papier spreekt63

p. 4

p. 6

p. 10

p. 12

p. 14

p. 15

p. 16

p. 18

Papierbericht: kort nieuws

Thema: papierveredeling

In beeld: KuiperDonse

Papiermonster: Arctic Volume

Milieunieuws

Papiervraag: AKZO Nobel

Papierfeit: verantwoord kiezen

Papierman: Fons van Broekhoven

Inhoud

papiergespot

De installatie van Anouk Kruithof, getiteld ‘Enclosed content chatting away

in the colour invisibility’, was van juni tot september te zien op de Holland

Papier Biënnale in CODA Apeldoorn. De bijbehorende video-loop is te

bekijken en te beluisteren op YouTube of via www.anoukkruithof.nl

‒ 3 ‒

Dit jaar was de boekenmuur van

Anouk Kruithof een van de meest inruim vier meter lang, twee meter hoog en opgebouwd met ongeveer 4000

boeken, stond vrij in de ruimte. Op

het oogspringende kunstwerken op de

Holland Papier Biënnale. De muur,

onverwachte momenten klonk een daverend geluid. Wie achter de muur keek, zag een video van ineenstortende boeken. Anouk Kruithof: “Ik houd van de dynamiek veroorzaakt door verrassing en verwarring. Hoewel de boekenmuur aangenaam is om naar te

confronterend. Sommige bezoekers lachen erom, anderen vragen zich af

ik ze gevonden op rommelmarkten en in tweedehandsboekwinkels.”

wat dit nu weer is. De meeste boeken van de muur komen uit de voormalige

Vrije val

DDR. Het was daar gebruikelijk om de bladzijden van boeken aan de bovenkant te verven. Oorspronkelijk om het stof tegen te houden, later is

het ook een trend onder uitgeverijen geweest om de randen van het papier te kleuren. In een jaar tijd heb

stabiel deze eigenlijk is. Het geluid van het ineenstorten van de boeken werkt

kijken, roept de installatie tegelijker-tijd de verontrustende vraag op hoe

CoverbeeldSarah Illenberger

papier spreekt63

Deze illustratie van Sarah Illenberger werd terecht geselecteerd voor Papercraft, een boek over papierkunst (Gestalten, 2009). Het zijn ingrediënten voor chili con carne, uitgewerkt in papier. Sarah werkt graag met papier vanwege de veelzijdigheid ervan. “Van papier kun je echt álles maken. Een object in papier staat vaak in een grappig contrast met het oorspronkelijke object. Ook kun je met papier snel en nauwkeurig werken. Kwestie van knippen en plakken en daar staat het, je eindproduct.” www.sarahillenberger.com

papierkunst

papier spreekt63

‒ 4 ‒ ‒ 5 ‒

papierbericht

geVOelsKwesTIestephan Achterberg, grafisch ontwerper bij Van Lennep: “Artis is niet alleen een dierentuin, maar ook een plek waar kennis wordt gebundeld. Wetenschappers verbonden aan Artis denken actief mee over internationale fokprogramma’s om

bedreigde diersoorten in stand te houden. In het nieuwe ontwerp van hun blad hebben we hierop ingespeeld door in formaat terug te gaan naar de grootte van National Geographic. Het magazine van Artis heeft nu meer pagina’s en foto-grafie. De bedoeling is dat lezers als het ware kunnen verdwalen in het plaatje. De papierkeuze was echt een gevoelskwestie en had vooral te maken met wat we vonden passen bij het ‘heritage-gevoel’ dat we zochten voor de nieuwe huisstijl van Artis. Munken Polar White past hierbij qua kleur en hoe het aanvoelt. En omdat Artis veel waarde hecht aan verantwoord ondernemen, was het belangrijk dat het tijdschrift wordt gedrukt op offset met FSC-keurmerk.”

goed verpaktAntalis heeft het assortiment uitgebreid met verpakkingsproducten. Het assortiment loopt van standaard verpakkingspapieren, dozen, noppenfolie, tape, rek- en krimpfolie tot aan poets- en hygiëneproducten. Alle verpak-kingsartikelen staan overzichtelijk bij elkaar in een nieuwe catalogus die wij u graag toezenden. Aanvragen kan via info@antalis.nl of 036 5394 444.Antalis verkoopt niet alleen verpakkingsproducten van bekende leveranciers, maar heeft ook een eigen huismerk verpakkingsmaterialen: Masterline. Dit merk biedt een goede kwaliteit voor professioneel gebruik tegen een scherpe prijs. een groot pluspunt van deze lijn verpakkingsproducten is – naast het brede assortiment – het bestelgemak. U bestelt de verpakkingsmaterialen tegelijk met uw papier en heeft allebei de volgende dag in huis.

Het magazine van Artis

Image is everythingMaar Image is ook een compleet nieuw assortiment kwaliteitspapier voor alle kantoor- toepassingen. Het aanbod omvat drie kwaliteiten. Image Volume is bij uitstek geschikt voor het kopiëren in zwart-wit en het afdrukken in grote oplage. Voor de dagelijkse kopieën en afdrukken op kantoor kunt u goed uit de voeten met Image Business. Dit papier is te gebruiken voor diverse typen printers – laser of inktjet – en kopieermachines. een maximale kwaliteit van afdrukken en kopieën, vooral in kleur, behaalt u met Image Impact. Ook voor uw zakelijke correspondentie is dit hagelwitte papier van hoge kwaliteit de aange-wezen oplossing. Omdat Antalis belang hecht aan verantwoord ondernemen, biedt Image uiteraard ook milieu-voordelen. Zo zitten zowel het FsC- als PeFC-keurmerk in het aanbod en zijn de meeste referenties voorzien van het europees ecolabel. Bovendien geeft het IsO 14001 label aan dat er continu inspanningen worden geleverd om de productie nog minder milieubelastend te maken.

Intuïtief webshoppenDe webshop van Antalis is geheel vernieuwd en biedt nu het hele magazijnassortiment online. Ook is het mogelijk om monsters aan te vragen. Klanten met eigen, klantge-bonden artikelen vinden deze eveneens in de webshop terug. “Een groot voordeel van onze vernieuwde webwinkel is dat er meer zoekmogelijkheden zijn”, zegt Thérèse smeets van Antalis. “Voorheen was het nodig om specifieke zoek-criteria in te geven. Nu kunnen klanten intuïtiever zoeken, bijvoorbeeld op ruw of glad papier. Daarbij geven we veel meer achtergrondinformatie over onze producten. Klanten die nog geen account hebben, kunnen dit eenvoudig aanmaken op www.antalis.nl, waar ook de webshop te vinden is.”

50 vragen over duurzaamheidKunnen er geen drankpakjes komen zonder plastic? wanneer is de benzine op? Over hoeveel jaar smelt de Noordpool? In het boekje ‘Hoeveel papier gaat er in een boom?’ beantwoordt Bas van lier vijftig vragen van kinderen over duurzaamheid. Van lier bespreekt de vragen in maximaal twee pagina’s en geeft daarbij inzicht in de hedendaagse milieuproblematiek. Altijd met de positieve inslag dat alles niet zal leiden tot rampspoed, maar juist tot het vinden van oplossingen.

papierspreekt

PapierwinkelAan de wielakkerstaat in Arnhem opende half september Bl-ij haar deuren. In de winkel worden alleen (cadeau)artikelen van papier verkocht, uit binnen- en vooral buitenlandse collecties. een paradijs voor de papierliefhebber! www.bl-ij.nl

‒ 6 ‒ ‒ 7 ‒

papierveredeling

Papier Plus is het thema van alweer de veertiende editie van het evenement GrafischPapierHier op 20 november. want met drukbewerkingen kan papier net dat beetje extra krijgen.

OPVAlleND,CATCHy eN ATTrA CTIeFPapier met iets extra’s

papierspreekt

Met het gebruik van papierveredeling in zijn huisstijl kan een bedrijf zich onderscheiden van concurrenten. en een kunstboek krijgt een meer luxe uitstraling met een glimmende gouden folie en een reliëf op de cover. Maar het begrip omvat meer. Paul van Oosten, inkoper grafimedia bij Kobalt: “We hebben veel te maken met papierveredeling. Soms om praktische redenen, zoals bij beveiligd drukwerk of kraskaarten. Maar leuker wordt het als het gaat om verfraaiing. Dit maakt niet alleen het drukwerk mooier en extra bijzonder, maar biedt ons ook de mogelijkheid onze vakkennis en passie voor drukwerk te laten zien. Hiervoor zijn oneindig veel mogelijkheden.” Hoewel veel ambachten de afgelopen jaren het loodje legden, is het veredelen van papier nog springlevend. Pregen, foliedrukken, stansen en zeefdrukken zijn eeuwenoude drukbewerkingen die papier extra cachet kunnen geven. Papier spreekt zet de verschillende methoden op een rij.

glitter & glamour Foliedrukken is de opvolger van persvergulden, iets dat de monniken in de middeleeuwen al deden om hun bijbel er mooier uit te laten zien. Het hologram op ons papier-geld is een voorbeeld van een foliedruk, maar de techniek wordt voornamelijk toegepast bij bijzondere kunstboeken of op de verpakking van luxe producten zoals champagne, cognac en parfum. glimmende producten trekken evenals bij eksters ook bij mensen de aandacht. een foliedruk valt in de winkel simpelweg meer op. Met behulp van een verwarmde stempel kan een folie in alle gewenste kleuren en vormen worden aangebracht op papier of karton. waar

Nieuwe ontwikkelingen een redelijk nieuwe papierveredelings-methode is de digitale uv-spotlak. Het spotlakken, waarbij delen van een afbeelding glanzend kunnen worden gemaakt, is relatief duur. en er zijn in Nederland slechts enkele bedrijven die deze bijzondere techniek in huis hebben. De digitale methode heeft als voordeel dat er in kleine oplages kan worden gewerkt én met variabele data. een andere noviteit is een kunststofpasta van HgCT. een naar eigen zeggen revolutionair middel voor drukkers die zelf contra’s willen maken. De Contrapreegpasta neemt elke vorm aan en wordt uitgehard met behulp van uv-licht. Drukkers kunnen zo in eigen huis in korte tijd een contra maken voor hun preeg- of foliedruk.

‒ 8 ‒ ‒ 9 ‒

papierveredeling

een paar jaar geleden veel holografische folies werden gebruikt en folies met een patroon, zijn nu gouden en zilveren folies populair. Ook in het tijdschriftenschap is dat goed te zien, vooral in december en bij jubileumedities.

(Hoogte)verschil moet er zijn De machines waarmee een foliedruk wordt aangebracht, kunnen ook pregen. Bedrijven met een meer chique uitstraling zoals notariskantoren en financiële instellingen maken in hun huisstijl relatief vaak gebruik van een preeg of reliëf. Het aanbrengen van een positief of negatief reliëf in het papier wordt gedaan met een speciaal vervaardigde metalen patrijs en matrijs. Die stempel wordt in het papier gedrukt waardoor er een verhoging of verdieping ontstaat. stevig papier met een lange vezel is het meest geschikt voor een preegdruk. een foliepreegdruk is ook mogelijk, maar is relatief kwetsbaar. Door het hoogteverschil kunnen er bij veelvuldig gebruik van het papier makkelijker scheur-tjes in de folie ontstaan.

Inkt met karakter Ook de zeefdruk is een eeuwenoude drukbewerking. Het grote voordeel ervan is dat er doorgaans met opake inkt gewerkt wordt. Daardoor is het mogelijk om op een donkere achtergrond heel krachtige kleuren neer te zetten. De inkt wordt aangebracht met behulp van een sjabloon. Deze techniek is extra speciaal doordat er met zo veel verschillende soorten inkt gewerkt kan worden.

– Met papierveredeling kunnen we onze vakkennis en passie voor drukwerk laten zien – Paul van Oosten, inkoper grafimedia bij Kobalt

papierspreekt

Paul van Oosten: “Zo bestaat er bijvoorbeeld inkt die van kleur verandert of transparant wordt bij een bepaalde temperatuur. Een kaart met dit soort inkt kan dienen als controlemiddel om de minimale temperatuur van water te meten. Bijvoorbeeld voor installateurs van cv-installaties. Of je kunt het gebruiken om een actiecode pas zichtbaar te laten worden bij koelkasttemperatuur.” Met geurinkt, uv-inkt en gravelinkt – die dikker wordt na het aanbrengen – kun je bijzondere effecten creëren. Zo viel de vorige uitgave van Papier spreekt bij de jury van de grand Prix Bedrijfs-bladen extra op door het bijzondere contrast tussen het fluweelzachte papier en de opdruk met ruwe gravelinkt.

Drukken zonder inkt Het stansen is vooral een erg praktische techniek. Het wordt gebruikt voor papier dat een speciale vorm of uitsnede moet krijgen. Het bekendste voorbeeld zijn de tabbladen. De opvolger van het ouderwetse stansen met mesjes, waarmee alleen grove vormen uitgesneden

kunnen worden, is het laserstansen. Daarmee kunnen heel gedetailleerde figuren uit papier gesneden worden. De fijne en precieze laserstanstechniek maakt in feite het onmogelijke mogelijk: ‘drukken’ zonder inkt.

geheimschrift Papiergroothandel Antalis heeft zelf ook een bijzondere papierveredelingsmethode ontwikkeld: de PaperMark. “Dat is eigenlijk een imitatiewatermerk, wat als groot voordeel boven het echte watermerk heeft dat je het in vrij kleine oplages kunt maken”, aldus linda van elk, Marke-ting support, Antalis. “We hebben een methode ontwikkeld om de opaciteit van het papier te veranderen. Hoe we dat precies doen, blijft ons geheim.” Hoewel de digitalisering van de afgelopen jaren ook in de grafische industrie een enorme vlucht heeft genomen, wordt er nog volop papier veredeld. Alleen de oplages zijn wat afgenomen. Van elk: “Maar die ambachtelijke methodes blijven natuurlijk een charmante manier om papier mooier te maken.”

Papierfeest In Pakhuis de Zwijger in Amsterdam organiseert Antalis op zaterdag 20 november het jaarlijkse feest voor papierliefhebbers. Het evenement GrafischPapierHier heeft een zeer gevarieerd programma en een aantal gastsprekers waaronder grafisch en audiovisueel ontwerper rogier wieland. Hij maakte onder meer een videoclip voor de band Trenchcoat, waarvoor hij meer dan tienduizend papieren figuren op karton plakte. Ook in andere animaties werkt Wieland het liefst met papier en karton. Zo zei hij eens in een interview: “Het heeft iets magisch: animaties van dit materiaal die bewegen en van vorm veranderen.” Daarnaast zal het befaamde Franse ontwerpersduo Antoine+Manuel een presentatie geven. Hun grafische ontwerpen worden niet alleen op papier gedrukt, maar ook op mokken of T-shirts. Het tweetal ontwierp onder meer de bekende poster met de plattegrond van de Parijse metro. gedurende de dag kunnen vormgevers, drukkers, uitgeverijen, binderijen, fotografen en illustratoren er prachtige drukvoorbeelden en inspirerende papiersoorten bewonderen. Tevens bestaat het programma uit de bekendmaking van De Bestverzorgde Jaarverslagen, de expositie van Best Verzorgde Boeken 2009 en de uitreiking van de Studentenprijs 2010. www.grafischpapierhier.nl

‒ 10 ‒ ‒ 11 ‒

inbeeld

Het bladgoud handmatig en met hete stempels opbrengen, hoeft niet meer. Maar op de moderne machines van KuiperDonse in Utrecht gaat het er nog heel ambachtelijk aan toe. eigenlijk wordt het goudfolie op dezelfde manier aangebracht als boek-binders dat vroeger deden. Maar dan met behulp van moderne hoogdrukpersen met foliestempels. en was het vroeger alleen

goud wat er blonk, tegenwoordig kun je kiezen uit een groot aantal metallic kleuren. Bovendien is er meer mogelijk. Joep de Boer van KuiperDonse (links op de foto): “Op onze foliepersen kunnen we ook pregen met warmte; dit is in feite hetzelfde als foliedrukken zónder folie, het beeld wordt omhoog gedrukt. Door de warmte vormt de preeg zich bijzonder fraai.”

papierspreekt

Op deze foliepers is het messing foliestempel met stelschroeven aan de warmteplaat (de honingraat) bevestigd. Dit stempel wordt verhit naar zo’n 120 graden Celsius. Vervolgens loopt de foliebaan tussen het stempel en het vlak met het te bedrukken papier (de degel). De degel gaat naar voren en drukt het papier tegen de verwarmde stempel met de goudfolie. waar de folie het verhoogde beeld van het stempel raakt, laat het los en hecht zich aan het papier of karton.

gOUDFOlIe

‒ 12 ‒ ‒ 13 ‒

papiermonster

Arctic Volume is grof van structuur en scherp op de punt; twee kwaliteiten die elkaar vaak uitsluiten. In dit dubbelgestreken papier gaan ze perfect samen. Een grafisch ontwerper en een adviseur van drukkerij lecturis over deze bijzondere combinatie.

‘De opdikking geeft het idee van een hoger gram- gewicht’ “In het boek Dutch Type van Jan Middendorp maakte ik voor het eerst kennis met Arctic Volume. Het viel

me op dat de foto’s heel mooi uit kwamen. Op papier dat toch ruw was en een pret-tige stugheid bezat.” Grafisch ontwerper sam gobin was onder de indruk. een gestreken papiersoort dat eruitzag als een ongestreken soort. Met opdikking. Hij had het nog niet vaak gezien. Nu wordt het door gobin ontworpen druk-

werk voor Natuurmomenten standaard uitgevoerd op Arctic Volume. “Een bewuste huisstijlkeuze”, vertelt gobin. Niet alleen vanwege de natuurlijke uitstraling van het papier en de scherpe foto’s, maar ook vanwege het FsC-keurmerk. een vanzelfsprekende eis van Natuurmomenten. “En van meer van mijn klanten.” gobin werkt vooral voor goededoelen-

organisaties en weten-schappelijke instellingen. Arctic Volume geeft de boeken en andere uitga-ven die hij voor deze en

andere klanten vormgeeft, stevigheid en volume. “De opdik-king geeft het idee dat een boek is gedrukt op papier van een hoger gramgewicht dan in werkelijkheid het geval is. Maar het blijft bescheiden, vind ik. Wat de kleuren betreft heb ik alleen de variant gebroken wit toegepast. De uitbreiding van Arctic Volume met twee nieuwe ‘witten’, Highwhite en Ivory, is een goede aanvulling.”

‘goede drukresultaten op een papier met een matte uitstraling’ “De foto’s komen 100 procent goed uit op dit papier en toch heeft het papier de matte uitstraling van onge-

streken papier. Dat is fantastisch mooi”, vat Trudy Dorrepaal de kwaliteiten van Arctic Volume samen. Ze is advi-seur grafische producties bij drukkerij lecturis in eindhoven. Het bedrijf heeft een grote klantenkring in de hoek van kunst en cultuur.

“Grafisch ontwerpers en kunstenaars”, legt Dorrepaal uit. “Die hebben een grote voorkeur voor ongestreken papier. Vanwege de natuurlijke uitstraling. Het mooie van Arctic Volume is dat het gestreken is en dus goede

Meegehecht papiermonster:

Arctic Volume Highwhite 200 g/m2

ArCTIC VOlUMe

papierspreekt

– De structuur maakt het papier levendig _ Trudy Dorrepaal van drukkerij lecturis

Pluspunten Meer volume zonder extra gewicht. lekker stevig in lage gramgewichten. gestreken, maar toch een matte en natuurlijke uitstraling. Drie pluspunten van Arctic Volume op een rij. “Het uiterlijk en het gevoel van dit papier doen anders vermoeden, maar het is een gestreken papiersoort. Door de coating zuigt het papier minder inkt. Het beeld wordt scherper”, vertelt productmanager Sandra Roelofs van Antalis. “Ook grafisch ontwerpers die gestreken papier te kunstmatig, te glad vinden, zijn enthousiast. Het ruwe en robuuste geeft het juiste papiergevoel. Arctic Volume is erg geschikt voor vierkleurendruk, zoals boeken, brochures en tijdschriften waarbij hoge eisen worden gesteld aan zowel drukkwaliteit als creativiteit. Het papier is in drie tinten verkrijgbaar. Highwhite is het allerwitste opdikkend gestreken papier op de markt (CIE 140). White (CIE 123) is levendig wit en Ivory (CIE 92) is een warmere tint.”

drukresultaten geeft, maar toch een matte uitstraling heeft. De structuur maakt het papier levendig.” lecturis heeft recent een boek voor de Amstel Brouwerij geproduceerd. Op Arctic Volume Highwhite. Op dit papier zijn 208 pagina’s gedrukt. Voor de overige veertig bladzijden van het boek is Munken Print white gebruikt. Beide papiersoor-ten combineren goed, ook al is het een heel grof papier naast een gestreken papier. “Dat geeft een zekere spanning.

In positieve zin. Het is niet saai, maar spannend. Het boek voor de Amstel Brouwerij is uitgevoerd in fullcolour, gecombi-neerd met PMS goud. Die combinatie op Arctic Volume is heel mooi.” Arctic Volume is een uitgesproken papiersoort. “Het moet echt bij een project passen”, vindt Dorrepaal. “Een mooi voorbeeld daarvan is het oeuvreboek van beeldhouwer Marcus Ravenswaaij. Zijn beelden komen geweldig goed tot hun recht op de pagina’s van het boek. Met dank aan het papier.”

Kijk voor meer informatie over Arctic Volume op www.antalis.nl of vraag de monstermap aan: 036 5397 640.

‒ 14 ‒ ‒ 15 ‒

PAPIer & MIlIeU

milieunieuws

Duurzaam DrukwerkVoor de tweede keer organiseert het vakblad Graficus de Dag van Duurzaam Drukwerk. Dit jaar staan papier én milieu centraal op 16 november in De Fabrique in Utrecht. Antalis is sponsor en ook aanwezig op dit evenement. De bijeenkomst is bedoeld voor ieder-een die met papier werkt: ontwerpers, inkopers, verkopers en producenten. Talrijke sprekers bieden inspiratie en praktische informatie. willem lageweg, directeur van MVO Nederland, legt het belang van maatschappelijk verant-woord ondernemen uit. De ‘puurzaam-heid’ van gulpener Bierbrouwerij wordt belicht. Meteorologe Helga van leur spreekt over het weer en een duurza-me toekomst. Het volledige programma – en alle sprekers – zijn te vinden op de website www.graficus.nl. en natuurlijk op de Dag zelf: op 16 november in Utrecht.

Hergebruik groot succesDe inzameling en het hergebruik van verpakkingsafval lopen boven verwach- ting goed. Dit geldt voor al het verpak-kingsafval: glas, kunststof, metaal, hout én papier en karton. Burgers en bedrijfsleven leveren een flinke bijdrage aan dit succes. Vorig jaar lag het hergebruikpercentage voor papier en karton op 94 procent. Daar-mee werden zowel de Nederlandse doelstelling van 75 procent als de europese doelstelling van 60 procent ruimschoots overtroffen. Nedvang is de organisatie die namens het verpakkende bedrijfsleven de in-zameling en verwerking van verpak-kingsafval in Nederland organiseert. De stichting ondersteunt gemeenten en bedrijven bij het proces van scheiding, inzameling, hergebruik, preventie en registratie. Zij schrijven het succes mede toe aan de inzet van het verpakkende bedrijfsleven. Ook aan Antalis dus!

Maatwerkgeteld, voorgestapeld en persklaar. Papier op maat dus. Antalis biedt deze service aan voor machinegestreken kwaliteiten, offset papier en karton; vanaf 100 kilogram met een bestel-interval van 50 vel. De service bespaart u veel tijd in de voorbereiding. Uitriemen hoeft niet meer, voorstapelen wordt overbodig, de pallet wordt persklaar afgeleverd. Bovendien blijft er minder verpak-kingsmateriaal over om weg te gooien. Ook winst dus voor het milieu.Meer weten over Papier-Op-Maat? Neem contact op met ron Blesgraaf, 036 5394 444.

papiervraag

“Bij AKZO Nobel staat het milieu hoog op de agenda. Wij maken onder meer watergedragen verf. Dat is al milieuvriendelijker, maar toch is er afval, namelijk water en glycolen. Voor dit afval hebben we een geweldige oplossing gevonden. We leveren het aan waterzuiveringsinstallaties. Want glycolen zijn een prima voedingsbodem voor bacteriën die het water zuiveren. Ook een bedrijf als Antalis heeft afval. Veel papier, neem ik aan. Mijn vraag aan jullie is: wat gebeurt er met dit afval?”

Milieuvragen? Neem contact op met Gert Rieder, milieuconsultant bij Antalis, 036 5397 610 of gert.rieder@antalis.nl

Henk Schrama, Manager Logistiek

bij AKZO Nobel

wat gebeurt er met jullie papierafval?

Antwoord door gert rieder, milieuconsultant bij Antalis: “we hebben inderdaad veel papierafval, maar ook ander afval als hout, batterijen, olie en chemisch afval. Alles wordt zo zorgvuldig mogelijk gescheiden. wit papier gaat in de wit papier-container, gekleurd papier in de ‘bonte’. recyclingbedrijven krijgen dan goed bruikbare grondstoffen. wit en bont papier bij elkaar geeft grijs papier. Nu blijft wit mooi wit. Voor toners en cartridges hebben we een bijzondere bestemming: de stichting AAP. Die draagt zorg voor een goede verwerking. Ze wor-den weer gevuld of – als ze niet meer bruikbaar zijn – gerecycled. De stichting AAP ontvangt hiervoor een vergoeding die weer ten goede komt aan de apen die ze opvangen.”

‒ 17 ‒‒ 16 ‒

Bij het kiezen van papier spelen diverse factoren een rol. Duurzame bosbouw is belangrijk, maar er is meer. Hoe wordt het geproduceerd? Is het transport energiezuinig? wat gebeurt er met gebruikt papier? Alle elementen voor een verantwoorde papierkeus op een rij.

Papier wordt gemaakt van pulp en pulp is afkomstig van bomen. Jaarlijks wordt in europa ten minste evenveel bos aangeplant als er wordt gekapt voor de productie van papier. Zo zorgt de bosbouwindustrie zelf voor evenwicht. De laatste 50 jaar is het bos in europa zelfs met 30 procent toegenomen.

Bosbouw

Vervoer speelt een grote rol in de hele papierketen. Hout moet naar de pulp-fabriek, pulp naar de papierfabriek, papier naar de groothandel. en tenslotte naar de gebruiker. elke afgelegde kilometer kost energie en veroorzaakt uitstoot. elke twee pallets kosten circa acht kilogram CO2 per 100 kilometer.

In alle schakels van de papierketen wordt energie gebruikt. Op al die plekken is het belangrijk daar zo zuinig mogelijk mee om te gaan. Omdat bij verbranding van fossiele brandstoffen veel CO2 (broeikasgas) vrijkomt. Maar ook omdat de voorraden beperkt zijn.

energie

Schors, hars en boomblaadjes zijn onge-schikt voor papierpulp. Dit restmateriaal wordt in moderne pulp- en papierfabrieken gebruikt als brandstof. Hiermee kunnen ze circa 80% van hun energiebehoefte dek-ken. Pulp- en papierproductie zijn tegen-woordig vaak in een fabriek geïntegreerd. Daardoor is minder energie nodig voor transport van de pulp.

recyclingDe meeste mensen gaan ervanuit dat gerecycled papier per definitie milieuverantwoord is. Door afvalreductie en bespa-ring op grondstoffen en energie. Maar zo simpel ligt het niet. Het gaat erom of de totale winst- en verliesrekening positief uitvalt voor het milieu.

Papiervezels kunnen maximaal vier tot zeven keer hergebruikt worden. en in een dunbevolkt gebied kost het erg veel energie (transport) om papier in te zamelen. Dat kan de milieuwinst van hergebruik tenietdoen. Bovendien kan papier zo beïnkt of vervuild zijn, dat het te veel chemische bewerkingen kost om het weer wit te maken. Van dat papier kan beter grijs karton worden gemaakt. Dat soort afwegingen bepaalt of recycling verantwoord is of niet.

MilieureportageIn het Paper Profile staan de milieu- gegevens van de papiersoort vermeld. een systeem van milieurapportage in gestandaardiseerde vorm met als resul-taat: helderheid voor de papierkoper.

PulpproductieVan houtsnippers mooi wit papier maken, is een ingewikkeld proces. eerst worden de vezels gescheiden van de houtstoffen. Vervolgens worden de bruine vezels gebleekt. Moderne fabrieken passen hiervoor duurzame methodes toe. Daardoor blijft de uitstoot beperkt en zijn de gebruikte chemicaliën en bleekstoffen nauwelijks belastend voor het milieu.

Hoe groot is de uitstoot van afval-stoffen in water en lucht? Hoeveel brandstof is ingekocht om het papier te maken? Uit welke bossen komt het hout? Al die gegevens staan in het Paper Profile. Vaak is dat te vinden op de website van de producenten. Of anders bij hen op te vragen.

Controle op bosbeheer is noodzakelijk. een goede methode om te zorgen voor duurzaam en natuurvriendelijk bosbeheer is certificering. Meest bekend zijn het FSC- en PEFC-certificaat. Papier met zo’n certificaat is gemaakt van hout dat deugt.

Milieucriteria voor papierverantwoord kiezenpapierspreektpapierfeit

Transport

Slim transport kan veel milieuwinst opleveren. Door het aantal kilometers te beperken. Door te kiezen voor minder milieubelastende, grootschalige vormen van transport. Door vrachtwagens in te zetten met moderne dieselmotoren. Al die factoren wegen mee bij het maken van een milieu- bewuste papierkeus.

‒ 18 ‒

papierman

Papier Spreekt - najaar 2010 - nr 63Omslag: Rives Sensation Gloss Recycled Tactile extra wit 270 g/m2

Binnenwerk: Cocoon Offset 140 g/m2

Papiermonster: Arctic Volume highwhite 200 g/m2

Banderol: Data Copy 90 g/m2

Papier spreekt is een uitgave vanAntaliswittevrouwen 15 Koppelingsweg 101358 CD Almere 6673 DT Andelstt 036 5394 444 t 0488 474747papierspreekt@antalis.nl www.antalis.nl

Aan dit nummer werkten mee: Koosje de Beer, Martijn van de griendt, Jan van der Kooij, Majorie Kool, Anique Mangnus, Mieke Meesen, Dieuwertje van de Moosdijk, Mirrijne Pluim, shootmedia, Mirjam streefkerk, Dirk wolf

realisatie: label, Arnhem

Papier is recyclebaar, duurzaam en draagt bij aan de ontwikkeling van bossen. Papier is het meest krachtige communicatiemiddel. Kijk op www.antalis.nl

Verkoopmanager enveloppen Fons van Broekhoven: “Als producent van meer dan 800 miljoen enveloppen per jaar houden we de lijnen kort.”

“Dankzij de krachtenbundeling waaruit Antalis is ontstaan, kunnen we nu zelf onze enveloppen produceren. Voor de Nederlandse markt maken wij de meeste enveloppen in Kobbegem, dichtbij Brussel. We merken dat relaties die grotere volumes afnemen, deze korte lijn en ons uitgebreide assortiment waarderen. Daarbij is Antalis een van de voorlo-pers als het gaat om milieubeleid en maatschappelijk verant-woord ondernemen. Klanten vragen daar steeds vaker naar.”

“Omdat we nu meer machines en kennis in huis hebben om aan ieders wensen tegemoet te kunnen komen, blijft

Antalis ook voor relaties met kleinere oplages de juiste partij. Vanaf een oplage van 5000 stuks zorgen we ervoor dat de klant krijgt wat hij of zij in gedachten heeft. Zo is het mogelijk om de positie of het formaat van het venster op de envelop aan te passen binnen een huisstijl. Een unieke binnendruk kan eveneens worden geregeld.”

“Dagelijks geven mijn collega’s en ik klanten tips en advies over het gebruik van enveloppen. Door bijvoorbeeld goed te kijken naar gewicht en formaat van enveloppen kan vaak op portokosten worden bespaard. Bij enveloppen is de prijs afhankelijk van verschillende factoren. Voor elke klant stellen wij daarom een persoonlijk advies op. Wanneer een relatie niet alle enveloppen op kantoor kan bergen, is het mogelijk ze in ons nieuwe en moderne magazijn in Almere op voorraad te houden.”

De eNVelOPPeN

exPerTFons van Broekhoven

antalis.nl

_Van papier kun je echt álles maken _

Sarah Illenberger, pagina 2