Empirijska istraživanja pamćenja: EbinghausIspitivanje pamćenja: kod eksperimentalnog

ispitivanja: reprodukcija, prepoznavanje ranije naučenog sadržaja ili ušteda pri ponovnom učenju istog materijala

Doslovna ili slobodna reprodukcijaReprodukcijja koja je izvršena neposredno

nakonučenja je uspješnija od kasnije reprodukcijeReminisencija: uspješnost kasnijih reprodukcija -ovisi

o uzrastu, količini gradiva, vremenskoj raspoređenosti gradiva, stepenu naučenosti gradiva, zanimljivosti gradiva

Prepoznavanje (rekognicija): obično bolji uspjeh nego na testu reprodukcije

Sadržaj koji se pamti povezna je sa ukupnom situacijom u kojoj je gradivo naučeno: obično je bolja reprodukcija ako postoji sličnost između situacije u kojoj se učilo i one u kojoj se reprodukuje

Sličnost konteksta odnosi se i na fiziološko stanje organizma

Ta povezanost ne važi za rekogniciju

Test uštetede pri ponovnom učenju: za primjenu testa gradivo ne traba da se potpuno zaboravi, nego da nije moguća reprodukcija na onom nivou na kojem je bila neposredno nakon učenja

Ušteda govori u prilog činjenici da ljudi nikada u potpunosti ne zaboravljaju ono što su nekada naučili

Vječitost pamćenja?Penfild – elektrostimulacija određenih

dijelova kore velikog mozga, hipnotička stanja,psihoterapija (psihoanaliza)

U novije vrijeme smatra sa da nema jasnih i nedvosmislenih dokaza da se svi utisci i sadržaji trajno zadržavaju u umu

4 faze:1) učenje(memorizovanje)2) zadržavanje (retencija)3) aktiviranje zadtržanog (sjećenje)4) prepoznavanje ranije naučenog (retencija)Pamćenje slijedi i prethodi učenje (ranije

iskustvo)

Vrste pamćenjaPamćenje nije jedinstveni sistem jedne

psihičke funkcijeDžems: primarna i sekundarna memorija

1) ) senzorna (čulna) memorijaInformacija do koje se došlo čulima boravi u tom

memorijskom sistemu nekoliko sekundi ili dijelova sekundi

SperlingIntrospektivni podaci ukazuju da odmah nakon izalaganja

nekog složenijeg vizuelnog stimulisa postoji kratko i potpuno pamćenje svih podataka ili određenog reda

Ikonička memorija – 1 sekunda ili kraćeInformacije u ikoničkoj memoriji nisu osmišljenje i njihova

kategorizacija se vrši samo na osnovu fizičkih karakteristika

Za prelaženje informacija iz ikoničke u kratkoročnu memoriju pottrebno oko 10 milisekundi

Ehoička memorija – zadržavaju se audutivne draži (2-4 ekunde), u sirovom neosmišljenom obliku

2) kratkoročno pamćenjePamćenje telefonskog brojaInformacije se gube brzo ako nema ponavljanja, što

je duži interval između učenja i reprodukcije brži je proces zaboravljanja (ekesperiment sa trigramima)

Nestajanje informacija iz kratkoročne memorije ne dešava se zbog autonomnog slabljenja njenog traga (mentalno opterećenje)

Proces pretraživanja kratkoročne memorije zahtijeva određeno vrijeme, sam pojedinac najčešće nije svjestan, pristup sadržajima kratkoročne memorije nije neposredan

Kapacitet kratkoročne memorije 7+/-2 smisaonih podataka ili jedinica (Miler, rekodovanje)

3) dugoročno pamćenjePohranjuje sve naše znanje, naše poznavanje okolnog

svijeta i nas samih zavisi od dugoročnog pamćenjaA)Proceduralno – omogućava nam da pamtimo kako da

nešđto obavljamo, u osnovi različitih perceptivnih,misaonoih i motornih vještina, automatizovanih vještina

B)Deklarativno pamćenje – sistem za pohranjivanje znanja o različitim činjenicama i događajima,

1) epizodičko pamćenje(pamćenje događaja iz vlastite prošlosti, imaju konkretan karakter, moguće ga je locirati u vremenu i prostoru)

2)Semantičko pamćenje(organizovana znanja koje pojedinac posjeduje)

ZABORAVLJANJEEbinghausova krivulčja zaboravljanja – u

početku zaboravljanje je brzo,a kasnije nsporije

Razlozi:1) neupotreba (spontan proces zbog

neponovljanja)

2) Geštalt faktori – upamćeni sadržaji mogu da pretrpe kvalitativne promjene u intervalu između učenja i reprodukcije – promjene u pravcu stvaranja dobrog geštalta, neregularni oblici se zaboravljaju

Sjećanje na neki događaj moguće je samo ako originalni događaj ostavio neki trag

Sa vremenom ne dolazi do jednostavnog gubljenja istaknutih karakteristika originalnog sadržaja, tj. slabljenja traga

Upamćeno postaje progresivno stabilnije, tj. teži boljem geštaltu, tako da do stvarnog zaboravljanja nikada ne dolazi

Ono što doživljavamo kao zaborav u osnovi se sastoji u nemogućnosti vjerne reprodukcije zbog toga što je trag doživio promjenu u pravcu boljeg geštalta

3) represija i emocionalni faktori događaji povezani sa negativnim emocijama

mogu da se zaboravePsihoanaliza – zaboravljanje je rezultat

potiskivanja, ali i kod normalnih osobaCajgarnik efekt – zadaci čije je rješavanje bilo

prekinuto prije uspješnog rješenja bolje se pamte, ali samo ako osoba vjeruje da nerješavenje nije rezultat nejne nesposobnosti (u suprotnom – potiskuje neprijatno iskustvo)

4) interferencijaMeđusobno ometanje ili sukobljavanje dva

gradivaretroaktivna i proaktivna inhibicijaNa stepen stepen interferencije utiče:

sličnošt dva gradiva, vremenski razmak između učenja, stepen naučenosti, razgraničenosti i razumijevanja dva gradiva

5) privremena nepristupačnost – nedostaju znaci za reprodukciju koji su kodovani istovremeno kada i sadržaj koji treba kodovati

6) sprečavanje konsolidacije traga – ometanje promjene u nervnom tkivu koja se javljaju kao rezultat učenja, za trajnije formiranje traga potrebno je vrijeme za fiziološku konsolidaciju

Poremećaji pamćenja:1) psihogeni – nastaju zbog nekog traumatskog i

stresnog događaja psihičke prirodeČesto se gube osjećanja ličnog identiteta: retrogradna

i anterogradna amnezijaKonfabulacija – osoba ispunjava rupe u pamćenju

izmišljenim sadržajimaDeja vu (javlja se kada neka aktualna okolnost podsjeti

pojedinca na prošli događaj, trenutni poremećaj funkcionalnog stanja neurona u kori ili hipokampusu)

Kriptomnezija – osoba doživljava neku ideju ili misao kao svoju, iako je stvarno nikada nije doživjela

2) organski – oštećenja nastala zbog starosti, povreda ili dugotrajnog alkohola

Tehnike uspješnog učenja prethodno upoznavanje sa gradivomPostavljanje pitanja na koje treba da se

odgovori učenjemDetaljno čitanje pri čemu se vodi računa o

postavljenim pitanjimaPonavljanje čitanja dok se ne stekne utisak

naučenogpreslišavanje