Parazitolojiye giriş ve sınıflama
description
Transcript of Parazitolojiye giriş ve sınıflama
![Page 1: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/1.jpg)
Parazitolojiye giriş ve sınıflama
Dr. Erdal Polat
![Page 2: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/2.jpg)
TIBBİ PARAZİTOLOJİ
![Page 3: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/3.jpg)
PARAZİTOLOJİ
Yunancadan gelen parazit terim orijinal olarak; başka birinin sofrasından yiyen anlamdadır Parazitler, doğada serbest yaşayan organizmalardan daha çoktur
![Page 4: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/4.jpg)
Canlılar alemindeki yeri Monerler: Prokaryotlar
örnek; bakterilerProtistler: Küçük eukaryotlar
örnek; amipler Mantarlar: Eukaryotlar hetertreoflar Bitkiler: Eukaryotik autotrotflar
örnek; ağaçlar, eğrelti otu, kaktüsHayvanlar: Eukaryotlar heterotroflar
örnek; insanlar, böcekler, solucanlar
![Page 5: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/5.jpg)
Hayvanlar alemi
Chordates: İnsanlar ve balıklar Arthropoda: Böcekler, örümcekler, kabuklularAnnelida: Segmentli solucanlar ve sülüklerNematoda: Yuvarlak solucanlarPlatyhelminthes: Yası solucanlarCnidaria: DenizanasıPorifera: Süngerler
![Page 6: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/6.jpg)
Parazitler nasıl sınıflandırılır? Phylum Subphylum Superclass Class Ordo Familya Genus Species
http://www.fiocruz.br/ccs/novidades/set03/dndi_ppf.jpg
ProtozoaSarcomastigophoraSarcodinaRhizopodaAmoebida
Endamoebidae Entamoeba E. histolytica
![Page 7: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/7.jpg)
Parazitoloji’de kullanılan terimler
Parazit; başka bir canlının zararına yaşayabilen canlılar olup, genellikle organizmayı öldürmezler
![Page 8: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/8.jpg)
Parazitoloji’de kullanılan terimler
Paraziti barındıran ve onun yaşaması için gerekli eksiklikleri tamamlayan canlıya konak denir
Canlıların büyümesi ve çoğalması sırasında yapı ve fizyolojik olarak değişikliklere uğrayarak değişik evrelerden geçerler ki bu değişikliklerin hepsine evrim denir
![Page 9: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/9.jpg)
Parazitoloji’de kullanılan terimler Bazı parazitlerin evrimlerini tamamlamak için
sadece bir konak yeterlidir bunlara “Tek konaklı (Monoksen) parazitler” (Ascaris lumbricoides)denir
Bazı parazitlerin evrimlerini tamamlamak için bir biri ardından yeni konaklara ihtiyaçları vardır, bunlara “Heteroksen parazitler” denir. Bu parazitlerin ara ve son konakları vardır
![Page 10: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/10.jpg)
Parazitoloji’de kullanılan terimler
Son konak; Parazitin üreme organlarının gelişmiş (erişkin) şeklinin yaşadığı konaktır
Ara konak; Parazitin olgunlaşmamış (larva) şekillerini barındıran konaktır
![Page 11: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/11.jpg)
Parazitoloji’de kullanılan terimler
Vektör; sokarak, ısırarak veya deri ve besinler üzerine taşıdıkları bulaşıcı virüsleri, bakterileri, mantarları ve parazitleri bir omurgalıdan diğerine bulaştıran genellikle arthropodlar veya başka omurgasızlardır
![Page 12: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/12.jpg)
Tıbbi parazitoloji
Protozoonlar ve parazitlikleri
Helmintler ve parazitlikleri Arthropodlar ve parazitlikleri
![Page 13: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/13.jpg)
Patojen bir parazit, konaktan besinlerini temin ederken aynı zamanda da konağa zarar verir
Parazit infeksiyonları Tropikal ve Subtropikal bölgelerde çok yaygındır
Bu bölgeleri ziyaret eden insanlar parazitlerle infekte olarak ülkelerine dönerler
![Page 14: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/14.jpg)
Temel Tanımlar
Simbiyoz; Ayrı türden olan canlıların birlikte ortak yaşaması ve bu ortaklıktan canlıların zarar görmemesidir
![Page 15: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/15.jpg)
1-Kommensalizm Bir canlının diğerinden barınma, sığınma, taşınma ve besin bulma bakımından yararlanırken ona, zararlı veya yararlı olmamasıdır.
2-Mutualizm, Birlikte yaşayan iki canlı da birbirinden yararlanıyorsa yardımlaşma mutializm olarak adlandırılır.
3-Parazitizm Bir canlı diğer canlıya zarar vererek yaşamasıdır.
![Page 16: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/16.jpg)
Parazitliğin çeşitleri
Zorunlu parazitlik;Yaşamaları ve nesillerini sürdürmeleri için mutlak parazit olan canlılardır
İstemli parazitlik; Serbest olarak yaşayan canlıların mutlak bir ihtiyaç olmadan bazen parazitlik yapmalarıdır
![Page 17: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/17.jpg)
Parazitliğin çeşitleri
Endoparazitler; Konak vücudunun, doku ve doku dışında yaşayan parazitlerdir
Ektoparazitler; Konak vücudunun dış yüzeyinde yaşayan parazitlerdir
![Page 18: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/18.jpg)
Parazitliğin çeşitleri Şaşkın parazitlik; Zorunlu olarak
bulunduğu konaklardan başka bir canlıda bulunmasıdır
Gezgin parazitlik; Vücutta normal olarak yerleştiği yerden başka bir organ veya dokuda bulunmasıdır
Rastgele parazitlik; Serbest yaşayan bir canlının başka bir canlıda o canlının zararına yaşamasıdır
![Page 19: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/19.jpg)
PROTOZOONLAR
Protista evreninde yer alan protozoonlar
Tek hücreli
Çekirdekli
Genellikle mikroskopla görülebilen küçük canlılardır
![Page 20: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/21.jpg)
PROTOZOONLAR Sitoplazma zarı 1. Endoplazma
2. Ektoplazma
![Page 22: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/22.jpg)
1. Endoplazma
Taneli veya vakollü görülür Çekirdeği saran sitoplazma kısmı Beslenme Çoğalma
işlemlerinin oluştuğu kısımdır
![Page 23: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/23.jpg)
2. Ektoplazma
Sitoplazmanın dış tabakasını oluşturur Savunma Çıkartı Hareket Solunum Besin alınması
Gibi işlevleri yapar
![Page 24: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/25.jpg)
PROTOZOONLAR
Çoğunlukla iki şekilde görülürler
Trofozoit
Kist
![Page 26: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/26.jpg)
PROTOZOONLAR Trofozoit; olumsuz koşullar da özelliğini
çabuk kayıp eden, beslenebilen, çoğalan ve hareket edebilen yapılardır
Kist; Sert veya kalın duvarı olan, olumsuz koşullara dirençli, dışarıdan besin almayan ve büyümeyen şekillerdir
![Page 27: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/27.jpg)
Trofozoit
![Page 28: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/28.jpg)
Kist
![Page 29: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/29.jpg)
PROTOZOONLAR
Ookist; Erkek ve dişi hücrelerin birleşmesiyle oluşur ve sert çeperlidir
![Page 30: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/30.jpg)
PROTOZOONLARIN HAREKETİ
Yalancı ayaklar
Kamçılar
Kiprikler
![Page 31: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/31.jpg)
Yalancı ayaklar(Pseudopodium)
Sitoplazmanın uzantısı olup, actinomyosin proteinlerinin etkisiyle geri çekilebilir ve yeniden çıkarılabilir
Belirli bir çıkış yeri yoktur Sitoplazmanın hareketi ile yer ve şekil
değiştirme Amiplerde görüldüğünden amipsi veya
ameboid hareket olarak da bilinir
![Page 32: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/32.jpg)
Yalancı ayaklar(Pseudopodium)
![Page 33: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/33.jpg)
Kamçılar
Blefaroplast
Kinetozom
Kinetoplast
![Page 34: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/34.jpg)
PROTOZOONLAR
Sularda Islak topraklarda özgür yaşayan Canlılarda Sığıntı Yardımlaşıcı Parazit Yaşarlar
![Page 35: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/35.jpg)
PROTOZOONLAR
İnsanlarda Vücut boşluklarında Kanda İç organlarda infeksiyon oluştururlar
![Page 36: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/36.jpg)
PROTOZOONLAR I. Ciliophora
II. Sarcomastigophora
III. Apicomplexa (sporozoa)
IV. Microspora
![Page 37: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/37.jpg)
PROTOZOONLAR
![Page 38: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/38.jpg)
I. Ciliophora
Kirpikleri ile hareket ederler Bir birine benzemeyen küçük ve
büyük olmak üzere iki çeşit çekirdeği var
Konjugasyonla eşeyli olarak çoğalırlar
![Page 39: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/39.jpg)
I. Ciliophora
![Page 40: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/40.jpg)
II. Sarcomastigophora
Yalancı ayaklar
Kamçılılar
Yalancı ayaklar ve kamçılılar İle hareket ederler
![Page 41: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/41.jpg)
II. Sarcomastigophora
Sarcodina altşubesi;
Yalancı ayakları ile hareket edenler
Entamoeba cinsi
Naegleria
![Page 42: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/42.jpg)
Yalancı ayaklar(Pseudopodium)
![Page 43: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/43.jpg)
II. Sarcomastigophora
Mastigophora altşubesi;,
Kamçıları ile hareket edenler
![Page 44: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/44.jpg)
II. Sarcomastigophora
![Page 45: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/45.jpg)
II. Sarcomastigophora
Kan ve dokularda yaşayanlar Leishmania Trypanosoma
Barsaklarda yaşayanlar Giardia Trichomonas
![Page 46: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/46.jpg)
III. Apicomplexa (sporozoa)
Hareket eden protozoonlarda tepe kompleksi (elektron geçirmeyen bazı organcıklardan oluşur) var
Toxoplasma Sarcocystis Plasmodium
![Page 47: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/47.jpg)
III. Apicomplexa (sporozoa)
![Page 48: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/48.jpg)
IV. Microspora
Zorunlu hücre içi parazitlerdir
Sporoplazmasını konak hücreye enjekte eder
![Page 49: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/49.jpg)
IV. Microspora
![Page 50: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/50.jpg)
İnsan Paraziti Arthropodlar Sınıf: Insecta (böcekler) Erişkinleri 3 çift bacaklı Bir çift anten Trakealarla solarlar
Sınıf: Arachnida (araknidler) Erişkinleri 4 çift bacaklı Antensiz Trakealarla solarlar Şeliserli
![Page 51: Parazitolojiye giriş ve sınıflama](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061403/56813bf3550346895da52ccd/html5/thumbnails/51.jpg)