Panahon ng kastila
Transcript of Panahon ng kastila
Panahon ng kastila(1565-1872)
1521
Nadiskubre ng mga taga-Espanya angPilipinas ni Ferdinand Magallanes.
1565
Dumating si Miguel Lopez de Legazpi at nagsimula ang pananakop ng mga Kastila sakapuluan.
1565
Sa taon ding ito ay naimarka sakasaysayan ng lahing Pilipino at sa panitikannito ang Panahon ng Kastila.
Panitikan sa panahon ng kastila
Panitikan sa panahon ng kastila
Sinasabibing pinakamahabang panahon angpanahon ng panitikang Pilipino ang Panahong ngKastila.
Tingurian din itong panahon ng krus at espada.
Panitikan sa panahon ng kastila
Sa panahong ito, panrelihiyon angkaraniwang paksa ng panitikan.
Ginamit ng mga Kastila ang panitikanupang maisakatuparan ang kanilanglayunin na mapalaganap angKristiyanismo.
Panitikan sa panahon ng kastila
Pinalaganap nila ang mga dulangitinatanghal tungkol sa buhay at pagpapakasakit ni Hesus tulad ng tibag, senakulo, at panunuluyan.
Panitikan sa panahon ng kastila
Gayundin pinalaganap ng mga Kastilaang mga kwento tungkol sa mga santo, mga nobena, dasal at mga aral ngrelihiyong Katoliko.
Karamihan na mga manunulat sapanahong ito ay mga prayle.
Panitikan sa panahon ng kastila
Kontribusyon ng mga paring Kastila sa panitikang Pilipino:
1. Doktrina Cristiana
Sinulat nina Padre Juan de Plasencia at Padre Domingo de Nieva na kinikilalang kauna-unahang aklatpanrelihiyon na nailimbag sa Pilipinas noong 1593.
Kontribusyon ng mga paring Kastila sa panitikangPilipino:
2. Nuestra Senora del Rosario
Ito ang ikalawang aklat na nailimbag saPilipinas noong 1602 na sinulat ni Padre Blancas de San Jose.
Kontribusyon ng mga paring Kastila sa panitikangPilipino:
3. Barlaan at Josaphat
Isang kwentong hango sa Bibliya at isinalin sa Tagalog ni Padre Borja naitinuturing na kauna-unahang nobela saPilipino.
Kontribusyon ng mga paring Kastila sa panitikangPilipino:
4. Urbana at Felisa
Isa itong obra ni Padre Modesto de Castro na pumapaksa sa pagsusulatanng dalawang magkapatid na si Urbana at Felisa.
Kontribusyon ng mga paring Kastila sa panitikangPilipino:
4. Urbana at Felisa
Nagkaroon ito ng malakingimpluwensya sa kaugaliang panlipunanng mga Pilipino noon.
Anyo ng panitikan sa panahon ng kastila
A. Awit at Kurido
Ito ay salaysay na pumapaksa sa kagitinganat pakikipagsapalaran ng mga hari, reyna, prinsipe at prinsesa na naglalayongmapalaganap ang Kristiyanismo.
A. Awit at Kurido
Nagmula ang kurido sa Mehikanong salitangcorrido na nangangahulugang kasalukuyangpangyayari.
Ang awit ay binubuo ng 12 pantig sa bawattaludtod samantalang ang korido ay binubuo ng walong pantig sa bawattaludtod.
A. Awit at Kurido
Ang akda ni Francisco Baltazar o kilala s tawag na Kikong Balagtas na pinamagatangFlorante at Laura ay isang halimbawa ngawit na naging mahalagang ambag sapanitikang Pilipino.
A. Awit at Kurido
Sa pamamagitan nito, naipakilala ng mgaKastila ang konseptong maharlika o dugong bughaw sa mga Pilipino.
Inaalay ni Kikong balagtas ang nasabingakda sa isang babaeng itinago niya sapangalang Celia na may inisyal na M.A.R o Maria Asuncion Rivera.
B. Dulang panlibangan
Itinatanghal ang dula sa entablado ngunitmaari rin itong ganapin sa bakuran o labasng bahay.
Tungkol sa relihiyon ang karaniwang paksang mga dula na nakilala sa panahon ngKastila.
B. Dulang panlibangan
B.1. Moro-moro
Ipinapakita sa dulang ito ang paglalaban ngmga Kristiyano at Muslim na lagingnagwawakas sa pagtatagumpay ng mgaKristiyano at pagpapabinyag ng mgamuslim.
B. Dulang panlibangan
B.1. Moro-moro
Nagmula ang salitang Moro sa salitangMoor na siyang ginagamit ng mga Kastila napantawag sa mga Muslim.
B. Dulang panlibangan
B.2.. Tibag
Sina Reyna Elena at Prinsipe Constantinoang mga pangunahing tauhan sa dulang ito.
Ang tema ay tungkol sa paghahanap sanawawalang krus na kinamatayan ni Kristo.
B. Dulang panlibangan
B.3.. Santa Cruzan
Isinasadula ang paghahatid ng krus nakinamatayan ni Kristo matapos itongmahanap nina Reyna Elena.
Pangunahing tauhan din sa dulang ito siReyna Elena.
Ito ay ginaganap tuwing Mayo.
B. Dulang panlibangan
B.4. Moriones
Tungkol ito sa pagpugot ng ulo kayMoriones na isang dating bulag nanagsasabing nakita niya ang mulingpagkabuhay ni Kristo.
Ito ay ginaganap sa Moriones, Marinduque.
B. Dulang panlibangan
B.5. Senakulo
Itinatanghal sa dulang ito ang buhay at pagpapakasakit ni Hesus.
Ginaganap ito tuwing mahal na araw.
B. Dulang panlibangan
B.6. Karilyo
Tau-tauhang karton ang mga nagsisiganapsa dulang karilyo.
Ang mga pangyayaring ipinapakita ay sadula ay galing sa mga awit at korido o ibapang dulang panrelihiyon.
B. Dulang panlibangan
B.6. Karilyo
Napapagalaw ang mga kartong tauhan sapamamagitan ng mga nakataling lubid o pising hawak ng mga tao sa itaas ngtanghalan.
Sinasamahan din ng awit ang dulang ito.
B. Dulang panlibangan
B.7. Duplo
Ito’y isang laro na ang mahalaga ay angpagtatalo sa pamamagitan ng tula.
Ginaganap ito sa bakuran ng namatayankung ikasiyam ng gabi matapos mailibingang patay upang aliwin ang mga naiwan.
B. Dulang panlibangan
B.7. Duplo
Hinahati sa dalawang pangkat ang mgamaglalaro at pinangungunahan ng isangtinatawag na hari o punong halaman.
Ang isang pangkat ay tinatawag na belyakana nasa kanan ng hari ang nasa kaliwanaman ay belyako.
B. Dulang panlibangan
B.8. Karagatan
Isa ring larong paligsahan sa pagtula angkaragatan.
Ginaganap ang larong ito kung may pagtitipon bilang pakikipagdalamhati sanamatayan.
B. Dulang panlibangan
B.8. Karagatan
At kung sino man ang binata na makakita ngsingsing ay siyang pakakasalan ng prinsesaat maging kabiyak.
B. Dulang panlibangan
B.9. Panunuluyan o pananapatan
Ginaganap ang dulang ito tuwing bisperasng pagdiriwang ng kapaskuhan.
Tungkol ito sa paghahanap ng matutuluyannina Maria at Jose noong malapit ng isilangsi Hesus.
B. Dulang panlibangan
B.1o. Sarsuwela
Ito’y isang uri ng dula na magkasama angpagsasalita at ang pag-awit.
May mga bahagi o tagpo sa dula na angdayalogo o usapan ay sinasabi ng tauhan sapamamagitan ng pag-awit.
B. Dulang panlibangan
B.11. Saynete
Katawa-tawang dula ang saynete napumapaksa sa karaniwang ugali.
c. Kantahing bayan
Nagkaroon ng impluwensiyang Kastila angiba’t-ibang kantahing bayan ng mga Pilipino.
Makikita ito sa pagkakaroon ng mga salitangKastila sa liriko ng awit.