✶

www.pasar.be/stad

PASAR ORGANISEERT

SINT-TRUIDEN‘t STAD IN

24 MEI

BEZOEK OOK: LEUVEN 12 APRILHERENTALS 26 APRIL KORTRIJK 10 MEIOOSTENDE 14 JUNI AALST 28 JUNIVILVOORDE 13 SEPTEMBER ANTWERPEN 27 SEPTEMBEROUDENAARDE 11 OKTOBER GENK 25 OKTOBER

merkwaardige bomenwandeling uitzonderlijk geopend: monumentale tuinenfietstochten en gps-wandeling individueel of in groep

O-AFFICHES-2-5445.indd 3 8/04/15 09:46

✶

www.pasar.be/stad

PASAR ORGANISEERT

SINT-TRUIDEN‘t STAD IN

24 MEI

BEZOEK OOK: LEUVEN 12 APRILHERENTALS 26 APRIL KORTRIJK 10 MEIOOSTENDE 14 JUNI AALST 28 JUNIVILVOORDE 13 SEPTEMBER ANTWERPEN 27 SEPTEMBEROUDENAARDE 11 OKTOBER GENK 25 OKTOBER

merkwaardige bomenwandeling uitzonderlijk geopend: monumentale tuinenfietstochten en gps-wandeling individueel of in groep

O-AFFICHES-2-5445.indd 3 8/04/15 09:46

Dit jaar trekt Pasar ’t Stad In. Tien evenementen laten je kennismaken met tien Vlaamse steden. Wandel- en fietstochten, gegidste bezoeken, picknicks: kies uit het programma wat jou het leukst lijkt en ga mee ’t Stad In. Deze maand bezoeken we op 24 mei Sint-Truiden. Op de volgende bladzijden krijg je al een voorsmaakje, want in alle steden strikken wij sympathieke inwoners die ons meenemen naar hun lievelingsplekjes.

23PASAR mei 2015

2

1

4

4

1

3

3

24 PASAR mei 2015

Geachte bezoeker. U betreedt de tabaksvrije zone. Gelieve alle tabaksproducten buiten te houden alstublieft. Het witte bord aan de buitenkant van de sikhtempel is de start van een

boeiende ontdekkingstocht door Sint-Truiden en de wereld van de plaatselijke sikhgemeenschap. Een reis waarbij simpele dingen zoals een achternaam plots interessante weetjes worden en waarbij je na afloop op een heel andere manier naar Sint-Truiden kijkt.

1 / De GurudwaraEen Gurudwara is een sikhtempel en twee kilometer buiten het centrum van Sint-Truiden staat er zo eentje. Je zou er zo voorbij rijden, want hij ligt in een oud café dat de sikhgemeenschap opkocht en uitbouwde tot hun gebedshuis. Een oude kroeg, met een bord dat tabaksproducten verbiedt, want tabak, alcohol en drugs zijn ten strengste verboden in deze – van buitenaf helemaal niet zo religieus ogende – gebeds-plaats. Zodra je de deur openduwt, ruikt het naar India. Logisch, want de meeste sikhs komen oor-spronkelijk uit Punjab: een noordelijke provincie van India. Het valt direct op hoe open en vriendelijk de sikhs zijn. Zo spreekt de priester van de tempel vlot Punjabi, Hindi, Italiaans en ‘small English’, maar ook met handen-en-voeten-Engels komt het al snel tot een vrolijk gesprek. Even later komt Navdeep Kaur binnen: zij zal ons vandaag mee op pad nemen. ‘Iedereen mag de Gurudwara binnenwandelen. Zolang je maar je schoenen uitdoet, je handen wast en je hoofd bedekt’, vertelt ze. ‘Als je een bezoekje wil brengen aan de tempel, is het wel leuk dat je me op voorhand even waarschuwt, dan kan ik een korte rondleiding geven en zorgen we dat er eten klaarstaat zodat we samen kunnen eten.’ Samen eten is voor de sikhs erg belangrijk en iedereen - ook niet-sikhs - is welkom om mee aan te schuiven. Navdeep: ‘Onze levenswijze gaat uit van gelijkheid en goed doen voor iedereen. We zitten dus allemaal samen op de grond en je krijgt altijd iets te eten.’ Elke zondag steken de koks van de tempel een tandje bij, want dan komt er zo’n driehonderd man naar de viering en zit het hier afgeladen vol. Sikhs aanbidden één god en vereren de Goeroe Grant Sahib: een boek waarin de wijsheden van vijftien verlichte personen en zeven van hun tien goeroes staan opgeschreven. Ze beschouwen dat boek als de elfde en definitieve goeroe en verwijzen er dan ook naar als een persoon. Overdag ligt hij in een zaal van de Gurudwara en ‘s nachts wordt hij naar een bed in een andere kamer gebracht, zodat hij kan slapen. Een keer per jaar komt de Goeroe Grant Sahib buiten en wordt hij in een grote processie naar het marktplein van Sint-Truiden gedragen. ‘Als je eens veel sikhs samen wil zien, dan moet je die dag in november zeker naar de stad komen’, zegt Navdeep. In Sint-Truiden zelf wonen ongeveer duizend sikhs en wereldwijd is het sikhisme de vijfde grootste gods-dienst. Er zijn meer sikhs dan joden.In de eetzaal wordt het eten ondertussen uitgeschept op roestvrijstalen borden. De maaltijd ziet er kruidig

uit. Ze lacht: ‘Zoals ik al zei, ben je hier altijd welkom om te komen eten, maar als we op voorhand weten dat er Belgische bezoekers komen, maken we het minder pikant.’ Een bezoek aan de Gurudwara brengt je in een speciale spreidstand: je waant je even in een andere wereld, maar als je naar buiten kijkt, zie je nog steeds de fruitbomen van Sint-Truiden. - De Gurudwara bezoeken? Contacteer de integratie -

dienst van Sint-Truiden op info.integratiedienst@sint-truiden.be

- sikhs.be

2 / De Grote MarktDe fruitbomen zijn ook wat de meeste sikhs naar Sint-Truiden heeft gebracht. Van nature zijn Punjabi’s, de bevolkingsgroep waartoe de meeste sikhs behoren, sterke mannen en vrouwen met een uitgesproken landbouwcultuur. Waar ze in India sinaasappelen verbouwden, werken ze in België met appels en peren. Zo kunnen ze hun expertise en kennis goed blijven benutten. We wandelen de Grote Markt met zijn mooie gemeentehuis en gezellige cafeetjes op. ‘Mijn eerste herinneringen aan Sint-Truiden spelen zich hier op de Grote Markt af. Mijn moeder kwam hier altijd naar de markt om groenten te kopen’, vertelt Navdeep, die wegtrok uit India toen ze vier was en naar Sint-Truiden kwam op achtjarige leeftijd. Elk jaar vindt hier in juli het Fiesta Tropical plaats: een wereldmuziekfestival waar ook standjes van alle verschillende gemeenschappen van de stad staan. Die dag spelen de gemeenschappen duchtig tegen elkaar op, de lucht is dan gevuld met muziek van Afrikaanse djembes tot Indische dhadds. Tijdens het festival leren de sikhs je onder andere hoe je de Punjabi-dans moet dansen. ‘En ik zorg dan voor tulbanden’, vertelt Navdeep. ‘Ingewijde sikhs knippen hun haar nooit en houden het bij elkaar met een tulband die hun hoofd 24 uur op 24 bedekt. Tijdens het festival kunnen mensen dan ook eens ervaren hoe zo'n tulband op je hoofd voelt.’ Als ze het losmaakt, komt Navdeeps ongeknipte haar tot net voorbij haar heupen. We moeten haar op haar woord geloven. ‘Het is niet dat je het niet mag zien. Als we thuis zouden zijn, is dat te doen, maar hier op het marktplein is het gewoon niet zo praktisch.’ Vanaf de Grote Markt kunnen we onze volgende stop zo zien liggen. Dat is ook leuk aan Sint-Truiden: alles is op wandelafstand.

3 / De abdijtoren ‘Als ik vrienden op bezoek heb, neem ik ze altijd mee naar de abdijtoren’, vertelt Navdeep. ‘Het is even klimmen, maar zowel de klim als het uitzicht boven zijn de moeite.’ De toren en aanpalende muren zijn alles wat overblijft van wat ooit de oudste en machtig-ste abdij van de Nederlanden was. Ook de abdijtoren zelf is niet meer volledig: in 1975 brandde de toren-spits af. In plaats van de spits weer op de toren te zetten, bouwde de stad er een platform vanwaar je een mooi uitzicht hebt over de omgeving. Navdeep

Navdeep Kaur

Studeert handelsingenieur aan de KU Leuven

is vierentwintig en woont al zestien jaar in Sint-Truiden

Heeft haar dat tot op haar heupen valt

is een brug van de Belgen naar de sikhs, eerder dan omgekeerd

>>>

De favoriete adresjes van...

4

3

Sint-truiDen

25PASAR mei 2015

kwam hier vroeger vaak. ‘Op de laatste dag van de les lichamelijke opvoeding maakte de leerkracht er een spel van: wie als eerste via de smalle trap boven geraakte, trakteerde hij op een ijsje. Ik won nooit, want onderweg bleef ik met mijn vriendinnen altijd stilstaan bij het belbord: een bord met knoppen die verschillende klokkengeluiden voortbrengen als je erop duwt.’ Terwijl we de 33 meter hoge toren opklimmen, bedenk ik dat de LO-leerkracht van Navdeep niet zo dom was met zijn opdracht: het ís goed voor de conditie. Naast Navdeep loopt ook Gurnam Singh met ons mee door de stad. Hij is de buur van Navdeep, maar als ze hem aanspreekt, noemt ze hem Uncle. Hij is goedlachs en vriendelijk. Zoals elke sikh, lijkt wel. ‘Gurnams achternaam is Singh en die van mij is Kaur’, vertelt Navdeep terwijl we de draaierig makende trap terug afdalen. ‘Dat is niet toevallig: elke mannelijke sikh heet Singh en elke vrouw heet Kaur. Dat komt voort uit ons principe van gelijkheid. In India kunnen ze aan je achternaam horen in welke kaste je thuishoort. Door allemaal dezelfde achternaam aan te nemen, kunnen we niet meer in kastes worden onderverdeeld.’ Op het veldje achter de abdijtoren bouwde kunstenaar Koen Van Mechelen een ren voor zijn Cosmopolitan Chickens. In 2000 begon hij met het kruisen van kippen van verschil-lende rassen om zo aan te tonen dat interraciale kippen sterker kunnen zijn dan de rassen apart. Navdeep vindt het een mooie boodschap. De kippen zien er ook gezond uit. Een paar meter achter de

kippenren loopt een gang de grond in. Daar kan je een bezoek brengen aan de goedbewaarde crypte van de abdij, waar abten en monniken liggen begraven. ‘Het moeten niet altijd de piramiden van Gizeh zijn’, meent Navdeep. ‘Hier onder de grond lijkt het alsof de spoken zo op je af springen.’ De eerste stenen van de crypte zijn gelegd in de zevende eeuw en de stad heeft moeite gedaan om er een mooie educatieve archeolo-gische site van te maken. Terug boven kuieren we richting Vica. Hoe je weet welke kant je uit moet? Kijk gewoon vanwaar de mensen met hun ijsjes komen.www.toerisme-sint-truiden.be/abdijtoren, www.toerisme-sint-truiden.be/crypte.html, koenvanmechelen.be/cosmopolitan-chicken-project

4 / iJsjes en het stadsparkIJsjeszaak Vica schept al ijs sinds 1944 en is een begrip in Sint-Truiden. De bollen zijn er zo groot dat je twee smaken kan bestellen in één bol. ‘En gemaakt met fruit dat rechtstreeks van fruitboer Vanlangena-ker komt’, weet Navdeep. Enkele jaren geleden opende er een tweede ijsjeszaak in de stad, en nu valt de bevolking uit elkaar in twee kampen met voor- en tegenstanders van elke ijsjeszaak. Maar Navdeep blijft fan van Vica: ‘Na de examens kwam ik hier met mijn vriendinnen altijd een ijsje halen en dan wandel-den we zo over de groene vesten naar het Speelhof en het stadspark.’ Niets houdt ons tegen om die wande-ling vandaag over te doen, dus nadat Gurnam en Navdeep Vica buiten wandelen met een bol die ongeveer zo groot is als hun vuist, stappen we naar het Speelhof. Het Speelhof is een groot groen gebied in de stad en je kan er korte wandelingen maken. Het langste toertje duurt ongeveer dertig minuten. Ideaal als afwisseling tijdens je bezoek aan Sint-Truiden. ‘Kijk daar eens’, zegt Gurnam. Hij wijst naar een

‘Mijn eerste herinneringen aan Sint-Truiden spelen zich hier op de Grote Markt af.’

26

grasveld met in het midden een cricketveldje. Er zijn twee sporten waar sikhs verzot op zijn: cricket en kabaddi, een Indische contactsport die het midden houdt tussen worstelen en tikkertje. Cricket namen ze vanuit India mee naar dit grasveldje in Sint-Truiden en kabaddi beoefenen ze nog altijd tijdens het jaarlijkse kabaddi-toernooi, waarbij de sikhgemeenschap van Sint-Truiden vaak met de prijzen gaat lopen. Vast-beraden stapt Gurnam door het natte gras om met de cricket pitch op de foto te kunnen. Midden in het groene gebied ligt brasserie Het Speelhof, met daarnaast een toffe speeltuin die ook speeltuigen heeft voor kinderen met een handicap. ‘Ik ben vrijwilliger bij De Babbelladder’, vertelt Navdeep. ‘Voor die organisatie geef ik elke zaterdag Nederlands aan allochtone kinderen. De laatste les komen we hier al eens naartoe. Dan kunnen de kinderen zich uitleven terwijl wij op adem komen op het terras van de brasserie.’ Navdeep is een actieve vrijwilliger. Ze gaat ook spreken op avonden met interculturalisering als thema en probeert de sikhgemeenschap bekend te maken in België. Al ziet ze zichzelf vooral als een link van de Belgen naar de sikhs, eerder dan omgekeerd. Vanuit het Speelhof wandel je snel naar het stadspark, waar ook het geboortebos ligt. Elk jaar plant Sint-Truiden hier een boom voor alle kinderen die dat jaar geboren zijn. In een grote cirkel staan bomen van één jaar oud broederlijk tegenover bomen van achttien jaar oud. Wanneer we hier aankomen, zijn de giganti-sche ijsjes jammer genoeg op: een signaal dat het tijd is om afscheid te nemen van Navdeep en Gurnam. Maar wandel je binnenkort zelf door het mooie Sint-Truiden en loop je een sikh tegen het lijf? Zeg dan gerust ‘Goeiedag, meneer Singh’ of ‘Goeiedag, mevrouw Kaur’. Je hebt het altijd juist en ze zullen vriendelijk glimlachen, zoals altijd.handelsgids.be/sint-truiden/vica/, www.speelhof.be

www.pasar.be/stad/sint-truiden

<<

’t StaD in Sint-truiDen / 24 MeiWil jij Sint-Truiden nu ook wel beter leren kennen? Kom de hoofdstad van Haspengouw ontdekken met Pasar! Op zondag 24 mei bezoek je er de mooiste plekjes, individueel of in groep. Voor de gegidste activiteiten en bezoeken schrijf je je het best vooraf in op www.pasar.be/stad/sint-truiden.

erHeen

•auto: gratis parkeren kan aan de voor- en achterkant van het station. •openbaar vervoer: trein of bus. Start van alle activiteiten op het Stationsplein. er is hier ook een Blue Bike-

verhuurpunt.De startlocatie vind je op het Stationsplein ter hoogte van Brasserie Spoor 4.•elke deelnemer ontvangt bij inschrijving een Trudopas ter waarde van € 4. Daarmee bezoek je gratis de abdijtoren,

de Crypte, de Academiezaal, de Keizerszaal, het Festraetsuurwerk en het minderbroedersmuseum.

DOen!

GeGiDSte wanDelinGen

•Monumenten en tuinen (5 km): dit is dé wandeling om kennis te maken met Sint-Truiden. Je ontdekt de belangrijkste monumenten en kan vandaag exclusief binnenwandelen in een aantal bijzondere tuinen. Vertrek: 15 uur. Kan ook individueel met brochure en plannetje – dan vangen Pasar-vrijwilligers je onderweg op in de tuinen.

•Binkenwandeling (5 km): inwoners van Sint-Truiden worden ook wel binken genoemd. Tijdens deze wandeling ontdek je de stad door de ogen van een ‘nieuwe bink’. een blik op samenleven in diversiteit in de Fruitstad. Vertrek: 14 uur. Kan ook individueel met brochure en plannetje.

•Merkwaardigebomenwandeling: Pasar-partner Bos+ toont je de vele bomen in de stad die fantastische verhalen vertellen. Vertrek: 11 of 14 uur.

•Gps-wandeling (12 km): in groep, onder begeleiding van een gps-specialist van Pasar. Heb je geen gps, dan kan je er een lenen via Pasar. Vertrek: 14 uur. Kan ook individueel met gps.

•natuurwandeling (12 km): groepswandeling doorheen de fruitvallei. Vertrek: 10 uur.

Vrije wanDelinGen Met plannetje

•SpeelvogelQueeste (2,7 km): een interactief ontdekkingspad voor de kleinsten. Wandel tussen dieren en fruitbomen, bouw een fort en picknick op een gezellige plek. Tip: Combineer deze wandeling met een beklimming van de abdijtoren, een bezoek aan het Festraetsuurwerk en de speeltuin van het Speelhof, en je hebt een fantastische kindvriendelijke dag in Sint-Truiden.

•Fruitvalleiwandeling (7 of 13 km): vlak bij de stad en toch in het groen. De perfecte wandeling om even de drukte te ontvluchten.

Vrije FietStocht Met plannetje

•Fruit en bier en je wordt 100 (45 km): deze lus voert je langs een fruitig landschap met prachtige vierkants-hoeves. Onderweg passeer je twee lokale brouwerijen. in de brouwerij van Kerkom kan je aansluiten op een gidsbeurt met proeverij om 11, 14 en 15 uur. Daarvoor moet je je wel vooraf inschrijven. Van aan het startpunt tot de brouwerij is het 35 kilometer fietsen, vergeet dus niet de nodige fietstijd in te calculeren. Deze fietstocht is ook te combineren met een bezoek aan de sikhtempel.

SLaPen

•Wil je er een lang pinksterweekend in Haspengouw van maken? Verschillende hotels en B&B’s bieden een Pasar-korting. Alle info via www.pasar.be/stad/sint-truiden.

•Kom je met de camper? Dan kan je aansluiten op het lange weekend dat georganiseerd wordt door Pasar Zwervers Haspengouw. info en inschrijvingen via v.meylemans@scarlet.be, www.pasar.be/zwervershaspengouw

•met je motorhome ben je welkom op de camperplek Ter Biest. Vooraf reserveren via info.toerisme@sint-truiden.be.

Meer inFO

•Start: om 10 uur, einde voorzien rond 17 uur. Vrije start van wandelingen en fietstochten tussen 10 en 16 uur.

•Basisprijs per persoon: € 6, € 4 voor Pasar-leden, -12 jaar: gratis. Deze prijs omvat alle deelnames aan alle activiteiten én de TrudoPas.

!

Sint-truiDen

27