumenaren arloko betekizunak lehenestea
IKS garatzeko hainbat dokumentu egiten dira:
- Ingurumenari buruzko programak : eremu bereko helburu
bat edo helburu-multzo bat lortzeko balio dute,erantzukizunak, bitartekoak eta denborak esleituta.
- Ingurumenari buruzko eskuliburua: sistemaren laburpena:ingurumenari buruzko politika, helburuak, programak eta
prozedurak dakartza.
- Prozedurak : ingurumen-efektuak dituzten zenbait arlotako jardueretarako diseinatuak; argiak eta erabilerrazak izan
behar dute.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
33/66
33
3. fasea: IKS ezartzea
7. INPLEMENTATZEA
8. SISTEMA EGOKIA DELA
ETA BETETZEN DELA
EGIAZTATZEA
TREBAKUNTZA-PROGRAMA
LANEKO JARRAIBIDEAK
INGURUMENARI BURUZKO
ERREGISTROAK
INGURUMENARI BURUZKODOKUMENTAZIOA
3. fasea
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
34/66
34
Bi etapa ditu:
a) Sistema inplementatzea: maila guztietan abiaraztea;
hainbat dokumentu banatzen dira:
- laneko jarraibideak: jarduera zehatzean jardutekomoduak azaltzen dituzte zehatz-mehatz.
- ingurumen-erregistroak : jardueren egunerokotasunari
eta gorabeherei buruzko egoera-orriak.
Ingurumenari buruzko agirien fondo bat antolatzen da:
kontsultarako agirien eta txostenen corpusa.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
35/66
35
b) Sistema egokitzen eta betetzen dela egiaztatzea:emaitzak etengabe aztertzen dira arautegiarekin eta
helburuekin bat etorriz (aldez aurretik ezarritako metodoari
jarraituz); sistema betetzen ez bada, sistemaren plangintza
eta inplementazioa berrikusten dira.
Bat ez etortzea
gertatzen denean:
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
36/66
36
Egiaztapenak ez betetzea: ekintza
zuzentzaileak eta prebentziokoekintzak.
BAT EZ ETORTZEA
IKERKETA
ZUZENKETA ETA
PREBENTZIOKO EKINTZAK
EGINKIZUNAK
- Bat ez etortzea berriz ez gertatzea galaraztea
- Ingurumen-eraginak txikitzea
- Hasitako ekintzen eraginkortasuna baloratzea
- Fabrikako hutsuneak edo akatsak
- Ekipo nagusietako edota
osagarrietako hutsuneak edo
akatsak. Giza akatsak
- Sistemaren hutsuneak
- Bat ez etortzearen arrazoia
- Zuzenketa definitzea eta abiaraztea
- Prebentzioko kontrolak praktikan
jartzea edo aldatzea
- Dokumentatutako prozeduretako
aldaketen erregistroa
JATORRIA
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
37/66
37
4. fasea: auditoretza eta ziurtapena
Fase honetan auditoretzak egiten dira eta sistema berrikusi
eta ziurtatu egiten da.
Auditoretza: aldian-aldian egingo du barneko edo kanpoko
pertsonalak. Hainbat helburu ditu:
- Legea betetzen dela egiaztatzea oinarrizko eskakizun gisa.
- IKS hobetzea.
- Proposaturiko helburuetarako sistema egokia dela erabakitzea.
- Ingurumenaren gaineko jardunaren betetze-maila erabakitzea.
Auditore-taldeak zuzendaritzari aurkeztuko dizkio ondorioak.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
38/66
38
Zuzendaritzak sistema berrikustea:
Sistema berrikusi egiten da egokitzeko, eta ondorioak Inguru-menari
buruzko Adierazpenean jasotzen dira: bere jarduerak eta emaitzak
ezagutarazteko enpresak egiten duen dokumentua.
Honako hauek dakartza Ingurumenari buruzko Adierazpenak:
- Aurkezpena: enpresaren datuak, arduraduna, egiaztatzailea
- Enpresaren jarduera
- Ingurumen-efektu handiei buruzko balorazioa- Aldaketa handiak aurreko adierazpenari dagokionez
- Kantitateei buruzko laburpena: hondakin solidoak, isurketak,
igorpenak, zarata, energia, ura, lehengaiak...
- Ingurumenaren errendimenduarekin lotutako faktoreak- Ingurumenari buruzko politikaren aurkezpena
- IKSaren aurkezpena
- Hobetzeko helburu zehatzak, zenbatuak eta denboran ezarriak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
39/66
39
Egiaztapena eta ziurtapena:
Sistemaren eraginkortasuna frogatu ondoren, sistema
ziurtatzeko eskatzen da:
Egiaztapena: egiaztapena egitea CEE 1836/93
Araudiari dagokionez.
Ziurtapena: kreditatutako ziurtapen-erakundeek egindako
ziurtapena, ISO-14001 Arauari dagokionez.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
40/66
40
ISO-14001 ARAUA
1836/93 ARAUDIA (EEE)
IKS
ZIURTAPENA,ziurtapena egiteko
kreditatutako
erakundeen eskutik
EGIAZTAPENA,kreditatutako ingurumen-
erakundeak edota
egiaztatzailearen eskutik
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
41/66
41
Adibidea:
Alacanteko
Udal Uren
ISO 14001Ziurtapena.
5 INGURUMENA KUDEATZEKO
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
42/66
42
5. INGURUMENA KUDEATZEKO
SISTEMAKLegeria
Inplementazio
administratiboa
eta judiziala
NAHITAEZKOAK
BORONDA-
TEZKOAK
Zuzentzekoak
edota
prebentziokoak
PrebentzioaSistemari
borondatez
atxikitzeko arauaketa erregulazioak
Ingurumena
kudeatzeko
sistema
Europako EMAS Sistema
(1836/93 Araudia)
IKSaren Arauak (ISO
14.001 UNE/BS/IS)
Europako etiketa
ekologikoa
(CE 8890/92 Araudia)
Kataluniako ingurumena-
ren kalitatearen bermearen
adierazgarria (316/94
Dekretua)
Produktua
Ingurumena kudeatzeko borondatezko sistemak legezko
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
43/66
43
Ingurumena kudeatzeko borondatezko sistemak legezko
eskakizunetatik haratago doaz:
* ISO-14001 Araua: ingurumena kudeatzeko sistemei
buruzkoa; sistemak erabiltzeko zehaztapenak eta ildoak ditu.
* 1836/93 Araudia: horri esker, industriaren arloko enpresak
beren borondatez atxiki dakizkioke EMAS ingurumenaren
kudeaketako eta auditoretzako sistemari EMAS (EcoMana-
gement and Audit Scheme - Ingurumenaren Kudeaketako
eta Auditoretzako Erkidego-sistema).
Filosofia bera dute biek, baina konpromiso-maila
ezberdina.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
44/66
44
ISO-14001:
- Nazioarteko aplikazioa
- Orokorragoa
- Ez da hain zorrotza
EMAS:
- Aplikazio ofiziala du EBn- Ingurumena babesteko maila handiagoa
- Zorrotzagoa
- Edozein arlorentzat egina
- Gizartearen eta administrazioaren
errekonozimendu handiagoa.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
45/66
45
EMAS SISTEMA ISO-14001
KONTZEPTUA
Araudia da. Araua da.
Europako Batasunean da baliozkoa.Mundu osoan da
baliozkoa.
Hasieran industriarako, energia produzitzeko eta
hondakinak tratatzeko baliozkoa. Egun arlo
guztietan da baliozkoa.
Arlo guztietan da
baliozkoa.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
46/66
46
APLIKAZIOA
Ingurumenaren gaineko jarduna zentzuz eta
etengabe hobetzeko konpromisoa; ingurumen-
eragina gutxitzea, ekonomiaren aldetik bideragarriaden aplikazioari dagozkion mailak gainditu gabe.
Sistema etengabe
hobetzeko eta
kutsaduraren gainekoprebentzioa egiteko
konpromisoa.
Herri-agintariei laguntzea.
Enpresaren jardueraren ingurumen-eraginariburuzko informazioa ematea herritarrei.
Azpikontrataturiko enpresek ingurumenari buruzko
arau baliokideen arabera lan egin dezaten eskatzea.
Ez dago kanpoko jakinarazpenari eta
azpikontratistei
buruzko aipamenik.
Ingurumenari buruzko hasierako ebaluazioa
nahitaezko eskakizuna da.
Ingurumenari buruzko
ebaluazioa
gomendagarria da IKS
ezarrita ez badago.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
47/66
47
Enpresaren ingurumenari buruzko
auditoretza. Auditoretzak gehienez hiru urteko epealdian
egingo dira.
IKSaren auditoretzak. Ez
da eperik jartzenauditoretzak egiteko.
Ingurumenari buruzko adierazpena idaztea
herritarrak jakinaren gainean jartzeko.
Ez da beharrezkoaingurumenari buruzko
adierazpena egitea.
Beharrezkoa izango da kreditutako erakunde
batek ziurtapena egitea, baita ingurumenari
buruzko adierazpena baliozkotzea ere.
Ziurtapenak egiteko
edozein erakundek egin
dezake ziurtapena.
Erakunde eskudunak baliozkotutako
ingurumenari buruzko adierazpena
erregistroan inskribatu behar da.
Ez da beharrezkoa
ingurumenari buruzko
adierazpena erregistroan
inskribatzea.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
48/66
48
2003KO INGURUMENARI BURUZKO ADIERAZPENA
AURKIBIDEA
Adibidea: Ascable, SA enpresaren 2003ko Ingurumenari buruzko
Adierazpenaren azala. Adierazpen hori argitaratzea ezinbesteko
izapidea da EMASen bidez egiaztaturiko enpresentzat.
1. JARDUEREN AZALPENA
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
49/66
49
2. PROZESUEN AZALPENA
2.1. Estrusioa
2.2. Uhala jartzea/ muturrak pasatzea
2.3. Kablea jartzea/biltzea
2.4. Zintarriak jartzea
2.5. Txirikordatzea/orgatxoan sartzea
2.6. Uztaiak, zenbakiak edo markak margotzea
2.7. Harilkatzea2.8. Biltegiak
2.9. Paketeak egitea
2.10. Mantentzea
2.11. Administrazio- eta kontabilitate-prozesuak
1.1. Organigrama
3. KALITATEAREN ETA INGURUMENAREN GAINEKO POLITIKA
4. ASCABLE, S.A.REN INGURUMENA KUDEATZEKO SISTEMA
5. INGURUMENAREN GAINEKO JARRERA
5.1. Lehengaien kontsumoa
5.1. Energiaren kontsumoa
5.2. Lurrak5.3. Uraren kontsumoa
5.4. Sortutako hondakinak
5.5. Hondakin-urak
5.6. Atmosferako igorpenak
5.7. Kanpoko zarata
5.8. Barneko zarata
5.9. Ingurumeneko istripuak eta larrialdiak
Ascable,
S.A.ren 2003ko
IAren aurkibidea
6. ENPRESAREN INGURUMENAREN GAINEKO EZAUGARRI ETA ERAGIN HANDIAK
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
50/66
50
6.1. Ingurumenaren gaineko ezaugarri eta eragin handiak
6.2. Ebaluazio-irizpideak
7. INGURUMENARI BURUZKO PROGRAMA
7.1. Ingurumena kudeatzeko sistemaren xedeak eta helburuak
7.2. Ontzien hondakinen gaineko prebentzio planaren helburuak
8. INGURUMENAREN GAINEKO BESTE ZENBAIT FAKTORE
8.1. Teknologia berria eskuratzea
8.2. Material plastikoak
9. EGIAZTAPENA
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
51/66
51
Adibidea: Cementos
Rezola enpresaren 2003koJasangarritasun Txostena.
ISO ziurtapenak ez du IA
aurkezteko eskatzen. Hala
ere, jendaurrekoinformazioa ematearen
aldeko jarrerari jarraituz,
zenbait enpresak txosten
alternatiboak argitaratzen
dituzte, Jasangarritasun
Txosten hau esate
baterako. Bi dokumentu-
-mota horien edukia oso
antzekoa da.
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
52/66
52
ngurumen-
-kude ket INGURUMEN-KUDEAKETA
EGIAZTATUAE-EU-000011
6 ISO 14001 ARAUA
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
53/66
53
6. ISO-14001 ARAUA
Enpresek, industriaren eremuan, ISO-14000 arauak baliatzeko joera
handiagoa dute EMAS erabiltzeko baino, ISO-4000 Araua hain
zorrotza delako. Arau-sorta horretatik 14001 Araua da industriako
berezkoena: “Ingurumena kudeatzeko sistemak. Sistemak
erabiltzeko zehaztapenak eta jarraibideak”.
Arau laburra eta zabala da, nazioartekoa eta oso orokorra, hainbat
industriari aplika dakiokeena. Arauari esker honako hauek lortzen
dituzte enpresek:
- IKS ezartzea edo hobetzea.
- Ingurumenari buruzko legeria eta politika propioa betetzea.- Irudi positiboa ematea kanpora begira.
Biosfera babestea
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
54/66
54
ISO-14001
Arauaren
oinarrizkoprintzipioak:
Hondakinak murriztea
Arriskuak gutxitzea
Herritarrei argibideak ematea (herritarrentzako
informazioa eskatzen du)
Zuzendaritzaren konpromisoa
Natur baliabideen erabilera iraunkorra
Auditoretza eta txostenak
Bi f b b t
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
55/66
55
ISO-14001
Arauaren
oinarrizkoprintzipioak:
Biosfera babestea
Hondakinak murriztea
Arriskuak gutxitzea
Herritarrei argibideak ematea (herritarrentzako
informazioa eskatzen du)
Zuzendaritzaren konpromisoa
Natur baliabideen erabilera iraunkorra
Auditoretza eta txostenak
Arauaren egitura:
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
56/66
56
g
• Sarrera
• Xedea eta erabilera-eremua
• Kontsultarako arauak
• Definizioak
• IKSaren eskakizunak
• Eranskinak
- Orokorrak- Ingurumenari buruzko politika
- Plangintza
- Ezarpena eta funtzionamendua
- Egiaztapena eta zuzenketa-lana- Zuzendaritzaren berrikuspena
ISO-14001 Araua ezartzea:
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
57/66
57
Zuzendaritza: ingurumen-politika finkatzea
Enpresa: Ingurumenari buruzko hasierako ebaluazioa
Ingurumenari buruzko programa
Ingurumena
Kudeatzeko Sistema
Sistemaren
auditoretza
Ingurumen-
-helburuak
IKS
Eskakizun orokorrak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
58/66
58
- Ingurumenari buruzko politika definitzea- Jardueraren eta arriskuen ingurumeneko arloa identifikatzea
- Informazioa eguneratuta izatea
- Legezko eskakizunak errespetatzea
- Beharrezko baliabideak izatea eta ordezkari bat izendatzea
- Hartutako erabakiak jakinaraztea eta jasota uztea- Larrialdietarako planak kontrolatzea eta zuzentzea
- Ingurumenaren gaineko erregistroak gordetzea eta eguneratzea
- Ingurumenaren gaineko parametroak ikuskatzea eta neurtzea
- Araua aplikatzen dela etengabe ziurtatzea
ISO-14001 prozesua
PLANIFIKATZEA
EGIAZTATZEA
PRAKTIKAN
JARTZEABERRIKUSTEA
Ingurumenari buruzko politika
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
59/66
59
Ingurumenari buruzko politika
Ingurumenari buruzko politika definitzeko eskatzen da IKSaren
eragile gisa, honakoak aintzat hartuz:
– Egokia izatea enpresa-motarako. – Hobetzeko konpromisoa, kutsaduraren gaineko prebentzioa
eta legea betetzea. Ingurumenaren arloko erabateko
kudeaketaren printzipioak erabili beharra dakar.
– Helburuek zehatzak, zenbatuak eta deboran zehaztuak izanbehar dute.
– Dokumentatua izatea, egunean egotea eta guztiei
jakinarazia izatea.
Plangintza:
) I l k i k id tifik t k d k t t k
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
60/66
60
a) Ingurumenaren arloko gaiak: identifikatuak, dokumentatuak,
eguneratuak.b) Legezko eskakizunak: enpresaren erantzukizuna da behar
bezalako informazioa izatea.
c) Xede eta helburuak: lortu beharreko xedeak ezarri etaeguneratu behar dira, ingurumenari buruzko politika
propioarekin bat etorriz.
Helburuek benetakoak, egingarriak etaneurgarriak izan behar dute
d) Ingurumena kudeatzeko programak: ingurumenari buruzko
politika nola garatuko den zehaztu egin behar du enpresak:helburuak, datak, kudeaketaren arduradunak, etab.
Ez du ingurumenaren kostuak zenbatzea eskatzen
Ezarpena eta funtzionamendua
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
61/66
61
a) Egitura eta erantzukizunak: erantzukizunak ezarri, horien gainekoinformazioa eman eta banatu egin behar dira. Beharrezkoak diren
giza baliabideak eta baliabide teknologikoak eta ekonomikoak
esleitu behar dira.
b) Trebakuntza, jabearaztea eta lanbide-gaitasuna: pertsonala
informatzea eta trebatzea (ikastaroak, jardunaldiak...); guztiek izan
behar dute honako hauen berri:
- Jardueraren egungo eta balizko ingurumen-eragina- Prozedurak ez betetzeak ekar litzakeen ondorioak
c) Komunikazioa: nahitaezkoa da bi mailatan:
- Barneko komunikazioa- Kanpoko komunikazioa
Jakinarazpenen kopiak gorde egin behar dira.
d) IKSaren dokumentazioa
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
62/66
62
Enpresak eguneratua izan behar du dokumentazioa, eta
horretarako, honako hauek bermatuko ditu:- Agiriak aldian-aldian berrikustea eta zuzentzea
- Agiriak bizkor eta erraz identifikatzea eta argitzea
- Agiriak etengabe eguneratzea
- Zaharkituta dauden agiriak identifikatzea eta biltzea
Ez da zehazten datuen kontrola nola egin behar den.
e) Eragiketen kontrola: ingurumenean eragina duten jarduerakidentifikatzea horien plangintza egiteko:- Desbideraketak saihesteko prozedurak ezartzea
- Prozeduretako irizpideak ezartzea
- Norberaren ingurumenari buruzko politikak ukitzen dituen kanpoko
ondasun eta zerbitzuetarako irizpideak ezartzea
f) Ingurumenari buruzko larrialdietarako planak: saioak egitea eta
larrialdietarako planak berrikustea eta eguneratzea.
Egiaztatzea eta zuzentzea
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
63/66
63
a) Ingurumenaren ezaugarriak eta parametroak jarraitzea etaneurtzea (agirietan agerrarazi behar dira).
b) Bat ez etortzea, zuzenketak eta prebentzioko neurriak:
Bat ez etortzea: IKSari lotuta ez
dagoen gertaera edo egoera
Bat ez etortzea gertatzen denean, neurri zuzentzaileak eta
prebentzioko neurriak betearaziko ditu zuzendaritzak (agirietan
agerrarazi behar dira).
c) Erregistroak: arauen eta araudien prozeduren erregistroak aldian-
-aldian eguneratzea.
d) IKSaren hasierako ziurtapenaren auditoretza: arauaren
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
64/66
64
d) IKSaren hasierako ziurtapenaren auditoretza: arauaren
eskakizunak betetzen direla ziurtatzeko auditoretzak egingo dira,eta horien emaitzaren berri emango zaio zuzendaritzari.
Auditorea barrukoa zein kanpokoa izan daiteke, eta emaitza
agirietan utziko da jasota.
EZ da egingo sistema legeari lotzen zaion
egiaztatzeko auditoretzarik, IKS ISO-1401
Arauarekin bat datorren ala ez egiaztatzeko baizik,enpresak sinatutako eran.
e) Zuzendaritzak berrikuspena egitea: auditoretzaren ondotik,emaitzak berrikusi egingo ditu zuzendaritzak sistema egokia dela
bermatzeko, eta azken ebaluazioa egingo du sistemaren balizko
aldaketa egiteko.
IKSaren ziurtapena ISO 14001 Arauaren arabera eta ziurtapenari
eusteko auditoretzak
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
65/66
65
eusteko auditoretzak
Sistemaren eraginkortasuna egiaztatu ondoren, eta araua betetzeko,
ziurtapena eskatuko zaie ziurtapena egiteko erakunde kreditatuei.
Erakunde horiek enpresatik apartekoak izango dira, eta gaitasun
tekniko eta kualifikatua izan beharko dute.
Ondoren, tasak ordaindu eta erregistro-zk bat esleitzen zaio
enpresari; horri esker, ziurtagiria ematen duen erakundearen
logotipoa erabil daiteke.
Ziurtapenari eutsi ahal izateko auditoretzak egiten dira urtero,
enpresaren barneko auditoretzetan oinarrituak, betiere ingurumenari
buruzko arautegia urratzeari buruzko aktarik ez badago.
ERANSKINA: IKS-EN ARAUTEGIA
-
8/18/2019 PDF 03kap Ingurumena Kudeatzeko Sistemak
66/66
66
EMAS
761/2001 (EEE) Araudia (2001-03-19); horri esker, beren
borondatez ingurumenaren kudeaketako eta auditoretzako erkidego-
-sistema bati atxiki dakizkioke enpresak (EMAS). EMAS-i buruzkoaurreko arautegiaren oinarrizko arauak biltzen ditu (1836/93
Araudia, 1993-06-29), eta arlo gehiago sartu direnez, enpresen
atxikimendu-kopuruak gora egin du.
ISO 14001:2005 Araua
EAE
EAEko ingurumena babesteari buruzko 3/1998 (1998-02-27) Lege
Orokorra (EHAE, 59. zk., 98.03.27koa).Josean Kijera