Het oudercontact

onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

school van de Vlaamse Gemeenschap

school van de Vlaamse Gemeenschap

school van de Vlaamse Gemeenschap

Inspraak door samenspraak

OUDERBLIKHet schoolbeleid bekeken door de bril van

ouders

Een uitgave van de ouderkoepel van het

2012

Ou

der

cO

nta

ct

1.1 Oudercontact

OmschrijvingIn het algemeen is een oudercontact een formeel gesprek tussen een ouder en de leerkracht. Een oudercontact gaat meestal door op een afgesproken tijdstip en is het onderwerp van het contact al op voorhand vastgelegd (bv. rapport). Dit neemt niet weg dat er andere belangrijke informatie binnen het oudercontact aan bod kan komen. Deze informatie kan vaak uw werk als leerkracht inclusiever maken.

Voordelen• Men kan een vertrouwensrelatie opbouwen met de ouder(s) en de opvoeding op elkaar afstemmen.• Door informatie in te winnen over de situatie thuis, kan men het (leer)gedrag van het kind in de klas beter

plaatsen.• Wanneer men de leefwereld van het kind beter kent, kan men hier binnen de klas op voortbouwen en een ver-

trouwensrelatie met het kind opbouwen. • Binnen een oudercontact kan je in alle vertrouwelijkheid bepaalde zaken signaleren en bespreken met de

ouder(s).

Valkuilen• Het te veel bij de schoolresultaten houden. Ouders horen graag hoe het kind zich gedraagt in de klas. Of het zich

goed voelt, wat de lievelingsvakken zijn, enz. • Te direct de negatieve punten afschuiven op de thuissituatie. • Het oudercontact als enige vorm van contact zien met de ouder(s). Op die manier kan het gebeuren dat men

ouder(s) overdondert met een probleem dat al maanden aansleept.• Eenrichtingsverkeer: ouders niet (of te veel) aan het woord laten.• Geenflexibeleafspraakmogelijkheden(enkel’savondsmogelijkvoorhetoudercontact).• Vragen die de privacysfeer van het gezin betreden.• Het tonen van desinteresse in de ouder(s) als persoon.• Taal.• agen zonder het creëren van een discrete sfeer• Uitgaan van vanzelfsprekendheden• Het gebruik van onderwijsjargon• Taal

Oudercontact: omschrijving, voordelen en valkuilen

OUDERS

2

1.

Ouderblik — oudercontact

3

q Alle ouders hebben een uitnodiging en indien nodig een vertaalde versie gekregen;

q Alleoudershebbeneenvoorbereidingsfichegekregen(indiennodiginhuntaal);

q Oudershebbengenoegmogelijkhedenomhunafspraaktekiezen(overdagof’savonds);

q Bij gescheiden ouders is het belangrijk beide ouders te contacteren en indien nodig gescheiden afspraken te maken;

q Als leerkracht heb je zelf een lijstje opgesteld van vragen die je aan de ouders wilt stellen;

q Je hebt een lijstje gemaakt van positieve en indien nodig negatieve zaken over het kind. Deze twee moeten in evenwicht zijn;

q Je zorgt ervoor dat je antwoord hebt gekregen op de uitnodiging van alle ouders;

q Leg een reservedatum vast, indien bepaalde ouders niet op de afgesproken datum aanwezig kunnen zijn;

q Het is goed ouders nog eens te herinneren aan het nakende oudercontact (a.d.h.v. een nota in de agenda, heen-en-weer schriftje, briefje, e-mail, berichtje, telefoontje, …);

q Richt in samenwerking met de ouderwerking een oudercafé in zodat ouders op een aangename manier hun beurt kunnen afwachten;

q Fleurhetoudercaféopmetwerkjesvandekinderen,foto’s…

q Zorg dat u zelf eens kan pauzeren;

q Reken af en toe uw tijd wat ruimer, zodat u wachttijden beperkt;

q Houderrekeningmeedatsommigeoudersmeerderekinderenbinnenuwschoolhebbenennogeenextracontact hebben bij een collega;

q Indien nodig zijn er tolken gecontacteerd.

Checklist

OUDERS

2.

Ouderblik — oudercontact

4

• Via het opstellen van een gemeenschappelijke engagementsverklaring (a.d.h.v. bijv. het win-win spel) raakt het oudercontact beter ingeburgerd bij de ouderpopulatie.

• Wanneer het echt moeilijk is om ouders te motiveren om naar het oudercontact te komen, kan men dit dwingen-der maken door enkel het rapport mee te geven op het contact zelf.

• Zorg ervoor dat iedere ouder de uitnodiging kan lezen. Men kan hiervoor werken met pictogrammen. Zie hier-voor ook naar onze nuttige adressen.

• Sommige ouders hebben vroeger zelf een heel slechte ervaring gehad met onderwijs. Hierdoor is het echt niet evident voor hen om naar school te komen. In dat geval kan het handig om het oudercontact binnen een huis-bezoek te leggen.

• Soms kan het zijn dat ouders kort reageren tijdens een oudercontact. Dit kan allerlei redenen hebben (zie boven). Het is daarom belangrijk nooit direct beschuldigend over te komen of zich in die mate beschuldigd te voelen. Probeer zeker ook positieve zaken te vertellen tijdens het contact. We ervaren dat het contact met posi-tieve zaken te beginnen, vaak het contact vlot laat verlopen.

• Bij uw ouderkoepel kan u een vorming volgen rond het oudercontact.

• Zorg ervoor dat het wachten tot het minimum beperkt wordt. Richt een oudercafé in, op die manier kunnen ouders bij een drankje elkaar (beter) leren kennen en zo op een aangenamere manier wachten.

• Zorg ervoor bij gescheiden ouders, of de nieuwe partner mee kan op het contact. Het is beter hiervan op de hoogte te zijn om later hier niet in de problemen te komen.

• Kies NOOIT het kind als tolk voor het oudercontact, wanneer nodig gebruik liever een ander familielid.

• Gebruik het liefst niet al te veel schooltaal.

Extra tips

OUDERS

3.

Ouderblik — oudercontact

5

Dit is een korte bevraging die kan meegegeven worden aan de ouders om te peilen naar hun mening over de huidige organisatie van het oudercontact op de school.

Wat vond ik van... Heel goed GoedKan

beterSlecht

De manier waarop ik op voorhand informatie over het ouder-contact heb gekregen (bv. brief, agenda, aan de schoolpoort,…) q q q q

De gekozen tijdstippen waaruit ik kon kiezen om een afspraak te maken voor het oudercontact q q q q

De tijd die nodig was om in te schrijven q q q q

De hulpmiddelen die ik kreeg aangeboden om mij op het ouder-contact voor te bereiden q q q q

De duidelijkheid van de informatie die over mijn kind werd meegegeven q q q q

De hoeveelheid van de informatie q q q q

De verhouding tussen de positieve en negatieve zaken die over mijn kind werden gezegd q q q q

De mate van bevredigende antwoorden die ik kreeg op mijn vragen q q q q

De tijd die ik kreeg om zelf iets te vertellen over mijn kind q q q q

De manier waarin de wachttijd voor het contact werd ingevuld q q q q

Hoe kan het beter, anders? Ideeën? ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Een velletje feedback

OUDERS

4.

Ouderblik — oudercontact

Logo van de school

6

Onderstaand praktijkvoorbeeld kan u inspireren om het oudercontact op school op een andere manier te benaderen. Het voorbeeld toont aan dat mits een andere soort organisatie het toch mogelijk is om groot bereik te hebben met het oudercontact.

5.1 context

Schets van de school De school is gelegen in een kansarme buurt, net buiten het centrum van de stad die de laatste jaren opgewaardeerd wordt. Er zijn in de omgeving van de school verschillende lagere scholen gevestigd. De school telt 307 leerlingen: 140 in de kleuterschool en 167 in de lagere school. Er zijn 6 kleuterklassen en 8 klassen in de lagere school. 75% van de leerlingen is GOK-leerlingen. De ouders kennen vaak de schoolcultuur niet. In de kleuterschool zien de ouders soms het belang niet in van hun kind naar school te sturen.

ProjectBSGO Lyceum besteedt veel aandacht aan de oudercontacten. Het schoolteam probeert deze op een zo aange-name manier te laten verlopen en ouders te stimuleren om naar het oudercontact te komen.

5.2 Het project

Ontstaan/initiatiefnemersUit de beginsituatieanalyse(BSA) van de tweede Gok-cyclus bleek dat er bij de leerkrachten ontevredenheid bestond betreffendedeouderbetrokkenheidindeschool.Erwerddanookbeslotenomalséénvandethema’sleerling-enouderparticipatie te kiezen. Eén van de acties was de aanpak van de organisatie van de oudercontactavonden.

Wat is er concreet gerealiseerd? Wat zijn de effecten?De ouders worden per brief uitgenodigd. Ze kunnen zelf een uur aanduiden waarop ze aanwezig kunnen zijn (tussen 16 en 20 uur). In de mate van het mogelijke wordt daar rekening mee gehouden. Hierdoor worden ellenlange wacht-tijden tot een minimum beperkt. Als men tijdens een ouderavond door de gangen van de school wandelt, krijgt men het gevoel dat er een zeer geringe opkomst is. Bij navraag en verwerking van de gegevens behalen we echter steeds een opkomst van ongeveer 80%. De uitnodigingen kunnen ook geraadpleegd worden op smartschool. Hierdoor kunnen ook gescheiden ouders de uitnodigingen te zien krijgen. Alle ouders kunnen inloggen via het klasaccount. De leerkrachten spreken onderling af wanneer de ouders van kinderen uit eenzelfde gezin een afspraak krijgen. Zo wordt vermeden dat de ouders in twee klassen tegelijk verwacht worden of dat de ouders te lang moeten wachten tussentweeafspraken.Erwordtheelflexibelomgesprongenmetdetijdspannevandeouderavond.Alserouderszijndie’savondsnietaanwezigkunnenzijn(vb.omwillevanwerkzaamheden)kunnendieookopeenandertijdstipeen afspraak maken(vb. voor aanvang van de lessen). De ouders kunnen op het inschrijvingsformulier aanduiden wie ze wensen te spreken( directie/ klastitularis/ zorgteam,…). Op die manier wordt vermeden dat de leerkrachten nodeloos moeten wachten of dat ouders voor een gesloten deur staan. Tijdens een schooljaar worden 4 ouder-avonden gepland. In de lagere school is het uitreiken van de rapporten hieraan gekoppeld. De ouders zijn hierdoor meer gemotiveerd om te komen. Ouders die niet inschrijven voor een ouderavond worden door de zorgcoördinator opgebeld om ze alsnog uit te nodigen. De ouders worden aangesproken vanuit een bezorgdheid (Wat is de reden dat ze niet hebben ingeschreven? Hebben ze de uitnodiging wel gekregen?). De nadruk wordt gelegd op het belang van hun aanwezigheid. Er wordt vervolgens meteen een afspraak gemaakt.

Goed praktijkvoorbeeld: oudercontact in BS Lyceum Mechelen

OUDERS

5.

Ouderblik — oudercontact

7

Tijdens de laatste ouderavond werd i.s.m. Prisma een infobeurs georganiseerd in de polyvalente zaal van de basis-school. Er waren verschillende verenigingen uit de schoolomgeving aanwezig (vb. het CLB, de oudervereniging BS Lyceum, buurtcomité Caputsteen, straatwerking Wittebrood, wijkhuis Noord, Kinderwerking Nekkerspoel, Kinder-werking Oud –Oefenplein, Opvoedingswinkel, landelijke kinderopvang Stekelbees, wijkhuis Nekkerspoel). De ouders hadden hier ook de gelegenheid om de aanvraag voor de schooltoelage te laten invullen. Het oudercomité zorgde voorkoffievoordeaanwezigeouders.

Partners- Prisma, een organisatie die werkt rond diversiteit- Oudervereniging- CLB

5.3 Zelfevaluatie

In het begin heeft de school geprobeerd om de brieven te personaliseren zodat de ouders zich meer aangespro-kenvoelden.Daarditheelwatextrawerkmeebrachthebbenzeditmoetenstopzetten.Ouderskiezensomseenuur waarop ze wensen te komen en zijn dan teleurgesteld dat ze op dat gekozen uur geen afspraak krijgen. In het begin waren er ouders die zich niet aan het afgesproken uur hielden. Door een consequent optreden van de leer-krachten beseffen ze nu dat ze er geen baat bij hebben om op een ander uur te komen opdagen. Ouders weten ondertussen dat ze kunnen opgebeld worden. Ze schrijven zich in voor een ouderavond maar komen niet naar de afspraak. Sommige ouders spreken onvoldoende Nederlands. De zorgcoördinator vraagt dan aan de intercultureel medewerkster(CLB) om ze op te bellen. Ouders die doorverwezen werden naar de directie of het zorgteam komen daar niet altijd terecht. De leerkrachten begeleiden nu de ouders tot in het lokaal. Op de infobeurs hadden de ouders de mogelijkheid om de formulieren voor de schooltoelage te laten invullen. Hier werd niet echt veel gebruik van gemaakt. De meeste ouders hadden deze papieren al elders laten invullen. Er wordt nagedacht hoe dit de volgende keer georganiseerd kan worden.

5.4 tips om ouders/school te betrekken in dit project

Verwacht niet dat de ouders vanaf het begin zich aan hun afgesproken uur gaan houden. Communiceer duidelijk hoeveel tijd de ouders krijgen voor een gesprek en tracht je daaraan te houden. Voorzie iets meer tijd voor een gesprek met ouders van een probleemkind. Las nu en dan een korte pauze in (om achterstand weg te werken). Zorg dat de ouders duidelijk weten waar ze moeten zijn.

5.5 contactgegevens school

BSGO LyceumKleine Nieuwedijkstraat 222800 Mechelen 015/20.43.09 BS2.mechelen@rago.be

OUDERS

Ouderblik — oudercontact

8

1. GO! ouders: ouders@g-o.beVia dit e-postadres komt u bij uw ouderkoepel terecht. GO! ouders zal u met veel plezier verder helpen.

2. De sociale kaart: http://www.desocialekaart.be/zoeken/index.cfmOver de sociale kaart• De sociale kaart van de Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie van Brussel is gratis

toegankelijk, werkt over de provinciegrenzen heen en bevat concrete, actuele info. • De sociale kaart bevat een overzicht van de diensten, organisaties en voorzieningen uit de welzijns- en gezond-

heidssector in Vlaanderen en Brussel. • Perdienstvaneenorganisatie(vb.poetsdienstvanhetOCMW)vindtueenhandigefichemetadresgegevens,

contactmogelijkheden, openingsuren, een heldere uitleg over de werking, de beoogde doelgroep, en veel meer. • De sociale kaart is een organisatiedatabank. Dit betekent dat u er niet terecht kunt voor een overzicht van alle

huisartsen, diëtisten, logopedisten, en andere vrije beroepen.

3. Kruispunt Migratie-Integratie: http://www.kruispuntmi.be/thema.aspx?id=12222Over Kruispunt Migratie-IntegratieHetKruispuntMigratie-Integratieiseenexpertisecentrum,gespecialiseerdinmigratieenintegratie.Hetontwikkeltkennisenexpertise,enwisseltdieuitmetdiensten,organisaties,overheden.Metalsdoel:desamenlevinghelpenomgaan met migratie en met de gevolgen ervan. Daarbij staat het gemeenschappelijke belang voorop, niet het belang van één groep.

4. Vertaaldiensten: http://www.kruispuntmi.be/coc/detail.aspx?id=10952Over Sociale Tolken en Vertaaldiensten

De tolk- en vertaaldiensten zorgen ervoor dat hulpverleners of ambtenaren en hun anderstalige cliënteel kunnen rekenen op goede professionele taalhulp.

5. Ouders in armoede: http://www.vlaams-netwerk-armoede.be/index.asp?M=79U neemt het dossier: Communicatie met ouders uit de armoede. Tips vanuit de verenigingen. Binnen dit dossier vindt u belangrijke tips rond inschrijving en aanmelding.

6. Wablieft?! http://www.wablieft.be/wablieft

Voor tekstadvies kan u altijd terecht bij deze vzw. Ze geven ook vormingen rond duidelijk schriftelijk communiceren.

7. Hulpmiddelen: a. http://www.klasse.be/ouders/24321/kijklijst-2 Deze site is interessant om ouders naar toe te leiden. Het kan hen helpen om zich voor te bereiden op het oudercontact.

b. http://www.klasse.be/ouders/20505/kijklijst Hier kunt u de kijklijst vinden in verschillende talen. Het kan een handig hulpmiddel zijn om het contact met anderstalige ouders zo vlot mogelijk te laten verlopen.

c. http://www.educatief.diekeure.be/educatief/lager/catalogus/detail.php?uitgaveID=978 Op deze site kan u de ver-schillende pictogrammen downloaden. Dit kan u gebruiken om uw schriftelijke uitnodigingen naar ouders toe nog toegankelijker te maken.

Nuttige adressen

OUDERS

6.

Ouderblik — oudercontact