Pagbabagong Morpoponemiko

2
Pagbabagong Morpoponemiko Iba't Ibang Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko 1. Asimilasyon - kapag ang kasunod na tunog ay alinman sa / d, l, r, s, t /, ang panlaping pang- ay nagiging pan-. Ito ay nagiging pam- naman kapag ang kasunod na tunog ay alinman sa / b, p /. Paalala: Nananatilinng pang- kapag ang kasunod na tunog ay mga katinig na / k, m, n, ng, w, y / o patinig ( a, e, I, o, u ). Nilalagyan ng gitling ( - ) kapag ang salitang ugat ay nagsisimula sa patinig. Halimbawa: Pang + lunas = panglunas - panlunas Pang = baon = pangbaon - pambaon Pang + kulay = pangkulay Pang + isahan = pang - isahan 2. Pagkakaltas - sa pagbabagong ito, may nawawalang ponema sa loob ng salita Halimbawa: Sunod + in = sunodin - sundin Takip + an = takipan - takpan Dala + han = dalahan - dalhan 3. Maypalit - may mga ponemang napapalitan o nagbabago sa pagbuo ng salita. Nagaganap ang pagpapalitan ng /r/ at /d/ kapag ang /d/ ay nasa pagitan ng dalawang patinig. Halimbawa :

Transcript of Pagbabagong Morpoponemiko

Page 1: Pagbabagong Morpoponemiko

Pagbabagong Morpoponemiko

Iba't Ibang Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko 1.      Asimilasyon - kapag ang kasunod na tunog ay alinman sa / d, l, r, s,

t /, ang                            panlaping pang- ay nagiging pan-. Ito ay nagiging pam- naman                            kapag ang kasunod na tunog ay alinman sa / b, p /.

Paalala: Nananatilinng pang- kapag ang kasunod na tunog ay mga katinig na / k,               m, n, ng, w, y / o patinig ( a, e, I, o, u ). Nilalagyan ng gitling ( - )  kapag               ang salitang ugat ay nagsisimula sa patinig. 

      Halimbawa:                        Pang + lunas = panglunas - panlunas                        Pang = baon = pangbaon - pambaon                        Pang + kulay = pangkulay                        Pang + isahan = pang - isahan 2.      Pagkakaltas - sa pagbabagong ito, may nawawalang ponema sa loob

ng                             salita

Halimbawa:                  Sunod + in = sunodin - sundin                  Takip + an = takipan - takpan                  Dala + han = dalahan - dalhan

 3.      Maypalit - may mga ponemang napapalitan o nagbabago sa pagbuo ng                        salita. Nagaganap ang pagpapalitan ng /r/ at /d/ kapag ang /d/                       ay nasa pagitan ng dalawang patinig.

Halimbawa :                  Ma + dami = madami - marami                  Bakod + bakudan - bakuran 

4.      Pagpapaikli ng salita - Pagpapaikli at pagpapabilis ng pagbigkas ng salita.Halimbawa :                  Hinatay ka =  Tayka - teka                  Tayo na = Tayna - tena, tana                  Wikain mo = Ikamo - kamo

Page 2: Pagbabagong Morpoponemiko

                  Wika ko = ikako - kako