OŞİNOGRAFİ VE OKYANUS AKINTILARI
-
Upload
denizcilik-ve-gemi-muhendisligi-sayfasi -
Category
Education
-
view
7.073 -
download
7
description
Transcript of OŞİNOGRAFİ VE OKYANUS AKINTILARI
KONU
OKYANUS VE DENİZLERDEKİ YÜZEY AKINTI SİSTEMLERİ
OŞİNOGRAFİ
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfasıhttps://www.facebook.com/gemimuh
OKYANUS AKINTILARI
İki çeşit Okyanus akıntısı vardır :
1. Yüzey Akıntıları
2. Dip Akıntıları
YÜZEY AKINTI SİSTEMLERİ
Genel Özellikleri :
Okyanus sularının %10’u oluşturmaktadır
Derinliği 400 m.ye kadar olan sulardan oluşmaktadır.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
OKYANUS AKINTILARI
İki türlü kuvvetten etkilenmektedir.
Birincil Kuvvetler : Suyun hareketine neden olurlar.
Solar ısınma
Rüzgarlar
Yer çekimi
Coriolis
İkincil Kuvvetler : Akıntı akışının olduğu yeri etkiler.
Yüzey sirkülasyonu
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
SOLAR ISINMA
Solar ısınma suyun genişlemesine neden olur.
Ekvator yakınlarındaki su orta enlemlerdekilerden 8cm daha yüksektir.
Bu çok az bir meyile neden olur ve su meyillden aşağı doğru akış haline geçer.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Atmosferik olaylardan meydana gelen rüzgarlar; okyanus yüzey akıntı hareketlerine neden olurlar. Başlıca hareket etkenleri güçlü batılılar ve daimi ticaret rüzgarlarıdır.
Rüzgar ve su yüzeyi arasındaki etkileşim sürtünme meydana getirir.
Meydana gelen sürtünme okyanus hareketlerine neden olur. Okyanus sularının hareket hızı, rüzgar hızının%2’sine kadar çıkabilir.
Rüzgarın esmesi su tepeciklerine neden olur.
RÜZGARLAR
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
YER ÇEKİMİ VE CORİOLİS KUVVETİ
Yer çekimi,su tepeciklerinden aşağıya doğru veya basınç grandyanlarına karşı su birikintilerine çekim kuvveti uygular.
Coriolis kuvveti ise bunu engelleyerek Kuzey Yarım Küre’de suyun sağa doğru hareketine(G.Y.K.’de ise tam tersine) neden olur.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
DEVİNİMLER (GYRES)
Rüzgarlar, solar ısınma, coriolis kuvveti ve yer çekiminin birleşiminden okyanus yüzeyi, kuzey yarım kürede saat yönü istikametinde hareket eder. Bu hareket güney yarım kürede tam tersi istikametindedir.
Bu dört kuvvetin birleşimine devinim (gyres) denir. Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
KUZEY ATLANTİK DEVİNİMİ
Kuzey Atlantik devinimi, farklı akış karakteristiği ve sıcaklığına sahip birbirleriyle bağlantılı dört akıntıdan meydana gelen bir akıntı serisidir.
Akıntılar; kuzey ekvator akıntısı, Gulf Stream, Kuzey atlantik akıntısı ve kanarya akıntısıdır. Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
EKMAN TRANSPORT
Niçin suyun dönüşü okyanusun merkezine doğru değildir?
Bu dairesel harekette su neden su tepeciklerinin çevresinde döner?
Bu soruların cevabı Ekman Transport adı verilen bir metodla açıklanmıştır.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
EKMAN TRANSPORT
Ekman Transportu deniz yüzeyindeki suyun hareketidir. Kuzey yarım kürede rüzgar yönünün 90 derece sağındadır.
Ekman Transportu coriolis kuvvetinin etkisinden dolayı olmaktadır.
Okyanus yüzeyi üzerinde rüzgarın esmesi yüzey üzerinde çok büyük bir etkiye sahiptir.
Suyun alt katmalarına olan rüzgar etkisi üst katmandan sürtünmeyle geçer. Bu nedenle alt katmanlardaki rüzgar akıntısı hızı azdır.
Sonuç olarak daha alt tabakanın hareketi daha üst tabakadan daha yavaştır.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
GEOSTROPHİC AKINTI
330 m. Okyanus derinliklerine kadar suyun net hareketi kuzey yarım kürede rüzgar yönünün 90 derece sağıdır.
Rüzgar kuzey yarım kürede coriolis kuvvetinin etkisiyle sağa doğru dönmek ister.
Ekman Transportuyla açıklanan su tepeciği yer çekiminin etkisi ile aşağıya doğru çekilmeye çalışılır.
Yer çekimi ve coriolis kuvveti birbirlerini bir noktada dengeler ve bu denge sonucu oluşan akışa Geostrophic Akıntı denir.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
SINIR AKINTILARI
Sınır Akıntıları, devinim çevresindeki başlıca geostrophic akıntılardır. İkiye ayrılır. Doğulu ve Batılı Sınır akıntıları
Şekildeki Gulf Stream akıntısı Batılı sınır akıntılarına güzel bir örnektir.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
ESKİ AKINTI SİSTEMLERİ
160 Milyon Yıl Önce
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
ESKİ AKINTI SİSTEMLERİ
100 Milyon Yıl Önce
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
ESKİ AKINTI SİSTEMLERİ
30 Milyon Yıl Önce
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
GENEL OKYANUS AKINTI SİSTEMİ
Okyanus Akıntılarını 5 başlık altında toplayabiliriz. Bunlar;
Atlantik Okyanusu Akıntıları
Pasifik Okyanusu Akıntıları
Hint Okyanusu Akıntıları
Polar Akıntılar
Okyanus Akıntılarının Denizlerdeki EtkisiDenizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
ATLANTİK OKYANUSU AKINTILARI
Genel Bilgiler:
Atlantik Okyanusu akıntıları karakteristik döngüsü K.Y.K’de saat yönü istikametinde, G.Y.K.’da ise tersi istikametindedir.
Kuzey Atlantik döngüsü birbirinden farklı sıcaklık ve karakterleri olan 4 akıntı sisteminden oluşur. Bunlar;
1.Gulf Stream
2.Kuzey Atlantik Akıntısı
3.Kanarya Akıntısı
4.Kuzey Ekvator Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Gulf Stream Akıntısı
Gulf Stream genellikle Kuzey Amerika’nın Doğu kıyısını takip
eder.Florida Civarında Kuzey ve Kuzeydoğuya doğru akar daha sonra doğuya doğru kıvrılır,buralarda yavaşlar ve genişler.Grand Bank’i geçtikten sonra daha Kuzeye yönelir ve Kuzey Atlantik’i geçer.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Kuzey Atlantik Akıntısı
Gulf Stream,Grand Bank’ın ilerisinde Doğu ve Kuzeydoğu yönünde ilerlerken çok geniş bir alana yayılana kadar büyür ve hızı azalır.Yavaş ilerleyen bu akıntı Kuzey Atlantik Akıntısı olarak bilinir.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Kanarya Akıntısı
Güneydoğu Drift akıntısı Doğuya ve Güneydoğuya kıvrılır ve daha sonra Avrupa kıyılarının etkisiyle Güneye doğru yönelir.Biscay körfezinin açığından Güneydoğu Avrupa’ya ve Kanarya adalarına doğru ilerler ve daha sonra Kanarya Akıntısı olarak devam eder. Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Kuzey Ekvator Akıntısı
Kuzey Ekvator Akıntısı,Cape Verde Adaları’nın Kuzeyinde oluşur ve ortalama 0,7 knot hızla batıya doğru akar.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
ATLANTİK OKYANUSU AKINTILARI
Genel Bilgiler:Güney Atlantik döngüsü de birbirinden farklı sıcaklık ve karakterleri olan 4
akıntı sisteminden oluşur. Bunlar;1.Güney Ekvator Akıntısı
2.Brezilya Akıntısı
3.Güney Atlantik Akıntısı
4.Benguela Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Güney Ekvator Akıntısı
Güney Ekvator Akıntısı geniş alana yayılmıştır.Afrika’nın Batı kıyısında Guinea Körfezi’nin Güneyinde oluşur ve ortalama 0,6 knot hızla,genelde batıya doğru akar.Güney Amerika’nın Doğu kıyılarında hızı 2,5 knota kadar ulaşabilir.Bu akıntı Güney Amerika’nın Doğu ucundaki Cabo de Sao Rogue’ye yaklaştığında bölünür,Güney bölümü Güneye Brezilya kıyılarına doğru kıvrılır,Kuzey bölümü Kuzeye, Güney Amerika Kıtası’na doğru sapar.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Brezilya Akıntısı
Güney Ekvatoral akıntısının bir kolu Güney Amerika’nın Doğu kıyıları açıklarında Güneye yönelir bazı hallerde zayıf Gulf Streame benzeyen sıcak ve tuzluluk oranı yüksek olan Brezilya Akıntısı’nı takip eder.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Güney Atlantik Akıntısı
Brezilya Akıntısı,Uruguay açıklarında daha soğuk ve tuzluluk oranı daha az olan Falkland veya Malvinas Akıntıları ile karşılaşır.Bu iki akıntı doğuya doğru kıvrılarak geniş,yavaş ilerleyen Güney Atlantik Akıntısı’nı oluşturur.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Benguela Akıntısı
Güney Atlantik Akıntısı doğuya,Good Hope Burnu’nun batı ucuna doğru akar.Burada kuzeye yönelerek Afrika’nın batı kıyısı boyunca akan,güçlü Benguela Akıntısı’nı oluşturur.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Kuzey Ekvator Ters Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
PASİFİK OKYANUSU AKINTILARIGenel olarak belirtilen Atlantik’teki özellikleri taşır.
Kuzey Ekvator Akıntısı Atlantik Ekvator Akıntısı ile hemen hemen aynı özellikleri taşır. Keza, Güney Ekvator Akıntısı da.
Pasifik Okyanusu Akıntılarını şöyle sıralayabiliriz;
Kuzey Yarım Küre’de:
1.Kuzey Ekvator Akıntısı
2.Kuroshio Akıntısı
3.Kuzey Pasifik Akıntısı
4.Kaliforniya Akıntısı
Güney Yarım Küre’de:
5.Güney Ekvator Akıntısı
6.Doğu Avustralya Akıntısı
7.Güney Pasifik Akıntısı
8.Peru Akıntısı Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
K.Y.K’DE PASİFİK OKYANUSU AKINTILARI
Kuzey Ekvator AkıntısıAtlantik Okyanusundaki akıma benzer özellik gösterir.Orta Amerika’nın batı kıyılarından başlayarak, Doğu Ticaret
Rüzgarları’nın hakim olduğu alanlarda batıya, Mariana Adaları’na doğru ilerler.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Kuroshio Akıntısı
Mariana Adaları’nı geçen Kuzey Ekvator Akıntıları’nın büyük bir bölümü kuzeybatıya doğru kıvrılarak Filipinler ve Tayvan’ı geçer ve kuzeye doğru yönelerek Kuroshio Akıntısı adını alır.
Atlantik’teki Gulf Stream akıntısı ile benzer özellikler gösterir.
Gulf stream gibi bu akıntıda büyük miktardaki sıcak tropikal suyu yüksek enlemlere doğru taşır.
Kuzey Yarım Kürede saat yönünde sirkülasyon gösterir.
Kuroshio Japonca’da suyunun renginden dolayı kara akıntı olarak adlandırılır.Bazen de Japon Akıntısı olarak adlandırılır.
Sınırları ve hacmi musonlardan etkilenir.Bu nedenle güneybatılı rüzgar sezonlarında güçlenir, kuzeydoğulu rüzgar sezonlarında da zayıflar.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Kuzey Yarım Kürede saat yönünde sirkülasyon gösteren Kuroshio Akıntısı aynı zamanda genişler ve yavaşlar.Aleutianlar ve Hawaii Adaları arasında Kuzey Pasifik Akıntısı’na dönüşür.
Kuzey Amerika Kıtası’na yaklaşırken sağa doğru kıvrılır.
Kuzey Pasifik Akıntısı
Kaliforniya AkıntısıKuzey Pasifik Akıntısı’nın Kuzey Amerika’nın ve Havayi
Adaları’nın batı kıyıları arasındaki saat yönündeki sirkülasyonu Kaliforniya Akıntısı’nı oluşturur.
Geniş bir alana yayılmıştır ve bu yüzden dolaşımı çok zayıftır.
Kıyılarda hızı 0.8 knot civarındadır.
Baja Kaliforniya’nın güney ucu yakınlarında batıya doğru keskin bir dönüş yapar, genişler ve Kuzey Ekvator Akıntısı’nın ana parçasını oluşturur. Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
G.Y.K’DE PASİFİK OKYANUSU AKINTILARI
Güney Ekvator AkıntısıGüney Ekvator Akıntısı, 4N ve 10S enlemleri arasında, Güney
Amerika’dan Pasifik’in batısına,batıya doğru akar.180 boylamını geçtikten sonra saat yönünün tersine kıvrılır ve
Coral Denizi’ne girer.Doğu Avustralya Akıntısı
Güney Ekvator Akıntısı, Avustralya’nın doğu kıyılarına doğru keskin bir dönüş yapar ve Doğu Avustralya Akıntısı adını alır.
Sıcak su akıntısıdır.Güneybatıya doğru ilerleyerek,Avustralya kıyılarından 34S
enleminde ayrılır.Yeni Zelanda’ya doğru yoluna devam eder.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Güney Pasifik Akıntısı, Yeni Zelanda’nın güneyinden Güney Amerika’nın batı kıyılarına,batıya doğru akar.
Güney Amerika kıyılarına yaklaşırken kuzeydoğuya doğru kıvrılır.
Güney Pasifik Akıntısı
Peru AkıntısıGüney Amerika’nın batı kıyılarında kuzeydoğuya doğru kıvrılan
Güney Pasifik Akıntısı, daha yukarılarda Peru Akıntısı adını alır.
Akıntının karaya doğru yönlenmesi engellenir.
Cabo Blanco civarında sola doğru kıvrılır.
Galapagos Adaları’nı geçer ve batıya doğru yönelerek Güney Ekvator Akıntısı’nın büyük bir kısmını oluşturur.
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Hint Okyanusu Akıntıları
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Agulhas Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Antartika Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Norveç Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Doğu Greenland Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Batı Greenland Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Labrador Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Yucatan Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası
Florida Akıntısı
Denizcilik Ve Gemi Mühendisliği Sayfası