Pajisjet hyrëse Pajisjet dalëse Përpunuese · Pajisja dalëse "Monitori" Ekrani (Monitori)...
258
Pjesët përbërëse të një kompjuteri Pajisjet hyrëse Përpunuese Pajisjet dalëse Memorizimi 1
Transcript of Pajisjet hyrëse Pajisjet dalëse Përpunuese · Pajisja dalëse "Monitori" Ekrani (Monitori)...
Pjesët përbërëse të një kompjuteriPajisjet hyrëse
PërpunuesePajisjet dalëse
Memorizimi
1
F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12Esc
~`
!1
@2 ²
#3 ³
$4
%5
^6
&7
*8
(9
)0
_-
+`´=
Q W E R T Y U I O P {[
}]
A S D F G H J K L :;
„‚
|\
> |< | Z X C V B N M <
,>.
?/
Ctrl Alt CtrlAlt Gr
PrintScroll
Pause
Insert Home PgUp
Delete End PgDn
Num : X
7 8 9
4 5 6
1 2 3
0 ,
-
+
Enter
Num Scroll
Tastiera
Tasta-[CTRL[ Tastat e Windowsit Kursorët
Blloku i shifraveTastat e Funksioneve
Tasta-[ALT[ Tasta-[R[[[[[[
Treguesi LEDTaaaa-ESC]
Tasta- [ALT-GR]
2
Pajisja dalëse "Monitori"
Ekrani (Monitori) Madhësia matet me diagonalen e ekranit në inch (p.sh. 17" -
1 inch = 2,54 cm)
Frekuenca e përsëritjes së figurës: min. 72 Hz (pa dridhje) Rrezatimi sipas TCO 99
3
• Hardware
– Pjese fizike e prekshme, e ngurte
• Software
– Programet; Instruksionet; Te dhenat;
• Firmware
– Kombinim (HW+ Instruksione). (Chip qe ka brenda nje program)
• Funksionet baze te kompjuterit
– Input (Tastiere, Mouse);
– Perpunim (Procesori);
– Output (Monitori, Printeri);
– Magazinimi (Hard disk, Diskete, CD) 4
• Procesori– Quhet ndryshe CPU – Njesia Qendrore e Perpunimit
– Truri i kompjuterit.
– Ka nevoje per ftohes
– Kompanite qe i prodhojne: Intel, AMD
– Emrat: Intel Pentium 4; AMD Athlon XP 3200+;
• RAM-i– Magazinim te dhenash e perkohshme.
– Ndryshon nga Hard disku, sepse kur fiket kompjuteri, fshihen te dhenat nga RAM, ndersa nga Hard disku JO!
• Pajisjet e Hyrjes– Tastiere, mouse, scanner
• Pajisjet e Daljes– Monitor, Printer, bokset
5
Pajisjet magazinuese:• Hard Drive
• CD-Rom Drive– CD-Rom Discs
• Tape Drive– Tape disks (per backups)
• Floppy Drive (3e½ dhe 5e½ )– Floppy Disks
• Zip Drive– Zip Disks 6
Pajisjet për Komunikim
– Modem
– Karta e Rrjeti
7
• Ushqyesi (Power Supply)– Furnizon me energji ne menyre qe PC te
funksionoje.– Tensioni 220-volt AC konvertohet ne tension
DC 12-volt, 5-volt, dhe 3.3-volt.
• DC Direct Current (rryme konstante)– Dergohet ne distanca te shkurtra– Kompjuteri ka nevoje per kete lloj
• AC Alternative Current (rrymealternative)– Dergohet ne distanca te gjata– Kompjuteri duhet ti konvertojne AC DC
• Ora e Sistemit (System Clock)– Sinkronizon ngjarjet brenda nje kompjuteri– Percakton se kur keto do te ndodhin keto
ngjarje
Lidhesit e ushqyesit
8
BIOS
• Ben te mundur “boot”-imin e PC, kur shtypet butoni i ndezjes
• Eshte nje Chip; Firmware (Program i enkoduar ne chip)
• Kontrollon procesin e “boot”-imit
• Kryen POTS (Power On Self Test)
• Pa BIOS nuk ndizet PC
9
Bits & Bytes (1)
• bit “0” & “1”; “OFF” & “ON”
• Byte 8bits 23
• KiloByte (KB) 1024 byte 210
• MegaByte(MB) 1024 KB 220
• GigaByte (GB) 1024 MB 230
• TerraByte (TB) 1024 GB 240
• PetaByte (PB) 1024 TB 250
10
CPU-ja
11
Metrika e RAM-it
• 1-sh ose 0 = nje bit
• 4 bits = nje nibble
• 8 bits = nje byte
• 16 bits = nje word
• 32 bits = nje double word
• 64 bits = nje paragraph ose quad word
• 1 kilo = 210 = 1,024 ( “K”)– 1 kilobyte = 1,024 bytes (“KB”)
• 1 mega = 220 = 1,048,576 (“M”)– 1 megabyte = 1,048,576 bytes (“MB”)
• 1 giga = 230 = 1,073,741,824 (“G”)– 1 gigabyte = 1,073,741,824 bytes (“GB”)
• 1 tera = 240 = 1,099,511,627,776 (“T”)– 1 terabyte = 1,099,511,627,776 bytes (“TB”)
12
CPU-të Moderne
• Intel
– Pentium I, II, III, IV
– Pentium M, Celeron, Xeon
• AMD
– K5, K6 and Athlon
– Athlon 64, Opteron dhe Phenom
13
Proçesorët
Proçesori AMD Athlon APaketat PGA
DIP (dual inline pin) package i Intel 8088
14
CPU Sockets
• Per te lehtesuar vendosjen e CPU-se, u krijuan zero insertion force (ZIF) sockets
• Te cilet perdorin nje krah te vogel, anash socket-it (folese). Ne menyre qe procesori te qendroje i fiksuar
ZIF socket me kafaz nga siperZIF socket me krah anash 15
Memoria
• Regjistrat• Cache – L1 Cache dhe L2 Cache• Memoria Kryesore – RAM (Random Access Memory)
– ROM (Read Only Memory)– EEPROM (Electrically Erasable ROM) dhe Flash Memory– CMOS Memory
• Disqet Magnetike – Hard Disk• Shiriti Magnetik – Magnetic Tape 16
Motherboard ATX
17
Portat e ATX
18
Karakteristika të sistemit operativ Windows XP
Ndërfaqe grafike përdoruesi
Punë e orientuar sipas objekteve
Aftësi multitasking dhe siguri sistemi
Mbështetje multimediale
Mundësi lidhje në internet
19
Detyrat e sistemit operativ
Administrimi i aftësisë llogaritëse të procesorit
Drejtimi i pajisjeve hyrëse dhe dalëse
Koordinimi i punës së programeve aplikative
Pajisje hyrësePajisje dalëse
Disku i ngurtëProcesori
Përdoruesi
Programe aplikative
Sistemi operativ
20
Karakteristika të sistemeve operative me ndërfaqe grafike
Lehtësim i punës së përdoruesit nëpërmjet përdorimit të
simboleve dhe elementeve grafike intuitive
Paraqitje me menu e komandave
Të gjitha aplikacionet paraqiten në „dritare "
(Window = angl. Dritare)
Mausi si pajisje hyrëse kryesore për egzekutimin e komandave
21
Puna e orientuar sipas objekteve
Të gjithë përbërësit e Hard- dhe Software përfaqësojnë Objekte
22
Multitasking
Disa programe punojnë në të njëjtën kohë
Windows XP ndan ngarkesën e procesorit sipas nevojave
Windows XP
Printimi
Sigurimi i të dhënave
Transferimi i të dhënave
Përpunimi tekstit
23
Karakteristikat e sistemeve operative (1 nga 5) DOS
Sistem operativ 16-Bit-jo me ndërfaqe grafike
Gjatësia e skedarit: 8 + 3 karaktere
Windows 3.1/Windows 3.11 for Workgroups
Teknika e dritareve (dialogjet midis përdoruesit dhe programeve
paraqiten në ekran në formën e dritareve të posaçme)
I ngritur mbi sistemin operativ DOS
Sisteme të pastra 16-Bit-she
Tek Windows 3.11: Zgjerimi i kapaciteteve të Windows 3.1 me
funksionet e rrjetit (Rrjeti Peer-to-Peer), funksione e-maili dhe
planifikimi kohor 24
Karakteristikat e sistemeve operative (2 nga 5) Windows NT 3.51 Workstation ose Server
Sistem i pavarur operativ (nuk nevojitet më DOS)
Teknikë e pastër 32-Bit-she
Gjatësia e ëmërtimit të skedarëve mund të jetë deri në 256 shenja
Sistem operativ për përdorues me pretendime të larta ndaj stabilitetit te sistemit dhe ruajtjes së të dhënave
Windows 95 Sistemi operativ që pasoi Windows 3.x Sistem i pavarur operativ (me DOS të integruar) Sipërfaqe krejtësisht e re grafike e orientuar ndaj objekteve Kryesisht për programe 32-Bit-she Kompatibël ndaj programeve të DOS dhe Windows 3.x (16 Bit) Emërtimet e skedarëve me deri në 256 shenja gjatësi Aftësi Multitasking 25
Karakteristikat e sistemeve operative (3 nga 5) Windows 98
Sistemi operativ që pasoi Windows 98
Sipërfaqe e orientuar ndaj objekteve si edhe Windows 95
Me komponentë kryesisht 32-Bit-she
Sistem i ri skedarësh FAT32 (bën të mundur krijimin e particioneve me më shumë se 2 GB)
Internet Explorer 5 integrohet në sistemin operativ
Paraqitje e njëhsuar e Internet Explorer, Windows-Explorer dhe e dosjeve
Windows NT 4.0 Workstation ose Server Sistemi operativ që pasoi Windows NT 3.51 me thuajse të njëjtat cilësi
Sipërfaqja grafike është e njëjtë si tek Windows 95 (orientuar ndaj objekteve)
26
Karakteristikat e sistemeve operative (4 nga 5) Windows 2000 Professional
Sistemi operativ pasues i Windows NT 4.0
Sistem i ri i skedarëve NTFS (bën të mundur kodimin e skedarëve dhe dosjeve)
I lehtë për t‘u përdorur dhe sipërfaqja grafike e ngjashme me Windows 98
Gjatësia e emërtimeve të skedarëve deri në 215
Internet Explorer 5.5 i integruar në sistemin operativ
Windows Me Sistemi operativ që pasoi Windows 98
Sipërfaqja grafike e ngjashme me atë të Windows 98 ose Windows 2000
Gjatësia e emërtimeve të skedarëve deri në 215
Internet Explorer 5.5 i integruar në sistemin operativ
27
Karakteristikat e sistemeve operative (5 nga 5)
Windows XP Sistemi operativ pasues i Windows Me dhe Windows 2000 i cili
bazohet mbi teknologjinë e Windows 2000
Sipërfaqe grafike e re dhe ndryshim i strukturës së menusë
Internet Explorer 6 i integruar në sistemin operativ
Një numër i madh programesh të reja ju ndihmon sidomos për instalimin e pjesëve të ngurta, për mbrapsimin e ndryshimeve në kompjuter si edhe për sigurinë dhe kriptimin e të dhënave.
28
Hyrja në Windows
Nisja e Windows-it dhe hyrja në sistem Startoni Windows-in
Shkruani emrin e përdoruesit në faqen e mirëseardhjejes
Shkruani fjalëkalimin (nëse është caktuar një i tillë)
Klikoni te butoni (RETURN( ose
29
Faqja e mirëseardhjes me dialogun e hyrjes në sistem
Klikoni te emri i përdoruesit
Shkruani fjalëkalimin
30
Pamja fillestare e Desktopit
Sipërfaqja e punës (Desktop)
Objekti Shporta e letrave
Brezi i detyrave
Butoni i startimit
Informacione
Shkurtimi i gjuhës bazë
31
Menuja e startimit
Pjesa e menusë ku hapen nënmenu që aktivizojnë të
gjitha programet e instaluara në
kompjuter
Emri i përdoruesit
Lista me programet që përdoren më
shpesh
Lista e programeve të bashkangjitura
Akses i shpejtë i dokumentave të
krijuara dhe komponentëve të
kompjuterit
Ndryshim opsionesh të Windowsit dhe instalim i printerit
dhe i faksit
Kërkesë për ndihmë, kërkim skedarësh dhe ekzekutim programesh
Komandat shërbejnë për mbylljen e Windowsit 32
Hapja dhe mbyllja e programit
Hapja e programit - ALL PROGRAMS Klikoni te programiose - RUN Shkruani ose zgjidheni në listë
emrin e programit OK
Mbyllja e programit (ALT( (F4(
ose Klikoni te butoni
33
Dritarja e dosjeve
Shembull:Dritarja e dosjeve My Documents
Brezi i titullit
Brezi i simboleve
Pjesa e përmbajtjes
Pjesa e detyrave
Brezi i adresës
34
Ndryshimi i madhësisë së dritareve
Zmadhimi i dritares Klikoni te butoni i pamjes së plotë
Kthimi në gjendjen e mëparshme të dritares Klikoni te butoni i pamjes së
pjesëshme
Ndryshimi i madhësisë në menunë manuale Pozicionohuni me mous te korniza
e dritares Klikoni me butonin e majtë të
mousit dhe tërhiqeni dritaren në madhësinë e dëshiruar
35
Puna me dritaret
Zhvendosja e dritares
Klikojmë në brezin e titullit dhe duke e mbajtur butonin e mausit të klikuar e spostojmë dritaren në vendin e dëshiruar
Minimizimi i dritares
Mbyllja e dritares
36
Shinat e rrëshqitjes së pamjes dhe brezi i detyrave
Butoni i rrëshqitjes
Shina e rrëshqitjes
Shigjeta e rrëshqitjes
Dritarja aktive Dritare të hapura në brezin e detyrave
37
Përfundimi i punës me Windows XP
Fikja e kompjuterit - Turn off Klikoni te simboli
Kalimi në gjendjen e kursimit të energjisë - Stand By Klikoni te simboli
Ristartimi i kompjuterit - Restart Klikoni te simboli
38
Hapja ose mbyllja e skedarëve
Hapja e skedarëve në Desktop Klikoni dy herë në simbolin e skedarit
ose Klikoni në simbolin e skedarit me tastin e
djathtë te mousit Klikoni komandën OPEN në menunë
kontekstuale
Mbyllja e skedarëve Klikoni në kutinë mbyllëse të programit
ose (ALT( (F4(
39
Puna me dosjet dhe nëndosjet
Shembuj për dosjet
Dosje dhe nëndosje => Struktura e dosjeveDosje të sistemit Dosje e krijuar
nga përdoruesi
Klientë
Firma
Furnizus
40
Krijimi i dosjeve në Desktop
Klikoni me tastin e djathtë të mousit mbi një vend të lirë mbi Desktop
Në menunë e hapur kontekstuale klikoni mbi komandën NEW - FOLDER
41
Hapja e dosjes
Klikoni dy herë mbi simbolin e dosjes
42
Puna me skedarët Krijimi i një skedari brenda
një dosjeje Hapni dosjen duke klikuar dy herë FILE - NEW Zgjidhni tipin e skedarit
ose Klikoni me tastin e djathtë të mousit mbi
një vend të lirë brenda dritares së dosjeve Në menunë kontekstuale klikoni mbi
komandën NEW – Tip skedari Futja e skedarëve në dosje
Klikoni me tastin e majtë të mousit mbi simbolin e një skedari
Duke e mbajtur të shtypur tastin e majtë të mousit tërhiqeni skedarin brenda dosjes
Lëshojeni tastin e mousit
43
Ndryshimi i emrit të skedarëve dhe dosjve
Klikoni dy herë njëra pas tjetrës (jo klikim dyshtas) mbi emërtimin e skedarit
Shkruani emrin e ri
Konfirmoni veprimin me tastin (RETURN¢)
Emri në formë teksti
Kursori
44
Hapja e dosjes My Computer - My Computer
Pjesa e përmbajtjes
Kalimi midis dosjeve
Hyperlinke për detyra të ndryshme
Brezi i adresës
Brezi i simboleve
Shfaqja e informacioneve
45
Kalimi në dosjen e mëparshme
Lëvizja brenda hierarkisë së dosjeve
Lëvizni midis dosjeve në dritare duke përdorur Standard Buttons
Kalimi në dosjen në një nivel më sipër
Kapërcimi i disa hapave
Kalimi në dosjen pasardhëse
46
Kalimi midis dosjeve/drive-ve
Ndryshoni dosjen/drive-n nëpërmjet brezit të adresës Klikoni shigjetën e fushës listore Klikoni në dosjen ose drive-in, ku duhet të kaloni
Brezi i simboleve Brezi i adresës
47
Krijimi i skedarëve (files) dhe dosjeve (folders)
Kaloni në dosjen përkatëse Klikoni në hyperlinkun New
Folderose
Selektoni dosjen në listën e dosjeve të Windows-Explorerit
FILE - NEW Zgjidhni
skedarinose dosjen
48
Karakteristikat e një skedari apo dosjeje
Shfaqja e informacioneve të një skedari ose një dosje Klikoni me tastin
e djathtë të mousit mbi skedar ose dosje
PROPERTIESose
FILE – PROPERTIES
49
Selektimi i disa objekteve afër njëri-tjetrit
Selektimi i objekteve me anë të kornizës së markimit Klikoni me treguesin e mousit në një vend të lirë të Desktopit
Tërhiqeni më pas treguesin e mousit diagonalisht mbi
objektet; do të shfaqet një kornizë markimi
50
Selektimi i disa objekteve që janë larg njëri-tjetrit
Selektimi i disa objekteve Klikoni objektin e parë Mbani shtypur tastin (CTRL( dhe klikoni objektet e tjera me
rradhë
51
Selektimi i objekteve që pasojnë njëri-tjetrin
Selektimi me ndihmën e tastit (SHIFT( Selektoni objektin e parë Mbani shtypur tastin(SHIFT( dhe selektoni objektin e fundit
ose Klikoni në objektin e parë Mbani shtypur tastin (SHIFT( dhe vazhdoni selektimin me anë të
shigjetave në tastierë
52
Kopjimi dhe zhvendosja me Drag & Drop
Zhvendosja Tërhiqni objektin me mous
Kopjimi Mbani të shtypur tastin (CTRL( gjatë tërheqjes
53
Kopjimi/zhvendosja nëpërmjet memorjes së ndërmjetme
Zhvendosja (cut) në memorjen e ndërmjetme (clipboard)
Nga menuja: EDIT - CUT
Nga tastiera: (CTRL((X(
Kopjimi (copy) në memorjen e ndërmjetme
Nga menuja: EDIT - COPY Nga tastiera: (CTRL((C(
Ngjitja (paste) nga memorja e ndërmjetme
Nga menuja: EDIT - PASTE Nga tastiera: (CTRL((V(
54
Startimi i asistentit të kërkimit
- SEARCHose
Simboli në dritaren e dosjeve ose në Windows-Explorerose
(F(
Do të startojë dirtarja e kërkimit me asistentin e kërkimit
55
Kërkimi i skedarëve dhe dosjeve Kërkimi i skedarëve dhe dosjeve
Klikoni në hyperlinkun Files and Folders në dritaren e kërkimit
Shkruani emrin ose një pjesë të emrit të skedarit apo te dosjes
Kërkimi për pjesë teksti Shkruani pjesë të tekstit që ndodhet brenda
dokumentit që kërkoni
Përcaktoni vendin e kërkimit Zgjidhni një disk ose një dosje, ose zgjidhni My
Computer për të kërkuar në të gjithë mbartësit e të dhënave.
Konfirmoni me tastin Search
56
Përdorimi i rezultateve të kërkimit Hapja e skedarëve dhe dosjeve të gjetura
Klikoni dy herë te skedari ose dosja në pjesën e përmbajtjes
Ndryshimi i kërkimit
aktual
Fillimi i një
kërkimi të ri
57
Përshtatja e Desktopit
Hapni dritaren dialoguese Appearance and Themes - CONTROL PANEL Hyperlinku Appearance and Themes
58
Përshtatja e simboleve të sfondit dhe desktopit
Ndryshimi i ngjyrës dhe figurës së sfondit të Desktopit Hapni dritaren Appearance and Themes Hyperlinku
Change the desktop background Regjistri Desktop Zgjidhni sfondin
ose ngjyrën
Aktivizoni simbolin Desktop Butoni Costumize
Desktop
Pamja paraprake
59
Përdorimi i mbrojtësit të ekranit (Screen Saver) Hapni dritaren Display Properties Regjistri Screen Saver
ose Hapni dritaren
Appearance and Themes Hyperlinku
Choose a Screen Saver
60
Përshtatja e paraqitjes së dritareve
Hapni dritaren Display Properties Regjistri Appearance
61
Ruajtja e pamjes së Desktopit
Ruajtja e pamjes së ndryshuar të Desktopit dhe të mbrojtësit të ekranit si Themes Hapni dritaren Display
Properties Regjistri Themes
ose Hapni dritaren Appearance
and Themes Hyperlinku Change the
Computer’s Themes Butoni Save as Shkruani emrin për temën
përkatëse
62
Mundësi të tjera ndryshimi në menunë e startimit
Mundësi të tjera ndryshimi në menunë e startimit Klikoni në butonin
me të djathtën e mousit Në menunë kontekstuale PROPERTIES Butoni Costumize
ose Hapni dosjen Appearance and
Themes Hyperlinku Taskbar and
Start Menu Regjistri Start Menu Butoni Costumize
63
Përshtatja e komponentëve në menunë e startimit
Përshtatja e komponentëve në pjesën e djathtë të menusë së startimit Hapni dritaren Costumize
Start Menu Regjistri Advanced Bëni ndryshimet e
komponentit në fushën listore dhe në fushat e kontrollit
64
Paneli i kontrollit - Control Panel – Paneli i kontrollit
65
Instalimi i programeve të reja
66
Asistenti i instalimit
67
Çinstalimi i programeve
68
Fillimi i instalimit Vendosni në folenë e CD, diskun e instalimit (instalimi starton automatikisht) ose startoni Windows Explorerin, hapni drive-n e CD-së dhe startoni me klikim të dyfishtë programin setup.exe
Instalimi i opsioneve të përdorshme të Office ose rifreskimi i versionit ekzistues të Office
Zgjidhni opsionin Custom Setup oseUpdate
Instalimi i të gjitha opsioneve të Office
Opsioni Full Installation
Instalimi i Microsoft Office 2003 nga CD-ja
69
Instalimi i Microsoft Office 2003 nga CD-ja
Instalimi i mëvonshëm i opsioneve të Office-it
Vendosni në folenë e CD, diskun e instalimit (starton asistenti i instalimit), opsion Add or Remove Feautures
Rregullimi i një instalimi me gabime të Office-it
Vendosni diskun e instalimit, starton asistenti i instalimit), opsioni New install oder repair
Ç‘instalimi i Office-it Vendosni diskun e instalimit (starton asistenti i instalimit), opsioni Uninstall
70
Hapja e Microsoft Office Word
Startimi i Word-it - ALL PROGRAMS -MICROSOFT OFFICE -MICROSOFT OFFICE WORD
Mbyllja e Word-it FILE - EXIT ose
Shfaqja e të gjitha pikave të menusë
TOOLS - COSTUMIZE
Aktivizimi i pamjes Print Layout
VIEW – PRINT LAYOUT ose
71
Shenjat e formatimit
Shenja paragrafit (fund paragrafi) [Enter]Kapërcimi manual i rreshtave [Shift] [Enter]Shenja e hapësirës [Spacebar]Hapësira e mbrojtur [Ctrl] [Shift] [Spacebar]Vija ndarëse e lirë [Ctrl] [-]Vija ndarëse e mbrojtur [Ctrtl] [Shift] [-]Tabulator [Tab]
72
Shkrimi i tekstit Shkruani tekstin me tastierë tek shenja e kursorit
Fshirja e tekstit [Delete] ose [Backspace]
Shfaqja/fshehja e shenjave të formatimit
Selektimi i pjesëve të tekstit Tërhiqni mouse-in mbi tekst duke mbajtur të shtypur tastin e majtë të tij
Selektimi i gjithë tekstit [Ctrl] [A]
Formatim teksti
Renditja e paragrafëve
Formatimi i Tekstit
73
Komandat kryesore
Prapësimi i veprimit EDIT - UNDO ose
Printimi i dokumentit FILE - PRINT ose
Ruajtja e dokumentit FILE - SAVE ose
Mbyllja e dokumentit FILE - CLOSE ose
Krijim i një dokumenti të ri FILE - NEW ose
Hapja e e dokumentit FILE - OPEN ose
74
Përpunimi dhe korrigjimi i tekstit
Prerje ose kombinim tastesh [Ctrl] [X]
Kopjim ose kombinim tastesh [Ctrl] [C]
Ngjitje ose kombinim tastesh [Ctrl] [V]
Pamja e Memorjes së ndërmjetme në pjesën e
detyraveEDIT - OFFICE CLIPBOARD
75
Ndarja
Saktë(me vizë automatike)
Gabim(me vizë të lirë)
76
Kopjimi i pjesëve të tekstit EDIT - COPY ose [Ctrl] [C] ose
Prerja e pjesëve të tekstit EDIT - CUT ose [Ctrl] [X] ose
Zhvendosja e pjesëve të tekstit EDIT - PASTE ose [Ctrl] [V] ose
Shfaqja e Memorjes së ndërmjetme (Clipboard)
EDIT - OFFICE CLIPBOARD
Përpunimi dhe korrigjimi i tekstit
77
Kërkimi dhe zëvendësimi i elementëve të tekstit
EDIT - FIND
Korigjimi i një fjale të përcaktuar si gabim
Klikojmë me të djathtën e mouse-it mbi fjalë dhe zgjedhim një nga fjalët e propozuara
Aktivizimi i ndarjes automatike të rrokjeve
TOOLS - LANGUAGE -HYPHENATION, aktvizoni fushën e kontrollit Automatically Hyphenate Document
Përpunimi dhe korrigjimi i tekstit
78
Formatimi bazë i tekstit
79
Formatime
80
Paragrafet
81
Formati i faqes
Gjërësia e faqes
Gja
tësi
a e
faqe
s
Kufiri i sipërm
Kufiri i poshtëm
Kufir
i maj
tas
Kufir
i dja
thta
s
Gja
tësi
a e
faqe
s
Kufiri i sipërm
Kufiri i poshtëm
Kuf
iri m
ajta
s
Kuf
iri d
jath
tas
Gjërësia e faqes
82
Formatimi i tekstit
Formatimi i shkrimit FORMAT - FONT ose
Formatimi i paragrafëve FORMAT - PARAGRAPH ose
Formatimi i faqeve FILE – PAGE SETUP
Kopjimi i formateve Selektojmë tekstin e formatuar, dhe selektojmë tekstin që dëshirojmë të formatojmë
83
Punë praktike
84
Formatime të avancuara të tekstit
Vendosja e tabulatorëve FORMAT - TABS ose
Vendosja e shenjave të numërimit me numra ose pika
FORMAT - BULLETS AND NUMBERING ose
Shfaqja e brezit të simboleve Tables and Borders
Vendosja e kornizave, vijave dhe hijësimeve
FORMAT - BORDERS AND SHADING
Shtimi i simboleve INSERT - SYMBOL
Shtimi i datës/orës INSERT - DATE AND TIME
85
Krijimi dhe formatimi i tabelave
86
Elementët e tabelave
87
Tabelat
Krijimi i tabelave TABLE - INSERT - TABLE ose
Fshirja e rreshtave (kolonave, qelizave)
TABLE - DELETE - ROWS (COLUMNS, CELLS)
Shtimi i rreshtave TABLE - INSERT - ROWS ABOVE ose ROWS BELOW ose
Shtimi i kolonaveTABLE - INSERT - COLUMNS TO THE LEFT ose COLUMNS TO THE RIGHTose
Shtimi i qelizaveTABLE - INSERT - CELLSose
Formatimi i qelizave TABLE – TABLE AUTOFORMAT ose
88
Tabelat
Lidhja e qelizave në një TABLE - MERGE CELLS ose
Përsëritja e titullit të tabelës për tabelat shumëfaqëshe
TABLE - HEADING ROWS REPEAT
Shndërrimi i tabelës në tekst TABLE – CONVERT – TABLE TO TEXT
Shndërrimi i tekstit në tabelë TABLE – CONVERT – TEXT TO TABLE ose
Shtimi i tabelave të Excelit INSERT - OBJECT, tipi i objektit Microsoft Excel Worksheet ose
89
Sesionet, kolonat, rreshtat e kreut dhe të fundit
90
Shtimi i një ndërprerje faqesh
ISNERT - BREAK, fusha opsionale në pjesën Break Types
Heqja e një ndërprerje faqesh
Shfaqni shenjat e formatimit, fshini shenjën e ndërprerjes së faqeve
Ndarja e tekstit në kolona FORMAT - COLUMNS ose
Kthimi i tekstit nga disa kolona në një të vetme
Vendosni kursorin në pjesën e formatuar me kolona, , zgjidhni 1 numrin e kolonave
Sesionet, kolonat, rreshtat e kreut dhe të fundit
91
Krijimi dhe përpunimi i rreshtit të kreut dhe fundit VIEW - HEADER AND FOOTER
Formatimi i ndryshëm i rreshtit të kreut dhe fundit FILE - PAGE SETUP, regjistri Layout
Sesionet, kolonat, rreshtat e kreut dhe të fundit
92
Administrimi i dokumentave
93
Krijimi i një dosjeje të re
Riemërtimi i dokumentit Klikoni dy herë mbi emrin e skedarit, dhe zgjidhni Rename, [Enter]
Kopjimi/zhvendosja e dokumentit
Klikoni me butonin e djathtë të mousit në skedar, zgjidhni në menunë kontekstuale Copy/Cut, më pas klikoni më të djathtën e mouse-it në pjesën e përmbajtjes së dosjes së destiancionit, në menunë kontekstuale zgjidhni INSERT
Fshirja e dokumentit Selektoni skedarin, [Delete] ose
Shtimi i një dosjeje në zonën e dosjeve TOOLS - ADD TO „MY PLACES“
Administrimi i dokumentave
94
Mbrojtja e skedarëve me fjalëkalim
TOOLS - OPTIONS, regjistri Security
Përcaktimi i dosjeve standarte të punës
TOOLS - OPTIONS, regjistri File Locations
Përpunimi në Word i një dokumenti me format tjetër
FILE - OPEN, në fushën e listore File of Types shkruani formatin e skedarit
Përpunimi i një dokumenti Word në një program tjetër
FILE - SAVE AS, ruajeni dokumentin në një format të lexueshëm për programin tjetër
Kërkimi i një dokumenti FILE - SEARCH
Administrimi i dokumentave
95
Printimi me Word
Kontrolli i Layout-it para printimit FILE - PAGE SETUP ose
Ndërprerja e komandës së printimit
Klikoni dy herë tek simboli i printerit, selektoni dokumentin, [Delete]
Zgjedhja e një printeri tjetër FILE - PRINT, fusha listore Name
Marrja e letrës nga një kasetë tjetër për letrën e parë
FILE - PAGE SETUP, regjistri Paper
Printimi i zarfeve ose i etiketave
TOOLS – LETTERS AND MAILINGS, ENVELOPES AND LABELS
96
Drejtshkrimi, ndarja e fjalëve, sinonimet
97
Startimi i kontrollit drejtshkrimor dhe gramatikor
TOOLS - SPELLING AND GRAMMAR ose [F7] ose
Shtimi i fjalës për autokorigjim TOOLS - AUTOCORRECT-OPTIONS
Ndarja e fjalës me tastierë [Ctrl] [-]
Aktivizimi i ndarjes automatike të rrokjeve
TOOLS - LANGUAGE -HYPHENATION
Zëvendësimi i një fjale me një fjalë tjetër
TOOLS - LANGUAGE -THESAURUS ose [Shift] [F7]
Drejtshkrimi, ndarja e fjalëve, sinonimet
98
Kërkimi dhe zëvendësimi
Kërkimi dhe zëvendësimi i fjalëve
EDIT - FIND ose REPLACE ose [Ctrl] [F] ose [Ctrl] [H]
Kërkimi dhe zëvendësimi i grupfjalëve me Wildcards
Fusha e kontrollit Wildcards, shkruani grupin e karaktereve në fushën Find what, butoni Special, në vijim plotësoni fushën Replace with
Kërkim dhe zëvendësim Vendosni kursorin në fushën Find what ose Replace with, butoni Format
99
Krijimi i letrave në seri
100
S tartim i dok. ne seri
K rijim i I i n je dok. te ri
P erdorim i i n je dok. egzis tues si dok. kryesor
K rijim i i n je burim i te ri te dhenash
Lidhja m e n je burim
egzis tues te dhenash
Futja e vendruajtesve dhe tekstit ne dokum entin . kryesor
K ontro lli per gabim e para printim it
N xjerrja ne dem shtyp
po
jo
jo
1
2
3
4
5
po
Krijimi i letrave në seri
101
Strukturimi
102
Hapja e asistentit të printimit në seri
TOOLS - LETTERS AND MAILINGS -MAIL MERGE WIZARD
Krijimi i letrave në seri Hapi i parë i asistentit, Opsioni Letters
Përpunimi i burimit të të dhënave
Hapi i tretë i asistentit, hyperlinku Edit recipient list ose
Shfaqja e brezit të simboleve Mail Merge VIEW - TOOLBARS – MAIL MERGE
Krijimi i letrave në seri
103
Shndërrimi i një dokumenti kryesor të hapur në një dokument normal
, fusha opsionale Normal word document
Lidhja e dokumentit kryesor me një burim tjetër të dhënash
Në hapin e tretë të asistentit zgjidhni hyperlinkun Browse ose
Ristrukturimi i burimit të të dhënave
Hapni burimin e të dhënave në Word, EDIT - REPLACE, zëvendësoni informacionin që shfaqet me informacionin e dëshiruar
Krijimi i letrave në seri
104
Excel-pamje e përgjithshme
Startimi i Excel-it- ALL PROGRAMS -
MICROSOFT OFFICE - MICRO-SOFT OFFICE EXCEL 2003
Mbyllja e Excel-it FILE - EXIT ose
Ç‘aktivizimi i menuve tëpersonalizuara TOOLS - COSTUMIZE
Zmadhimi i pamjes sëlibrit të punës VIEW - ZOOM ose
105
Bazat e përpunimit të tabelave
Aktivizimi i qelizave Klikoni te qeliza
Hedhja e të dhënave Aktivizoni qelizën, shkruani tëdhënat, [Enter]
Fshirja e përmbajtjes sëqelizave
Selektoni qelizat, [Delete]
Selektimi i zonës së qelizave Tërhiqni mouse-in mbi njëzonë qelizash duke mbajtur tështypur tastin e majtë tëmouse-it
Selektimi i disa qelizave larg njëra-tjetrës
Mbani të shtypur tastin [Ctrl] dhe selektoni zonën e qelizave
106
Bazat e përpunimit të tabelave
Prapësimi i veprimit EDIT - UNDO ose
Ripërsëritja e veprimeve EDIT - REDO ose
Printimi i tabelës FILE - PRINT ose
Ruajtja e librit të punës FILE - SAVE ose
Krijimi i një libri të ri pune ose [Ctrl] [N]
Hapja e një libri pune FILE - OPEN ose 107
Operatorët matematikor
Mbledhja +
Zbritja -
Shumëzimi *
Pjestimi /
Ngritja në fuqi ^
108
Puna me formulat
Përdorimi i formulave të thjeshta
Shkruani shenjën e barazimit (=), shkruani referencat e qelizave duke përdorur operatorët e dëshiruar, [Enter]
Mbledhja me funksionin e shumës
Dëftimi i referencave të qelizave Gjatë shkrimit të formulës selektoni me mous referencën
Ndryshimi i një formule Klikoni dy herë te qeliza, bëni ndryshimit, [Enter]
109
Formatimi bazë i qelizave
110
Standarti (para formatimit)
Formati i monedhës (Windows-i e përcakton sipas shtetit)
Formati Euro
Formati i përqindjes
Pika për ndarjen e vlerave mijëshe
Shtimi i presjes dhjetore
Heqja e presjes dhjetore
Formati i numrave
111
Formatimi bazë i qelizave
Formatimi i qelizave dhe përmbajtjes së tyre
FORMAT – CELLS ose simboli në brezin e simboleve Formatting
Lidhja e qelizaveFORMAT - CELLS, regjistri Alignment, aktivizoni fushën e kontrollit Merge cells ose
Ndarja e qelizave FORMAT - CELLS, regjistri Alignment, ç‘aktivizoni fushën e kontrollit Merge cells ose
Kopjimi i shpejtë i formateve
Dhënia e AutoFormateve FORMAT - AUTOFORMAT 112
Përdorimi i memorjes së ndërmjetme
Prerje [Ctrl] [X]
Kopjim [Ctrl] [C]
Ngjitje [Ctrtl] [V]
Shfaqja e zonës së memorjes së ndërmjetme EDIT – OFFICE CLIPBOARD
113
Mbushja, kopjimi dhe zhvendosja
Përsëritja e një komande EDIT - REDO ose [F4]
Zhvendosja e qelizave me mouse
Selektoni zonën, klikoni te korniza e zonës së selektuar, tërhiqeni në pozicionin e ri
Kopjimi i qelizave me mouse
Selektoni zonën, klikoni te korniza e zonës së selektuar, tërhiqeni në pozicionin e ri duke mbajtur të shtypur tastin [Ctrl]
Ndryshimi i vendit tëkolonave/qelizave
Selektoni zonën, klikoni te korniza e zonës së selektuar, me tastin [Shift] tërhiqeni nënjë pozicion të ri
114
Mbushja, kopjimi dhe zhvendosja 2
Kopjimi dhe zhvendosja e një elementi më anë tëmemorjes së ndërmjetme
Selektoni elementin, [Ctrl] [C] ose [Ctrl] [X], klikoni me të majtën mbi qelizën ku do të ngjisni elementin dhe [Ctrl] [V]
Mbushja e qelizave
Selektoni qelizat, klikoni te korniza e qelizave duke mbajtur tastin e majtë tështypur dhe tërhiqeni zonën e selektuar deri në vendin e dëshiruar
Krijimi i numërimit
Selektoni qelizat që përmbajnë vlerat e fillimit të një numërimi, tërhiqini me treguesin e mouse-it në drejtimin e dëshiruar për të bërë numërimin
Krijimi i referencave absolute gjatë dhënies së formulave Selektoni referencën, [F4]
115
Përpunimi i strukturës së tabelave
Ndryshimi i gjerësisë sëkolonave dhe i lartësisë sërreshtave
Tërhiqni vijën ndarëse të kreu i kolonave ose rreshtave
Vendosja e gjerësisëoptimale të kolonave dhe e lartësisë optimale të rreshtave
Klikoni dy herë të kreu i kolonave ose rreshtave
Fshehja e kolonave/rreshtaveSelektoni kolonën ose rreshtin, FOR-MAT - COLUMNS - HIDE ose FORMAT - ROWS - HIDE
Shfaqja e kolonave/rreshtaveSelektoni kolonën ose rreshtin, FORMAT - COLUMNS - UNHIDE ose FORMAT - ROWS - UNHIDE
116
Funksione të gërshetuara
=AVERAGE(B2:B5)
=ROUND(B6;0)
=ROUND(AVERAGE(B2:B5);0)
117
Puna me funksionet
Dhënia e funksioneve INSERT - FUNCTION ose
Dhënia e funksionit SUM
Shtimi i funksioneve të thjeshta me anë të simbolit AutoSum
Klikoni te shigjeta e simbolit zgjidhni funksionin në fushën listore
Llogaritja e zonës së selektuar të qelizave në brezin e statutit
Klikoni në brezin e statutit me tëdjathtën e mousit, zgjidhni funksionin
118
Puna me funksionet
Analizimi i funksioneve tëgërshetura hap pas hapi
EXTRAS – FORMULA AUDITING –EVALUATE FORMULA
Llogaritja me monedhën e vendeve evropiane
TOOLS - EURO CONVERT ose
Shfaqja e monedhave tëkonvertuara VIEW - TOOLBARS - EUROVALUE
Kontrolli i një formule VIEW - TOOLBARS - FORMULA AUDITING
119
Përdorimi i funksionit IF
sintaksa: IF(Kushti;Vlera_nëse_e_vërtetë;Vlera_nëse_e_pavërtetë) Shembull formule në C4: =IF(B4<300000;B4*4%;B4*8%)
Kushti
JO
Rezultati:B4*4%
FUND
B4<300000?
PO
START
Rezultati:B4*8%Vlera_nëse_e_vërtetë Vlera_nëse_e_pavërtetë
120
Shembuj funksionesh matematikorë
Funksioni Shembull Rezultati
INT(numër) =INT(15,8) 15
POWER(numër;fuqi) =POWER(2;4) 16
PRODUCT (zona qelizës/vlera) =PRODUCT(2;4;6) 48
ROMAN(numër;tipi) =ROMAN(966) CMLXVI
SQRT(numri_pozitiv) =SQRT(4) 2
RAND() =RAND() midis 0 dhe 1
121
Mbrojtja e librit të punës
Mbrojtja ndaj leximit/shkrimit Bën të mundur hapjen e librit të punës vetëm duke ditur fjalëkalimin.
Mbrojtja e shkrimit Libri i punës mund të hapet, por nuk mund të modifikohet.
Mund të ruhet vetëm me një emër të ri.
Hapja për përpunim është e mundur vetëm duke ditur fjalëkalimin.
Rekomandimi i mbrojtjes së shkrimit Excel-i propozon gjatë hapjes së librit të punës hapjen e mbrojtur.
122
Përdorimi efektiv i librave të punës
Kalimi te një faqe e caktuar e librit të punës Klikoni regjistrin përkatës
Riemërtimi i një faqeje Klikoni dy herë mbi regjistër
Shtimi i një faqe të re pune Në menunë kontekstuale zgjidhni INSERT
Fshirja e një faqeje Në menunë kontekstuale zgjidhni DELETE
Zhvendosja/kopjimi i një faqeje Në menunë kontekstuale zgjidhni CUT/COPY
123
Përdorimi efektiv i librave të punës 2
Referimi i qelizave në faqe tëndryshme
Shkruani formulën, klikoni qelizën nëfaqen ku ndodhet, [Enter]
Referimi i qelizave nga një libër tjetër pune
Shkruani formulën, klikoni qelizën nëfaqen e librit të punës ku ndodhet,[Enter]
Mbrojtja e një libri pune TOOLS - OPTIONS, regjistri Security
Aktivizimi i mbrojtjes së faqes sëlibrit të punës
TOOLS – PROTECTION -PROTECTION SHEET
Heqja e bllokimit të një grupi qelizash
FORMAT - CELLS, regjistri Protection, ç‘aktivizoni fushën e kontrollit Locked, aktivizoni mbrojtjen e faqes
124
Printimi me Excel
Përcaktimi i bordurave të
faqes
Rreshti i kreut
Rreshti i fundit
125
Printimi me Excel 2
Kontrolli i pamjes me Print Preview
FILE – PRINT PREVIEW ose
Përcaktimi i formatit tëletrës
FILE - PAGE SETUP ose butoni Setup nëPrint Preview
Caktimi i një zone për printim
Selektoni zonën, FILE – PRINT AREA –SET PRINT AREA
Pamja e ndarjes së faqeve VIEW – PAGE BREAK PREVIEW
Shtimi i një rreshti kreu dhe fundi
VIEW – HEADER AND FOOTER
126
Përdorimi i stileve të formatimit
Shfaqja e listës StyleTOOLS - COSTUMIZE, regjistri Comands, kategoria Format, tërhiqni listën Style në brezin e simboleve
Caktimi i një stili formatimi Fusha listore ose FORMAT - STYLE
Krijimi i një stili formatimi Formatoni qelizat, shkruani emrin nëfushën listore të listën Style, [Enter]
Ndryshimi i një stili formatimi FORMAT – STYLE, butoni Modify, bëni ndryshimet, klikoni te OK
127
Përdorimi i stileve të formatimit
Fshirja e stileve FORMAT – STYLE, zgjidhni stilin që doni të fshini, butoni Delete
Përdorimi i stileve të një libri tjetër pune
Hapni librin përkatës të punës, FORMAT -STYLE, butoni Merge, klikoni dy herë nëemrin e skedarit nga ku doni të merrni stilin e formatimit
Krijimi i një Template FILE - SAVE AS, tipi i skedarit Template
Krijimi i një libri të ri pune mënjë Template
FILE - NEW, në pjesën e detyrave klikoni hyperlinkun Choose Workbook dhe Create New
128
Përdorimi i figurave dhe i objekteve
Shtimi i figurave ose i objekteve të tjera
INSERT - PICTURE - CLIP ART, në pjesën e detyrave Search For shkruani fjalën kyçe, butoni Ok
Shtimi i figurave tëruajtura në diskun lokal ose shtimi nga rrjeti
INSERT - PICTURE - FROM FILE
Përpunimi i figurave Selektoni figurën, klikoni në brezin e simboleve Drawing te simboli i dëshiruar
Fshirja e figurave Selektoni figurën, [Delete]
129
Përdorimi i figurave dhe i objekteve 2
Krijimi i një objekti (Brezi i simboleve Drawing)
Shtimi i një fushe teksti (Brezi i simboleve Drawing)
Selektimi i një objekti Klikoni mbi objekt
Formatimi i një objekti (Brezi i simboleve Drawing) ose klikoni dy herëmbi objekt
130
Puna me diagramet
131
Puna me diagramet 2
Krijimi i një diagrami Selektoni zonën e tabelës, [F11] oseose INSERT - DIAGRAM
Modifikimet bazë tëdiagrameve
Menuja kontekstuale ose menuja DIAGRAM ose ose Brezi i simboleve Diagram
Fshirja e një diagrami Selektoni sipërfaqen e diagramit, [Delete]
Fshirja e një faqeje diagrami Aktivizoni faqen ku ndodhet diagrami, EDIT – DELETE SHEET
Formatimi i një elementi diagrami
Klikoni dy herë te elementi, bëni ndryshimet në dritaren dialoguese Format Element
132
Këshilla për krijimin e tabelave
Krijimi i skicës Skica e tabelës
Ndarja e zonave
Selektimi i qelizave tëformulave
Skica e formulave
Krijimi i tabelës Shkrimi i teksteve dhe numrave
Hedhja dhe kontrolli i formulave
Formatimi i tabelave dhe i faqeve
Mbrojtja e qelizave
133
Përpunimi i tabelave
Selektimi i të gjitha qelizave me të njëjtin tip EDIT - GO TO, Butoni Special
Ndarja e dritares së tabelës WINDOW - SPLIT ose tërhiqni me mouse fushat ndarëse
Fiksimi i rreshtave dhe kolonave WINDOW - FREEZE PANES
Renditja e të dhënave në njëtabelë ose
Renditja e të dhënave sipas kritereve DATA - SORT
134
Përpunimi i tabelave 2
Kontrolli i drejtshkrimit TOOLS – SPELLING ose ose[F7]
Kërkimi për përmbajtjen e qelizave EDIT - FIND ose [Ctrl] [F]
Zëvendësimi automatik i qelizave EDIT - REPLACE ose [Ctrl] [H]
Heqja e llogaritjes automatike gjatë kopjimit të formulës
TOOLS - OPTIONS, regjistri Calculation, fusha opsionale Manual
Llogaritja në mënyrë manuale nënjë libër pune [F9]
135
Përshtatja individuale e Excelit
Shfaqja e zonës sëdetyrave VIEW - TASK PANE ose [Ctrl] [F1]
Shfaqja/fshehja e një brezi simbolesh VIEW - TOOLBARS
Shtimi i një simboli në njëbrez simbolesh
TOOLS - COSTUMIZE, regjistri Comands
Plotësimi i menuve me komanda
TOOLS - COSTUMIZE, regjistri Comands
136
Startimi i PowerPoint-it Nëpërmjet menusë së startimt ose simbolit të një prezantimi
Mbyllja e PowerPoint-it FILE – EXIT ose Heqja e menuve të TOOLS - COSTUMIZE
përsonalizuara dhe e brezave të simboleve
Përdorimi i Smarttags p.sh.:
Ndryshimi i pamjes sëfletëve
Konfigurime të përgjithshme TOOLS - OPTIONS
PowerPoint
137
Asistenti AutoContent
138
Krijimi i shpejtë i një Zona e detyrave prezantimi Blank Presentation
Ndryshimi i tekstit Përpunoni tekstin në sektorin e strukturimit ose direkt te fleta
Fshirja e elementëve të tekstit Selektoni elementin, [Delete]
Fshirja e fletës Në sektorin e strukturimit selektoni simbolin e fletës dhe nëmenunë kontestuale zgjidhni DELETE SLIDE
Startimi i një prezantimiekrani
Asistenti AutoContent 2
139
Bazat e punës me prezantimet
140
Shtimi i fletëve të reja
Fshirja e fletëve
Kalimi në një fletë tjetër
Caktimi i faqosjes
Caktimi i Design-it
Përcaktimi i formatit tëfletëve
Bazat e punës me prezantimet 2
Në strukturën e fletëve zgjidhni opsionin në menunëkontekstuale
Klikoni te fleta në strukturën e fletëve ose [PgUp] dhe [PgDn]Në pjesën e detyrave SlideLayoutNë pjesën e detyrave SlideDesignFILE - PAGE SETUP
141
Krijimi i një prezantimi të ri
Ruajtja e prezantimit
Hapja e prezantimit
Printimi i prezantimit
Mbyllja e prezantimit
Kalimi nga një prezantim te tjetri
Bazat e punës me prezantimet 3
Në zonën e detyrave Blank Presentation
Nëpërmjet brezit tëmenuve
142
Puna me vendruajtësit
143
Selektimi i një fjale
Selektimi i një teksti
Ndryshimi i madhësisë sëvendruajtësit
Krijimi i një numërimi të ri
Ndarja e tekstit nëvendruajtës
Shtimi i ndërprerjes sërreshtave
Formatimi bazë i tekstit
Klikoni dy herë te fjala
Klikoni dhe tërhiqni mouse-in
Në zonën e detyrave Slidelayout
[Enter]
[Shift] [Enter]
144
Prapësimi i veprimit
Përsëritja e një veprimi tëprapësuar
Prapësimi i formatimit dhe i korigjimit automatik
Formatimi bazë i tekstit 2
ose [Ctrl] [Z]
[Ctrtl] [Y]
145
Formatimi bazë i tekstit 3
146
Formatimi bazë i tekstit 4
Shtimi i fushës së tekstit
Formatimi i shkrimit
Drejtimi i tekstit
ose FORMAT - ALIGNMENT
Ndryshimi i hapësirës midis rreshtave
FORMAT - LINE SPACING
Vendosja e numërimit me numra ose me shenja
Kopjimi i formatimit147
Kopjimi dhe zhvendosja e elementëve
Zhvendosja Selektoni dhe tërhiqnime mous
Kopjimi Selektoni, [Ctrl] + tërhiqnime mous
148
Kopjimi dhe zhvendosja e elementëve 2
Prerje [Ctrl] [X]
Kopjimi [Ctrl] [C]
Ngjitja [Ctrl] [V]
Shfaqja ne zonën e detyrave të memorjes së ndërmjetme EDIT – OFFICE CLIPBOARD
149
Përdorimi në mënyrë efektive i pamjeve
150
Përdorimi në mënyrë efektive i pamjeve 2
Kalimi nga një pamje te tjetra
Kalimi midis regjistrave Slides dhe Outline
Përpunimi i sektorëve Brezi i simboleve Outlining
Shfaqja dhe fshehja e fushave
Spostimi djathtas
Spostimi majtas
151
Puna me elementët e fletës
152
Puna me elementët e fletës 2
Shtimi i një elementi në fletë
Përpunimi i një elementi në fletë
Tabelë
Diagram
Figurë
Organigram
Film ose MuzikëGrafik
Për tëtërhequr
Për tërrotulluar
153
Prezantimet e ekranit
154
Prezantimet e ekranit 2
Startimi i prezantimit tëekranit nga fleta aktuale
Përcaktimi i kapërcimit tëfletëve
Slide Show - Slide Transition
Përdorimi i skemave tëanimimit
Slide Show - Animation Schemes
Përcaktimi i animimeve nga vetë përdoruesi
Slide Show - Costum Animation
155
Prezantimet e ekranit 3
Përcaktimi i kohës sëkapërcimit të fletëve
Slide Show - Slide Transition
Shfaqja e prezantimit për provë dhe regjistrimi i kohës së kapërcimit tëfletëve
(në pamjen Slide Sorter)
Mbarimi i prezantimit tëekranit
[Delete]
156
Bazat e shabllonave
Shabllonat përmbajnë faqosje tëparacaktuar
Si rregull përdoret shablloniDefault Design
Hapja e shablloneve të tjera
Ju mund të krijoni edhe shabllone në mënyrë individuale
157
Pika për t‘u marrë parasysh
Sa fletë do të përmbajëprezantimi?
Çfarë ngjyrash do të ketë(sfondi, shkrimi)?
Çfarë elementësh duhet tëshfaqen në çdo fletë?
Ku duhet vendosur titulli i fletës?
Duhet shtuar një rresht kreu dhe fundi?
Sa e madhe duhet të jetëzona e shkrimit?
Ku duhet vendosur logo? Sa i madh dhe çfarë lloji duhet të jetë shkrimi?
158
Masteri
Masteri është pjesë përbërëse e shabllonit
Te masteri ruhen të gjitha formatimet
Ka master titulli dhe master flete
Masteri i titullit përcakton formatimit e fletës së parë
Masteri i fletës përcakton formatimin e fletëve të tjera
159
Shabllonet
Ruajtja e shabllonit FILE - SAVE AS,tipi i skedarit Design Template
Caktimi i një shablloni Në pjesën e detyrave Blank Presentation,From Design Template
Shfaqja e masterit Menuja VIEW - MASTER
Krijimi i masterit të titullit
Rikthimi i njëvendruajtësi të fshirë
Ndryshimi i ngjyrës sëshabllonit
Në pjesën e detyrave Slide Design – Color Schemes
Shtimi i numrit të fletëve ose i datës dhe i orës
Menuja INSERT160
Printimi i fletëve
161
Printimi i fletëve 2
Kontrolli para printimit FILE – PAGE SETUP
Ndërprerja e printimit
Zgjedhja e printerit FILE - PRINT, Name
Rreshti i kreut dhe fundit
FILE – PAGE SETUP, Options
Përcaktimi i orientimit tëfaqes
(tek ORIENTATION)
Klikim i dyfishtë
162
Krijimi i objekteve vizatimore dhe WordArt
163
Krijimi dhe formatimi i objekteve vizatimore
Vizatimi i objekteve Brezi i simboleve Drawing:
Përpunimi i objekteve
Rrotullimi dhe kthimi i objekteve
Brezi i simboleve Drawing, menuja Draw
Krijimi i objekteve WordArt
Kopjimi i formatimit
164
Shtimi i figurave dhe grafikëve në fletë
165
Përdorimi i figurave dhe grafikëve
Shtimi i figurave ose i grafikëve
INSERT - PICURE ClipArt
Shtimi i grafikut nga njëskedar
INSERT - CHART - FROM FILE
Përpunimi i grafikut Brezi i simboleve Chart
Zvogëlimi i grafikut
Komprimimi i grafikut
166
Paraqitja e fakteve në mënyrë grafike
167
Lloje të tjera diagramesh
168
Organigramet dhe llojet e tjera të diagrameve
169
Organigramet dhe llojet e tjera tëdiagrameve 2
Krijimi i organigramit
Ndryshimi i organigramit Brezi i simboleve Organization Chart
Ndryshimi i Layout-it tëorganigramit
Selektoni formën,
Përdorimi i tipeve tëgatshme
Përdorimi i llojeve të tjera të diagrameve
170
Krijimi dhe formatimi i diagramave
171
Krijimi dhe formatimi i diagramave 2
Shtimi i diagramës ose vendruajtësi
Përpunim i diagramës Klikim i dyfishtë
Shfaqja/fshehja e faqes së të dhënave
Formatimi i elementëve të diagramës
Klikim i dyfishtë ose në menunëkontekstuale Format Object
Mbishkrimi i diagramës
Pajisja me vija-rrjeta
Shfaqja/fshehja e legjendës
CHART - CHART OPTIONS
172
Prezantimi optimal i ekranit Shfaqja/fshehja e fletëve SLIDE SHOW - HIDE SLIDE
Krijimi i ndërprerjeve SLIDE SHOW - ACTION SETTINGS
Kalimi në CD FILE - PACK AND GO
Përcaktimi i efekteve tëanimuara
SLIDE SHOW - CUSTOM ANIMATION
Përsëritja e pandërprerë e njëprezantimi
SLIDE SHOW - SET UP SHOW, fusha e kontrollit Loop continuously until “Esc“
173
Korigjimi, kërkimi dhe zëvendësimi i tekstit
Ndryshimi i parametrave të autokorigjimit
TOOLS -AUTOCORRECT-OPTIONS
Kontrolli i drejtshkrimit
Kërkimi i elementëve EDIT - FIND
Zëvendësimi i elementëve
EDIT - REPLACE
Kërkimi i fjalëve me kuptim të njëjtë(sinonimeve)
TOOLS - THESAURUS
174
Këshilla për punën me prezantimet
Strukturae
brëndshme
Mjeti i shfaqjes
(Hapësira,pajisja)
Analizae
objektivave
Prezantimefektiv
Objektivii
prezantimit
Hapësirakohore
175
Këshilla për punën me prezantimet 2
176
Këshilla për punën me prezantimet 3
177
Këshilla për punën me prezantimet 4
Përshtatja e formatit tëfletëve të prezantimit
FILE - PAGE SETUP
Shtimi i një shënimi Shtoni shënimet në dritaren e shënimeve
Përshtatja e masterit tëshënimeve
VIEW - MASTER - NOTES MASTER
Printimi i shënimeve dhe i fletë-shpërndarjeve
FILE - PRINT, fusha listore Print what, zgjidhni Notes Pages ose Handouts
Përshtatja e fletë-shpërndarjeve
VIEW - MASTER - HANDOUT MASTER
178
Shkrimi
179
Ngjyrat
180
Udhëzime për formatimin e fletëve
Ruajtja e shkrimit me prezantimin TOOLS - OPTIONS, regjistri Save
Heqja e përshatjes automatike tëmadhësisë së shkrimit
TOOLS - AUTOCORRECT OPTIONS
181
Termi: Inter netlatinisht = ndërmjet anglisht = rrjetë
(Rrjeti i rrjeteve)
Interneti lidh në një rrjet të vetëm në mbarë botën, rrjete kompjuterash të pavarur nga njëri-tjetri. Mundësia për të shkëmbyer të dhëna dhe për komunikim në mbarë
botën
Termi "Internet"
182
Lidhja e kompjuterave në mbarë botën
Interneti lidh rrjete të veçanta të pavarura nga njëra-tjetra.
Lidhja bëhet nëpërmjet linjave telefonike, fibrave optike, kabllove të bakrit me frekuencë të lartë, radio-releve, dhe satelitëve.
183
Për çfarë mund të përdoret Interneti?
Kërkimedhe
studimeInstrumentadhe zgjidhje
Businessdhe
Marketing
Buriminformacioni
Lojra
Blerje
Home-banking
Komunikim(E-Mail)
Internet
184
Historia e Internetit
Futja e shërbimit WWW (1991) World Wide Web
I shfrytëzueshëm dhe tërheqës për përdoruesit privatë
Suporti i multimediave (Fotografi, Video, Muzikë, Gjuha e folur, Tekst)
Nëpërmjet WWW, Interneti është bërë popullor.
185
Adresat numerike
Çdo kompjuteri në Internet i caktohet një adresë unike (Adresë-IP). IP = Internet Protocol
Adresa numerike (32 Bit) P.sh. 178.023.128.67 ose 164.154.171.187 Adresa-IP është e përbërë nga dy pjesë
Adresa e rrjetit (Network-ID)Adresa e kompjuterit (Host-ID)
Paraqitje e përgjithshmeAdresa e rrjetit.Adresa e kompjuterit
186
.al .edu .com
.herdt .uni-muenster
.wi .inf
www home
Top Level Domain
Second Level Domain
Subdomain
Emri i Kompjuterit
Zona (domain-e) në Internet
Internet
187
Pasqyrë e Top Level Domains
.com subjekte komerciale
.edu institucione arsimore
.org, .net organizata të ndryshme
.biz zonë e ekonomisë
.info përdorim i pakufizuar
.emër zonë private
.de, .ch, .al, .fr, .us etc. janë domain-e shtetesh
188
Organizatat e Internetit
Institucione, të cilat ndërhyjnë duke i dhënë internetit drejtimet kryesore të zhvillimit, janë p.sh. ISOC (Internet Society)
Organizatë jokomercialeOrganizatë mbështetese për grupe, të cilat merren me aspekte
të ndryshme të Internetit IAB (Internet Architecture Board)
Zhvillimi teknik i InternetitStandarde (p.sh. për dhënien e adresave-IP)
W3C (World Wide Web Consortium)Standarde për gjuhët e Internetit
DENIC (Deutsches Network Information Center)Administrimi i Adresave-IP (.de)
ERT (Enti Rregullator i Telekomunikacioneve) www.ert.gov.alAdministrimi i Adresave-IP (.al)
189
Kushte paraprake për hyrje në Internet
Hardware (Kompjuter, Modem, Kartë-ISDN) Opsione lidhjeje
Linjë telefonike dhe Modem (Hyrje analoge) Modem = Modulator Demodulator (Ndryshimi i sinjaleve analoge në dixhitale dhe anasjelltas)
Lidhje me ISDN dhe kartë-ISDN (Hyrje dixhitale) ISDN = Integrated Services Digital Network
Lidhje me modem ADSL E drejta për hyrje (nga Internet-Provider)
Provider = ofrues të hyrjes në Internet Internet-Software (Shembuj)
Internet Explorer Netscape Communicator Mozilla Firefox Opera
190
Internet-Provider
Provider = Ofrues (këtu: Ofrues i një hyrjeje në Internet) Një Provider mban zakonisht disa PoP
(= Porta hyrëse). Grupe të ndryshme Providerash
Shërbime-OnlineOfrojnë shërbime informacioni, që mund të arrihen vetëm nga
klientët e tyreVeç kësaj ofrojnë dhe hyrje në InternetP.sh. T-Online, AOL, Freenet, ABCOM, ABISSNET,ADANET
Ofrues të drejtpërdrejtë ose Internet Service Provider (ISP)Ofrojnë vetëm hyrje në InternetP.sh. Arcor, Tiscali, MCI WorldCom
191
Kontrata me një Provider
Pas nënshkrimit të kontratës me një provider, përdoruesi merr hyrje në Internet:
Emrin e përdoruesit dhe fjalëkalimin Numrin e telefonit të PoP Mund të marrë adresë E-Mail-i Mund të marrë Webspace (= hapësirë për faqe vetjake në
Internet) Adresa-IP nga serveri i Providerit
192
Kushtet paraprake të Hard- dhe Software
Kompjuter Një kompjuter i thjeshtë mjafton, përveç rastit
kur do të përdoren dhe programe multimediale (audio, video)
Është e mundur lidhja me sisteme shfrytëzimi të ndryshme.
Modem të paktën. 28.000 bps) ose Kartë-ISDN (64.000 bps)
Software për përdorimin e Internetit P.sh. Microsoft Internet Explorer
193
Realizimi i lidhjes me Internetin
Realizimi i lidhjes me dial-up Shkruani të dhënat Klikoni te butoni Connect Krijohet lidhja me PoP
Shkëputja e lidhjes Klikoni dy herë tek
simboli i lidhjes së re të krijuar dhe klikoni te butoni Disconnect
194
Lidhja dial-up me Internetin
TOOLS – INTERNETOPTIONS, Connections, butoni Add… Shkruani numrin e telefonit të Internet-providerit Shkruani emrin e përdoruesit dhe fjalëkalimin
195
Ndërtimi i një faqeje Web
Tekst
Figurë e animuar
Hyperlinke
Figurë normale
196
Elementë te një faqeje Web (1 nga 2) Frame (Korniza) = zona të paracaktuara për menunë dhe brezin e
navigimit Figura sensitive (Image-Maps) = Figura-Hyperlink të klikueshme, tek
të cilat pasi klikohet, hapet një dokument tjetër
Frame
Hartë si imazh grafik
197
Elementë te një faqeje Web (2 nga 2)
Elementë të një formulari Mundësojnë shtimin e informacioneve nga përdoruesi (interaktiv) Të dhënat e shtuara përpunohen nga serveri WWW Shembull tipik: Formular rezervimi
198
Ndërtimi i adresave WWW (URL) Termi
URL = Uniform Resource Locator
Skemë adresimi simbolike
URL e lokalizuar Shërbim Interneti
Server
Vendi i informacionit të dëshiruar
Paraqitja:
Protokolli://emri i kompjuterit.LocalDomain.SecondLevelDomain.TopLevel
Shpesh ndodh që të nevojitet edhe emri i dosjes apo i skedarit
199
Thirrja e një faqeje Web Nëse adresa është e
njohur Kliko te fusha Address Shkruaj URL (RETURN( ose
Nëse duhet kërkuar një fjalë e veçantë Shkruaj fjalën, p.sh
bursa Do të aktivizohet
funksioni i kërkimit të faqes Web search.live.com
200
Thirrja e përsëritur e një faqeje Web (1 nga 2)
Thirrja nëpërmjet fushës së Adresave
Thirrja nëpërmjet simboleve të brezit të simboleve
201
Thirrja e përsëritur e një faqeje Web (2 nga 2)
History tek brezi i Explorerit Simboli ose VIEW – EXPLORER BAR
- HISTORY Tregon përmbajtjen e
20 ditëve të fundit (Përcaktimi standard)
Renditja e listës së historisë
202
Vështrim mbi funksione të rëndësishme
Ngarkimi i faqes së fillimit (Homepage) Simboli ose (ALT( (HOME(
Ringarkimi i faqes aktuale VIEW - REFRESH ose Simboli
Ndërprerja e ngarkimit të një faqeje Simboli ose (ESC(
Ndryshimi i madhësisë së shkrimit VIEW - TEXT SIZE
203
Paraqitja në të gjithë ekranin për faqet Web
Shfaqja në të gjithë ekranin i faqeve Web VIEW – FULL SCREEN
ose (F11(
Kthimi në pamjen standarte me
ose (F11(
204
Ruajtja e faqeve aktuale Web
Menuja FILE – SAVE AS Shkruani emrin e skedarit
Zgjidhni tipin e skedarit
complete
Web archive, single File
Web Page, HTML only
Text file
205
Ruajtja e figurave
Ruajtja e figurave Klikojmë mbi figurë Simboli i brezit të
simboleveose Zgjedhim në menunë
kontekstuale SAVE PICTURE AS
Ruajtja e figurës si sfond për ekranin Zgjedhim në menunë
kontekstuale SET AS WALLPAPER
206
Ruajtja e Hyperlinkeve
Ruajtja e Hyperlinkut Klikojmë me butonin e djathtë të mouse-it mbi Hyperlink Zgjedhim në menunë kontektuale SAVE TARGET AS Linkun e ruajtur mund ta thërrisni nga FILE - OPEN.
Krijimi i një lidhjeje në Desktop Zgjedhim në menunë kontektuale CREATE SHORTCUT
Duke klikuar dy herë në simbolin e shfaqur starton Internet Explorer-i dhe ngarkon faqen Web
207
Printimi i faqeve Web (1 nga 3)
Kontrolli i printimit me anë të pamjes së faqes
FILE – PRINT PREVIEW Shfletimi i fletëve për printim
Simbolet , Zmadhim ose zvogëlim teksti
Simbolet , Klikoni mbi butonin PRINT, për të filluar printimin
208
Printimi i faqeve Web (2 nga 3)
Përshtatja automatike e mbishkrimit të faqeve
Kur jeni në Print Preview klikoni në simbolin
ose FILE – PAGE SETUP Bëni rregullimet
Përcaktimi i formatit të printimit
Përcaktoni formatin e printimit
209
Përdorimi i brezit të simboleve Links
Shfaqim brezin e simboleve Links nëpërmjet menusë VIEW – TOOLBARS – LINKS
Shtojmë me Drag & Drop faqet Web të klasifikuara si favoritë në brezin e simboleve
210
Gjetja e informacionit me ndihmën e motorëve të kërkimit
Motorët e kërkimit përmbajnë baza gjigande të dhënash me një indeks fjalësh, që shërben si referencë për informacione në Internet.
Shembull i njëmotori kërkimi
211
Tipet e motorëve të kërkimit
Motorët e kërkimit në të gjithë tekstin, p.sh. AltaVista (www.altavista.com) E ndërtojnë bazën e tyre të të dhënave me ndihmën e programeve
speciale Katalogje, p.sh. Yahoo (www.yahoo.com)
E krijojnë bazën e tyre të të dhënave me ndihmën e një stafi redaksional
Meta-motorët e kërkimit, p.sh. windseek (www. windseek.com) Nuk kanë bazë të dhënash Ia drejtojnë pyetjet njëkohësisht disa motorëve të ndryshëm
kërkimi
212
Mënyra e funksionimit e katalogjeve
Katalogje
Lista me tematika të ndryshme
Të ndërtuara në mënyrë hierarkike
Sport
...Muzeum
Kulturë
Basel Berlin Wien
Muzikë
TeatërOpera
213
Kërkimi i thjeshtë p.sh. me AltaVista
AltaVista është një nga motorët më të mëdhenj të kërkimit. URL = www.altavista.com
214
Nisja e një kërkimi të thjeshtë
përcaktimi i gjuhës
nisim proçesin e kërkimit
shkruajmë fjalën/tpër kërkim
lista e rezultateve
215
Mundësi të veçanta kërkimi
Bashkimi i disa fjalëve në një togfjalësh „kenge franceze" (në thonjëza)
Shenja zëvendësuese * Shkruajmë të paktën tri gërma të fjalës që kërkojmë Po pati shumë rezultate, kërkimi nuk përfillet
Shmangia e fjalëve të padëshiruara + përfshihet fjala - nuk përfshihet fjala
216
Kërkim i avancuar në rastin e Altavistas
Bëjmë kërkimin duke kombinuar operatorët logjikë Shkruajmë fjalën në rast se kërkojmë një radhë të caktuar të
paraqitjes së rezultateve Përcaktojmë kufizimin e kërkimit nga ana kohore
217
Ndërkombëtare dhe shqiptare
www.yahoo.com
www.lycos.com
www.google.com
www.altavista.com
Motorë kërkimi shqiptarë
www.albafind.com
www.albinfo.com
Motorë të tjerë kërkimi dhe katalogjet
218
Meta-motorët e kërkimit
metacrawler www.metacrawler.com
www.highway61.com
meta metager.de
219
Karakteristikat e postës elektronike
E-Mail = Electronic Mail = posta elektronike
E-Mail-et janë personale.
Adresat e E-Mail-it nuk ndryshojnë nëse do të ndryshonit vendbanimin tuaj.
E-Mail-et mund t’i lexoni edhe kur jeni në udhëtim.
Mund t’u shkruhet një grupi marrësish duke klikuar mbi një buton
220
Struktura e adresës së E-Mail-it
Shembull: [email protected]
Username: Emri i përdoruesit (mesuesi)@: Shenja ndarëse "at"Emri i kompjuterit: mail-server (kutia postare)Domain: mail-server, i cili administron kutitë e postës (gov) TopLevelDomain: niveli më i lartë i caktuar (al për Shqipërinë)
Outlook Express = Program për administrimin e E-Mail-it
221
Hapja e Outlook Express-it
Butoni , PROGRAMS - OUTLOOK EXPRESSoseNë Internet Explorer simboli , READ MAILoseKlikojmë te butoni , te brezi Quick Launch
222
Dritarja e përdorimit
Lista e mesazheve
Lista e dosjeve
Kontaktet
Dritarja e pamjesparaprake
223
Brezi i simboleve të formatimit
Pjesa e adresës
Teksti i mesazhit
Titulli
Shkrimi i mesazheve (1 nga 2) MESSAGE – NEW MESSAGEose ose (CTRL( (N)
Brezi i simboleve Standart
224
Shkrimi i mesazheve (2 nga 2)
Në format HTML (Përcaktimi standart) Formatim teksti dhe paragrafi nëpërmjet simboleve
Në format PlainText Në menunë FORMAT – PLAIN TEXT Brezi i simboleve të formatimit do të zhduket
Kontrolli drejtshkrimor Në menunë TOOLS – SPELLING ose ose (F7(
225
Ruajtja e mesazhit
Ruajtja e E-Mail-eve të padërguara Ruajtja e mesazheve ende të
pambaruara FILE – SAVEose (CTRL( (S(
Ruajtja e E-Mail-eve si dokument FILE – SAVE AS Zgjedhim vendin për ta ruajtur
226
Dërgimi i mesazheve
FILE – SEND MESSAGE ose ose (ALT( (S(
Kopje të E-Mail-eve të dërguara do të ruhen në dosjen Sent Items.
Në E-Mail-et që do të dërgohen jashtë vendit nuk duhen përdorur gërma me pika.
227
Dërgimi i mesazheve me konfirmim leximi
Marrësi i E-Mail-it pyetet gjatë leximit të mesazhit, nëse duhet dërguar një konfirmim leximi të mesazhit. Shkruani mesazhin
TOOLS – REQUEST READ RECEIPT
228
Dërgimi i faqeve Web ose i Hyperlinkeve
Dërgimi i faqeve Web nëpërmjet E-Mail-it Ngarkoni faqen Web në Internet Explorer FILE – SEND – PAGE BY E-MAIL Do të krijohet një E-Mail i ri, dhe faqja do të shtohet në
zonën ku shkruhet mesazhi.
Dërgimi i Hyperlinkut Ngarkoni faqen Web në Internet Explorer FILE – SEND – LINK BY E-MAIL Në E-Mail do të shtohet një link i asaj faqeje Web, dhe faqja
Web shfaqet e bashkangjitur.
229
Krijimi i dokumentave të bashkangjitur
Dërgimi si dokumenti i bashkangjitur i skedarëve (p.sh. skedarëve tekst, fotove, muzikës, etj.) Dokumentat duhet të kodohen, në mënyrë që të mund të
transportohen. MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) është mënyra më e
përhapur deri më sot për kodimin dhe dekodimin e dokumentave të bashkangjitur (attached).
Internet
Kodi
KodiDokument
Marrësi
Kodimi
Dekodimi
Dërguesi
Dokument
230
Shtimi i dokumetit të bashkangjitur
Në menunë INSERT – FILE ATTACHMENTose
Zgjedhim skedarin
Klikojmë butonin Attach
231
Përdorimi i nënshkrimit
Nënshkrimi përfaqëson një tekst të dhënë, i cili i shtohet automatikisht mesazheve gjatë dërgimit.
Në menunë TOOLS – OPTIONS Klikoni mbi regjistrin Signatures Klikoni në butonin New Shkruani nënshkrimin
Shtimi i nënshkrimit nënjë E-Mail në mënyrë manuale
Në menunëINSERT – SIGNATURE
232
Marrja e mesazheve
TOOLS – SEND AND RECEIVE – RECEIVE ALLose klikoni shigjetën dhe RECEIVE ALL
E-Mail-et e reja do të shkarkohen dhe do të vendosen në dosjen Inbox.
233
Leximi i mesazheve të marra
Teksti i mesazheve
Mesazh i lexuar
234
E-Mail-et me dokumenta të bashkangjitur tregohen nga simboli i një kapseje dokumentash.
Klikoni në dritaren e pamjes paraprake Klikoni dokumentin e
bashkangjiturose Hapni E-Mail-in
Hapni simbolin e dokumentit të bashkangjitur duke klikuar dy herë
Hapja e dokumentave të bashkangjitur
235
Ruajtja e dokumentit të bashkangjitur
Klikoni në dritaren e pamjes paraprake SAVE ATTACHMENTS
Në E-Mail-in e hapur klikoni me të djathtën e mouse-it mbi dokumentin e bashkangjitur
Në menunë kontekstuale SAVE ALL Mbani shtypur tastin (CTRL(
për të selektuar dokumenta të veçantë të bashkangjitur
Klikoni te butoni Save
236
Përgjigja ndaj mesazheve Kthimi i përgjigjes dërguesit
Selekstojmë E-Mail-in të cilin duam t‘i përgjigjemi MESSAGE – REPLY TO SENDERose
Si t‘i përgjigjemi dërguesit dhe gjithë marrësve të tjerë
MESSAGE – REPLY TO ALL
ose
237
Dërgimi më tej i E-Mail-eve
Selektoni mesazhin MESSAGE - FORWARD
ose ose (CTRL((F(
Konfigurimi ndërkombëtar TOOLS – OPTIONS Regjistri Send Butoni International Settings Çaktivizoni kutizën e kontrollit
238
Libri i adresave
Shpesh adresat E-Mail mund të ruhen në librin e adresave. Libri i adresave ruhet automatikisht në një skedar me prapashtesën .wab.
239
Shtimi i një adrese të re
TOOLS – ADDRESS BOOK ose
oseKlikoni mbibutonin
FILE – NEW CONTACT ose
, NEW CONTACT
240
Kërkimi i kontakteve Kërkimi i shpejtë i kontakteve
Në librin e adresave jepni shkronjën e parë të emrit të kontaktit të kërkuar
Kërkim më i zgjeruar Hapni librin e adresave EDIT – FIND PEOPLEose
241
Krijimi i dosjeve për E-Mail-e
E-Mail-et e marra dhe të dërguara mund të administrohen në dosje të ndryshme tematike.
FILE – FOLDER – NEW Shkruani emrin e dosjes Selektoni dosjen, brenda të
cilës do të shtoni dosjen e re si nëndosje
242
Zhvendosja/kopjimi i E-Mail-eve në një dosje Selektoni E-Mail-in dhe me mouse-in tërhiqeni për te dosja e
dëshiruar Kopjojeni duke mbajtur të shtypur tastin(CTRL)
Fshirja e E-Maile-ve ose (DELETE)
Printimi i E-Maile-ve Selektojmë E-Mail-in dhe ose FILE - PRINT
Administrimi i E-Maile-ve
243
Renditja e E-Mail-eve
Nëpërmjet menusë Selektoni dosjen VIEW – SORT BY
Nëpërmjet emrit të kolonave Selektoni dosjen Klikoni mbi emrin e kolonës
Rendisni në rend rritës sipas dërguesit
Rendisni në rend zbritës sipas dërguesit
244
Dosja Outlook Express
Shfaqja e këshillave
245
Bazat e NetMeeting
Fusha të mundshme për aplikimin e NetMeeting Chat Videokonferenca Telefon nëpërmjet Internetit Përpunimi i përbashkët i dokumentave Shërbim dhe suport ndaj klientit
Telefonimi mund të bëhet nëpërmjet: internetit intranetit drejtpërdrejt me anë të një lidhjeje me modem
246
Fillimi i bisedës telefonike
CALL - NEW CALLose Jepni adresën E-Mail ose IPose , për të zgjedhur
adresën e partnerit të komunikimit në listë
247
Rregullat e mirësjelljes për përdoruesit e Internetit
Netiquette = Network dhe Etiquette Rregullat për mënyrën e sjelljes në Internet
Shmangia e shpenzimeve të transmetimit Diskutim objektiv Përdorim formati të lexueshëm për të gjithë
Pa gërma jo konvencionalePa formatime në tekst
Evitimi i shpërdorimeveAsnjë reklamë komerciale apo politike në UsenetAsnjë zinxhir letrashAsnjë dërgim të dhënash tepër voluminoze (të
ashtuquajturat bomba e-mail-i)
248
Rregullat e mirësjelljes tek E-Mail-et
Lexoni në fillim të gjitha E-Mail-et e një teme, para se të dërgoni përgjigjen
Në titull shkruani përmbledhje të mesazhit Shkruajini mesazhet shkurt dhe në mënyrë të saktë Përdorni gërmat e vogla dhe të mëdha Mos dërgoni të dhëna mbi 10 Mb
249
Pasqyrë e Smiley-eve më të përdorur
:-) = Qesh ;-) = Ja bën me sy, i shkel syrin (:-) = Qeros :-o = I shokuar :'-( = Qan (:)-) = Palombar :-@ = I nevrikosur *<|:-) = Plaku i Vitit të Ri
250
Nisja e shkarkimit nga një faqe Web
Ofertat e shkarkimit për programe Faqe Web me revista të specializuara për kompjutera http://www.microsoft.com http://www.download.com http://www.driverguide.com
Klikoni Hyperlink-unpër të shkarkuar skedarin Shpejtësia e
shkarkimit
251
Rreziqet e sigurisë në Internet
Njerëz të paautorizuar mund të lexojnë të dhënat tuaja private.
Përmbajtja ose dërguesi i e-mail-eve mund të falsifikohen.
Mesazhet dhe informacionet e dërguara prej jush mund të humbasin gjatë rrugës për në destinacion.
Mund të ndodhë një ndërhyrje e paautorizuar në kompjuterin tuaj.
Në kompjuterin tuaj mund të depërtojnë viruse.
Informacionet që merrni nga Interneti mund të mos jenë të sakta. 252
Këshilla për dërgimin dhe marrjen e E-Mail-eve Mbrojtja nga viruset
Mos hapni dokumentat bashkëngjitur një e-mail-i, për të cilin nuk e dini se nga vjen dhe se kush e dërgon
Instaloni një program antivirus Ruajini dokumentat e bashkëngjitur një E-Mail-i dhe kontrollojini me
ndihmën e programit antivirus para se t‘i hapni Siguria e fjalëkalimeve
Mos përdorni të dhënat tuaja personale, radhitje të thjeshtë shkronjash ose shifrash (abcd, 1234)
Mos e ruani fjalëkalimin në kompjuter Të paktën gjashtë karaktere dhe në rastin më të mirë një kombinim
shkronjash, me numra apo shenja të veçanta Blerja dhe bërja e porosive në Internet
Të dhënat e kartës së kreditit mund të përgjohen gjatë transmetimit të pakoduar.
253
Zonat egzistuese të sigurisë
Internet (Shkallë e mesme e sigurisë: Medium) Përfshin të gjitha Website-t të Internetit, që nuk janë klasifikuar
në asnjë zonë tjetër Locale Intranet (Shkallë e ulët e sigurisë: Medium Low)
Përfshin të gjitha Website-t, të cilat nuk kanë nevojë për një Proxy-Server
Trusted sites (Shkallë shumë e ulët e sigurisë: Low) Klasifikohen të gjitha Website-t, që nuk përbëjnë rrezik për
kompjuterin tuaj Restricted sites (Shkallë e lartë e sigurisë: High)
Website-t, të cilat nuk gëzojnë besimin tuaj
254
Mënyra e funksionimit të një Firewall-i Një Firewall është...
mbrojtja e të gjithë rrjetit nga ndërhyrjet e paautorizuara nga jashtë një kompjuter i lidhur në një rrjet kompjuterik lokal dhe që është i
vetmi që lidhet direkt me Internetin
LANInternet
Firewall
Akses i palejueshëmnga Interneti
do të bllokohet
Trafik të dhënash
në InternetTrafik i lejuar të dhënash
në Internet
Trafik të dhënash
nga Interneti
Trafik i lejuar të dhënash
nga Inteneti
255
Dokumenta të përkohshme
Konfigurime të tjera
Konfigurime të përgjithshme (1 nga 2)
TOOLS – INTERNET OPTIONS, Regjistri General
Faqja e fillimit
Fshirja e historisëFshirja e historisë
256
Konfigurime të përgjithshme (2 nga 2) Faqja e fillimit (home page)
Përcaktoni faqen Web që do të hapet në fillim Dokumenta të përkohshme të Internetit
Kjo dosje shërben për ruajtje të përkohshme të faqeve Web Fshirja e përmbajtjes: Klikoni te butoni Delete Files
History Kjo dosje ruan të gjitha adresat që zgjidhen nga përdoruesi Mund të zgjidhet numri i ditëve të ruajtjes së saj Fshirja e përmbajtjes: Klikoni te butoni Clear History
257
Konfigurime të tjera
Butoni Colors (Ngjyrat) Zgjidhni ngjyrat për faqet Web që keni hapur Zgjidhni ngjyrat për faqet Web që nuk keni hapur ende
Butoni Fonts (Llojet e shkrimit) Mund të zgjidhni llojin e shkrimit për faqet Web
Butoni Languages (Gjuhët) Përcaktoni gjuhën e faqeve Web
Butoni Accessibility (Aksesibiliteti) Vendosni opsionet tuaja në lidhje me ngjyrën dhe me llojin e
shkrimit gjatë vizitës së një faqe Web
258
