Paulo Coelho

Pita Gra(Przeoyy: Grayna Misioowska i Basia Stpie)

Od autoraGwne Melchizedecha przesanie do mojej ksiki Alchemik zawiera si w sowach to krla cay

pasterza

Santiago:

Kiedy

czego

gorco

pragniesz,

Wszechwiat dziaa potajemnie, by udao ci si to osign". W peni w to wierz. Cho nasz los jest cigiem etapw, ktrych sensu nie potrafimy zrozumie, to wiod nas one ku naszej Legendzie i pozwalaj nauczy si tego, co jest konieczne do wypenienia wasnego przeznaczenia. Sdz, e najlepszym sposobem wyjanienia tego, o czym mwi, jest przytoczenie pewnego epizodu z mojego ycia. 12 sierpnia 1979 roku zasypiaem pewien jednego: w wieku trzydziestu lat udao mi si wspi na szczyt kariery w brany pytowej. Byem wtedy dyrektorem artystycznym brazylijskiej filii CBS i wanie zostaem zaproszony do Stanw Zjednoczonych na rozmowy z wacicielami wytwrni, ktrzy bez wtpienia mieli otworzy przede mn moliwoci spenienia wszystkiego, czego pragnem w tej dziedzinie. Moje wielkie marzenie, by zosta pisarzem, odsunem oczywicie na bok, ale c to miao za znaczenie? Przecie prawdziwe ycie cakiem rnio si od moich wczeniejszych o nim wyobrae. W Brazylii nie ma przestrzeni do ycia z literatury. Tamtej nocy podjem decyzj i porzuciem swoje marzenie. Trzeba byo przystosowa si do okolicznoci i wykorzysta nadarzajc si sposobno. Gdyby za moje serce protestowao, mogem zawsze je oszuka, pisujc teksty do muzyki albo do jakiej gazety. Poza tym byem przekonany, e cho moje ycie obrao inny kierunek, to przecie nie mniej ekscytujcy czekaa mnie byskotliwa kariera w wielkich wytwrniach muzycznych. Gdy si obudziem, zadzwoni do mnie prezes firmy. Podzikowano mi za prac bez szczegowych wyjanie. Cho przez nastpne dwa lata pukaem do wielu drzwi, nigdy ju nie udao mi si dosta pracy w brany. Koczc Pit Gr przypomniaem sobie tamt histori i inne przejawy nieuniknionego w moim yciu. Ilekro czuem si cakowitym panem sytuacji, zdarzao si co, co strcao mnie w d. Nkao mnie pytanie: dlaczego? Czybym by skazany na to, by zawsze zblia si do celu, ale nigdy nie przekroczy linii mety? Czyby Bg by a tak okrutny, by sprowadza na mnie mier na pustyni, w chwili gdy dostrzegaem palmy na horyzoncie? Dugo to trwao, zanim zrozumiaem, e wytumaczenie byo cakiem inne. Pewne zdarzenia dziej si w naszym yciu po to, abymy mogli wrci na prawdziw drog wasnej Legendy. Inne po to, aby zastosowa w praktyce to, czego si nauczylimy. I w kocu s takie, ktre dziej si, aby nas czego nauczy. W mej ksice O Dirio de um Mago staraem si pokaza, e nauki te wcale nie musz wiza si z blem i cierpieniem, wystarczy zdyscyplinowanie i natona uwaga.

Cho zrozumienie tego stao si bogosawiestwem mego ycia, mimo wytonej pracy umysu nie potrafiem poj pewnych trudnych momentw, przez ktre przeszedem. Wspomniana historia moe by tego przykadem byem profesjonalist, dawaem z siebie to, co najlepsze i miaem pomysy, ktre do dzi uwaam za dobre. Ale nieuniknione nadeszo i to dokadnie w chwili, gdy czuem si tak pewnie. Zdaje mi si, e nie jestem w tym dowiadczeniu odosobniony. Nieuniknione otaro si o ycie wszystkich ludzkich istot na tej ziemi. Jedni si podnosz, inni daj za wygran ale kady z nas poczu kiedy dotyk skrzyde tragedii. Po co? Aby odpowiedzie na to pytanie pozwoliem, by Eliasz poprowadzi mnie przez dni i noce Akbaru. Paulo Coelho

I doda: Zaprawd, powiadam wam: aden prorok nie jest mile widziany w swojej ojczynie. Naprawd, mwi wam: Wiele wdw byo w Izraelu za czasw Eliasza, kiedy niebo pozostawao zamknite przez trzy lata i sze miesicy, tak e wielki gd panowa w caym kraju; a Eliasz do adnej z nich nie zosta posany, tylko do owej wdowy w Sarepcie Sydoskiej." ukasz, 4, 24-26

WstpNa pocztku 870 roku przed Chrystusem kraj znany jako Fenicja, a przez Izraelitw zwany Libanem, wici blisko trzy stulecia pokoju. Jego mieszkacy mieli z czego by dumni: cho politycznie niezbyt silni, potrafili, budzc tym zazdro, paktowa, co byo jedynym sposobem na przetrwanie w wiecie nkanym ustawicznymi wojnami. Unia zawizana z krlem Izraela Salomonem okoo 1000 roku przed Chrystusem pozwolia na unowoczenienie floty i handlow ekspansj. Odtd Fenicja nie przestawaa rosn w si. Jej eglarze docierali do ldw tak odlegych jak Hiszpania czy innych obmywanych przez Ocean Atlantycki brzegw. Wedle nie potwierdzonych teorii, pozostawili oni swoje inskrypcje w pnocno-wschodniej i poudniowej Brazylii. Handlowali szkem, cedrem, broni, elazem i koci soniow. Mieszkacy duych miast: Sydonu, Tyru i Byblos znali liczby, umieli dokonywa oblicze astronomicznych, wiedzieli jak produkowa wino i od blisko dwustu lat uywali do zapisw zbioru liter, ktry Grecy nazwali alfabetem. Na pocztku 870 roku przed Chrystusem, w odlegym miecie zwanym Niniwa zwoano rad wojenn. Grupa asyryjskich wodzw zdecydowaa wysa swe wojska na podbj narodw zamieszkujcych wybrzee Morza rdziemnego. Fenicja zostaa wybrana jako pierwszy cel najazdu. Na pocztku 870 roku przed Chrystusem dwch mczyzn ukrytych w jednej ze stajni w Galaadzie w Izraelu, czekao na majc wkrtce nadej mier.

Cz pierwsza Suyem Panu, ktry teraz zostawi mnie na pastw wroga powiedzia Eliasz. Bg jest Bogiem odpar lewita. Nie powiedzia Mojeszowi czy jest zy, czy dobry, rzek jedynie Jestem. Jest zatem wszystkim, co istnieje pod socem piorunem niszczcym dom i rk czowiecz, ktra ten dom odbuduje. Rozmowa bya jedynym sposobem, by nie myle o strachu. W kadej chwili onierze, ktrzy przeczesywali dom po domu, nawracajc lub mordujc prorokw, mogli otworzy drzwi stajni, w ktrej obaj si ukryli i da im do wyboru jedn z dwch moliwoci: albo oddanie czci fenickiemu Baalowi albo mier. Lewita mg si nawrci i unikn mierci. Lecz Eliasz nie mia wyboru: wszystko to stao si z jego winy i Jezabel za wszelk cen chciaa mie jego gow. To anio Paski nakaza mi, bym poszed mwi z krlem Achabem i ostrzeg go, i tak jak dugo Baal bdzie czczony w Izraelu, nie spadnie deszcz wyjani, jakby proszc o wybaczenie za to, e usucha anioa. Lecz Bg dziaa powoli i nim skutki suszy zaczn by widoczne, wszyscy wierni Panu zostan wymordowani przez ksiniczk Jezabel. Lewita milcza. Rozwaa, czy powinien odda cze Baalowi, czy zgin w imi Pana. Kim jest Bg? cign Eliasz. Czy to On podtrzymuje miecz onierza zabijajcego tych, ktrzy trwaj przy wierze naszych patriarchw? Czy to On posadzi na naszym tronie obc ksiniczk, by wszystkie te nieszczcia spady na nasze pokolenie? Czy to Bg zabija wiernych, niewinnych, tych, ktrzy przestrzegaj Mojeszowego prawa? Lewita podj decyzj wola umrze. Zacz si mia, bo nie przeraaa go ju myl o mierci. Zwrci si ku modemu prorokowi, starajc si go uspokoi: Sam zapytaj Boga kim jest, skoro wtpisz w Jego wyroki rzek. Ja ju pogodziem si ze swoim losem. Pan nie moe chcie, bymy zginli w bezlitosnej rzezi upiera si Eliasz. Bg moe wszystko. Gdyby ograniczy si tylko do czynienia tego, co nazywany Dobrem, nie moglibymy nazywa Go Wszechmogcym. Panowaby jedynie nad czci Wszechwiata i musiaby istnie kto ode potniejszy, oceniajcy Jego czyny. Wtedy wolabym oddawa cze temu Najpotniejszemu. Jeli On moe wszystko, to dlaczego nie oszczdzi cierpienia tym, ktrzy Go kochaj? Dlaczego nas nie ocali, miast przysparza chway i dodawa siy Swym wrogom? Nie wiem odpar lewita. Ale musi istnie powd i mam nadziej, e poznam go wkrtce. Nie znasz odpowiedzi na to pytanie. Nie. Zamilkli. Eliasza obla zimny pot.

Jeste przeraony, a ja ju zaakceptowaem swj los powiedzia lewita. Wyjd std, by skoczy z t powoln agoni. Ilekro sysz krzyk z zewntrz, cierpi ponad siy, wyobraajc sobie jak to bdzie, gdy wybije moja godzina. Umarem ju stokro, odkd tkwimy tu zamknici, a mogem umrze tylko raz. Skoro mam zosta zgadzony, niech si to stanie jak najszybciej. Mia racj. Eliasz sucha tych samych krzykw i te przeywa katusze. Wychodz z tob. Jestem zmczony walk o tych kilka godzin ycia wicej. Podnis si i otworzy drzwi stajni, wpuszczajc do rodka promienie soca, ktre owietliy dwch ukrywajcych si tu mczyzn. Lewita wzi Eliasza pod rami i ruszyli przed siebie. Gdyby nie pojedyncze krzyki, zdawa by si mogo, e to zwyky dzie w miecie podobnym do innych soce nie nazbyt palce, bryza znad odlegego oceanu niosca orzewiajcy chd, zakurzone ulice, domy z gliny i somy. Wprawdzie nasze dusze nka strach przed mierci, ale dzie jest pikny przemwi lewita. Niemal zawsze, ilekro czuem si pogodzony z Bogiem i wiatem, panowa nieznony upa, a pustynny wiatr wciska mi piasek do oczu tak, e na krok nie mogem niczego rozrni. Nie zawsze Boskie zamiary s w zgodzie z tym, gdzie jestemy i co czujemy, ale jestem pewny, e On ma we wszystkim swj cel. Podziwiam twoj wiar. Lewita spojrza w niebo, jakby si namylajc. Potem zwrci si do Eliasza: Nie podziwiaj, ani nie ufaj zanadto: zaoyem si sam ze sob. Zaoyem si, e Bg istnieje. Jeste prorokiem odpowiedzia Eliasz. Syszae rwnie gosy, wic wiesz, e oprcz tego wiata, istnieje jeszcze inny. By moe to tylko moja wyobrania. Widziae Boe znaki nalega Eliasz, coraz bardziej zaniepokojony sowami swego towarzysza. By moe to tylko moja wyobrania usysza t sam odpowied. Przecie realny jest tylko mj zakad: pomylaem sobie, e wszystko to pochodzi od Najwyszego. Na ulicy nie byo ywej duszy. Ludzie czekali w domach, a onierze Achaba dokocz dziea nakazanego im przez obc ksiniczk i wytn w pie prorokw Izraela. Eliasz szed u boku lewity, majc nieodparte wraenie, e za kadym oknem i kadymi drzwiami kto bacznie go obserwuje i obwinia za to, co si dzieje. Nie prosiem o to, by by prorokiem. A moe wszystko to jest rwnie owocem mojej wyobrani? rozwaa w mylach. Jednak po tym, co wydarzyo si w warsztacie stolarskim, wiedzia e to nieprawda. Jeszcze bdc dzieckiem sysza gosy i rozmawia z anioami. Rodzice nakonili go,

by uda si do izraelskiego kapana, ktry wysuchawszy odpowiedzi Eliasza na zadane pytania, rozpozna w nim nabi, proroka, ma natchnionego", tego ktry raduje si gosem Boga". Po wielogodzinnej rozmowie z Eliaszem, kapan poprosi rodzicw, by wszystko co powie ich syn traktowali z powag. W drodze powrotnej do domu rodzice wymogli na synu, by nigdy nikomu nie rozpowiada o tym, co zobaczy i usyszy: by prorokiem oznaczao mie rzdzcych na karku, a to zawsze jest niebezpieczne. Jednak Eliasz nigdy nie sysza niczego, co mogoby zainteresowa kapanw czy krlw. Rozmawia tylko ze swym anioem strem i sucha rad dotyczcych wasnego ycia. Od czasu do czasu jawiy mu si obrazy, ktrych nie rozumia odlege oceany, gry zaludnione przez osobliwe istoty, uskrzydlone koa z oczami. Gdy wizje znikay, posuszny woli swych rodzicw, stara si zapomnie o nich jak najszybciej. Dlatego i gosy i obrazy powracay coraz rzadziej. Rodzice byli zadowoleni i nie wracali do tematu. Gdy osign wiek, w ktrym winien by sam zapewni sobie byt, poyczyli mu pienidzy na otwarcie maego warsztatu stolarskiego. Czsto przyglda si z szacunkiem innym prorokom, ktrzy przechadzali si ulicami Galaadu: nosili futrzane paszcze i skrzane pasy, twierdzili, e Pan ich wybra, aby prowadzili lud wybrany. Nie sdzi, by byo to jego powoaniem. Nigdy, z obawy przed blem, nie zdoa wprowadzi si w trans samobiczowaniem czy tacem, co zwykli czyni radujcy si gosem Boga". Nigdy nie obnosi z dum po ulicach Galaadu blizn po ranach zadanych sobie w ekstazie, bo by na to zbyt niemiay. Uwaa siebie za zwykego czowieka, odzienie nosi jak wszyscy, lka si i by wodzony na pokuszenie jak kady miertelnik. Im duej pracowa w warsztacie, tym mniej gosw sysza, a umilky zupenie, bowiem doroli i zapracowani nie maj czasu na takie sprawy. Rodzice radowali si swym synem i ycie toczyo si w harmonii i spokoju. Rozmowa z kapanem staa si z czasem zaledwie odlegym wspomnieniem. Eliasz nie mg uwierzy, e Bg Wszechmogcy ma potrzeb rozmawia z ludmi, aby narzuci im swoje plany. To, co zdarzyo mu si w dziecistwie, uzna za urojenia chopca, ktry mia za duo wolnego czasu. W Galaadzie, jego rodzinnym miecie, yli ludzie, ktrych mieszkacy uwaali za szalecw. W ich sowach nie byo logiki i nie umieli odrni gosu Pana od swych obkaczych majacze. Zdani na cudz ask yli na ulicy, wieszczc koniec wiata. Mimo to, aden z kapanw nie uznawa ich za tych, ktrzy raduj si gosem Pana". W kocu doszed do wniosku, e kapani nigdy nie byli pewni wasnych sw. Istnienie radujcych si gosem Pana" byo jedynie konsekwencj sytuacji panujcej w kraju, ktry nie wiedzia dokd zmierza, w ktrym bracia walczyli ze sob, a rzdy zmieniay si ustawicznie. Za prorocy i szalecy niczym nie rnili si od siebie.

Gdy doszy go wieci o zalubinach krla z tyryjsk ksiniczk Jezabel, niewiele go to obeszo. Inni krlowie Izraela czynili ju to wczeniej by kraj by bezpieczny i rozwija si handel z Libanem. Niewane byo dla niego, czy mieszkacy ssiedniego kraju wierzyli w nieistniejcych bogw, czy oddawali cze zwierztom i grom wane byo jedynie, e uczciwie handlowali. Kupowa od nich cedr i sprzedawa im swoje wyroby. Byli moe nieco nazbyt dumni, jednak nigdy aden z libaskich kupcw nie prbowa czerpa korzyci z zamieszek panujcych w Izraelu. Uczciwie pacili za towary i nie komentowali sytuacji politycznej ssiadw ani ich cigych wojen wewntrznych. Jezabel, zasiadszy na tronie, poprosia Achaba, by zastpi kult Pana kultem libaskich bogw. I to ju wczeniej si zdarzao. Eliasz nadal oddawa cze Panu i wypenia prawa Mojeszowe, a Achabem gardzi za ulego. Wszystko to przeminie Jezabel uwioda Achaba, lecz nie bdzie do silna, by przekona lud". Ale Jezabel nie bya jak inne kobiety: wierzya, e Baal zesa j na ten wiat, by nawracaa inne narody. Zrczna, cierpliwa, zacza wynagradza tych, ktrzy opuszczali Pana dla nowych bstw. Achab nakaza wznie Baalowi wityni w Samarii i postawi mu otarz. Rozpoczy si pielgrzymki i kult libaskich bogw zacz si szerzy w caym kraju. To wszystko minie. Moe trwa bdzie przez jedno pokolenie, ale minie" wci powtarza sobie Eliasz.

Wtedy zdarzyo si co nieoczekiwanego. Pewnego wieczoru, gdy wykacza st, w jego warsztacie pociemniao i tysice biaych punkcikw zaczo si iskrzy wok niego. Poczu niezwykle silny bl gowy. Chcia usi, ale nie by w stanie si poruszy. To nie dziao si w jego wyobrani. Umarem pomyla. Odkrywam teraz miejsce, gdzie Bg wysya nas po mierci sam rodek nieba". Jedna z iskier rozbysa janiej i nagle, jakby zewszd, usysza: Powiedz Achabowi: Na ycie Pana, Boga Izraela, przed ktrego obliczem stoisz, nie bdzie w tych latach ani rosy, ani deszczu, dopki nie powiem". W chwil potem wszystko byo jak dawniej: warsztat, wiato zmierzchu, gosy dzieci bawicych si na ulicy. W nocy Eliasz nie mg zasn. Po raz pierwszy od wielu lat wrciy wspomnienia z dziecistwa, lecz tym razem to nie anio str do niego przemwi, lecz co" potniejszego. Obawia si, e jeli nie speni nakazu, wszystkie jego przedsiwzicia zostan przeklte. Nastpnego ranka postanowi zrobi to, o co go poproszono. Co go obchodzia wiadomo nie dotyczca jego? Wypeni zadanie i gosy zostawi go w spokoju. Bez trudu uzyska audiencj u krla Achaba. Wiele pokole wczeniej, gdy na tron wstpi krl Samuel, prorocy zaczli wywiera wpyw na handel i rzdy. Mogli eni si i mie dzieci, ale musieli zawsze by do dyspozycji Pana, aby wadcy nigdy nie zbaczali z waciwej drogi. Wedle tradycji, to dziki tym, ktrzy radowali si gosem Boga", wygrano wiele bitew, a Izrael przetrwa, bo u boku krla sta zawsze prorok, ktry naprowadza go na ciek Pana. Przybywszy do Achaba, Eliasz ostrzeg go, e susza nka bdzie kraj, dopki nie zniknie kult fenickich bogw. Wadca niezbyt przej si jego sowami, ale towarzyszca mu Jezabel suchaa uwanie i zacza zadawa pytania. Eliasz opowiedzia jej wic o wizji, o blu gowy, o wraeniu, e czas stan, w chwili gdy przemawia do niego anio. Podczas gdy opowiada, co mu si przytrafio, mg z bliska przyjrze si ksiniczce, o ktrej gono byo w caym Izraelu. Bya jedn z najurodziwszych kobiet jakie w yciu widzia. Miaa dugie, opadajce na doskonale krg kibi, czarne wosy, oliwkow skr i byszczce, zielone oczy. Wpatrywaa si nimi w Eliasza, jednak spojrzenie miaa nieodgadnione. Nie potrafi z niego wyczyta, jakie wraenie wywary na niej jego sowa. Odszed z paacu w przekonaniu, e wypeni sw misj i moe spokojnie powrci do pracy w warsztacie. W drodze powrotnej pragn Jezabel z ca namitnoci swych dwudziestu trzech lat. Prosi Boga, aby w przyszoci dane mu byo spotka kobiet z Libanu, bo kobiety te byy pikne, miay smag skr i zielone oczy pene tajemnic.

Pracowa do wieczora i usn w spokoju. Nastpnego dnia przed witem obudzi go lewita. Jezabel przekonaa krla, e prorocy stanowi zagroenie dla rozkwitu i wzrostu potgi Izraela. onierze Achaba otrzymali rozkaz zgadzenia wszystkich tych, ktrzy odmwi porzucenia witej misji powierzonej im przez Pana. Eliaszowi nie dano jednak prawa wyboru mia zosta zabity. Obaj z lewit spdzili dwa dni ukryci w stajni na poudniu Galaadu, podczas gdy czterystu pidziesiciu nabi zamordowano. Wikszo prorokw, ktrzy chodzili po ulicach umartwiajc si samobiczowaniem i wieszczc koniec wiata, nawrcio si na now religi z powodu braku wiary i dla zysku. wist, a po nim krzyk, przerway myli Eliasza. Zaniepokojony odwrci si w stron swego towarzysza. Co si stao? Nie byo odpowiedzi: przeszyte strza ciao lewity osuno si na ziemi. Na wprost niego jaki onierz umieszcza now strza w uku. Eliasz rozejrza si dokoa: cakiem pusta ulica, wszystkie drzwi i okna zamknite, olepiajce soce na niebie, agodny wiatr znad oceanu, o ktrym sysza, a ktrego nie zna. Chcia ucieka, ale wiedzia, e strzaa dosignie go, nim dotrze do najbliszego rogu. Jeli mam zgin, niech nie bdzie to strza w plecy" pomyla. onierz napi uk. Ku swemu zdziwieniu Eliasz poczu, e nie ma w nim strachu ani woli ycia, ani niczego innego. Tak jakby wszystko od dawna zostao ukartowane, a oni dwaj on i onierz mieli odegra jedynie role w dramacie nie przez nich napisanym. Przypomnia sobie dziecistwo, ranki i wieczory w Galaadzie, swoje niedokoczone prace ciesielskie. Pomyla o matce i ojcu, ktrzy nigdy nie chcieli, aby ich syn by prorokiem. Pomyla o oczach Jezabel i umiechu krla Achaba. Pomyla o tym, jak gupio jest umiera, majc niespena dwadziecia trzy lata, nie zaznawszy mioci kobiety. Rka pucia ciciw, strzaa przecia powietrze, ze wistem przemkna koo jego prawego ucha i utkwia w ziemi, wzniecajc kurz. onierz raz jeszcze zaoy strza i wycelowa. Jednak zamiast strzeli, patrzy Eliaszowi prosto w oczy. Jestem najlepszym ucznikiem w wojsku Achaba zawoa. Przez ostatnich siedem lat nigdy nie chybiem celu. Eliasz spojrza na ciao lewity. Ta strzaa bya dla ciebie. onierz trzyma napity uk w drcych rkach. Eliasz by jedynym prorokiem skazanym na mier: inni mogli wybra wiar w Baala. Kocz wic swe zadanie. By zaskoczony wasnym spokojem. Wielekro podczas nocy w stajni wyobraa sobie mier, ale teraz zrozumia, e cierpia ponad miar. Za kilka sekund wszystko si skoczy.

Nie mog powiedzia onierz, ktremu rce wci dray tak, e nie by w stanie utrzyma uku. Odejd std, zejd mi z oczu, bo to zapewne Bg odmieni bieg moich strza i zostan przeklty, jeli zdoam ci zabi. Dopiero wtedy, gdy zrozumia, e ma szans przey, przestraszy si mierci. Jeszcze mg ujrze ocean, spotka kobiet, mie dzieci, dokoczy swe prace ciesielskie. Kocz z tym jak najszybciej powiedzia. Jestem teraz spokojny, lecz jeli bdziesz zwleka, zaczn cierpie z powodu rzeczy, ktre utrac. onierz rozejrza si dokoa, aby upewni si czy nikt nie jest wiadkiem tej sceny. Potem opuci uk, schowa strza do koczana i znikn za rogiem. Eliasz poczu jak zaczynaj mu dre nogi: strach wraca z ca moc. Musia uciec natychmiast, znikn z Galaadu, by nigdy wicej nie stawa twarz w twarz z adnym ucznikiem mierzcym w jego serce. Nie wybiera swego losu i nie po to poszed do Achaba, by chepi si przed ssiadami, e rozmawia z krlem. Nie on by odpowiedzialny za rze prorokw, ani za to, e pewnego popoudnia widzia, jak zatrzyma si czas, a warsztat zamieni w czarn otcha pen poyskujcych punkcikw. Tak samo jak onierz rozejrza si dokoa: ulica bya pusta. Pomyla, e trzeba sprawdzi, czy jeszcze mona uratowa ycie lewicie, lecz na nowo tak bardzo zacz si ba, e uciek, zanim ktokolwiek si pojawi.

Szed przez wiele godzin zaronitymi, dawno nie uczszczanymi ciekami, a dotar nad brzeg potoku Kerit. Wstydzi si swego tchrzostwa, ale i radowa, e y. Napi si troch wody, usiad i dopiero wtedy zda sobie spraw ze swojej sytuacji: jutro bdzie musia co zje, a przecie nie znajdzie poywienia na pustyni. Przypomnia sobie swj warsztat stolarski, prac, ktr wykonywa przez wiele lat i musia porzuci. Niektrzy ssiedzi byli jego przyjacimi, ale nie mg na nich liczy. Wie o jego ucieczce z pewnoci rozesza si ju po miecie i wszyscy znienawidzili go za to, e wyda na mier mw prawdziwej wiary, a sam uciek. Wszystko, czego dotd dokona, lego w gruzach dlatego tylko, e zgodzi si wypeni wol Pana. Jutro, przez najblisze dni, tygodnie i miesice, kupcy z Libanu bd dobija si do drzwi warsztatu, a kto powie im, e waciciel uciek, zostawiajc za sob mier niewinnych prorokw. By moe powiedz rwnie, e zamierza zniszczy bogw sprawujcych piecz nad ziemi i niebem. Historia ta wkrtce dotrze poza granice Izraela i moe si poegna na zawsze z myl o maestwie z kobiet tak pikn, jak te, ktre mieszkaj w Libanie. S przecie jeszcze statki'. Tak, byy statki. Zwyko si przyjmowa na ich pokad przestpcw, jecw wojennych, zbiegw, gdy praca na nich bya niebezpieczniejsza od wojaczki. Na wojnie onierz zawsze mia szans ocali ycie, ale morza byy tajemnicze, pene potworw i, gdy dochodzio do tragedii, nie pozostawa nikt, kto mgby o niej opowiedzie. Tak, byy statki, ale nadzorowane przez fenickich kupcw. Eliasz nie by przestpc, jecem ani zbiegiem, lecz kim, kto poway si wystpi przeciwko Baalowi. Gdy tylko to wyjdzie na jaw, zabij go i wrzuc do morza, bo eglarze wierz gboko, e Baal i jego bogowie s wadcami burz. Nie mg wic i w stron oceanu. Nie mg i na pnoc, bo tam lea Liban. Nie mg i na wschd, gdzie plemiona izraelskie prowadziy wojn trwajc ju od dwch pokole. Przypomnia sobie spokj, jaki czu, stojc przed onierzem. Czyme w kocu jest mier? Tylko chwil i niczym wicej. Nawet jeli wizaa si z blem, to bl minby szybko, a on spoczby na onie Pana. Pooy si na ziemi i dugo patrzy w niebo. Tak jak lewita, usiowa zaoy si z samym sob. Nie tyle o istnienie Boga co do tego nie mia wtpliwoci ile o sens wasnego ycia. Patrzy na gry, na ziemi, ktr jak mu objawi anio Pana ju wkrtce nka bdzie dugotrwaa susza, a ktra jeszcze zachowaa wieo wielu lat obfitych deszczy. Patrzy na potok Kerit, ktrego wody ju wkrtce si wyczerpi. Poegna si ze wiatem arliwie i z szacunkiem. Poprosi Pana, by przyj go, gdy nadejdzie jego godzina.

Zapyta siebie o sens swego istnienia, ale nie umia sobie odpowiedzie. Zastanowi si, dokd ma i i stwierdzi, e jest osaczony. Jutro wrci i podda si, cho strach przed mierci powrci. Postanowi cieszy si tym, e zostao mu jeszcze kilka godzin ycia. Na prno. Tak wanie odkry, e czowiek rzadko wie, co ma robi.

Gdy si zbudzi nastpnego dnia znw popatrzy na Kerit. Jutro lub za rok zostanie po nim jedynie piaszczyste koryto i wygadzone kamienie. Starzy mieszkacy wci bd nazywa to miejsce Kerit i wskazujc drog wdrowcom prawdopodobnie bd mwili: takie a takie osiedle znajduje si na brzegu rzeki, ktra tu blisko pynie". Podrni, widzc obtoczone kamienie i drobny piasek, pomyl sobie: tu pyna kiedy rzeka". Ale gaszcej pragnienie wody w potoku ju nie bdzie. Jak strumienie i roliny, dusze take potrzebuj deszczu, ale deszczu innego rodzaju: nadziei, wiary, sensu istnienia. Gdy tego brak, wszystko w duszy umiera, cho ciao nadal funkcjonuje. Mona wtedy powiedzie: W tym ciele y kiedy czowiek". Nie by to czas na takie myli. Znw przypomnia sobie rozmow z lewit tu przed wyjciem ze stajni. Na c umiera tyloma mierciami, skoro wystarczy jedn? Pozostawao mu czeka na strae Jezabel. Bez wtpienia nadejd, gdy istnieje niewiele drg ucieczki z Galaadu. Zoczycy zawsze kierowali si na pustyni, gdzie po kilku dniach znajdowano ich ciaa, albo nad potok Kerit, gdzie ich chwytano. Zatem strae bd tu lada moment, a on ucieszy si na ich widok. Napi si troch krystalicznej wody, obmy twarz i rozejrza za cienistym miejscem, w ktrym mgby czeka na swych przeladowcw. Czowiek nie moe walczy ze swym przeznaczeniem. On prbowa i ponis klsk. Cho kapani dostrzegli w nim proroka, postanowi zaj si ciesiok, ale Pan sprowadzi go z powrotem na jego drog. Nie by jedynym czowiekiem, ktry stara si porzuci ycie przypisane kademu na ziemi przez Boga. Przypomnia sobie swego przyjaciela obdarzonego wspaniaym gosem, ktrego rodzice nie chcieli zgodzi si na to, by zosta pieniarzem bo taka profesja przyniosaby wstyd rodzinie. Jedna z jego przyjaciek z dziecistwa przepiknie taczya, ale rodzina zabronia jej taca z obawy, e moga zosta wezwana przez wadc, a nikt nie wiedzia jak dugo potrwaj jego rzdy. Poza tym powszechnie uwaano, e atmosfera w paacu bya pena grzechu i zawici i bezpowrotnie oddalaa szans na dobre zampjcie. Czowiek narodzi si, by zdradza swj los". Bg zapadnia ludzkie serca tylko niemoliwymi marzeniami. Dlaczego?" By moe po to, by zachowa tradycj. To nie bya waciwa odpowied. Mieszkacy Libanu zaszli dalej ni inni tylko dlatego, e odrzucili tradycj dawnych eglarzy. I gdy wszyscy uywali tego samego rodzaju statkw, oni postanowili zbudowa co cakiem rnego. Cho wielu z nich stracio ycie na morzu, to jednak udoskonalili sw flot tak, e opanowali wiatowy handel. Zapacili za to wysok cen, ale byo warto". By moe czowiek zdradza swj los, bo Bg si od niego oddali. Kiedy ju zasia w

ludzkich sercach marzenia z czasw, w ktrych wszystko byo moliwe, sam zwrci si ku nowym sprawom. wiat zmieni si, ycie stao si trudniejsze, lecz Pan nie powrci wicej, by zmieni ludzkie marzenia. Bg by daleko. Ale skoro posya swych aniow, by rozmawiali z prorokami, to by moe jest tu jeszcze co do zrobienia. Jaka wic jest odpowied? By moe nasi ojcowie popenili bdy i boj si, e zrobimy to samo. Albo te ich nie popenili i nie wiedz, jak nam pomc wybrn kopotw". Czu, e jest blisko rozwizania. Strumie pyn tu obok, kilka krukw kryo po niebie, roliny z uporem czepiay si piaszczystej i surowej ziemi. Gdyby suchay tego, co mwili ich przodkowie, c by usyszay? Strumieniu, poszukaj lepszego miejsca, w ktrym twe czyste wody odbija bd jasno soca, w przeciwnym razie pochonie ci pustynia" powiedziaby bg wd, jeli przypadkiem by istnia. Kruki, w lasach jest wicej poywienia, ni pord ska i piasku" rzekby bg ptakw. Roliny, rzucajcie swe nasiona daleko std, bo wiele jest na wiecie wilgotnej, urodzajnej gleby i uroniecie pikniejsze" powiedziaby bg kwiatw. Ale Kerit, rosnce tu roliny i latajce kruki jeden z nich przysiad tu obok miay odwag uczyni to, co inne rzeki, ptaki i kwiaty uznay za niemoliwe. Eliasz zapatrzy si na kruka. Ucz si odezwa si do ptaka. Cho to bezuyteczna nauka, bo wiem, e jestem skazany na mier. Odkrye jak wszystko jest proste zdawa si mwi kruk. Wystarczy mie odwag. Eliasz zamia si, bo przypisywa swoje sowa krukowi. Bya to zabawna gra, ktrej nauczy si od kobiety wypiekajcej chleb. Postanowi gra dalej. Zadawa sobie pytania i sam na nie odpowiada, jakby by prawdziwym mdrcem. Ale kruk odfrun. Eliasz wci czeka na onierzy Jezabel, bo chcia umrze tylko raz. Min dzie i nic si nie zdarzyo. Czyby zapomniano, e najwikszy wrg boga Baala wci zostaje przy yciu? Dlaczego Jezabel nie posaa po niego, skoro musiaa wiedzie, dokd si uda? Widziaem jej oczy, to mdra kobieta rzek sam do siebie. Gdybym zgin, stabym si mczennikiem Pana. Jako zbieg, bd zwykym tchrzem, ktry nie wierzy w to, co mwi". Tak, taka bya strategia ksiniczki. Zanim zapada noc, kruk czyby ten sam? powrci i usiad na tej samej gazi, co rano. Mia w dziobie kawaek misa, lecz nierozwanie go upuci. Dla Eliasza by to cud. Pobieg pod drzewo, schwyci ks i zjad go. Nie wiedzia, co to za miso i nic go to nie obchodzio: najwaniejsze byo zaspokoi gd.

Jego gwatowne ruchy nie wystraszyy kruka. Ten ptak wie, e umr tu z godu pomyla Eliasz. ywi swoj zdobycz, aby mie wspanialsz uczt". Jezabel rwnie podsyci wiar w Baala, wykorzystujc to, co si bdzie mwio o ucieczce Eliasza. Przez jaki czas czowiek i ptak patrzyli na siebie. Eliasz przypomnia sobie porann zabaw. Chciabym porozmawia z tob, kruku. Dzi rano pomylaem, e dusze potrzebuj poywienia. Jeli moja dusza nie umara z godu, to ma jeszcze co do powiedzenia. Ptak siedzia nieruchomo. A jeli ma co do powiedzenia, to winienem jej posucha, skoro nie mam nikogo, z kim mgbym porozmawia cign Eliasz. Oczyma wyobrani przeobrazi si w kruka. Czego Bg oczekuje od ciebie? zapyta sam siebie, jakby by krukiem. Chce, abym by prorokiem. Tak mwili kapani. Ale moe nie tego chce Pan. Tak, tego wanie chce. Przecie anio zjawi si u mnie i prosi, abym poszed do Achaba. W dziecistwie syszaem gosy, ktre... Gosy w dziecistwie sysz wszyscy przerwa kruk. Ale nie wszyscy widz anioa odpar Eliasz. Tym razem kruk nic nie odpowiedzia. W kocu ptak albo raczej dusza Eliasza majaczca pod wpywem soca i samotnoci na pustyni przerwa milczenie. Pamitasz tamt kobiet, ktra pieka chleb? zapyta sam siebie. Pamita. Przysza ktrego dnia zamwi tace. Wyznaa mu, e w tym, co sama robi, odkrywa obecno Boga. Gdy tak patrz na ciebie przy pracy, widz e czujesz to samo. Umiechasz si, gdy pracujesz. Kobieta dzielia ludzi na dwie grupy: na tych, ktrzy radowali si prac i na tych, ktrzy na ni narzekali. Ci drudzy twierdzili, e przeklestwo rzucone przez Boga na Adama: przeklta niech bdzie ziemia z twego powodu: w trudzie bdziesz zdobywa od niej poywienie dla siebie po wszystkie dni twego ycia byo jedyn prawd. Nie potrafili cieszy si prac i byli znueni w dni wite, gdy musieli wypoczywa. Zasaniali si sowami Boga, by usprawiedliwi swj bezuyteczny ywot i zapominali, e rzek On rwnie do Mojesza: Pan pobogosawi ci w ziemi, ktr Pan, Bg twj, daje ci w posiadanie. Tak, pamitam tamt kobiet odpowiedzia Eliasz krukowi. Miaa racj, lubiem moje rzemioso". Kady st, ktry zbija, kade krzeso, ktre ciosa, pozwalao mu rozumie i kocha ycie, cho dopiero teraz poj to w peni. Wyjania mi, e jeli bd rozmawia z przedmiotami, ktre robi, to zadziwi mnie odkrycie, i odpowiedz mi,

bowiem ofiarujc im to, co we mnie najlepsze, w zamian otrzymam mdro". Gdyby nie by ciel, nie umiaby wyobrazi sobie swej duszy yjcej poza twym ciaem, ani uda, e jeste mwicym krukiem, ani zrozumie, e jeste lepszy i mdrzejszy ni mylisz usysza odpowied. To w warsztacie odkrye, e bosko jest wszdzie. Zawsze lubiem gawdzi na niby ze stoami i krzesami, ktre ciosaem. Dlaczego mi to nie wystarczao? Bo kobieta miaa racj. Podczas tych rozmw odkrywaem myli, ktre nigdy wczeniej nie przychodziy mi do gowy. A gdy zaczem pojmowa, e mog w ten sposb suy Bogu, zjawi si anio i... A zreszt znasz koniec tej historii. Anio zjawi si, bo bye gotw odpowiedzia kruk. Przecie byem dobrym ciel. To bya zaledwie cz twej nauki. Gdy czowiek zmierza ku swemu przeznaczeniu, czsto musi zmieni kierunek. Niekiedy zewntrzne okolicznoci s silniejsze i jest zmuszony stchrzy, podda si. Wszystko to jest czci nauki. Eliasz sucha z uwag tego, co mwia jego dusza. Lecz nikt nie moe traci z oczu tego, czego pragnie. Nawet kiedy przychodz chwile, gdy zdaje si, e wiat i inni s silniejsi. Sekret tkwi w tym, by si nie podda. Nigdy nie mylaem, e bd prorokiem powiedzia Eliasz. Mylae, ale bye przekonany, e to niemoliwe. Albo niebezpieczne. Albo nie do pomylenia. Eliasz podnis si. Dlaczego mwi sobie rzeczy, ktrych nie chc sucha? wykrzykn. Ptak sposzony nagym ruchem zerwa si do lotu. Kruk powrci nastpnego ranka. Zamiast z nim rozmawia, Eliasz zacz go obserwowa, bowiem ptakowi zawsze udawao si zdoby poywienie i zawsze przynosi mu jakie resztki. Zawizaa si midzy nimi tajemna przyja i Eliasz zacz uczy si od ptaka. Obserwujc go, zobaczy jak zdobywa co do jedzenia na pustyni i odkry, e jest w stanie przey jeszcze kilka dni, jeli bdzie robi to samo, co on. Gdy kruk zaczyna kry, Eliasz wiedzia, e ofiara jest blisko, bieg w jej stron i stara si j schwyta. Na pocztku wiele drobnych zwierzt umykao mu, ale z czasem zdoby wpraw i zrczno w chwytaniu ich. Gazie suyy mu za wcznie, kopa zasadzki i przesania je cienk warstw chrustu i piasku. Gdy ofiara wpadaa w puapk, Eliasz dzieli si ni z krukiem, zostawiajc resztki na przynt. Jednak samotno doskwieraa mu tak mocno, e postanowi znw porozmawia z ptakiem. Kim jeste? zapyta kruk. Jestem czowiekiem, ktry odnalaz spokj odpar Eliasz Mog y na pustyni, troszczy si sam o siebie i kontemplowa nieskoczone pikno Boskiego stworzenia. Odkryem, e moja dusza jest lepsza, ni sdziem.

Polowali obaj przez kolejny ksiycowy miesic. Jednak pewnej nocy, gdy jego dusz zawadn smutek, Eliasz zdecydowa zapyta siebie znowu: Kim jeste? Nie wiem. Jeszcze raz ksiyc umar i narodzi si na nowo na niebie. Eliasz czu, e jego ciao stao si silniejsze, a umys janiejszy. Tej nocy zwrci si do kruka, ktry siedzia na tej samej co zwykle gazi, i odpowiedzia na pytanie, ktre zadawa sobie wczeniej: Jestem prorokiem. Widziaem anioa i nie mog wtpi w swe moliwoci, choby wszyscy na wiecie twierdzili co innego. Wywoaem rze w mym kraju, bo rzuciem wyzwanie wybrance mego krla. Jestem teraz na pustyni kiedy byem w warsztacie stolarskim bo moja dusza powiedziaa mi, e czowiek musi przej przez rne etapy, zanim wypeni swe przeznaczenie. Tak, teraz wiesz, kim jeste odrzek kruk. Tej nocy, gdy Eliasz wrci z polowania, zapragn napi si wody, ale zobaczy, e Kerit wysech. By jednak tak zmczony, e usn od razu. We nie zjawi mu si anio str, ktrego dawno ju nie widzia i powiedzia mu: Anio Paski przemwi do twej duszy. I nakaza ci: Odejd std i udaj si na wschd, aby ukry si przy potoku Kerit, ktry jest na wschd od Jordanu. Wod bdziesz pi z potoku, krukom za kazaem, eby ci tam ywiy". Moja dusza usuchaa odpar Eliasz we nie. Zbud si wic, gdy anio Paski nakazuje mi, bym odszed, bo chce mwi z tob. Eliasz zerwa si przeraony. C si stao? Cho bya noc, wszystko napenio si wiatem i zjawi si anio Paski. C ci tu sprowadzio? spyta anio. Ty mnie tu sprowadzi. Nie, Jezabel i jej onierze sprawili, e uciek. Nigdy o tym nie zapominaj, bo tw misj jest pomci twojego Pana Boga. Jestem prorokiem, skoro stoisz przede mn i sysz Twj gos odpar Eliasz. Wiele razy zmieniaem kierunek, bo wszyscy tak czyni. Lecz jestem gotw i do Samarii, by zniszczy Jezabel. Odnalaze sw drog, ale nie moesz zacz niszczy, zanim nie nauczysz si odbudowywa. Nakazuj ci: Wsta! Id do Sarepty koo Sydonu i tam bdziesz mg zamieszka, albowiem kazaem tam pewnej wdowie, aby ci ywia". Nastpnego ranka Eliasz szuka kruka, aby si z nim poegna. Po raz pierwszy, od czasu gdy przyby nad potok Kerit, ptak nie pojawi si.

Eliasz wdrowa przez kilka dni, nim dotar do doliny, gdzie leao miasto Sarepta, przez jego mieszkacw nazywane: Akbar. Gdy by ju u kresu si zobaczy jak kobiet ubran na czarno: zbieraa drwa na opa. Rolinno w dolinie bya skpa, musiaa zadowoli si maymi suchymi gazkami. Kim jeste? zapyta. Kobieta patrzya na obcego, nie rozumiejc jego sw. Przynie mi, prosz, wody w naczyniu, bo chce mi si pi rzek do niej Eliasz. Przynie mi te troch chleba. Kobieta odoya chrust, ale nadal nic nie mwia. Nie lkaj si. Jestem sam, godny i spragniony i nie mam si, by komu zagraa. Nie jeste std odpowiedziaa mu w kocu. Sdzc po twojej mowie, przybywasz zapewne z krlestwa Izrael. Gdyby zna mnie lepiej, wiedziaby, e nic nie mam. Jeste wdow, tak mi rzek Pan. Ja mam jeszcze mniej ni ty. Jeli nie dasz mi je i pi, umr. Kobieta przestraszya si. Skd ten cudzoziemiec mg wiedzie co o jej yciu? Mczyzna proszcy kobiet o poywienie powinien si wstydzi odpara, odzyskujc nad sob panowanie. Zrb to, o co prosz nalega Eliasz, czujc e opuszczaj go siy. Gdy wydobrzej, bd dla ciebie pracowa. Kobieta zamiaa si. Chwil temu powiedziae prawd jestem wdow, ktra stracia ma na jednym ze statkw mego kraju. Nigdy nie widziaam oceanu, ale wiem, e jest jak pustynia zabija tych, ktrzy rzucaj mu wyzwanie. I cigna dalej: Co do reszty, to si mylisz. Tak jak pewnym jest, e Baal yje na szczycie Pitej Gry, tak pewnym jest to, e nie mam niczego do jedzenia. Tylko gar mki w dzbanie i troch oliwy w baryce. Eliasz poczu, e horyzont koysze si i domyli si, e za chwil zemdleje. Zbierajc resztki si, poprosi po raz ostatni: Nie wiem, czy wierzysz w sny, ani czy ja sam w nie wierz. Jednak Pan rzek, e tutaj spotkam ciebie. Nie raz robi co, przez co wtpiem w Jego mdro, ale nigdy w Jego istnienie. Bg Izraela nakaza mi, abym powiedzia kobiecie, ktr spotkam w Sarepcie: Dzban mki nie wyczerpie si i baryka oliwy nie oprni si a do dnia, w ktrym Pan spuci deszcz na ziemi". Eliasz straci przytomno, nie wyjaniwszy jak taki cud mgby si wydarzy. Kobieta patrzya na mczyzn lecego u jej stp. Wiedziaa, e Bg Izraela to przesd, e bogowie feniccy s silniejsi i e sprawili, i ich ludzie stali si jednymi z najbardziej powaanych na wiecie. Ale bya zadowolona, bo zwykle to ona prosia innych o jamun,

a dzi, po raz pierwszy od dawna, jaki czowiek potrzebowa jej pomocy. Dlatego poczua si silniejsza. W kocu byli ludzie w trudniejszej sytuacji ni ona. Skoro kto prosi mnie o pomoc, to znaczy e jestem jeszcze co warta pomylaa. Zrobi to, o co prosi, aby uly mu w cierpieniu. I ja poznaam, co to gd i wiem jak pustoszy dusz". Posza wic do domu i wrcia z kawakiem chleba i dzbanem wody. Uklka, pooya gow obcego na swych kolanach i zwilya mu wargi. Po kilku minutach odzyska przytomno. Podaa mu chleb. Eliasz jad go w milczeniu, patrzc na dolin, wwozy i gry, ktre w ciszy wznosiy si ku niebu. W dolinie rysoway si wyranie czerwone mury Sarepty. Daj mi u siebie schronienie, bo przeladuj mnie w mym kraju rzek Eliasz. Jak zbrodni popenie? zapytaa. Jestem prorokiem Pana. Jezabel rozkazaa zabi wszystkich, ktrzy nie chcieli czci fenickich bogw. Ile masz lat? Dwadziecia trzy odpowiedzia Eliasz. Spojrzaa ze wspczuciem na modzieca stojcego przed ni. Mia dugie i zmierzwione wosy, nie goli rzadkiej jeszcze brody, jakby chcia wyda si starszym, ni by w istocie. Jak taki biedak mg mierzy si z najpotniejsz na wiecie ksiniczk? Skoro jeste wrogiem Jezabel, jeste take i moim. Ona jest tyryjsk ksiniczk i polubiajc twego krla rozpocza misj nawrcenia jego ludu na prawdziw wiar. Tak mwi ci, ktrzy j znaj. Wskazaa na jeden ze szczytw okalajcych dolin: Nasi bogowie mieszkaj na szczycie Pitej Gry od wielu pokole i potrafi utrzyma pokj w naszym kraju. Izrael za yje w cigej wojnie i cierpieniu. Jak moecie wierzy w Boga Jedynego? Dajcie czas Jezabel na dokonanie dziea, a zobaczycie, e i w waszych miastach zapanuje pokj. Usyszaem gos Pana odpowiedzia Eliasz. Wy za nigdy nie weszlicie na szczyt Pitej Gry, aby zobaczy, co tam jest. Kto wejdzie na szczyt tej gry, zginie od ognia niebieskiego. Bogowie nie lubi obcych. Zamilka. Przypomniaa sobie, e tej nocy nia jej si wiato, z ktrej dochodzi gos mwicy: Przyjmij cudzoziemca, ktry ci odnajdzie". Daj mi schronienie u siebie, bo nie mam gdzie spa ponowi prob Eliasz. Powiedziaam ci ju, e jestem biedna. Ledwie starcza dla mnie i dla mojego syna. Pan chce, eby pozwolia mi zosta, On nigdy nie opuszcza tych, ktrzy kochaj. Zrb, o co prosz, a bd twoim sug. Jestem ciel i umiem obrabia cedr, nie braknie mi pracy. W ten sposb Pan posuy si mymi rkoma, by wypeni Sw obietnic:

Dzban mki nie wyczerpie si i baryka oliwy nie oprni si a do dnia, w ktrym Pan spuci deszcz na ziemi". Nawet gdybym chciaa, nie zdoam ci zapaci. Nie trzeba. Pan zatroszczy si o to. Kobieta zaniepokojona snem minionej nocy, cho wiadoma, e przybysz jest wrogiem sydoskiej ksiniczki, usuchaa proby.

Ssiedzi

wkrtce

odkryli

obecno

Eliasza.

Ludzie

szeptali,

e

wdowa

przyprowadzia do swego domu obcego, nie baczc na pami swego ma bohatera, ktry zgin w poszukiwaniu nowych szlakw handlowych dla swej ojczyzny. Gdy plotki dotary do wdowy wytumaczya, e przygarna czowieka, ktry umiera z godu i pragnienia. Wtedy zacza szerzy si wie, e izraelski prorok skry si w miecie, uciekajc przed Jezabel. Wysano wic w tej sprawie delegacj do kapana. Przyprowadcie do mnie tego Izraelit rozkaza. Tak te si stao. Jeszcze tego wieczora Eliasz stan przed czowiekiem, ktry wraz z namiestnikiem i dowdc wojsk decydowa o wszystkim, co dziao si w Akbarze. Po co tu przyszede? zapyta. Nie pojmujesz, e jeste naszym wrogiem? Przez wiele lat prowadziem interesy z Libanem, wic szanuj twj lud i jego obyczaje. Przybyem tu, bo jestem przeladowany w Izraelu. Znam powd odpar kapan. Ucieke za spraw pewnej kobiety? Ta kobieta jest najpikniejsz istot jak spotkaem w yciu, tak uwaam cho widziaem j zaledwie przez par chwil. Jednak ma serce z kamienia, cho ma zielone oczy, jest wrogiem, ktry chce zniszczy mj kraj. Nie uciekem, czekam jedynie ma waciwy moment, aby tam powrci. Kapan zamia si. W takim razie przygotuj si na spdzenie w Akbarze reszty twego ycia. Nie prowadzimy wojny z twoim krajem, pragniemy jedynie pokojowymi metodami rozprzestrzeni na wiecie prawdziw wiar. Nie chcemy powtarza okruciestw, jakich wy si dopucilicie wkraczajc do Kanaanu. Czy rze prorokw jest pokojow metod? Zabija si potwora, obcinajc mu gow. Czym jest mier kilku ludzi wobec moliwoci uniknicia na zawsze religijnych wojen? Z tego, co donieli mi kupcy, to prorok imieniem Eliasz rozpta to wszystko, a potem uciek. Kapan popatrzy bacznie na Eliasza. To mczyzna do ciebie podobny. Ja jestem Eliasz. Wspaniale. Witaj w Akbarze. Gdy bdziemy czego potrzebowa od Jezabel, zapacimy twoj gow najlepsz monet jak mamy. Do tego czasu znajd sobie zajcie i postaraj si zapracowa na siebie, bo tu nie ma miejsca na prorokw. Eliasz chcia ju odej, gdy kapan doda jeszcze: Zdaje si, e moda sydoska dziewczyna silniejsza jest od twego Boga Jedynego. Wzniosa otarz Baalowi i wasi dawni kapani dzi przed nim klkaj. Wszystko si wypeni, jak napisa Pan odpar prorok. W naszym yciu przychodz chwile strapienia i nie mona ich unikn, bo zdarzaj si nie bez powodu. Jakiego powodu? Na to pytanie nie umiemy odpowiedzie ani przed, ani w chwili, gdy pojawiaj

si trudnoci. Dopiero gdy s ju za nami, rozumiemy dlaczego stany na naszej drodze. Gdy tylko Eliasz wyszed, kapan nakaza przywoa delegacj, ktra przysza do niego tego ranka. Niechaj was to nie trapi rzek do przybyych kapan. Tradycja nakazuje nam udziela schronienia obcym. Poza tym, tutaj jest pod nasz kontrol i moemy ledzi kady jego krok. Najlepszym sposobem na poznanie i zniszczenie wroga jest sta si jego przyjacielem. Gdy nadejdzie czas, oddamy go Jezabel, a nasze miasto dostanie w zamian zoto i inne bogactwa. Do tej pory nauczymy si, jak unicestwi jego idee, bo na razie potrafimy jedynie zniszczy jego ciao. Cho Eliasz by wyznawc Boga Jedynego i potencjalnym wrogiem ksiniczki, kapan zarzdzi, by respektowano prawo azylu. Wszystkim znana bya odwieczna tradycja: jeli jakie miasto odmwi schronienia wdrowcowi, dzieci jego mieszkacw spotka ten sam los. Jako e wikszo potomkw Akbaru pywaa na statkach, rozproszona po rnych zaktkach wiata, nikt dotd nie omieli si zama prawa gocinnoci. Zreszt nic nie tracili, czekajc na dzie, kiedy gowa ydowskiego proroka zostanie zamieniona na zoto. Tej nocy Eliasz zjad kolacj z wdow i jej synem. Izraelski prorok sta si teraz cennym towarem dla przyszych przetargw, dlatego niektrzy kupcy przysali do ywnoci, eby caa rodzina moga je przez tydzie do syta. Zdaje si, e Bg Izraela wypenia Sw obietnic rzeka wdowa. Od czasu mierci mego ma, ten st nigdy nie by tak zastawiony jak dzi.

Eliasz powoli wcza si w ycie miasta. I tak jak wszyscy mieszkacy, zacz nazywa je Akbar. Pozna namiestnika, dowdc garnizonu, kapana i mistrzw szklarskich, podziwianych w caej okolicy. Pytany, dlaczego przyszed do Akbaru, odpowiada zgodnie z prawd: bo Jezabel zabija prorokw Izraela. Jeste zdrajc swego narodu i wrogiem Fenicji mwili mu. Ale my jestemy narodem kupieckim i wiemy, e im bardziej niebezpieczny jest czowiek, tym wysza jest cena za jego gow. I tak mijay miesice.

U wrt doliny rozoyy si obozowiskiem asyryjskie patrole i wygldao na to, e zostan tu duej. Bya to maa grupa onierzy i nie stanowili adnego zagroenia, jednak dowdca zwrci si do namiestnika o podjcie rodkw ostronoci. Ci ludzie nie robi nic zego odpar namiestnik. S tu pewnie z misj handlow, szukaj lepszego szlaku dla swoich towarw. Jeli zdecyduj si na korzystanie z naszych drg, zapac podatki i jeszcze bardziej si wzbogacimy. Po c ich prowokowa? Na domiar zego, bez jakiejkolwiek widocznej przyczyny, zachorowa syn wdowy. Ssiedzi przypisali to obecnoci obcego w jej domu i kobieta poprosia, aby Eliasz odszed. Nie zrobi tego Pan bowiem jeszcze go nie zawezwa. Zaczy kry pogoski, e cudzoziemiec sprowadzi gniew bogw Pitej Gry. Namiestnikowi udao si opanowa lk mieszkacw przed asyryjskimi onierzami, ale choroba syna wdowy sprawia, e nie wiedzia, jak uspokoi ludzi, ktrych przeraaa obecno Eliasza. Przysza do niego delegacja mieszkacw: Mona zbudowa temu Izraelicie dom poza murami miasta powiedzieli. W ten sposb nie pogwacimy prawa gocinnoci i jednoczenie zabezpieczymy si przed boskim gniewem. Bogowie nie s radzi jego obecnoci. Zostawcie go tam, gdzie jest odpowiedzia im. Nie chc politycznych wani z Izraelem. Jake to? zapytali mieszkacy. Przecie Jezabel ciga wszystkich prorokw, ktrzy czcz Boga Jedynego i pragnie ich zgadzi. Nasza ksiniczka jest dzieln kobiet, wiern bogom Pitej Gry. Jednak mimo caej swojej dzisiejszej wadzy, nie jest Izraelitk. Jutro moe popa w nieask i bdziemy musieli zmierzy si z gniewem naszych ssiadw. Natomiast jeli pokaemy, e traktowalimy godziwie jednego z ich prorokw, bd dla nas pobaliwi. Mieszkacy odeszli niezadowoleni, bo przecie kapan przyrzek im, e pewnego dnia wymieni Eliasza na zoto. Ale nawet jeli namiestnik myli si, nic nie mogli zrobi, bo wedle tradycji rodzinie rzdzcej nalea si szacunek.

Tymczasem u wylotu doliny liczba asyryjskich namiotw stale rosa. Niepokoio to dowdc, ale nie znajdowa zrozumienia ani u kapana, ani u namiestnika. Nieustannie wiczy swoich onierzy, bo wiedzia, e aden z nich podobnie jak ich przodkowie nie zna si na wojaczce. Walki naleay do przeszoci Akbaru, techniki ktre zna, dawno zostay przez wyposaonych w ulepszon bro onierzy z innych krajw uznane za przestarzae. Akbar zawsze prowadzi rokowania pokojowe mawia namiestnik. I tym razem nic nam nie grozi. Niech inni walcz midzy sob: my mamy bro o wiele silniejsz pienidz. Gdy oni wyniszcz si nawzajem, wkroczymy do ich miast i sprzedamy nasze towary. Namiestnikowi udao si uspokoi ludno w kwestii Asyryjczykw, lecz cigle kryy pogoski, e Izraelita sprowadzi na Akbar przeklestwo bogw. Sprawa Eliasza stawaa si coraz gortszym problemem. Pewnego wieczora stan chopca znacznie si pogorszy, nie mg ju sta o wasnych siach i nie rozpoznawa osb, ktre przychodziy go odwiedzi. Zanim soce skryo si za horyzontem, Eliasz i wdowa uklkli przy posaniu dziecka. Panie Wszechmocny, ktry odwrcie bieg strzay i przywiode mnie tutaj, ocal to dziecko. Ono nie uczynio nic zego, wolne jest od mych grzechw i od grzechw swych ojcw. Ocal je, Panie. Chopiec prawie si nie rusza, usta mia sine, a jego oczy straciy blask. Pomdl si do twego Jedynego Boga bagaa kobieta. Tylko matka wie, kiedy dusza jej dziecka odchodzi. Eliasz chcia wzi j za rk, powiedzie jej, e nie jest sama, i e Bg Wszechmocny powinien wysucha jego bagania. By przecie prorokiem, przyj t misj u brzegw potoku Kerit, a teraz anioowie stali u jego boku. Brak mi ez. Jeli Twj Bg nie ma litoci i pragnie czyjej ofiary, popro, by zabra mnie, a memu synowi pozwoli dalej przechadza si dolin i ulicami Akbaru. Eliasz stara si skupi na modlitwie, lecz rozpacz matki bya tak wielka, e zdawaa si wypenia ca izb, przenika ciany i drzwi wszystko. Dotkn ciaa chopca. Gorczka spada: by to zy znak. Tego ranka kapan odwiedzi chopca i, tak jak przez ostatnie dwa tygodnie, przyoy mu okady z zi na czoo i piersi. Od paru dni akbarskie kobiety przynosiy lekarstwa, ktrych skad przekazywany by z pokolenia na pokolenie i ktrych uzdrowicielska moc sprawdzia si przy wielu okazjach. Co wieczr zbieray si u stp Pitej Gry i skaday bagalne ofiary, by dusza chopca nie opuszczaa ciaa. Pewien egipski kupiec, przebywajcy przejazdem w miecie, poruszony wydarzeniami w Akbarze, ofiarowa niezwykle drogi czerwony proszek, ktry mia by

dodawany do jedzenia chopca. Legenda gosia, e sami bogowie przekazali egipskim lekarzom tajemnic jego wytwarzania. Eliasz przez cay ten czas modli si bez przerwy. Ale nie zdarzyo si nic, absolutnie nic nie byo adnej poprawy. Wiem dlaczego pozwolono ci tu zosta wyszeptaa kobieta. Nie spaa ju od kilku dni. Twoja gowa ma by towarem przetargowym i pewnego dnia wymieni j w Izraelu na zoto. Jeli ocalisz mego syna, przysigam na Baala i bogw Pitej Gry, e nie uda im si ciebie schwyta. Znam drogi, dzi ju zapomniane, i poka ci, jak potajemnie wydosta si z Akbaru. Eliasz nic nie odpowiedzia. Pomdl si do twego Boga Jedynego poprosia znowu. Przysigam, jeli ocali mego syna, odstpi od Baala i uwierz w Niego. Powiedz twemu Panu, e udzieliam ci schronienia, gdy by w potrzebie, e zrobiam dokadnie tak, jak On nakaza. Eliasz znw zacz si modli i baga z caych si. Wtedy wanie chopiec poruszy si. Chc std wyj odezwa si sabym gosem. Oczy matki zabysy z radoci i wypeniy si zami. Chod mj synku. Pjdziemy, dokd tylko chcesz. Bdziesz robi to, na co ci przyjdzie ochota. Eliasz uczyni gest, jakby chcia go podtrzyma, ale chopiec odsun jego rk. Chc wyj sam powiedzia. Podnis si i powoli zacz i w stron gwnej izby. Po kilku krokach upad na ziemi niczym raony piorunem. Eliasz i wdowa podbiegli do niego chopiec nie y. Przez chwil adne z nich nie wypowiedziao ani sowa. Nagle kobieta zacza krzycze z caych si. Niech bd przeklci bogowie, niech bd przeklci ci, ktrzy zabrali dusz mego dziecka! Niech bdzie przeklty mczyzna, ktry sprowadzi nieszczcie na mj dom! Mj jedyny syn! Na c posuchaam woli niebios, czemu byam wielkoduszna dla cudzoziemca? Mj syn umar! Ssiedzi usyszeli lament wdowy i zobaczyli ciao jej syna lece na ziemi. Kobieta wci krzyczaa i bia piciami stojcego nieruchomo u jej boku Eliasza. Nie by zdolny do jakiejkolwiek reakcji i nie broni si. Podczas gdy kobiety staray si uspokoi wdow, mczyni chwycili go za ramiona i zawlekli do namiestnika. Ten czowiek odpaci nienawici za szlachetno. Rzuci urok na dom wdowy i jej syn umar. Dalimy schronienie przekltemu przez bogw. Izraelita ka cicho: Panie, Boe mj, nawet t wdow, ktra bya mi yczliwa, zechciae zasmuci? Zabie jej syna, bo nie wypeniam powierzonej mi misji i zasuguj na mier."

Tego wieczora pod przywdztwem kapana i namiestnika zebraa si rada Akbaru. Eliasza postawiono pod sd. Odpacie za mio nienawici, dlatego skazuj ci na mier powiedzia namiestnik. Choby twoja gowa warta bya worek zota, nie moemy budzi gniewu bogw Pitej Gry odezwa si kapan. Inaczej nawet cae zoto tego wiata nie przywrci temu miastu pokoju. Eliasz pochyli gow. Zasuy na cierpienie tak wielkie, jakie tylko zdoa unie, bo Pan go opuci. Pjdziesz na szczyt Pitej Gry odezwa si kapan. Poprosisz obraonych bogw o przebaczenie. Oni spuszcz na ciebie ogie niebieski, ktry ci pochonie. Jeli tego nie uczyni, znaczy to bdzie, i pragn, by nasze rce wymierzyy ci sprawiedliwo. My czeka bdziemy u stp gry i wykonamy wyrok, tak jak kae rytua. Eliaszowi dobrze byy znane wite egzekucje: podczas nich wyrywano serce z piersi i odcinano gow. W myl wierze, czowiek bez serca nie mg wej do raju. Czemu mnie wybrae, Panie? woa, wiadom, e ludzie wok nie wiedz, o jaki wybr chodzi. Nie widzisz, e nie potrafi speni tego, czego dasz? Nie usysza odpowiedzi.

Dugi

korowd

mczyzn

i

kobiet

Akbaru

ruszy

w

lad

za

stranikami

prowadzcymi Izraelit do podna Pitej Gry. Ludzie lyli go i obrzucali kamieniami. onierze z trudem panowali nad rozszalaym tumem. Po pgodzinnej wdrwce dotarli do witej gry. Tum zatrzyma si przed kamiennymi otarzami, gdzie zwykle skadano ofiary i proby, i gdzie wznoszono mody. Wszyscy znali legend o olbrzymach, ktrzy tu zamieszkiwali, czy opowieci o innych miakach, strawionych przez ogie niebieski, bo zamali zakazy. Wdrowcy przechodzcy noc przez dolin zaklinali si, e syszeli miechy bogw i bogi zabawiajcych si na szczycie. Nawet jeli nie wierzyli w to wszystko, nikt nie way si naruszy zakazw. Chodmy krzykn onierz, poszturchujc Eliasza kocem wczni. Dzieciobjca zasuguje na najsrosz kar. Eliasz dotkn stop zakazanej ziemi i rozpocz wspinaczk. Po jakim czasie, gdy nie dochodziy go ju krzyki mieszkacw Akbaru, usiad na kamieniu i zapaka. Od tego popoudnia w warsztacie, gdy zobaczy ciemno rozwietlon poyskujcymi punktami, sprowadza jedynie nieszczcie na innych. Pan straci w Izraelu swoich rzecznikw i kult bogw fenickich rozprzestrzeni si. Pierwszej nocy nad potokiem Kerit Eliasz sdzi, e Bg wybra go na mczennika, tak jak to uczyni z wieloma innymi. Zamiast tego Pan wysa kruka ptaka zowrbnego, ktry ywi go, a do wyschnicia potoku. Dlaczego kruka, a nie gobia czy anioa? Czyby to wszystko byo majakiem kogo, kto pragnie ukry swj strach, albo zbyt dugo przebywa na socu? Eliasz nie by ju pewien niczego by moe sta si narzdziem Za? Dlaczego, zamiast nakaza mu powrci i pozby si ksiniczki, ktra tak skrzywdzia jego lud, Bg posa go do Akbaru? Czu si jak tchrz, lecz posucha rozkazu. Trudno mu byo przywykn do tych obcych, przyjaznych ludzi, o cakiem odmiennej kulturze. Gdy ju mu si zdawao, e wypeni zadanie, syn wdowy umar. Dlaczego? pyta sam siebie. Podnis si, poszed dalej, a otoczya go mga, spowijajca szczyt gry. Mg wykorzysta to, e nie jest widziany i uciec przed przeladowcami, ale po co? By ju zmczony ucieczk, wiedzia, e nigdzie na ziemi nie znajdzie dla siebie miejsca. Nawet gdyby teraz zdoa zbiec, przeklestwo wiszce nad nim towarzyszyoby mu w innym miecie i te wydarzyyby si tragedie. Ponisby ze sob, gdziekolwiek by poszed, cienie wszystkich zmarych. To ju lepiej bdzie, jak wyrw mu serce i odetn mu gow. Znw usiad. Postanowi tak dugo siedzie, a ci, ktrzy zostali w dole, pomyl, e dotar na sam szczyt. Potem wrci do Akbaru i odda si w rce swym katom. Ogie niebieski". Wielu ludzi pochon, cho Eliasz wtpi w jego boskie pochodzenie. W bezksiycowe noce rozbyskiwa na firmamencie, zjawiajc si i znikajc rwnie nagle. By moe spala, by moe zabija natychmiast, nie zadajc cierpienia.

Zapada noc i mga rozwiaa si. Mg dojrze dolin, wiata Akbaru i ogniska w asyryjskim obozie. Sysza szczekanie psw i wojenne piewy onierzy. Jestem gotw rzek sam do siebie. Uznaem, e jestem prorokiem i robiem, co byo w mojej mocy. Ale poniosem klsk i teraz Bg potrzebuje kogo innego". Nagle jasno spyna na niego. Ogie niebieski!" pomyla. Ale jasno trwaa nadal i da si sysze gos: Jestem anioem Pana. Eliasz uklk i twarz przywar do ziemi. Widziaem Ci ju i byem posuszny Twym nakazom odpar Eliasz, nie podnoszc gowy. Ale czynic to, siaem nieszczcie wszdzie, gdzie si pojawiem. Lecz anio mwi dalej: Udasz si z powrotem do miasta i po trzykro baga bdziesz, by chopiec wrci do ycia. Za trzecim razem Pan ci wysucha. Po c miabym tak uczyni? Dla Boskiej chway. Cokolwiek si stanie i tak wtpi ju w siebie. Nie jestem godny mego powoania odpar Eliasz. Kady czowiek ma prawo wtpi w swoje powoanie i czasem zbdzi. Nie wolno mu tylko o nim zapomnie. Kto nie wtpi w siebie, jest niegodzien, bo lepo wierzy w sw moc i popenia grzech pychy. Bogosawiony niech bdzie ten, kto dowiadcza chwil zwtpienia. Sam widziae, e ledwie przed chwil nie byem pewien, czy jeste wysannikiem Boga. Id i zrb to, co ci kazaem. Wiele czasu upyno nim Eliasz zszed z gry. Stranicy czekali na niego przy otarzach ofiarnych, ale tum ju wrci do Akbaru. Jestem gotw na mier powiedzia im. Bagaem bogw Pitej Gry o wybaczenie. Teraz oni nakazuj mi abym, zanim dusza opuci moje ciao, uda si do domu wdowy, ktra mnie przyja, by prosi j o lito. Stranicy zaprowadzili go z powrotem do kapana i przekazali mu prob Izraelity. Uczyni zado twej probie zwrci si kapan do winia. Skoro prosie bogw o wybaczenie, winiene to samo wdowie. eby nie uciek, towarzyszy ci bdzie czterech uzbrojonych onierzy. Zostaniesz stracony na placu o wicie. By ciekaw, co Eliasz widzia na grze. Jednak wola o nic nie pyta przy onierzach, bo odpowied mogaby go wprawi w zakopotanie. Za pomys publicznej proby o przebaczenie wyda mu si dobry nikt ju nie omieli si wtpi w moc bogw Pitej Gry.

Eliasz i onierze dotarli do ndznej uliczki, przy ktrej mieszka przez ostatnie miesice. W domu wdowy okna i drzwi byy otwarte na ocie, aby w myl zwyczaju dusza syna moga ulecie do bogw. Przy ciele umarego, zoonym porodku niewielkiej izby, czuwali ssiedzi. Pojawienie si Izraelity wywoao wzburzenie. Zabierzcie go std! krzyczeli do stranikw. Czy nie do ju za, jakie wyrzdzi? Ten czowiek jest tak wystpny, e nawet bogowie Pitej Gry nie chcieli plami swych rk jego krwi! Pozwlcie nam go zabi! krzycza kto inny. I to zaraz, nie bdziemy czeka na rytualn egzekucj! Wystawiajc si na ciosy, obelgi i poszturchiwania Eliasz przedosta si do wdowy, ktra szlochaa w kcie. Mog wskrzesi twego syna. Pozwl mi pooy na nim rce prosi. Cho przez chwil. Kobieta nie podniosa gowy. Prosz, nawet jeli bdzie to ostatnia rzecz, ktr zrobisz dla mnie w yciu, daj mi szans, bym mg odpaci ci za twoj wielkoduszno. Kilku mczyzn schwycio Eliasza, by go od niej odcign, ale on wyrywa si i walczc z caych si baga, eby pozwolono mu dotkn zmarego dziecka. Mimo i by mody i silny, nie zdoa si oprze tumowi i wyrzucono go za prg. Aniele Paski, gdzie jeste? krzycza w stron nieba. Wszyscy zamarli, bo wdowa podniosa si i zbliya do Eliasza. Wzia go za rce i zaprowadzia do ciaa zmarego syna. cigna zakrywajce go przecierado. Oto krew z krwi mojej powiedziaa. Niech spadnie na gowy twych najbliszych, jeli nie uda ci si speni obietnicy. Izraelita podszed do chopca. Zaczekaj powstrzymaa go. Popro najpierw swego Boga, aby wypenio si moje przeklestwo. Serce Eliasza szamotao si, lecz wierzy w to, co powiedzia mu anio. Niechaj krew tego chopca spadnie na mych ojcw i braci, na ich synw i crki, jeli nie stanie si to, co zapowiedziaem? Peen zwtpienia, wiadomy wszystkich swych win i peen obaw, wzil go z jej ona, zanis go do grnej izby, gdzie sam mieszka, i pooy go na swoim ku. Potem wzywajc Pana, rzeki: O Panie, Boe mj! Czy nawet na wdow, u ktrej zamieszkaem, sprowadzasz nieszczcie, dopuszczajc mier jej syna?". Pniej trzykrotnie rozcign si nad dzieckiem i znw wzywajc Pana rzek: O Panie, Boe mj! Bagam ci, niech dusza tego dziecka wrci do niego!" Przez kilka chwil nic si nie dziao. Eliasz znw zobaczy siebie w Galaadzie naprzeciw ucznika mierzcego w jego serce. Wiedzia, e przeznaczenie czowieka czsto nie ma nic

wsplnego z tym, w co si wierzy lub czego si obawia, wic czu spokj i ufno, jak tamtego popoudnia, bo wiedzia i to, e wszystko, co si zdarza, ma swj sens. Na szczycie Pitej Gry anio nazwa ten sens chwa Boga". Wierzy, e nadejdzie dzie, gdy zrozumie, czemu Stwrca potrzebuje Swych stworze, by objawia t chwa. Wtedy chopiec otworzy oczy. Gdzie jest moja mama? zapyta. Na dole, czeka na ciebie odpowiedzia uradowany Eliasz. Miaem dziwny sen. Podrowaem w jakiej czarnej otchani z prdkoci o wiele wiksz od tej, z jak biega najszybszy ko wycigowy w Akbarze. Widziaem mczyzn i wiem, e by to mj ojciec, cho nigdy go nie znaem. Dotarem do cudownego miejsca, gdzie bardzo chciaem pozosta, ale jaki inny mczyzna nie znam go, ale by dobry i odwany poprosi mnie agodnie, abym wrci. Chciaem i dalej, ale obudzie mnie. Chopiec zdawa si smutny. Miejsce, do ktrego dotar, musiao by rzeczywicie bardzo pikne. Nie zostawiaj mnie samego, bo to ty zawrcie mnie z miejsca, gdzie czuem si bezpieczny. Zejdmy powiedzia Eliasz. Twoja matka pragnie ci zobaczy. Chopiec prbowa wsta, lecz by jeszcze za saby, aby chodzi o wasnych siach. Eliasz wzi go na rce. Na dole, w gwnej izbie, wszystkich ogarno przeraenie. Skd tu tyle ludzi? zapyta chopiec. Nim Eliasz zdoa odpowiedzie, kobieta wzia dziecko w ramiona i zacza je, caa we zach, caowa. Co ci zrobili, mamo? Dlaczego jeste smutna? Nie jestem smutna, synku odpara ocierajc zy. Nigdy dotd nie byam tak szczliwa. Pada na kolana i zacza woa: Po tym co zrobie, poznaj, e naprawd jeste mem Boym i sowo Paskie w twych ustach jest prawd! Eliasz obj j i poprosi, eby wstaa. Uwolnijcie tego mczyzn zwrcia si do onierzy. On zwyciy zo, ktre spado na mj dom! Zebrani nie mogli uwierzy wasnym oczom. Pewna moda, dwudziestoletnia malarka, uklka u boku wdowy. Inni, jeden po drugim, zaczli robi to samo, nawet onierze, ktrym nakazano doprowadzi skazaca do wizienia. Wstacie i chwalcie Pana zwrci si do nich Eliasz. Jestem tylko jednym z Jego sug, by moe najmniej do tej suby gotowym. Ale wszyscy nadal klczeli z pochylonymi gowami. Rozmawiae z bogami na szczycie Pitej Gry i teraz potrafisz czyni cuda

powiedzia kto z obecnych. Tam nie ma bogw. Widziaem jedynie anioa Stwrcy, ktry mi nakaza zrobi to wszystko. Spotkae Baala i jego braci doda inny mczyzna. Eliasz utorowa sobie drog, odsuwajc klczcych, i wyszed na ulic. Jego serce wci szamotao si w piersiach jak oszalae, jakby le wypeni zadanie, ktre anio mu wyznaczy. Na c zda si wskrzesi zmarego, skoro nikt nie rozumie, skd pochodzi tak wielka moc?" Anio rozkaza mu wezwa po trzykro imienia Pana, ale nie wyrzek ani sowa o tym, jak wyjani cud zgromadzonym. Miaoby to by tylko po to, bym jak dawni prorocy, pokaza sw prno?" zapyta sam siebie. Usysza gos anioa stra, ktrego zna od dziecka. Widziae dzi anioa Paskiego. Tak odpar Eliasz. Lecz anioowie Pascy nie rozmawiaj z ludmi, przekazuj im jedynie rozkazy od Boga. Szukaj mocy w sobie rzek anio str. Eliasz nie poj tych sw. Caa moja sia pochodzi od Boga odpar. Nie ma innej. Wszelka moc pochodzi od Pana, lecz nikt z niej nie czerpie. I anio doda jeszcze: Odtd, a do powrotu do ziemi, ktr opucie, nie uczynisz adnego cudu. A kiedy to si stanie? Pan ci potrzebuje, by odbudowa Izrael odpar anio. Dotkniesz stop ojczystej ziemi dopiero wtedy, gdy nauczysz si budowa na nowo. I nie rzek wicej ani sowa.

Cz drugaKapan zacz si modli do wschodzcego soca i poprosi boga burzy i bogini zwierzt, by mieli lito nad szalecami. Kto rankiem donis mu, e Eliasz zawrci syna wdowy z krlestwa zmarych. W miecie zapanowao przeraenie i podniecenie. Wszyscy wierzyli, e Izraelita otrzyma moc od bogw Pitej Gry i trudniej bdzie teraz z nim skoczy. Ale jego godzina nadejdzie", rzek do siebie kapan. Bogowie dadz mu jeszcze okazj, by zabi tego czowieka. Ich gniew mia inn przyczyn, a obecno Asyryjczykw u wylotu doliny bya tylko znakiem. Dlaczego trwajcy setki lat pokj wisia teraz na wosku? Kapan zna odpowied: to przez wynalazek z Byblos. W kraju upowszechnia si sposb pisania dostpny wszystkim nawet tym, ktrzy nie byli przygotowani do posugiwania si nim. Kady w krtkim czasie mg go opanowa, a to oznaczao koniec cywilizacji. Kapan wiedzia, e ze wszystkich rodzajw niszczcej broni jak wymyli czowiek, najstraszniejsz i najpotniejsz byo sowo. Sztylety i wcznie zostawiay lady krwi, strzay mona byo dostrzec z daleka. Trucizn dawao si wykry i jej unikn. Ale sowo miao moc niszczenia bez ladu. Jeli rytualne obrzdy stan si powszechnie znane, wielu ludzi posuy si nimi, by prbowa zmienia wiat i zamt zapanuje wrd bogw. Dotd jedynie kasta kapanw znaa pami przodkw, ktr przekazywano z ust do ust, pod przysig dochowania tajemnicy. Albo te trzeba byo wielu lat wnikliwych studiw, by odczyta znaki, ktre Egipcjanie rozpowszechnili po caym wiecie, dlatego tylko ludzie wiatli skrybowie i kapani mogli wymienia midzy sob informacje. Inne cywilizacje miay wasne sposoby zapisywania dziejw, lecz byy one tak zawie, e nikt, poza obszarami gdzie si nimi posugiwano, nie stara si ich zgbi. Natomiast wynalazek z Byblos rozprzestrzenia si tak szybko jak ogie i mg by uywany wszdzie, bez wzgldu na jzyk. Nawet Grecy, ktrzy zwykle odrzucali wszystko to, co nie narodzio si w ich miastach, przyjli pismo z Byblos jako zwyczajowe w transakcjach handlowych. Znani ze zdolnoci przywaszczania sobie wszelkich nowoci, ju nawet zdyli ochrzci wynalazek z Byblos greckim mianem alfabet. Odtd tajemnicom strzeonym zazdronie przez wieki, grozio wydobycie na wiato dzienne. W porwnaniu z tym, witokradztwo Eliasza, ktry przywoa kogo z drugiego brzegu rzeki mierci, co mieli w zwyczaju czyni Egipcjanie, byo bez znaczenia. Zblia si nieunikniona kara, bo nie potrafimy chroni tego, co wite pomyla. Asyryjczycy stoj u bram, przejd dolin i poo kres cywilizacji naszych przodkw". I zniszcz pismo. Kapan wiedzia, e obecno wroga nie bya przypadkowa. To cena, ktr trzeba byo zapaci. Bogowie tak to obmylili, by nikomu nie

przyszo do gowy, kto si za tym kryje. U steru wadzy postawili namiestnika, dla ktrego waniejszy by handel ni wojsko, podsycili zachanno Asyryjczykw, sprowadzili niewiernego, by skci miasto, a na domiar zego, zsyaj coraz mniej deszczu. Ju wkrtce dojdzie do ostatecznej bitwy. Akbar bdzie istnie nadal, ale grone litery z Byblos na zawsze znikn. Kapan pieczoowicie star kurz z kamienia. Zosta on zabrany z miejsca wskazanego wiele pokole temu obcemu pielgrzymowi na zaoenie miasta. Jaki on pikny" pomyla. Kamienie byy obrazem bogw twarde, odporne, wychodzce bez uszczerbku z kadej sytuacji, nie musiay tumaczy przyczyny swojego istnienia. Wedle tradycji przekazywanej z ust do ust, to wanie kamie mia wyznacza rodek wiata. W dziecistwie marzy, e kiedy uda si na jego poszukiwanie. y t myl a do tego roku, lecz gdy zobaczy u ujcia doliny Asyryjczykw, poj e to marzenie nigdy si nie speni. To bez znaczenia. Los chcia, eby moje pokolenie zostao zoone w ofierze za obraz bogw. Istniej w dziejach wiata sprawy nieuniknione i musimy si z nimi pogodzi". Obieca sobie by posusznym bogom i nie dy do uniknicia wojny. By moe zblia si koniec wiata. Niepodobna omin spitrzajcych si coraz bardziej przeciwnoci". Kapan chwyci lask i wyszed z maej wityni. Popieszy na umwione spotkanie z dowdc akbarskiego garnizonu.

Dochodzi ju do poudniowej bramy miasta, gdy zatrzyma go Eliasz. Pan mj przywid chopca ze wiata zmarych odezwa si Izraelita. Miasto wierzy w moj moc. Chopiec pewnie y jeszcze odpowiedzia mu kapan. Nieraz ju si zdarzao, e serce ustawao i znw zaczynao bi. Dzi cae miasto huczy tylko o tym. Jutro ludzie przypomn sobie, e bogowie s blisko i mog usysze, co oni mwi. Dlatego ich usta znw zamilkn. Musz i, bo Asyryjczycy gotuj si do walki. Posuchaj, co mam ci do powiedzenia. Wczoraj po tym cudownym wydarzeniu, poszedem spa poza mury, potrzebowaem spokoju. I tam znw objawi mi si anio, ktrego widziaem na szczycie Pitej Gry. Powiedzia mi: Wojna zniszczy Akbar. Nie mona zniszczy miasta odpar kapan. Bdzie odbudowywane siedemdziesit siedem razy, bo bogowie wiedz, gdzie je umiecili i chc, eby tam zostao. Zbliy si namiestnik ze wit i zapyta: Co mwisz? Szukajcie pokoju powtrzy Eliasz. Jeli si boisz, wr tam, skde przyszed odrzek sucho kapan. Jezabel i jej krl czekaj tam na zbiegych prorokw, by ich zgadzi odezwa si namiestnik. Ale ciekaw jestem, jak udao ci si wej na Pit Gr i dlaczego nie pochon ci ogie niebieski? Kapan musia przerwa t rozmow. Namiestnik zamierza ukada si z Asyryjczykami i moe zechcie wykorzysta Eliasza do swoich celw. Nie suchaj tego, co powie odezwa si. Wczoraj, gdy go przyprowadzono, bym go sdzi, widziaem jak paka ze strachu. Pakaem nad zem, ktrego, jak sdziem, byem przyczyn. Boj si jedynie Pana i siebie samego. Nie uciekem z Izraela i gotw jestem tam wrci, gdy tylko Pan pozwoli. Zniszcz t wasz pikn ksiniczk a wiara Izraela zwyciy kad now przeszkod. Trzeba bardzo twardego serca, aby oparo si urokom Jezabel drwi sobie kapan. Ale gdyby nawet miao by tak jak mwisz, polemy inn niewiast, jeszcze pikniejsz, jak to ju kiedy zrobilimy. Mwi prawd. Przed dwustu laty inna sydoska ksiniczka uwioda najmdrszego ze wszystkich wadcw Izraela krla Salomona. Za jej namow wznis on otarz ku czci bogini Asztarte. Widzc to blunierstwo, Pan sprawi, e powstay wojska ssiadw, a Salomon zosta przeklty. To samo czeka Achaba, ma Jezabel pomyla Eliasz. W swoim czasie Pan pozwoli mi wypeni moje posannictwo". Wiedzia, e na nic zdadz si prby przekonywania stojcych przed nim mczyzn. Byli tacy sami, jak ludzie, ktrzy minionej

nocy klczeli w domu wdowy i chwalili bogw Pitej Gry. Tradycja nigdy nie pozwoli im myle inaczej. Szkoda, e musimy przestrzega prawa gocinnoci rzek namiestnik, jakby zapomnia, e Eliasz powiedzia: Szukajcie pokoju". Gdyby nie to, pomoglibymy Jezabel pozabija prorokw. Nie dlatego mnie oszczdzilicie. Wiecie, e jestem cennym towarem, e Jezabel bdzie chciaa mie t przyjemno, by zabi mnie wasnymi rkami. Poza tym od wczoraj lud przypisuje mi moc czynienia cudw. Mieszkacy Akbaru uwaaj, e spotkaem bogw na szczycie Pitej Gry. Nie balibycie si obrazi bogw, ale nie chcecie drani ludzi. Namiestnik i kapan zostawili Eliasza mwicego do siebie i poszli w stron murw. Wtedy kapan postanowi, e zabije izraelskiego proroka przy pierwszej nadarzajcej si okazji: ten, ktry dotychczas by tylko towarem wymiennym, sta si zagroeniem. Widzc, e odchodz, Eliasz zacz traci nadziej. C jeszcze mg zrobi, aby pomc Panu? Zacz krzycze na rodku placu: O, ludu Akbaru. Wczorajszej nocy wspiem si na Pit Gr i rozmawiaem z bogami, ktrzy tam mieszkaj. Kiedy powrciem, przywiodem chopca z krlestwa zmarych! Ludzie zaczli zbiera si wok niego histori znao ju cae miasto. Namiestnik wraz z kapanem zatrzymali si w p drogi i zawrcili, by zobaczy, co si dzieje. Prorok izraelski mwi, e widzia bogw Pitej Gry oddajcych cze potniejszemu od nich Bogowi. Rozka go zgadzi odezwa si kapan. I lud zwrci si przeciwko nam zareplikowa namiestnik, ktremu sowa cudzoziemca byy na rk. Lepiej poczekajmy, a popeni jaki bd. Nim zszedem z gry, bogowie zobowizali mnie, abym pomg namiestnikowi zaegna wojn z Asyryjczykami! mwi Eliasz. Wiem, e jest on czowiekiem honoru i zechce mnie wysucha, ale s te ludzie zainteresowani wojn, ktrzy nie dopuszczaj mnie do niego. Izraelita jest witym mem zwrci si jaki starzec do namiestnika. Kady kto wejdzie na Pit Gr, musi zgin raony ogniem niebieskim, lecz on ocala, a nawet wskrzesza umarych. Tyr, Sydon i wszystkie inne miasta fenickie yj w pokoju odezwa si inny starzec. Przeylimy ju gorsze zagroenia i zdoalimy stawi im czoa. Kilku chorych i kalekich, przepychajc si przez tum, podeszo do Eliasza. Dotykali jego szat proszc, by ich uleczy. Wylecz chorych, zanim zaczniesz radzi namiestnikowi odezwa si kapan. Wtedy uwierzymy, e bogowie Pitej Gry s z tob. Eliasz przypomnia sobie sowa anioa wypowiedziane minionej nocy: dana mu bdzie jedynie moc zwykych miertelnikw. Chorzy prosz o pomoc nalega kapan. Czekamy.

Zatroszczmy si najpierw o to, jak unikn wojny. Chorych i rannych przybdzie, jeli nam si to nie uda. Namiestnik przerwa dyskusj. Eliasz pjdzie z nami. Spyno na niego boskie natchnienie. Cho namiestnik nie wierzy w istnienie bogw na Pitej Grze, jednak potrzebowa sojusznika, by przekona lud, e pokj z Asyri jest jedynym wyjciem z sytuacji. W drodze na spotkanie z dowdc, kapan zwrci si do Eliasza: Nie wierzysz w ani jedno sowo, ktre wypowiedzia. Wierz, e pokj jest jedynym rozwizaniem. Ale nie wierz, e szczyt gry zamieszkuj bogowie. Byem tam. I co zobaczye? Anioa Paskiego, ktrego spotykaem ju wczeniej, w rnych miejscach mej wdrwki odpowiedzia mu Eliasz. A Bg jest tylko jeden. Kapan zamia si. Chcesz wic powiedzie, e wedle twego mniemania, ten sam bg, ktry stworzy burz, stworzy i pszenic, cho s cakiem do siebie niepodobne? Widzisz Pit Gr? spyta go Eliasz. Z kadej strony wyglda inaczej, cho to ta sama gra. Podobnie jest z caym dzieem stworzenia to niezliczone oblicza tego samego Boga.

Weszli na mury, skd wida byo obozowisko. Na tle piaszczystej doliny rysoway si wyranie biae namioty wroga. Jaki czas temu, gdy zwiadowcy dostrzegli pierwszych Asyryjczykw u wylotu doliny, szpiedzy potwierdzili, e rozpoznaj oni teren. Dowdca podda myl, by ich pojma i sprzeda jako niewolnikw. Namiestnik jednak wybra strategi grania na zwok. Zakada, e nawizawszy z Asyryjczykami dobre stosunki, zdobdzie nowy rynek dla akbarskiego szka. Jeli nawet chcieli wojny, to przecie wiedzieli, e mae miasta zawsze staj po stronie zwycizcw. Zatem dla asyryjskich generaw Akbar mia by jedynie etapem, ktry przejd bez walki. Ich gwnym celem by Tyr i Sydon. To one wanie strzegy skarbw i mdroci fenickiego narodu. Patrole rozoyy si obozem u wylotu doliny, napyway tam coraz to nowe posiki. Kapan utrzymywa, e zna powd: w miecie bya jedyna, oddalona o kilka dni marszu od pustyni studnia. Jeli Asyryjczycy zamierzaj podbi Tyr czy Sydon, bd potrzebowali wody dla swego wojska. W pierwszym miesicu Akbarczycy mogli ich przepdzi. Pod koniec drugiego mogli Asyryjczykw bez trudu pokona lub wynegocjowa z nimi honorowy ich odwrt. Pod koniec pitego miesica jeszcze mogli zwyciy. Asyryjczycy wkrtce uderz, bo dokucza im pragnienie" myla namiestnik. Poleci dowdcy opracowanie planu obrony i utrzymywanie w takiej gotowoci onierzy, by mogli odeprze nagy atak. Poza tym, robi wszystko, by utrzyma pokj. Mino sze miesicy, a wojsko asyryjskie cigle nie atakowao. Napicie jakie roso w miecie w pierwszych tygodniach oblenia, cakiem opado. Ludzie powrcili do codziennoci: rolnicy zaczli wychodzi w pole, waciciele winnic zajli si wyrobem wina, mistrzowie szklarscy wytwarzaniem szka, kupcy sprzeda swoich towarw. Wierzyli, e skoro Akbar nie zaatakowa przeciwnika, to kryzys zostanie wkrtce zaegnany w drodze rokowa i ukadw. Wiedzieli, e namiestnik zosta wybrany przez bogw i zawsze potrafi podj najwaciwsz decyzj. Kiedy Eliasz pojawi si w miecie, namiestnik kaza rozpuci plotk o rzekomym przeklestwie, ktre sprowadzi obcy. W ten sposb, gdyby groba wojny okazaa si powana, zawsze mg oskary przybysza o to, e sta si gwn przyczyn nieszczcia. Mieszkacy Akbaru byliby przekonani, e wraz ze mierci Izraelity wszystko powrci na dawne miejsce. Namiestnik wyjaniby, e ju za pno, by zmusi Asyryjczykw do odwrotu, rozkazaby zabi Eliasza, tumaczc, e pokj jest najlepszym rozwizaniem. Sdzi, e kupcy, ktrzy rwnie pragnli pokoju, przekonaj innych co do susznoci tej idei. Przez wszystkie miesice opiera si naciskom ze strony kapana i dowdcy, ktrzy domagali si natychmiastowego ataku. Jednak bogowie Pitej Gry nie opucili go. Po cudownym wskrzeszeniu minionej nocy, ycie Eliasza stao si cenniejsze ni jego mier.

Co ten cudzoziemiec robi tu z wami? spyta dowdca. Zosta owiecony przez bogw odpar namiestnik. On pomoe nam znale najlepsze rozwizanie. I szybko zmieni temat. Zdaje si, e wzrosa dzi liczba namiotw? A jutro wzronie jeszcze bardziej odpowiedzia dowdca. Gdybymy ich zaatakowali, kiedy sta tu tylko patrol, przypuszczalnie nie pojawiby si ju tutaj aden Asyryjczyk. Mylisz si, ktry zdoaby uciec, a inni przyszliby si zemci. Jeli opniamy dzie zbiorw, owoce gnij rzek dowdca. Problemy odoone na potem nie przestaj rosn. Namiestnik wyjani, e pokj panujcy w Fenicji od blisko trzech wiekw sta si powodem do dumy jej ludu. Co powiedz przysze pokolenia, jeli to on pooy kres tym epokom dobrobytu? Wylij posa, by si z nimi ukada odezwa si Eliasz. Najlepszym wojownikiem jest ten, kto zdoa wroga przemieni w przyjaciela. Nie wiemy dokadnie, czego chc. Nie wiemy nawet, czy rzeczywicie zamierzaj zdoby nasze miasto. Jake wic moemy z nimi pertraktowa? S zagroeniem. adne wojsko nie traci czasu na wiczenia z dala od swego kraju. Z kadym dniem onierzy przybywao i namiestnik wyobraa sobie ilo wody, potrzebn by nasyci tylu mw. Ju wkrtce miasto bdzie bezbronne wobec obcej armii. Czy moemy zaatakowa teraz? zapyta kapan dowdc. Tak, moemy. Wprawdzie stracimy wielu ludzi, lecz miasto bdzie uratowane. Ale decyzj trzeba podj szybko. Nie powinnimy tego robi zwrci si Eliasz do namiestnika. Bogowie Pitej Gry zapewnili mnie, e mamy jeszcze czas na znalezienie pokojowego rozwizania. Cho namiestnik sysza rozmow kapana z Izraelit, uda e wierzy jego sowom. Byo mu wszystko jedno, czy Sydon i Tyr znajd si pod fenickim, kanaanejskim czy asyryjskim panowaniem. Wane byo jedynie, by miasto nadal mogo handlowa swymi towarami. Zaatakujmy nalega kapan. Poczekajmy jeszcze jeden dzie poprosi namiestnik a by moe sprawy same si rozwi. Musia zdecydowa, co robi. Zszed z murw i skierowa si do paacu. Poprosi Izraelit, by mu towarzyszy. Po drodze przyglda si mijanym ludziom: pasterzom pdzcym owce w gry,

wieniakom idcym w pole, by wyrwa suchej ziemi troch poywienia dla siebie i bliskich. Wojownicy wiczyli, jacy dopiero co przybyli handlarze rozkadali swe towary na placu. Cho byo to niewiarygodne, Asyryjczycy nie zamknli szlaku handlowego wiodcego przez dolin i kupcy nadal kursowali z towarami, pacc miastu podatki od przejazdu. Dlaczego teraz, gdy zgromadzili potrzebne siy, nie zamykaj szlaku? zastanawia si Eliasz. Asyryjskiemu imperium potrzebne s towary, ktre docieraj do portw Sydonu i Tyru odpar namiestnik. Gdyby kupcy poczuli zagroenie, przerwaliby dostawy, a skutki okazayby si powaniejsze ni klska militarna. Musi istnie jaki sposb na uniknicie wojny. Tak rzek Eliasz. Jeli chc wody, moemy im j sprzeda. Namiestnik nic nie odpowiedzia. Zrozumia jednak, e moe wykorzysta Izraelit jako bro przeciwko tym, ktrzy pragn wojny. Eliasz by przecie na szczycie Pitej Gry, nie przelk si bogw i gdyby kapan zamierza dalej upiera si przy walce z Asyryjczykami tylko on mg mu si sprzeciwi. Zaproponowa, aby przeszli si razem i porozmawiali.

Kapan sta nieruchomo, obserwujc wroga z wysokoci murw. Co mog zrobi bogowie, by powstrzyma najedcw? spyta dowdca. Zoyem ofiary u stp Pitej Gry. Prosiem o to, by wadca sta si odwaniejszy. Powinnimy zrobi tak jak Jezabel i zgadzi prorokw. Tego, jeszcze wczoraj skazanego na mier Izraelit, namiestnik wykorzystuje dzi, by przekona ludzi do zaniechania myli o wojnie. Dowdca spojrza w stron gry. Moemy zabi Eliasza. I uy moich onierzy, by odsunli namiestnika od wadzy. Rozka zgadzi Eliasza odpar kapan. Jeli za chodzi o namiestnika, to niewiele moemy zdziaa: jego rd sprawuje wadz od wielu pokole. Rzdzi nami jego dziad, potem wadz pochodzc od bogw przekaza jego ojcu, teraz kolej przesza na niego. Dlaczego tradycja nie dopuszcza, abymy mogli odda ster w rce czowieka, ktry dziaaby skuteczniej? Tradycja suy zachowaniu porzdku wiata. Jeli j zamiemy, wiat si skoczy. Kapan rozejrza si dokoa. Niebo i ziemia, gry i dolina, kada czstka speniaa to, co zostao jej przypisane. Czasami ziemia draa w posadach, kiedy indziej znw jak teraz nadchodzia dugotrwaa susza. Ale gwiazdy wieciy na niebie, a soce nie spadao na ludzkie gowy. A wszystko dlatego, e po Potopie, ludzie pojli, i nie wolno im zakca porzdku wiata. W przeszoci istniaa tylko Pita Gra. Bogowie i ludzie yli razem, przechadzali si po rajskich ogrodach, rozmawiali ze sob i miali si. Lecz ludzie zgrzeszyli i bogowie chcieli ich wygna. Nie mieli jednak gdzie, wic wok gry stworzyli Ziemi, by tam zepchn wygnacw, majc nad nimi piecz, i wszystko urzdzajc tak, by zawsze pamitali o tym, e na Pitej Grze, u bogw, byo im lepiej. Jednak postarali si, aby moliwo powrotu pozostaa otwarta, bo jeli ludzko nie zboczy z wytyczonej drogi, to bdzie moga wej z powrotem na szczyt gry. Kapani i wadcy, za spraw bogw, mieli czuwa, by nikt nigdy nie zapomnia o tej moliwoci, by zawsze oywiaa ona ludzk wyobrani. Wszystkie narody wierzyy w to samo jeli rody namaszczone przez bogw zostan odsunite od wadzy, skutki bd straszne. Nikt ju nie pamita, dlaczego wanie te rody zostay wybrane, ale wszyscy wiedzieli, e cz ich wizy pokrewiestwa z bogami. Akbar istnia od setek lat i zawsze wadali nim przodkowie obecnego namiestnika. Miasto wielekro byo atakowane, przechodzio w rce barbarzycw, ale z biegiem czasu najedcy sami odchodzili lub byli wypierani. Powraca odwieczny porzdek, a ludzie zaczynali y jak dawniej. Obowizkiem kapanw byo zachowanie tego porzdku, bowiem wiat mia swoje

przeznaczenie i rzdzi si swoimi prawami. Czas, gdy starano si zrozumie bogw, ju min. Teraz nastaa epoka poszanowania i wypeniania ich woli. A bogowie byli kapryni i z atwoci wpadali w gniew. Bez obrzdu zbiorw, ziemia nie rodziaby owocw. Gdyby zapomniano o skadaniu ofiar, miasto nawiedziyby miertelne choroby. Gdyby znowu sprowokowano boga Czasu, sprawiby, e pszenica przestaaby rosn a ludzie mnoy. Spjrz na Pit Gr odezwa si kapan do dowdcy. Z jej szczytu bogowie rzdz dolin i otaczaj nas opiek. Maj dla Akbaru swj boski plan. Cudzoziemiec zginie albo wrci do swej ziemi, namiestnik pewnego dnia umrze, a jego syn okae si mdrzejszy to, co przeywamy teraz, jest tylko przejciowe. Trzeba nam nowego wadcy rzek dowdca. Jeli bdziemy tak bezczynnie czeka, zniszcz nas. Kapan wiedzia, e tego wanie pragn bogowie, by pooy kres zagroeniu, jakie nioso pismo z Byblos. Ale nic nie odpowiedzia. Cieszya go myl, e wadcy czy tego chcieli, czy nie, wypeniali zawsze zamysy wszechwiata.

Podczas przechadzki po miecie namiestnik wysucha pokojowego planu Eliasza i mianowa go swoim pomocnikiem. Gdy dotarli do placu, chorzy znw obstpili Izraelit, ale wyjani im, e bogowie Pitej Gry zakazali mu uzdrawiania ludzi. Pod wieczr wrci do domu wdowy, a widzc chopca bawicego si na ulicy, podzikowa Bogu, e sta si narzdziem w Jego dziele. Kobieta czekaa na Eliasza z kolacj. Ku jego zaskoczeniu na stole staa karafka wina. Ludzie przynieli dla ciebie podarki powiedziaa. A ja pragn ci prosi o przebaczenie za m niesprawiedliwo. Jak niesprawiedliwo? zdziwi si. Czy nie widzisz, e wszystko jest czci boskiego zamysu? Wdowa umiechna si, jej oczy byszczay i dostrzeg jak bya pikna. Musiaa mie chyba z dziesi lat wicej od niego, lecz uzmysowi sobie, i go niebywale pociga. Ogarn go strach, bo nieczsto nawiedzao go takie uczucie. Przypomnia sobie oczy Jezabel i sw modlitw, ktr pragnc polubi kobiet z Libanu zmwi opuszczajc paac. Nawet jeli moje ycie jest nikomu niepotrzebne, to mam przynajmniej syna. I ludzie przez wieki bd powtarza jego histori, bo powrci z krlestwa zmarych odezwaa si kobieta. Twoje ycie nie jest niepotrzebne. Przyszedem do Akbaru z rozkazu Pana, a ty mnie przyja. Gdy kiedy kto wspomni histori twego syna, z pewnoci wspomni i o tobie. Kobieta napenia kielichy. Wznieli toast za zachodzce soce i za gwiazdy na niebie. Przybye z odlegej krainy, idc za znakami jakiego Boga, ktrego nie znaam, ale teraz jest take moim Panem. Mj syn rwnie powrci z odlegej krainy i bdzie opowiada o tym cudownym zdarzeniu swoim wnukom. Kapani zapamitaj jego sowa i przeka je przyszym pokoleniom. To dziki pamici kapanw miasta znaj swoj przeszo, swe podboje, dawnych bogw, wojownikw, ktrzy za t ziemi przelali krew. Cho wic powstay nowe sposoby rejestrowania przeszoci, mieszkacy Akbaru wci ufali jedynie pamici kapanw. Albowiem kady moe zapisa co mu si ywnie podoba, ale nikt nie potrafi wydoby z pamici czego, co nigdy si nie zdarzyo. A c ja mam do opowiadania? cigna kobieta, napeniajc ponownie pusty ju kielich Eliasza. Nie mam takiej siy jak Jezabel. Moje ycie byo podobne do innych: maestwo obmylone przez rodzicw, gdy byam zaledwie dzieckiem, obowizki domowe, gdy dorosam, obrzdy w dni wite, m cigle zajty. Gdy y, nigdy nie rozmawialimy o rzeczach wanych. On by cigle pochonity swoimi sprawami, ja zajmowaam si domem i tak miny nasze najlepsze lata.

Po jego mierci zostaa mi tylko bieda i troska o wychowanie syna. Gdy doronie, wypynie w morze, a ja nie bd ju nikomu potrzebna. Nie ma we mnie nienawici ani alu, jest tylko wiadomo wasnej bezuytecznoci. Eliasz ponownie napeni kielich. Serce zaczynao wysya mu sygnay alarmowe lubi by u boku tej kobiety. Mio moga by dowiadczeniem bardziej zatrwaajcym, ni tamta chwila, gdy sta naprzeciw onierza Achaba, mierzcego z uku w jego serce. Gdyby dosiga go strzaa, ju byby martwy, a reszta naleaaby do Boga. Jeli jednak dosignie go mio, on sam bdzie musia zmierzy si z jej nastpstwami. Przez cae ycie pragnem mioci" pomyla. A przecie teraz, gdy mia j w zasigu rki, a byo tak bez wtpienia, kiedy wystarczyo tylko nie ucieka przed ni, jedyn jego myl byo zapomnie o niej jak najprdzej. Przypomnia sobie dzie, w ktrym przyby do Akbaru po wygnaniu spdzonym nad potokiem Kerit. By wtedy tak wyczerpany i spragniony, e niewiele pamita, za wyjtkiem chwili, gdy wrcia mu przytomno i zobaczy kobiet, zwilajc mu wyschnite wargi. Nigdy przedtem nie by tak blisko adnej kobiety. Zauway, e jej oczy byy tak samo zielone jak oczy Jezabel, tylko byszczay inaczej, tak jakby odbijay si w nich cedry i ocean, o ktrym tak marzy, nie znajc go i jak to moliwe? jego wasna dusza. Tak bardzo chc jej to wszystko powiedzie pomyla. Lecz nie wiem jak. O wiele prociej jest mwi o mioci do Boga". Eliasz wypi jeszcze yk wina. Wdowa pomylaa, e jakie jej sowa nie przypady mu do gustu i postanowia zmieni temat. Bye na szczycie Pitej Gry? spytaa. Skin gow. Chciaa dowiedzie si, co tam widzia, jak zdoa unikn ognia niebieskiego, ale Eliasz zdawa si jaki nieswj. Jest prorokiem. Czyta w moim sercu" pomylaa. Od kiedy Izraelita wkroczy w jej ycie, wszystko si zmienio. Nawet bied atwiej byo znosi, bo ten nieznajomy obudzi uczucie, ktrego wczeniej nie znaa mio. Gdy zachorowa jej syn, walczya z ssiadami, by wolno mu byo pozosta w jej domu. Wiedziaa, e dla niego Pan by najwaniejszy pod socem. Bya wiadoma nieziszczalnoci swego marzenia, bo przecie ten mczyzna mg odej w kadej chwili, by przela krew Jezabel i nigdy nie wrci. Mimo to, kochaa go nadal, bo po raz pierwszy w yciu poznaa, co to wolno. Moga go kocha, choby mia si o tym nigdy nie dowiedzie, nie potrzebowaa jego przyzwolenia, by odczuwa jego nieobecno, by myle o nim przez cay dzie, by czeka na niego z kolacj, by niepokoi si tym, co ludzie knuj przeciwko niemu. To wanie bya wolno czu to, czego pragno jej serce, nie baczc na to, co pomyl inni. Stoczya ju walk z ssiadami i przyjacimi o prawo cudzoziemca do pobytu w jej domu. Przeciwko sobie nie musiaa walczy.

Eliasz wypi jeszcze yk wina, poegna si i poszed do swego pokoju. Kobieta wysza przed dom, popatrzya z radoci na bawicego si syna i postanowia przej si. Bya wolna, bo mio wyzwala. Eliasz dugo wpatrywa si w ciany swego pokoju. W kocu postanowi przywoa swego anioa stra. Moja dusza jest w niebezpieczestwie powiedzia. Anio milcza. Eliasz zawaha si, czy mwi dalej, ale byo ju za pno, nie wzywa si anioa bez powodu. Nie czuj si dobrze w obecnoci tej kobiety. Wrcz przeciwnie odpar anio. I to ci niepokoi. Bo moesz j pokocha. Eliasz zawstydzi si, bo anio zna jego dusz. Mio jest niebezpieczna rzek. Bardzo odpar anio. I c z tego? I zaraz potem znikn. Anio nie rozumia wtpliwoci, ktre nkay dusz Eliasza. Lecz Eliasz wiedzia, co znaczy mio, widzia jak krl Izraela opuszcza Pana z powodu sydoskiej ksiniczki Jezabel, ktra zawadna jego sercem. Zna dzieje krla Salomona, ktry straci tron za spraw cudzoziemki. Krl Dawid posa na mier jednego ze swych najlepszych przyjaci, bo pokocha jego on. Przez Dalil Samson trafi do niewoli i Filistyni wyupili mu oczy. Jake mg nie wiedzie niczego o mioci? Historia pena bya tragicznych przykadw. A gdyby nawet nie zna witych pism, widzia swych przyjaci, i przyjaci swych przyjaci, zagubionych podczas dugich nocy nadziei i cierpienia. Gdyby mia kobiet w Izraelu, ciko by mu byo opuci swe miasto na rozkaz Pana i ju dawno leaby martwy. Prowadz niepotrzebn walk pomyla. Mio i tak w niej zwyciy i bd kocha t kobiet do koca mych dni. Panie, polij mnie do Izraela, ebym nie musia jej mwi, co czuj. Ona mnie nie kocha i odpowie mi, e jej serce pogrzebano obok ciaa jej ma bohatera."

Nastpnego dnia Eliasz znw spotka si z dowdc. Dowiedzia, e wzrosa liczba asyryjskich namiotw. Jaki jest teraz stosunek si? Nie przekazuj informacji wrogowi Jezabel. Wczoraj wieczr namiestnik mianowa mnie swoim doradc odpar Eliasz. Powiadomiono ci o tym i musisz mi odpowiedzie. Dowdca zapragn zabi cudzoziemca. Na jednego naszego onierza przypada dwch Asyryjczykw powiedzia, ocigajc si. Eliasz wiedzia, e nieprzyjacielowi potrzebna bya znacznie wiksza przewaga. Zblia si najlepszy moment dla rozpoczcia pokojowych rokowa. Pokaemy nasz wspaniaomylno i uzyskamy lepsze warunki. Kady wdz wie, e aby zdoby miasto potrzeba piciu atakujcych na jednego obroc. Bdzie ich tylu, jeli zaraz nie uderzymy. Nawet przy dobrze zorganizowanym zaopatrzeniu nie nastarcz z dostawami wody dla tylu ludzi. I wtedy nadejdzie czas, by wysa naszych posw. Kiedy ten czas nadejdzie? Poczekamy, a bdzie ich wicej, warunki w obozie stan si nie do wytrzymania i bd zmuszeni zaatakowa, wiedzc, e przy ukadzie: tylko trzech czy czterech ich onierzy na jednego naszego, mog zosta pobici. Wtedy nasi wysannicy zaproponuj rozejm, przejcie przez miasto bez przeszkd i wod na sprzeda. Taki jest zamys namiestnika. Dowdca nic nie odpowiedzia i pozwoli cudzoziemcowi odej. Nawet mier Eliasza nie odwiodaby namiestnika od jego planu. Dowdca poprzysig sobie, e jeli sytuacja rozwinie si zgodnie z oczekiwaniami namiestnika, zabije go, a potem popeni samobjstwo, by nie patrze na skutki boskiego gniewu. Lecz nigdy nie dopuci do tego, by pienidze zgubiy jego lud. Panie, zabierz mnie z powrotem do ziemi Izraela woa Eliasz co wieczr, przechadzajc si po dolinie. Nie pozwl, by moje serce zostao uwizione w Akbarze". Zgodnie ze zwyczajem prorokw, ktrych pozna bdc dzieckiem, biczowa si, ilekro pomyla o wdowie. Cae jego plecy byy pokaleczone i przez dwa dni majaczy w gorczce. Gdy oprzytomnia, zobaczy pochylon nad sob twarz kobiety, ktra opatrywaa mu rany, smarujc je maci i oliw z oliwek. By zbyt saby, by schodzi na d, dlatego przynosia mu posiki do jego izby. Gdy tylko wydobrza, znw zaczai przechadza si dolin. Panie, zabierz mnie z powrotem do ziemi Izraela mwi. Moje serce ju jest uwizione w Akbarze, ale ciao zdoa jeszcze podj wdrwk". Pewnego dnia zjawi si anio. Nie by to anio Paski, ktrego widzia na szczycie

gry, lecz ten, ktry go strzeg. Zna dobrze jego gos. Bg wysuchuje tych, ktrzy bagaj o ask zapomnienia dla nienawici, lecz guchy jest na gos tych, ktrzy chc uciec przed mioci. Kadego dnia wieczerzali we trjk. I jak Pan obieca, nigdy nie brako mki w dzbanie ani oliwy w baryce. Rzadko rozmawiali podczas posikw. Jednak pewnego wieczoru chopiec zapyta: Kto to jest prorok? Prorok, to czowiek, ktry wci sucha gosw, jakie sysza bdc dzieckiem i wci im wierzy. Tym sposobem wie, co myl anioowie. Wiem, o czym mwisz odpar chopiec. Mam przyjaci, ktrych nikt, prcz mnie nie widzi. Nie zapominaj o nich nigdy, choby doroli mwili ci, e to niemdre. Dziki nim bdziesz zawsze wiedzia, czego pragnie Bg. Poznam przyszo, jak babiloscy wrbici powiedzia chopiec. Prorocy nie