PARÇACIK HIZLADIRICILARI -...
Transcript of PARÇACIK HIZLADIRICILARI -...
![Page 1: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/1.jpg)
PARÇACIK HIZLADIRICILARI
Erkan UĞURELTürk Öğretmen Çalıştayı 8
1
![Page 2: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/2.jpg)
İÇERİK
1. Parçacık Hızlandırıcısı Ne Demektir?
2. Parçacıkları Niçin Hızlandırırız?
3. Hızlandırıcı Çeşitleri
3.1 Elektrostatik Hızlandırıcılar Cockroft Walton Jeneratörü
Van de Graaff Jeneratörü
3.2 Alternatif Akım Hızlandırıcılar
Rolf Wideroe’ nın Doğrusal Hızlandırıcısı
3.3 Radyo Frekans (RF) Hızlandırıcılar
3.3.1 Alvarez Sürüklenme Tüplü Doğrusal Hızlandırıcı
3.3.2 Dairesel Hızlandırıcılar
Döndürgeç (Cyclotron) Eşzamanlayıcı (Synchrotron)
4. Hızlandırıcı Teknolojileri
5. Hızlandırıcıların Uygulama Alanları
6. Kaynakça2
![Page 3: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/3.jpg)
1.Parçacık Hızlandırıcı Ne Demektir?
• Elektrik alan yardımıyla proton, elektron ve pozitron gibi yüklü parçacıkları ışık hızına yakın hızlara çıkarabilen yapılardır.
• Günümüzde hızlandırıcılar yardımıyla parçacıkların enerjisi GeV ve TeV mertebesine çıkarılabilmektedir.
3(1eV= 1.6.10-19 J, 1 GeV=109 eV, 1 TeV= 1012 eV)
![Page 4: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/4.jpg)
2.Parçacıkları Niçin Hızlandırırız?• Varlıkların
büyüklükleri algılama şeklimizi etkiler. Gezegenleri gözlemlemek için teleskop, hücrenin yapısını incelemek için mikroskop kullanırız.
• Peki ya en
küçükler için? 4
![Page 5: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/5.jpg)
• 10 -18 metre boyutundaki kuarkve elektron gibi temel parçacıkları incelemek için ise hızlandırıcılar kullanırız.
• Parçacıkları hızlandırarak çarpıştırır ve oluşan yeni parçacıkları inceleriz.
5
![Page 6: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/6.jpg)
3. Hızlandırıcı Çeşitleri
3.1 Elektrostatik Hızlandırıcılar• Yüklü parçacıklar belirli bir
potansiyel fark altında E = q.ΔV kadar kinetik enerji kazandırılır.
! Yüksek enerji için yüksek
gerilimlere ihtiyacımız var. Yüksek gerilim levhalar arasında elektrik boşalmasına neden olacağından bizi sınırlar.
6
![Page 7: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/7.jpg)
7
• Üretecin gerilimi bir dizi elektrot arasında paylaştırılarak bu sorun aşılmaya çalışılmıştır.
• Yaygın olarak kullanılan elektrostatik hızlandırıcılar Cockroft -Walton ve Van de Graaff hızlandırıcısıdır.
• 1932 yılında Cockroft ve Walton Li atom çekirdeğini parçalanarak ilk yapay çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir.
(Lityum çekirdeği + proton = 2 Helyum
çekirdeği + enerji)
![Page 8: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/8.jpg)
Cockroft-Walton Jeneratörü
• Bir AC üretecinden elde edilen düşük gerilim, diyot ve kondansatörler yardımıyla DC gerilimine dönüştürülerek çoğaltılır.
• Ardışık iki elektrot arasındaki potansiyel fark U0 kadardır. Elektrot sayısı artırılarak toplam potansiyel fark artırılır.
8
![Page 9: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/9.jpg)
Cockroft-Walton hızlandırıcı şeması
9
![Page 10: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/10.jpg)
Cockroft-Walton Jeneratörü
10
![Page 11: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/11.jpg)
• Elektrik motorunun hareket ettirdiği bir kayış ve bu kayışın temas ettiği iletken küreden oluşur. Doğru akım kaynağı kayışı yükler ve kayıştaki yükler iletken küreye aktarılır. Küre yüzeyinde biriken yükle doğru orantılı olarak kürenin potansiyeli artar.
Van de Graaff Jeneratörü
• Yüksek gerilim Cockroft-Walton Jeneratörü’nde olduğu gibi bir dizi elektrota paylaştırılır.
11
![Page 12: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/12.jpg)
12
![Page 13: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/13.jpg)
Rolf Wideroe’ nın Doğrusal Hızlandırıcısı
Wideroe hızlandırıcı şeması
• Alternatif akımla çalışan doğrusal hızlandırıcılarda salınımlı alanlar ve metal sürüklenme tüpleri kullanılır.
13
3.2 Alternatif Akım Kullanılan Hızlandırıcılar• Elektrostatik hızlandırıcıların yüksek potansiyel sınırlamasını ortadan
kaldırmak için alternatif akım kullanma fikri ortaya atılmıştır.
![Page 14: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/14.jpg)
Hızlandırıcı elektrik alanYavaşlatıcı elektrik alan
14
![Page 15: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/15.jpg)
15
• Hızlanma, tüpler arasında oluşan elektrik alan yardımıyla gerçekleştirilir. Tüpler içinde hızlanma olmaz.
![Page 16: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/16.jpg)
16
! Hız arttıkça tüpler arasındaki
mesafe ve tüp uzunlukları artacaktır.
![Page 17: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/17.jpg)
17
!Tüplerin boyunu kısaltmak için yüksek
frekans kullanılması gerekir; ancak bu durum yapının anten görevi görerek elektromanyetik ışıma yapmasına neden olur.
![Page 18: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/18.jpg)
• Yüksek frekansların kullanımı için Amerikalı fizikçi Luis Alvaressürüklenme tüplerini geliştirmiştir. (DTL:DriftTube Linac)
• Hızlanma, kovuk içerisine gönderilen elektromagnetik dalganın oluşturduğu elektrik alanla gerçekleşir.
18
3.3 Radyo Frekansı (RF) Hızlandırıcılar
![Page 19: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/19.jpg)
3.3.1 Alvarez Sürüklenme Tüplü Dogrusal Hızlandırıcı
• İletken bir yapı içerisine yerleştirilmiş sürüklenme tüpleri ve RF üretecinden oluşmaktadır.
19
• RF üretecinden iletken yapı içerisine emd gönderilir. Oluşan EA salınım yaparak T/2 sürede yön değiştirir. Parçacıklar T/2 sürede hızlanırken T/2 sürede yavaşlar.
• Parçacıklar sürüklenme tüpleri içine girerek zıt elektrik alandan korunmuş olurlar ve yavaşlamazlar.
![Page 20: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/20.jpg)
20
• RF kovuklarıFrekans, parçacık çeşidi ve hıza bağlı olarak farklı şekillerdeki metalik yapılardır.
![Page 21: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/21.jpg)
RF kovukları
21
![Page 22: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/22.jpg)
ABD California’da bulunan Stanford Doğrusal Hızlandırıcı (SLAC)
22
![Page 23: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/23.jpg)
3.3.2 Dairesel Hızlandırıcılar
Döndürgeç (Cyclotron)
Ernest Lawrance ve öğrencisi Stanley
Livingstone tarafından yapılan 11.5 cm
yarıçaplı ilk döndürgeç (1931)
• Parçacıkların elektrik alan yardımıyla hızlandırıldığı ve manyetik alan etkisiyle çembersel yörünge izlediği yapılardır.
23
![Page 24: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/24.jpg)
• Parçacıklar hızlandıkça manyetik alan etkisiyle spiral bir yörünge çizerler.
• RF üreteci D şeklindeki elektrotlara bağlanarak elektrik alan oluşturur. Hızlanma plakalar arasında olur.
24
![Page 25: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/25.jpg)
Eşzamanlayıcı (Synchrotron)
• Hızlandırma, kapalı çembersel metal boru içinde radyo-frekans kovuklar yardımıyla yapılır.
25
![Page 26: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/26.jpg)
• Parçacık demeti aynı yüklü olduğu için birbirlerini iterler, bunları bir arada tutmaya yarayan odaklayıcı (dört kutuplu) magnetler kullanılır.
Odaklayıcı Magnetler
26
![Page 27: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/27.jpg)
Bükücü Magnetler
• Parçacıkları yörüngede tutmak için bükücü (çift kutuplu) magnetlerkullanılır. Hız arttıkça parçacıkları yörüngede tutan manyetik alan şiddeti de artar.
27
![Page 28: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/28.jpg)
• Günümüzdeki en büyük eşzamanlayıcıCERN’ de kullanılan yaklaşık 27 km uzunluğundaki LHC ( Büyük HadronÇarpıştırıcıdır)’dir.
28
• Parçacıklar çok yüksek hızlara ulaştırılabilmekte ve demetler defalarca birbiri içinden geçirilerek çarpışma sayısı artırılabilmektedir.
![Page 29: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/29.jpg)
• Parçacık hızlandırıcılarda enerji verimliliği için birçok hızlandırıcı birlikte kullanılır.
CERN hızlandırıcı yapıları
29
![Page 30: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/30.jpg)
30
• ABD Fermilab’ da bulunan 6.28 km uzunluğundaki TEVATRON
![Page 31: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/31.jpg)
! Yüksek hızlar, daha güçlü
manyetik alanları gerektirir.
! Yüklü parçacıklar
ivmelendiklerinde enerjilerinin bir kısmını elektromanyetik dalga olarak yayarlar. (eşzamanlı ışınım). 31
![Page 32: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/32.jpg)
Algıç teknolojileri
4. Hızlandırıcı Teknolojileri Hızlandırıcıların gelişimlerine paralel gelişen teknolojiler
32
![Page 33: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/33.jpg)
5. Hızlandırıcıların Bazı Uygulama Alanları
Parçacık FiziğiAtom altı düzeyde maddenin yapısını ve etkileşimlerini inceleyerek evrenin yapısı ve oluşumunu açıklamaya çalışır.
33
![Page 34: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/34.jpg)
34
Radyoterapi Radyoterapide kullanılan Co60, kanserli hücreleri yok etmekle beraber sağlıklı dokuya da zarar vermektedir. Parçacık hızlandırıcılar (Linac) kullanılmasıyla tümöre verilecek doz miktarı iyi ayarlanabilmekte ve sağlıklı dokuların daha fazla zarar görmesi önlenebilmektedir.
![Page 35: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/35.jpg)
Nükleer TıpDöndürgeç tipi hızlandırıcılarla kanser, nörolojik hastalıklar, beyin fizyolojisi gibi pek çok hastalığın tanılanması için gerekli olan radyoizotopların üretilmesini amaçlamaktadır.
35
![Page 36: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/36.jpg)
Gıdanın ışınlanmış olduğunu gösteren
sembol (Radura)
Gıda Mühendisliği
Besinler ışınlanarak içlerindeki bakteri ve mantar gibi zararlılar yok edilerek sağlıklı hale getirilip raf ömürleri uzatılabilmektedir.
36
![Page 37: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/37.jpg)
GüvenlikSerbest elektron
lazerleriyle konteynerlerin, tankerlerin ve araçların kontrolleri hızlı bir şekilde yapılarak patlayıcı gibi tehlikeli madde taşıyıp taşımadıkları tespit edilebilmektedir.
37
![Page 38: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/38.jpg)
ArkeolojiArkeolojik objelerin yaşlarınının tayininde kullanılır. Bu yöntemler Galileo’nun el yazıları kronolojik olarak sıralanabilmiştir. Fransadaki dünyaca ünlü Louvre müzesinde bulunan proton hızlandırıcı yardımıyla antika eserlerdeki elementler belirlenebilmektedir.
38
![Page 39: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/39.jpg)
Biyoteknoloji ve Genetik
39
Proteinlein ve enzimlerin yapısını ve işleyişini, DNA’nın yapısını (örnek: insan genom projesi) açıklamada kullanılır.
![Page 40: PARÇACIK HIZLADIRICILARI - bilimyolculari.combilimyolculari.com/wp-content/uploads/2018/03/ERKAN-UĞUREL...çekirdek bölünmesini gerçekleştirmişlerdir. (Lityum çekirdeği +](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020217/5e0aafcd92af7229d11a3c3f/html5/thumbnails/40.jpg)
6. Kaynakça Hızlandırıcı Fiziği Ders Notları, Veli YILDIZ.
Meraklısına Parçacık ve Hızlandırıcı Fiziği, AKGÜN, B., ÜNEL, G., ERHAN, S., SEKMEN, S., KÖSE, U., V. YILDIZ, V.
https://www.tobb.org.tr/CERNSanayiIrtibatOfisi/Dokumanlar/sunumlar/PDF/07%20-
%20T%C3%BCrk%20H%C4%B1zland%C4%B1r%C4%B1c%C4%B1%20Merkezi%[email protected]
http://www.trthaber.com/haber/dunya/iranda-hiv-virusu-artis-gosteriyor-246825.html
http://www.medikalteknik.com.tr/hastanelere-radyoterapi-destegi/
http://www.meyvedergisi.com/gizemli-molekul-dna/
https://www.fizikist.com/parcacik-hizlandiricilari-uzerine/
http://institute.tarla.org.tr/tac/YAZOKULU/yazokulu1/dersnotlari/oyavas2.pdf
https://www.flickr.com/photos/slaclab/31619935252
http://institute.tarla.org.tr/thm/katalog/katalog.html
https://project.lsst.org/safety/SLAC
https://www.muhendisbeyinler.net/parcacik-hizlandirici-nedir/
https://bilimfili.com/parcacik-hizlandiricilar-hakkinda-10-gercek/
http://fizikakademisi.com/2016/07/26/parcacik-hizlandiricilari-rehberi/
http://institute.tarla.org.tr/tac/YAZOKULU/yazokulu5/dersnotlari/Omer_Yavas1.pdf
https://www.google.com.tr/search?biw=1366&bih=672&tbm=isch&sa=1&ei=kE2aWoHtE4iSsAf_94QI&q=vakum+pomplar%C4
%B1&oq=vakum+pomplar%C4%B1&gs_l=psy-ab.3..0i13k1l2.17324.21170.0.21854.9.8.0.1.1.0.174.942.0j6.6.0....0...1c.1.64.psy-
ab..2.7.947...0j0i67k1.0.iIzx1hE50GM#imgrc=U2shttTLU5f0gM:
40