ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ · Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonu...

ORTA ANADOLU

İHRACATÇI BİRLİKLERİ

GENEL SEKRETERLİĞİ

Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Ceyhun Atuf Kansu Cad. No: 120

06520 BALGAT ÇANKAYA ANKARA

Tel : (312) 447 27 40 Faks : (312) 446 9605 - 447 0180 e-posta : [email protected] / www.oaib.org.tr

Ayrıntılı bilgi için: KUBİLAY YAPICIOĞLU - İDARİ

MEMUR

Sayı: 70430465-TİM.OAİB.GSK.2018/20414-24989 Ankara, 06/11/2018

Konu: Cibuti Özel Sektör Heyet Programı

SİRKÜLER (G-218)

Sayın Üyemiz,

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonu ve Türk Hava Yolları (THY) iş birliğinde 5-7 Aralık

2018 tarihleri arasında Cibuti’ye yönelik bir ticari heyet programı düzenlenecek olup; Cibuti Ticaret Odası’nın

düzenlemekte olduğu ‘Cibuti Uluslararası Ticaret Fuarı’ kapsamında fuar ziyareti ve ikili iş görüşmelerinin

gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.

Doğu Afrika pazarına açılan bir kapı olan Cibuti, ECOWAS (Common Market for Eastern and Southern

Africa) Birliği üyeleri arasında yer almaktadır. Ekonomik ve finansal istikrar gözlenen ülkenin ortalama GSYİH

büyüme oranı 2017 yılında %6.7 olarak açıklanmıştır. Bahse konu fuar çerçevesinde Cibuti’de bulunan serbest

bölge ve limanlar gibi stratejik tesislere ziyaret düzenlenmesi planlanmaktadır. Sürdürülebilir ekonomik büyüme ve

istihdamın artırılması hedeflenen Cibuti’de tarım, balıkçılık, madencilik, enerji, altyapı, ulaşım ve bankacılık

sektörleri başta olmak üzere çeşitli alanlarda özel sektör yatırımları teşvik edilmektedir.

Cibuti’nin ithal ettiği başlıca ürünler palm yağı ve fraksiyonları, buğday ve mahlut, eşya taşımaya mahsus

motorlu taşıtlar, diğer sebzeler, azotlu mineral veya kimyasal gübrelerdir. Buna karşın; canlı koyun ve keçiler, odun

kömürü, kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, canlı diğer hayvanlar, petrol yağları ülkeninbaşlıca ihracat ürünleridir.

Türkiye’nin ihracatında önem taşıyan başlıca ürünler makarnalar ve kuskus, demir veya alaşımsız çelikten

çubuklar, ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, tedavide veya

korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlardır.

Bu çerçevede; azami 15 firma temsilcisinden oluşacak heyet programına katılmayı arzu eden üyelerimizin

en geç 19 Kasım 2018 Pazartesi günü mesai bitimine kadar

https://portal.deik.org.tr/KatilimFormu/779/11697 bağlantısında yer alan katılım formunu doldurarak, ödeme

dekontunu DEİK’e (Saadet Gülmez’e E-Posta: [email protected], Tel: 0212 339 50 61) iletmeleri gerekmektedir.

Bilgilerine sunulur.

S. Tansel KÜNBİ

Genel Sekreter A.

Şube Müdürü

Ek-1: Cibuti Ülke Raporu

Ek-2: Taslak Program

Ek-3: Fuar Broşürü

5070 sayılı kanun gereğince güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.ID: e9d39627-99ea-42e9-b505-03520e8567f2-46068240. Bu kod ile http://evraktakip.oaib.org.tr adresinden doğrulayabilirsiniz.

http://www.oaib.org.tr/

http://portal.deik.org.tr/KatilimFormu/779/11697

mailto:[email protected]

Katılım Koşulları:

1.Başvuru formu doldurulurken web tarayıcısı olarak Google Chrome kullanılması önemle rica olunur.

2.DEİK paket program bedeli 1650 ABD Doları’dır. Paket programa dahil hizmetler: İstanbul-Cibuti ve Cibuti-

İstanbul biletleri, konaklama, ara transferler ve toplantılar. (Yurtiçi uçuşlar dahil değildir)

3. THY ile protokol kapsamında tahsis edilen biletler için değişiklik/iptal/iade yapılamamakta ve mil

işlenmemektedir.

4.Ödeme seçenekleri, formu doldurduktan sonra ekrana gelecektir. Ödeme hesaba havale veya online olarak kredi

kartı ile yapılabilmektedir.

Banka Adı : TÜRKİYE İŞ BANKASI BEYOĞLU ŞUBESİ (1011)

Hesap Adı : DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER KURULU / AFRİKA

Swift : ISBKTRISXXX

IBAN : TR21 0006 4000 0021 0113 3146 38 USD

5. Başvuru ve ödemeler için son tarih: 19 Kasım 2018, Pazartesi

6.Ödeme esnasında bilgiler eksiksiz girildiği takdirde, makbuzunuz tarafınıza gönderilecektir.

7. Havale yoluyla ödeme yapıldığı takdirde, ödeme dekontlarının DEİK’e (Saadet GÜLMEZ, [email protected])

iletilmesi rica olunur. (Kredi kartı ile ödeme yapıldığında bu işleme gerek yoktur.)

8.Cibuti Vizesi: Cibuti’ye seyahat edecek umuma mahsus pasaport hamili Türk vatandaşları vizeye tabi olup,

hizmet, hususi ve diplomatik pasaport hamili vatandaşlarımız üç aya kadar ikamet süreli seyahatlerinde vizeden

muaftır. Katılımcılarımızın vize başvurularını Panama Tur üzerinden gerçekleştirmeleri önerilmektedir. (Vize

ücreti paket ücrete dahil değildir.)

Cibuti vizesi için gerekli belgeler katılımcılara bilahakre bildirilecektir.

Panama Tur İletişim:

Meltem Karaca

Görevi : Vize Departman Müdürü

Gsm : 05538079234

E- Mail : [email protected]

Uğur Mert

Genel Müdür

Tel : 90 312 419 09 22

Gsm : 90 544 332 21 55




CİBUTİ ÜLKE BÜLTENİ

2018


1

İçindekiler Genel Bilgiler ........................................................................................................................................... 2

Siyasi Yapı ............................................................................................................................................ 2

Genel Ekonomik Görünüm .................................................................................................................. 3

Ülkenin Dış Ticareti (1000 $) ............................................................................................................... 7

İTHALAT ................................................................................................................................................... 9

İthalat yaptığı başlıca ülkeler (1000$) ................................................................................................. 9

Cibuti’nin İthalatında Başlıca Ürünler (1000$) .................................................................................... 9

Gıda ve hazırgiyim başlıca ithalatı yapılan ürünlerdir. Kamu projelerine bağlı olarak inşaat

malzemeleri ithalatı da önemli yere sahiptir. .................................................................................... 10

İHRACAT................................................................................................................................................. 10

İhracat yaptığı başlıca ülkeler (1000$)............................................................................................... 10

Cibuti’nin İhracatında Başlıca Ürünler (1000$) ................................................................................. 10

Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler ................................................................................................... 11

Türkiye ile İkili Ticaret ........................................................................................................................ 11

Türkiye –Cibuti Dış Ticaret Göstergeleri (ABD Doları, 1000) ............................................................. 11

Türkiye'nin Cibuti’ye İhracatında Başlıca Ürünler (1000$) ................................................................ 12

Türkiye'nin Cibuti’den İthalatında Başlıca Ürünler (1000$) ............................................................. 13

Faydalı Bilgiler.................................................................................................................................... 14

Yürütme Kurulu Üyeleri ......................................................................................................................... 14

İletişim ................................................................................................................................................... 15


2

Cİ BUTİ

Genel Bilgiler Resmi Adı : Cibuti Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Yarı Başkanlık Devlet&Hükümet Başkanı, Başbakan : Ismail Omar Guellah (2016 Nisan- ), Abdoulkader Kamil Mohamed (2016 Mayıs- ) Yüz Ölçümü : 23.200 km2 Toplam Nüfus : 956.958 Başkent :Cibuti Dini :Müslüman (%98) Para Birimi :Cibuti Frankı Saat Farkı : -2 Resmi Dili : Fransızca & Arapça (Somali & Afar yerel halk dilidir)

Siyasi Yapı Toplam nüfusu yaklaşık 960 bindir. Şehirleşme oranı %77’dir. Ülke nüfusunun %59’u başkent Cibuti

şehrinde (526.412) yaşamaktadır. Nüfusun %33’ü 14 yaş altında, %63’ü 15-64 yaş grubunda, %4’ü ise

65 yaş üstündedir. Aktif işgücünün nüfusa oranı ise yaklaşık %35 civarındadır. İşsizlik oranı %22’dir.

Düşük orta-gelirli (yoksul) bir nüfusa sahiptir. (Dünya Bankası) Başkent Cibuti’de 400bin kişi varoş

bölgelerde yaşamaktadır. (AB Komisyonu)

Başkent halkının çoğunluğu standardı düşük konutlarda yaşamaktadır. Yaşam standardı çok düşüktür.

İnşaat maliyeti yüksek olduğundan özellikle kırsaldaki evlerin malzemeleri ve dayanaklılığı doğal

afetlere karşı zayıftır. Kuraklık kırsal alan ekonomisini derinden etkileyen ciddi bir sorundur. Bu

durum insanları, şehirlere göçe zorlamaktadır.

Sağlık koşulları zayıf olduğu gibi, verilen hizmette yetersiz kalmaktadır. HIV virüsü, kadınlarda

erkeklere göre daha yaygındır. Çocuk ve kadınların, daha fazla sağlık hizmeti (tedavi, ilaç) desteğine

ihtiyacı vardır. (Dünya Bankası)

Cibuti, iç siyasi/güvenlik sorunları yaşayan komşu ülkelerden (Etiyopya, Somali, Eritre ve Yemen’den)

göç almaktadır. Göçmenlerin %55’i Yemenlidir. Yaklaşık 40bin Yemenli sığınmacı kamplarda

yaşamaktadır. Temel gıda (beslenme), temiz içme suyu ve kanalizasyon eksikliği ülkedeki en büyük

insani ihtiyaçlardır. (AB Komisyonu-2016 haziran)


3

İdari Yapı:

Cibuti 1977 yılı Haziran ayında bağımsızlığını Fransa’dan kazanmıştır. Mevcut Anayasası 1992 yılında

yapılan referandumda kabul edilmiştir. Parlamentosu 65 üyeli olup, görev süresi 5 yıldır.

Cumhurbaşkanı da halk oyu ile beş yılda bir seçilmektedir. Cumhurbaşkanı, hükümetin de başıdır.

Başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından tayin edilmektedir. Mevcut Hükümet; başbakan, 21 Bakan ve 2

devlet sekreterinden oluşmaktadır.

Cumhurbaşkanı İsmail Guellah Etiyopya doğumlu olup, 1999’dan beri ülkenin cumhurbaşkanıdır.

Enson 2016 yılı Nisan ayında yapılan seçimlerde oyların %87’sini alarak 4. dönem cumhurbaşkanlığını

kazanmıştır. Hedefi, Cibuti’yi uluslararası (transit) liman haline dönüştürmektir. Son yıllarda özellikle

Çin ile ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmeye önem vermektedir.

Ülke 6 idari bölgeye ayrılmıştır. Bunlar nüfuslarına göre; Cibuti, Dikhil, Ali Sabieh, Tadjourah, Obock

ve Arta’dır.

Anayasanın öngördüğü diğer kurumlar; Anayasa Konseyi, Yüksek Hakimler Konseyi, Yüksek Adalet

Mahkemesi ve Ombudsman’dır.

Genel Ekonomik Görünüm Cibuti, 1995 yılından beri Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyesidir.

Ayrıca, Afrika’da bazı bölgesel kuruluşlarının da üyesidir. Başlıcası, 19 üyeli, 300 milyonluk ortak pazar

niteliğindeki COMESA’dır. (Common Market for Eastern and Southern Africa) Diğer kuruluşlar; Afrika

Birliği ve IGAD (the Inter-Governmental Authority on Development).

Cibuti; AB’nin GSP (Generalized System of Preferences) uygulamasından yararlanma imkanı sağladığı

enaz gelişmiş 34 Afrika ülkesi arasında da yer almaktadır.

Komşu Etiyopya ekonomisindeki büyüme ve Cibuti Limanı üzerinden yaptığı yükleme/sevkiyat

işlemleri, Cibuti’nin ekonomik büyümesini doğrudan (olumlu) etkilemektedir. Ayrıca, bazı batılı

ülkelerin Cibutide kurduğu askeri üslerden sağladığı kira gelirleri de ekonomi için önemli gelir

kaynağıdır.

2015 2016 2017

GSYİH (milyon $) 1.727 1.903 2.108

Kişi Başı GSYİH ($) 1.788 1.917 2.065

Reel GSYİH Büyüme (%) 6,5 6,5 7,0

Enflasyon –tüketici fiyatları (%) 2,1 3,5 3,5

Toplam Tasarruf /gsyih (%) 31 30 19

Kamu Gelirleri / gsyih (%) 37 36 34

Kamu harcamaları / gsyih (%) 53 47 35

Toplam Kamu Borcu / gsyih (%) 55 63 61

Cari İşlemler Dengesi (milyar $) -0,504 0,445 0,298

Cari İşlemler Dengesi / gsyih (%) -29 -23 -14

Kaynak:IMF


4

Ülkenin 2015 yılı yurtiçi üretim (gsyih) değeri 1,7 milyar dolardır. Kişi başı geliri ise yaklaşık 1.800

dolardır. Mali sistemi (bütçesi, dış ticareti ve dolayısıyla cari işlemleri) açık vermektedir.

Dış borçlanma oranı yükselmektedir. GSYIH, %75-80 oranında hizmet sektörü (liman işlemleri/nakliye,

haberleşme, inşaat, turizm, bankacılık) ağırlıklıdır. Liman hizmetlerinin yanısıra, halihazırda devam

eden altyapı projeleri (müteahhitlik sektörü) ekonominin büyümesindeki en önemli itici güçtür.

Cibuti Merkez Bankasının toplam döviz rezervi (altın dahil) 2013 yılında 425 milyon $, 2014 yılında

393 milyon $ ve 2015 yılında 365 milyon dolar seviyesindedir. (Dünya Bankası)

KDV oranı, 1 Ocak 2015’ten beri %10’dur. Ayrıca, ticari faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişi tacirler,

yıllık net karları üzerinden %25 oranında gelir vergisine tabidirler.

Ülkede 8 Bireysel ve 4 İslami Bankacılık olmak üzere toplam 12 banka bulunmaktadır. Çoğu yabancı

(Çin, İsviçre, Yemen, Malezya, Tnazanya) sermayelidir. (Cibuti Merkez Bankası: http://www.banque-

centrale.dj/).

Ekonominin büyümesi ve yüksek orandaki işssizliğin ve yoksulluğun azaltılması için yerli sermaye ve

girişimci sayısı yetersiz olduğundan, doğrudan yabancı sermaye yatırımına ihtiyacı bulunmaktadır.

Kalifiye eleman açığı ve eğitimi önem teşkil etmektedir. AB, Dünya Bankası (mena) ve BM Gıda

Programının sosyal destek programları sözkonusudur.

Kalkınma planları kapsamındaki büyük ölçekli altyapı projeleri (demiryolu, hava ve deniz limanı,

iletişim) sayesinde inşaat sektörü ekonomik büyümeye önemli katkı sağlamaktadır. Üretim/imalat

sektörü yok denecek kadar zayıftır. Gıda dahil ihtiyaçların tamamı ithalata bağımlıdır. Kıyı kesimlerde

balıkçılık ve iç-kırsal kesimlerde hayvancılık geleneksel geçim faaliyetidir. Kuraklık nedeniyle tarımsal

üetim yapılamamaktadır. Batılı büyük devletlere sağlanan askeri üs kiraları da bütçe için ciddi gelir

kaynağı oluşturmaktadır.

Coğrafi konumu, Cibuti’ye bölgesinde stratejik bir önem kazandırmaktadır. Kızıldenizin Aden

Körfezine (Hint Okyanusuna) açıldığı çıkış kapısı olması, Yemendeki iç savaş ve Somali kaynaklı deniz

korsanları gibi olumsuz asayiş sorunları ve Eritre’nin ayrılmasından sonra Etiyopya’nın denize açılan

tek çıkış kapısı haline gelmesi Cibuti ekonomisine kayda değer gelir kaynağı oluşturmaktadır.

Ekonomisinin hizmet sektörüne dayanması ve yerli üretimin olmaması nedeniyle, DTÖ’ye yaptığı

bildirimde gümrük tarifeleri yerine, İç Tüketim Vergi uygulamasını beyan etmiştir. Buna göre

advalorem bazlı iç tüketim vergisi 6 farklı orandan oluşmaktadır. Bu oranlar; %0 , %5, %8, %10, %20

ve %33’tür. Bu oranların genel ortalaması 2005 yılında %28.2 idi. Vergi oranlarının %70’lik kısmı,

%33’tür. Ençok korunan sektör ise ortalama %29 ile tarım dışı ürünlerdir. Tarım ürünleri için

uygulanan iç tüketim vergi oranları ortalaması ise %22,5’tur.


5

Ekonominin Sorunları:

2015 yılında yaklaşık 1,7 milyar dolarlık ekonomideki başlıca sorunlar; ülkenin temel ihtiyacı olan

gıda, elektrik ve yakıtın ithalat yoluyla karşılanması, temiz içme suyu yetersizliği, yüksek elektrik

maliyeti, bütçenin (ve dış ticaretin) açık vermesi, öz-sermaye yetersizliği, dolayısıyla kamu altyapı

projeleri için dış borçlanma/finans ihtiyacı ve doğrudan yabancı sermaye yatırımı (turizm/otel,

tarım/hayvancılık, gıda, sağlık) ihtiyacı ile yüksek orandaki işsizlik ve kalifiye eleman açığıdır. Öte

yandan Dünya Bankasının bir raporuna göre; düşük verimliliğine rağmen, istihdam maliyeti (ort: 300

dolar/ay ücret) komşu bölge ülkelerine (ort:70-170 dolar/ay) göre yüksektir.

Ayrıca, düşük gelire karşın yüksek orandaki dış borçları (milli gelirin %60’ı) ve riskli bankacılık kredileri,

IMF açısından endişe kaynağı olup, dış borç artışının kontrol altına alınması ve zayıf görünümlü

bankaların daha sıkı denetlenmesi ve kredi tahsislerine ilişkin bankalar üzerindeki kontrolün

güçlendirilmesi IMF’nin Cibuti ekonomisiyle ilgili dikkat çektiği endişelerdir. Hükümet, IMF ile bir

program için görüşme yapmaya da sıcak bakmaktadır.

Yakın bölgesindeki siyasi ve güvenlik/asayiş/terör sorunları da ekonomik gelişmesi önündeki

engellerden biridir.

Dünyada 190 ülke içinde Cibuti; iş yapma kolaylığı açısından 171, yeni bir işe başlama kolaylığında

172, elektrik temininde 172 ve inşaat izinlerinin alınmasında 120. sırada yer almaktadır. (Dünya

Bankası-2016 haziran)

Kalkınma Planı “2035 Cibuti Vizyonu”:

Hükümetin “2035 Cibuti Vizyonu” konulu stratejik kalkınma planı çerçevesinde; ülkenin (ve

limanlarının) bölgenin ticaret ve lojistik merkezi haline dönüştürülmesi, ekonominin daha

liberal/serbest piyasa haline dönüştürülmesi, zayıf durumdaki özel sektörün desteklenerek

ekonomideki payının geliştirilmesi, bürokrasinin azaltılması ve iş ortamının iyileştirilmesi, yabancı

sermaye yatırımlarının teşvik edilmesi, halihazırda dış ticaret dinamiğini oluşturan re-export

sektörünün geliştirilmesi, enerji (elektrik iletim hatları, petrol boru hatları), haberleşme/iletişim ve

ulaşım (havaalanları, otoyol, liman ve demiryolu hatları) ve şehir altyapı hizmeti (başkent Cibuti için

temiz içme suyu sisteminin yenilenmesi ve deniz suyu arıtma tesisi kurulumu, kanalizasyon)

alanlarında yatırım projelerinin dış finansal kaynaklar kullanılarak tamamlanması öncelikli hedefler

arasında yer almaktadır.

Yabancı Sermaye Yatırımları:

Yabancı Askeri Üsler:

Halihazırda ABD ve Fransa ile Japonya’nın Cibuti’de askeri üsleri bulunmaktadır. Deniz korsanlarıyla

ve terörle mücadele kapsamında Almanya da Cibuti’de küçük bir birlik bulundurmakta olup, havaalanı

ve şehirde bir oteli konaklama için kullanmaktadır. İtalyanın da benzer kapsamda yılda 30 milyon

Avro kirayla Cibuti’de bir üs kurma planı gündeme gelmiştir.

Çin de askeri üs kurulumu için 2016 yılı başında inşaat faaliyetlerine başlamıştır. Çin’in bu girişimine

karşı Japonya mevcut askeri üssünü genişletme kararı almıştır. Amaç Çin’in ülkedeki ve bölgedeki


6

artan nüfuzunu dengelemektir. Çin askeri üssünün kurulması Amerika’nın da olumsuz tepkisine yol

açmıştır. Ayrıca, Suudi Arabistanın da Cibuti de bir askeri üs kurma niyeti bulunmaktadır. Cibuti,

sözkonusu askeri üslerden yıllık kira geliri (ABD: 63 milyon dolar ve Çin: 20 milyon dolar) elde

etmektedir.

Kızıldenizdeki korsan tehdidi ve komşularındaki (Yemen, Somali, Eritre, Etiyopya) iç savaş ve terör

sorunları Cibuti’nin istikrarına tehdit oluşturmaktadır.

Altyapı Yatırım Projeleri:

Çin: Japonya, Çin’in bölgede artan gücünden endişe duymaktadır. Zira, Çin Afrikadaki altyapı projeleri

için 60 milyar dolar fon sağlamış, bazı ülkelerin borçlarını iptal etmiş ve tarımsal üretimi geliştirici

politikalar uygulamaya koymuştur. Tamamlanmak üzere olan Cibuti-AdisAbaba elektrikli 300MW

gücünde solar enerji santrali kurulumu, Cibuti-Etiyopya arasında 4 milyar dolar tutarında doğalgaz

boru hattı (Damerjog/Cibuti-Ogaden/Etiyopya) ve 1,6 milyar dolar değerinde petrol boru hattı

(Damerjog/Cibuti-Awash/Etiyopya) inşası, Ghoubet’te tuz ihraç limanı kurulması ile Cibuti-Etiyopya

arasında ikinci bir elektrik iletim hattı kurulumu Çin’in gündeminde olan Cibuti’deki diğer yatırım

projeleridir.

Çin ülkede üstlendiği projeler için kullanılacak malzemenin yanısıra, doğrudan finansman kaynağı ve

işgücü de sağlamaktadır. Çin ayrıca, Cibuti’de serbest ticaret bölgesi kurulması ve Çin bankalarına

ülkede faaliyet kolaylığı sağlayacak bir anlaşma da yapmıştır. Buna karşılık Japonya da, Afrikadaki

sağlık, eğitim ve altyapı projeleri için 30 milyar dolarlık fon tahsis etmiştir. (EIU)

Etiyopya: denize kıyısı bulunmayan ve Afrikanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden olan komşu

Etiyopya için Cibuti Kızıldenize açılan liman kapısı konumundadır. Limanları, Etiyopya için re-export

(ve lojistik) merkezidir. Etiyopya ekonomisinin canlı ve büyüme yönlü performans göstermesi, direk

olarak Cibuti ekonomisine de büyüme ve gelir artışı şeklinde yansımaktadır. Bunun farkında olan ve

değerlendiren Etiyopya yönetimi, deniz çıkışı güzergahındaki Cibuti’de altyapı yatırımlarına destek

vermektedir.

Nitekim, Cibuti’nin (Doraleh ve Tadjoura) limanlarını Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’ya

bağlayacak olan 4 milyar dolar değerindeki 750 km’lik demiryolu projesinin 2016 yılı Ekim ayında

açılış töreni yapılmış olup, 2017 yılında yolcu/yük taşıma seferlerinin fiilen başlamasıyla tamamen

hizmete sokulması öngörülmektedir. Proje, karayoluyla bir hafta kadar sürede yapılan yük

taşımacılığını 10-12 saate kadar düşüreceği gibi, navlunu da ucuzlatacaktır. Çin finansmanıyla ve Çin

firmalarınca inşa edilmiştir.

Demiryolu hattının (ve bağlantı yollarının) tam faaliyete geçmesiyle Etiyopya’nın can damarı olan

Cibuti limanları üzerinden yaptığı dış ticareti artırıcı ve hızlandırıcı etki göstermesi beklenmektedir.

Zira halihazırdaki Cibuti limanlarının kapasiteleri ve ülke içi taşıma/lojistik altyapısı, bu ihtiyacı

karşılamakta yetersiz kalmaktadır. (Kaynak: EIU-2016 Temmuz)

Körfez Arap Ülkeleri: Cibuti’nin Körfez Arap Bölgesi ülkeleri (S. Arabistan, BAE, Oman, Kuveyt, Katar)

ile de ekonomik ve ticari ilişkileri gelişme göstermektedir. Suudi Arabistan’ın, ülkenin petrol

ihtiyacının karşılanmasına yönelik ucuz kredi desteği sözkonusudur. Dubai Liman İdaresi 2006 yılında


7

Cibuti Hükümeti ile imzaladığı Ortaklık Anlaşması (JV) uyarınca, 2008 yılında faaliyete geçen başkent

Cibuti şehrindeki “Doraleh Konteyner Limanını” işletmektedir.

Üstyapı Yatırım Projeleri:

Konut: Cibuti’nin bir diğer önemli açığı konut sektöründedir. Hükümete göre halkın %22’si yoksulluk

sınırının altında yaşamakta, %50’sinin ise mazbut bir evi bulunmamaktadır. Özellikle başkent

Cibuti’nin kırsaldan gelen göçle nüfusu hızla artmaktedır. Cumhurbaşkanı Guellah’ın 2016 yılı Nisan

ayındaki seçimlerde halka verdiği vaatlerden birisi de konut açığının giderilmesidir.

Bu çerçevede 20bin toplu konut projesi hükümetin sosyal planları arasında yer almakta olup, dış

finansmanla gerçekleştirlmesi öngörülen projeyle ilgili teknik detayların açıklanması beklenmektedir.

Projenin finansörleri (borç alınacak ülkeler) olarak Suudi Arabistan, Kuveyt ve Çin’in adı geçmektedir.

(EIU)

Enerji: Cibuti, enerjide (yakıt, elektrik) dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla zengin yer altı jeotermal

kaynaklarını kullanarak elektrik üretme niyetindedir. Bu konuda bir Türk firması sondaj çalışmaları

için yetkilendirilmiştir. Ayrıca, güneş ve rüzgar enerjisinden de elektrik üretmek ve yenilenebilir enerji

kullanımı planları arasındadır.

Turizm: Konaklama, kesintisiz elektrik, temiz su, sağlık hizmetleri, taze ve çeşitli gıda ürünleri,

kolay/hızlı iletişim ve rahat alışveriş imkanı, hijyen anlayışı, rahat ulaşım (yol & araç) altyapısı gibi

yetersizlikler turizm sektörünün gelişmesindeki başlıca engeller olarak değerlendirilmektedir.

Serbest Ticaret Bölgesi: 2004 yılında kurulan serbest bölge, yüksek elektirk maliyeti ve kalifiye

eleman yetersizliği ve personel maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle beklenen düzeyde yabancı

sermaye yatırımını çekememiş, performansı zayıf kalmıştır.

Ülkenin Dış Ticareti (1000 $)

Kaynak: Trademap (2017 şubat)

YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE

2012 129.634 3.240.702 3.370.336 -3.111.068

2013 174.269 3.333.243 3.507.512 -3.158.974

2014 153.054 3.603.771 3.756.825 -3.450.717

2015 110.600 4.017.469 4.128.069 -3.906.869

2016

2017


8

Küçük ve alım gücü düşük fakir bir ekonomiye sahiptir. Ülke tüketim ihtiyaçlarının tamamını ithalat

yoluyla karşılanmaktadır. Dış ticareti ciddi boyutta açık vermektedir.


9

İTHALAT İthalatta, gümrük vergisi uygulaması yerine iç tüketim vergisi uygulaması yürürlüktedir. Bu

çerçevedeki tarife uygulamalarını gösterir DTÖ tablosu işbu raporun son kısmında yer almaktadır.

İthalat yaptığı başlıca ülkeler (1000$)

Kaynak: TradeMap

En büyük tedarikçisi Çin’dir. 2015 yılında gerçekleşen 4 milyar Dolarlık toplam ithalatında; Asya-

Pasifik (Çin, Hindistan, G.Kore, Sri Lanka) %56, Avrupa %12, Ortadoğu %7,6 ve Afrika %7 paya sahiptir.

İthalatı Çin ağırlıklı olmakla birlikte, bu durumun Çin’in ülkede üstlendiği büyük kamu projeleri,

sağladığı finansman, projelerde çalışan kendi insan gücü ve ucuz/kalitesiz ürünleri dolayısıyla olduğu

değerlendirilmektedir.

Cibuti’nin İthalatında Başlıca Ürünler (1000$)

Kaynak: TradeMap

SIRA Ülkeler 2013 2014 2015

GENEL TOPLAM 3.333.243 3.603.771 4.017.469

1 Çin 1.018.884 1.112.236 1.985.868

2 Endonezya 286.406 306.828 278.268

3 Etiyopya 176.008 172.853 213.301

4 Hindistan 382.898 297.623 204.178

5 ABD 164.483 110.875 152.732

GTİP ÜRÜNLER 2013 2014 2015

TOPLAM 3.528.968 3.615.298 4.017.469

1511 Palm yağı ve fraksiyonları

258,578 283,995 263,822

1001 Buğday ve mahlut 114,546 122,843 126,669

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

131,454 118,248 123,990

0709 Diğer sebzeler (taze/soğutulmuş)

92,243 96,175 117,294

3102 Azotlu mineral veya kimyasal gübreler

7,370 66,329 107,322


10

Gıda ve hazırgiyim başlıca ithalatı yapılan ürünlerdir. Kamu projelerine bağlı olarak

inşaat malzemeleri ithalatı da önemli yere sahiptir.

İHRACAT

İhracat yaptığı başlıca ülkeler (1000$)

Kaynak: Trademap

ABD ve Suudi Arabistan en büyük alıcılarıdır. 2015 yılı ihracatının bölgeler itibarıyla; %40’ı Ortadoğu

(Türkiye dahil), %35’i Kuzey Amerika (ABD), %16’sı Avrupa ve %8’i Afrika ülkelerine yapılmıştır.

(Trademap)

Tuz ihracatında ton başına 500 Cibuti Frankı vergi tahsil etmektedir.

Cibuti’nin İhracatında Başlıca Ürünler (1000$)

SIRA Ülkeler 2013 2014 2015

GENEL TOPLAM 174.269 153.054 110.600

1 ABD 4.016 11.983 35.548

2 Suudi Arabistan 34.048 31.718 31.168

3 Yemen 5.239 144 7.795

4 Mısır 8.988 742 6.433

5 İspanya 1.392 2.994 4.471

GTİP Ürünler 2013 2014 2015

TOPLAM 176.195 756.286 110.600

0104 Canlı koyun ve

keçiler

20,052 21,915 16,093

4402 Odun kömürü 21,966 18,038 13,809

0901 Kahve, kahve

kabuk ve

kapçıkları…

4,601 5,560 12,156

0106 Canlı diğer

hayvanlar

(maymun,

tavşan,

kaplumbağa vb)

3,129 2,017 4,566

2710 Petrol yağları 304 197 4,394


11

Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler

Türkiye ile İkili Ticaret

Türkiye-Cibuti Ticaret, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Karma Komisyonu (KEK) 3. Dönem Toplantısı 24-25

Aralık 2016 tarihlerinde Cibuti’de gerçekleştirilmiş olup, imzalanan KEK Toplantı Tutanağı taraflar

arasında 29 Aralık 2016 tarihinde imzalanmıştır. Heriki ülkede iç onay sürecinin tamamlanmasını

müteakiben KEK Toplantı Tutanağı yürürlüğe girecektir.

Türkiye –Cibuti Dış Ticaret Göstergeleri (ABD Doları, 1000)

Kaynak: TÜİK

YIL İhracat İthalat Hacim Denge

2010 30.788 387 31.175 +30.401

2011 45.491 232 45.723 +45.259

2012 88.690 89 88.779 +88.600

2013 67.091 334 67.426 +66.757

2014 59.712 81 59.793 +59.631

2015 98.249 113 98.362 +98.136

2016 77.949 149 78.098 +77.800

2017


12

Türkiye'nin Cibuti’ye İhracatında Başlıca Ürünler (1000$)

Kaynak: Tuik

Cibuti’nin genel ithalatına bakıldığında ihracat açısından şu sektörlerin potansiyel oluşturduğu

düşünülmektedir. Gıda (yemeklik yağ, makarna, bakliyat, şeker, salça, meyve suyu, içme suyu,

konserve yiyecek, bebek maması, bal, peynir, gofret, maya), temizlik malzemeleri (sabun, deterjan,

peçete, bebek bezi, ıslak mendil, kağıt havlu), hazır giyim (baharlık ve yazlık), plastik

ayakkabı/terlik/çizme, mutfak ürünleri (plastik/metal kaşık, bıçak, bardak, sandalye, masa), ev

mobilyası (çekyat, masa, sandalye), inşaat malzemeleri (demir, çimento, prefabrik yapılar, su

depoları, karo, su tesisatı), okul mobilyası (tahta, masa, sandalye), elektrik malzemeleri (kablolar,

jeneratörler), araba lastikleri ve motor yağları ile kırtasiyedir.

GTİP ÜRÜN ADI 2015 2016 2017

1512 Makarnalar ve kuskus 8.854 10.844 28.011

7214 Demir veya alaşımsız

çelikten çubuklar 32.202 15.347 25.180

1902

Ayçiçeği, aspir,

pamuk tohumu yağları

ve bunların

fraksiyonları

(kimyasal olarak

değiştirilmemiş)

18.970 17.172 17.783

1905 Kek, bisküvi ve diğer

ekmekçi mamüller 8.254 7.158 7.683

3004

Tedavide veya

korunmada

kullanılmak üzere

hazırlanan ilaçlar

(dozlandırılmış)

1.822 2.292 2.318


13

Türkiye'nin Cibuti’den İthalatında Başlıca Ürünler (1000$)

Kaynak: Tuik

Çaddan ithalatımız yıllar itibarıyla çok düşük gerçekleşmekte iken 2015 yılında ise 21,6 milyon dolara

2016 yılında ise % 6 oranında artışla 23,7 milyon dolara yükselmiştir. 4 kalemde gerçekleşen

ithalatımızın 2016 yılında %99’unu susam tohumu oluşturmuştur. Diğer ithal kalemlerimiz doğal

sakızlar, optik kablolar ve bilgisayarlardır

GTİP ÜRÜN ADI 2015 2016 2017

Genel Toplam 113 149

3215 MATBAA, YAZI, ÇİZİM VE DİĞER MÜREKKEPLER

104 98

7202 FERRO ALYAJLAR 3

2915

DOYMUŞ ASİKLİK

MONOKARBOKSİLİK

ASİTLER VE

BUNLARIN

TÜREVLERİ

3

4906

MİMARLIK,

MÜHENDİSLİK, SINAİ,

TİCARİ, TOPOGRAFİK

VEYA BENZERİ

AMAÇLAR İÇİN

PLANLAR VE

ÇİZİMLER

1

8409

SADECE VEYA ESAS

İTİBARİYLE 84.07

VEYA 84.08

POZİSYONLARINDAKİ

MOTORLARIN

AKSAM VE

PARÇALARI

1


14

Faydalı Bilgiler Cibuti İş Konseyi Kuruluş Yılı: 2015

Türk Tarafı Başkanı: Fatih Volkan Kazova Firma / Unvan: Kazova Yapı İnşaat Sanayi Ve Dış Ticaret Ltd. Şti/ Genel Müdür

Karşı Kanat: Cibuti Ticaret Odası Karşı Kanat Başkanı: Youssouf Moussa Dawaleh

Web: www.ccd.dj

Yürütme Kurulu Üyeleri

İş Konseyi Çalışan Bilgileri

Barış Çuvalcı, Afrika Bölge Koordinatörü, +90 212 339 50 32 Evren Doğan, İş Konseyi Koordinatörü, +90 212 339 50 51

İlkimeylül Biçer, İş Konseyi Koordinatör Yardımcısı, +90 212 339 50 70 Saadet Gülmez, , İş Konseyi Koordinatör Yardımcısı, +90 212 339 50 61

E-posta: [email protected]

Kişi Adı Kişi Soyadı Firma Konsey Unvanı

Tolga ÇaprazMarland Enerji İnşaat Elektronik Gıda ve Otomotiv

Sanayi Tic. Ltd. Şti.İş Konseyi Başkanı

Fatih Volkan Kazova Kazova Yapı İnşaat Sanayi ve Dış Ticaret Ltd. Şti. İş Konseyi Başkan Yardımcısı

Esra Cevahir Select Turizm İnşaat ve Gayrimenkul Yatırım A.Ş. İş Konseyi Başkan Yardımcısı

Ahmet Sami İşlerAlbayrak Şirketler Grubu - Trabzon Liman

İşletmeciliği A.Ş.İş Konseyi YK Üyesi

Enver Yücel Bahçeşehir Üniversitesi ( Bahçeşehir Okulları A.Ş.) İş Konseyi YK Üyesi

Hakan Kazanç Bm Mühendislik ve İnşaat A.Ş. İş Konseyi YK Üyesi

Kübra Ekmekçibaşı Gentes Şirketler Grubu İş Konseyi YK Üyesi

Mehmet Celadet Nazım Barbarosoglu Tureks İthalat İhracat ve Ticaret A.Ş. İş Konseyi YK Üyesi



15

İletişim

T.C. Cibuti Büyükelçiliği Büyükelçi Sadi Altınok

Adres: T.C. Cibuti Büyükelçiliği Duplex Grandstanding No:1 Situe 353-1 Haramous/Djibouti, Tel: 00253 21351290

Web: http://cibuti.be.mfa.gov.tr E-posta: [email protected]

Cibuti Ankara Büyükelçiliği Büyükelçi Aden Houssein Abdillahi

Adres: İlkbahar Mahallesi Galip Erdem Caddesi No:21 Yıldız Çankaya Ankara

Tel: 0090 312 491 95 13-14 Fax:0090 312 491 95 10

Web: http://djiembassytr.org/tr/ E-posta: [email protected]




Cibuti Özel Sektör Heyet Programı

5 – 7 Aralık 2018

23:00

Salı, 4 Aralık

İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminalinde Buluşma

Çarşamba, 5 Aralık 2018

00:55 – 06:35 İstanbul (IST)- Cibuti (JIB) Uçuşu ( TK686, Uçuş Süresi 5s40d)

06:35 – 07:30 Cibuti-Ambouli Uluslararası Havalimanı’ndan Hareket- Otele Varış

07:30 – 09:00 Otel Check-in- Otelden Hareket

10:00 – 13:00 Fuar Alanı Ziyareti

13:00 – 16:00 Fuar Kapsamında İş Forumu

18:00 – 19:00 Otele Transfer ve Varış

Perşembe, 6 Aralık 2018

08:00 – 09:00 Otelde Kahvaltı

09:30 – 12:00 Kurum ve Kuruluş Ziyareti

12:30 – ... Serbest Süre

Cuma, 7 Aralık 2018

08:00 – 09:30 Otelde Kahvaltı

09:30 – 10:30 Otelden Havalimanına Transfer

13:10 – 19:10 İstanbul (IST)- Cibuti (JIB) Uçuşu ( TK687, Uçuş Süresi 6s)


DO NOT MISSONE OF THE HORN OF AFRICA’S

MAJOR EVENTSTHIS YEAR


Djibouti’s second international trade fair, will be held December 3rd to 10th 2018 at the Palais Du Peuple.

It is important to note that Djibouti is a significant corridor that opens the way to attractingmore foreign direct investments in the region, thanks to its aim to become a world hub in thenear future. In fact, the region is booming economically and according to the AfricanDevelopment Bank, East Africa is at the top of the scale in terms of regional economic growthon the continent with 5.3% growth rate in 2016.

Partaking in the second InternationalFair of Djibouti will allow you to havean exclusive chance to assess and lookat investment opportunities not onlyin Djibouti but also throughout thethriving east African region.Hundreds of exhibitors includingDjiboutian, regional and internationalcompanies interested in the Africanmarket, and private sector institutionsare expected to attend the fair.The trade fair will allow participants tonot only meet prospective customers;but also, to grow a network of contactswith representatives from across theregion and the world and thus streng-then ties for business partnerships.

Djibouti, front stage geostrategic location.


The first trade fair, in December 2017, was an unprecedented successful event in Djibouti and attracteda massive enthusiasm from companies but also from the general public.

Indeed, the 1st international fair in figures, was: 11600 of recorded entries; 199 exhibition standsincluding 55 occupied by foreign companies; and a total of 21 countries represented.Such success encouraged the Chamber of Commerce of Djibouti to redo the event in 2018, which isawaited with enthusiasm.

This second International Fair will be an opportunity to gather once again all economic operators,wishing to invest in Djibouti or in this part of the continent, in order to foster new partnerships.

We invite you to take part in this event and take this opportunity to meet the key players of the region,influential businessmen and women, investors as well as representatives from regional and interna-tional institutions.

During this event, a wide range of services will be offered to companies ranging from exhibition boothsfor their products and services, to the visits of the strategic sites of Djibouti, for instance the Ports orthe Free Zone, etc. As well as access to networking facilities for Business to Business meetings.

A sponsorship opportunity with different packages is also available to offer your company maximumvisibility and to promote your activities during the event.

SponsoringSeveral sponsorships are offered to companies wishing to sponsor this event and to benefit from this visibility during the event. The form for choosing the different options is attached to this brochure.

For information, rates are as follows :

cost of stands The proposed stands have an area of 9m² (minimum size) at the cost of 200 USD per day. Thisspace includes the following equipment: table, 2 chairs, carpet, electrical outlet and lighting.It is possible to have a customized stand with an area larger than 9m². The cost pertaining tothe customized stand is 30 USD / m² / day.Please specify the option chosen for the stand when completing the registration form attachedto this brochure.

Participating in this event also enables you to discover a country withunique landscapes, kept secret and unknown to many throughout the worlddespite the great potential it offers and its ability to charm every tourist who comesto get lost here for a while.

Partner PremiUmPackage

20 000 USD and +

Silver Package

5 000 USD

golD Package

10 000 USD

DiamonD Package

15 000 USD


Register onlinewww.foiredjibouti.com

Useful contacts CHAMBER OF COMMERCE OF DJIBOUTI (CCD)

Tel. : 00 253 21 35 10 70 Fax : 00 253 21 35 00 96

E-mail : [email protected]

Contacts : For requests of information, Please send an e-mail to : [email protected]


ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ · Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonu...

Documents

Transcript of ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ · Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonu...