PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng...
Transcript of PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng...
![Page 1: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/1.jpg)
PANITIKANG FILIPINO
![Page 2: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/2.jpg)
Ang una ay sa paraan ng paglipat ngdila o bibig.
Ang paraang paglipat ng dila o bibig ay tinatawag ngpasalindila. Ito ay nangyari noong unang panahon sadahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkaslamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulitnilang pinapakinggan hanggang sa matanim sakanilang isip ang mga tula, awit o nobela, nag titipon-tipon sila upang making ng mga kuwento, dula, awit at tula.
![Page 3: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/3.jpg)
Ang ikalawang uri ng panitikan ayonsa paghahalin ito ay Pasalinsulat
Ang panitikan ay isinulat o inukit at ginuhit sabalabak ng kahoy o mga dahun-dahon.
![Page 4: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/4.jpg)
Ayon sa anyo, ang panitikan ay nahahati sa tatlong uri.
Ito ay patula, patuluyan at patanghal
![Page 5: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/5.jpg)
Patuluyan
Ang patuluyan ay kung tulad lamang sapang-araw-araw na takbo ng pagsasalita o mga kaisipan ang paglalahad. Sa halip napasaknong ang mga taludtod, ito ay patalata.
![Page 6: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/6.jpg)
Patanghal
Malalaman na Patanghal ito kung ito’yisinasadula sa entablado, sa bahay, o sabakuran o kahit na sa daan o saanman. Ito’ymaaaring patula o patuluyan, dahil maaaringang dayalogo nito ay nasusulat sa alinman sadalawang anyo. Ang panitikan sa pagtanghal nakaanyuan ay hindi nagiging ganap hangga’t hindiipinapalabas o isinasagawa sa tanghalan odulaan.
![Page 7: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/7.jpg)
Patula
Ang panitikan ay nasa anyong patula kung ito
ay saknungan na ang bawat taludturan ay
maaaring may bilang o sukat ang mga pantig
at may magkakasintunog o
magkakatugmang pantig sa hulihan.
![Page 8: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/8.jpg)
Ang patula ay may apat na uri:
Tulang pasalaysay, tulangpaawit o liriko, tulang dula o
pantanghalan at tulangpatnigan
![Page 9: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/9.jpg)
Tulang Pasalaysay
Ito ay may tatlong uri- ang epiko, awit at
kurido at balad.
![Page 10: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/10.jpg)
EPIKO
• Ang epiko ay mahabang tula na inaawit o binibigkasNauukol ito sa kababalaghan at pagtatagumpay ng pangunahing tauhanlaban sa mga panganib at hamong kanyangnatatanggap.
![Page 11: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/11.jpg)
Halimbawa: Biag ni Lam-ang
![Page 12: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/12.jpg)
AWIT AT KORIDO
• ang awit at korido ay tungkol sapagkamaginoo at pakikipagsapalaran ngmga pangunahing tauhang mga reyna’thari, prinsesa’t prinsipe.
• ang awit ay may 12 ang sukat ng pantig, habang ang korido naman ay may 10 nasukat.
![Page 13: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/13.jpg)
Halimbawa: awit- Florante at Laura korido- Ibong adarna
![Page 14: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/14.jpg)
BALAD
• Ang balad ay tulang inaawit habangnagsasayaw.
• ang balad ay mayroong animhanggang walong pantig.
![Page 15: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/15.jpg)
Halimbawa: Balitaw
![Page 16: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/16.jpg)
Tulang Dula
![Page 17: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/17.jpg)
KOMEDYA
• Ang layunin ng komedya ay gawingkawili-wili ang panonood sapamamagitan ng mga ginagawa ngpangunahing tauhan.
Halimbawa: Kiki-riki ni Juan Crisostomo Soto.
![Page 18: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/18.jpg)
MELODRAMA
• ang melodrama ay ginagamit samga dulang musical.
![Page 19: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/19.jpg)
Halimbawa: Sarimanok ni Steven Prince “Patrick” C. Fernandez
![Page 20: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/20.jpg)
TRAHEDYA
• ang trahedya ay dulang nauuwi samalagim o malungkot na wakas
Halimbawa: Ang Trahedya sa Balay ni Kadil ni Don Pagusara
![Page 21: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/21.jpg)
PARSA
• ang parsa ay nakapagpapasaya samga nanonood dahil sa mga dugtong-dugtong na mga pangyayaringnakatatawa.
![Page 22: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/22.jpg)
SAYNETE
• ang dulang ito ay tungkol sa mgalugar o pag-uugali ng mga tao.
![Page 23: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/23.jpg)
Tulang Patnigan
![Page 24: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/24.jpg)
KARAGATAN
• ginagamit ang tulang ito sa laro, kadalasan tuwing mayroongnamatay.
![Page 25: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/25.jpg)
DUPLO
• ito ay pumalit sa karagatan. Labanan ito ng pagalingan sapagbigkas at pagbigay katwirannang patula.
![Page 26: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/26.jpg)
BALAGTASAN
• ito ang pumalit sa duplo. Ito ay debate na binibigkas nang patula.
![Page 27: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/27.jpg)
Tulang paawit o liriko
![Page 28: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/28.jpg)
AWITING BAYAN
• ang mga awiting bayan ay mula pa samga ninuno natin at magpahanggangngayon ay kinakanta o inaawit pa rinnatin
![Page 29: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/29.jpg)
Halimbawa: Lupang Hinirang, leronleron sinta, bahay kubo at
paruparong bukid
![Page 30: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/30.jpg)
SONETO
• ang tulang ito ay tungkol sadamdamin at kaisipan. Ito ay may apat na taludtod. May napupulotna aral ang mambabasa.
Halimbawa: Sonnet on Workers Rightsni Amado M. Yuson
![Page 31: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/31.jpg)
ELEHIYA
• ang tulang ito ay patungkol sakamatayan o sa pagdadalamhati lalona sa paggunita sa isang sumakabilang-buhay na.
![Page 32: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/32.jpg)
Halimbawa: Awit sa IsangBangkay ni Bienvenido A. Ramos
![Page 33: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/33.jpg)
DALIT
• Kilala ito bilang awit sa pagsambasa mga anito. Ngayon, ito ay awitng papuri sa Diyos o kaya ay saBirheng Maria na ina ng Diyos o sarelihiyon
![Page 34: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/34.jpg)
PASTORAL
• mga tulang tungkol sa buhay sabukid.
![Page 35: PANITIKANG FILIPINO€¦ · dahilang ang mga ninuno natin noon ay hindi pa maalam sa sistema ng pagsulat kaya puro pabigkas lamang ang paraan na kanilang ginagamit. Pa ulit-ulit nilang](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022052203/6092e2005a3df35c3e1e4185/html5/thumbnails/35.jpg)
ODA
• ito ay isang papuri, panaghoy, o ibapang masiglang damdamin. Walang tiyak na bilang ang pantigat taludtod.