Over Ubuntu JHOXN · geleerd om beter samen te werken, dat spreken zilver is en luisteren goud, dat...
Transcript of Over Ubuntu JHOXN · geleerd om beter samen te werken, dat spreken zilver is en luisteren goud, dat...
Over Ubuntu, inclusief en waardegedreven ondernemen
organisatie waarin business, bezieling en spiritualiteit
met elkaar verbonden zijn. Zo word je duurzamer, inno-
vatiever en vooral gelukkiger.
Aan de hand van inspirerende voorbeelden beschrijft
de auteur hoe je inclusief en waardegedreven kunt
ondernemen, gebaseerd op de Ubuntu-filosofie. Het
is een vervolg op De kracht van Afrikaans denken, dat
Leontine van Hooft in 2012 schreef.
Leontine van Hooft is samen met haar
man eigenaar van GreenDreamCompany BV.
Het bedrijf werkt vanuit een duidelijke visie
op People, Planet, Profit, Passion & Pleasure
in met name Afrika, en zet toerisme in als tool for
development. Daarnaast is Leontine founder van
Ubuntu Impact Investments en financiert inclusieve
ondernemingen in opkomende markten. Leontine is
bestuurs- en corporate-antropoloog en heeft ruim vijf-
tien jaar ervaring als trainer/coach op het gebied van
o.a. intercultureel management. Leontine is een veel-
gevraagd motivational speaker en geeft enkele malen
per jaar masterclasses.
We zijn in het Westen opgevoed met het mantra
‘Missie, Visie en Strategie’. Dat leverde vaak geweldige
organisaties en prachtige resultaten op. Maar dingen
veranderen. De tijdgeest keert. Het besef dringt door
dat we niet kunnen doorgaan op de manier die we
al decennia lang gewend zijn. De tijd is rijp voor een
nieuwe manier van ondernemen.
In Afrika vormen de Bron, de Pijlers, de Dragers en
het Baken het fundament van Ubuntu, een filosofie
die verbondenheid en humaniteit als grootste kracht
en waarde ziet. Deze eeuwenoude filosofie zit ver-
ankerd in de nationale culturen van Afrika en heeft
in het hedendaagse Afrika zijn weg gevonden naar
organisatieculturen en managementstijlen. Het is
de ruggengraat geworden van een enorm sociaal-
economisch ontwikkelingsmodel dat de Afrikaanse
Renaissance heeft ingeluid en wereldwijd respect
verdient en navolging krijgt.
Dit universele model kan ook het Westen begeleiden
in de zoektocht van bruto nationaal product naar
bruto mondiaal geluk. Door gebruik te maken van
deze eeuwenoude kennis en wijsheden krijg je een
De weg naar bruto mondiaal geluk
De weg naar bruto mondiaal
geluk
Leontine van Hooft
Over Ubuntu, inclusief en waardegedreven ondernemen
De w
eg naar bruto mondiaal geluk
Leontine van Hooft
www.thema.nl
Voorwoord door Irene Visser
Een uitnodiging
1 Rise like a phoenix!
2 Bruto mondiaal geluk
3 Bakens van licht, zeeën van kansen
4 Samenleving van (w)aarde
5 De Bron, de Pijlers, de Dragers en het Baken
6 Grote Rainmakers en hun geheimen
7 The Art of Business 3.0
8 Best practice: GreenDreamCompany
9 Now go, make it rain!
Epiloog
Inspiratiebronnen
Dankwoord
Over de auteur
Inhoud
6
10
12
22
32
46
60
80
96
122
144
154
155
156
157
6 DE wEG NA AR BRuTO mONDIA Al GEluk
en producten, maar slagen er ook steeds beter in om een
Afrikaans ingrediënt toe te voegen aan de Nederlandse
manier van handel drijven.
leontine zit in het bestuur van NABC. Toen ik haar voor
het eerst ontmoette, was ik direct onder de indruk van
haar passie voor Afrika en de oprechte interesse die
zij toonde in de mensen om haar heen. Ze gaf me een
exemplaar van haar eerste boek, De kracht van Afrikaans
denken. Dat boek gaat over ‘ubuntu’, de kracht van ‘sa-
menzijn’, een Afrikaans concept dat vooral draait om ver-
bindingen leggen, respect en deel uitmaken van iets dat
groter is dan alleen jezelf. Het was voor mij een bekend en
vertrouwd concept. Daarom realiseerde ik me pas na een
paar maanden hoe vooruitstrevend dit concept is in de
westerse cultuur en hoe belangrijk het is dat mensen zo-
als leontine streven naar de implementatie van een cruci-
aal element als menselijkheid in ons alledaagse leven.
Hoewel mijn eerste jaar in Nederland moeilijk was, heb ik
nu geleerd om me aan te passen. Om dingen in perspec-
tief te plaatsen en vooral om een open geest te hebben
tegenover mensen die op het eerste gezicht heel anders
zijn dan de mensen aan wie ik gewend geraakt was. Ik ben
de Nederlandse cultuur weer opnieuw gaan waarderen.
Daarbij leerde ik onze eigen poldervariant van ubuntu,
‘gezelligheid’, opnieuw kennen en op waarde schatten.
Voor mij is het een grote eer om het voorwoord te mogen
schrijven van leontines nieuwe boek, De weg naar bruto
mondiaal geluk. In dit boek brengt ze het concept van
ubuntu een stap verder. Gebaseerd op haar begrip van
Voorwoord
Bijna twee jaar geleden verhuisde ik naar Nederland.
Sommige mensen noemen het ‘terug’ naar Nederland,
maar voor mij voelde het na meer dan zestien jaar in
Afrika helemaal niet meer als ‘terug’ komen.
De afgelopen twee jaar waren voor mij een hele interes-
sante, maar soms ook verwarrende en confronterende
periode. Ik moest mijn eigen cultuur opnieuw ontdekken,
een cultuur die mij zo bekend is maar toch heel ver weg
leek. Ik moest opnieuw de connectie maken met een mij
bekende omgeving, terwijl ik me tegelijkertijd realiseerde
dat ik totaal veranderd ben. meer dan ooit merk ik dat
ik daadwerkelijk het product van twee culturen ben ge-
worden – er schuilt een stukje ‘geadopteerde’ Afrikaanse
identiteit in mij.
In Afrika heb ik vele vaardigheden geleerd en een enorme
schat aan kennis opgedaan. maar bovenal heb ik geleerd
om respect, geduld en doorzettingsvermogen te heb-
ben. Het menselijke aspect staat altijd bovenaan. Ik heb
geleerd om beter samen te werken, dat spreken zilver is
en luisteren goud, dat je niet te snel moet oordelen, dat
je verschillen moet waarderen en dat het cruciaal is om te
investeren in relaties. Bovendien moet je alles wat je doet
met oprechtheid en warmte doen.
Na mijn terugkomst uit Afrika kon ik gelukkig vrij snel
aan de slag bij de Netherlands-African Business Council
(NABC). NABC staat op het kruispunt van twee culturen.
we faciliteren en bevorderen handel en investeringen
tussen Nederland en Afrika. Dat is geen eenrichtingsver-
keer, maar een relatie op basis van gelijkwaardigheid. we
wisselen producten, diensten, kennis en cultuur uit. we
zijn er niet louter voor de Nederlandse export van kennis
VOORwOORD 7
ubuntu geeft ze een aantal inspirerende levenslessen:
over deugden, waarden en over wat daadwerkelijk be-
langrijk is. Ze leert ons het belang van geluk als een per-
soonlijke keuze om er het beste van te maken. Voor jezelf,
voor je naasten en voor de gemeenschappen waartoe je
behoort. Voor mij leest haar boek als een gids die zowel
praktisch is als nieuwe inzichten bevat over wat daadwer-
kelijk belangrijk is in het leven. Resultaten en successen
op lange termijn worden niet langer bepaald door de
welbekende factoren economie, sociale impact en milieu,
maar steeds meer door hun impact op ‘geluk’. Van het in-
dividu én de gemeenschap.
Ik ben ervan overtuigd dat dit boek een pragmatische
gids kan zijn in je reis naar het begrijpen van ‘geluk’ in al
zijn dimensies en hoe je het kunt laten werken voor jezelf,
je bedrijf en voor een gemeenschappelijke toekomst.
Veel leesgeluk!
Irene Visser
Managing Director Netherlands-African Business Council
(NABC)
10 DE wEG NA AR BRuTO mONDIA Al GEluk
Afrika begeleidt in een ware Renaissance en er in alle
poriën van de samenleving zichtbaar en voelbaar is. kan
er dan iets goeds komen uit Afrika? Ik hoor het je denken.
Ja, met alle uitdagingen die het continent kent, is het
hoog tijd om de negatieve beeldvorming achter ons te la-
ten en ons te laten inspireren door wat misschien wel het
grootste uSP van het continent Afrika is: ubuntu.
ubuntu is een humanistische filosofie die momenteel
de basis vormt van een grootscheeps sociaaleconomisch
ontwikkelingsmodel, waarin verbinding en humaniteit
centraal staan. Denk hierbij niet aan soft gedoe, maar aan
een levenswijze waar beschaafdheid uit spreekt. ubuntu
leidt tot een heel eigen vorm van democratie en tot een
unieke aanpak van het creëren van welvaart. Iets waarvan
het westen veel kan leren en kan leren helen.
In mijn vorige boek, De kracht van Afrikaans denken, heb
ik je laten kennismaken met ubuntu, verbindend leider-
schap en een nieuwe wereld. Ik heb daarin allerlei voor-
beelden gegeven en verhalen verteld. Ik heb ook laten
zien hoe het bedrijf waaraan ik met mijn partner leiding-
geef, GreenDreamCompany, telkens blijft zoeken naar
manieren om ubuntu te integreren in onze organisatie en
binnen de opgave waar we voor staan. Ik was aangenaam
verrast over de vele lieve mails, brieven, kaartjes, tele-
foontjes en uitnodigingen van mensen en organisaties die
meer wilden horen, leren, zelf ook aan de gang wilden of
al bezig waren en dat wilden delen. Het maakte mij blij en
heeft mij de kracht gegeven om vol te houden, terwijl dat
niet altijd gemakkelijk was.
Ja, ik heb heel veel vertrouwen in het helende vermogen
van deze aarde en de mensheid die haar bevolkt. Dat is
immers het wereld- en mensbeeld dat ik wil zien en ik
Een uitnodiging
Heb je er ook zo genoeg van?
Als je het nieuws volgt, de kranten leest, zou je bijna den-
ken dat we de aarde hebben opgegeven als een plaats om
in te leven, laat staan om je kinderen in op te voeden. Het
zou je zomaar moedeloos kunnen maken. Bang of zelfs
paranoia. met alle gevolgen van dien.
En heel gek is dat natuurlijk niet. met de IS-aanslagen
nog vers in onze herinnering en de kans op nieuwe aan-
slagen volop aanwezig, het onophoudelijke geweld tegen
andersdenkenden of andersgelovigen, de Brexit, de into-
lerantie, als het gaat over de vluchtelingenproblematiek,
of je nu voor of tegen bent. De onzekerheid of je baan er
volgend jaar nog wel is en of je je hypotheek dan nog wel
kunt betalen. Het gegraai van hebzuchtige witteboorden-
criminelen. Onbeschoft, gewelddadig en discriminerend
gedrag van voetbalsupporters onderling en zelfs tegen
ambulancepersoneel. Noem maar op.
De verleiding is groot om jezelf op te sluiten en de gor-
dijnen dicht te houden. Om je schouders op te halen, de
dekens hoog op te trekken, je nog eens in je warme bed
om te draaien en te denken: bekijk het allemaal maar, het
zal mijn tijd wel duren. Na mij de zondvloed! En je terug te
trekken in je eigen wereldje.
maar ik heb genoeg van alle hufterigheid, banaliteit en
egocentrisme! En ik hoop jij ook. Het is tijd om op te
staan. Om ons te verheffen tegen hufterig gedrag, grote
ego’s en een egocentrische houding. Om een ander geluid
te laten horen. Andere geluiden te willen horen.
Ik ben door mijn werk als ondernemer en door mijn ach-
tergrond als corporate antropoloog op het Afrikaanse
continent met een oude wijsheid in contact gekomen.
Een oude wijsheid die nu, actueler dan ooit, het nieuwe
EEN uITNODIGING 11
committeren. Voor vaders en moeders van welke cultuur
dan ook die hun kinderen net zo veel zelfrespect, vertrou-
wen en liefde willen meegeven als de jonge vader die,
toen Parijs in shock was, zijn zoontje uitlegde dat bloe-
men uiteindelijk sterker zijn dan geweren.
En ook voor hen die nog verdwaald of zoekende zijn.
Afrika heeft geen patent op ubuntu. De waarden van
deze filosofie zijn op meerdere plaatsen in de wereld te
vinden. we mogen ze dus met een gerust hart gebruiken,
ervan leren en er rijker van worden. Ook wij kunnen deze
filosofie verankeren in een sociaaleconomisch ontwikke-
lingsmodel dat onze samenleving weer recht doet. waarin
het goed is om te leven, te wonen en te werken. En zo
samen de weg bewandelen van bruto nationaal product
naar bruto mondiaal geluk.
uiteraard hoop ik je met dit boek wederom te inspireren.
maar meer dan dat … Dit boek is ook een uitnodiging.
Een luide roep zelfs, om met mij en vele anderen de hand-
schoen op te nemen.
kijk eens goed om je heen … Voel het zinderen!
Voorbeelden, signalen te over voor wie ze wil zien. Je
hoeft je alleen maar te verheffen en aan te haken.
let’s create a movement.
Leontine van Hooft
voed mijzelf met het gedachtegoed dat daarbij past. Die
keuze maakt iedereen uiteindelijk zelf. Gelukkig ben ik
niet de enige. Ik verkeer in goed gezelschap. we zijn met
velen. Duizenden. Tienduizenden. miljoenen.
Dit boek is geschreven voor de vele mensen die willen kie-
zen voor beschaving, de menselijke maat of een gezond
moreel kompas, en dat graag breed gedragen terug zou-
den zien in de maatschappij waar zij deel van uitmaken.
Die iets willen betekenen in hun directe omgeving of ver
weg. Die iets mee in gang willen zetten. Voor de onderne-
mers, de leiders en managers, de coaches, organisatiead-
viseurs en beleidsmakers die op zoek zijn naar manieren
om energie en passie binnen organisaties en bij hun lei-
ders teweeg te brengen. Voor de onderwijskundigen die
hun leerlingen graag waarden zoals samenwerking, col-
legialiteit, tolerantie en respect willen bijbrengen. Voor
politici die de samenleving willen helen en verbinden in
plaats van verdeeldheid en vernietiging zaaien. Voor de
advocaten en mediators die weten dat sorry zeggen een
helende oerkracht teweegbrengt, namelijk vergeving.
Voor bevlogen wetenschappers en andere professionals.
Voor investeerders en filantropen die hun geld gebruiken
om de wereld iets mooier en gelukkiger te maken.
maar het boek is ook bestemd voor hen die dagelijks te
maken hebben met de uitwassen van onze ‘beschaving’.
Zij die geraakt zijn maar onverstoorbaar doorgaan en
weigeren om het op te geven. Voor de politieagenten, de
verpleegkundigen, de bejaardenverzorgers, de vele man-
telzorgers die ons land kent, de vrijwilligers die helpen in
de azc’s en Voedselbanken. Voor de marokkaanse buurt-
vaders die hun jongeren coachen en voor jonge mensen
die op zoek zijn naar iets om voor te gaan, om zich aan te
22 DE wEG NA AR BRuTO mONDIA Al GEluk
Journalist: ‘Mr. Gandhi, hoe denkt u over de beschaving van het Westen?’
Gandhi: ‘Ik denk dat het een goed idee zou zijn.’
2Bruto mondiaal geluk
BRuTO mONDIA Al GEluk 23
‘a way of thinking about the world, a way of understan-
ding events, of interpreting and behaving’. Een ideologie
dus, een state of mind, een inspiratiebron en een vlag
waaronder wordt geopereerd. Een ideologie die niets met
het vredelievende islamitische geloof te maken heeft, het
enkel misbruikt.
Als deze kritische vragen toen waren gesteld en oprecht
was geluisterd naar de antwoorden, had de Amerikaanse
inval in Irak van 2003 dan toch plaatsgevonden? Hier is
immers de voedingsbodem te vinden voor de haatge-
dachten van IS, die zich over Azië en Afrika verspreiden.
Haatgedachten die inmiddels zichtbaar en voelbaar zijn
geworden in iconen van de westerse cultuur en samenle-
ving, zoals londen, Parijs en Brussel.
Hadden we na 9/11 de keuze gemaakt om het ‘waarom’
eens grondig te analyseren, en er zelfreflecterend naar
durven kijken, dan hadden we daarmee de ‘haat’ van deze
ideologieën tegen de westerse waarden van onderbouwing
kunnen voorzien. Het is wel zeker dat de strijd tegen terro-
risme dan een ander verloop en karakter had gekregen.
we hadden het dan waarschijnlijk gehad over een gebrek
aan zelfbeschikking, ontwikkelingsmogelijkheden, kansen
en werkgelegenheid en aan respect voor andere waarden
en normen. we zouden het hebben gehad over de effec-
ten van armoede en uitzichtloosheid.
want hoe voelt het om in een lagelonenland te wonen en,
als je geluk hebt, dag in dag uit schoenen te produceren
voor 2 dollar per dag, die in het westen voor 120 dollar
worden verkocht? Hoe voelt het als je boer bent in een
land dat geen andere keuze heeft dan westerse tomaten
in te voeren, omdat die door Europese subsidies goedko-
per zijn geworden dan de tomaten van eigen bodem? wat
doet het met je als je een goede opleiding hebt genoten
maar er geen mkB in je land voorhanden is dat jou werk
en dus een inkomen kan verschaffen? Of, dichter bij huis,
dat je verplicht een stageplaats moet hebben om je oplei-
ding te kunnen afronden, maar geen bedrijf je wil hebben
Wie in het westen had kunnen bedenken dat
er volkeren op de wereld zijn die de westerse
manier van leven zo afkeuren? Dat er mensen zijn die an-
ders denken, dat wisten we wel, maar dat ze ons veroor-
delen om wie wij zijn, om de dingen waar wij juist trots op
zijn? Zijn wij, in het westen, dan niet het toonbeeld van
beschaving, van democratie en van gelijke rechten? Zijn
wij niet het lichtende voorbeeld voor de rest van de we-
reld? Zijn ‘zij’ niet gewoon jaloers op wat wij hier allemaal
bereikt hebben?
we hebben nooit voor mogelijk gehouden dat er volkeren
zijn die onze manier van leven niet gepast vinden of ri-
goureus afwijzen. we hadden oogkleppen op.
Dat dat wel het geval was, bleek pijnlijk door de aansla-
gen van 9/11. Nooit was het thema wij/zij beter zichtbaar
en zo polariserend desastreus. Het ‘of je bent voor ons,
of je bent voor de terroristen’ is een misplaatste vorm
van het oude wij/zij-denken. De werkelijkheid was een
andere. De wereld moest zich niet bij de VS aansluiten, de
VS moest zich bij de wereld aansluiten.
want wat zou er gebeurd zijn als president Bush Al-Qaida
niet direct de oorlog had verklaard, maar zich eerst eens
had beziggehouden met vragen als: waarom? waarom is
dit gebeurd? Vanwaar deze actie? waarom wordt ons dit
aangedaan? Vanwaar de heftigheid waarmee de acties
gepaard gingen? wat is de oorzaak hiervan? En wat zijn de
oplossingsrichtingen?
Als geweld het antwoord is, wat is dan de vraag?De keuze voor oorlog, voor oog om oog, voor pay-back,
heeft alleen maar geleid tot het toenemen van terrorisme
en een ontwrichting van de mondiale samenleving. Al-
Qaida is inmiddels verworden tot het symbool van een
ideologie die wereldwijd steeds meer aanhangers en vari-
anten kent. Onderzoeksjournalist Jason Burke spreekt
in zijn boek Al-Qaeda: The true story of radical islam van
24 DE wEG NA AR BRuTO mONDIA Al GEluk
omdat je toevallig een jongen bent met een ‘foute’ ach-
ternaam? wat doet het met je zelfbeeld als een politicus
zegt: ‘meer of minder marokkanen?’ En hoe voelt het als
er nooit naar je geluisterd wordt?
De keuze van Bush betekende een transformatie-moment in de wereldgeschiedenis.
Het antwoord van Bush op 9/11 laat het westen de eigen
armoede zien. Het is een gemiste kans om inzicht te krij-
gen in wat de echte problemen achter het geweld zijn en
de dialoog daarover op te starten. Om die vervolgens te
vertalen in grootse plannen en oplossingen, met benefits
voor iedereen. want de grote thema’s in de mondiale
wereld – mensenrechten, werkgelegenheid, voedselzeker-
heid, water, energie – die raken ons allemaal.
Humaniteit als uitdagingDeze pijnlijke les, het besef dat we allemaal voor dezelfde
uitdagingen staan, heeft geleid tot de geboorte van het
nieuwe denken: het wij-denken. Het nieuwe ‘wij’ leert
ons eerst te luisteren en te analyseren, in tegenstelling
tot het oude ‘wij’, dat bol stond van de dogma’s, voor-
‘Out of the cacophony of random suffering and chaos that can mark human life, the life artist sees or creates a symphony of meaning and order. A life of wholeness
does not depend on what we experience. Wholeness depends on how we experience our lives.’
– Desmond Tutu, Zuid-Afrikaanse geestelijke en mensenrechtenactivist
oordelen en niet om te buigen meningen. Het oude ‘wij’ is
arrogant. ‘Het nieuwe wij creëert open gemeenschappen’,
zegt Jaap westerbos in zijn blog op de website www.the-
optimist.nl. ‘Het nieuwe wij maakt een einde aan muren,
want wie in muren denkt, sluit zichzelf in. Het brengt wij-
makers samen in een verband zonder regels, wetten of pro-
gramma’s. Het brengt een dialoog tot stand. Dan komt de
politiek weer terecht waar zij thuishoort: op het stadsplein
van Rome.’ Dichtbij de mensen dus, zodat iedereen zich be-
trokken en verantwoordelijk voelt.
Het nieuwe ‘wij’ begint met oprecht luisteren, interesse en
dialoog. Het nieuwe ‘wij’ is humaan. Het nieuwe ‘wij’ begint
thuis, aan de keukentafel, op het veldje onder de acacia-
boom, op het plein, in de vergaderkamer, in de rechtbank.
Het ‘wij’ dat tussen mensen ontstaat, verandert en beïn-
vloedt hen. wie eenmaal heeft geproefd van het nieuwe
‘wij’, kan niet meer terug. Alle volgende belangrijke uitda-
gingen of veranderingen beginnen dan niet meer bij jezelf
maar bij het grotere geheel, de wereld. Het nieuwe ‘wij’ kan
daardoor een grote bijdrage leveren aan het overbruggen
en oplossen van conflicten en tegenstellingen in de wereld.
De enige en beste kans om meer constructieve antwoorden
BRuTO mONDIA Al GEluk 25
overname van NRC Handelsblad om zo opiniebepalende
investeringsfondsen buiten de deur te houden.
Het is deze groep van ketenkrakers die ontevreden is over
de oude machtsverhoudingen en over de oude balans in
de wereld. Zij wakkeren het bewustzijn van mensen aan
en nemen hen mee in hun verzet. Zij verenigen zich en
verkondigen de economie van het genoeg. De wereld
heeft deze systeemprikkers en ketenkrakers nodig. Zij
roepen het oude een halt toe en meer dan dat: zij effenen
het pad voor alternatieven.
Een nieuwe definitie van geluk we zijn het er inmiddels wel over eens dat haat, ego-
isme en hebzucht gewoonweg ‘not done’ zijn binnen een
samenleving. maar helaas wordt het functioneren van
de wereld hier nog steeds voor het grootste deel door
bepaald. Het hebben en genieten van ‘geluk’ is slechts
weggelegd voor weinigen en dat leidt tot misbruik, ver-
nietiging en ontevredenheid. Het is hoog tijd om ‘geluk’
opnieuw uit te vinden.
wat zou er gebeuren als ‘geluk’ het baken zou zijn waarop
we mondiaal gaan koersen? Hoe zou een samenleving met
als ultieme doelstelling ‘geluk voor iedereen’ eruit kunnen
zien?
Stel je eens voor …
te formuleren en daadkracht te tonen is om dit te doen
langs de weg van humaniteit. Het is een complexe uitda-
ging die van ons een lange adem vraagt, maar het is de
enige strategie met kans van slagen.
Het oude achterhaalde systeem kwijnt langzaamaan weg
in de richting van een nieuw systeem: het openbreken van
oude machtsverhoudingen, de ambitie om onderdelen
van de cyclus opnieuw te orkestreren, valse noten weg
te werken of te dwingen om een meer zuivere toon aan
te slaan. Tom kniesmeijer, toekomstpsycholoog, noemt
in zijn TrendRede de personen die in deze fase actief zijn,
systeemprikkers en ketenkrakers.
Systeemprikkers zwermen rondom oude systemen en
blijven net zo lang prikken tot hun doelwit toegeeft – of
bezwijkt. Hun nieuwe principes worden nu nog vaak ge-
financierd door de oude systemen. Bedrijven zoals uber,
Piketty et cetera zijn systeemprikkers.
ketenkrakers zijn zwermen van individuen die zich steeds
meer verzetten tegen de oude standaard. Het zijn zwer-
men van gelijkgestemden die net zo lang prikken in de
keten van besluitvorming die hun belangen schaadt tot
die uiteindelijk bezwijkt. Zo proberen de deelnemers aan
het ABP-pensioenfonds te forceren dat hun pensioengel-
den niet meer worden belegd in bedrijven in de fossiele
energiesector. Andere voorbeelden zijn de beleggers die
hun beleggingsfonds verbieden te beleggen in de wapen-
industrie. Of de groep lezers die protesteert tegen de
‘In the current state of the world I believe that we must recommit humanity to a vision of shared destiny
and collective effort for a better future.’ – Reuel J. Khoza, Zuid-Afrikaanse zakenman die de Ubuntu-waarden uitdraagt
8 DE wEG NA AR BRuTO mONDIA Al GEluk
VOORwOORD 9
Feeling Good
Birds flyin’ high, you know how I feel
Sun in the sky, you know how I feel
Breeze driftin’ on by, you know how I feel
It’s a new dawn, it’s a new day, it’s a new life for me.
Yeah, it’s a new dawn, it’s a new day, it’s a new life for me, ooooooooh ...
And I’m feelin’ good.
Fish in the sea, you know how I feel
River runnin’ free, you know how I feel
Blossom on the tree, you know how I feel
It’s a new dawn, it’s a new day, it’s a new life for me,
And I’m feelin’ good
Dragonfly out in the sun, you know what I mean, don’t you know,
Butterflies all havin’ fun, you know what I mean.
Sleep in peace when day is done: that’s what I mean,
And this old world is a new world and a bold world for me ...
And I’m feelin’ good
Stars when you shine, you know how I feel
Scent of the pine, you know how I feel
Yeah, freedom is mine, and I know how I feel.
It’s a new dawn, it’s a new day, it’s a new life for me
And I’m feelin’ ... good.
Nina Simone (1933-2003)